Logistyka - nauka

Logistyka 6/2013

784

dr Paweł Antoszak
Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy

Analiza struktury przewozów ładunków i pasażerów w Polsce

w latach 2006-2011

Wstęp

Przewóz ładunków i pasażerów w Polsce to bardzo ważny problem gospodarczy.

Albowiem dotyczy rozwoju Polskiej gospodarki, a transport jest jednym z ważniejszych

działów gospodarki narodowej. Transport służy przenoszeniu bądź przewożeniu pasażerów

bądź ładunków. W zależności od środowiska, w którym następuje przemieszczanie wyróżnia

się transport lądowy (m. in. kolejowy, drogowy, rurociągowy), wodny (śródlądowy i morski)

oraz powietrzny (np. lotniczy). Poszczególne regiony kraju są bardzo zróżnicowane

pod względem stopnia rozwoju transportu. Wynika to między innymi z nierównomiernego

rozmieszczenia ludności, zróżnicowania w rozwoju gospodarczym poszczególnych regionów

oraz uwarunkowań środowiskowych i geograficznych. Nie bez znaczenia są również względy

historyczne, które wpłynęły także na rozwój transportu w Polsce.

W Polsce warunki naturalne sprzyjają rozwojowi transportu; zdecydowana większość

kraju ma charakter nizinny. Dodatkowo wielkim atutem jest dostęp do morza, dzięki czemu

możliwe są kontakty drogą morską z innymi państwami. Korzystne jest także położenie na tle

innych krajów; Polska stanowi swoisty pomost pomiędzy Niemcami i Rosją a szerzej-

pomiędzy Europą Zachodnią a Wschodnią. To sprawia, że uchodzi ona za bardzo ważny kraj

tranzytowy na komunikacyjnej mapie kontynentu.

1.

Analiza struktury przewozów ładunków w Polsce

Celem i przedmiotem prowadzonych dalej rozważań będzie przeprowadzenie analizy

i oceny przewozów ładunków z podziałem na środki transportu w Polsce w latach 2006-2011.

W tym celu wykorzystane zostały dane o ilości przewozów ładunków, strukturze procentowej

oraz o dynamice wzrostu przewozów pasażerów.

Tabela 1. Przewozy ładunków w Polsce w latach 2006-2011 (w liczbach bezwzględnych)

2006

2007

2008

2009

2010

2011

Wyszczególnienie

w liczbach bezwzględnych

W tysiącach ton
Transport

1 480 259

1 532 728

1 655 965

1 691 015

1 795 573

1 912 172

Logistyka - nauka

Logistyka 6/2013

785

kolejowy
w

tym

normalnotorowy
Transport
samochodowy
zarobkowy
w

tym

przedsiębiorstwa
transportu
samochodowego
gospodarczy
Transport
rurociągowy
Transport morski
Ś

ródlądowy

transport wodny
Transport lotniczy
W

milionach

tonokilometrów
Transport
kolejowy
w

tym

normalnotorowy
Transport
samochodowy
zarobkowy
w

tym

przedsiębiorstwa
transportu
samochodowego
gospodarczy
Transport
rurociągowy
Transport morski
Ś

ródlądowy

transport wodny
Transport lotniczy

291 420

291 271

1 113 880
573 392



463 423
540 488

55 631
10 021

9 271
36

248 907

53 622

53 618

136 940
107 920



93 897
28 570

25 588
31 860

1 237
110

245 346

245 205

1 213 246
646 212



503 546
567 034

52 866
11 432

9 792
46

267 309

54 253

54 249

159 527
128 494



109 554
31 033

23 513
28 580

1 338
98

248 860

248 707

1 339 473
691 256



519 465
648 217

49 029
10 447

8 109
47

279 172

52 043

52 042

174 223
141 140



120 212
33 083

21 247
30 279

1 274
106

200 820

200 674

1 424 883
749 559



557 204
675 324

50 242
9 378

5 655
37

282 800

43 445

43 444

191 484
152 777



130 338
38 707

22 908
23 858

1 020
85

234 568

234 436

1 491 253
770 126



563 656
721 127

56 208
8 362

5 141
41

308 073

48 795

48 793

214 204
173 126



148 769
41 078

24 157
19 773

1 030
114

248 606

248 491

1 596 209
839 193



639 138
757 016

54 482
7 737

5 039
45

318 474

53 746

53 744

218 888
178 426



153 345
40 462

23 461
21 341

909
129

Ź

ródło: Przewozy ładunków, Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2007, 2008, 2009, 2010, 2012,

Wyd. GUS Warszawa 2007 s. 521, 2008 s. 526, 2009 s. 534, 2010 s. 572-573, 2012 s. 524-525.

