fotofranek

Fotografia Ślubna

Galeria

Razem Raźniej

Aktualności

fotofranek

................ZOBACZ...ŚWIAT...MOIMI...OCZAMI..................

Balans bieli i temperatura barwowa

Już w najprostszych aparatach cyfrowych, w których zrobienie zdjęcia ogranicza się
do naciśnięcia spustu migawki, jest opcja regulacji balansu bieli. Zrozumienie wpływu
tego parametru na rejestrowany obraz oraz właściwe jego kontrolowanie to
podstawa do uzyskania fotografii o pięknej kolorystyce.
Złe ustawienie balansu bieli niesie za sobą przykre konsekwencje. Może się bowiem
okazać, że wszystkie zdjęcia ze spaceru mają niebieski odcień, a fotografie
z uroczystości ślubnych są paskudnie zaczerwienione (najbardziej zaś twarz pani
młodej, co z pewnością nie przysporzy nam jej sympatii). Niekiedy różnice są
bardziej subtelne, choć równie ciekawe – np. po sesji w plenerze okazuje się, że na
wszystkich kadrach trawa jest niebieskawa. Pytania: dlaczego tak się stało i jak tego
uniknąć w przyszłości?

WŁAŚCIWOŚCI ŚWIATŁA

Kolory postrzegane przez nas różnych przedmiotów nie są takie same w każdych
warunkach. Zależą one od padającego na te obiekty światła, gdyż to właśnie ono –
odbijane bądź przechodzące przez nie – po dotarciu do naszych oczu staje się
rzeczywistym źródłem obrazu powstającego w mózgu (pomijam tu sytuację, w której
oglądany przedmiot świeci własnym światłem). Światło tzw. białe jest w
rzeczywistości mieszaniną różnych barw należących do jego spektrum (czasem
możemy je zobaczyć na niebie w pełnej okazałości jako tęczę). Jednak nie wszystkie
te barwy są wymieszane ze sobą w równych proporcjach. W praktyce zawsze pewna
grupa ma większy udział – jest to jedna z przyczyn, dla których światło zawsze ma
tzw. dominantę.
Szczególnym rodzajem dominany jest ta, którą opisujemy za pomocą temperatury
barwowej. Parametr ten określa wrażenie barwy światła, uznawanego powszechnie
za „

ciepłe

” lub „

zimne

”. Mamy tu zatem do czynienia z dominantą przechodzącą od

koloru pomarańczowego, przez niemal biały, do bladoniebieskiego. Jest w tym
jednak pewna pułapka słowna: światło określane potocznie jako

ciepłe

ma niską

temperaturę barwową, a

zimne

– wysoką.

Temperatura barwowa wyrażana jest w kelwinach, czyli jednostce temperatury
zdefiniowanej w układzie SI, tożsamej ze skalą Celsjusza, przy czym pozbawionej
wartości ujemnych (0 kelwinów to -273,15 stopni Celsjusza). Istnieje szereg
określonych wartości temperatur barwowych różnych źródeł światła takich, jak
świeca (1850 K), żarówka (2800 K) czy światło słoneczne (5000–6500 K, w
zależności od pory dnia i pogody). Istnieją też źródła światła, których temperatura
nie ma wiele wspólnego z dominantą barwną. Przyjmuje się dla nich pewne
uproszczenie i określa, jaka temperatura najbardziej odpowiada jego barwie, np. dla
świetlówki jest to 5000 K.

Zmiana dominanty światła w zależności od jego temperatury barwowej. Jak widać

najbardziej zbliżone do bieli jest światło o temperaturze około 6500 kelwinów.

Odpowiada to światłu Słońca filtrowanemu przez warstwę chmur.

Dzięki ogromnej pracy, jaką wykonuje nasz mózg, potrafimy w dużym stopniu
prawidłowo rozpoznawać te same kolory różnych obiektów w świetle słonecznym,
żarowym czy pochodzącym z lampy jarzeniowej. Przedmiot oświetlony przez światło
świecy lub znajdujący się w blasku dnia wygląda dla nas tak samo i ma takie same
kolory – przynajmniej do tego stopnia, że jesteśmy je w stanie rozpoznać i nazwać.
Udaje nam się to, ponieważ umiemy bardzo szybko i precyzyjnie określić rodzaj

Strona 1 z 4

Balans bieli i temperatura barwowa - fotofranek

2012-05-31

http://www.fotofranek.netgaleria.pl/?balans-bieli-i-temperatura-barwowa,71

światła, który nas otacza, a ponadto po prostu pamiętamy, jakie kolory mają
przedmioty wokół nas. Na podstawie tych danych w błyskawicznym tempie
rozpoznajemy kolory wszystkiego, co znajduje się w naszym polu widzenia. Niestety
aparaty fotograficzne nie potrafią tego tak dobrze, jak my.
Aby kolory na zdjęciu odwzorowane były poprawnie, tzn. tak, jak my byśmy je
postrzegali, aparat musi jeszcze dysponować informacjami o oświetleniu sceny i na
ich podstawie wprowadzić do kolorystyki odpowiednią korektę.

Automatyka aparatu zazwyczaj całkiem nieźle radzi sobie z ustawianiem balansu

barw. Jednak czasami możemy chcieć otrzymać obraz nieco cieplejszy lub

chłodniejszy. Na tym przykładzie sfotografowano kaczą parę w świetle dziennym,

przy lekkim zachmurzeniu, z wykorzystaniem automatycznego balansu bieli.

