Pojęcie oględzin
Rodzaje oględzin
Cel oględzin
Podstawy prawne oględzin
Zasady przeprowadzania oględzin
TEZY DO OMÓWIENIA :
Czynności przygotowawcze
Stadia i fazy oględzin
Metody przeprowadzania oględzin
Dokumentacja z oględzin
TO CELOWA I SZCZEGÓŁOWA
OBSERWACJA PRZEPROWADZONA
PRZEZ CZŁOWIEKA ZA POMOCĄ
ZMYSŁÓW I Z WYKORZYSTANIEM
ŚRODKÓW TECHNICZNYCH.
W ROZUMIENIU KRYMINALISTYCZNYM :
RODZAJE OGLĘDZIN
(ze wzgl. na przedmiot oględzin)
Oględziny
osoby
(oględziny ciała)
Oględziny
miejsca
Oględziny
rzeczy
Oględziny
zwłok
CEL OGLĘDZIN
Głównym celem oględzin jest
rekonstrukcja przebiegu zdarzenia i
zabezpieczenie odpowiedniego
materiału dowodowego dla potrzeb
postępowania karnego.
CEL OGLĘDZIN
W praktycznym działaniu cel ten
uzyskuje się w wyniku realizacji
celów cząstkowych
, które
kryminalistyka określa
regułą
siedmiu złotych pytań
.
7 ZŁOTYCH PYTAŃ
Kto ?
Co ?
Gdzie ?
Kiedy ?
Jak ?
Czym
?
Dlaczego ?
PODSTAWY PRAWNE
OGLĘDZIN
K.p.k.
Art. 207
Art.192
§ 1 i 4
Art. 209
Art. 308
Art. 74
§ 2 i 3
Art. 228
§ 1 i 2
PODSTAWY PRAWNE
OGLĘDZIN
K.p.o.w.
Art. 43
Art. 41
§ 1
ZASADY OBOWIĄZUJĄCE
W TOKU OGLĘDZIN
aktywności
szybkości
efektywności
indywidualności
planowości
wszechstronności
ZASADY OBOWIĄZUJĄCE
W TOKU OGLĘDZIN
obiektywizmu
jednoosobowego kierownictwa
tajności
pisemności
ekonomiczności
CZYNNOŚCI
PRZYGOTOWAWCZE
(przed wyjazdem na miejsce zdarzenia)
Zaznajomienie się z treścią zawiadomienia o zdarzeniu
Zorganizowanie środków transportu
Dobór odpowiedniego sprzętu
Dobór osób i powołanie grupy operacyjno -
dochodzeniowej
Spowodowanie zabezpieczenia tego miejsca do czasu
oględzin
CZYNNOŚCI
PRZYGOTOWAWCZE
(na miejscu zdarzenia przed rozpoczęciem oględzin)
Zabezpieczenie terenu tak by nie doszło do zakłócenia
pracy grupy oględzinowej
Ustalenie zmian jakich dokonano w pierwotnym układzie
miejsca zdarzenia
Zapoznanie się ze spostrzeżeniami osób które
zabezpieczały miejsce zdarzenia
CZYNNOŚCI
PRZYGOTOWAWCZE
(na miejscu zdarzenia przed rozpoczęciem oględzin)
Penetracja terenu przyległego celem określenia zasięgu
oględzin
W razie potrzeby wezwanie na miejsce biegłych,
specjalistów
Zawiadomienie odpowiednich instytucji bądź osób
STADIA I FAZY OGLĘDZIN
STADIUM WSTĘPNE
STADIUM
SZCZEGÓŁOWE
STADIUM KOŃCOWE
FAZA STATYCZNA
FAZA DYNAMICZNA
STADIUM WSTĘPNE
Polega na dokonaniu ogólnego przeglądu miejsca zdarzenia
w celu nakreślenia sobie planu przeprowadzenia oględzin.
Należy więc :
Zaznajomić się z zastaną sytuacją
(np.wysłuchać meldunku
zabezpieczającego miejsce zdarzenia).
STADIUM WSTĘPNE
Ustalić okoliczności wymagające
natychmiastowego działania.
STADIUM WSTĘPNE
Rozważyć potrzebę sprowadzenia specjalistów, biegłych,
sprowadzenia dodatkowego sprzętu itp.
