background image

 

1

METODA ANALITYCZNA 

Postać klasyczna: 
z = 

5 x

1

 

+ 6x

2

 

 MAX 

 

0,2 x

1

  + 0,3x

2

  < 18 

 

0,6 x

1

  + 0,6x

2

  < 48 

 

x

1

, x

> 0 

 

 

cx 

 MAX 

Ax < b 
x > 0 

 
Postać standardowa (kanoniczna): 
 

z = 

5 x

1

 

+ 6x

2

 

+ 0x

3

  + 0x

4

 

 MAX 

 

0,2 x

1

  + 0,3x

2

 

 

  = 18 

-  x

3

         

 

0,6 x

1

  + 0,6x

2

 

 

  = 48 

-  x

4

  

 

x

3

,  x

4

  –  zmienne  swobodne  (niewykorzystane 

moce  produkcyjne  przy  produkcji  frytek  x

3

 

oraz przy produkcji puree x

4

 

z = 

5 x

1

 

+ 6x

2

 

+ 0x

3

  + 0x

4

 

 MAX 

 

0,2 x

1

  + 0,3x

2

 

+  x

3

           

= 18  

 

0,6 x

1

  + 0,6x

2

 

 

+ x

4

  

= 48  

 

x

1

, x

2

, x

3

, x

> 0 

 

background image

 

2

cx 

 MAX 

Ax = b 
x > 0 
 
A
 

 

macierz współczynników o wymiarach 

(

m

 

×

 

n

), 

x

 – 

n

-wymiarowy wektor zmiennych, 

b

 – 

m

-wymiarowy wektor wyrazów wolnych, 

c 

– 

n

-wymiarowy wektor wag funkcji celu.

 

 

  macierz  kwadratowa 

m

-tego  stopnia, 

składająca  się  z 

m

  liniowo  niezależnych 

kolumn macierzy 

A

det (

B

 0 

 

Macierz 

B

  – 

baza

kolumny  macierzy 

B

 

– 

kolumny 

bazowe

pozostałe 

kolumny 

macierzy 

A

 – 

kolumny niebazowe

.  

 

Zmienne  związane  z  kolumnami  bazowymi 

– 

zmienne  bazowe

pozostałe  zmienne 

– 

zmienne niebazowe

 
Z  każdą  bazą 

B

  układu 

Ax = b

  jest  związane 

rozwiązanie bazowe.  
 

background image

 

3

Jeżeli  układ 

Ax  =  b

  jest  niesprzeczny  oraz     

n  >  m

  to  układ  ten  ma  nieskończenie  wiele 

rozwiązań,  ale  skończoną  liczbę  rozwiązań 
bazowych. 
 
Układ 

m

  równań  z 

n

  zmiennymi  ma 

co 

najwyżej

 





m

n

 rozwiązań bazowych, czyli:  

)!

m

n

(

!

m

!

n

 

 
Rozwiązanie bazowe układu 

Ax = b

-  wybieramy 

m

  liniowo  niezależnych  kolumn 

macierzy 

A

, czyli bazę 

B

-  zmienne  niebazowe  przyjmują  wartości 
zerowe (

x

= 0

), 

-  wartości  zmiennych  bazowych  ustalamy 
rozwiązując 

układ 

m

 

równań 

m

 

niewiadomymi: 

Bx

= b. 

 
Jeżeli  każda  zmienna  bazowa  jest  różna  od 
zera,  to  takie  rozwiązanie  bazowe  jest 
niezdegenerowane. 
  

Jeżeli  zadanie  programowania  liniowego  ma 
rozwiązanie 

optymalne, 

to 

ma 

także 

rozwiązanie optymalne bazowe

background image

 

4

 

Rozwiązania optymalnego wystarczy szukać 
wśród  rozwiązań  bazowych,  których  liczba 
jest skończona

 
Można 

znaleźć 

rozwiązanie 

optymalne 

dokonując 

przeglądu 

zupełnego 

zbioru 

wszystkich rozwiązań bazowych. 

 

Przykład: 
 

z = 

5 x

1

 

+ 6x

2

  + 0x

3

  + 0x

4

 

 MAX 

 

0,2 x

1

  + 0,3x

2

 

+  x

3

            = 18  

 

0,6 x

1

  + 0,6x

2

 

  + x

4

  = 48  

 

 

x

1

 

x

2

 

x

3

 

x

4

 

Macierz 

A

0,2  0,3 

0,6  0,6 

 

m=2, n=4

 mamy  zatem co najwyżej: 

 

n

4

n!

4!

6

m

m!(n m)!

2

2!2!

