Ćwiczenie #2

Pytania z ochrony środowiska 21 pytań

Pytania z I terminu:

1 grupa (3/4)

1. Wpływ prac sejsmicznych na środowisko

-Prace poszukiwawcze (głównie sejsmiczne), nawet przyjmując ich wpływ na środowisko,
mają charakter przejściowy i nie zawierają jakichkolwiek instalacji w przeciwieństwie do prac
wiertniczych

-Prace sejsmiczne prowadzone metodą strzałową jak i wibratorową oddziałują negatywnie na
wszystkie elementy środowiska, a szczególnie na klimat akustyczny i emisję drgań do
środowiska gruntowego. Wpływ ten jest jednak znacznie zróżnicowany i uzależniony od
rodzaju metody. Wielkość tego oddziaływania w znacznym stopniu uzależniona jest również
od zagospodarowania terenu jak i morfologii oraz budowy geologicznej.-

- czasowa uciążliwość hałasowa

-Oddziaływanie prac sejsmicznych na środowisko wykonanych metodą wibratorową należy
uznać za nieistotne, gdyż ogranicza się ono do bardzo krótkotrwałego oddziaływania w
trakcie przejazdu grupy wibratorów

-Potencjalnym zagrożeniem dla środowiska mogącym powstać podczas wykonywania prac
sejsmicznych jest ich wpływ na stosunki wodne, dla zminimalizowania ich wpływu należy
np. prowadzić ewidencję studni, źródeł w pobliżu profili

-Potencjalnym zagrożeniem dla środowiska mogącym powstać podczas wykonywania prac
sejsmicznych metodą dynamitową jest uruchomienie powierzchniowych ruchów masowych

-Wpływ na wody powierzchniowe i podziemne

-Degradacja gleby

2. Wykres toksyczności płuczki względem głębokości odwiertu

Str. 14 Wykres ,,Zmiany toksyczności płuczki w miarę postępu
wiercenia’’lupki.mos.gov.pl/prezentacje/897a519aedcac0dcbd6d5d9f34a540be.pdf -
dr inż. Jan Macuda PDF + rysunek na kartce

3. Metodyka poboru próbek wody z otworu obserwacyjnego

-O jakości uzyskanych danych hydrogeochemicznych decyduje w bardzo dużym
stopniu zastosowana metodyka opróbowania wód podziemnych. Sposób podejścia do
uzyskania reprezentatywnej próbki zależy także od celu badania

-reprezentatywność przestrzenną - w sytuacji, gdy analiza wody podziemnej odnosi
się do pojedynczej próbki pobranej z określonej warstwy wodonośnej z określonego
miejsca, zdefiniowanego przedziału głębokości i w określonym momencie czasu,

-reprezentatywność czasową - łączącą się z taką częstotliwością opróbowania, która
pozwala uchwycić przewidywane zmiany jakości wód podziemnych nie narażając
prowadzącego monitoring na nadmierne koszty. Właściwa ocena częstotliwości
opróbowania wymaga znajomości warunków krążenia i wymiany wód podziemnych.

-Technika poboru próbek Generalną zasadą, którą należy zachować przy poborze
próbki wody jest to, by reprezentowała ona rzeczywisty skład chemiczny wód
podziemnych w miejscu poboru

-Otwory obserwacyjne (piezometry) - charakteryzują się mniejszymi w porównaniu
do studni kosztami wykonania. Posiadają niewielkie średnice (poniżej 100 mm).
Pompowanie można przeprowadzać w tym przypadku specjalnymi pompkami
monitoringowymi przystosowanymi do poboru próbek wody, łyżkami ręcznymi lub
próbnikami. Po dwukrotnej wymianie objętości wody w piezometrze należy pobrać
próbkę próbnikiem lub pompką monitoringową, opuszczając je jednak do
zafiltrowanej części otworu lub tuż ponad górną krawędź filtra, gdzie w wyniku
wymiany napłynęła świeża woda z warstwy wodonośnej.

-

Naczynia (pojemniki) do poboru próbek wody

Pojemniki powinny być tak dobrane, aby zapewnić: uniknięcie zanieczyszczeń próbki
składnikami tworzywa, z którego pojemnik jest wykonany, możliwość mycia i
oczyszczania ścian w celu usunięcia powierzchniowych zanieczyszczeń oraz
uniknięcia wzajemnego oddziaływania między składnikami próbki i naczyniem.