Efekty przeprowadzonych analiz wskazują, że w latach 2006-2011 występowało

istotne zróżnicowanie w ilości i długości przewożonych ładunków w Polsce (tabela 1).

W Polsce w 2006 roku przewieziono 1 480 259 tysięcy ton ładunków a w 2011 roku aż

Logistyka - nauka

Logistyka 6/2013

786

1 912 172 tysięcy ton. Co oznacz wzrost o 450 000 tysięcy ton porównując 2006 rok do 2011

roku. Największy wzrost zanotowano w transporcie samochodowym z 1 113 880 tysięcy ton

ładunków w 2006 roku do 1 596 209 tysięcy ton w 2011 roku. Wynikało to z łatwości

dostępu, szybkości, jak i z ceny za transport. Istotne było, że wzrost przewożonych ładunków

przez transport samochodowy odbył się kosztem transportu kolejowego. Transport kolejowy

w 2006 roku przewiózł 291 420 tysięcy ton ładunków, a w 2011 roku 248 606 tysięcy ton

ładunków. Transportem lotniczym przewieziono w 2006 roku 36 tysięcy ton ładunków, a w

2011 roku 45 tysięcy ton ładunków. Transport morski przewiózł w 2011 roku 7 737 tysięcy

ton ładunków, a śródlądowy transport wodny 5 039 tysięcy ton ładunków.

Analizując pracę przewozową można zaobserwować wzrost długości tras

transportowanych ładunków w latach 2006-2011. I tak, w 2006 roku praca wyniosła 248 907

milionów kilometrów, a w 2011 roku aż 318 474 milionów kilometrów. Największy wzrost

zanotowano w transporcie samochodowym z 136 940 milionów kilometrów w 2006 roku do

218 888 milionów kilometrów w 2011 roku. W pozostałych rodzajach transportu ilość

przejechanych kilometrów w całym analizowanym okresie kształtowała się na zbliżonym

poziomie np. transport kolejowy na poziomie 50 000 milionów kilometrów, transport lotniczy

100 milionów, a transport morski 30 000 milionów kilometrów.

Tabela 2. Struktura procentowa przewozów ładunków w Polsce w latach 2006-2011

(w odsetkach)

2006

2007

2008

2009

2010

2011

Wyszczególnienie

w odsetkach

W tysiącach ton
Transport
kolejowy
w

tym

normalnotorowy
Transport
samochodowy
zarobkowy
w

tym

przedsiębiorstwa
transportu
samochodowego
gospodarczy
Transport

100,0

19,7

19,7

75,2
38,7



31,3
36,5

100,0

16,0

16,0

79,2
42,2



32,9
37,0

100,0

15,0

15,0

80,9
41,7



31,4
39,2

100,0

11,9

11,9

84,3
44,3



33,0
39,9

100,0

13,1

13,1

83,1
42,9



31,4
40,2

100,0

13,0

13,0

83,5
43,9



33,4
39,6

Logistyka - nauka

Logistyka 6/2013

787

rurociągowy
Transport morski
Ś

ródlądowy

transport wodny
Transport lotniczy

W

milionach

tonokilometrów
Transport
kolejowy
w

tym

normalnotorowy
Transport
samochodowy
zarobkowy
w

tym

przedsiębiorstwa
transportu
samochodowego
gospodarczy
Transport
rurociągowy
Transport morski
Ś

ródlądowy

transport wodny
Transport lotniczy

3,8
0,7

0,6
0,0

100,0

21,5

21,5

54,8
43,3



37,7
11,5

10,3
12,8

0,5
0,1

3,4
0,8

0,6
0,0

100,0

20,3

20,3

59,7
48,1



41,0
11,6

8,8
10,7

0,5
0,0

3,0
0,6

0,5
0,0

100,0

18,6

18,6

62,4
50,6



43,1
11,8

7,6
10,9

0,5
0,0

3,0
0,5

0,3
0,0

100,0

15,4

15,4

67,7
54,0



46,1
13,7

8,1
8,4

0,4
0,0

3,1
0,5

0,3
0,0

100,0

15,8

15,8

69,5
56,2



48,3
13,3

7,8
6,4

0,3
0,0

2,8
0,4

0,3
0,0

100,0

16,9

16,9

68,7
56,0



48,1
12,7

7,4
6,7

0,3
0,0

Ź

ródło: Przewozy ładunków, Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2007, 2008, 2009, 2010, 2012,

Wyd. GUS Warszawa 2007 s. 521, 2008 s. 526, 2009 s.534 2010 s. 572-573, 2012 s. 524-525.

