3

.

K

ro

n

ik

a

r

o

z

w

o

ju

t

e

c

h

n

ik

i

o

k

re

s

u

Ś

re

d

n

io

w

ie

c

z

a

i

R

e

n

e

s

a

n

s

u

3

.1

.

E

u

ro

p

e

js

k

ie

Ś

re

d

n

io

w

ie

c

z

e

4

0

0

–

1

4

0

0

n

.e

.

P

ro

d

u

k

c

ja

r

z

e

m

ie

ś

ln

ic

z

a

d

la

w

ła

ś

c

ic

ie

li

z

ie

m

s

k

ic

h

,

d

u

c

h

o

w

n

y

c

h

i

r

y

c

e

rz

y

R

o

z

p

a

d

I

m

p

e

ri

u

m

R

z

y

m

s

k

ie

g

o

o

k

.

4

0

0

n

.e

.

Is

to

tn

e

o

b

n

iż

e

n

ie

p

o

z

io

m

u

ż

y

c

ia

,

w

b

y

ły

c

h

k

o

lo

n

ia

c

h

R

z

y

m

s

k

ic

h

z

a

p

o

b

ie

g

a

n

o

o

d

ro

d

z

e

n

iu

s

ię

I

m

p

e

ri

u

m

,

n

is

z

c

z

o

n

o

i

n

fr

a

s

tr

u

k

tu

rę

z

a

rz

ą

d

z

a

n

ia

a

d

m

in

is

tr

a

c

y

jn

e

g

o

–

d

ro

g

i

i

te

le

g

ra

fy

,

z

a

c

h

o

w

y

w

a

n

o

o

s

ią

g

n

ię

c

ia

t

e

c

h

n

ic

z

n

e

u

ła

tw

ia

ją

c

e

ż

y

c

ie

–

m

ły

n

y

w

o

d

n

e

.

O

d

V

II

w

.

n

.e

.

ro

s

n

ą

w

p

ły

w

y

K

o

ś

c

io

ła

.

M

y

ś

l

re

li

g

ij

n

a

s

ta

je

s

ię

p

o

d

s

ta

w

ą

i

d

e

o

lo

g

ii

ś

re

d

n

io

w

ie

c

z

a

.

C

z

ę

ś

ć

k

le

ru

s

ta

ra

ła

s

ię

o

g

ra

n

ic

z

y

ć

d

o

s

tę

p

d

o

p

is

m

o

t

e

m

a

ty

c

e

n

a

u

k

o

w

e

j

i

p

rz

y

ro

d

n

ic

z

e

j,

j

e

d

n

o

c

z

e

ś

n

ie

z

a

s

tr

z

e

g

a

ją

c

s

o

b

ie

p

ra

w

a

d

o

w

y

k

o

rz

y

s

ty

w

a

n

ia

o

w

o

c

ó

w

m

y

ś

li

t

e

c

h

n

ic

z

n

e

j

w

s

w

o

ic

h

k

la

s

z

to

ra

c

h

.

Z

p

o

tr

z

e

b

i

d

e

o

lo

g

ic

z

n

y

c

h

p

o

w

s

ta

ją

p

ie

rw

s

z

e

u

n

iw

e

rs

y

te

ty

(

S

o

rb

o

n

a

–

P

a

ry

ż

,

P

a

p

ie

ż

I

n

n

o

c

e

n

ty

1

2

0

8

)

i

n

ie

m

a

ją

c

h

a

ra

k

te

ru

ś

w

ie

c

k

ie

g

o

.

C

z

y

ta

n

ie

i

k

o

m

e

n

to

w

a

n

ie

d

z

ie

ł

a

u

to

ry

te

tó

w

n

a

u

k

o

w

y

c

h

u

z

n

a

w

a

n

y

c

h

p

rz

e

z

K

o

ś

c

ió

ł.

P

s

e

u

d

o

n

a

u

k

i

–

m

a

g

ia

,

a

s

tr

o

lo

g

ia

,

a

lc

h

e

m

ia

.

S

p

a

d

e

k

p

o

s

ta

ro

ż

y

tn

o

ś

c

i

D

y

s

p

u

ty

z

a

p

o

c

z

ą

tk

o

w

a

ły

j

e

d

n

a

k

w

a

lk

ę

f

il

o

z

o

fi

c

z

n

ą

o

w

y

z

w

o

le

n

ie

n

a

u

k

i.

O

d

X

II

w

ie

k

u

w

y

ra

ź

n

y

p

o

d

z

ia

ł

n

a

m

ia

s

ta

i

w

s

ie

.

3

.

K

ro

n

ik

a

r

o

z

w

o

ju

t

e

c

h

n

ik

i

o

k

re

s

u

Ś

re

d

n

io

w

ie

c

z

a

i

R

e

n

e

s

a

n

s

u

3

.1

.

E

u

ro

p

e

js

k

ie

Ś

re

d

n

io

w

ie

c

z

e

4

0

0

–

1

4

0

0

n

.e

.

