Ascaris lumbricoides Linnaeus

Żywiciel: człowiek
Lokalizacja: jelito cienkie

Cykl życiowy:
Prosty. Dorosła samica składa 100 000 – 200 000 jaj na dobę. Wydalane są one z kałem na zewnątrz
organizmu i rozprzestrzeniają się w otaczającym środowisku. Rozwój larwy w osłonkach jajowych
przebiega w glebie lub w wodzie przez 30-40 dni. Przez następne 2-5 lat jaja zachowują zdolność
inwazyjną. Zarażenie przez jamę ustną jajami będącymi w wodzie lub na warzywach. Larwy
opuszczają osłonki jajowe w jelicie cienkim lub grubym i wnikają do naczyń krwionośnych.
Linieją trzykrotnie w czasie dwumiesięcznej wędrówki przez wątrobę, serce i płuca. Ostatecznie
dostają się przez gardziel i tchawice do przełyku, gdzie linieją po raz czwarty. W jelicie cienkim
żyją 12-18 miesięcy. Glisty żywią się nabłonkiem niszczonej ściany jelita i substancjami zawartymi
w treści jelitowej. Dojrzałość płciową żeńskie osobniki osiągają po 60-80 dniach od zarażenia i
wówczas, po zapłodnieniu, rozpoczynają składanie jaj.

Opis:
Długość samca 7-25cm, samicy 8-40cm. Ciało walcowate zwężające się po obu końcach. Różowo
żółta barwa. Otwór gębowy otoczony 3 wargami. Z przodu wargi grzbietowej wystają 2 płaty, a po
bokach 2 podwójne brodawki. Na każdej z 2 warg brzusznych występuje brodawka podwójna oraz
2 mniejsze, z których jedna stanowi narząd naboczny. Ogon samca zgięty brzusznie z licznymi
brodawkami przedstekowymi (50-70 par) i nielicznymi zastekowymi (6-7 par). Szczecinki
kopulacyjne około 2mm długości. Szpara sromowa samicy otwiera się na nieznacznym
przewężeniu w 1/3 długości ciała.

Chorobotwórczość:
Zależy od intensywności inwazji i osobniczej wrażliwości żywiciela. W pierwszym okresie
(wędrówki larw) występują objawy uszkodzenia wątroby, śródbłonków naczyniowych, ścian
pęcherzyków płucnych połączone z krwawieniami i odczynami zapalnymi. Niekiedy zabłąkane
larwy mogą usadowić się w nietypowych dla nich narządach (oko, ucho, mózg, śledziona). Dorosłe
glisty zatruwają organizm produktami przemiany materii. Najczęstsze objawy glistnicy: wzmożona
pobudliwość nerwowa, bóle brzucha, wychudzenie i niedokrwistość. Masowa inwazja i skłębienie
się glist w świetle jelita lub przewodów żółciowych może spowodować objawy niedrożności
przewodu pokarmowego lub żółtaczki mechanicznej.

Inne przykłady:

–

Ascaris suum – u świń

–

Parascaris equorum – u koni

–

Ascaridia columbae – gołębie

–

A. galli – u kur