PRAWO HANDLOWE
ZAGADNIENIA:
semestr zimowy - pojęcie i charakterystyka przedsiębiorcy, rodzaje przedsiębiorców, spółki osobowe, spółki kapitałowe;
semestr letni - komercjalizacja i prywatyzacja, upadłość i postępowanie układowe, ogólna charakterystyka papierów wartościowych, publiczny obrót
papierami wartościowymi, sposoby zabezpieczenia wierzytelności w obrocie gospodarczym, ogólna charakterystyka stosunków umownych w obrocie
gospodarczym
1. Wprowadzenie do prawa handlowego; +++
2. Przedsiębiorca, rejestr przedsiębiorców (++), firma (++);
3. Prokura; ++
4. Spółka jawna;
5. Spółka komandytowa;
6. Spółka partnerska;
7. Spółka komandytowo-akcyjna;
8. Powstanie/umowa/natura stosunku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością; ++
9. Prawa i obowiązki wspólników ++
10. Zarząd/rada nadzorcza/zgromadzenie wspólników;
11. Podwyższenie/obniżenie/kapitału zakładowego/umarzanie udziałów;
12. Odpowiedzialność członków zarządu oraz rady nadzorczej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością;
13. Powstanie/statut/natura stosunku spółki akcyjnej;
14. Prawa i obowiązki akcjonariuszy;
15. Zarząd/rada nadzorcza;
16. Walne zgromadzenie/zaskarżanie uchwał;
17. Podwyższenie kapitału zakładowego;
18. Obniżenie kapitału zakładowego/Umorzenie akcji;
19. Spółki handlowe - łączenie/podział/przekształcenie;
20. Pojęcie, funkcje, zasada numerus clausus papierów wartościowych;
21. Cywilno prawne aspekty regulacji rynku kapitałowego;
22. Weksle/czeki/obligacje/warranty subskrypcyjne/inne typy papierów wartościowych;
23. Przedsiębiorstwa Państwowe/Komercjalizacja i prywatyzacja przedsiębiorstw państwowych – w ppg
24. Prawo spółdzielcze.
25. Prawo upadłościowe i naprawcze;
27. Ochrona konkurencji i konkurentów; (to z pr. gospodarczego)
28. Zwalczanie nieuczciwej konkurencji; (- “ - “ -)
29. Umowy handlowe
31. Postępowanie arbitrażowe.
Literatura:
1. Ustawy regulujące zagadnienia objęte programem zajęć.
2. Prawo spółek handlowych pod red. J. Napierały, A. Kocha, Kraków 2005.
3. F. Zedler: Prawo upadłościowe i naprawcze w zarysie, Zakamycze Kantor Wydawniczy, 2004.
4. M. Litwińska, Kodeks spółek handlowych, Komentarz, 2 wydanie, Warszawa, 2005.
5. K. Kruczalak, Prawo handlowe, Zarys wykładu, 2006. +(mam 2004)
6. Opracowania proponowane przez prowadzących ćwiczenia.
1
WPROWADZENIE DO PRAWA HANDLOWEGO
CECHY OBROTU HANDLOWEGO:
1)
co najmniej jeden z uczestników jest zobowiązany – bo prowadzi w sposób trwały i profesjonalny działalność gospodarczą,
z której wynikają świadczone przez niego dobra i usługi
2)
cywilistyczny charakter prawa handlowego - prawo handlowe zaliczane jest do prawa prywatnego regulującego stosunki
cywilnoprawne (stosunki o char. majątkowym i niemajątkowym między osobami fizycznymi i prawnymi, na zasadzie równości
stron)
- jest „komercyjną nadbudową prawa cywilnego”
3) masowość (koncentracja produkcji, handlu i usług), seryjność + szablonowość i typowość czynności handlowych
- szerokie zastosowanie wzorów umów i ogólnych warunków umów (zastępują tradycyjne techniki zawierania umów i
określania wzajemnych praw i obowiązków)
- wzrost znaczenia zwyczajów i praktyk handlowych
4)
pewność i bezpieczeństwo obrotu – wyrazami i gwarantami są:
a)
teoria praw nabytych (+ zasada prawa międzyczasowego) - ustawy nowe gwarantują prawa nabyte pod rządami
ustaw starych
b) system rejestracji przedsiębiorców + jego jawność
c) ochrona dobrej wiary osób trzecich
5)
wolność obrotu (wolność gospodarcza) – ustawa o swobodzie działalności gospodarczej, Konstytucja (art. 20 i 22) – więc
jest to zasada ustrojowa
+ swoboda umów (art. 353
1
k.c.)