N

o

w

e

o

s

ią

g

n

ię

c

ia

i

m

e

to

d

y

u

p

ra

w

w

r

o

ln

ic

tw

ie

U

p

a

d

e

k

k

u

lt

u

ry

m

ie

s

z

c

z

a

ń

s

k

ie

j

i

h

a

n

d

lo

w

e

j

R

z

y

m

u

–

k

o

n

ie

c

z

n

o

ś

ć

s

a

m

o

w

y

s

ta

rc

z

a

ln

o

ś

c

i

(u

b

ió

r,

ż

y

w

ie

n

ie

).

O

d

V

I

w

.

c

ię

ż

k

i

p

łu

g

z

ż

e

la

z

a

w

E

u

ro

p

ie

Ś

ro

d

k

o

w

e

j

-

n

a

p

ę

d

s

ił

ą

z

w

ie

rz

ą

t

(

o

s

ły

).

O

d

V

II

I

w

.

z

a

p

rz

ę

g

k

o

n

n

y

z

c

h

o

m

ą

te

m

.

W

I

X

w

.

k

o

s

a

.

W

z

ro

s

t

li

c

z

b

y

l

u

d

n

o

ś

c

i

–

w

l

a

ta

c

h

1

1

5

0

–

1

2

0

0

o

2

0

%

.

P

o

m

im

o

d

ż

u

m

y

X

I

–

X

IV

w

ie

k

u

l

ic

z

b

a

l

u

d

n

o

ś

c

i

w

e

F

ra

n

c

ji

i

A

n

g

li

i

p

o

w

ię

k

s

z

y

ła

s

ię

t

rz

y

k

ro

tn

ie

.

W

y

k

o

rz

y

s

ta

n

ie

s

ił

w

o

d

y

i

w

ia

tr

u

w

r

z

e

m

io

ś

le

W

A

n

g

li

i

w

X

I

w

ie

k

u

p

ra

c

o

w

a

ły

5

6

4

2

m

ły

n

y

w

o

d

n

e

(

j

e

d

e

n

n

a

5

0

g

o

s

p

o

d

a

rs

tw

d

o

m

o

w

y

c

h

).

W

X

II

w

.

in

te

n

s

y

w

n

e

p

o

s

z

u

k

iw

a

n

ie

n

o

w

y

c

h

ź

ró

d

e

ł

e

n

e

rg

ii

–

m

ły

n

y

w

o

d

n

e

n

a

w

y

b

rz

e

ż

u

A

n

g

li

i

w

y

k

o

rz

y

s

tu

ją

c

e

p

rz

y

p

ły

w

y

i

o

d

p

ły

w

y

o

c

e

a

n

u

,

m

ły

n

y

z

n

a

p

ę

d

e

m

w

ia

tr

u

o

p

o

z

io

m

e

j

o

s

i

w

ia

tr

a

k

a

(

w

ia

tr

a

k

w

P

e

rs

ji

V

II

w

.

o

ś

w

ia

tr

a

k

a

p

io

n

o

w

a

).

Z

w

y

c

ię

s

k

i

p

o

c

h

ó

d

ż

e

la

z

a

Ż

e

la

z

o

z

n

a

n

e

j

u

ż

w

s

ta

ro

ż

y

tn

o

ś

c

i

b

y

ło

d

ro

g

ie

i

r

z

a

d

k

o

u

ż

y

w

a

n

e

.

Z

a

p

o

tr

z

e

b

o

w

a

n

ie

n

a

b

ro

ń

s

p

o

w

o

d

o

w

a

ło

r

o

z

w

ó

j

h

u

tn

ic

tw

a

–

w

p

o

ło

w

ie

X

II

I

w

.

n

a

W

y

s

p

a

c

h

B

ry

ty

js

k

ic

h

1

5

0

h

u

t

ż

e

la

z

a

.

P

o

d

k

o

n

ie

c

X

IV

w

.

w

E

u

ro

p

ie

r

o

c

z

n

ie

o

k

.

6

0

0

0

0

t

o

n

s

u

ró

w

k

i

–

p

rz

e

jś

c

ie

o

d

ż

e

la

z

a

k

u

te

g

o

d

o

ż

e

la

z

a

l

a

n

e

g

o

.

O

k

.

7

0

0

r

.

w

H

is

z

p

a

n

ii

„

w

ie

lk

i

p

ie

c

k

a

ta

lo

ń

s

k

i”

(

n

ie

p

ła

s

k

i

a

p

io

n

o

w

y

z

n

a

d

m

u

c

h

e

m

p

o

w

ie

tr

z

a

,

n

ie

u

z

y

s

k

iw

a

n

o

j

e

d

n

a

k

p

ły

n

n

e

g

o

ż

e

la

z

a

).

P

ie

rw

s

z

a

k

o

p

a

ln

ia

w

ę

g

la

1

1

1

3

–

m

n

is

i

z

L

im

b

u

rg

a

.

3

.

