Sylabus modułu: Psychologia społeczna I

Liczba ECTS 3

Moduł obowiązkowy dla: Psychologia (NST)

Moduł koordynuje: dr Krystyna Balawajder

Kontakt do koordynatora: mail

[e-mail]

Dyżur koordynatora modułu: poniedziałki w godz. 10-12 oraz w weekendy: 20.10 (w g.13.15 14.15);
18.11 (w g.13.15 14.15); 9.12 (w g.15.15 16.15);

Elementy składowe modułu wraz z nazwiskami osób prowadzących zajęcia:

Wykład - Prof. dr hab. Augustyn Bańka

Ćwiczenia - dr Aleksandra Sarna (grupa 02)

- mgr Anna Bator (grupa 01)

Efekty kształcenia założone w module z odniesieniem do efektów kierunku i efektów
ogólnouczelnianych:

Zakres efektu

Efekty kształcenia dla modułu („autorskie”)

Odniesienie
do efektów
kształcenia
kierunkowych

Sposób weryfikacji efektów
kształcenia

Wiedza

Student zna teorie psychologii społecznej, wyjaśniające mechanizmy
funkcjonowania człowieka w jego otoczeniu oraz badania empiryczne,
których wyniki pomagałyby mu rozumieć i wyjaśniać różne procesy
społeczne.

K_W03
K_W10

Pisemne kolokwia cząstkowe
Wypowiedzi ustne
Końcowy test wiedzy w postaci
egzaminu testowego
jednokrotnego wyboru

Student zna aparat pojęciowy właściwy dla psychologii społecznej w
zakresie; wiedzy i sądów o świecie społecznym, samowiedzy i
samowartościowania, postaw i zmiany postaw, wpływu społecznego,
atrakcyjności interpersonalnej, altruizmu, agresji oraz procesów
wewnątrz- i międzygrupowych.

K_W02

Pisemne kolokwia cząstkowe
Wypowiedzi ustne
Końcowy test wiedzy

Student zna zarówno klasyczne koncepcje i badania, jak i aktualny dorobek
psychologii społecznej w tym dorobek światowej psychologii, jak i wyniki
badań polskich psychologów społecznych.

K_W03
K_W10

Pisemne kolokwia cząstkowe
Końcowy test wiedzy

Umiejętności

Student potrafi czytać ze zrozumieniem i wyciągać wnioski ze
współczesnych prac naukowych z zakresu psychologii społecznej.

K_U01
K_U02
K_U03

Zadania pisemne
Wypowiedzi ustne

Student potrafi aplikować teoretyczną wiedzę z zakresu psychologii
społecznej do konkretnych sytuacji życia codziennego w tym
odpowiedzialnie konsultować i doradzać ludziom oraz instytucjom w
zakresie problemów związanych ze społecznym funkcjonowaniem
jednostek i grup.

K_U01
K_U02
K_U03
K_U06
K_U09

Zadania pisemne
Wypowiedzi ustne
Dyskusje

Kompetencje
społeczne

Student jest otwarty na nowe informacje o świecie społecznym.

K_K01

Wypowiedzi ustne

Student jest empatyczny, otwarty i życzliwy w stosunku do osób
należących do różnego rodzaju mniejszości lub znajdujących się w
niekorzystnym położeniu czy złej sytuacji życiowej oraz jest wrażliwy na
wszelkie przejawy niesprawiedliwości społecznej, nietolerancji i
dyskryminacji.

K_K03
K_K06
K_K07

Wypowiedzi ustne
Dyskusje

Daty wszystkich zajęć wchodzących w skład modułu:

Według spersonalizowanego harmonogramu dostępnego na platformie Wirtualnej Uczelni.

Sprawdzanie osiągnięć studentów w module ma następujące formy:

Wykład: test zaliczeniowy

Ćwiczenia:

1. Obecność na zajęciach (obowiązkowa obecność na 12 godzinach zajęć)
2. Przygotowanie do zajęć zgodnie z sylabusem
3. Zaliczenie na 65% dwóch testów.

Szczegółowa tematyka zajęć składowych i wymagana literatura

Załącznik 1.

WYKŁADY

1. Historia i przedmiot psychologii społecznej
2. Metody psychologii społecznej i orientacje teoretyczne w psychologii społecznej
3. Orientacje teoretyczne w psychologii społecznej
4. Świadomość otoczenia personalnego, otoczenia fizycznego i samoświadomość
5. Poznanie społeczne i procesy atrybucji
6. Procesy atrybucji
7. Stereotypy i uprzedzenie
8. Spostrzeganie interpersonalne
9. Komunikacja werbalna i niewerbalna
10. Geneza, funkcje i zmiany postaw
11. Atrakcyjność interpersonalna i jej funkcje regulacyjne
12. Konflikty i ich rozwiązywanie
13. Motywacja i poczucie sprawiedliwości
14. Zachowania prospołeczne
15. Makiawelizm
16. Motywacja osiągnięć i reaktancja
17. Zachowania społecznie nieakceptowane
18. Inteligencja społeczna i emocjonalna
19. Zdolności i kompetencje społeczne

Literatura podstawowa:

1. Aronson, E. (1995). Człowiek – istota społeczna. Warszawa: PWN.
2. Bańka, A. (2002). Społeczna psychologia środowiskowa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe
Scholar.
3. Moskowitz, G.B. (2010). Zrozumieć siebie i innych. Psychologia poznania społecznego. Gdańsk:
GWP.

