background image

2014-01-10

1

Badania operacyjne w 

logistyce

Wykład 4: 

Wykład 4: 

Metody sieciowego planowania przedsi

ę

wzi

ęć

Metody sieciowego planowania przedsi

ę

wzi

ęć

Opracowała: Izabela Dziaduch

Podział metod programowania sieciowego

Podział metod programowania sieciowego

ID,2013/2014 

background image

2014-01-10

2

Podział metod programowania sieciowego

Podział metod programowania sieciowego

Metody deterministyczne – metody o ustalonej 
strukturze sieci, w której czasy trwania czynno

ś

ci 

s

ą

 stałe i znane lub maj

ą

 charakter 

probabilistyczny

Metody stochastyczne – metody o 
niezdeterminowanej strukturze logicznej sieci, w 
której czasy trwania czynno

ś

ci mo

ż

na okre

ś

li

ć

 

tylko z pewnym prawdopodobie

ń

stwem.

ID,2013/2014 

Podstawowe pojęcia

Podstawowe pojęcia

Zespół poł

ą

czonych ze sob

ą

 czynno

ś

ci 

wykonywanych w celu uzyskania okre

ś

lonego 

celu, zwykle w ramach ogranicze

ń

: czasu, 

zasobów i kosztu. 

Modelowane jest w postaci wykresu sieciowego 

wykresu sieciowego 

(sieci zale

ż

no

ś

ci, sieci czynno

ś

ci).

Sie

ć

 czynno

ś

ci to graf skierowany spójny 

graf skierowany spójny 

acykliczny

acykliczny,, opisany ilo

ś

ciowo;

opisany ilo

ś

ciowo; graf, który ma jeden 

wierzchołek pocz

ą

tkowy i jeden wierzchołek 

ko

ń

cowy.

Przedsięwzięcie

Przedsięwzięcie

ID,2013/2014 

background image

2014-01-10

3

Podstawowe pojęcia

Podstawowe pojęcia

Graf to struktura składaj

ą

ca si

ę

 z w

ę

złów 

(wierzchołków) wzajemnie poł

ą

czonych za pomoc

ą

 

kraw

ę

dzi (łuków).

Grafy dzielimy na grafy skierowane i nieskierowane.

Graf

Graf

Graf nieskierowany 

Graf skierowany 

ID,2013/2014 

Podstawowe pojęcia

Podstawowe pojęcia

Graf jest spójny, je

ś

li ka

ż

de dwa wierzchołki 

mo

ż

na poł

ą

czy

ć

 

ś

cie

ż

k

ą

.

Spójność grafu

Spójność grafu

Graf niespójny 

Graf spójny 

ID,2013/2014 

background image

2014-01-10

4

Podstawowe pojęcia

Podstawowe pojęcia

Cykl to do droga zamkni

ę

ta, czyli taka, która 

ko

ń

czy si

ę

 w pocz

ą

tkowym wierzchołku drogi w 

grafie.

Graf nie zawieraj

ą

cy cykli nazywamy acyklicznym.

Cykl w grafie

Cykl w grafie

<1,2,4,3,4,1> - cykl
<1,2,4,1> - cykl prosty
<2,2> - p

ę

tla

<1,2,3,1> - cykl

ID,2013/2014 

Podstawowe pojęcia

Podstawowe pojęcia

Graf, w którym ka

ż

dej kraw

ę

dzi (ka

ż

demu łukowi) 

jest przyporz

ą

dkowana okre

ś

lona warto

ść

 

liczbowa. Warto

ść

 ta niesie ze sob

ą

 okre

ś

lon

ą

 

informacj

ę

 np. o odległo

ś

ci, czasie, koszcie itp.

Graf ważony

Graf ważony

26

26

ID,2013/2014 

background image

2014-01-10

5

Podstawowe pojęcia

Podstawowe pojęcia

Elementy składowe przedsi

ę

wzi

ę

cia: zdarzenia i 

zdarzenia i 

czynno

ś

ci

czynno

ś

ci. 

Kraw

ę

dzie sieci reprezentuj

ą

 czynno

ś

ci, 

wierzchołki za

ś

 zdarzenia. 

Sieć czynności

Sieć czynności

ID,2013/2014 

Oznaczenie 

symboliczne

Planowanie

sieciowe

Teoria grafów

czynno

ść

łuk, kraw

ę

d

ź

zdarzenie

wierzchołek

Podstawowe pojęcia

Podstawowe pojęcia

Odwzorowuj

ą

 wykonywanie dowolnego zadania 

cz

ą

stkowego. 

S

ą

 procesem trwaj

ą

cym w czasie. Proces ten 

procesem trwaj

ą

cym w czasie. Proces ten 

"zu

ż

ywa„ nie tylko czas, ale równie

ż

 

ś

rodki, 

"zu

ż

ywa„ nie tylko czas, ale równie

ż

 

ś

rodki, 

poci

ą

ga koszty zwi

ą

zane z jego realizacj

ą

poci

ą

ga koszty zwi

ą

zane z jego realizacj

ą

, itp.

Obrazem graficznym czynno

ś

ci jest strzałka 

(łuk). Kierunek strzałki wskazuje kierunek 
przebiegu czynno

ś

ci w czasie (kolejno

ść

 ich 

wykonywania):

Czynności

Czynności

A=19

A=19

ID,2013/2014 

background image

2014-01-10

6

Podstawowe pojęcia

Podstawowe pojęcia

Wprowadzane do sieci w celu zaznaczenia 
kolejno

ś

ci wyst

ę

powania innych czynno

ś

ci.

Nie zu

ż

ywaj

ą

 czasu (ich czas trwania jest równy 

zeru) ani 

ś

rodków. 

Obrazem graficznym czynno

ś

ci pozornej jest 

strzałka przerywana:

Czynności pozorne (fikcyjne)

Czynności pozorne (fikcyjne)

ID,2013/2014 

Podstawowe pojęcia

Podstawowe pojęcia

Czynno

ść

 charakteryzuje para wska

ź

ników i-j

gdzie jest numerem zdarzenia, w którym 
czynno

ść

 si

ę

 rozpoczyna, a – numerem 

zdarzenia w którym czynno

ść

 si

ę

 ko

ń

czy.