Przeprowadzone analizy dowodzą, że w latach 2006-2011 występowało istotne

zróżnicowanie struktury procentowej przewozów ładunków w Polsce (tabela 2). Największy

udział procentowy w przewozach ładunków ogółem w Polsce miał transport drogowy.

W 2006 roku udział tego transportu w transporcie ogółem wynosił 75,2 %, natomiast w 2011

roku aż 83,5 %. Oznacza to, że udział tego transportu wzrósł kosztem transportu kolejowego,

którego udział w 2006 roku wynosił 19,7 %, a w 2011 roku spadł do 13,0 %. Coraz częściej

przedsiębiorstwa rezygnowali z transportu kolejowego na rzecz transportu samochodowego,

co wynikało z łatwości dostępu, korzystniejszej ceny, ale i szybkości dostarczenia. Bardzo

powoli spadał udział transportu rurociągowego z 03,8 % w 2006 roku do 2,8 % w 2011 roku.

Natomiast udział transportu morskiego i śródlądowego transportu wodnego w całym

analizowanym okresie był bardzo niski i nie przekraczał 1,0 %.

Logistyka - nauka

Logistyka 6/2013

788

Porównując natomiast strukturę udziałową biorąc pod uwagę tonokilometry można

zaobserwować, że największy był udział transportu drogowego. W 2006 roku wynosił on 54,8

%, a w 2011 roku wzrósł do 68,7 %. Natomiast spadł udział transportu kolejowego z 21,5 %

w 2006 roku do 16,9 % w 2011 roku. Powodem takim, było to ze coraz więcej połączeń

kolejowych było likwidowanych, a zastępuje ich transport samochodowy. Niski był udział

transportu morskiego, który w 2006 roku wynosił 12,8 %, a w 2011 roku spadł do 6,7 %.

Udział śródlądowego transportu wodnego i transportu lotniczego nie przekraczał 1,0 %.

Istotne jest, że wzrósł tylko udział transportu drogowego, co może być wynikiem łatwości

dostępu do tego rodzaju przewozów, niższych cen za usługi i zmiany struktury polskiego

handlu zagranicznego.

Tabela 3. Dynamika wzrostu przewozów ładunków w Polsce w latach 2006-2011 (rok

poprzedni =100)

2006

2007

2008

2009

2010

2011

Wyszczególnienie

rok poprzedni=100

W tysiącach ton
Transport
kolejowy
w

tym

normalnotorowy
Transport
samochodowy
zarobkowy
w

tym

przedsiębiorstwa
transportu
samochodowego
gospodarczy
Transport
rurociągowy
Transport morski
Ś

ródlądowy

transport wodny
Transport lotniczy

W

milionach

tonokilometrów
Transport
kolejowy

104,1

108,1

108,1

103,2
101,7



103,6
104,7

102,5
107,3

96,5
105,9

109,1

107,3

103,5

84,2

84,2

108,9
112,7



108,7
104,9

95,0
114,1

105,6
127,8

107,4

101,2

108,0

101,4

101,4

110,4
107,0



103,2
114,3

92,7
91,4

82,8
102,2

104,4

95,9

102,1

80,7

80,7

106,4
108,4



107,3
104,2

102,5
89,8

69,7
78,7

101,3

83,5

106,2

116,8

116,8

104,7
102,7



101,2
106,8

111,9
89,2

90,9
110,8

108,9

112,3

106,5

106,0

106,0

107,0
109,0



113,4
105,0

96,9
92,5

98,0
109,8

103,4

110,1

Logistyka - nauka

Logistyka 6/2013

789

w

tym

normalnotorowy
Transport
samochodowy
zarobkowy
w

tym

przedsiębiorstwa
transportu
samochodowego
gospodarczy
Transport
rurociągowy
Transport morski
Ś

ródlądowy

transport wodny
Transport lotniczy

107,3

114,4
116,2



115,0
106,3

100,8
100,4

96,9
103,8

101,2

116,4
119,1



116,7
108,6

90,8
89,7

108,2
89,1

95,9

109,2
109,8



109,7
106,6

90,4
105,9

95,2
108,2

83,5

109,9
108,2



108,4
117,0

107,8
78,8

80,1
80,2

112,3

111,9
113,3



114,1
106,1

105,5
82,9

101,0
134,1

110,1

102,2
103,1



103,1
98,5

97,1
107,9

88,3
113,2

Ź

ródło: Opracowanie własne na podstawie tabeli 1.

