Norki-dojrzalosc plciowa 10mies/ aktywnosc plciowa 10-11lat/
zdolnosc rozrodcza 10 mies/ faza cylu przed rojowa( 1-2), wazone co
2 tyg/ powinny wykazywac spadek masy ciala min o 10% w ciagu 2
mies /dawka pokarmowa ograniczona jakosciowo
Rojowe 3 –20 dni/ miedzy 10 a 20 najwiecej pecherzykow/ 7-9
dniowe szczyty/po rojowa- slabo zaznaczona, spokoju plciowego- u
tych ktore nie sa w ciazy
kopulacja 10 -30 min/ terminy krycia standard 5-6 marca/ brazowe 7-
8 marzec/ niebieskie9-10 marca/ biale 23-25 marca/ owulacja
prowokowana do 36-42 h/ ciaza 23-30 dni/ diapalza do 76 dni/
optymalna 45-56 dni/ objawy ciazy -wymiana okrywy wokol oczu,
gruszkowaty ksztalt ciala
objawy porodu- piski, ciemny kal, pozostawiona karma, porody
rozpoczynaja sie od 29 kwietnia,
system krycia-jesli samica jest pokryta pierwszy raz przed 10 marca
to kryjemy dopiero 14-15 marca/ miedzy 10-20 marca to kryjemy 12-
13 i powtornie 17-18/ jesli 20 maraca to tylko 2 razy kryjemy 20 i 21
marca
plennosc 4-6 noworotkow,11 szczeniat w dwoch wykotach/ plennosc
niska 3-4szt / srednia 4-5do 6/ wys ponad 5,5 szt/ laktacja 40-50dni/
mlode typowe gniazdowniki/ slepe gluche nagie/ potrzebna sciolka/
masa ciala 10-15g dlugosc 5-7cm / przeglad gniazd/ podklad do
noworotkow/ podobny wiek i wielkosc / poj na siatke przed
domkiem/ odsadzanie zabieramy matke z klatki, mlode zostaja/
rozdzielamy je dopiero po 2tyg
tchorze-dojrzalosc plciowa 10mies/ aktywnosc plciowa 10-11lat/
zdolnosc rozrodcza 10mies/ monoestryczne/ czesc samic moze oddac
2mioty/ wazny termin pierwszego krycia samicy/fazy cyklu- przed
rojowa poczatek marca 2tyg / rojowa pierwsze przypada na 20marca
–do konca kwietnia/ nasilenie kryc pomiedzy 1 -10kwietnia / druga
moze wystapic po 7-14dniach po odsadzeniu, pierwszego miotu
najczesciej od20 czerwca do15 lipca/ porujowa slabo zaznaczona/
Spokoju plciowego u tych ktore nie sa w ciazy/ tolerancja dla samca 2
-3dni/
schemat krycia pierwsze powtorka na 2-3 dzien/ 2 powtorka na 3
dzien/ owulacja prowokowana 30-40h po kryciu/ 3-4samice na
1samca/ pierwszy wykot7-8noworotkow(1-16)szt 2wykot 4-5
noworodkow od 1-10szt / laktacja 42-56dni/ bardzo dobra
mlecznosc/
objawy ciazy- wymiana okrywy wlosowej wokol oczu, gruszkowaty
ksztalt ciala / objawy porodu jak u norki/ mlode jak norki/ przeglad
gniazd/podkladanie noworodkow/ podobny wiek i wielkosc/ poj na
siatke/ odsadzenie jak u norki/
Jenoty- dojrzalosc plciowa 10 mies/ aktywnosc plciowa 12-14lat/
zdolnosc rozrodcza10mies/ fazy cyklu przed rojowa 4-15dni/ od
polowy stycznia / kondycjonowanie/ rujowa pierwsza na 20 marca
przypada/ do konca kwietnia/2po 7-14dniach po odsadzeniu miotu/
najczesciej od20czerwca do15lipca/ odpowiedni moment krycia jest
wyznaczony przez wyglad zew drog rodnych/ owulacja spontaniczna/
po rujowa slabo zaznaczona/ nie musi dojsc do zakleszczenia/3-
4samice na 1samca/ schemat krycia 1,2,3 x 1,2 x1,3 wyjatkowo/ ciaza
60-61 dni/ nie ma sciolki, objawy ciazy trudno rozpoznac/ wyraznie
widoczne w 2polowie/ plennosc 5-8szt max16, srednio odchowuje4-6
szt/ laktacja 1-8tyg / sklad mleka 7% bialka 13% tl 4-5 % laktozy/
odsadzenie 8-9 tyg mlode zostaja w klatce/ przekladanie do kotnika.
lisy polarne-dojrzalosc plciowa 10mies/ aktywnosc plciowa12-14lat/
zdolnosc rozrodcza 10mies/ fazy cyklu przed rujowa 14dni od polowy
lutego/ rujowa do20dni/ miedzy10 a 20marca najwiecej
pecherzykow, 7-9 dniowe szczyty/ po rujowa slabo zaznaczona
spokoju plciowego u tych ktore nie sa w ciazy/ owulacja
spontaniczna/2-4 dzien cieczki / bezobjawowo/ poligamia 3-4samice
na samca/ zakleszczenie/ schemat krycia pierwsze krycie i
powtorka2,3 i 4 dzien/ 2kryciena3-5dzien/ 3krycie na2 i 4dzien/
4krycie na2,3 i 6dzien /ciaza 53dni/ brzuch szybko opada / plennosc
od7-10 szt/5-6 odchowanych/ laktacja7-8 tyg / odsadzenie8-9 tyg/
mlode zostaja w klatce, przekladane do kotnika/
lisy pospolite- dojrzalosc plciowa 10miesiecy, aktywnosc plciowa12-
14lat/ zdolnosc rozrodcza10 mies/ fazy cyklu przed rujowa70dzien/
pierwsza plowa stycznia/ rujowa koniec stycznia do poczatku marca/
owulacja na2 dzien cieszki/ porujowa slabo zaznaczona/ spokoju
plciowego najdluzsze 50 tyg/ 3-4samic na samca/ puszczany jest
samiec do samicy/ kopulacja 10-30min do2 h kryjemy raz lub w
pierwszym i 2 dniu tolerancja2 dni/ ciaza53 dni./ porod od4-6h/
plennosc 4-6 szt/3-5 odchowane laktacja7-8 tyg/ przeglad gniazd bez
samic/ podkladanie niemozliwe
Rozrod roslinozernych
najpierw dojrzewanie plciowe potem somatyczne/ minimalna masa
samic/ nutrie od4-4,5kg kroliki 3,5,szynszyl 0,5kg/ zwierzeta
poliestryczne/ sezonowosc/ roznice diapalza/ wstrzymanie rozwoju
zarodkow na etapie blastuli/ ruja po porodowa brak blokady rozwoju
pecherzykow jajowych podczas ciazy/owulacja spontaniczna i
prowokowana/ samice zwierzat roslinozernych sa aktywne caly rok/
szynszyle- dojrzalosc plciowa4-6mies/ aktywnosc plciowa 6-12 lat/
zdolnosc rozrodcza8-9mies samce9-10mies/ poligamia4-8na samca/
poliestryczne z lekko zaznaczona sezonowoscia/ w warunkach
haremowych nasilenie kryc w miesiacu listopad i grudzien / dlugosc
cylu od listopada do maja / w pozostalym okresie90-150dni/ objawy
ruji otwieranie pochwy,lekko zaczerwieniona , tolerancja dla samca1-
3 dni/ czop pochwowy 15x 0,5do0,7/ ciaza105-115dni obmacywanie
powlok brzusznych lub waznie/ objawy porodu otwieranie pochwy/
obrzek sutkow / typowe zagniazdowniki/ widza slysza posiadaja
pierwotna okrywe wlosowa/ waga30-70g plennosc2-
3noworodkow/1-8 szt srednio3-6 i 4-8/ laktacja45-60dni/ bialko w
mleku6,4g3% tl11-15% laktoza1-7 %/odsadzenie w zaleznosci od
pokrycia7-8tyg, mlode przez 7dni razem
Nutrie- dojrzalosc plciowa 4-6mies aktywnosc plciowa7-10mies/
dlugosc uzytkowania 4lata8wykotow samce5lat/ zdolnosc rozrodcza
samic7-8mies samce8-9/poligamia 1-20samic na samca/
poliestryczne z lekko zaznaczaona sezonowoscia/ dlugosc cyklu od25-
30dni wrzesien pazdziernik/ objawy rui lekie zaczerwienie sluz ,
otwieranie pochwy/ tolerancja dla samca2-5dni/ czop pochwowy2,0
x 0,7do1cm/ ciaza128-132dni/ objawy porodu otwieranie pochwy,
obrzek sutkow, budowa gniazda/ mlode pierwotna okrywa wlosowa/
waga 100-150g widza i slysza/ pelnnosc od 4-8noworodkow max16szt
srednio5,5do6,5przy jednym wykocie przy drugim9-10/ laktacja 45-
60dni bialko od 13-14% tl26-28%laktoza0,5%/ odsadzenie6-8 tydz w
zaleznosci od pokrycia samicy/ metody howu monogamiczny,
haremowy, grupowy, kierowany
Kroliki- dojrzalosc plciowa3-4mies/ aktywnosc3-10lat/ dlugosc
uzytkowania samic4lata8-12wykotow uzytkowanie intensywne od

