Ascaris lumbricoides

glista ludzka

Ascaris lumbricoides

•Należą do grupy Nicieni.

•Jedna z najczęstszych inwazji

pasożytniczych – 1 mld

•Występowanie- na całym świecie
•Częstość występowania glistnicy w Polsce

przez różnych badaczy jest oceniana od 1

do 18 %, a w niektórych populacjach nawet

40-50%. Uważa się, że glistnica – podobnie

jak owsica – częściej dotyczy dzieci.

Budowa

Ascaris lumbricoides wykazuje dymorfizm płciowy. Samica osiąga
wielkość do 26 cm, a samiec do 18 cm, szerokość wynosi około 3,5-5,5
mm, tylny koniec samca jest znacznie zakrzywiony. Barwa Ascaris
lumbricoides jest białawo - żółtawa. Ma walcowaty kształt ciała, lekko
zwężony na końcach. Powierzchnia Ascaris lumbricoides jest
pofałdowana, okryta na swojej powieszchni ciała oskórkiem chroniącym
przed sokami trawiennymi, pod oskórkiem położony jest nabłonek, a
następnie mięśnie tworzące cztery główne pasma podłużne.
Pierwotna jama ciała nazywana pseudocylem wypełniona jest
płynem surowiczym, który pełni rolę hydraulicznego szkieletu,
nadającemu sprężystość. Płyn ten zastępuje również układ krążenia,
rozprowadzając substancje odżywcze z jelita po całym ciele.
Układ pokarmowy ma postać przewodu rozpoczynającego się otworem
gębowym, kończy się zaś otworem odbytowym. Otwór gębowy tego
osobnika otoczony jest trzema wargami (jedną grzbietową i dwiema
brzusznymi). Wargi są wyraźnie oddzielone bruzdą u podstawy, mające
wewnętrzny brzeg delikatnie ząbkowany i brodawki czuciowe
po bokach.

Ascaris lumbricoides

Cykl rozwojowy

Glista ludzka jest organizmem rozdzielnopłciowym, kopulacja
zachodzi w ciele żywiciela. Samica zdolna jest do produkcji do
200 tysięcy jaj na dobę. Jaja pasożyta, opuszczają ciało
człowieka z kałem i trafiają do gleby. Wydostanie się jajeczka
poza organizm ludzki umożliwia rozwój postaci larwalnej, gdyż
może się ona rozwijać tylko w obecności tlenu i wilgoci,
w temperaturze poniżej 36 stopni C. Rozwój jajeczka przebiega
początkowo w ziemi lub wodzie (przez 30-40 dni). Dojrzałe
jajeczko i zawarta w nim larwa mogą w naszym klimacie
zachować zdolność do inwazji, czyli zakażenia człowieka, przez
2-5 lat.

jajo niezapłodnione

jaja, widoczne grube
wielowarstwowe otoczki, zarodek
na etapie pierwszych
blastomerów

Ludzie zarażają się połykając jaja glisty wraz z zanieczyszczonym
pożywieniem. W przewodzie pokarmowym człowieka larwy
opuszczają jaja i rozpoczynają długą wędrówkę po ciele swego
żywiciela, która kończy się w jelicie cienkim. Początkowo
z przewodu pokarmowego dostają się do naczyń
krwionośnych. Ponieważ do dalszego rozwoju potrzebują tlenu,
z prądem krwi przechodzą przez serce do płuc, gdzie przedostają
się przez pęcherzyki płucne do układu oddechowego. Larwy
w płucach dwukrotnie linieją, a kiedy osiągną 2 mm długości,
ponownie zaczynają wędrówkę w górę dróg oddechowych (przez
oskrzeliki, oskrzela, krtań) aż do tchawicy. Podrażniają przełyk by
zostać połkniętymi. Trafiają następnie do żołądka, a stamtąd
do jelita cienkiego, gdzie bytują i żywią się częściowo strawioną
zawartością. Głownie pasożyt ten żywi się nabłonkiem niszczonej
ściany jelita i substancjami zawartymi w treści jelitowej. W jelicie
cienkim człowieka Ascaris lumbricoides może przeżyć od 1 do 1,5
roku. Po mniej więcej 2 miesiącach życia od zakażenia zaczynają
w jelicie rozmnażać się płciowo (dojrzałość płciową żeńskie
osobniki glisty ludzkiej osiągają w ciągu 60-80 dni od dnia
zakażenia i wówczas rozpoczynają składanie jaj).

Cykl rozwojowy
Ascaris
lumbricoides

Podczas swej wędrówki larwy mogą
uszkodzić poważnie płuca i inne tkanki
żywiciela. Czasami powodują
perforację jelita, co zazwyczaj kończy
się zapaleniem otrzewnej.

Zabłąkane larwy mogą niekiedy usadowić

się w różnych nietypowych dla glisty

ludzkiej narządach, jak oko, ucho, mózg,

wątroba, śledziona itp., gdzie po pewnym

czasie otorbiają się tworząc tzw. guzki

robacze.

Objawy

Wyróżnia się trzy zespoły objawów

związanych z:

• wędrówką postaci larwalnych
• inwazją jelita cienkiego przez postacie

dojrzałe

• powikłaniami glistnicy

Wędrówce larw towarzyszą:

-

objawy

uszkodzenia

wątroby,

śródbłonków naczyń krwionośnych

-

uszkodzenia

ścian

pęcherzyków

płucnych połączone z krwawieniami i

odczynami zapalnymi
- zespół Loefflera (przemijające nacieki

płuc)

- objawy zapalenia płuc (kaszel, gorączka,

krwawienia)

 

Patogenne działanie glist w jelicie

cienkim polega na:

- zatruwaniu organizmu żywiciela

produktami przemiany materii

- zmianach w strukturze kosmków,

naciekach komórkowych

- pojawiają się bóle brzucha, nudności,

sporadyczne wymioty, brak łaknienia

Objawami towarzyszącymi są:

- wzmożona pobudliwość nerwowa

- bóle brzucha, mdłości, brak łaknienia

- sporadyczne wymioty

- zapalenia spojówek, obrzęk powiek

- nieżyt nosa, stany spastyczne oskrzeli

-u dzieci może dojść do nieprawidłowego

rozwoju umysłowego i fizycznego

Niedrożności:

-górnych dróg oddechowych,

-przewodów wyprowadzających trzustki i dróg

żółciowych,

-jelita (zaczopowanie jelita cienkiego - w wyniku

masowej inwazji)

Wykrywanie

Ascaris lumbricoides diagnozuje się
podczas badań parazytologicznych
stwierdzając jaja w kale, wykonuje się
również badania radiologiczne płuc.

Leczenie i zapobieganie

Leczenie:
• Mebendazol 100 mg 2x na dobę przez 3

dni

• Pyrantel 11 mg/kg mc
• Albendazol

Profilaktyka opiera się na przestrzeganiu

zasad higieny osobistej i higieny
żywienia.