Przeprowadzone analizy dowodzą, że w latach 2006-2011 występowało istotne

zróżnicowanie struktury procentowej przewozów ładunków w Polsce (tabela 2).

Największy udział procentowy w przewozach ładunków ogółem w Polsce miał

transport samochodowy. W 2006 roku udział tej gałęzi w transporcie ogółem wynosił 75,2 %,

natomiast w 2011 roku aż 83,5 %. Oznacza to, że wzrost udziału transportu drogowego

odbywał się kosztem transportu kolejowego, którego udział w 2006 roku wynosił 19,7 %,

a w 2011 roku spadł do 13,0 %. Coraz częściej przedsiębiorstwa przewożące ładunki

rezygnowali z transportu kolejowego na rzecz transportu samochodowego. Natomiast udział

transportu morskiego i śródlądowego transportu wodnego w latach 2006-2011 był bardzo

niski i nie przekraczał 1 %.

Porównując natomiast strukturę udziałową biorąc pod uwagę tonokilometry można

zaobserwować, że największy był udział transportu samochodowego. W 2006 roku wynosił

on 54,8 %, a w 2011 roku zwiększył się do 68,7 %. Natomiast spadł udział transportu

kolejowego z 54,8 % w 2006 roku do 68,7 % w 2011 roku. Analizując przewóz ładunków pod

względem tonokilometrów można zauważyć, że bardzo spadł udział transportu

rurociągowego i transportu morskiego porównując rok 2006 z 2011. Udział transportu

rurociągowego w 2006 roku wynosił 10,3 %, a w 2011 roku już tylko 7,4 %. Natomiast udział

transportu morskiego spadł z 12,8 % w 2006 roku do 6,7 % w 2011 roku. Bardzo niski był

udział śródlądowego transportu wodnego i transportu lotniczego. Udział tych gałęzi nie

przekraczał 1 %.

Logistyka - nauka

Logistyka 6/2013

790

2.

Analiza struktury przewozów pasażerów w Polsce

Celem i przedmiotem prowadzonych rozważań będzie najpierw przeprowadzenie analizy

i oceny zróżnicowania przewozów pasażerów w Polsce w latach 2006-2011. W tym celu

wykorzystane zostały informacje o ilości przewozów pasażerów, strukturze procentowej oraz

o dynamice wzrostu przewozów w tym sektorze.

Tabela 4. Przewozy pasażerów w Polsce w latach 2006-2011 (w liczbach bezwzględnych)

2006

2007

2008

2009

2010

2011

Wyszczególnienie

w liczbach bezwzględnych

W

tysiącach

pasażerów

Transport

kolejowy

w

tym

normalnotorowy

Transport

samochodowy

Transport morski

w tym promy

Ś

ródlądowy

transport wodny

Transport lotniczy

W

milionach

pasażero-

kilometrów

Transport

kolejowy

w

tym

normalnotorowy

Transport

samochodowy

Transport morski

1 024 413

265 323

265 265

751 470

741

720

1 550

5 329

58 555

18 552

18 550

28 148

187

1 006 369

279 657

279 602

718 274

754

738

1490

6 194

58 735

19 859

19 858

27 359

193

966 001

291 892

291 859

666 162

693

675

1 791

5 463

56 640

20 195

20 194

26 791

181

902 176

282 619

282 600

612 875

661

640

1 671

4 350

50 646

18 637

18 637

24 386

165

838 024

261 314

261 298

569 652

671

652

1 397

4 990

47 985

17 921

17 921

21 600

168

807 141

263 609

263 595

534 885

637

620

1 519

6 491

50 073

18 177

18 176

20 651

156

Logistyka - nauka

Logistyka 6/2013

791

w tym promy

Ś

ródlądowy

transport wodny

Transport lotniczy

184

27

11 641

190

33

11 291

177

35

9 438

161

30

7 428

164

23

8 273

153

24

11 065

Ź

ródło: Przewozy pasażerów, Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2007, 2008, 2009, 2010, 2012,

Wyd. GUS Warszawa 2007 s. 522, 2008 s. 527, 2009 s. 536, 2010 s. 575, 2012 s. 527.