STADIUM WSTĘPNE
Uzyskać dane potrzebne do przeprowadzenia
oględzin szczegółowych (obszar jaki należy
poddać oględzinom, skąd je należy zacząć itp.)
STADIUM WSTĘPNE
Dokonać podziału zadań wśród członków
grupy operacyjno - dochodzeniowej.
STADIUM WSTĘPNE
Przybrać do udziału w oględzinach
postronnych świadków.
STADIUM WSTĘPNE
Wypełnić część wstępną
protokółu oględzin
oraz
wykonać szkic ogólny
miejsca zdarzenia.
STADIUM WSTĘPNE
Wykonać zdjęcia orientacyjne.
STADIUM WSTĘPNE
Wykonać inne działania
organizacyjne wynikające z
potrzeb (tj. podjęcie czynności,
które powinny zostać wykonane
wcześniej a nie zostały podjęte
np. powiadomienie właściciela
lokalu do którego dokonano
włamania itp.)
STADIUM SZCZEGÓŁOWE
FAZA STATYCZNA
W tej fazie nie dokonuje się żadnych manipulacji z
ujawnionymi i oznaczonymi śladami a więc faza
statyczna - polega na utrwalaniu miejsca zdarzenia i
wstępnym badaniu za pomocą metod obserwacyjnych -
bez dokonywania zmian w zastanym układzie.
Należy więc :
Ujawnić wszystkie ślady i
oznaczyć je kolejnymi
numerami.
STADIUM SZCZEGÓŁOWE
FAZA STATYCZNA
Sfotografować położenie
śladów - zdjęcia
sytuacyjne.
STADIUM SZCZEGÓŁOWE
FAZA STATYCZNA
Dokonać niezbędnych
pomiarów elementów
miejsca zdarzenia i
śladów w stosunku do
stałego punktu
odniesienia.
STADIUM SZCZEGÓŁOWE
FAZA STATYCZNA
USTALIĆ WYSTĘPOWANIE
„OKOLICZNOŚCI NEGATYWNYCH”
to jest :
STADIUM SZCZEGÓŁOWE
FAZA STATYCZNA
Sytuacje, w których ślad
powinien wystąpić a nie
występuje.
Sytuacje, w których ślad
występuje a nie powinno
go być.
STADIUM SZCZEGÓŁOWE
FAZA DYNAMICZNA
W fazie dynamicznej można ślady dotykać,
przemieszczać i analizować.
Faza dynamiczna polega więc na aktywnym badaniu
podstawowych właściwości miejsca i ujawnionych
śladów oraz utrwalaniu i zabezpieczaniu dowodów do
badań specjalistycznych (połączonym ze zmianami
położenia przedmiotów - śladów).
STADIUM SZCZEGÓŁOWE
FAZA DYNAMICZNA
Wykonanie dokładnych pomiarów każdego śladu.
250 mm
110 mm
STADIUM SZCZEGÓŁOWE
FAZA DYNAMICZNA
Zbadanie każdego śladu
pod kątem ustalenia jego
właściwości i
ewentualnego
ujawnienia na nim
innych śladów.
STADIUM SZCZEGÓŁOWE
FAZA DYNAMICZNA
Wykonanie zdjęć
szczegółowych
ujawnionych śladów.
1
STADIUM SZCZEGÓŁOWE
FAZA DYNAMICZNA
DOKŁADNE OPISANIE :
występujących „okoliczności
negatywnych”
sposobu ich ujawnienia i
zabezpieczenia
właściwości wszystkich
ujawnionych śladów
ZABEZPIECZENIE ŚLADÓW POD
WZGLĘDEM KRYMINALISTYCZNYM
W POSTACI
NATURALNEJ
PRZEZ
ODWZOROWANIE
Z PODŁOŻEM
BEZ PODŁOŻA
FOTOGRAFIA
MODELOWANIE
PRZENIESIENIE NA
FOLIĘ
DAKTYLOSKOPIJNĄ
STADIUM SZCZEGÓŁOWE
FAZA DYNAMICZNA
Zakończenie części
opisowej protokółu
oględzin.
STADIUM KOŃCOWE
Stanowi podsumowanie wszystkich czynności
dokonywanych w poprzednich stadiach oględzin.
W trakcie jego trwania policjant powinien :
Dokonać powtórnej
penetracji obszaru
objętego oględzinami
i sprawdzić czy
czegoś nie
pominięto.