K

ro

n

ik

a

r

o

z

w

o

ju

t

e

c

h

n

ik

i

o

k

re

s

u

Ś

re

d

n

io

w

ie

c

z

a

i

R

e

n

e

s

a

n

s

u

3

.1

.

E

u

ro

p

e

js

k

ie

Ś

re

d

n

io

w

ie

c

z

e

4

0

0

–

1

4

0

0

n

.e

.

R

o

z

w

ó

j

te

c

h

n

ic

z

n

y

i

g

o

s

p

o

d

a

rc

z

y

E

u

ro

p

y

Ś

ro

d

k

o

w

e

j

P

o

w

s

ta

n

ie

s

tr

e

f

e

k

o

n

o

m

ic

z

n

y

c

h

:

ś

ró

d

z

ie

m

n

o

m

o

rs

k

a

,

s

z

la

k

R

e

n

u

,

p

o

łu

d

n

io

w

o

n

ie

m

ie

c

k

i,

k

ra

je

n

a

d

d

u

n

a

js

k

ie

,

s

tr

e

fa

B

a

łt

y

k

u

.

R

o

z

w

ó

j

g

ó

rn

ic

tw

a

w

E

u

ro

p

ie

Ś

ro

d

k

o

w

e

j.

W

P

o

ls

c

e

k

o

p

a

ln

ie

z

ło

ta

i

o

ło

w

iu

n

a

Ś

lą

s

k

u

,

g

ó

rn

ic

tw

o

s

o

li

k

a

m

ie

n

n

e

j.

In

n

o

w

a

c

je

t

e

c

h

n

ic

z

n

e

t

o

b

ro

ń

ż

e

la

z

n

a

,

u

le

p

s

z

o

n

y

p

łu

g

,

n

o

w

y

t

y

p

z

a

p

rz

ę

g

u

,

u

p

o

w

s

z

e

c

h

n

ie

n

ie

k

u

c

ia

k

o

n

i

(„

k

o

ń

s

k

i

b

u

t”

-

R

z

y

m

o

k

.

5

0

n

.e

.)

,

k

o

s

y

,

g

ra

b

ie

.

K

a

z

im

ie

rz

W

ie

lk

i

–

m

ia

s

ta

z

m

u

ra

m

i

o

b

ro

n

n

y

m

i

(

d

b

a

ło

ś

ć

o

e

s

te

ty

k

ę

),

w

K

ra

k

o

w

ie

w

1

3

6

4

r

.

je

d

e

n

z

n

a

js

ta

rs

z

y

c

h

u

n

iw

e

rs

y

te

tó

w

w

E

u

ro

p

ie

(

p

ie

rw

s

z

y

P

a

ry

s

k

a

S

o

rb

o

n

a

,

n

a

z

ie

m

ia

c

h

n

ie

m

ie

c

k

ic

h

d

o

p

ie

ro

w

1

3

8

6

w

H

e

id

e

lb

e

rg

u

).

R

o

z

w

ó

j

te

c

h

n

ic

z

n

y

n

a

ś

w

ie

c

ie

N

a

rz

ę

d

z

ia

r

o

ln

ic

z

e

:

p

łu

g

l

e

m

ie

s

z

o

w

y

,

c

h

o

m

ą

to

i

u

p

rz

ą

ż

,

m

ły

n

y

w

o

d

n

e

i

w

ia

tr

o

w

e

.

N

a

rz

ę

d

z

ia

w

łó

k

ie

n

n

ic

z

e

:

e

u

ro

p

e

js

k

i

k

o

ło

w

ro

te

k

.

U

rz

ą

d

z

e

n

ia

m

e

c

h

a

n

ic

z

n

e

:

ta

rc

z

a

k

rz

y

w

k

o

w

a

.

R

o

z

w

ó

j

k

o

p

a

lń

:

k

o

p

a

ln

ia

s

o

li

w

W

ie

li

c

z

c

e

(

1

2

4

9

)

R

o

z

w

ó

j

b

u

d

o

w

n

ic

tw

a

:

ś

w

ią

ty

n

ia

r

a

th

a

s

,

p

ie

rw

s

z

y

m

e

c

z

e

t

(O

m

a

ra

)

z

k

o

p

u

łą

.

P

o

c

z

ą

tk

i

d

ru

k

u

:

k

o

re

a

ń

s

k

ie

„

c

z

c

io

n

k

i”

w

y

k

o

n

a

n

e

z

m

e

ta

lu

In

n

e

w

y

n

a

la

z

k

i:

b

u

t

i

ły

ż

w

a

W

ik

in

g

ó

w

3

.

K

ro

n

ik

a

r

o

z

w

o

ju

t

e

c

h

n

ik

i

o

k

re

s

u

Ś

re

d

n

io

w

ie

c

z

a

i

R

e

n

e

s

a

n

s

u

3

.1

.

E

u

ro

p

e

js

k

ie

Ś

re

d

n

io

w

ie

c

z

e

4

0

0

–

1

4

0

0

n

.e

.