Ci

ą

g czynno

ś

ci 

Ci

ą

g czynno

ś

ci to kolejno, nast

ę

puj

ą

ce po sobie 

czynno

ś

ci, dla których zdarzenie ko

ń

cowe pewnej 

czynno

ś

ci jest jednocze

ś

nie zdarzeniem 

pocz

ą

tkowym dla czynno

ś

ci nast

ę

pnej.

Czynności 

Czynności –

– cd

cd..

ID,2013/2014 

background image

2014-01-10

7

Podstawowe pojęcia

Podstawowe pojęcia

Osi

ą

gni

ę

cie stanu zaawansowania pracy przy 

realizacji projektu.

Moment rozpocz

ę

cia lub zako

ń

czenia (jednej lub 

wi

ę

cej) czynno

ś

ci.

Nie pochłania 

ż

adnych kosztów i nie jest rozło

ż

one 

w czasie. 

Zdarzenia przedstawia si

ę

 graficznie za pomoc

ą

 

figur geometrycznych np. kół, prostok

ą

tów.

Zdarzenie

Zdarzenie

ID,2013/2014 

Podstawowe pojęcia

Podstawowe pojęcia

Ka

ż

de ze zdarze

ń

 ma w sieci swoj

ą

 etykiet

ę

 –

numer

numer. Numeracja zdarze

ń

 powinna by

ć

 

„rosn

ą

ca”, tj. 

ż

e dla ka

ż

dej czynno

ś

ci 

rozpoczynaj

ą

cej si

ę

 w zdarzeniu o numerze 

ko

ń

cz

ą

cym w zdarzeniu o numerze zachodzi i<j.

Zdarzenie zaszło 

Zdarzenie zaszło je

ż

eli zako

ń

czone zostały 

wszystkie czynno

ś

ci, dla których to zdarzenie jest 

zdarzeniem ko

ń

cowym.

Zdarzenie 

Zdarzenie -- cd

cd..

ID,2013/2014 

background image

2014-01-10

8

Podstawowe pojęcia

Podstawowe pojęcia

Zdarzenie pocz

ą

tkowe 

Zdarzenie pocz

ą

tkowe - zdarzenie, które nie jest 

ko

ń

cem 

ż

adnej czynno

ś

ci.

Zdarzenie ko

ń

cowe

Zdarzenie ko

ń

cowe - zdarzenie, które nie jest 

pocz

ą

tkiem 

ż

adnej czynno

ś

ci.

W modelu sieciowym wyst

ę

puje jeden wierzchołek 

jeden wierzchołek 

(zdarzenie) pocz

ą

tkowy i jeden wierzchołek 

(zdarzenie) pocz

ą

tkowy i jeden wierzchołek 

ko

ń

cowy.

ko

ń

cowy.

Zdarzenie 

Zdarzenie -- cd

cd..

ID,2013/2014 

Zdarzenie pocz

ą

tkowe nie ma czynno

ś

ci 

poprzedzaj

ą

cych

Zdarzenie ko

ń

cowe nie ma czynno

ś

ci 

nast

ę

puj

ą

cych po nich 

Zasady konstruowania sieci czynności

Zasady konstruowania sieci czynności

ID,2013/2014 

background image

2014-01-10

9

Wykres sieciowy mo

ż

e kilka ko

ń

cowych zdarze

ń

 i 

wówczas ł

ą

czy si

ę

 je czynno

ś

ciami pozornymi w 

jedno zdarzenie ko

ń

cowe.

Zasady konstruowania sieci czynności

Zasady konstruowania sieci czynności

ID,2013/2014 

Dane zdarzenie nie mo

ż

e nast

ą

pi

ć

, dopóki nie 

zako

ń

cz

ą

 si

ę

 wszystkie czynno

ś

ci prowadz

ą

ce do 

niego i warunkuj

ą

ce zaj

ś

cie tego zdarzenia.

Ż

adna kolejna czynno

ść

 nie mo

ż

e si

ę

 rozpocz

ąć

dopóki nie zaistnieje zdarzenie ko

ń

cz

ą

ce czynno

ś

ci 

poprzedzaj

ą

ce.

Wektory (łuki) czynno

ś

ci powinny by

ć

 skierowane z 

lewej strony do prawej

Zasady konstruowania sieci czynności

Zasady konstruowania sieci czynności

ID,2013/2014 

background image

2014-01-10

10

Wykres sieciowy nie 
mo

ż

e mie

ć

 obiegów 

zamkni

ę

tych (cyklu), tj. 

p

ę

tli ł

ą

cz

ą

cych 

dwukrotnie te same 
zdarzenia.

Strzałki obrazuj

ą

ce 

czynno

ś

ci nie mog

ą

 si

ę

 

przecina

ć

.

Zasady konstruowania sieci czynności

Zasady konstruowania sieci czynności

ID,2013/2014 

Dwa zdarzenia mog

ą

 by

ć

 poł

ą

czone tylko jedn

ą

 

czynno

ś

ci

ą

. Je

ż

eli kilka czynno

ś

ci wykonywanych 

jest równolegle pomi

ę

dzy dwoma zdarzeniami to 

nale

ż

y wprowadzi

ć

 czynno

ś

ci pozorne. 

Zasady konstruowania sieci czynności

Zasady konstruowania sieci czynności

ID,2013/2014 

background image

2014-01-10

11

Zdarzenia i czynno

ś

ci powinny by

ć

 odpowiednio 

uporz

ą

dkowane, tzn. ka

ż

dy poprzednik ma mie

ć

 

mniejszy numer lub wcze

ś

niejsz

ą

 liter

ę

 od 

nast

ę

pnika (zatem numeruj

ą

c zdarzenia nale

ż

zwraca

ć

 uwag

ę

 na to, by zdarzenie wcze

ś

niejsze 

miało mniejszy numer i < j). Wymóg ten wyklucza 
wyst

ą

pienie cyklu (tzn. sytuacji, gdy wychodz

ą

c z 

jednego wierzchołka i poruszaj

ą

c si

ę

 po 

kraw

ę

dziach, mo

ż

na do tego samego wierzchołka 

wróci

ć

).

