1
GRAFIKA IN
ś
YNIERSKA
WYMIAROWANIE
KATEDRA MECHANIKI I PODSTAW KONSTRUKCJI MASZYN
POLITECHNIKA OPOLSKA
dr in
ż
. Roland PAWLICZEK
Literatura
Cel wykładu
[1]
Dobrza
ń
ski T., Rysunek Techniczny Maszynowy, WNT,
Warszawa, 2004.
[2]
Felis J., Zapis i podstawy Konstrukcji, strony internetowe
Celem wykładu jest zapoznanie si
ę
z zasadami
wymiarowania przedmiotu na rysunku technicznym.
Linie wymiarowe
Liczby wymiarowe
2
Liczby wymiarowe
Rozmieszczanie wymiarów na rysunkach
Rozmieszczanie wymiarów na rysunkach
Rozmieszczanie wymiarów na rysunkach
3
Rozmieszczanie wymiarów na rysunkach
Rozmieszczanie wymiarów na rysunkach
Wymiarowanie
ś
rednic
Wymiarowanie
ś
rednic
Je
ż
eli zarys przedmiotu stanowi niepełny okr
ą
g wymiar
ś
rednicy opisujemy jak poni
ż
ej.
4
Wymiarowanie
ś
rednic
Przy wymiarowaniu półwidoków i półprzekrojów przedmiotów
w rzucie równoległym do osi otworów linie wymiarowe nale
ż
y
prowadzi
ć
tylko po jednej stronie osi, przeci
ą
gaj
ą
c je o 8 – 10
mm za o
ś
.
Uproszczone wymiarowanie otworów
Uproszczenia stosuje si
ę
, gdy otwory maj
ą
małe
ś
rednice,
gdy s
ą
przedstawione w sposób umowny lub ich
wymiarowanie zaciemniłoby rysunek.
Wymiarowanie promieni
Wymiarowanie k
ą
tów
Przy wymiarowaniu k
ą
tów linia wymiarowa jest łukiem
zatoczonym z wierzchołka kata, za
ś
liczb
ę
wymiarow
ą
wpisuje si
ę
prostopadle do dwusiecznej k
ą
ta.
K
ą
ty mo
ż
na wymiarowa
ć
za pomoc
ą
wymiarów liniowych.
5
Wymiarowanie k
ą
tów
K
ą
ty sto
ż
ków, ostrosłupów i klinów mo
ż
na wymiarowa
ć
za
pomoc
ą
zbie
ż
no
ś
ci i pochylenia.
Wymiarowanie sto
ż
ków
Ogólne zasady wymiarowania
Ogólne zasady wymiarowania
6
Rodzaje wymiarowania
Rodzaje wymiarowania
Rodzaje wymiarowania
Rodzaje wymiarowania
7
Rodzaje wymiarowania
Wymiarowanie od baz konstrukcyjnych – stosuje si
ę
, gdy
wymiary maj
ą
wskazywa
ć
na poło
ż
enie wymiarowanej cz
ęś
ci w
urz
ą
dzeniu.
Wymiarowanie od baz obróbkowych – wymiary zwi
ą
zane s
ą
z
uproszczeniem
procesu
wytwarzania
cz
ęś
ci.
Ułatwiaj
ą
technologowi
zaplanowanie
procesu
wytwarzania
bez
konieczno
ś
ci przeliczania wymiarów.
Wymiarowanie od baz pomiarowych – stosuje si
ę
, gdy nale
ż
y
okre
ś
li
ć
wymiary i poło
ż
enie elementów tak, aby mo
ż
liwe było
bezpo
ś
rednie ich sprawdzenie. Najcz
ęś
ciej bazy te pokrywaj
ą
si
ę
z obróbkowymi.