http://archeowiesci.pl/2011/06/07
/homo-erectus-nie-pochodza-z-
afryki/

Homo erectus nie pochodz z

ą

Afryki?

Dmanisi w Gruzji to jedno z najbardziej znanych miejsc na
paleoantropologicznej mapie wiata. Od wielu lat badacze znajduj

ś

ą

tam lady bardzo wczesnego pobytu prymitywnych przedstawicieli

ś

rodzaju Homo, czyli naszych praprzodków. Najnowsze odkrycia
wskazuj , e miejsce to by o zamieszkane jeszcze wcze niej, ni

ą ż

ł

ś

ż

dot d s dzono. A to mo e oznacza , e

ą

ą

ż

ć ż

Homo erectus nie wyewoluowa

ł

w Afryce.

Mi dzynarodowy zespó naukowców opublikowa w a nie w PNAS wyniki

ę

ł

ł

ł ś

datowania ponad 100 kamiennych wiórów, które s pozosta o ci po

ą

ł ś ą

wytwarzaniu prymitywnych narz dzi. Okaza o si , e pochodz one z

ę

ł

ę ż

ą

okresu 1,85-1,78 mln lat. Jest to data niezwykle wczesna. Dot d

ą

uwa ano bowiem, e w a nie w tym okresie na wiecie pojawili si

ż

ż

ł ś

ś

ę

pierwsi Homo erectus. Mia o to jednak mie miejsce w Afryce, a nie

ł

ć

na Kaukazie.

Ludzkie szczątki znajdowane dotąd w trochę młodszych warstwach stanowiska w Dmanisi
(np. widoczna na zdjęciu czaszka) naukowcy klasyfikują jako wczesnego Homo erectus. Ukuto
również dla nich nazwę Homo georgicus. Szczątki te są mocno prymitywne w porównaniu z
„klasycznymi” Homo erectus. Najbardziej uderzająca jest mała pojemność czaszek sięgająca
zaledwie 600-775 cm sześć. My mamy średnio 1350 cm sześć., a przyzwoity Homo erectus miał
900 cm sześć.
W opisanych teraz najstarszych warstwach Dmanisi badacze też znaleźli kości istot z rodzaju
Homo. Są one jednak na tyle zniszczone przez siły natury, że nie sposób ocenić ich
przynależności gatunkowej. Nie mamy więc pewności, kto wykonał te narzędzia.
Odkrycie powoduje jednak, że nie możemy z całą pewnością twierdzić, że Homo erectus
wyewoluował w Afryce. Zdaniem badaczy możliwe, że to już najstarsi przedstawiciele
ludzkiego rodzaju, czyli Homo habilis opuścili Afrykę, a potem, być może właśnie na
Kaukazie, przekształcili się w Homo erectus. Ta „lepsza” wersja człowieka opanowała potem
Afrykę, gdzie dała początek kolejnym gatunkom, w tym Homo sapiens.
Hipoteza o migracji z Czarnego Lądu do Eurazji bardzo prymitywnego Homo pojawiła się już
wcześniej, jako próba wyjaśnienia istnienia Homo floresiensis – bardzo małego człowieka,
którego szczątki odkryto kilka lat temu na indonezyjskiej wyspie Flores.
Komentarz
Wyniki badań w Dmanisi pokazują, jak krucha jest wciąż nasza wiedza o najstarszych
dziejach ludzi. Tworzone w oparciu o nieliczne znaleziska hipotezy nie dają wielkiej gwarancji
na to, że są trafne. Dobrze widać jedynie ogólny schemat, który polega na tym, że im bliżej
naszych czasów, tym kości dawnych ludzi bardziej przypominają nasze (z jednym mocnym
wyjątkiem w postaci Homo floresiensis), a ich wyroby są bardziej zaawansowane.
Próby tworzenia bardziej szczegółowych obrazów rozbijają się o brak odpowiedniej ilości
informacji. Trzeba też mieć świadomość, że rozwój rodzaju Homo mógł być dużo bardziej
złożony, niż byśmy tego chcieli. W tym samym czasie na różnych terenach mogli żyć ludzie o
bardzo różnym stopniu rozwoju. Tak więc stanowiska, które udało się dotąd naukowcom
odnaleźć, mogą ukazywać obraz mocno odmienny od rzeczywistości.

Reid Ferring, Oriol Oms, Jordi Agustí, Francesco Berna, Medea Nioradze, Teona
Shelia, Martha Tappen, Abesalom Vekua, David Zhvania, and David
Lordkipanidze

Earliest human occupations at Dmanisi (Georgian Caucasus) dated

to 1.85–1.78 Ma

PNAS 2011 ; published ahead of print June 6, 2011,

doi:10.1073/pnas.1106638108