Zasady konstruowania sieci czynności

Zasady konstruowania sieci czynności

ID,2013/2014 

Etapy tworzenia wykresu sieciowego

Etapy tworzenia wykresu sieciowego

1.

Ustalenie listy czynno

ś

ci wchodz

ą

cych w skład

przedsi

ę

wzi

ę

cia,

2.

Ustalenie zdarzenia pocz

ą

tkowego i ko

ń

cowego

przedsi

ę

wzi

ę

cia,

3.

Okre

ś

lenie kolejno

ś

ci wykonywania czynno

ś

ci.

4.

Numeracja w

ę

złów w sieci.

ID,2013/2014 

background image

2014-01-10

12

Przykład 1

Przykład 1

Firma produkuj

ą

ca sprz

ę

t RTV zamierza 

urz

ą

dzi

ć

 wystaw

ę

 w celu wypromowania firmy 

na rynku.

ID,2013/2014 

Przykład 1

Przykład 1

A –

wybór lokalizacji wystawy,

B –

przygotowanie eksponatów,

C –

przygotowanie terenu wystawy,

D –

przygotowanie stoisk,

E –

dostawa eksponatów,

F –

przygotowanie obsługi stoisk (ustalenie składu 

osobowego i szkolenie),

G –

urz

ą

dzenie stoisk wystawowych,

H –

otwarcie wystawy.

1. Ustalenie listy czynności

1. Ustalenie listy czynności

ID,2013/2014 

background image

2014-01-10

13

Przykład 1

Przykład 1

2. Ustalenie zdarzenia początkowego i końcowego 

2. Ustalenie zdarzenia początkowego i końcowego 

przedsięwzięcia

przedsięwzięcia

Zdarzeniem pocz

ą

tkowym jest …

„podj

ę

cie decyzji o urz

ą

dzeniu wystawy”, 

a zdarzeniem ko

ń

cowym …

„otwarcie wystawy”.

ID,2013/2014 

Przykład 1

Przykład 1

Dla ka

ż

dej czynno

ś

ci nale

ż

y ustali

ć

:

czynno

ś

ci poprzedzaj

ą

ce

czynno

ś

ci poprzedzaj

ą

ce, czyli te, które 

powinny by

ć

 zako

ń

czone przed rozpocz

ę

ciem 

danej czynno

ś

ci;

czynno

ś

ci równoległe

czynno

ś

ci równoległe, tzn. te, które mog

ą

 by

ć

 

wykonywane jednocze

ś

nie z czynno

ś

ci

ą

 

rozpatrywan

ą

;

czynno

ś

ci nast

ę

puj

ą

ce

czynno

ś

ci nast

ę

puj

ą

ce, tzn. te, które powinny 

si

ę

 rozpocz

ąć

 po zako

ń

czeniu rozpatrywanej 

czynno

ś

ci.

3. Określenie kolejności wykonywania czynności

3. Określenie kolejności wykonywania czynności

ID,2013/2014 

background image

2014-01-10

14

Przykład 1

Przykład 1

A –

wybór lokalizacji wystawy

B –

przygotowanie 

eksponatów

C –

przygotowanie terenu 

wystawy

D –

przygotowanie stoisk

E –

dostawa eksponatów

F –

przygotowanie obsługi 

stoisk

G –

urz

ą

dzenie stoisk 

wystawowych

H –

otwarcie wystawy

3. Określenie kolejności wykonywania czynności

3. Określenie kolejności wykonywania czynności

Czynno

ś

ci

Czynno

ś

ci bezpo

ś

rednio:

poprzedzaj

ą

ce

nast

ę

puj

ą

ce

A
B
C
D
E
F

G
H

-
-

A
C
B
A

E, D

F, G

C, F

E
D

G
G
H
H

-

ID,2013/2014 

Przykład 1

Przykład 1

Sieć czynności

Sieć czynności

A

B

C

D

F

E

G

H

ID,2013/2014 

background image

2014-01-10

15

Przykład 1

Przykład 1

Zdarzenia i czynno

ś

ci powinny by

ć

 odpowiednio 

uporz

ą

dkowane, tzn. ka

ż

dy poprzednik ma mie

ć

 

mniejszy numer lub wcze

ś

niejsz

ą

 liter

ę

 od 

nast

ę

pnika (zatem numeruj

ą

c zdarzenia nale

ż

zwraca

ć

 uwag

ę

 na to, by zdarzenie wcze

ś

niejsze 

miało mniejszy numer i < j). Wymóg ten wyklucza 
wyst

ą

pienie cyklu (tzn. sytuacji, gdy wychodz

ą

c z 

jednego wierzchołka i poruszaj

ą

c si

ę

 po 

kraw

ę

dziach, mo

ż

na do tego samego wierzchołka 

wróci

ć

).

4. Numeracja węzłów w sieci

4. Numeracja węzłów w sieci

ID,2013/2014 

1

2

A

3

B

C

4

D

6

F

5

E

G

H

7

Przykład 1

Przykład 1

4. Numeracja węzłów w sieci

4. Numeracja węzłów w sieci

ID,2013/2014 

background image

2014-01-10

16

Przykład 2

Przykład 2

Firma X planuje wprowadzenie nowego 
produktu na rynek. Przedsi

ę

wzi

ę

cie składa 

si

ę

 z czynno

ś

ci dotycz

ą

cych sfery 

projektowania produkcji, jak równie

ż

 działa

ń

 

zwi

ą

zanych z badaniem rynku.