STADIUM KOŃCOWE
Wypełnić część końcową protokółu oględzin w tym :
Wyszczególnić ślady ujawnione, utrwalone i
zabezpieczone w czasie oględzin.
Spisać ewentualne oświadczenia osób biorących udział w
oględzinach.
Wskazać czas zakończenia czynności.
Zebrać podpisy osób uczestniczących w oględzinach.
STADIUM KOŃCOWE
Sporządzić
metryczki i
przymocować je
na trwałe do
śladów.
L. Dz. ŚLAD NR 3
A 11
STADIUM KOŃCOWE
Uzyskać podpisy osób
uczestniczących w oględzinach :
na metryczkach
na pakietach z opisem śladów
na modelach śladów
na szkicach roboczych (odręcznych)
STADIUM KOŃCOWE
Spakować do transportu ślady oraz używane
podczas oględzin środki techniczne.
STADIUM KOŃCOWE
Przekazać
obiekt
oględzin
uprawnionemu
dysponentowi
bądź ...
SKLEP
... zabezpieczyć
go do dalszych
czynności.
METODY
PRZEPROWADZANIA
OGLĘDZIN
ODŚRODKOWA
DOŚRODKOWA
METODY
PRZEPROWADZANIA
OGLĘDZIN
obiektywna
subiektywna
DOKUMENTACJA
Z
OGLĘDZIN
PODSTAWY PRAWNE
DOKUMENTOWANIA CZYNNOŚCI
OGLĘDZINOWYCH
Art. 143 § 1 pkt. 3 K.p.k.
Art. 147 § 1 K.p.k.
Art. 37 § 1 i 3 K.p.o w.
DOKUMENTACJA
PODSTAWOWA
protokół oględzin
DOKUMENTACJA
UZUPEŁNIAJĄCA
• szkice kryminalistyczne
• materiał fotograficzny
• taśma z filmem wideo
• nagranie audio
• metryczki
ZASADA
BEZPOŚREDNIOŚCI
Protokół oględzin winien być sporządzony na
miejscu zdarzenia w obecności osób uczestniczących
w oględzinach (dopuszcza się jednak przepisanie go
na maszynie w jednostce i dołączenie do akt wraz z
oryginałem).
ZASADA
KOMUNIKATYWNOŚCI
Protokół musi być tak zredagowany aby
czytający go człowiek, który nie był na
miejscu zdarzenia, mógł na jego podstawie
łatwo zorientować się co do istotnych
właściwości tego miejsca.
Zakaz pozostawiania wolnych miejsc (wszystkie
rubryki muszą być wypełnione lub zakreślone).
Nakaz unikania skreśleń i poprawek
(poczynione należy opisać).
ZASADA ZWIĘZŁOŚCI
OPISU
Redakcja tekstu winna być
syntetyczna, zwięzła i
rzeczowa.
Należy opisywać fakty istotne,
nie przeładowywać treści
niepotrzebnym opisem sytuacji.
Należy odwoływać się do zdjęć,
szkiców, stron świata.
ZASADA STOSOWANIA
ODPOWIEDNICH FORM
GRAMATYCZNYCH
Forma bezosobowa dokonana.
Czas teraźniejszy.
Pismo czytelne.
W opisie czynności podejmowanych podczas
oględzin należy uwzględnić nie tylko te
działania, które dały jakiekolwiek wyniki, ale
wymienić trzeba także wszystko to co w
ogóle zrobiono, tak aby czytający ten opis
nabrał przekonania, że rzeczywiście niczego
nie przeoczono lub nie zaniechano.
ZASADA DOKŁADNOŚCI
W treści protokółu nie należy używać słów
wieloznacznych, niezrozumiałych,
nieostrych np. mniej więcej, około,
przypuszczalnie, w pobliżu, prawie, itp.
ZASADA OBIEKTYWIZMU
Prowadząc oględziny należy ściśle opisywać zastany stan
faktyczny bez zamieszczania w treści protokółu własnych
wniosków, sugestii, przypuszczeń. Dopuszczalne są
jedynie oświadczenia osób uczestniczących w
oględzinach.
Nie wolno podawać nazw substancji (materiałów) jeśli nie
ma pewności co to za substancja.
Wnioski powinny nasuwać się same czytającemu protokół.
ZASADA ZGODNOŚCI
DOKUMENTACYJNEJ
Dokumentacja uzupełniająca musi być zgodna z treścią
protokółu oględzin.