1,5 a nawet 1rok, samce4-5lat/poligamia od1-20samic na samca/
poliestryczne intensywne/ intensywnie rozmnazaja sie wiosna i latem
lub caly rok pod warunkiem ze temp14-16Ci16h swiatla w ciagu
doby/ objawy tolerancji nabrzmienie i zaczerwienie zew drog rodnych
tolerancja 12-36h owulacja10h/ po kopulacji a po4h zaplodnie/
ciaza31-32mlode gniazdowniki slepe, gluche, nagie/40-70g masa
ciala/plennosc 6-10ekstensywne3 wykoty/ niskointensywne 4-5,
srednie6-7intensywne8-9/ laktacja4-8tyg/ bialka13% w mleku
tl12%laktozy2%/ odsadzenie w zaleznosci od liczebnosci miotu/6szt
roja po porodowa termin krycia na nastepny dzien/7szt krycie na
12dzien powyzej12krycie na42dzien/ odsadzenie w chowie
intensywnym6miotow35dzni krycie na30dzien po porodzie8miotow
odsadzenie na35dni krycie na12-14dzien po porodzie/
Pozyskiwanie i obrobka skor – etapy wplywajace na cene i jakosc
skor: ustalenie terminu skorowania/ zdejmowanie skor/
mizdrowanie/ lajtrowanie/ formowanie skory na prawidlach/
suszenie/ magazynowaznie
uboj zwierzat- zwierzeta futerkowe z gat lis pospolity lis polarny
norka tchorz jenot nutria szynszyla i krolik usmiercane sa poprzez
zastosowanie urzadzen dzialajacych mech. powodujacych penetracje
mozgu, chloroformu, srodka znieczulajacego w dawce smiertelnej,
porazenie pradem powodujacym zatrzymanie sterca, dwutlenku lub
tlenku wegla/ rozporzadzenie ministra z dnia 2 kwietnia2004r w
sprawie co do kwalfikacji os uprawnionych do zawodowego uboju
oraz dopuszcalnych metod usmiercanie zwierzat/ skrzynka do uboju
norek/ maszyna do nacinania i skorowania/ maszyna rozcinajaca/
hagie, combi, i cut tradycyjan elektryczna maszyna do skorowania,
stanowkisko do skorowania, maszyna do mizdrowania, mizdrownica,
frezy do mizdrownicy, bembny do lajtrowania, formowanie skory na
prawidlach.
Wykrywanie rui –obserwacja zachowan samicy/ wygląd zew dróg
rodnych ,próba samcem próbnikiem/ pomiar poziomu progesteronu
w krwi , wykonanie cytogramu pochwy barwienie metoda
papanicolau , barwienie błękitem metylowym .pomiar oporności
śluzu pochwy
metody biotechnologiczne pozwalają na :-ocenę rozpłodników
,usuniecie zwierzat niepłodnych ,synchronizację rui . max
wykorzystanie wybitnych rozpłodników. Zastosowanie inseminacji
nasieniem świeżym jak i mrożonym . produkcję bastardów (krzyżówki
międzygat) lepsza org produkcji /oszczędności prowadzone sa dla
lisów polarnych lisów pospolitych, królików
metody biotechnologiczne faza porujowa50%to kom warstwy
pośredniej niebiesko-zielone i seledynowe kom powierzchniowe bez
jąder pojawiają się limfocyty faza przedrujowa dominują komz 3
wew warstw barwia się na od niebiesko-zielonego do seledynowego
bardzo mało kom powierzchniowych z jądrem(zółto-czerwone
zabarwienie) dużo granulocytów
cytogram pochwy kom powierzchniowe. Pośrednie .przypodstawne
podstawne
ocena nasienia makroskopowa objętość barwa zapach konsystencja
Mikroskopowa gęstość ruchliwość plemników koncetracja morfologia
Aktywność enzymów
parametry nasienia koncetracja objetość
lis polarny 300-500 *10