ID,2013/2014 

Przykład 2

Przykład 2

A --

Nabycie surowców na prototypy

B --

Produkcja prototypów i ich ocena

C --

Badanie rynku

D --

Analiza kosztów (bez pakowania)

E --

Decyzje o podj

ę

ciu produkcji

F --

Nabycie surowców do produkcji

G --

Produkcja

H --

Wybór opakowania

I --

Nabycie opakowa

ń

J --

Pakowanie

K --

Reklama i zbieranie zamówie

ń

L --

Wysyłka do sklepów

1. Ustalenie listy czynności

1. Ustalenie listy czynności

ID,2013/2014 

background image

2014-01-10

17

Przykład 2

Przykład 2

2. Ustalenie zdarzenia początkowego i końcowego 

2. Ustalenie zdarzenia początkowego i końcowego 

przedsięwzięcia

przedsięwzięcia

Zdarzeniem pocz

ą

tkowym jest …

„pojawienie si

ę

 pomysłu na nowy wyrób”, 

a zdarzeniem ko

ń

cowym 

… „dystrybucja wyrobów”.

ID,2013/2014 

Przykład 2

Przykład 2

A --

Nabycie surowców na prototypy

--

Produkcja prototypów i ich ocena

C --

Badanie rynku

D --

Analiza kosztów produkcji

E --

Decyzje o podj

ę

ciu produkcji

F --

Nabycie surowców do produkcji

G --

Produkcja

H --

Wybór opakowania

I --

Nabycie opakowa

ń

J –

Pakowanie

K --

Reklama i zbieranie zamówie

ń

L --

Wysyłka do sklepów

3. Określenie kolejności wykonywania czynności

3. Określenie kolejności wykonywania czynności

Czynno

ś

ci

Czynno

ś

ci bezpo

ś

rednio:

poprzedzaj

ą

ce

nast

ę

puj

ą

ce

A
B
C
D
E
F

G
H

I

J

K

L

-

A

-

B,C

D
E

F

B,C
H,E

G,I

E

J,K

B

D,H
D,H

E

F,I,K

G

J

I

J
L
L

-

ID,2013/2014 

background image

2014-01-10

18

Przykład 2

Przykład 2

Sieć czynności

Sieć czynności

C

A

B

D

E

F

G

H

I

J

K

L

ID,2013/2014 

Przykład 2

Przykład 2

4. Numeracja węzłów w sieci

4. Numeracja węzłów w sieci

C

A

B

D

E

F

G

H

I

J

K

L

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

ID,2013/2014 

background image

2014-01-10

19

Metoda CPM - ścieżki krytycznej 
(z ang. Critical Path Method
)

ID,2013/2014 

Informacje ogólne

Informacje ogólne

Deterministyczna analiza czasowa przedsi

ę

wzi

ę

cia

Metoda ta pozwala na wyznaczenie 
najwcze

ś

niejszego mo

ż

liwego terminu 

zako

ń

czenia przedsi

ę

wzi

ę

cia, gdy znane s

ą

 czasy 

czasy 

trwania 

trwania oraz relacje kolejno

ś

ci wykonania 

relacje kolejno

ś

ci wykonania 

poszczególnych zada

ń

 

poszczególnych zada

ń

 wchodz

ą

cych w skład tego 

przedsi

ę

wzi

ę

cia. Relacje kolejno

ś

ci najcz

ęś

ciej s

ą

 

odwzorowywane przy pomocy sieci powi

ą

za

ń

 lub 

poprzez okre

ś

lenie poprzedników (nast

ę

pników) 

dla ka

ż

dego zadania.

Metoda CPM

Metoda CPM

ID,2013/2014 

background image

2014-01-10

20

Interpretacja sieciowa terminów

Interpretacja sieciowa terminów

gdzie:

i - numer zdarzenia (i=1,2,…)

j - numer zdarzenia (j=2,3…)

t

i

- najwcze

ś

niejszy mo

ż

liwy moment zaistnienia zdarzenia i

t

j

- najwcze

ś

niejszy mo

ż

liwy moment zaistnienia zdarzenia j

T

i

najpó

ź

niejszy dopuszczalny moment zaistnienia zdarzenia 

T

j

– najpó

ź

niejszy dopuszczalny moment zaistnienia zdarzenia j

L

i

- zapas czasu dla zdarzenia i

L

j

- zapas czasu dla zdarzenia j

<i,j> – czynno

ść

 o zdarzeniu  pocz

ą

tkowym oraz ko

ń

cowym j

t

ij

– czas trwania czynno

ś

ci <i,j>

i

T

i

L

i

t

i

t

ij

Metoda CPM

Metoda CPM

j

T

j

L

j

t

j

ID,2013/2014 

Etapy analizy 

Etapy analizy 

Etap 1.

Etap 1. Wyznaczanie najwcze

ś

niejszych mo

ż

liwych 

Wyznaczanie najwcze

ś

niejszych mo

ż

liwych 

momentów zaistnienia zdarze

ń

 (t)

momentów zaistnienia zdarze

ń

 (t)

dla zdarzenia pocz

ą

tkowego

dla zdarzenia nast

ę

pnego (j) 

w przypadku, gdy do zdarzenia dochodzi wi

ę

cej ni

ż

 jedna 

czynno

ść

, najwcze

ś

niejszy mo

ż

liwy moment zaistnienia 

tego zdarzenia jest równy maksymalnej z tak obliczonych 
wielko

ś

ci, czyli:

Dla zdarzenia ko

ń

cowego 

}

{

max

:

ij

i

j

i

i

j

t

t

t

+

=

<

ij

i

j

t

t

t

+

=

0

1

=

t

=

=

n

i

i

n

t

t

1

n

j

,...

3

,

2

=

1

0

2

11

11

11

11

0

2

=

+

=

t

Metoda CPM

Metoda CPM

ID,2013/2014 

background image

2014-01-10

21

Etapy analizy 

Etapy analizy 

Etap 2. Wyznaczanie najpó

ź

niejszych dopuszczalnych 

Wyznaczanie najpó

ź

niejszych dopuszczalnych 

momentów zaistnienia zdarze

ń

 (T)

momentów zaistnienia zdarze

ń

 (T)

dla zdarzenia ko

ń

cowego 

dla zdarzenia poprzedniego (i)  

w przypadku gdy do zdarzenia dochodzi wi

ę

cej ni

ż

 jedna 

czynno

ść

, wybieramy wielko

ść

 najmniejsz

ą

, czyli

}

{

min

:

ij

j

j

i

j

i

t

T

T

=

<

ij

j

i

t

T

T

=

n

n

t

T

=

1

,...

