1

w w w. o p e r o n . p l

Poziom rozszerzony

Modele odpowiedzi do przyk∏adowego arkusza
egzaminacyjnego z chemii

Arkusz II

Nr

zadania

Modele odpowiedzi

Suma

punktów

1

2

3

21.

za 3 poprawne przyporzàdkowania – 2 pkt
za 2 poprawne przyporzàdkowania – 1 pkt
a) izotony, b) izotopy, c) izobary

0–2

22.

za schemat przemian – 1 pkt

208

82

Pb

$

204

80

X +

α $

200

78

Y +

α $

200

79

Z +

β

–

$

200

80

Hg +

β

–

za podanie iloÊci wyemitowanych czàstek

α i β

–

– 1 pkt

2 czàstki

α i 2 czàstki β

–

0–2

23.

za wybór zwiàzku: NH

4

Cl – 1 pkt

za narysowanie wzoru strukturalnego – 1 pkt

0–2

24.

za 3 poprawne przyporzàdkowania – 2 pkt
za 2 poprawne przyporzàdkowania – 1 pkt
a) P, b) F, c) P

0–2

25.

za ka˝de poprawne okreÊlenie charakteru chemicznego wraz z równaniem reak-
cji – po 1 pkt
NH

4

+

– kwas Brönsteda

NH

4

+

$ NH

3

+ H

+

NH

3

– zasada Brönsteda

NH

3

+ H

+

$ NH

4

+

H

3

O

+

– kwas Brönsteda

H

3

O

+

$ H

2

O + H

+

0–3

26.

za poprawne podanie barwy wskaênika dla ka˝dej probówki – 2 pkt
za poprawne podanie barwy wskaênika dla 2 probówek – 1 pkt
I czerwony, II ˝ó∏ty, III niebieski
za 3 poprawne równania reakcji wraz z ocenà – 2 pkt
za 2 poprawne równania reakcji wraz z ocenà – 1 pkt

I P

4

O

10

+ 6 H

2

O

$ 4 H

3

PO

4

(odczyn kwasowy)

II SiO

2

+ H

2

O

$ brak reakcji (odczyn oboj´tny)

III K

2

O + H

2

O

$ 2 KOH (odczyn zasadowy)

0–4

27.

za równania reakcji dysocjacji – 1 pkt

H

2

SO

4

$

#

H2O

H

+

+ HSO

4

–

HSO

4

–

$

#

H2O

H

+

+ SO

4

2–

0–2

N

H

+

H

H

H

–

Cl

za podanie sta∏ych równowagi obu reakcji – 1 pkt

K

I

=

K

II

=

[SO

4

2–

].[H

+

]

–––––––––––

[HSO

4

–

]

[HSO

4

–

].[H

+

]

–––––––––––

[H

2

SO

4

]

28.

za napisanie poprawnego równania reakcji – 1 pkt

2 Al + 3 H

2

SO

4

$ Al

2

(SO

4

)

3

+ 3 H

2

-

za podanie nazwy gazu: wodór – 1 pkt
za obliczenie iloÊci moli ka˝dego z substratów – 1 pkt
n

H

2

SO

4

= C

m

. V = 0,5 mol/dm

3

. 0,1 dm

3

= 0,05 mola

n

Al

= m

Al

/M

Al

= 3 g/27 g/mol = 0,11 mola

za zauwa˝enie, ˝e glinu jest nadmiar – 1 pkt
za obliczenie iloÊci gazu w oparciu o dane dla kwasu – 1 pkt
3 mole kwasu dajà 3 . 22,4 dm

3

wodoru

0,05 mola kwasu daje

x wodoru

x = 1,12 dm

3

0–5

29.

za równanie reakcji – 1 pkt
NaOH + HCl

$ NaCl + H

2

O

za obliczenie iloÊci zasady i kwasu – 1 pkt
C

P

= (m

s

/m

r

) . 100%

( m

s

= (C

P

. m

r

)/100%

m

NaOH

= 10 g, m

HCl

= 7,5 g

za zamian´ masy zasady i kwasu na mole – 1 pkt
n = m/M
n

NaOH

= 0,25 mola, n

HCl

= 0,2 mola

za zauwa˝enie, ˝e zasady jest nadmiar – 1 pkt
za podanie poprawnej odpowiedzi – 1 pkt
Papierek zabarwi si´ na niebiesko.