Efekty przeprowadzonych analiz ujawniają, że w latach 2006-2011 występowało

istotne zróżnicowanie w ilości i długości przewożonych pasażerów w Polsce (tabela 4).

Zauważmy tu zarazem, że w Polsce w 2006 roku przewieziono 1 024 413 tysięcy

pasażerów, a w 2011 roku już tylko 807 141 tysięcy pasażerów. Co oznacz duży spadek

o 200 000 tysięcy pasażerów porównując 2006 rok do 2011 roku. Największy spadek

zanotowano w transporcie samochodowym z 751 470 tysięcy pasażerów w 2006 roku do

534 885 tysięcy pasażerów w 2011 roku. Istotne było, że ilość przewożonych pasażerów

przez inne rodzaje transportu nie uległ zmianie w latach 2006-2011. I tak, transport kolejowy

w 2006 roku przewiózł 265 323 tysięcy pasażerów, a w 2011 roku 263 609 tysięcy

pasażerów. Z transportu lotniczego korzystało w 2006 roku 5 329 tysięcy pasażerów,

a w 2011 roku 6 491 tysięcy pasażerów. Transport morski przewiózł w 2011 roku 637 tysięcy

pasażerów, a śródlądowy transport wodny 6 491 tysięcy pasażerów.

Biorąc pod uwagę pasażerokilometry można zaobserwować spadek długości tras

przewożonych pasażerów w latach 2006-2011. I tak, w 2006 roku przewieziono 58 555

milionów

pasażerokilometrów,

a

w

2011

roku

już

tylko

50 073

milionów

pasażerokilometrów. Największy spadek zanotowano w transporcie samochodowym z 28 148

milionów pasażerokilometrów w 2006 roku do 20 651 milionów pasażerokilometrów w 2011

roku. W pozostałych rodzajach transportu ilość przejechanych kilometrów w całym

analizowanym okresie kształtowała się na zbliżonym poziomie np. transport kolejowy na

poziomie 18 000 milionów pasażerokilometrów, transport lotniczy 11 000 milionów, a

transport morski 180 milionów pasażerokilometrów.

Tabela 5. Struktura procentowa przewozów pasażerów w Polsce w latach 2006-2011

(w odsetkach)

2006

2007

2008

2009

2010

2011

Wyszczególnienie

w odsetkach

Logistyka - nauka

Logistyka 6/2013

792

W

tysiącach

pasażerów

Transport

kolejowy

w

tym

normalnotorowy

Transport

samochodowy

Transport morski

w tym promy

Ś

ródlądowy

transport wodny

Transport lotniczy

W

milionach

pasażero-

kilometrów

Transport

kolejowy

w

tym

normalnotorowy

Transport

samochodowy

Transport morski

w tym promy

Ś

ródlądowy

transport wodny

Transport lotniczy

100,0

25,9

25,9

73,4

0,1

0,1

0,1

0,5

100,0

31,7

31,7

48,1

0,3

0,3

0,0

19,9

100,0

27,8

27,8

71,4

0,1

0,1

0,1

0,6

100,0

33,8

33,8

46,6

0,3

0,3

0,1

19,2

100,0

30,2

30,2

69,0

0,1

0,1

0,2

0,5

100,0

35,7

35,7

47,3

0,3

0,3

0,0

16,7

100,0

31,3

31,3

67,9

0,1

0,1

0,2

0,5

100,0

36,8

36,8

48,2

0,3

0,3

0,0

14,7

100,0

31,2

31,2

68,0

0,1

0,1

0,2

0,6

100,0

37,3

37,3

45,0

0,3

0,3

0,0

17,2

100,0

32,7

32,7

66,2

0,1

0,1

0,2

0,8

100,0

36,3

36,3

41,3

0,3

0,3

0,0

22,1

Ź

ródło: Przewozy pasażerów, Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2007, 2008, 2009, 2010, 2012,

Wyd. GUS Warszawa 2007 s. 522, 2008 s. 527, 2009 s. 536, 2010 s. 575, 2012 s. 527.