2

,

1

=

n

n

j

1

0

2

11

11

5

11

16

1

=

=

T

16

5

UWAGA:

Najwcze

ś

niejszy i najpó

ź

niejszy termin zdarzenia ko

ń

cowego 

s

ą

 sobie równe, gdy

ż

 zdarzenie to nie ma nast

ę

pników

Metoda CPM

Metoda CPM

ID,2013/2014 

Etapy analizy 

Etapy analizy 

Etap 3. Wyznaczanie luzów (zapasów) czasowych dla 

Wyznaczanie luzów (zapasów) czasowych dla 

zdarze

ń

 (L)

zdarze

ń

 (L)

i

i

i

t

T

L

=

j

j

j

t

T

L

=

1

0

2

11

11

5

0

5

1

=

=

L

16

5

5

5

5

11

16

2

=

=

L

Metoda CPM

Metoda CPM

UWAGA:

Luz czasowy zdarzenia wskazuje, o ile jednostek czasu mo

ż

na opó

ź

ni

ć

 termin 

zaistnienia danego zdarzenia bez wpływu na termin zako

ń

czenia realizacji projektu 

ID,2013/2014 

background image

2014-01-10

22

Etapy analizy 

Etapy analizy 

Etap 4. 

Etap 4. Wyznaczanie zapasów czasu dla czynno

ś

ci 

Wyznaczanie zapasów czasu dla czynno

ś

ci 

zapas całkowity

Metoda CPM

Metoda CPM

ij

i

j

ij

t

t

T

zc

=

1

0

2

11

11

5

11

0

16

12

=

=

z

16

5

5

5

UWAGA:

Zapas czasu dla czynno

ś

ci stanowi rezerw

ę

 czasu, który mo

ż

e by

ć

 

wykorzystany dodatkowo na wykonanie danej czynno

ś

ci, bez wpływu 

na termin realizacji projektu.

ID,2013/2014 

Etapy analizy 

Etapy analizy 

Etap 4. Wyznaczanie zapasów czasu dla czynno

ś

ci 

Wyznaczanie zapasów czasu dla czynno

ś

ci 

zapas swobodny

Metoda CPM

Metoda CPM

ij

i

j

ij

t

t

t

zs

=

1

0

2

11

11

0

11

0

11

12

=

=

z

16

5

5

5

UWAGA:

Wykorzystanie tego zapasu nie ma wpływu na zapasy zwi

ą

zane z 

czynno

ś

ciami nale

żą

cymi do danej 

ś

cie

ż

ki.

ID,2013/2014 

background image

2014-01-10

23

Etapy analizy 

Etapy analizy 

Etap 4. Wyznaczanie zapasów czasu dla czynno

ś

ci 

Wyznaczanie zapasów czasu dla czynno

ś

ci 

zapas warunkowy

Metoda CPM

Metoda CPM

ij

i

j

ij

t

T

T

zw

=

1

0

2

11

11

0

11

5

16

12

=

=

z

16

5

5

5

UWAGA:

Ta rezerwa czasu mo

ż

e by

ć

 wykorzystana bez zmniejszenia zapasów 

poprzednich, okre

ś

lonych dla danej 

ś

cie

ż

ki.

ID,2013/2014 

Etapy analizy

Etapy analizy

Etap 5. Wyznaczenie harmonogramu przedsi

ę

wzi

ę

cia

Wyznaczenie harmonogramu przedsi

ę

wzi

ę

cia

Metoda CPM

Metoda CPM

Najwcześniejszy możliwy termin rozpoczęcia czynności <i,j>

Najpóźniejszy dopuszczalny termin rozpoczęcia czynności <i,j>

Najwcześniejszy możliwy termin zakończenia czynności <i,j>

Najpóźniejszy dopuszczalny termin zakończenia czynności <i,j>

i

ij

t

NWR

=

ij

j

ij

t

T

NPR

=

ij

i

ij

t

t

NWZ

+

=

j

ij

T

NPZ

=

ID,2013/2014 

background image

2014-01-10

24

Etapy analizy

Etapy analizy

Etap 6. Okre

ś

lanie 

ś

cie

ż

ki (drogi) krytycznej przedsi

ę

wzi

ę

cia

Metoda CPM

Metoda CPM

Ś

cie

ż

ka krytyczna 

Ś

cie

ż

ka krytyczna to nieprzerwany ci

ą

g czynno

ś

ci, prowadz

ą

cy 

od zdarzenia pocz

ą

tkowego do zdarzenia ko

ń

cowego, 

posiadaj

ą

cy najdłu

ż

szy czas trwania. Warunkuje najkrótszy czas 

wykonania przedsi

ę

wzi

ę

cia.

Składa si

ę

 z czynno

ś

ci krytycznych

czynno

ś

ci krytycznych, w przypadku realizacji 

których zapas czasu jest równy zeru

równy zeru.

Zdarzenia

Zdarzenia le

żą

ce na 

ś

cie

ż

ce krytycznej maj

ą

 równie

ż

 zerowe 

równie

ż

 zerowe 

zapasy czasu.

zapasy czasu.
Przekroczenie terminu zako

ń

czenia którejkolwiek czynno

ś

ci 

krytycznej powoduje opó

ź

nienie wykonania całego projektu.

W sieciach mo

ż

e wyst

ę

powa

ć

 wi

ę

cej ni

ż

 jedna 

ś

cie

ż

ka 

mo

ż

e wyst

ę

powa

ć

 wi

ę

cej ni

ż

 jedna 

ś

cie

ż

ka 

krytyczna

krytyczna.