0–5

30.

za podanie prawid∏owego opisu obu reakcji – 1 pkt
reakcja I: egzotermiczna (egzoenergetyczna), reakcja II: endotermiczna (endo-
energetyczna)
za ka˝dy z wykresów – po 1 pkt

0–3

31.

za równania po∏ówkowe – 1 pkt
za podanie nazw procesów – 1 pkt

+II +VII

Mn

2+

$ Mn + 5e proces utleniania

+IV

+II

Pb + 2 e

$ Pb proces redukcji

za dobranie wspó∏czynników – 1 pkt
2 Mn

+2

+ 5 PbO

2

+ 4 H

+

$ 2 MnO

4

–

+ 5 Pb

+2

+ 2 H

2

O

za podanie utleniacza i reduktora – 1 pkt
utleniacz – o∏ów w PbO

2

, reduktor – jony Mn

2+

0–4

1

2

3

Reakcja I

t

E

E

sub

∆H

E

prod

Reakcja II

t

E

E

sub

∆H

E

prod

2

w w w. o p e r o n . p l

■

C H E M I A – P O Z I O M R O Z S Z E R Z O N Y

3

w w w. o p e r o n . p l

A R K U S Z I I – M O D E L E O D P O W I E D Z I

■

1

2

3

32.

za ka˝de równanie reakcji – po 1 pkt

CaC

2

+ 2 H

2

O

$ Ca(OH)

2

+ CH–

–

–CH

CH–

–

–CH + 2 H

2

$ CH

3

–CH

3

CH

3

–CH

3

+ Cl

2

/h

υ $ CH

3

–CH

2

Cl + HCl

CH

3

–CH

2

Cl + KOH/H

2

O

$ CH

3

–CH

2

OH+ KCl

Uwaga! Reakcja otrzymywania etanu z etynu mo˝e byç zapisana w dwóch eta-
pach, ale punkt przyznajemy za otrzymanie etanu.

0–4

33.

za ka˝dy wzór wraz z nazwà zwiàzku – po 1 pkt

0–3

34.

za podanie równania reakcji – 1 pkt
za podanie nazw produktów – 1 pkt

produkt I 1-nitro-2-metylobenzen, produkt II 1-nitro-4-metylobenzen
za podanie, który zwiàzek wyst´puje w przewadze – 1 pkt
W przewadze znajduje si´ 1-nitro-2-metylobenzen.

0–3

35.

za podanie mo˝liwych dipeptydów – 1 pkt
Ala-Ala, Cys-Cys, Ala-Cys, Cys-Ala

za przyk∏adowe równanie reakcji otrzymywania dipeptydu – 1 pkt
za zaznaczenie wiàzania peptydowego – 1 pkt

0–3

36.

za napisanie równania reakcji i nazwanie produktów – 1 pkt

2 C

12

H

22

O

11

+ H

2

0

$

H

+

C

6

H

12

O

6

+ C

6

H

12

O

6

glukoza

fruktoza

(cukier owocowy)

za wyznaczenie mas molowych sacharozy i fruktozy – 1 pkt
M

C

12

H

22

O

11

= 342 g/mol, M

C

6

H

12

O

6

= 180 g/mol

za obliczenie iloÊci fruktozy – 1 pkt
342 g sacharozy daje 180 g fruktozy
10000 g daje

x

x = 536,3 g

0–3

nitrobenzen

$

HNO

3

H

2

SO

4

NO

2

anilina

NO

2

NH

2

$

[H]

chlorowodorek aniliny

NH

2

NH

3

Cl

$

HCl

produkt I

produkt II

$

HNO

3

H

2

SO

4

CH

3

CH

3

NO

2

CH

3

NO

2

2

+

$

$

CH

3

––

CH

––

COOH+H

2

N

––

CH

––

COOH

CH

2

––

SH

NH

2

––

––

CH

3

––

CH

––

C

––

N

––

CH

––

COOH

O

wiàzanie peptydowe

CH

2

––

SH

NH

2

––

H

––

–– ––

––