Przeprowadzone analizy dowodzą, że w latach 2006-2011 występowało istotne

zróżnicowanie struktury procentowej poszczególnych gałęzi transportu w przewozie

pasażerów w Polsce (tabela 5). Największy udział procentowy w przewozach pasażerów

ogółem w Polsce miał transport drogowy. W 2006 roku udział tego transportu w przewozie

pasażerów ogółem wyniósł 73,4 %, natomiast w 2011 roku już tylko 66,2 %. Oznacza to, że

Logistyka - nauka

Logistyka 6/2013

793

udział tego transportu malał na rzecz transportu kolejowego, którego udział w 2006 roku

wynosił 25,9 %, a w 2011 roku wzrósł do 32,7 %. Coraz częściej pasażerowie rezygnowali

z transportu samochodowego na rzecz transportu kolejowego. Bardzo powoli wzrastał udział

transportu lotniczego z 0,5 % w 2006 roku do 0,8 % w 2011 roku. Natomiast udział transportu

morskiego i śródlądowego transportu wodnego w latach 2006-2011 był bardzo niski i wynosił

odpowiednio 0,1% i 0,2 %.

Porównując natomiast strukturę udziałową biorąc pod uwagę pasażerokilometry

można zaobserwować, że największy był udział transportu samochodowego. W 2006 roku

wynosił on 48,1 %, a w 2011 roku zmniejszył się do 41,3%. Natomiast wzrósł udział

transportu kolejowego z 31,7 % w 2006 roku do 36,3 % w 2011 roku. Analizując przewóz

pasażerów pod względem pasażerokilometrów można zauważyć, że stosunkowo duży miał

udział transport lotniczy. W 2006 roku wynosił on 19,9 %, a w 2011 roku wzrósł do 22,1 %.

Było to wynikiem bardzo długich tras, których nie można pokonać innym transportem.

Bardzo niski był udział transportu morskiego i śródlądowego transportu wodnego. Udział

tych transportów kształtował się odpowiednio 0,3 % i 0%.

Tabela 6. Dynamika wzrostu przewozów pasażerów w Polsce w latach 2006-2011 (rok

poprzedni =100)

2006

2007

2008

2009

2010

2011

Wyszczególnienie

rok poprzedni=100

W

tysiącach

pasażerów
Transport
kolejowy
w

tym

normalnotorowy
Transport
samochodowy
Transport morski
w tym promy
Ś

ródlądowy

transport wodny
Transport lotniczy
W

milionach

pasażero-
kilometrów
Transport

97,8

102,8

102,9

96,1
103,8
103,6

107,3
114,9


104,2

98,2

105,4

105,4

95,6
101,8
102,5

96,1
116,2


100,3

96,0

104,4

104,4

92,7
91,9
91,5

120,2
88,2


96,4

93,4

96,8

96,8

92,0
95,4
94,8

93,3
79,6


89,4

92,9

92,5

92,5

92,9
101,5
101,9

83,6
114,7


94,7

96,3

100,9

100,9

93,9
94,9
95,1

108,7
130,1


104,4

Logistyka - nauka

Logistyka 6/2013

794

kolejowy
w

tym

normalnotorowy
Transport
samochodowy
Transport morski
w tym promy
Ś

ródlądowy

transport wodny
Transport lotniczy

102,2

102,2

96,0
100,0
99,5

128,6
136,9

107,0

107,1

97,2
103,2
103,3

122,2
97,0

101,7

101,7

97,9
93,8
93,2

106,1
83,6

92,3

92,3

91,0
91,2
91,0

85,7
78,7

96,2

96,2

88,6
101,8
101,9

76,7
111,4

101,4

101,4

95,6
92,9
93,3

104,3
133,7

Ź

ródło: Opracowanie własne na podstawie tabeli 4.

W toku dalszego postępowania zanalizowano dynamikę wzrostu przewozów

pasażerów w Polsce w latach 2006-2011 (tabela 6). I tak, z danych zawartych w tej tabeli

wynika, że w latach 2006-2011 występowało istotne zróżnicowanie tempa wzrostu

przewozów pasażerów. W całym badanym okresie dynamika przewozów pasażerów była

poniżej 100 % (w 1994 roku wynosiła 97,8 %, a w 2011 roku 96,3 %). Głównym tego

powodem był spadek dynamiki wzrostu przewozów pasażerów w transporcie samochodowym

we wszystkich analizowanych latach (w 2006 roku wynosiła 96,1 %, a w 2011 roku 93,9 %).

