1.

Wymień rezerwy wzrostu wydajności pracy.

Zestawienie rezerw wydajności pracy pozwala ocenić jak bardzo
skomplikowana jest sprawa obiektywnej oceny poziomu wydajności pracy
ludzkiej, czynniki natury subiektywnej (ludzkiej), jak i obiektywnej (poza
sferą ludzką) powodują, że wahania wydajności występują przy każdej pracy u
każdego pracującego.

Rezerwy wzrostu wydajności pracy dzielimy na intensywne i ekstensywne.
Intensywne można podzielić na:

1) rezerwy wzrostu indywidualnej wydajności pracy robotnika warunkowane

a.

cechami osobistymi,

b.

stosunkami międzyludzkimi,

c.

czynnikami psychologicznymi,

d.

czynnikami organizacyjnymi;

2) rezerwy wynikające ze zmniejszenia pracochłonności produkcji
warunkowane

a.

konstrukcją wyrobu (stopień modernizacji i unifikacji, wymagania
jakościowe, stopień zmienności części i zespołów, ukształtowanie części
i zespołów),

b.

technologią wytwarzania (nowoczesność procesów technologicznych,
stopień oprzyrządowania i jego sprawności, przodujące metody pracy,
usytuowanie i warunki otoczenia stanowisk roboczych, transport
wewnętrzny);

c.

organizacją pracy i produkcji (racjonalna organizacja pracy i obsługa
stanowisk roboczych, specjalizacja produkcji, typizacja technologii,
planowanie wykonawcze i kontrola przebiegu produkcji)

3) rezerwy warunkowane lepszym wykorzystaniem czasu, do których zalicza
się również 2c)

Do ekstensywnych rezerw zaliczamy:

d.

rezerwy wynikające z niewykorzystania pełnego czasu pracy maszyny i
urządzeń

e.

rezerwy wynikające z niewykorzystania pełnego czasu zmian roboczych

f.

rezerwy wynikające z niewykorzystania pełnego czasu dyspozycyjnego
robotnika w czasie zmiany

g.

rezerwy wynikające z niewykorzystania pełnej obsady zmian roboczych

h.

rezerwy wynikające ze zlikwidowania produkcji złej jakości (braki)

i.

rezerwy wynikające ze zlikwidowania odchyleń od procesu
technologicznego

j.

rezerwy wynikające ze skrócenia przestojów remontowych maszyn i
urządzeń

oraz rezerwy warunkowane lepszym wykorzystaniem czasu, które dzielą się na
2c)

2.

Cele i zadania badania metod pracy:

Cele badań metod pracy to:

a.

usprawnienie procesu pracy, zmniejszenie jej pracochłonności i
czasochłonności

b.

racjonalizacja przestrzennego usytuowania stanowisk pracy i całych
jednostek organizacyjnych

c.

ekonomika wysiłku ludzkiego i zmniejszenie niepotrzebnego zmęczenia

d.

lepsze wykorzystanie materiałów, narzędzi pracy i energii

e.

poprawa bezpieczeństwa i higieny pracy

Zadania badań metod pracy:

a.

poprawa warunków pracy drogą pozainwestycyjną

b.

obniżenie kosztu własnego pracy przy wzroście zarobków pracowników

c.

podniesienie wydajności pracy

d.

podnoszenie kwalifikacji pracowników, jakości pracy i polepszenie
stosunków międzyludzkich

3.

Zakres badania i usprawnienia pracy

Badanie i usprawnienie pracy obejmuje

a) Badanie metod pracy

- analiza wstępna stanu istniejącego

- rejestracja stanu istniejącego

- krytyczna ocena, analiza i wnioski

- projektowanie usprawnień

- wdrażanie usprawnień

- utrzymanie usprawnień

b) Badanie czasu pracy

- mierzenie i racjonalizowanie czasu pracy

- normowanie czasu pracy

c) Kwalifikowanie / taryfikowanie/ pracy

- systematyzacja prac

- ustalanie złożoności i uciążliwości wykonywania pracy

Wynika z tego, iż:

a)

badanie metod – to systematyczne rejestrowanie, analizowanie i
krytyczna ocena istniejących lub proponowanych sposobów
wykonania pracy oraz opracowanie i wprowadzenie w życie metod
bardziej efektywnych i łatwiejszych,

b)

Badanie czasu pracy – to pomiar czasu trwania poszczególnych
czynności, usprawnienie procesu pracy pod kątem skrócenia czasu
jej trwania oraz ustalenie najbardziej optymalnych wielkości czasu
trwania czyli ustalenie normy.