Następnie trzykrotnie zbalansowano biel na inne światło niż było w rzeczywistości: na

światło żarowe, jarzeniowe oraz naturalne w głębokim cieniu. Efekty widać na

zdjęciu.

Proces kompensacji barw w aparacie cyfrowym nosi nazwę balansowania bieli (ang.
white balance). Może być on dokonywany automatycznie lub manualnie. W tym
pierwszym

wariancie

zdjęcie

jest

analizowane

pod

kątem

odnalezienia

najjaśniejszego (ale nie wypalonego) fragmentu zdjęcia. Punkt ten jest przyjmowany
za wzorzec bieli lub neutralnej szarości i w oparciu o niego dokonywana jest korekta
całego obrazu. Jak można się domyślić, mechanizm ten nie zawsze zdaje egzamin i
wówczas może się pojawić konieczność manualnego dopasowania kolorystyki zdjęcia.

Manualne (ręczne) ustawianie balansu bieli

Istnieje kilka metod manualnego ustawiania prawidłowego balansu bieli. Pierwszym i
najprostszym jest wykorzystanie predefiniowanych ustawień, które udostępnia nam
sam aparat. Oprócz trybu automatycznego balansu bieli, każdy cyfrak ma jeszcze co
najmniej cztery opcje: dla światła słonecznego (zazwyczaj w kilku odmianach),
żarowego, flesza oraz świetlówki. Dokonanie wyboru jest bardzo proste, ale tak
naprawdę rzadko zdaje egzamin – w rzeczywistości oświetlenie może się bowiem
znacznie różnić od zaprogramowanego w aparacie, zatem w efekcie na fotografii i tak
zobaczymy niepożądany zafarb. Niektóre modele cyfraków pozwalają wprowadzić do
ustawień fabrycznych dodatkową korektę temperatury barwowej, co jest bardzo
przydatne w sytuacji, gdy żadna z dostępnych preselekcji balansu bieli nie umożliwia
wykonania zdjęcia o prawidłowej kolorystyce.

Strona 2 z 4

Balans bieli i temperatura barwowa - fotofranek

2012-05-31

http://www.fotofranek.netgaleria.pl/?balans-bieli-i-temperatura-barwowa,71

Opcja WB Shift w lustrzankach Canona pozwala zmodyfikować ustawiony balans bieli

zarówno w celu zwiększenia lub zmniejszenia temperatury barwowej (oś B-A), jak i

korekty zafarbu typowego dla oświetlenia o widmie selektywnym (oś G-M), takiego

jak jarzeniówki. Warto wiedzieć, że każdy punkt na skali B-A odpowiada zmianie
temperatury barwowej o 5 miredów, co jest ukłonem w kierunku osób wcześniej

zaznajomionych z fotografią analogową.

Zaawansowane aparaty umożliwiają precyzyjną regulację balansu bieli przez podanie
temperatury barwowej oświetlenia. Jeżeli ją znamy – a taka sytuacja może mieć
miejsce w studiu (lampy studyjne z reguły mają precyzyjnie podaną tę wartość) lub
korzystamy z wysokiej klasy światłomierza – to mamy bardzo ułatwione zadanie. W
takich warunkach wystarczy ustawić balans bieli raz, na początku sesji, a następnie
spokojnie fotografować, dopóki nie zmieni się nam oświetlenie.

Jednak najlepszą metodą, jaką możemy zastosować w trudnych warunkach z
każdym modelem cyfraka, jest użycie odpowiedniego wzorca. Niemal wszystkie
aparaty, łącznie z prostymi kompaktami, umożliwiają pomiar temperatury barwowej
z obiektu o barwie neutralnej – białej lub szarej. W tym celu wystarczy, że
wybierzemy odpowiednią opcję i wskażemy naszemu cyfrakowi punkt, który według
nas jest neutralny (w przypadku lustrzanki będziemy musieli go sfotografować).
Wszystko teraz zależy od neutralności wzorca: jeżeli dysponujemy czymś tak
precyzyjnym jak szara karta firmy Kodak lub XpoBalance firmy Lastolite, to
problem z balansem bieli niemal przestaje istnieć (oprócz przypadków z mieszanymi
źródłami światła)

Trójkolorowy wzornik pozwala nie tylko precyzyjnie zmierzyć światło zastane, ale też

pomaga ustawić balans bieli. Wystarczy, że wykonamy zdjęcie białego lub szarego

pola i polecimy cyfrakowi użyć go jako punkt odniesienia do pomiaru temperatury

barwowej.

Niestety wiele przedmiotów, które wydają się białe, w rzeczywistości takie nie są –
np. zwykły papier w zależności od techniki jego wytwarzania jest niebieskawy albo
żółtawy. Próba zmierzenia balansu bieli na przypadkowym obiekcie może
zaowocować przekłamaniami kolorów na zdjęciach. Jeżeli więc zależy nam na pełnej i
precyzyjnej kontroli kolorystyki zdjęć, powinniśmy zaopatrzyć się we wzorzec dobrej

Strona 3 z 4

Balans bieli i temperatura barwowa - fotofranek

2012-05-31

http://www.fotofranek.netgaleria.pl/?balans-bieli-i-temperatura-barwowa,71

drukuj

« powrót

licznik odwiedzin:

© Netgaleria.pl

Webmaster by budowa stron | Follow by BWA |powered by quick.cms|

jakości.

Strona 4 z 4

Balans bieli i temperatura barwowa - fotofranek

2012-05-31

http://www.fotofranek.netgaleria.pl/?balans-bieli-i-temperatura-barwowa,71