http://cyfrografia.pl/balans

Czytelnia

Co nowego?

Fotografia cyfrowa

Obróbka zdjęć w Photoshop

Testy aparatów cyfrowych

Kurs fotografii

Wydarzenia, relacje

Forum dyskusyjne

Konkursy

Linki

Oferta

Filmy instruktażowe na CD

Czasopismo CYFROGRAFIA

Szkolenie - Photoshop

Redakcja

Kontakt

Program partnerski

Reklama

Dla prasy

Bezpłatny biuletyn

Za darmo bądź zawsze na

bieżąco, otrzymuj
informacje o nowościach w

serwisie i czerp praktyczną
wiedzę z artykułów w

biuletynie.

Zaprenumeruj podając swój
adres e-mail:

Gotowe !

Fotografia portretowa

BALANS BIELI

Człowiek, a właściwie ludzkie oczy, są w stanie poprawnie rozpoznać
określone kolory, bez względu na warunki oświetleniowe. W świetle

świecy, żarówki, słońca w samo południe, lub wieczorem dany
przedmiot będzie postrzegany jako mający tę samą barwę. Aparat nie

jest w stanie osiągnąć zdolności ludzkiego wzroku i mózgu, może je
jedynie symulować. Aby kolory na zdjęciach odpowiadały barwom

rzeczywistym, postrzeganym przez człowieka, nieodzowna jest
umiejętność fotografującego posługiwania się balansem bieli i

rozumienie terminu temperatury barwowej.

Co to jest balans bieli?

Na wstępie warto zwrócić uwagę na fakt, że w przypadku fotografii tradycyjnej
konieczne jest użycie odpowiedniej błony światłoczułej celem uzyskania

odpowiedniego odwzorowania kolorów. Oznacza to, że każdorazowa zmiana
oświetlenia wymusza zmianę stosowanej błony. W sposób oczywisty obniża to

elastyczność i komfort pracy tradycyjnym aparatem fotograficznym. Używając
aparatu tradycyjnego i błony do światła dziennego, w oświetleniu sztucznym

uzyskalibyśmy radykalnie niewłaściwe kolory na zdjęciu.

Inaczej jest w przypadku fotografii cyfrowej. Przed wykonaniem każdego
zdjęcia użytkownik może na ogół szybko i sprawnie dokonać zmian w aparacie

tak zwanego balansu bieli, czyli parametru, który odpowiada za równoważenie
kolorystyki fotografii. Ujmując sprawę najprościej – dzięki balansowi bieli w

każdych warunkach oświetleniowych biel na zdjęciu pozostanie biała, a
szarość– neutralnie szara.

Należy mieć świadomość pewnych ograniczeń funkcji balansu bieli, które

wynikają z właściwości podzespołów aparatu, jak również charakterystyki
oświetlenia. Równoważenie barw odnosi się nie tyle do bliżej nieokreślonej

harmonii czy hierarchizowania kolorów, co do neutralności tychże.
Sfotografowana scena powinna wyglądać nie tylko jakby była oświetlona

światłem białym, pozbawionym jakichkolwiek domieszek, ale również zdjęcie
powinno być miłe w odbiorze, wiarygodne. Cóż bowiem po poprawnej bieli,

jeśli zdjęcie wygląda w sposób istotnie odstający od widoku, który każdy z nas
zna i w konsekwencji spodziewa się określonego efektu, choćby z pewną

domieszką żółci? Warto też zwrócić uwagę na fakt, że na ogół człowiek woli
obrazy nieco „cieplejsze”. Nie potępiajmy naszego aparatu, jeśli efekt nie jest

absolutnie idealny. Niekiedy owa wadliwość może się okazać zbawienna w
skutkach. Jeśli jednak na etapie fotografowania nie uzyskamy upragnionych

rezultatów, zawsze możemy dokonać stosownej korekty w programie
graficznym.

Temperatura barwowa

Aby zrozumieć, na czym polega balans bieli, niezbędna jest znajomość terminu

temperatury barwowej. Temperatura barwowa odnosi się do koloru światła i
określana jest w stopniach Kelvina (na cześć dziewiętnastowiecznego,

szkockiego fizyka, odkrywcy zera absolutnego temperatury). Znając dokładną
temperaturę barwową oświetlenia danej sceny, można bez trudu wykonać

zdjęcie o poprawnej kolorystyce.
Sceny oświetlone światłem płomieni (świec, lamp) dają światło, które

subiektywnie oceniamy jako ciepłe. Jest w tym fakcie swoista pułapka,
ponieważ wbrew pozorom miarą tego typu „ciepłego” oświetlenia nie jest

wysoka temperatura barwowa, lecz niska. Niższe wartości temperatury
barwowej (1000-3400 K) odpowiadają cieplejszym kolorom. Światło dzienne i

lampy błyskowej ma temperaturę około 5500 K. Wyższym wartościom
odpowiadają barwy chłodne.