ID,2013/2014 

Przykład 2

Przykład 2

Czynno

ść

Opis czynno

ś

ci

Czynno

ś

ci bezpo

ś

rednio:

Czas trwania 

(dni)

poprzedzaj

ą

ce

nast

ę

puj

ą

ce

A
B
C
D
E
F

G
H

I

J

K

L

Nabycie surowców na prototypy
Produkcja prototypów i ich ocena
Badanie rynku
Analiza kosztów produkcji
Decyzje o podj

ę

ciu produkcji

Nabycie surowców do produkcji
Produkcja
Wybór opakowania
Nabycie opakowa

ń

Pakowanie
Reklama i zbieranie zamówie

ń

Wysyłka do sklepów

-

A

-

B,C

D
E

F

B,C
H,E

G,I

E

J,K

B

D,H
D,H

E

F,I,K

G

J

I

J
L
L

-

5

20
35
10

1

15
30

2

10

5

20
10

ID,2013/2014 

background image

2014-01-10

25

C=35

A=5

B=20

D=10

E=1

F=15

H=2

Etap 1. Wyznaczenie najwcześniejszych możliwych momentów 

Etap 1. Wyznaczenie najwcześniejszych możliwych momentów 
zaistnienia zdarzeń (t)

zaistnienia zdarzeń (t)

Przykład 2

Przykład 2

1

0

2

5

3

35

35

25

4

45

7

46

6

61

8

91

G=30

46

37

I=10

91

56

J=5

K=20

9

96

96

10

106

L=10

66

5

46

Najkrótszy czas  realizacji całego przedsięwzięcia 106 dni

ID,2013/2014 

C=35

A=5

B=20

D=10

E=1

F=15

H=2

Etap 1. Wyznaczenie najpóźniejszych dopuszczalnych 

Etap 1. Wyznaczenie najpóźniejszych dopuszczalnych 
momentów zaistnienia zdarzeń (T)

momentów zaistnienia zdarzeń (T)

Przykład 2

Przykład 2

1

0

2

5

3

35

4

45

7

46

6

61

8

91

G=30

I=10

J=5

K=20

9

96

76

10

106

L=10

5

46

106

96

91

61

46

81

81

46

45

35

79

35

0

15

10

0

ID,2013/2014 

background image

2014-01-10

26

Etap 3. Wyznaczenie zapasów czasowych dla zdarzeń (L)

Etap 3. Wyznaczenie zapasów czasowych dla zdarzeń (L)

Przykład 2

Przykład 2

C=35

A=5

B=20

D=10

E=1

F=15

H=2

1

0

2

5

3

35

4

45

7

46

6

61

8

91

G=30

I=10

J=5

K=20

9

96

10

106

L=10

5

46

106

96

91

61

81

46

45

35

15

0

10

0

0

0

0

35

0

0

0

0

ID,2013/2014 

Etap 4. Wyznaczenie 

Etap 4. Wyznaczenie całkowitych

całkowitych zapasów czasu dla czynności

zapasów czasu dla czynności

Etap 5. Wyznaczenie harmonogramu przedsięwzięcia

Etap 5. Wyznaczenie harmonogramu przedsięwzięcia

Przykład 2

Przykład 2

Czynność 

<i,j>

t

ij 

NWR

ij

NPR

ij

NWZ

ij

NPZ

ij

zc

ij

A

<1,2>

5

0

10

5

15

10

B

<2,3>

20

5

15

25

35

10

C

<1,3>

35

0

0

35

35

0

D

<3,4>

10

35

35

45

45

0

E

<4,5>

1

45

45

46

46

0

F

<5,6>

15

46

46

61

61

0

G

<6,8>

30

61

61

91

91

0

H

<3,7>

2

35

79

37

81

44

I

<7,8>

10

46

81

56

91

35

J

<8,9>

5

91

91

96

96

0

K

<5,9>

20

46

76

66

96

30

<9,10>

10

96

96

106

106

0

ID,2013/2014 

background image

2014-01-10

27

Etap 5. Wyznaczenie harmonogramu przedsięwzięcia 

Etap 5. Wyznaczenie harmonogramu przedsięwzięcia –

– wykres 

wykres 

Gantta (wg NWR

Gantta (wg NWR

ij)

ij)

Przykład 2

Przykład 2

5

20

35

10

1

15

30

2

10

5

20

10

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

55

60

65

70

75

80

85

90

95

100

105

110

A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

ID,2013/2014 

Etap 5. Wyznaczenie harmonogramu przedsięwzięcia 

Etap 5. Wyznaczenie harmonogramu przedsięwzięcia –

– wykres 

wykres 

Gantta 

Gantta 

Przykład 2

Przykład 2

5

20

35

10

1

15

30

2

10

5

20

10

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

55

60

65

70

75

80

85

90

95

100

105

110

A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

1

2

3

4

5,7

6

8

9

10

ID,2013/2014 

background image

2014-01-10

28

Przykład 2

Przykład 2

C=35

A=5

B=20

D=10

E=1

F=15

H=2

1

0

2

5

3

35

4

45

7

46

6

61

8

91

G=30

I=10

J=5

K=20

9

96

10

106

L=10

5

46

106

96

91

61

81

46

45

35

15

0

10

0

0

0

0

35

0

0

0

0

Etap 6. Wyznaczenie ścieżki krytycznej przedsięwzięcia

Etap 6. Wyznaczenie ścieżki krytycznej przedsięwzięcia

Najkrótszy czas  realizacji całego przedsięwzięcia wyznaczony został przez ścieżkę: 

C-D-E-F-G-J-L

ID,2013/2014 

Metoda CPM - COST

ID,2013/2014 

background image

2014-01-10

29

Cech

ą

 metody CPM-COST jest rozpatrywanie 

mo

ż

liwo

ś

ci skrócenia czasu trwania 

poszczególnych czynno

ś

ci, przy czym ka

ż

de 

skrócenie poci

ą

ga za sob

ą

 odpowiednie koszty.

Celem jest wyznaczenie takiego terminu 
zako

ń

czenia przedsi

ę

wzi

ę

cia przy którym całkowity 

koszt realizacji jest minimalny.

