1



Praca pisemna na studia. Razem z
bibliografią około 5 stron.



Całość pracy

– 20 zł.



KOD pracy-

PR8



Napisz

[e-mail]

SOKRATES i wartości przejawiające się w jego poglądach.

Sokrates- jeden z największych filozofów starożytności.

W

okresie rozkwitu w Atenach sofistyki, wystąpił filozof, który

wbrew relatywizmowi sofistów usiłował odnaleźć powszechne

zasady poznania i działania. Tym człowiekiem był Sokrates. Był

on myślicielem, który w nierozerwalny sposób zespolił się z

działaczem. Gdy tego wymagały potrzeby kraju, służył mu, jako

żołnierz i jako urzędnik

1

. Na ogół jednak Sokrates nie brał udziału

w sprawach państwowych, całkowicie poświęcił się natomiast

działalności nauczycielskiej, w której zresztą widział sens

swojego życia. Uczył bezinteresownie, działanie jego polegało na tym, że uczył ludzi cnoty,

ściślej mówiąc-rozumu, który miał w efekcie doprowadzić do osiągnięcia cnoty. Sokrates

1

Krońska I., Sokrates. Warszawa, Wiedza Powszechna, 2001

2

miał wielu zwolenników- uczniów, ale równolegle z nimi istniało grono osób, które uznaniem

go nie darzyły.

Podejście Sokratesa do własnej wiedzy i przekonań streszcza przypisywane mu słynne

zdanie "Wiem, że nic nie wiem" (gr. oida ouden eidos znane również z zapisu łacińskiego

scio me nihil scire lub scio me nescire). Tym samym Sokrates deklarował, że jest jedynie

miłośnikiem mądrości (filozofem) i poszukiwaczem prawdy oraz, że sam nie dysponuje

wiedzą, której mógłby nauczać. Odróżniał się tym od sofistów, którzy uważali się (zdaniem

Sokratesa bezpodstawnie) za znających prawdę i oferowali jej nauczanie

2

.

Sokrates nie pozostawił po sobie żadnych pism, uczył tylko ustnie. O jego nauce i

poglądach wiemy z pism jego uczniów, głownie z dialogów Platona oraz Wspomnień o

Sokratesie- Ksenofonta

3

. Arystoteles w swoich wywodach również napisał o Sokratesie i jego

zasługach dla filozofii. Po wszystkie czasy potomność widziała w Sokratesie ideał filozofa, a

w jego życiu i śmierci doskonałe wypełnienie obowiązków filozofa. Jego silna, zmysłowa

natura była zdominowana przez silną duszę. Sokratesa cechowała równość i pogoda

usposobienia, a także humor i łagodność.

Skrajny moralizm, połączony ze skrajnym intelektualizmem: cnota jest dlań celem

człowieka, a wiedza- generalnym środkiem, to tzw. s o k r a t y z m. Konsekwencją

sokratyzmu była nierozłączność szczęścia, rozumu i cnoty. Konsekwencja ta została przyjęta

przez wszystkie obozy późniejszej filozofii greckiej, które na tym fundamencie budowały

etykę. Przez następców Sokratesa została również przyjęta druga konsekwencja tj.: wiedza

jest zawarta w pojęciach ogólnych, więc – wiedza może być tylko ogólna. Następne stulecia

na tym właśnie fundamencie budowały teorię poznania. Wg Sokratesa, kto posiada wiedzę i,

co za tym idzie, cnotę, ten posiada największe dobro i dzięki temu jest właśnie szczęśliwy.

Poglądy Sokratesa.

Podobnie jak sofiści i większość ludzi tej epoki, Sokrates zajmował się tylko

człowiekiem, w którym interesowało go jedynie to, co uważał za najważniejsze, a zarazem

mogące być przedmiotem ulepszenia i reformy. Jak podaje Arystoteles, Sokrates „zajmował

się jedynie sprawami etycznymi, całą zaś przyrodą nie zajmował się wcale”. Sokrates

2

Reale G., Historia filozofii starożytnej, T. 1. Wydawnictwo KUL, Lublin, 2000

3

Sinko.T., Sokrates i Ksenofont, Nakładem Towarzystwa Filozoficznego, 1902

3

podobno mawiał, że drzewa niczego nie mogą go nauczyć, uczą natomiast ludzie w mieście.

Pracował w obrębie dwóch obszarów: na polu etyki oraz logiki, którą z kolei uważał za

niezbędną dla etyki

4

.



Poglądy etyczne

Jeśli rzecz idzie o poglądy Sokratesa na polu etyki, można je sformułować w trzech

głównych tezach: 1) cnota jest dobrem bezwzględnym, 2) cnota wiąże się z pożytkiem i

szczęściem, 3) cnota jest wiedzą

5

.

1)

Cnota jest dobrem bezwzględnym.

„Cnota” to starodawne pojęcie Greków,

rozumiane ogólnikowo, jako tężyzna życiowa, dzielność, sprawność w spełnianiu

zawodowych czynności. Sofiści jeszcze tak rozumieli cnotę i stwierdzali oni, że cnota

jest zaletą całkowicie względną, jest różna w odniesieniu do mężczyzny i kobiety,

inna dla dojrzałego człowieka, a inna dla młodego. Sokrates przeciwko temu

relatywizmowi zaoponował, wskazując na zalety uniwersalne dla całej ludności tj.

sprawiedliwość, odwaga czy panowanie nad sobą- to zalety zawsze i wszędzie.

Sokrates wytworzył nowe pojęcie cnoty przez to, że spośród zalet człowieka

wyodrębnił specjalne zalety moralne. Powszechność zalet określonych, jako cnota,

była jej zasadniczą cechą w nowym znaczeniu. Wszystko inne, co człowiek …

Chcesz uzyskać dostęp do całej pracy? Napisz podając

kod pracy na [e-mail]

4

Laertios D., Żywoty i poglądy słynnych filozofów, PWN, Warszawa, 2012

5

Tatarkiewicz W., Historia filozofii, PWN, Warszawa, 2011