1000 K – światło świecy, ognia

2000 – 3000 K – zachód słońca
3200 K – żarówka

4000 K – żarówka fotograficzna
5500 – 6000 K – światło dzienne w południe, lampa błyskowa

6000 – 8000 K – zachmurzone niebo

Strona 1 z 4

CYFROGRAFIA - fotografia cyfrowa - kurs fotografii

2007-05-22

http://cyfrografia.pl/balans_bieli.html

PDF stworzony przez wersj

ę demonstracyjną pdfFactory

www.pdffactory.pl/

Cyfrografia Portrety

"Odtajnione sekrety

fotografii portretowej i
cyfrowej edycji zdjęć znane

dotychczas wyłącznie
profesjonalistom."

- Eugenia Herzyk
Redaktor Naczelna

FOTO i FOTOGRAFIA
CYFROWA

10000 – 20000 K – niebieskie niebo bez słońca

Ustawienie balansu bieli w aparacie

Jeśli widzimy, że w danym oświetleniu zdjęcie wykonywane aparatem
cyfrowym ma nieprawidłową, to jest odbiegającą od rzeczywistości

kolorystykę, należy posłużyć się funkcją balansu bieli.
Zrównoważenie barw przebiega w czworaki sposób. Po pierwsze użytkownik

może wybrać automatyczny balans bieli, co w wielu przypadkach sprawdza się
bardzo dobrze. Jednak nie we wszystkich.

Drugim sposobem jest wybór jednego z predefiniowanych ustawień balansu
bieli. W przypadku doboru określonych ustawień należy bezwzględnie pamiętać

o konieczności każdorazowego wybrania właściwej opcji, zależnie od
oświetlenia otoczenia, w którym fotografujemy. Częstym błędem fotoamatorów

jest zapominanie o wyborze właściwego balansu. Wprawdzie program graficzny
umożliwia korektę zdjęć, ale zdecydowanie korzystniej jest uzyskać od razu

przyzwoite zdjęcie. Oszczędza się w ten sposób czas oraz nie naraża zdjęć na
utratę jakości wskutek obróbki cyfrowej. Najpowszechniej występujące

predefiniowane opcje balansu bieli to:

• słońce (światło dzienne, scena dobrze nasłoneczniona, około 5500 K)

• cień (scena zacieniona, około 7000 K)
• zachmurzenie (zachmurzone niebo, około 6000 K)

• światło żarówek (około 3200 K)
• światło lamp fluorescencyjnych (około 4000 K)

• światło błyskowe (około 6000 K)

Trzecią metodą ustawiania balansu bieli jest wprowadzenie konkretnej wartości
temperatury barwowej. Możliwość ta jest dostępna dla posiadaczy aparatów

wyższej klasy. Zwykle opcja ta umożliwia wybranie wartości z konkretnego
przedziału – na przykład Canon EOS 20D pozwala wprowadzić temperaturę

barwową w zakresie od 2800 K do 10000 K, co 100 K. Wprawdzie posługując
się tą metodą najlepiej jest posiadać przyrząd, którym zmierzymy temperaturę

barwową światła w danym otoczeniu, ale nawet bez niego można metodą prób
i błędów uzyskać poprawny balans bieli. Funkcja ta przydatna jest oczywiście

głównie w warunkach nietypowych, gdy predefiniowane ustawienia nie całkiem
spełniają oczekiwania użytkownika.

Wreszcie jest także czwarty sposób – zrównoważenie barw w oparciu o

wzorzec. Funkcję tę posiadają wyłącznie zaawansowane aparaty, a jest ona
szczególnie przydatna w przypadku scen oświetlonych światłem pochodzącym z

różnych źródeł (wówczas bowiem żadna predefiniowana opcja nie spełnia
oczekiwań). Ręczne ustawienie balansu bieli polega na umieszczeniu przed

obiektywem białego przedmiotu, na przykład zwykłej kartki papieru, który
posłuży do zdiagnozowania wpływu oświetlenia danej sceny, i sfotografowaniu

go. Istnieje przy tym konieczność precyzyjnego doboru ekspozycji, ponieważ
błędne naświetlenie może doprowadzić do przekłamań na etapie odczytu

balansu bieli. Następnie podczas wybierania balansu bieli, wykonane zdjęcie
wskazuje się jako wzorcowe, a aparat dokonuje obliczeń i właściwych

ustawień.