4.

Jakie narzędzia stosujemy do rejestracji stanu istniejącego?

W zależności od rodzaju i stopnia złożoności procesu pracy stosuje się
dla potrzeb rejestracji i analizy ustaloną technikę obejmującą:

a.

symbole graficzne

b.

formularze rejestrujące

c.

sposób zapisów

Symbole graficzne ułatwiają lakoniczne zarejestrowanie procesu pracy, jego
analizę, porównania projektowanych wariantów rozwiązania usprawnienia
oraz wybór spośród nich rozwiązania optymalnego.

Podstawowym formularzem rejestracyjnym jest karta przebiegu czynności,
na której przedstawia się kolejność czynności występujących w czasie

przebiegu procesu pracy, zapisujące jednocześnie symbolami wszystkie
czynności i zdarzenia będące przedmiotem obserwacji z wyszczególnieniem
ilości oraz czasów trwania czynności lub zdarzeń i długości dróg
transportowych. Natomiast określony sposób zapisów wymaga podania: ilości
przedmiotów pracy, krótkiego określenia czynności, odległości przebywanej
przez wykonawcę lub przedmiot pracy, czasu trwania czynności, symbolu
czynności oraz dodatkowych uwag. Symbole graficzne postawione w
kolumnach poszczególnych symboli łączy się odcinkami linii prostej.

Odmianą i uzupełnieniem karty przebiegu czynności są:

- karta czynności osobowo-maszynowych,

- karta czynności obu rąk,

- karta czynności zespołowych,

- wykres przebiegu i wykres sznurkowy.

8. Omów strukturę czasu roboczego.

Czas roboczy, ogólnie rzecz biorąc, dzielimy na Tpzm - czas
przygotowawczo-zakończeniowy (czas związany z rozpoczęciem pewnego
zadania roboczego i czas związany z jego zakończeniem), Tjm – czas
jednostkowy maszynowy i Tx – czas strat.(może nastąpić z winy maszyny
Txm, naszej winy Txi bądź niekoniecznie Txot).

Tjm dzielimy na Txm- czas strat z winy maszyny oraz Tj- czas jednostkowy, a
wśród nich: Tw – czas wykonania (Tg – czas główny, związany z
bezpośrednim działaniem maszyny na przedmiot + Tp- czas pomocniczy), Tu
– czasy uzupełniające (To – czas obsługi stanowiska roboczego Tf – czas na
potrzeby fizjologiczne), Tbt [?nie wiem co to jest?]


18. Scharakteryzuj w skrócie metodę MTM1

MTM1 opłaca się stosować przy produkcji masowej lub wielkoseryjnej.
MTM1 odpowiedni jest dla zadania roboczego trwającego do 0,5min
obejmującego ruchy elementarne.

W metodzie tej rozróżnia się 21 elementów pracy (ruchów). Są one
jednocześnie określone i charakteryzowane. Ich opis, wraz z odpowiadającymi
im normatywnymi wartościami czasu, jest zawarty w tablicach:
- Tablica ruchów jednoczesnych
- Tablice: Sięgnąć, Przemieścić, Obrócić, Ruch korby, Nacisnąć, Chwycić,
Puścić, Umiejscowić, Rozdzielić, Przesunąć spojrzenie, Przyjrzeć się,
Pozostałe ruchy

Elementy pracy MTM1 są określone przez:
- definicję charakteryzująca istotę elementu pracy i warunki jego
występowania,
- parametry wpływające na czas trwania elementu pracy, czyli wielkość ruchu,
dokładność i wysiłek,
- symbol literowo-cyfrowy (z ang).
W metodzie MTM1 elementy pracy są opisane symbolami w trzech grupach:

a.

elementy pracy kończyn górnych: Sięgnąć R, Przemieścić M, Obrócić
T, Ruch korby C, Nacisnąć AP, Chwycić G, Puścić RL, Umiejscowić
P, Rozdzielić D

b.

elementy pracy oczu: Przesunąć spojrzenie ET, Przyjrzeć się EF

c.

elementy pracy ciała i kończyn dolnych:

ruch kończyn dolnych: stopy FM, nogi LM

ruchy ciała w płaszczyźnie poziomej: chodzić W, kroki boczne
SS, obrócić tułów TBC

ruchy ciała w płaszczyźnie pionowej: usiąść SIT (STD – ruch
powrotny), pochylić się B (AB), schylić się S (AS), uklęknąć na
jedno kolano KOK (AKOK), uklęknąć na oba kolana KBK
(AKBK).