Najwyższa dynamika wzrostu przewozów pasażerów była w transporcie lotniczym. W roku

2006 roku dynamika kształtowała się na poziomie 114,9 %, w 2007 roku 116,2 %. Jednak

w latach 2008-2009 była poniżej 100 % (88,2 % w 2008 roku, 79,6 % w 2009 roku). Ważne

było to, że od 2010 roku dynamika wzrostu przewozów pasażerów zaczęła dynamicznie

rosnąć do 130,1 % w 2011 roku. W przypadku transportu morskiego i śródlądowego

transportu wodnego w całym analizowanym okresie dynamika wzrostu przewozów pasażerów

kształtował się w granicach 100 %.

Biorąc pod uwagę dynamikę wzrostu przewozów pasażerów z uwzględnieniem

pasażerokilometrów można zauważyć, że dynamika ogółem w Polsce w latach 2006-2011

kształtowała się okolicach 100 % (104,2 % w 2006 roku, 96,4 % w 2008, a 104,4 % w 2011

roku). Sytuacja taka występowała również w przypadku transportu kolejowego i transportu

morskiego. Zupełnie inaczej dynamika wyglądała w przypadku transportu samochodowego.

W transporcie samochodowym w całym analizowanym okresie dynamika była poniżej 100 %,

a w 2010 roku wynosiła tylko 88,6 %, co oznacza spadek przewozów biorąc pod uwagę

pasażerokilometry. Inaczej sytuacja wyglądała w przypadku transportu lotniczego. W 2006

roku dynamika wzrostu przewozów pasażerokilometrów wynosiła 136,9 %, 97,0 % w 2007,

83,6 % w 2008, 78,7 % w 2009, a w 2010 roku wzrosła do 111,4 %. W 2011 roku była

Logistyka - nauka

Logistyka 6/2013

795

kontynuacja tego wzrostu do poziomu 133,7 %. Dynamika wzrostu przewozów pasażerów

w pasażerokilometrach w przypadku śródlądowego transportu wodnego była duża. Jednak od

początku analizowanego okresu spadała ze 128,6 % w 2006 roku, do 104,3 % w 2011 roku

a latach 2009-2010 podobnie jak w innych rodzajach transportu była poniżej 100 %.

Podsumowanie

Podsumowując analizę struktury przewozów ładunków należy zauważyć, że

największą rolę w transporcie w Polsce w latach 2006-2011 odgrywał transport drogowy.

Ilość przewożonych ładunków jak i długość trasy bardzo dynamicznie wzrastała kosztem

transportu kolejowego. Wynikało to z łatwości dostępu, szybkości, jak i z ceny za transport i

co istotne ze zmieniającej się struktury polskiej gospodarki i handlu zagranicznego. Inne

rodzaje transportu podobnie jak kolej malały pod względem ilości i długości tras

przewożonych ładunków.

Natomiast analizę struktury przewozów pasażerów należy zauważyć, że największą

rolę transporcie w Polsce w latach 2006-2011 miał również transport samochodowy. Jednak

w przeciwieństwie do przewozów ładunków, udział transportu samochodowego malał na

rzecz transportu kolejowego.

Analizując strukturę przewozów w Polsce należy stwierdzić, że najważniejszymi

ś

rodkami transportu były: kolej oraz samochody, przy czym transport samochodowy większe

znaczenie odgrywały w przewozach bliższych, natomiast kolejowy- na większe odległości.

Powyższa zależność dotyczyła zarówno przewozów ładunkowych jak i pasażerskich.

Analysis of the cargo and passengers structure in Poland in
2006-2011

Summary

The principal role in Poland in 2006-2011 played the road transport. The amount of

carried cargo and the length of routes increased very rapidly by limiting rail transport. This

was due to the easy access to the market, speed and low prices in road transport. It was also a

result of changes in Polish economy and foreign trade structure. Other modes of transport,

like rail, decreased in terms of quantity and the length of routes.

While analyzing the structure of passengers traffic, it should be noted that road

transport played the main role as well. However the share of road transport decreased in

favour of rail transport.

Logistyka - nauka

Logistyka 6/2013

796

Keywords: cargo, passenger transport, transport, logistics, the means of transport.

Literatura

Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 2007, Wyd. GUS Warszawa.
Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 2008, Wyd. GUS Warszawa.
Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 2009, Wyd. GUS Warszawa

.

Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 2010, Wyd. GUS Warszawa.
Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 2012, Wyd. GUS Warszawa.