Istnienie rozbieżności między protokółem oględzin a
materiałem fotograficznym i szkicami stawia pod znakiem
zapytania ustalenia z oględzin a w konsekwencji
powoduje odrzucenie przez sąd dowodu z oględzin.
Protokół
oględzin
Materiał
fotograficzny
Szkice
kryminalistyczne
ZASADA JEDNOLITEGO
NAZEWNICTWA
Podczas redagowania protokółu
konieczne jest konsekwentne
stosowanie zunifikowanego
nazewnictwa przedmiotów oględzin.
Ostrze
Klinga
Uchwyt
Rękojeść
W miarę możliwości należy
stosować jednolite jednostki miary.
Redagując tekst protokółu stosować
należy polski język literacki (zakaz
stosowania gwary regionalnej lub
środowiskowej).
ZASADA
SYSTEMATYCZNOŚCI
W protokóle oględzin należy zachować uporządkowaną
kolejność opisu, zgodną z przyjętą kolejnością
wykonywania czynności oględzinowych tj. ślady
należy opisywać według kolejności ich oznaczania.
1
2
3
4
5
Cechy opisowe śladów :
• rodzaj przedmiotu (śladu),
• rodzaj materiału z którego przedmiot
jest wytworzony,
• właściwości budowy,
• stan zużycia, uszkodzenia,
• przeznaczenie i pochodzenie rzeczy,
Cechy opisowe śladów :
• wymiary: długość, szerokość,
głębokość, powierzchnia, wysokość,
objętość,
• kształt,
• barwa,
• ciężar,
• przeźroczystość,
• stan skupienia (np. ciecz),
Cechy opisowe śladów :
• elastyczność,
• zapach,
• temperatura,
• dodatkowe cechy szczególne np.
części rozdzielone,
• oznaczenie śladu kolejnym
numerem,
• sposób ujawnienia (jak i czym
szukano),
Cechy opisowe śladów :
• położenie na miejscu zdarzenia
(zdjęcia, pozycja na szkicu),
• sposób zabezpieczenia pod względem
kryminalistycznym.
RODZAJE SZKICÓW
MIEJSCA ZDARZENIA
ORAZ ZASADY
ICH
SPORZĄDZANIA
PRZYPADKI SPORZĄDZANIA
SZKICÓW
Gdy potrzebne są dokładne wymiary
określonego miejsca oraz przedmiotów i
śladów (ich wzajemne położenie, odległości
między nimi itp.)
PRZYPADKI SPORZĄDZANIA
SZKICÓW
Jeżeli za pomocą opisu słownego i zdjęć
fotograficznych nie można w przejrzysty
sposób przedstawić sytuacji na miejscu
zdarzenia.
PRZYPADKI SPORZĄDZANIA
SZKICÓW
Gdy z różnych przyczyn nie można
wykonać zdjęć fotograficznych.
Kryterium miejsca
sporządzenia szkicu
• szkic roboczy (odręczny, brudnopis)
• szkic właściwy (czystopis)
Kryterium przedmiotu
szkicowania
• szkic zabudowań (przestrzeni zamkniętej)
• szkic terenu (przestrzeni otwartej)
• szkic terenu i zabudowań
Kryterium sposobu
przedstawienia szkicowanej
przestrzeni
a) z uwagi na wielkość
terenu
przedstawianego
graficznie
• szkic ogólny
• szkic szczegółowy
• szkic specjalny
(fragmentaryczny)
b) z uwagi na specyfikę
zdarzenia oraz
rozmieszczenie
przedmiotów i
śladów
• w rzucie poziomym
• w rzucie pionowym
• w rzucie krzyżowym
SZKICE OGÓLNE
Przedstawiają obraz znacznej przestrzeni
otaczającej właściwe miejsce zdarzenia
(skala 1:200; 1:500; 1:1000 i mniejsze)
SZKICE
SZCZEGÓŁOWE
Odzwierciedlają właściwe
miejsce zdarzenia lub część
przestrzeni oraz ujawnione
ślady lub przedmioty
stanowiące środki
dowodowe, uwzględniając
ich wzajemne położenie
(skala 1:100; 1:50; 1:25)
1
2
3
4
5
SZKICE
FRAGMENTARYCZNE
(SPECJALNE)
Sporządzane w celu
dokładnego
zobrazowania najbardziej
istotnych fragmentów
miejsca zdarzenia lub
śladów (skala 1:10; 1:5;
1:2; 2:1; 5:1)
Każdy szkic
roboczy
(odręczny) trzeba
narysować na miejscu zdarzenia w
obecności osób uczestniczących w
oględzinach.