-

iltracja próbek wody w miejscu ich poboru

Dla oceny jakości wód podziemnych

stosowane jest zazwyczaj oznaczanie rozpuszczonych form badanych składników. Dla
oznaczenia takich form niezbędne jest przefiltrowanie próbki wody bezpośrednio przy
jej poborze przez filtr membranowy 0,45 µm.

-

Utrwalanie, przechowywanie i transport próbek wody

Próbki po poborze i

ewentualnym utrwaleniu powinny być niezwłocznie dostarczone do laboratorium i
poddane analizie. Generalnie według polskiej normy czas przechowywania próbek dla
większości oznaczanych w wodach składników nie może być dłuższy niż 48 godzin,
nawet jeśli próbka była utrwalona
Generalną zasadą jest, aby próbki po pobraniu i w trakcie transportu były
przechowywane w temperaturze niższej niż wynosiła temperatura pobieranej wody.
Zgodnie z obowiązującymi normatywami próbki należy przechowywać w
temperaturze około 4°C.
Ważne jest także odpowiednie oznaczenie próbek

4. Rysunek rozprzestrzeniania się węglowodorów w glebie

II grupa (4/5)

1.Wymienić płuczki i zapisać ich wartości

.Glikocelowosolna

– toksyczność około 1000

SolnoIskrobiowa

– ponad 600

Chlorkowo potasowa

– ponad 400

.Bentonitowa

– około 400

Kationowa 1- ponad 300
Polimerowa

– około 300

Kationowa 2

– ponad 200

„X-pol” – około 200

2. Od czego zależy rozprzestrzenianie się węglowodorów

?

3. Co to są badania atmogeochemiczne + 2 rysunki

Badania atmogeochemiczne – to szybki i ekonomiczny sposób na określenie zasięgu skażenia
środowiska substancjami ropopochodnymi i innymi związkami organicznymi, umożliwiają
one także prowadzenie monitoringu. Można je traktować zarówno jako wstępne jak i
pomocnicze. Polegają one na określeniu w powietrzu (najczęściej gruntowym) zawartości
związków z grupy VOC (lotnych związków organicznych). Polegają one na pobraniu z
powietrza gruntowego próbki i przepompowaniu go do przenośnego analizatora, dalsza
analiza ma miejsce w laboratorium, wykorzystuje się wówczas aparat analityczny.
Zastosowany sprzęt odgrywa w badaniach bardzo dużą rolę. (www.dekonta.pl).

Rys. Otwór atmogeochemiczny

Rys. Czujniki podczerwieni firmy

Draeger

4. Monitoring wokół instalacji przemysłowych (składowisk odpadów)

Monitoring środowiska w rejonie składowisk odpadów obejmuje różne czynniki. Są to m.in.:

-wody podziemne i powierzchniowe,

-odcieki i gaz składowiskowy

-wielkość opadu atmosferycznego

-struktura i masa deponowanych odpadów oraz osiadanie powierzchni składowiska
i stateczność zboczy

-pomiar hałasu.

Monitoring wykonuje się w kilku etapach, które obejmują:

- prace przygotowawcze

-prace terenowe

-prace laboratoryjne

-opracowanie sprawozdań z przeprowadzonych badań

Każde  składowisko  odpadów  pracuje  na  podstawie  albo  decyzji  o udzieleniu  pozwolenia
zintegrowanego, albo szeregu pozwoleń określonych w art. 181 pkt 1 ustawy Prawo ochrony
środowiska  (na  wprowadzanie  gazów  lub  pyłów  do  powietrza,  wodnoprawne  na
wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi, na wytwarzanie odpadów oraz na emitowanie
do  środowiska  hałasu  i pól  elektromagnetycznych).  Ponadto  każdy  tego  typu  obiekt  winien
posiadać  instrukcję  eksploatacji  składowiska  odpadów,  aktualizowaną  zawsze  po  zmianach
ww. decyzji, tak aby treści tych dokumentów były zgodne.