W

y

ś

c

ie

ła

n

e

c

h

o

m

ą

to

i

u

p

rz

ą

ż

E

u

ro

p

a

o

k

.

9

0

0

n

.e

.

P

łu

g

l

e

m

ie

s

z

o

w

y

o

k

.6

0

0

n

.e

.

K

o

ła

w

o

d

n

e

:

a

)

o

o

s

i

p

io

n

o

w

e

j

–

I

w

.

p

.n

.e

.

b

)

o

o

s

i

p

o

z

io

m

e

j

p

o

d

s

ię

b

ie

rn

e

–

s

p

ra

w

n

o

ś

ć

o

k

.

2

2

%

,

R

z

y

m

,

C

h

in

y

,

Ir

la

n

d

ia

,

F

ra

n

c

ja

I

V

w

.

n

.e

.

1

6

k

W

,

2

8

t

/d

o

b

ę

.

c

)

n

a

s

ię

b

ie

rn

e

o

k

.

6

3

%

w

y

d

a

jn

o

ś

c

i

M

o

d

e

l

m

ły

n

a

g

re

c

k

ie

g

o

M

ły

n

w

ia

tr

o

w

y

z

w

ia

tr

a

k

ie

m

o

o

s

i

p

ra

w

ie

p

o

z

io

m

e

j

o

k

.6

0

0

n

.e

.

R

o

z

p

o

w

s

z

e

c

h

n

ie

n

ie

o

d

X

II

I

w

.

n

.e

.

T

a

rc

z

a

k

rz

y

w

k

o

w

a

E

u

ro

p

a

o

k

.1

0

0

0

n

.e

.

(H

e

ro

n

I

I

w

.

p

.n

.e

.)

K

o

p

a

ln

ia

s

o

li

w

W

ie

li

c

z

c

e

1

2

4

9

(

w

c

z

e

s

n

e

ś

la

d

y

w

y

d

o

b

y

w

a

n

ia

s

o

li

w

o

k

o

li

c

a

c

h

W

ie

li

c

z

k

i

3

3

0

0

–

2

5

0

0

p

.n

.e

.)

R

o

z

p

a

la

n

ie

o

g

n

is

k

a

w

p

ie

c

u

d

o

t

o

p

ie

n

ia

ż

e

la

z

a

E

g

ip

t

3

0

5

0

–

2

8

4

0

p

.n

.e

.

H

u

ta

ż

e

la

z

a

w

A

n

g

li

i

X

V

I

w

.

n

.e

.

E

u

ro

p

e

js

k

i

k

o

ło

w

ro

te

k

o

k

.1

4

0

0

n

.e

.

(o

k

.

1

0

0

0

I

n

d

ie

–

A

z

ja

)

B

u

t

i

ły

ż

w

a

W

ik

in

g

ó

w

S

k

a

n

d

y

n

a

w

ia

o

k

.1

0

0

0

n

.e

.

(B

u

t

d

la

k

o

n

ia

R

z

y

m

o

k

.5

0

n

.e

.

)

K

o

re

a

ń

s

k

ie

„

c

z

c

io

n

k

i”

w

y

k

o

n

a

n

e

z

m

e

ta

lu

.

W

y

n

a

la

z

e

k

(

5

9

3

r

.

n

.e

.)

w

C

h

in

a

c

h

p

rz

e

z

m

n

ic

h

a

b

u

d

d

y

js

k

ie

g

o

d

o

p

o

w

ie

la

n

ia

o

b

ra

z

ó

w

(

w

iz

e

ru

n

k

i

B

u

d

d

y

).

P

ie

rw

s

z

y

m

e

c

z

e

t

(O

m

a

ra

)

z

k

o

p

u

łą

6

9

1

r

.

n

.e

.

J

e

ro

z

o

li

m

a

3

.

K

ro

n

ik

a

r

o

z

w

o

ju

t

e

c

h

n

ik

i

o

k

re

s

u

Ś

re

d

n

io

w

ie

c

z

a

i

R

e

n

e

s

a

n

s

u

3

.2

.

R

e

n

e

s

a

n

s

1

4

0

0

–

1

6

0

0

n

.e

.

D

u

c

h

i

n

n

o

w

a

c

ji

–

ra

d

o

ś

ć

z

n

o

w

y

c

h

r

o

z

w

ią

z

a

ń

U

w

o

ln

io

n

e

s

ił

y

d

u

c

h

o

w

e

P

o

s

tę

p

w

r

o

z

w

o

ju

p

ro

d

u

k

c

ji

o

ra

z

w

g

o

s

p

o

d

a

rs

k

im

s

p

o

s

o

b

ie

m

y

ś

le

n

ia

w

p

ły

w

a

n

a

p

o

ja

w

ia

n

ie

s

ię

c

o

ra

z

w

ię

k

s

z

e

j

il

o

ś

c

i

te

c

h

n

ic

z

n

y

c

h

i

n

n

o

w

a

c

ji

.