Każda pozycja normatywna opisana jest literowo i cyfrowo. Opis taki jest
jednoznaczny, daje duże korzyści, chociaż wymaga zapamiętania wszystkich
ruchów i ich symboli oraz sposobu identyfikacji w toku przeprowadzania
analizy procesu pracy.

5.

Jakie stosujemy techniki do poszukiwania usprawnień?

- burza mózgów- zbiorowe poszukiwanie pomysłów mogących stanowić
podstawę do rozwiązania problemów, w atmosferze całkowitej swobody i
niewielkim gronie osób. Prowadzący określa tylko istotę problemu do
rozwiązania i pozostawia swobodę do podawania pomysłów. Jeden pomysł
może być źródłem wielu nowych pomysłów

-technika wymuszonych skojarzeń – stworzenie nowych pomysłów przez
wymuszone skojarzenie dwóch lub więcej normalnie niełączących się
obiektów. Rozróżnia się trzy odmiany tej techniki: 1) Katalog( wybiera się
losowo dwa obiekty lub więcej z dowolnego katalogu czy słownika i
rozważa się je łącznie poszukując nowych pomysłów). 2) Spis (sporządza
się listę obiektów, związanych z rozpatrywaniem zagadnieniem i następnie
każdy z nich kojarzy się z każdym pozostałym na liście). 3) Ustalony obiekt
(rozważane obiekty są celowo dobrane; jeden z nich jest wiodący.
Następnie obiekt ten jest kojarzony z przypadkowo dobranym obiektem z
najbliższego sąsiedztwa)
- techniki analityczne – wykorzystują logiczne podejście burzy mózgów. 3
odmiany: 1) Lista cech (sporządza się zestawienie cech, jakie ma lub
powinien mieć obiekt, a następnie podejmuje się próbę ich zmiany). 2)
Analiza morfologiczna (analiza struktury budowy lub konstrukcji badanych
obiektów. Zmiennie niezależne związane z omawianym problemem
wpisywane są do tablicy. Następuje wzajemne skojarzenie zmiennych z
pewnym rozwiązaniem problemu). 3) Metoda wejście-wyjście ( analiza
wszystkich wyników przemiany różnych wejść na wyjścia ( pożadany
wynik końcowy)
- technika pytań kontrolnych- sporządza się odpowiednie listy pytań, na
które indywidualnie lub zespołowo szuka się odpowiedzi i w ten sposób
poszukuje nowego rozwiazania.

6.

Co może być rezultatem badania i usprawnienia pracy?

- eliminacja zbędnych operacji
- połączenie dwóch lub więcej operacji
- zmiana miejsca wykonywania operacji, wyeliminowania zbędnego
transportu
- uporządkowanie kolejności operacji
- zmiana osoby wykonawcy
- uproszczenie sposobu wykonywania operacji itp.

7.

Etapy usprawniania pracy:

- proces poszukiwania usprawnień i wyboru usprawnień
- projektowanie usprawnień
- wdrażanie usprawnionej metody pracy
- utrzymanie usprawnionej metody pracy

1. Jaki jest zakres zastosowania metod ruchów elementarnych i jakie są
przesłanki ich stosowania?

2. Scharakteryzuj metodę BMP.
3. Scharakteryzuj metodę MODAPTS


1) Metody ruchów elementarnych mogą być wykorzystane bezpośrednio do
ustalania norm czasu. W tym celu trzeba normowany proces pracy lub jego
fragment rozłożyć na elementy składowe i zapisać go za pomocą symboli -
odpowiedniej metody MTM. Jako przykład mogą posłużyć zapisy zawarte w
tabl. 7.4 i 7.5. Suma czasów (nie pokrytych) odpowiadająca zapisanym
symbolom jest czasem wykonania dla analizowanego procesu lub jego
fragmentu. Dodając do otrzymanego w ten sposób czasu wykonania czas
uzupełniający, otrzymujemy czas jednostkowy. Często niektóre czynności
człowieka nie są swobodne, fakt ten należy uwzględnić w obliczeniach norm
czasu.