Decyzja zatwierdzająca instrukcję eksploatacji składowiska odpadów zawiera także wytyczne
dotyczące  sposobów  i częstotliwości  prowadzonych  badań.  Z punktu  widzenia  prowadzenia
standardowego  monitoringu  środowiska  w rejonie  składowisk  najbardziej  istotne  jest
Rozporządzenie Ministra Środowiska z 9 września 2002 r. w sprawie zakresu, czasu, sposobu
oraz warunków prowadzenia monitoringu składowisk (DzU nr 220, poz. 1858). Regulacja ta
jasno  precyzuje  minimalny  zakres  monitoringu  środowiska,  prowadzonego  w rejonie
projektowanych  (faza  przedeksploatacyjna),  działających  (faza  eksploatacji)  i zamkniętych
(faza  poeksploatacyjna)  składowisk  odpadów.  Dla  obiektów  już  zamkniętych  również
prowadzi się monitoring środowiska, mimo iż często są one zrekultywowane i zabezpieczone
przed szkodliwym oddziaływaniem na wody podziemne i powierzchniowe oraz na powietrze.
Rozporządzenie  to  ustala  lokalizację  oraz  zakres  badań  dla  poszczególnych  punktów
monitoringowych.

5. Wpływ wydobywania węglowodorów na środowisko

Najważniejsze to:



Nieuniknione skutki to zajęcie dużej powierzchni gruntów pod wiertnie, miejsca do parkowania i
mane

wrów pojazdów ciężarowych, sprzęt, infrastrukturę przetwarzania gazu i infrastrukturę

transportową oraz drogi dojazdowe.



Największe możliwe konsekwencje to emisja zanieczyszczeń do powietrza, zanieczyszczenie wód

gruntowych z powodu niekontrolowanych prz

epływów gazu lub płynów spowodowanych wytryskami

lub wyciekami, przeciekanie płynu szczelinującego i niekontrolowane odprowadzanie zużytej wody.



Płyn szczelinujący zawiera niebezpieczne substancje, a płyny poodwiertowe dodatkowo zawierają

metale ciężkie i materiały promieniotwórcze ze złóż



Doświadczenie Stanów Zjednoczonych pokazuje, że dochodzi do wielu wypadków, które mogą

yć szkodliwe dla środowiska naturalnego i zdrowia ludzi. Naruszenia wymogów prawnych

odnotowano w przypadku około 1–2% wszystkich zezwoleń na odwierty. Wiele z tych wypadków
spowodowanych jest niewłaściwą obsługą lub korzystaniem z nieszczelnego sprzętu.



W pobliżu odwiertów gazowych odnotowuje się zanieczyszczenie wód gruntowych metanem, co w

skrajnych przypadkach powoduje eksplozj

ę budynków mieszkalnych, oraz chlorkiem potasu, co

powoduje zasolenie wody pitnej.



Skutki mnożą się w miarę rozwoju eksploatacji formacji łupkowych, gdyż dochodzi do dużego

zagęszczenia odwiertów (do sześciu odwiertów na km²)

Pytania z terminu zerowego: (5/5)

1. Budowa piezometru

Rys. Budowa piezometru

2. schemat postępowania przy poborze próbek do monitoringu środowiska

1. Prace wstępne:

• analiza archiwalnych materiałów hydrogeologicznych i hydrochemicznych;
• analiza materiałów archiwalnych dotyczących ogniska zanieczyszczeń lub ujęć
wody;
• wizja lokalna ogniska zanieczyszczeń lub ujęcia wody i jego otoczenia;
• wstępne terenowe badanie hydrogeologiczne w istniejących studniach i ciekach
powierzchniowych.
2. Opracowanie projektu monitoringu lokalnego:
• charakterystyka ogniska zanieczyszczeń lub ujęcia,

• charakterystyka hydrogeologiczna, hydrogeochemiczna rejonu ogniska;
• charakterystyka warunków i czynników mogących wpływać na zanieczyszczenie
wód podziemnych;

• określenie zadań;
• projekt sieci obserwacji;
• określenie metodyki częstotliwości pomiarów i zakresu oznaczania wskaźników
fizykochemicznych wód;
• zatwierdzenie projektu sieci przez geologa wojewódzkiego.
3.Realizacja:
• adaptacja techniczna istniejących punktów obserwacyjnych;
• wykonanie nowych otworów.
4. Eksploatacja sieci monitoringu: • szczególne rozpoznanie ogniska zanieczyszczeń;
• opróbowanie sieci monitoringu i wykonanie badań składu chemicznego próbek
wody.
5. Opracowanie raportu o stanie jakości i zagrożenia wód podziemnych na podstawie
jednorocznych badań:
• szczególnie charakteru ogniska zanieczyszczeń;
• określenie jakości, stopniał zasięgu degradacji jakościowej;
• prognoza rozprzestrzeniania i ocena zagrożenia ujęć wód;
• propozycje odnośnie ograniczenia zagrożenia wód;
• wytyczne i harmonogram badań wieloletnich.