W

e

W

ło

s

z

e

c

h

p

o

w

s

ta

ją

(

p

o

u

p

a

d

k

u

I

m

p

e

ri

u

m

H

o

h

e

n

s

ta

u

fó

w

–

X

II

I

w

.)

b

o

g

a

te

k

s

ię

s

tw

a

w

y

k

o

rz

y

s

tu

ją

c

y

d

la

c

e

ló

w

k

o

m

e

rc

y

jn

y

c

h

w

ie

d

z

ę

l

u

d

z

i

n

a

u

k

i

i

te

c

h

n

ik

i.

W

r

o

k

u

1

4

5

3

z

a

ję

c

ie

s

ta

re

g

o

B

iz

a

n

c

ju

m

i

K

o

n

s

ta

n

ty

n

o

p

o

la

p

rz

e

z

T

u

rk

ó

w

s

p

o

w

o

d

o

w

a

ło

u

c

ie

c

z

k

ę

t

a

m

te

js

z

y

c

h

u

c

z

o

n

y

c

h

d

o

W

ło

c

h

w

ra

z

z

d

z

ie

ła

m

i

b

iz

a

n

ty

js

k

ie

j

i

a

n

ty

c

z

n

e

j

n

a

u

k

i,

g

d

z

ie

z

o

s

ta

ły

w

y

k

o

rz

y

s

ta

n

e

.

P

o

w

s

ta

je

n

o

w

y

z

a

w

ó

d

„

a

rt

y

s

ta

–

in

ż

y

n

ie

r”

.

S

ło

w

o

i

n

ż

y

n

ie

r

w

y

w

o

d

z

i

s

ię

o

d

ła

c

iń

s

k

ie

g

o

„

in

g

e

n

iu

m

”

–

p

rz

e

b

ły

s

k

u

m

y

s

łu

p

ro

w

a

d

z

ą

c

y

d

o

p

o

w

s

ta

n

ia

n

o

w

e

g

o

p

o

m

y

s

łu

.

3

.

K

ro

n

ik

a

r

o

z

w

o

ju

t

e

c

h

n

ik

i

o

k

re

s

u

Ś

re

d

n

io

w

ie

c

z

a

i

R

e

n

e

s

a

n

s

u

3

.2

.

R

e

n

e

s

a

n

s

1

4

0

0

–

1

6

0

0

n

.e

.

J

e

d

n

o

ś

ć

s

z

tu

k

i,

n

a

u

k

i

i

te

c

h

n

ik

i

„

A

rt

y

ś

c

i

–

in

ż

y

n

ie

ro

w

ie

”

z

a

p

ra

s

z

a

n

i

n

a

d

w

o

ry

k

s

ią

ż

ę

c

e

m

ie

li

d

o

s

tę

p

d

o

s

ta

ra

n

n

ie

p

rz

e

c

h

o

w

y

w

a

n

y

c

h

i

s

tr

z

e

ż

o

n

y

c

h

s

ta

ry

c

h

m

a

n

u

s

k

ry

p

tó

w

i

r

o

z

w

ij

a

li

s

w

o

ją

w

ie

d

z

ę

.

P

ie

rw

s

z

y

m

z

n

a

c

z

ą

c

y

m

i

n

ż

y

n

ie

re

m

R

e

n

e

s

a

n

s

u

b

y

ł

W

ło

c

h

M

a

ri

a

n

o

d

i

J

a

c

o

b

o

z

w

a

n

y

T

a

c

o

lo

–

(1

3

8

2

–

1

4

5

3

),

o

k

re

ś

la

n

y

j

a

k

o

A

rc

h

im

e

d

e

s

z

e

S

ie

n

y

.

J

e

g

o

d

z

ie

ła

„

D

e

i

n

g

e

n

ii

s

”

i

„

D

e

m

a

c

h

in

a

”

w

y

w

o

ła

ły

p

ra

w

d

z

iw

ą

s

e

n

s

a

c

ję

–

b

o

g

a

to

i

lu

s

tr

o

w

a

n

e

m

a

n

u

s

k

ry

p

ty

z

e

ś

c

iś

le

t

e

c

h

n

ic

z

n

y

m

i

z

a

g

a

d

n

ie

n

ia

m

i

z

w

ią

z

a

n

y

m

i

z

b

u

d

o

w

ą

m

a

c

h

in

w

o

je

n

n

y

c

h

i

m

n

ó

s

tw

e

m

u

rz

ą

d

z

e

ń

d

la

b

u

d

o

w

n

ic

tw

a

i

r

z

e

m

io

s

ła

.