2) Jest to ulepszona metoda MTM-2.

Do najważniejszych nowości wprowadzonych przy budowie metody BMP

należą:
-

zastosowanie dodatków zwiększających czas sekwencji w przypadku

brania przedmiotów małych,małych lub płaskich leżących na płaszczyźnie
oraz przy umieszczaniu przedmiotów niesymetrycznych;
-

przyjęcie, jako czasu średniego dla każdego zakresu długości ruchów -

sumy: czasów niezmiennych dla danego zakresu i średniej harmonicznej
wartości brzegowych czasów zmiennych;
-

dodanie zakresu długości ruchów do 2 cm, co prowadzi do zmniejszenia

wartości bezwzględnej brzegowych błędów określających dokładność
wyznaczania czasów dla ruchów krótkich; ustalenie wartości liczbowych

granic zakresów długości ruchów według postępu geometrycznego.

Metoda ta na skutek wprowadzonych zmian do MTM-2 umożliwia
stosowanie metody BMP również w przypadku ruchów krótkich i przed-

miotów małych oraz obniża granicę dolną stosowalności metody do

wartości 0,5 minuty czasu wykonania operacji, przy zachowaniu warunku
dokładności określania czasów 25% przy ufności 95%.

Metoda ta powinna być stosowana do: projektowania organizacji i metod

pracy, opracowania norm pracy, opracowania normatywów, badania koncepcji
wyrobów,badania i usprawnienia istniejącego procesu pracy

Metoda BMP oparta jest na metodzie MPM poprzez odpowiednie scalenie

ruchów

7

, odpowiadających im sytuacji pracy i czasów, wprowadzenie

szacowania długości ruchów i ciężarów /zamiast dokładnego pomiaru/ oraz
szacowanie zakresów długości ruchów.

Metoda BMP posiada niewielką ilość ruchów, nawet w tej ilości można

złożyć każdą pracę ręczną. Opis karty metody BMP Ruchy występujące w
BMP są następujące:
1.

Wziąć

2.

Umieścić

3.

Nacisnąć /łub rozdzielić/

4.

Przechwycić

5.

Dostrzec lub decydować

6.

Ruch stopy

7.

Zniżenie ciała z wyprostowaniem

8.

Wykonanie kroku

Czasy tych ruchów wyznaczone są dla przeciętnego wykonawcy, który

ustaloną metodę pracy stosuje ze średnią wprawą i ze średnią chęcią do

pracy w przeciętnych warunkach. Czasy są podawane, jak w metodzie
MIM w stutysięcznych częściach godziny / 1 TMU = 0,00001 h = 0,036 sek/

i są ustalone jako czasy standardu dolnego, tzn.pozwalają utrzymać

tempo normalne pracy.

3)

została opracowana w Australijskim stowarzyszeniu d/s

normatywów Czasu.

Koncepcja MODAPTS wynikła z dążenia do ułatwienia i

skrócenia normowania czasu robót ręcznych. Uzyskano to dzięki

następującym spostrzeżeniom:

-

wyceny szczegółowe można zastąpić uśrednionymi,

-

im większa część kończyny górnej bierze udział w ruchu, tym

większe możliwości zasięgowe, a zarazem większe możliwości

wywarcia siły* W związku z tym można zrezygnować z

bezpośredniego nawiązywania przy wycenie czasu do czynników

"odległość" i "masa".

-

ś

rednie czasy ruchów klas wyższych od pierwszej są prostymi

wielokrotnościami modułu, tj. średniego czasu ruchu klasy

pierwszej, czyli ruchu palcami. Sytuacje odbiegające można wyrazić

dodatkami, również będącymi prostymi wielokrotnościami modułu.

Doprowadziło to do ograniczenia liczby wartości normatywnych

czasu do 21, z tym że są one odniesione tylko do 8 wartości

liczbowych. Duże ułatwienie stanowi również sam układ tablicy

normatywów MODAPTS. Elementy ruchu przedstawiono w nim

prostymi i bardzo łatwymi do zapamiętania symbolami graficznymi .