6)
internacjonalizacja obrotu
OBRÓT GOSPODARCZY – wymiana dóbr i usług
(odbywająca się za pośrednictwem pieniądza)
oraz towarzyszące jej stosunki prawne
między jej uczestnikami
•
odbywa się pomiędzy podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą bądź między nimi a innymi osobami (ale min. 1
podmiot prowadzi dział.gosp.)
•
odbywa się za pomocą umów (daje to formalną równość podmiotów, ekonomiczną niekoniecznie)
- brak stosunku nadrzędności (jak w stos. administracyjnoprawnych)
- brak uprawnienia jednego podmiotu do kształtowania sytuacji prawnej II podmiotu
PRAWO HANDLOWE – zespół norm, które regulują organizację (ustrój) przedsiębiorców oraz stosunki zobowiązaniowe powstające
pomiędzy nimi a innymi podmiotami w obrocie gospodarczym krajowym i międzynarodowym
Źródła prawa handlowego
a) kodeks cywilny
b) kodeks spółek handlowych
c) inne ustawy, m.in. ustawa o komercjalizacji i prywatyzacji z 1996 roku, prawo spółdzielcze z 1982, prawo bankowe z 1997, ustawa o NBP...
d) ogólne warunki i wzory umów + regulaminy
e) umowy
f) zwyczaj – powszechnie stosowana w danym okresie, danym środowisku i w danych stosunkach społecznych praktyka pewnego
zachowania się
g) umowy międzynarodowe
2
PODEJMOWANIE i PROWADZENIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
ZASADY podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej:
wolność gospodarcza – może podlegać ograniczeniom tylko w przypadkach przewidzianych w ustawie
wolność i równość podmiotów obrotu
3)
wykonywanie dział. gosp. na zasadach uczciwej konkurencji
4)
poszanowanie dobrych obyczajów
5)
poszanowanie słusznych interesów konsumenta
USTAWA o SWOBODZIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ (02.07.2004)
•
działalność gospodarczą na podstawie usdg mogą podejmować i wykonywać nie tylko, podmioty, których celem statutowym jest jej prowadzenie,
ale też te, dla których jest ona środkiem realizacji celów statutowych
•
jest ona lex generalis, a rozwiązania merytoryczne są w ustawach szczegółowych
•
DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA (art. 2 usdg) – zarobkowa
(zamiar osiągnięcia zysku)
, wykonywana w sposób ciągły
(stały zamiar
wykonywania)
i zorganizowany
(określona forma organizacyjno-prawna)
, działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa
+ zw. z kopalinami ze
złóż oraz
działalność zawodowa
(również wolne zawody)
# przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców w KRS albo do Ewidencji
Działalności Gospodarczej
(+ może być wymagane uzyskanie koncesji, zezwolenia, licencji lub wpisu do rejestru działalności regulowanej)
# spółka kapitałowa w organizacji może ją podjąć przed zarejestrowaniem, po podpisaniu umowy spółki (jest wtedy ułomną osobą
prawną)
# wg art. 37 kc – jednostka organizacyjna uzyskuje osobowość prawną z chwilą jej wpisu do właściwego rejestru (chyba że przepisy
szczególne .....)
a) Ewidencja Działalności Gospodarczej
(usdg w tym względzie będzie obowiązywać dopiero od 01.01.2007, do tego czasu ustawa –
Prawo działalności gospodarczej)
•
tu wpisywane osoby fizyczne oraz wolne zawody
(po uzyskaniu wpisu na listę samorządu zawodowego)
•
EDG prowadzą gminy jako zadanie zlecone z zakresu adm.rządowej; organ ewidencyjny: wójt, burmistrz, prezydent miasta
•
wpis na wniosek
•
EDG jest jawna
b) Krajowy Rejestr Sądowy –
ustawa o KRS z 20.08.1997
•
składa się z: rejestru przedsiębiorców; rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji
oraz z publicznych zakładów opieki zdrowotnej; rejestru dłużników niewypłacalnych
•
prowadzą sądy rejonowe
•
jawny
•
zasady zupełności
(podmiot obowiązany do dokonania wpisu w KRS nie może powoływać się wobec osób trzecich w dobrej wierze na
dane, których nie ma w rejestrze)
i prawdziwości ujawnionych danych
c) rejestry pozasądowe: działalności regulowanej, dla przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych .....
3