N

a

jl

e

p

s

z

y

m

p

rz

y

k

ła

d

e

m

j

e

d

n

o

ś

c

i

s

z

tu

k

i,

n

a

u

k

i

i

te

c

h

n

ik

i

je

s

t

w

s

z

e

c

h

s

tr

o

n

n

y

g

e

n

iu

s

z

R

e

n

e

s

a

n

s

u

L

e

o

n

a

rd

o

d

a

V

in

c

i

(1

4

5

2

–

1

5

1

9

;

g

e

n

ia

ln

y

m

a

la

rz

–

p

o

rt

re

t

M

o

n

a

L

is

y

d

e

G

ic

o

n

d

a

,

rz

e

ź

b

ia

rz

,

a

rc

h

it

e

k

t,

i

n

ż

y

n

ie

r,

f

iz

y

k

i

m

a

te

m

a

ty

k

).

B

y

ł

n

ie

m

a

l

ja

s

n

o

w

id

z

e

m

p

o

tr

a

fi

ą

c

y

m

w

y

m

y

ś

li

ć

r

o

z

w

ią

z

a

n

ia

t

e

c

h

n

ic

z

n

e

i

z

a

s

a

d

y

,

k

tó

re

m

o

g

ły

b

y

ć

i

z

o

s

ta

ły

z

re

a

li

z

o

w

a

n

e

d

o

p

ie

ro

w

z

n

a

c

z

n

ie

p

ó

ź

n

ie

js

z

y

c

h

o

k

re

s

a

c

h

(

m

a

s

z

y

n

a

d

o

l

a

ta

n

ia

).

P

o

c

z

ą

te

k

X

V

I

w

.

M

ik

o

ła

j

K

o

p

e

rn

ik

1

4

7

3

–

1

5

4

3

;

„

D

e

r

e

v

o

lu

ti

o

n

ib

u

s

o

rb

iu

m

c

e

le

s

ti

u

m

”

–

„

O

o

b

ro

ta

c

h

s

fe

r

n

ie

b

ie

s

k

ic

h

”

,

1

5

4

3

„

W

s

tr

z

y

m

a

ł

s

ło

ń

c

e

r

u

s

z

y

ł

Z

ie

m

ię

”

.

3

.

K

ro

n

ik

a

r

o

z

w

o

ju

t

e

c

h

n

ik

i

o

k

re

s

u

Ś

re

d

n

io

w

ie

c

z

a

i

R

e

n

e

s

a

n

s

u

3

.2

.

R

e

n

e

s

a

n

s

1

4

0

0

–

1

6

0

0

n

.e

.

K

o

m

b

in

a

c

ja

p

o

m

y

s

łó

w

n

a

u

k

o

w

y

c

h

i

d

ą

ż

e

n

ia

d

o

z

a

b

a

w

y

.

S

z

u

k

a

n

ie

w

ła

s

n

y

c

h

tw

ó

rc

z

y

c

h

m

o

ż

li

w

o

ś

c

i

b

e

z

b

a

ri

e

r

m

a

te

ri

a

ło

w

y

c

h

i

t

e

c

h

n

o

lo

g

ic

z

n

y

c

h

.

D

ą

ż

e

n

ie

d

o

p

o

z

n

a

n

ia

,

ra

d

o

ś

ć

e

k

s

p

e

ry

m

e

n

to

w

a

n

ia

,

c

h

ę

ć

z

a

b

a

w

y

C

z

ę

ś

ć

z

t

y

c

h

w

y

n

a

la

z

k

ó

w

z

n

a

la

z

ła

z

a

s

to

s

o

w

a

n

ie

p

ra

k

ty

c

z

n

e

:

L

e

o

n

a

rd

o

d

a

V

in

c

i:

m

a

c

h

in

y

w

o

je

n

n

e

,

p

rz

e

n

o

ś

n

e

m

o

s

ty

,

u

rz

ą

d

z

e

n

ia

d

o

o

s

u

s

z

a

n

ia

f

o

s

z

a

m

k

ó

w

p

rz

e

c

iw

n

ik

a

,

o

g

ro

m

n

e

o

k

rę

ty

w

o

je

n

n

e

,

p

o

ja

z

d

y

p

a

n

c

e

rn

e

,

s

il

n

ik

i

n

a

p

ro

c

h

s

tr

z

e

le

c

k

i.

„

K

to

m

ił

u

je

p

ra

k

ty

k

ę

b

e

z

p

o

s

łu

g

iw

a

n

ia

s

ię

t

e

o

ri

ą

j

a

t

ja

k

ż

e

g

la

rz

,

k

tó

ry

n

ie

w

ie

d

o

k

ą

d

u

d

a

je

s

ię

j

e

g

o

s

ta

te

k

,

le

c

z

t

rz

e

b

a

t

e

ż

p

rz

y

z

n

a

ć

,

ż

e

r

ó

w

n

ie

l

e

k

k

o

m

y

ś

ln

y

j

e

s

t

te

n

,

k

to

m

a

ją

c

d

o

p

e

rf

e

k

c

ji

o

p

a

n

o

w

a

n

ą

n

a

w

ig

a

c

ję

–

p

ły

n

ie

s

ta

tk

ie

m

m

o

g

ą

c

y

m

w

k

a

ż

d

e

j

c

h

w

il

i

z

a

to

n

ą

ć

”

.