6

/ml 1-5 ml

lisy pospolite 200-450 1-4
jenoty 400-500 0,7-2,5
króliki 200-2000 0,7-1
nutrie 60-2000
szysnszyle 2-5 30-50ql
pobieranie nasienia z pochwy po kopulacji z wykorzystaniem
prezerwatywy z wykorzystaniem sztucznej pochwy masarz opuszka
procia metoda elektoejakulacji
faza spokoju płciowego lub miedzyrujowa kom przypodstawne i
podstawne barwiące się na zielonkawo niebiesko bardzo duże
limfocyty
sychronizacja dojrzewania pęcherzyków jajnikowych u królików
podanie48, 56,60 h przed pmsg
wywoływanie owulacji i królików prowokatorem mech podrażnienie
scian pochwy iniekcje (biogonadylu 50jm do żyły usznej hcg)
podanie gnrh od2h przed do60h po zabiegu
konserwacja nasienia rozcieczalniki EDTA rozcieczalniki TRIS max
rozrzedenie nasienia lisów 5-8 razy max rozrzedenie nasienia
królików nawet do20razy dawka inseminacyjna dla lisów nasienie
swieze 70*10

6

ml nasienie mrożone100 -150*10

6

ml dawka

insyminacyjna dla królików od17-20*10

6

ml0,5

selekcja prowadzona w celu poprawienia jakości cech użytkowych
SAMCE utrudnienie w kopulowaniu/Sezonowa produkcja nasienia/
niskiej jakości ejakulaty SAMICE nadmierne otłuszczenie samic , ciche
ruje , trudności w prowadzeniu kopulacji międzygatunkowych