Na podstawie szkicu roboczego sporządza
się szkic na papierze milimetrowym
stosując odpowiednią skalę, znaki
kryminalistyczne i topograficzne.
Na szkic muszą być naniesione pozycje
wszystkich śladów i przedmiotów
opisanych w protokóle.
Protokół
oględzin
Szkic
Na każdym szkicu należy oznaczyć
strzałką kierunek północny.
<= 45°
N
N
N
<= 45°
Niekiedy wskazuje się na szkicu
kierunek i siłę wiatru.
N/3B
Szkice pomieszczeń (przestrzeni zamkniętej)
sporządza się stosując kolorystykę czarno -
białą przy czym użyty środek piszący musi
trwale wiązać się z podłożem.
Szkice terenu (przestrzeni otwartej) można
kreślić w kolorze używając następujących
kolorów :
Piła E - 4 Poznań
ciemnobrązowego do oznaczania dróg głównych
Łeba Lębork
żółtego do oznaczania dróg drugorzędnych
5
5
5
brązowego do oznaczania skarp, urwisk, warstwic
zielonego do oznaczania lasów, krzaków, sadów,
parków
niebieskiego do oznaczania wód i bagien
W szkicach sporządzanych dla celów
procesowych obowiązkowo należy
zamieszczać w legendzie objaśnienia
wszystkich użytych znaków umownych.
L.p. Legenda
1. Odcisk buta
2. Kłódka
3. Rękawiczka
4. Nóż
Elementy składowe szkicu kryminalistycznego.
Elementy składowe szkicu kryminalistycznego.
1
1.
Nazwa jednostki
policji i numer
sprawy
(L.dz.,RSD)
Elementy składowe szkicu kryminalistycznego.
1
2
2.
Rodzaj szkicu
(napis główny),
określenie
miejsca
zdarzenia, a niżej
określenie skali.
Elementy składowe szkicu kryminalistycznego.
1
2
3
3.
Strzałka
oznaczająca
kierunek
północny.
Elementy składowe szkicu kryminalistycznego.
1
2
3
4
4.
Rysunek
właściwy.
Elementy składowe szkicu kryminalistycznego.
1
2
3
4
5
5.
Legenda czyli
objaśnienia znaków
kryminalistycznych
i topograficznych
oraz śladów i
przedmiotów.
Elementy składowe szkicu kryminalistycznego.
1
2
3
4
5
6
6.
Imię i nazwisko
osoby
sporządzającej
szkic, nazwiska i
imiona osób
obecnych przy
oględzinach.
Zdjęcia ogólnoorientacyjne
(ogólne)
-
wykonywane w celu utrwalenia położenia
miejsca zdarzenia w terenie.
Zdjęcia sytuacyjne
–
ukazujące drogę
dojścia i odejścia sprawcy, pokonywane
przez niego przeszkody, skutki jego
działania, usytuowanie śladów.
Zdjęcia szczegółowe
przedstawiające
ślady kryminalistyczne wraz z
numerem i skalówką.
Numer śladu
Rodzaj i przedmiot
czynności procesowej
oraz dane identyfikujące
sprawę np.:
L. Dz.
Data i miejsce prowadzenia
czynności.
Miejsce i metoda ujawnienia śladu.
+
Charakterystyka
(właściwości)
śladu.
Opis sposobu
zabezpieczenia
technicznego.
Imię, nazwisko i podpis :
osoby dokonującej zabezpieczenia
świadka
osoby prowadzącej czynność
Po wykonaniu na miejscu
zdarzenia wszystkich
niezbędnych czynności
związanych z oględzinami
tego miejsca kierownik
grupy sporządza notatkę
urzędową.
Kto, kiedy, z kim, z czyjego polecenia
przeprowadził oględziny.
Czego
oględziny
dotyczyły.
Wyniki wstępnych ustaleń
(rozmowy ze świadkami).
Wyniki oględzin i
innych czynności.
Wnioski dotyczące :
przebiegu zdarzenia,
motywów,
osoby sprawcy.
Propozycje
odnośnie
dalszych
czynności.
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?