K

o

rz

e

n

ie

l

it

e

ra

tu

ry

t

e

c

h

n

ic

z

n

e

j

D

ą

ż

e

n

ie

„

a

rt

y

s

tó

w

–

in

ż

y

n

ie

ró

w

d

o

u

w

ie

c

z

n

ie

n

ia

w

ła

s

n

e

j

w

ie

d

z

y

n

a

p

iś

m

ie

w

m

a

n

u

s

k

ry

p

ta

c

h

(

z

m

ia

n

a

w

s

p

o

s

ó

b

g

w

a

łt

o

w

n

y

w

l

a

ta

c

h

1

4

6

5

–

1

4

7

0

w

ra

z

z

r

o

z

w

o

je

m

d

ru

k

u

–

G

u

te

n

b

e

rg

1

4

5

2

).

U

k

a

z

y

w

a

n

ie

k

o

n

s

tr

u

k

c

ji

z

a

p

o

m

o

c

ą

r

y

s

u

n

k

ó

w

w

p

e

rs

p

e

k

ty

w

ie

.

D

z

ie

ła

t

e

c

h

n

ic

z

n

e

p

o

c

z

ą

tk

o

w

o

p

o

ł

a

c

in

ie

p

ó

ź

n

ie

j

w

j

ę

z

y

k

a

c

h

r

ó

ż

n

y

c

h

k

ra

jó

w

–

p

o

s

z

e

rz

e

n

ie

d

o

s

tę

p

u

d

o

l

it

e

ra

tu

ry

.

3

.

K

ro

n

ik

a

r

o

z

w

o

ju

t

e

c

h

n

ik

i

o

k

re

s

u

Ś

re

d

n

io

w

ie

c

z

a

i

R

e

n

e

s

a

n

s

u

3

.2

.

R

e

n

e

s

a

n

s

1

4

0

0

–

1

6

0

0

n

.e

.

R

o

z

k

w

it

p

o

li

ty

c

z

n

y

,

g

o

s

p

o

d

a

rc

z

y

,

n

a

u

k

o

w

y

i

k

u

lt

u

ra

ln

y

w

P

o

ls

c

e

N

a

jś

w

ie

tn

ie

js

z

y

o

k

re

s

p

a

ń

s

tw

a

p

o

ls

k

ie

g

o

.

W

1

3

8

6

u

n

ia

z

W

ie

lk

im

K

s

ię

s

tw

e

m

L

it

e

w

s

k

im

t

w

o

rz

y

n

a

jw

ię

k

s

z

e

p

a

ń

s

tw

o

r

e

n

e

s

a

n

s

o

w

e

j

E

u

ro

p

y

–

o

b

s

z

a

r

8

1

5

0

0

0

k

m

2

,

8

m

il

io

n

ó

w

l

u

d

z

i.

W

y

k

o

rz

y

s

ta

n

ie

s

ił

w

ó

d

r

z

e

c

z

n

y

c

h

,

b

u

d

o

w

n

ic

tw

o

(

W

a

w

e

l)

,

w

y

d

o

b

y

c

ie

r

u

d

ż

e

la

z

a

,

o

ło

w

iu

,

c

y

n

k

u

i

m

ie

d

z

i

o

ra

z

s

o

li

k

a

m

ie

n

n

e

j.

W

1

3

6

4

r

.

U

n

iw

e

rs

y

te

t

J

a

g

ie

ll

o

ń

s

k

i

w

K

ra

k

o

w

ie

j

e

d

e

n

z

g

łó

w

n

y

c

h

o

ś

ro

d

k

ó

w

s

tu

d

ió

w

m

a

te

m

a

ty

c

z

n

o

–

a

s

tr

o

n

o

m

ic

z

n

y

c

h

w

E

u

ro

p

ie

.

J

e

d

e

n

z

n

a

jw

y

b

it

n

ie

js

z

y

c

h

u

m

y

s

łó

w

e

p

o

k

i

re

n

e

s

a

n

s

u

–

M

a

rc

in

K

ró

l

z

Ż

u

ra

w

ic

y

a

u

to

r

p

ie

rw

s

z

e

j

p

o

ls

k

ie

j

k

s

ią

ż

k

i

te

c

h

n

ic

z

n

e

j

p

o

ś

w

ie

c

o

n

e

j

m

ie

rn

ic

tw

u

.

W

o

d

o

c

ią

g

n

a

p

ę

d

z

a

n

y

k

o

łe

m

w

o

d

n

y

m

–

F

ro

m

b

o

rk

1

5

7

2

.

P

ie

rw

s

z

y

s

ta

ły

m

o

s

t

n

a

W

iś

le

1

5

7

3

(

p

o

n

to

n

o

w

y

m

o

s

t

n

a

W

is

łą

1

4

1

0

).

K

o

p

e

rn

ik

.

3

.

K

ro

n

ik

a

r

o

z

w

o

ju

t

e

c

h

n

ik

i

o

k

re

s

u

Ś

re

d

n

io

w

ie

c

z

a

i

R

e

n

e

s

a

n

s

u

3

.2

.