MODAPTS ma własną jednostkę czasu wynoszącą: 1 moduł=0,129

/sek./=0,00215 /min/=0,0000358 /godz./.

Jednostka ta równa się 1/7 sek. z uwzględnieniem czasu odpoczynku
10,75%, czyli 1/sek./=7 |1,1075|

Poszczególne wartości określa się w modułach. Dopiero w końcowej
fazie sumuje się moduły i przelicza na sekundy lub minuty.
Ruchy kończyn górnych posiadają 5 klas ruchów, które wynikają z
odległości na jaką należy przemieścić odpowiednią część kończyny
górnej aby można było wykonać zadanie. Przyjmuje się, że dla
normalnie zbudowanego człowieka dorosłego powyższe odległości
odpowiadają wielkości strefy wygody ruchów manipulacyjnych.
Przyjęto, że aby wykonać ruch na odległość X wystarczy klasa ruchu
z którą jest związana liczba modułów.


Pyt 13

przerwa- okres czasu, w którym nie występuje stan czynny

•

uzasadniona- zalicza się do czasu normowanego, np. czas przeznaczony na
odpoczynek i potrzeby naturalne, czas wynikający z organizacji procesu
produkcyjnego
- czas pokryty – czas trwania tego elementu pracy, który jest wykonywany
równolegle z innym- traktowanym jako zasadniczy, według którego określa
się długość czasu trawnia badanego elementu roboczego procesu
produkcyjnego
- czas niepokryty- obejmuje elementy czasu, które wyznaczają czas
wykonania zadania roboczego lub które w sume tworzą czas trwania
zadania roboczego

•

nieuzasadniona (czas strat)–nie zalicza się do czasu normowanego,



zależna od pracownika - z przyczyn:

-dyscypliny czasu pracy, np. spóźnienie do pracy, nieusprawiedliwiona

nieobecność

- dyscypliny technologicznej, np. awaria powstała w skutek niewłaściwej
eksploatacji urządzenia
- bezpieczeństwa pracy np. bezczynność powstała wskutek wypadku przy

pracy



niezależna od pracownika - z przyczyn:

-organizacyjno-technicznych, np. niewłaściwa organizacja pracy, brak
materiału, awaria maszyn, brak prądu
- technologicznych –wynikających z realizacji kolejnych faz procesu
technologicznego

Pyt 14 ???

Pyt 15

Sumaryczne metody normowania czasu zadania roboczego – normę czasu
wykonania zadania roboczego ustala się sumarycznie, bez rozbijania tegoż
zadania na elementy składowe i przeprowadzania analizy poszczególnych
elementów pracy (analizy warunków technicznych). Stosowane w
przypadkach, gdy przewidywany nakład pracy na ustalenie norm metodami
analitycznymi byłby niewspółmiernie duży i nie byłby ekonomicznie celowy
(np. ustalanie norm na roboty występujące sporadycznie- typowe dla produkcji
jednostkowej).
Wady:
- brak cech postępowości
- brak możliwości ustalenia wpływu określonych warunków technicznych na
przebieg pracy i czas wykonania zadania
- brak gwarancji, że wielkość norm pracy ustalonych tą metodą będzie
dostatecznie dokładna
Zalety:
- stosunkowo niewielki pracy
Zastosowanie:
- opracowanie wstępnych projektów organizacyjnych
- orientacyjne obliczanie kosztu robocizny
- obliczenie czasu trwania robót

•

statystyczna – jest wynikiem zużycia czasu pracy na rozpatrywany zakres
pracy- nie uwzględnia tego czy pracownik wykonał ją w sposób właściwy
czy nie; przez początkowy okres dana operacja musi być wykonywana w
sposób nienormowany- stąd „jakość” ewidencji czasów trwania pracy w
tym okresie rzutuje na normę czasu

•

szacunkowa – opera się na doświadczeniu i sposobie podejścia
normującego do pracy, stąd jest subiektywna najmniej dokładna

•

porównawcza –polega na porównaniu normowanego zadania roboczego z
analogicznym lub podobnym zadaniem, dla którego norma czasowa jest
ustalona