4. Kenrick, D.T., Neuberg, S.L., Cialdini, R.B. (2006). Psychologia społeczna. Gdańsk. GWP.

5. Wojciszke, B. (2002). Człowiek wśród ludzi. Zarys psychologii społecznej. Warszawa: Scholar.

6. Macrae, C., Stangor, Ch., Hewstone, M. (1999). Stereotypy i uprzedzenia. Gdańsk: GWP.

7. Cialdini, R. (1994) Wywieranie wpływu na ludzi. Gdańsk: GWP.

8. Bańka, A. (2009). Tożsamość w obliczu wyboru. Czasopismo Psychologiczne, 15,2 .333-360.

9. Nelson, T. Psychologia uprzedzeń. Gdańsk: GWP.

10. Brown. R. (2006). Procesy grupowe. Dynamika wewnątrzgrupowa i międzygrupowa. Gdańsk:
GWP.

11.Crisp, R.J., Turner, R.N. (2009). Psychologia społeczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

12. Lewicka, M., Bańka, A. (2008).Psychologia środowiskowa. W: Strelau, J., Doliński, D (red.)
Psychologia. Podręcznik akademicki (497-544). Gdańsk:: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

13. Adams, K., Galanes, G.J. (2008). Komunikacja w grupach. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe
PWN.

14. Bańka, A. (2005). Proaktywność. Podstawy teoretyczne, konstrukcja i analiza czynnikowa Skali
Proaktywności w Karierze. Poznań: Studio Print-B - Instytut Rozwoju kariery.

15. Bańka, A. (2005). Poczucie samoskutecznośći w Karierze. Podstawy teoretyczne, konstrukcja i
analiza czynnikowa Skali Poczucia Skuteczności w Karierze Międzynarodowej. Poznań-Warszawa:
Print B – Instytut Rozwoju kariery.

16. Bańka, A. (2005). Motywacja osiągnięć. Podstawy teoretyczne, konstrukcja oraz walidacja skali do
pomiaru motywacji osiągnięć w wymiarze międzynarodowym. Poznań-Warszawa: Print B – Instytut
Rozwoju kariery.
17. Bańka, A. (2005). Otwartość na nowe doświadczenia życiowe a tryby samoregulacji. Podstawy
teoretyczne oraz struktura czynnikowa Skali Otwartości na karierę Międzynarodową. Poznań-
Warszawa: Print B – Instytut Rozwoju Kariery.

18. Popiołek, K.(1989). Człowiek w sytuacji pomocy. Katowice: Wyd. UŚ.

19. Leathers, D.G. (2009). Komunikacja niewerbalna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

20. Morreale, S.P., Spitzberg, B.H., Barge, J.K. (2008). Komunikacja między ludźmi. Motywacja, wiedza
i umiejętności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

21. Aronson, E., Wilson, T.D., Akert, R.M. (1987). Psychologia społeczna: serce i umysł. Poznań: Zysk i
S-ka Wydawnictwo.

Literatura zalecana:

1. Wojciszke, B. (2010). Sprawczość i wspólnotowość. Podstawowe wymiary spostrzegania
społecznego. Gdańsk: GWP.

2. Łukaszewski, W., Doliński, D., Maruszewski, T., Ohme, R. (2009). Manipulacja. Sopot: Smak Słowa.

3..Argyle, M. (1999). Psychologia stosunków międzyludzkich. Warszawa: PWN.

4. Wosińska, W. (2004). Psychologia życia społecznego. Gdańsk: GWP

5. Boski, P. (2009). Kullturowe ramy zachowań społecznych. Podręcznik psychologii międzykulturowej.
Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

6. Moscovici, S. (1998). Psychologia społeczna w relacji „ja – inni”. Warszawa: WsiP.

7. McKay., Davis, M., Fanning, P. Sztuka skutecznego porozumiewnia się. Gdańsk: GWP.

8. Pospiszyl, I. (2009). Patologie społeczne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

9. Griffin, E. (2003). Podstawy komunikacji społecznej. Gdańsk: GWP.

10. Tokarz, M. Argumentacja, perswazja, manipulacja. Gdańsk: GWP.

11. Zimbardo, P,G., Johnson, R.L., McCann, V. (2010). Psychologia. Człowiek i jego środowisko.
Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

12. Branon, L. (2002). Psychologia rodzaju. Gdańsk: GWP.

13. Bell, P.A., Geene, T.C., Fisher, J.D. (2006). Psychologia śrdodowiskowa. Gdańsk: GWP.

14. Heatherton, T.F., Kleck, R.E., Hebl, M.R., Hull, J.G. (2008). Społeczna psychologia piętna.
Wydawnictwo Naukowe PWN.

15. Gellert, M., Nowak, C. (2008). Zespół. Gdańsk: GWP.

Załącznik 2

ĆWICZENIA

I Blok – WPŁYW SPOŁECZNY (3 godzin)



