ANATOMIA

1. Nauczyciele (wykładowcy ) prowadzący przedmiot:

a-wykłady: prof. nadzw. dr hab.Janusz Jerzemowski,
b-ćwiczenia: dr Damian Jeżyk, dr Barbara Duda, dr Anna Orkwiszewska, dr Ewa
Wójtowicz

2. Wymiar godzin: studia stacjonarne: wykłady-30 godz., ćwiczenia-30 godz.

3. Rok i semestr studiów: rok pierwszy, semestr pierwszy i drugi.

4. Cel przedmiotu:
Celem przedmiotu jest zdobycie wiedzy z zakresu anatomii człowieka niezbędnej dla
studentów wychowania fizycznego, przyszłych nauczycieli wychowania fizycznego,
instruktorów i trenerów sportowych, a szczególnie poznanie anatomii narządu ruchu tzn.
budowy kości, ich połączeń oraz mięśni ze szczególnym zwróceniem uwagi na mechanikę
stawów i analizę ruchów wykonywanych przez poszczególne mięśnie czy grupy mięśniowe.
Opanowanie wiadomości z układów narządów wewnętrznych oraz układu nerwowego i
zrozumienie zależności między nimi w funkcjonowaniu organizmu jako całości.

5. Kompetencje:
Wykorzystanie znajomości budowy anatomicznej narządu ruchu, układu nerwowego i
pozostałych trzew w kontekście funkcjonowania organizmu jako całości. Wykorzystanie
budowy i funkcjonowania układu narządu ruchu jako podstawy umiejętnego kształtowania
czynności ruchowych w wychowaniu fizycznym i praktyce sportowej.

6. Treści przewidziane w minimum programowym:
Poznanie anatomii narządu ruchu tzn. ogólnej i szczegółowej budowy kości, ich połączeń
oraz mięsni ze szczególnym zwróceniem uwagi na mechanikę stawów i analizę ruchów
wykonywanych przez poszczególne Mięśnie czy grupy mięśniowe.

7. Tematy wykładów:
Wprowadzenie do anatomii i budowa ogólna kości. Kości kończyny górnej. Kości kończyny
dolnej. Ogólna budowa połączeń kości. Połączenia szkieletu osiowego. Połączenia kości
kończyny górnej. Połączenia kości kończyny dolnej. Ogólna budowa mięśni. Mięśnie głowy,
szyi i grzbietu. Mięśnie klatki piersiowej i brzucha. Mięśnie kończyny górnej. Mięśnie
kończyny górnej-cd. Mięśnie kończyny dolnej. Mięśnie kończyny dolnej-cd. Pionowa
postawa ciała i równowaga. Ośrodkowy układ nerwowy. Autonomiczny układ nerwowy.
Drogi nerwowe. Obwodowy układ nerwowy-nerwy czaszkowe. Obwodowy układ nerwowy-
nerwy rdzeniowe. Narządy zmysłów. Układ wewnątrzwydzielniczy. Układ krwionośny.
Układ krwionośny-cd. Układ limfatyczny. Układ oddechowy. Układ pokarmowy. Układ
moczowo-płciowy. Układ moczowo-płciowy-cd. Wybrane zagadnienia egzaminacyjne.

8. Tematy ćwiczeń:
Szkielet osiowy. Kości kończyny górnej. Kości kończyny dolnej. Połączenia szkieletu
osiowego. Połączenia kości kończyny górnej. Połączenia kości kończyny dolnej. Kolokwium.
Mięśnie głowy, szyi i grzbietu. Mięśnie klatki piersiowej i brzucha. Mięśnie kończyny górnej.
Mięśnie kończyny dolnej. Kolokwium. Podsumowanie narządu ruchu. Ośrodkowy układ
nerwowy. Ośrodkowy układ nerwowy - cd. Drogi nerwowe. Obwodowy układ nerwowy-
nerwy czaszkowe. Obwodowy układ nerwowy-nerwy rdzeniowe. Narządy zmysłów.

Kolokwium. Serce i tętnice. śyły. Układ limfatyczny. Układ oddechowy. Układ pokarmowy.
Układ moczowo-płciowy. Kolokwium. Kolokwium poprawkowe.

9. Forma zaliczenia: egzamin.

10. Status przedmiotu: obligatoryjny.

11. Zasady zaliczenia przedmiotu:
a- kryteria uzyskania zaliczenia: Zaliczenie semestru – warunkiem zaliczenia semestru jest
uzyskanie pozytywnych wyników z zaplanowanych w danym semestrze kolokwiów (I
semestr-dwa kolokwia i II semestr-dwa kolokwia). Egzamin- warunkiem dopuszczenia do
egzaminu jest zaliczenie obu semestrów na ocenę pozytywną ( min. dostateczną).
b- zagadnienia egzaminacyjne: Treści omawiane zgodnie z tematyką wykładów oraz
ćwiczeń.

12. Literatura:
a-obowiązkowa:

1. Bochenek A., Reicher M. (1990). Anatomia człowieka. T. I - V, Warszawa: PZWL.
2. Gładykowska-Rzeczycka J. J. (1993). Anatomia człowieka. T. I – II, Gdańsk:

Wydawnictwo Uczelniane AWF.

3. Duda B., Orkwiszewska A. (2001). Zeszyt do ćwiczeń z anatomii człowieka. Część

pierwsza. Gdańsk : Wydawnictwo Uczelniane AWF.

4. Duda B., Orkwiszewska A. (2000). Zeszyt do ćwiczeń z anatomii człowieka. Część

druga. Gdańsk: Wydawnictwo Uczelniane AWF.

5. Ignasiak Z. (2007). Anatomia układu ruchu, Wrocław
6. Ignasiak Z. (2008). Anatomia układów wewnętrznych i układu nerwowego, Wrocław

b-uzupełniająca:

1. Kahle W., Leonhardt H., Plater W. (1998). Podręczny atlas anatomii człowieka. T. I –

III, Brema: Wydawnictwo Medyczne Słowiński Verlag.

2. Kiss F., Szentágothai J. (1984). Atlas anatomii człowieka. T. I – III, Warszawa:

PZWL.

3. Lippert H. (1998). Anatomia. T. I-II, Wrocław: Wydawnictwo Medyczne Urban &

Partner.

4. Marciniak T. (1991). Anatomia prawidłowa człowieka. T. I. Wrocław: RU ZSP AM.
5. Sokołowska-Pituchowa J. (1988). Anatomia człowieka. Warszawa: PZWL.
6. Sylwanowicz W. (1977). Anatomia człowieka. Warszawa: PZWL.

3nadzw. dr hab. Jerzemowski Janusz