W CPM-COST zakłada si

ę

ż

e zale

ż

no

ść

 pomi

ę

dzy 

kosztem skrócenia danej czynno

ś

ci a liczb

ą

 

jednostek czasu, o które zostanie ona skrócona ma 
charakter liniowy.

Informacje ogólne

Informacje ogólne

Metoda 

Metoda CPM

CPM--COST

COST

ID,2013/2014 

t

n

– normalny czas trwania czynno

ś

ci, któremu 

odpowiadaj

ą

 najni

ż

sze koszty wykonania czynno

ś

ci 

k

(koszt normalny)

t

gr

- czas graniczny, najkrótszy mo

ż

liwy ze wzgl

ę

dów 

technicznych i technologicznych czas wykonania 
czynno

ś

ci przy koszcie granicznym k

gr

Interpretacja określeń i oznaczeń

Interpretacja określeń i oznaczeń

Metoda 

Metoda CPM

CPM--COST

COST

ID,2013/2014 

background image

2014-01-10

30

Interpretacja określeń i oznaczeń

Interpretacja określeń i oznaczeń

Metoda 

Metoda CPM

CPM--COST

COST

k

t

t

n

k

n

t

gr

k

gr

S -

określa wzrost kosztu związany ze 

skróceniem czasu trwania czynności o 

jednostkę.

gr

n

n

gr

t

t

k

k

S

=

S –

ś

redni gradient 

kosztu

ID,2013/2014 

Etapy analizy 

Etapy analizy 

Etap 1. Wyznaczenie terminu ko

ń

cowego i 

ś

cie

ż

ki 

krytycznej na sieci zale

ż

no

ś

ci (na podstawie 

normalnych czasów trwania czynno

ś

ci).

Etap 2. Zestawienie czynno

ś

ci krytycznych i 

obliczenie dla nich gradientów kosztów S.

Etap 3. Wyeliminowanie z zestawienia tych 
czynno

ś

ci krytycznych, dla których 

ś

redni gradient 

kosztów nie istnieje, tzn. 

Metoda 

Metoda CPM

CPM--COST

COST

gr

n

t

t

=

ID,2013/2014 

background image

2014-01-10

31

Etapy analizy 

Etapy analizy 

Etap 4. Proces skracania rozpoczynamy od 
czynno

ś

ci krytycznej o najni

ż

szym gradiencie 

kosztów S.

Etap 5. Przy skracaniu czasu trwania czynno

ś

ci 

nale

ż

y stara

ć

 si

ę

 skróci

ć

 jej czas o jak najwi

ę

ksz

ą

najwi

ę

ksz

ą

liczb

ę

 jednostek czasu. Wyst

ę

puj

ą

 tu jednak dwa 

ograniczenia:

czas graniczny danej czynno

ś

ci t

gr

,

pojawienie si

ę

 nowej 

ś

cie

ż

ki krytycznej.

Metoda 

Metoda CPM

CPM--COST

COST

ID,2013/2014 

Etapy analizy 

Etapy analizy 

Nowa 

ś

cie

ż

ka pojawi si

ę

 wtedy, gdy zaniknie zapas 

czasu w ci

ą

gu czynno

ś

ci niekrytycznych.

Etap 6. Przy istnieniu dwóch lub wi

ę

cej 

ś

cie

ż

ek 

krytycznych w sieci nale

ż

y skraca

ć

 czas o t

ę

 sam

ą

 

wielko

ść

 na wszystkich równoległych 

ś

cie

ż

kach 

krytycznych.

Etap 7. Najkrótszy termin wykonania 
przedsi

ę

wzi

ę

cia uzyskuje si

ę

, gdy wszystkie 

czynno

ś

ci le

żą

ce na którejkolwiek 

ś

cie

ż

ce 

krytycznej osi

ą

gn

ą

 czasy graniczne t

gr

. Dalsze 

skracanie czasu wykonania przedsi

ę

wzi

ę

cia jest 

niemo

ż

liwe.

Metoda 

Metoda CPM

CPM--COST

COST

ID,2013/2014 

background image

2014-01-10

32

Etapy analizy 

Etapy analizy 

Etap 8. Koszty przyspieszenia na ka

ż

dym etapie 

oblicza si

ę

 jako iloczyn gradientu kosztów (S) dla 

danej czynno

ś

ci i liczby jednostek czasu, o które 

dana czynno

ść

 krytyczna została skrócona.

Ł

ą

czne koszty przyspieszenia s

ą

 sum

ą

 kosztów 

poniesionych na poszczególnych etapach.

Metoda 

Metoda CPM

CPM--COST

COST

ID,2013/2014 

Przykład 3

Przykład 3

Przedsi

ę

wzi

ę

cie składa si

ę

 z 9 czynno

ś

ci, dla których podano 

czasy normalne (t

n

), czasy graniczne (t

gr

) w dniach oraz koszty 

normalne (K

n

) i koszty graniczne (K

gr

) w zł.

Wykre

ś

li

ć

 siatk

ę

 zale

ż

no

ś

ci oraz wyznaczy

ć

 najwcze

ś

niejszy mo

ż

liwy termin 

zako

ń

czenia przedsi

ę

wzi

ę

cia.

Do jakiego terminu mo

ż

na skróci

ć

 czas realizacji przedsi

ę

wzi

ę

cia? Jakie z tym 

wi

ążą

 si

ę

 koszty?

i-j

t

n

t

gr

K

n

K

gr

S

1-2
1-3
1-4
2-7
3-5
4-6
5-8
6-8
7-8

10
12

8

12

6
4

15
10

8

7
6
4

10

6
2

10

6
5

100
120
250
330
400
230
300
400
300

250
240
290
390
400
260
400
440
390

50
20
10
30

-

15
20
10
30

ID,2013/2014 

background image

2014-01-10

33

Etap 1. 