Rodzaje konformizmu – informacyjny i normatywny



Poziomy konformizmu – uleganie, identyfikacja, internalizacja



Oddziaływania społeczne: naśladowanie i modelowanie, kary i nagrody, bliskie związki
emocjonalne, siły działające w grupie



Posłuszeństwo autorytetowi



Zasady wpływu społecznego

Literatura obowiązkowa:

1.Elliot Aronson Psychologia Społeczna, 2006; Konformizm - wpływ na zachowanie Rozdział: 8,
Zakres stron: 209 – 242

2. Elliot Aronson Człowiek Istota Społeczna Wybór Tekstów, 2005; Stanley Milgram - Behawioralne
Badanie posłuszeństwa Rozdział: 2, Zakres stron: 48 – 63

3. Youtube Conformity to gender roles :

http://www.youtube.com/watch?v=a71h6LZKXTc

4. Robert Cialdini Wywieranie wpływu na ludzi, 2009 (całość)

5. Robert Cialdini Principles of influence :

http://www.youtube.com/watch?v=_4ZcStMsss8

II Blok – ROZUMIENIE I ODCZUWANIE ŚWIATA SPOŁECZNEGO (3 godz)



Struktury wiedzy o świecie: schematy, skrypty i teorie



Spostrzeganie świata społecznego



Wpływ kontekstu na sądy



Heurystyki i formułowanie sądów



Spostrzeganie osób: hierarchia znaczeń spostrzegania; procesy automatyczne; procesy
kontrolowane; ocenianie ludzi



Atrybucja - osądzanie ludzi na podstawie przyczyn przypisywanych ich zachowaniom

Literatura obowiązkowa:

1.Wojciszke B.: Psychologia społeczna, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2011: R. 3
Poznanie społeczne, s. 72-96; R. 5 Spostrzeganie osób, s. 124-148

2. Elliot Aronson Psychologia Społeczna, 2006 Aronson - Spostrzeganie społeczne Rozdział: 4, Zakres
stron: 96 – 122

3. Michael Argyle Psychologia Stosunków Międzyludzkich, 1999 Spostrzeganie innych Rozdział: 4,
Zakres stron: 96 - 115

III Blok – KOMUNIKACJA INTERPERSONALNA (3 godz)



Model komunikowania się ludzi



Komunikowanie się werbalne i niewerbalne



Zakłócenia i bariery w efektywnym komunikowaniu się

Literatura:

1.Balawajder K.: Komunikacja, konflikty, negocjacje w organizacji. Wydawnictwo Uniwersytetu
Śląskiego, Katowice 1998; R. 2 Model procesu komunikowania się, s. 12-19; R. 3 Właściwości
komunikacji interpersonalnej, s. 19-21; R. 4 Przyczyny zaburzeń w komunikowaniu się, s. 27-33

2. Ronald Adler Relacje interpersonalne- procesy porozumiewania się, 2011 Procesy międzyosobowe;
Kultura a porozumiewanie się- Rozdział: 1 i 2, Zakres stron: 4 - 61

3. AmArizona -Body Language President Obama http://www.youtube.com/watch?v=8z1Ak5cyTFA

IV Blok – POSTAWY I ZMIANA POSTAW (3 godz.)



Definicja, cechy i właściwości postaw



Kształtowanie i zmiana postaw



Środki masowego przekazu, propaganda i przekonywanie



Przewidywanie zachowań na podstawie znajomości postaw



Metody badania postaw – konstrukcja skali Likerta

Literatura:

1.Wojciszke B.: Psychologia społeczna, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2011: R. 8.
Postawy, s. 200-224

2.Wosińska W: Psychologia życia społecznego, GWP, Gdańsk, 2004; R. 4 Postawy a zachowania, s.
137-173; R. 5 Perswazja, s. 173-211

V Blok – UPRZEDZENIA, STEREOTYPY, DYSKRYMINACJA (3 godz)



Stereotypy i uprzedzenia



Przyczyny uprzedzeń



Dyskryminacja



Sposoby zapobiegania i radzenia sobie z dyskryminacją

Literatura:

1. Elliot Aronson Psychologia Społeczna, 2006

Aronson - Uprzedzenia. Przyczyny i środki zaradcze Rozdział: 13, Zakres stron: 353 - 384

2. Barbara Weigl, Romowie 2007 Fragment: Agnieszka Caban - Poznawanie Romów. Zakres stron: 45 -
50

3. UnderstandingPrejudice -Would you protest Anti-Muslim Discrimination?

URL:

http://www.understandingprejudice.org/multimedia/reducing.htm

Wymagania co do zaliczenia modułu :

Uzyskanie oceny przynajmniej dostatecznej (3.0) z ćwiczeń i wykładów. Ogólna ocena zaliczenia
modułu jest średnią z ocen z wykładu i ćwiczeń.