3. Co to jest środowisko i zanieczyszczenie

Środowisko – ogół elementów nieożywionych i ożywionych, zarówno
naturalnych, jak i powstałych w wyniku działalności człowieka, występujących na
określonym obszarze oraz ich wzajemne powiązania, oddziaływania i zależności.
Jego elementami są: powierzchnia ziemi, kopaliny, wody, powietrze, zwierzęta i
rośliny, krajobraz oraz klimat.

Zanieczyszczenie środowiska – emisja, która jest szkodliwa dla zdrowia ludzi lub
stanu środowiska, powoduje szkodę w dobrach materialnych, pogarsza walory
estetyczne lub koliduje z innymi uzasadnionymi sposobami korzystania ze
środowiska.

4. Na jakiej zasadzie działa czujnik IR

Analizator podczerwieni IR pozwala na selektywne określenie stężeń w powietrzu
dwutlenku węgla, metanu i sumy węglowodorów, które najczęściej są stosowane
jako paliwa. Metoda detekcji oparta jest na absorpcji promieniowania
podczerwonego na odpowiednich długościach fali, podczas gdy przechodzi ono
przez gaz

5. jakie zagrożenia dla środowiska może spowodować praca wiertni.

-szczelinowanie wymaga zużycia dużych ilości wody i środków chemicznych,
podczas tych zabiegów powstają duże ilości odpadów wiertniczych, które muszą
być poddane procesowi utylizacji

Zagrożenia środowiska naturalnego występujące przy organizacji i prowadzeniu prac
wiertniczych za "gazem łupkowym" związane są głównie z [3,4,5,6]:



czasowym pozbawieniem terenów zajętych pod wiertnię i drogi dojazdowe
możliwości pełnienia normalnych funkcji,



możliwością zanieczyszczenia w obrębie wiertni powierzchni ziemi oraz wód
podziemnych środkami technologicznymi, stosowanymi do przygotowania płuczek i
cieczy szczelinujących oraz materiałami pędnymi,



nadmiernymi poborami wody z ujęć lokalnych i użytkowych poziomów
wodonośnych,



emisją hałasu z urządzeń wiertniczych,



emisją zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego,



awaryjnymi zrzutami do środowiska płuczek lub płynów złożowych,



migracją gazu ziemnego do zalegających w nadkładzie utworów przepuszczalnych.

Pytania z poprzedniego roku: (7/7)

1.schemat piezometru

Rysunek w pytaniu wyżej

2. schemat rozchodzenia się węglowodorów w ośrodku porowatym

Węglowodory po powierzchni

1-  wolne węglowodory w porach skalnych
2-  faza gazowa
3-  faza rozpuszczenia
4-  koncentracja poniżej wartości dopuszczalnej

Rozprzestrzenianie się ropy naftowej w porowatym ośrodku warstwowym

1-?
2- strefa smolowa
3 – strefa analityczna
- strefa neutralna

3.czujnik IR (pytanie powtarza się)

Analizator podczerwieni IR pozwala na selektywne określenie stężeń w powietrzu dwutlenku
węgla, metanu i sumy węglowodorów, które najczęściej są stosowane jako paliwa. Metoda
detekcji oparta jest na absorpcji promieniowania podczerwonego na odpowiednich
długościach fali, podczas gdy przechodzi ono przez gaz

4.podział odpadów

Odpady oznaczają każdą substancję lub przedmiot należący do jednej kategorii w załączniku nr. 1 do
ust. o odpadach, których posiadacz pozbywa się, zamierza się pozbyć lub do pozbycia jest
zobowiązany.