Korekcja barw w programie graficznym

Czasami zdarza się, że nie do końca prawidłowo posłużyliśmy się balansem
bieli i nasze zdjęcia cechują pewne przebarwienia. Jeżeli kolorystyka zdjęć jest

nieprawidłowa, zawsze można próbować dokonać korekcji w programie
graficznym. Na ogół większość przebarwień można z dużym powodzeniem

usunąć, a wymagana do tego jest zaledwie podstawowa znajomość
posługiwania się takimi funkcjami, jak na przykład Wariacje.

Strona 2 z 4

CYFROGRAFIA - fotografia cyfrowa - kurs fotografii

2007-05-22

http://cyfrografia.pl/balans_bieli.html

PDF stworzony przez wersj

ę demonstracyjną pdfFactory

www.pdffactory.pl/

Używając w Photoshopie polecenia Obrazek - Dopasuj - Wariacje, wywołujemy

okno dialogowe, które zawiera szereg kolorystycznych wariacji zdjęcia, na

którym aktualnie pracujemy.

Wariacje pozwalają na stosunkowo łatwy i szybki sposób dokonać korekty

kolorystyki, a nawet jasności zdjęcia. Wystarczy kliknąć kursorem myszy w
jedną z dostępnych wersji zdjęcia, aby postąpić krok w określoną stronę

korekcji. Operacja ta przebiega niezwykle prosto – wskazujemy te obrazy,
które są bliższe pożądanemu przez nas efektowi. Niekiedy już w pierwszym

kroku (po wejściu do okna Wariacji) okazuje się, że korekta jest wystarczająca.
W takim przypadku należy kliknąć przycisk OK, aby nastąpiła stosowna

obróbka obrazu. Warto zwrócić uwagę na fakt, że użytkownik może pracować
w obszarze cieni, półcieni, świateł, a nawet korygować nasycenie.

Twórcze wykorzystanie balansu bieli

Cechą charakterystyczną fotografii cyfrowej jest możliwość uzyskania

interesujących efektów na drodze wykorzystania różnych narzędzi niezgodnie z
ich pierwotnym przeznaczeniem. Dotyczy to zarówno narzędzi w programie

graficznym, jak również funkcji aparatu cyfrowego. I tak balans bieli może
zostać użyty do wpływania na ogólną kolorystykę wykonywanego zdjęcia, co

sprzyja uzyskaniu określonego klimatu.
Na przykład, aby wyeksponować bujną kolorystykę jesiennych liści, warto użyć

predefiniowanego ustawienia „Cień” zamiast „Słońce”, nawet gdy scena jest
dobrze oświetlona światłem słonecznym. Barwy będą nieco cieplejsze –

czerwienie i żółcie wyraźnie nabiorą nasycenia.

Fotografując scenę dobrze oświetloną światłem słonecznym, można użyć opcji

Cień dla balansu bieli, aby uzyskać cieplejsze kolory na zdjęciu. Jeżeli zależy
nam na podkreśleniu błękitu nieba, opcja Słońce jest dobrym rozwiązaniem.

Chcąc natomiast uzyskać efekt wieczornej poświaty lub bardzo wczesnego

poranka, można posłużyć się opcją „Światło żarowe” fotografując za dnia.
Wskutek tego obraz staje się jasnoniebieski, chłodny, co w świadomości widza

będzie równoznaczne ze zmierzchem lub świtaniem. W takim przypadku należy
uważać na położenie słońca, ponieważ łatwo jest zatracić wiarygodność, która

w przypadku fotografii bywa bardzo restrykcyjnie oceniana przez widza, o ile
nie zawiera jawnych elementów obróbki cyfrowej.

Należy się uważnie zastanowić, zanim użyje się balansu bieli do wpływania na
kolorystykę obrazu. Z poprawnego zdjęcia można w programie graficznym z

łatwością uczynić nastrojową fotografię. Sytuacja odwrotna jest bardziej
drastyczna i wymaga więcej umiejętności. Niekiedy jednak świadome

Strona 3 z 4

CYFROGRAFIA - fotografia cyfrowa - kurs fotografii

2007-05-22

http://cyfrografia.pl/balans_bieli.html

PDF stworzony przez wersj

ę demonstracyjną pdfFactory