Etap 1. Wyznaczenie terminu końcowego i ścieżki krytycznej na 

Wyznaczenie terminu końcowego i ścieżki krytycznej na 

sieci zależności 

sieci zależności 

Przykład 3

Przykład 3

1

0

2

10

3

12

4

8

10

8

12

4

8

33

10

7

22

12

6

8

12

19

13

0

11

0

0

3

33

a) 

5

18

6

12

25

3

18

0

15

0

23

11

Najkrótszy czas  realizacji całego przedsięwzięcia wynosi 33 dni
i wyznaczony jest przez ścieżkę: 

1-3-5-8

i-j

zc

ij

1-2 3
1-3 0
1-4 11
2-7 3
3-5 0
4-6 11
5-8 0
6-8 11
7-8 3

ID,2013/2014 

Etap 2

Etap 2. Zestawienie czynności krytycznych i obliczenie dla nich 

. Zestawienie czynności krytycznych i obliczenie dla nich 

gradientów kosztów 

gradientów kosztów S.

S.

Przykład 3

Przykład 3

i-j

t

n

t

gr

K

n

K

gr

S

1-2
1-3
1-4
2-7
3-5
4-6
5-8
6-8
7-8

10
12

8

12

6
4

15
10

8

7
6
4

10

6
2

10

6
5

100
120
250
330
400
230
300
400
300

250
240
290
390
400
260
400
440
390

50

20

10
30

-

15

20

10
30

Etap 3

Etap 3. Wyeliminowanie z zestawienia tych czynności krytycznych, 

. Wyeliminowanie z zestawienia tych czynności krytycznych, 

dla których średni gradient kosztów nie istnieje

dla których średni gradient kosztów nie istnieje

b)

ID,2013/2014 

background image

2014-01-10

34

b)

Etap 4

Etap 4. Proces skracania rozpoczynamy od czynności 

. Proces skracania rozpoczynamy od czynności 

krytycznej o najniższym gradiencie kosztów S

krytycznej o najniższym gradiencie kosztów S

Przykład 3

Przykład 3

1 faza skracania

i-j

t

n

t

gr

K

n

K

gr

S

1-2
1-3
1-4
2-7
3-5
4-6
5-8
6-8
7-8

10
12

8

12

6
4

15
10

8

7
6
4

10

6
2

10

6
5

100
120
250
330
400
230
300
400
300

250
240
290
390
400
260
400
440
390

50

20

10
30

-

15

20

10
30

ID,2013/2014 

b)

Przykład 3

Przykład 3

1 faza skracania

1

0

2

10

3

9

4

8

10

8

9

4

8

30

10

7

22

12

6

8

9

16

10

0

8

0

0

0

30

5

15

6

12

22

0

15

0

15

0

20

8

Etap 5

Etap 5. Skracanie czasu trwania czynności krytycznych

. Skracanie czasu trwania czynności krytycznych

Koszt przyspieszenia czynności <1-3>: 20·3=60 jedn. pieniężnych

Dwie 

ś

cie

ż

ki krytyczne: 1-3-5-8 oraz 1-2-7-8

ID,2013/2014 

background image

2014-01-10

35

b)

Etap 4

Etap 4. Proces skracania rozpoczynamy od czynności 

. Proces skracania rozpoczynamy od czynności 

krytycznej o najniższym gradiencie kosztów S

krytycznej o najniższym gradiencie kosztów S

2 faza skracania

i-j

t

n

t

gr

K

n

K

gr

S

1-2
1-3
1-4
2-7
3-5
4-6
5-8
6-8
7-8

10
12

8

12

6
4

15
10

8

7
6
4

10

6
2

10

6
5

100
120
250
330
400
230
300
400
300

250
240
290
390
400
260
400
440
390

50

20

10

30

-

15

20

10

30

Przykład 3

Przykład 3

9

Dwie 

ś

cie

ż

ki krytyczne: 1-3-5-8 oraz 1-2-7-8

ID,2013/2014 

Etap 6

Etap 6. Dwie ścieżki krytyczne 

. Dwie ścieżki krytyczne –

– skracamy czas o tą samą 

skracamy czas o tą samą 

wielkość na wszystkich równoległych ścieżkach krytycznych

wielkość na wszystkich równoległych ścieżkach krytycznych

Przykład 3

Przykład 3

b)

2 faza skracania

1

0

2

7

3

6

4

8

7

8

6

4

8

22

10

7

17

10

6

5

6

8

7

0

0

0

0

0

22

5

12

6

12

17

0

12

0

10

0

12

0

Koszt przyspieszenia czynności <1-3>: 20·3=60 jedn. pieniężnych
Koszt przyspieszenia czynności <4-8>: 20·5=100 jedn. pieniężnych

Koszt przyspieszenia czynności <2-7>: 30·2=60 jedn. pieniężnych
Koszt przyspieszenia czynności <7-8>: 30·3=90 jedn. pieniężnych
Koszt przyspieszenia czynności <1-2>: 50·3=150 jedn. pieniężnych

460 jedn.pieni

ęż

nych

Trzy 

ś

cie

ż

ki krytyczne: 1-3-

5-8, 1-2-7-8 i 1-4-6-8

ID,2013/2014 

background image

2014-01-10

36

Wszystkie czynno

ś

ci le

żą

ce na 

ś

cie

ż

ce krytycznej 

1-3-5-8 oraz 1-2-7-8 osi

ą

gn

ę

ły czasy graniczne t

gr

Dalsze skracanie czasu wykonania 
przedsi

ę

wzi

ę

cia jest niemo

ż

liwe.

Najkrótszy termin wykonania projektu to … 22 dni.

Etap 7

Etap 7. Najkrótszy termin wykonania programu sieciowego 

. Najkrótszy termin wykonania programu sieciowego 

Przykład 3

Przykład 3

ID,2013/2014 

Ł

ą

czne koszty przyspieszenia s

ą

 sum

ą

 kosztów 

poniesionych na poszczególnych etapach. 
Skrócenie czasu trwania przedsi

ę

wzi

ę

cia z 33 do 

22 dni kosztuje 520 jedn. pieni

ęż

nych.

Etap 8

Etap 8. Łączne koszty przyspieszenia 

. Łączne koszty przyspieszenia 

Przykład 3

Przykład 3

ID,2013/2014 

background image

2014-01-10

37

Dzi

ę

kuj

ę

 za uwag

ę