Ze względu na miejsce powstawania odpady możemy podzielić na:
-komunalne(bytowe)
-przemysłowe
-rolnicze

Podział odpadów wg stopnia szczególnego zagrożenia:
-odpady grożące zakażeniem
-odpady grożące skażeniem

-odpady szczególnie szkodliwe dla środowiska
-surowe produkty i inne materiały uznane za nieprzydatne do wykorzystania gospodarczego

Klasyfikacja odpadów wg rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w
sprawie katalogu odpadów klasyfikuje je, w zależności od źródła ich powstawania, na 20
następujących grup: np.



odpady powstające przy poszukiwaniu, wydobywaniu, fizycznej i chemicznej przeróbce

rud oraz innych kopalin – 01,



odpady z rolnictwa, sadownictwa, upraw hydroponicznych, rybołówstwa, leśnictwa,

łowiectwa oraz przetwórstwa żywności – 02,



odpady z przetwórstwa drewna oraz z produkcji płyt i mebli, masy celulozowej, papieru i

tektury – 03,



odpady z przemysłu skórzanego, futrzarskiego i tekstylnego – 04,



odpady z przeróbki ropy naftowej, oczyszczania gazu ziemnego oraz pirolitycznej

przeróbki węgla – 05,
Jednolita klasyfikacja odpadów dzieli je na 27 grup: np.
-zwierzęce
-chemiczne
-szkło
-wydobywcze kopalin
-przetwórcze kopalin

Istnieje także podział na:
-bezpieczne
-inne niż niebezpieczne
-obojętne

5. ścieki

Ścieki – to zużyte ciecze, roztwory, koloidy lub zawiesiny, a także odpadowe ciała stałe
odprowadzane za pomocą rurociągów do odbiorników naturalnych jakimi mogą być zbiorniki
lub cieki wodne, doły gnilne itp.

Ze względu na pochodzenie i skład chemiczny ścieki dzieli się na:
-ścieki bytowo-gospodarcze – powstają z wód zużytych w gospodarstwach domowych
-chemiczne – uboczny produkt procesów technologicznych w zakładach przemysłowych
-rolnicze – powstają z wód płynących z pól i gospodarstw rolniczych,
- z wód opadowych i roztopowych – zawierają wiele zanieczyszczeń organicznych i
nieorganicznych
-wody podgrzane – powstają w procesach technologicznych chłodzonych za pomocą wody
ścieki komunalne – są mieszaniną ścieków bytowo-gospodarczych i przemysłowych oraz wód
opadowych

6.organy administracji wydające decyzje w sprawach ochrony środowiska.

-marszałek województwa
-państwowy wojewódzki inspektorat sanitarny
-minister właściwy ds. środowiska

-dyrektor urzędu morskiego
-wojewoda
-starosta
-dyrektor regionalnej dyrekcji lasów państwowych
-wójt, burmistrz, prezydent

7.monitoring wód powierzchniowych

Monitoring jakości wód – systematyczne pomiary, oceny i prognozy stanu środowiska
wodnego.

Monitoring diagnostyczny wód powierzchniowych prowadzi się w celu:



ustalenia stanu

jednolitych części wód powierzchniowych



określenia rodzajów oraz oszacowania wielkości znacznych oddziaływań
wynikających z działalnościczłowieka



zaprojektowania przyszłych programów monitoringu



dokonania oceny długoterminowych zmian stanu wód – naturalnych i
antropogenicznych.

Można też badać wody na podstawie monitoringu badawczego i operacyjnego

Można badać następujące elementy:
-Badanie i ocena stanu elementów hydromorfologicznych - Celem badania elementów
hydromorfologicznych jednolitych części wód powierzchniowych jest monitorowanie zmian
zachodzących w środowisku wodnym części wód, które determinują warunki siedliskowe
organizmów żywych.
-Badania i ocena osadów dennych w rzekach i jeziorach
Badania i ocena stanu rzek - Głównym celem zadania jest dostarczenie wiedzy o stanie
ekologicznym (lub potencjale ekologicznym) i stanie chemicznym rzek Polski, niezbędną do
gospodarowania wodami w dorzeczach, w tym do ich ochrony przed eutrofizacją i
zanieczyszczeniami antropogenicznymi.
-Badania i ocena stanu jezior-Celem monitoringu jezior jest zapewnienie informacji na
potrzeby oceny stanu jezior.
-Badanie i ocena potencjału ekologicznego i stanu chemicznego zbiorników zaporowych
-Badanie i ocena stanu wód przejściowych i podziemnych
-Badania i ocena jakości środowiska morskiego Bałtyku - Morze Bałtyckie jest Morzem
Śródlądowym o stosunkowo małej wymianie wód z Wszechoceanem. Dlatego niezbędny jest
jego stały monitoring.