R

e

n

e

s

a

n

s

1

4

0

0

–

1

6

0

0

n

.e

.

P

ra

c

o

w

n

ia

d

ru

k

a

rs

k

a

e

p

o

k

i

re

n

e

s

a

n

s

u

.

D

w

ie

s

tr

o

n

y

B

ib

li

i

G

u

te

n

b

e

rg

a

1

4

5

5

.

G

lo

b

u

s

Z

ie

m

i

B

e

h

e

im

a

z

E

u

ro

p

ą

o

ra

z

c

z

ę

ś

c

ia

m

i

A

z

ji

i

A

fr

y

k

i

(W

p

rz

e

d

d

z

ie

ń

o

d

k

ry

c

ia

A

m

e

ry

k

i

p

rz

e

z

K

o

lu

m

b

a

1

2

.X

.

1

4

9

2

).

L

e

o

n

a

rd

o

d

a

V

in

c

i

1

4

5

2

–

1

5

1

9

U

k

ła

d

t

ra

n

s

m

is

ji

r

u

c

h

u

k

o

ła

m

ły

ń

s

k

ie

g

o

z

h

a

m

u

lc

e

m

t

a

ś

m

o

w

y

m

D

o

ś

w

ia

d

c

z

e

n

ia

L

e

o

n

a

rd

a

d

a

V

in

c

i

d

la

o

k

re

ś

la

n

ia

s

ił

y

o

p

o

ru

s

k

rz

y

d

e

ł

m

a

s

z

y

n

y

l

a

ta

ją

c

e

j

P

ro

je

k

t

h

e

li

k

o

p

te

ra

L

e

o

n

a

rd

a

d

a

V

in

c

i

S

z

k

ic

m

a

s

z

y

n

y

d

o

n

a

c

in

a

n

ia

g

w

in

tó

w

L

e

o

n

a

rd

a

d

a

V

in

c

i

S

a

m

o

c

h

ó

d

z

w

ła

s

n

y

m

n

a

p

ę

d

e

m

L

e

o

n

a

rd

a

d

a

V

in

c

i

M

o

d

e

l

a

u

to

m

o

b

il

u

n

a

p

o

d

s

ta

w

ie

s

z

k

ic

ó

w

L

e

o

n

a

rd

o

d

a

V

in

c

i

w

y

s

ta

w

io

n

y

w

2

0

0

4

r

o

k

u

w

M

u

z

e

u

m

N

a

u

k

i

w

e

F

lo

re

n

c

ji

(

m

ie

js

c

e

u

ro

d

z

e

n

ia

L

d

V

).

P

ry

m

it

y

w

n

y

z

w

y

g

lą

d

u

p

o

ja

z

d

,

p

rz

y

p

o

m

in

a

r

a

c

z

e

j

w

ó

z

e

k

,

m

a

n

a

p

ę

d

s

p

rę

ż

y

n

o

w

y

.

M

a

s

z

y

n

a

d

o

w

z

d

łu

ż

n

e

g

o

w

ie

rc

e

n

ia

p

n

i

d

rz

e

w

1

6

1

5

P

ił

a

t

ra

k

o

w

a

1

6

2

0

U

rz

ą

d

z

e

n

ie

w

y

d

o

b

y

w

c

z

e

k

o

p

a

ln

i

z

k

o

łe

m

w

o

d

n

y

m

1

5

4

6

H

u

ta

d

o

w

y

to

p

u

ż

e

la

z

a

:

k

o

ło

w

o

d

n

e

n

a

p

ę

d

z

a

m

ie

c

h

k

o

w

a

ls

k

i

1

5

3

0

W

c

ią

g

a

rk

i

b

u

d

o

w

la

n

e

X

V

I

w

.

n

.e

.

P

o

ja

z

d

z

p

rz

e

k

ła

d

n

ią

z

ę

b

a

tą

z

b

u

d

o

w

a

n

y

w

1

6

8

0

r

p

rz

e

z

c

z

ę

ś

c

io

w

o

s

p

a

ra

li

ż

o

w

a

n

e

g

o

z

e

g

a

rm

is

tr

z

a

S

te

p

h

a

n

a

F

a

rf

le

ra

d

la

d

o

ja

z

d

u

w

n

ie

d

z

ie

lę

n

a

m

s

z

ę

.

M

e

c

h

a

n

iz

m

o

d

p

a

la

ją

c

y

z

a

m

k

a

s

k

a

łk

o

w

e

g

o

F

ra

n

c

ja

1

6

1

0

K

a

ru

z

e

la

F

ra

n

c

ja

1

6

8

0

D

z

w

o

n

n

u

rk

o

w

y

H

is

z

p

a

n

ia

1

5

3

8

V

il

la

P

a

ll

a

d

in

a

V

ic

e

n

z

a

o

k

.1

5

6

8

–

c

z

w

o

ro

p

ro

m

ie

n

n

a

s

y

m

e

tr

ia