Pyt 16

metody analityczne normowania czasu zadania roboczego- rozłożenie
normowanego zadania roboczego na składowe elementy i ustalenie dla
każdego z nich właściwych warunków i czasu wykonania uwzględniając

możliwości produkcyjne stanowiska i doświadczenie pracowników. Metoda ta
zakłada, że:
- każdą pracę można podzielić na mniejsze jej elementy
- liczba rodzajów takich elementów jest ograniczona (mimo różności robót)
- wydzielone elementy pracy są od siebie niezależne i czasy ich wykonywania
można sumować

•

analityczno-pomiarowa (badawcza) –obserwacja rzeczywistego
wykonania normowanego zadania roboczego, ustalenie właściwych
przebiegów czynności i pomiar zużytego czasu (najczęściej metodą
obserwacji chronometrażowych); stosowana w wypadku produkcji
wielkoseryjnej

•

analityczno- obliczeniowa –obliczenie czasu w oparciu o
-normatywy czasowe poszczególnych elementów pracy wchodzących w
skład zadania roboczego
-znane możliwości rachunkowe określające czas główny pracy
Metoda najbardziej rozpowszechniona, uwagę skupia na przeanalizowaniu i
wycenieniu elementów czasu wykonania przez podział na zabiegi
technologiczne; dla każdego zabiegu ustala się czas główny tg i pomocniczy
tp

•

normowania wg normatywów ruchów elementarnych- uniwersalna i
szczegółowa ale pracochłonna- produkcja wielkoseryjne; polega na
rozłożeniu czynności ludzkich na drobne elementy, które są traktowane jako
niezależne i nie wywierające bezpośredniego wpływu na elementy pracy
występujące po nich. Następnie:
- wszystkie ruchy potrzebne do wykonania pracy są zestawione
-każdy ruch opisany zostaje pod względem rodzaju (jaka część ciała go
wykonuje, droga, liczba cech swobody)
-odczytanie z tablic normatywów wartości czasów dla każdego ruchu
-zsumowanie poszczególnych czasów
Istnieje szereg jej odmian (np. MTA-analityczne cechy ruchów, MTM,
DTM, BMT,metoda Engstroma, metoda Holmesa, polska BMP)

•

normowania wg normatywów ruchów scalonych –mniejszy stopień
szczegółowości w stosunku do r. elementarnych

9. Omów strukture tech normy czasu

Nie wiem już jaka powinna być

odp.

Poniżej w tych {{{____}}} jest coś napisane omylnie, ale już nie kasowałam
tego, może się przyda.
Jeszcze pomyśle nad tym ☺

☺

☺

☺

Norma czasu składa się zarówno z czasu pracy jak i czasu przerw.
Elementem normowanym czasu roboczego jest czas przewidziany na
wykonanie pracy niezbędnej oraz czas zarezerwowany na przerwy
uzasadnione.

{{{{Czas normowany obejmuje te elementy czasu roboczego, które są
zaliczane do normy pracy, jako uzasadnione w danych warunkach
organizacyjno-technicznych uwzględniające warunki bezpieczeństwa i higieny
pracy.
Z punktu widzenia okresów czynnego udziału człowieka/maszyny w procesie
produkcyjnym czas pracownika/maszyny dzieli się ogólnie na:
*czas pracy [okres czasu, w którym pracownik/maszyna znajdują się w stanie
czynnym.
Jeśli chodzi o człowieka stan czynny może wyrazić się zarówno w postaci
wykonywania czynności fizycznych, jak i umysłowych.]
*czas przerw (bezczynności) [okres czasu, w którym stan czynny nie
występuje] }}}}}

10. Omów warunki umożliwiające normowanie pracy.
Warunki umożliwiające ustalenie norm czasu pracy na obrabiarkach składają
się
*znajomość charakterystyki obrabiarek i schematów kinematycznych ich
ruchów roboczych.
*stałe badanie i zbieranie danych instrukcyjnych o doborze parametrów
obrabkowych
*jednoznacznie dające się określić powiązania czynności obsługowych
robotnika z pracą obrabiarki
*typowość czynności obsługowych robotnika
*posiadanie zbadanych i wypróbowanych normatywów czasu na typowe
czynności robocze pracownika
*stałe aktualizowanie danych statystycznych o przypadkach i nieregularnie
zachodzących przerwach w pracy stanowisk.

11. Cele i zadania normowania pracy.

Podstawą normowania pracy jest analiza i racjonalizacja wykonania każdego
normowanego zadania roboczego. Normowanie pracy to badanie tej pracy i
ewentualne jej usprawnianie.
Cele:
*Umożliwianie planowania, koordynowania i kontroli przebiegu produkcji,
określenie zdolności produkcyjnych komórek, określenie długości cykli
produkcyjnych wyrobów, określenie wielkości zatrudnienia.
*Racjonalizowanie wynagrodzenia za pracę
*Racjonalizowanie i usprawnianie procesów pracy najbardziej pracochłonnych
*Umożliwienie określenia kosztów pracy przez określenie czas zaangażowania
pracowników i maszyny.
Zadania:
*badanie zjawisk psycho-fizjologicznych człowieka, zachodzących w czasie
jego pracy
*śledzenie postępu technicznego oraz osiągnięcie przodujących robotników i
racjonalizatorów produkcji i rozpowszechnianie ich
*ustalenie form współpracy w pracach zespołowych
*przyswajanie wyników nadań naukowo-technicznych i usprawnień w
dziedzinie eksploatacji narzędzi i maszyn
*badanie i stawianie wniosków, co do usprawnień organizacyjno-obsługowych
stanowiska pracy, mających na celu usunięcie strat czasu i jego lepsze
wykorzystanie
*opracowanie normatywów, metod i innych środków pomocniczych
potrzebnych do przeprowadzenia obliczeń norm czasu w sposób szybki i
dokładny.

12. Rodzaje norm pracy. (Więcej w pyt 15 i 16)

NORMY SUMARYCZNE

•

statystyczna – jest wynikiem zużycia czasu pracy na rozpatrywany zakres
pracy- nie uwzględnia tego czy pracownik wykonał ją w sposób właściwy
czy nie; przez początkowy okres dana operacja musi być wykonywana w
sposób nienormowany- stąd „jakość” ewidencji czasów trwania pracy w
tym okresie rzutuje na normę czasu

•

szacunkowa – opera się na doświadczeniu i sposobie podejścia
normującego do pracy, stąd jest subiektywna najmniej dokładna

•

porównawcza –polega na porównaniu normowanego zadania roboczego z
analogicznym lub podobnym zadaniem, dla którego norma czasowa jest
ustalona

NORMY ANALITYCZNE

•

analityczno-pomiarowa (badawcza) –obserwacja rzeczywistego
wykonania normowanego zadania roboczego, ustalenie właściwych
przebiegów czynności i pomiar zużytego czasu (najczęściej metodą
obserwacji chronometrażowych); stosowana w wypadku produkcji
wielkoseryjnej

•

analityczno- obliczeniowa –obliczenie czasu w oparciu o
-normatywy czasowe poszczególnych elementów pracy wchodzących w
skład zadania roboczego
-znane możliwości rachunkowe określające czas główny pracy
Metoda najbardziej rozpowszechniona, uwagę skupia na przeanalizowaniu i
wycenieniu elementów czasu wykonania przez podział na zabiegi
technologiczne; dla każdego zabiegu ustala się czas główny tg i pomocniczy
tp

•

normowania wg normatywów ruchów elementarnych- uniwersalna i
szczegółowa ale pracochłonna- produkcja wielkoseryjne; polega na
rozłożeniu czynności ludzkich na drobne elementy, które są traktowane jako
niezależne i nie wywierające bezpośredniego wpływu na elementy pracy
występujące po nich. Następnie:
- wszystkie ruchy potrzebne do wykonania pracy są zestawione
-każdy ruch opisany zostaje pod względem rodzaju (jaka część ciała go
wykonuje, droga, liczba cech swobody)
-odczytanie z tablic normatywów wartości czasów dla każdego ruchu
-zsumowanie poszczególnych czasów
Istnieje szereg jej odmian (np. MTA-analityczne cechy ruchów, MTM,
DTM, BMT,metoda Engstroma, metoda Holmesa, polska BMP)

•

normowania wg normatywów ruchów scalonych –mniejszy stopień
szczegółowości w stosunku do r. elementarnych