 

=

=

=

=

 

 

 

rozwiązań bazowych. 
 

x

1, 

x

x

1, 

x

3

 

x

1, 

x

4

 

x

2, 

x

3

 

x

2, 

x

4

 

x

3, 

x

4

 

background image

 

5

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x

1, 

x

2:

 

 

0,2x

1

  +  0,3x

2

 

= 18   

 

0,6x

1

  +  0,6x

2

 

= 48   

 

 

 
x

1

 = 60, x

2

 = 20, z = 420 

 

 

 

 

x

1, 

x

3:

 

 

0,2x

1

  +  x

3

 

= 18 

 

0,6x

1

   

= 48 

 

 

 
x

1

 = 80, x

3

 = 2, z = 400 

 

 

x

1, 

x

4:

 

 

0,2x

1

   

= 18 

 

0,6x

1

  +  x

4

 

= 48 

 

 

 
x

1

 = 90, x

4

 = -6 

rozw. sprzeczne 

 

 

x

2, 

x

3:

 

 

0,3x

2

  + x

3

 

= 18 

 

0,6x

2

   

= 48 

 

 

 
x

2

 = 80, x

3

 = -6 

rozw. sprzeczne 

 

background image

 

6

 
 

x

2, 

x

4:

 

 

0,3x

2

   

= 18 

 

0,6x

2

  + x

4

 

= 48 

 

 

 
x

2

 = 60, x

4

 = 12, z = 360 

 

 

x

3, 

x

4:

 

 

x

3

 

= 18 

 

x

4

 

= 48 

 

 

 
x

3

 =18, x

4

 = 48, z = 0 

 
 

Zmienne 

Zmienne bazowe 

x

1, 

x

2

  x

1, 

x

3

 

x

1, 

x

4

 

x

2, 

x

3

 

x

2, 

x

4

 

x

x

4

 

x

60 

80 

90 

x

2

 

20 

80 

60 

x

3

 

-6 

18 

x

4

 

-6 

12 

48 

wartość 

funkcji celu 

420 

MAX

 

400 

sprz. 

sprz. 

360 

 

 

 

background image

 

7

 

 
Przykład: 
Firma 

produkująca 

rodzaje 

soków 

owocowych  (wieloowocowe,  pomarańczowe  i 
jabłkowe) dostała zamówienie na dokładnie 40 
tys.  kartonów  1-litrowych.  Zleceniodawca 
miał  określone  preferencje  co  do  struktury 
asortymentowej 

zamówienia. 

Soków 

wieloowocowych ma być w partii co najmniej 
5  tys.  kartonów,  zaś  soków  jabłkowych  nie 
więcej  niż  16  tys.  kartonów.  Zysk  netto  przy 
produkcji  każdego  rodzaju  z  soków  wynosi 
odpowiednio  8,  9  i  10  groszy/karton.  Ile 
soków każdego rodzaju należy wyprodukować 
aby zmaksymalizować całkowity zysk netto ze 
sprzedaży? 

Jak 

kształtuje 

się 

struktura 

background image

 

8

asortymentowa  zrealizowanego  zamówienia? 
Zastosować 

rozwiązaniu 

metodę 

analityczną. 
 

x

1

 – wielkość dostawy soków wieloowocowych, 

x

2

 – wielkość dostawy soków pomarańczowych, 

x

3

 – wielkość dostawy soków jabłkowych. 

 
Postać klasyczna: 
 
z = 

8x

1

 

+ 9x

2

   +10 x

3

 

 MAX 

 

x

1

 

+   x

2

   +     x

3

  = 40 

 

x

1

   

 

 

>  5 

 

 

 

x

3

  < 16 

    x

1

, x

2

, x

3

 > 0 

 
Postać standardowa: 
 
z = 

8x

1

  + 9x

2

   +10x

3

 

+0x

4

  + 0x

5

 

 MAX 

 

x

1

  +   x

2

   +     x

3

 

 

  = 40 

 

x

1

   

 

 

 

  =  5 

+ x

4

 

 

   

x

3

 

 

  = 16 

- x

5

 

 

x

4

 – nadwyżka dostawy soków wieloowocowych 

ponad minimalny limit, 
x

5

 – niedobór dostawy soków jabłkowych w 

stosunku do maksymalnego limitu. 

background image

 

9

 
z = 

8x

1

  + 9x

2

   +10x

3

 

+0x

4

  + 0x

5

 

 MAX 

 

x

1

  +   x

2

   +     x

3

   

  = 40 

 

x

1

   

 

- x

4

 

 

=  5  

 

   

x

3

 

 

+ x

5

  = 16  

x

1

, x

2

, x

3

, x

4

, x

5

 > 0 

 

 

x

1

 

x

2

 

x

3

 

x

4

 

x

5

 

Macierz 

A

 

-1 

 

m=3, n=5

 mamy  zatem 

co najwyżej

 

5

5!

10

3

3!2!

 

=

=

 

 

 

 
rozwiązań bazowych: 
 

1)

 

x

1

, x

2

, x

3

 

 
x

1

 

+ x

2

 

+ x

3

 

=40 

x

1

 

 

 

=5 

 

 

   x

3

 

=16 

 

x

1

=5, x

2

=19, x

3

=16, z=371 

background image

 

10

 

2)

 

x

1

, x

2

, x

4

 

 

x

1

  + x

2

   

 

 

=40 

wektory 
liniowo 
zależne 
 

x

1

   

 

- x

4

 

 

=5 

 

x

1

 

x

2

 

x

4

 

 

mnożymy 

x

przez (-1) 

x

1

 

x

2

 

x

4

  suma 

-1 

-1 

-1 

 
 

3)

 

x

1

, x

2

, x

5

 

 

x

1

  + x

2

   

 

 

=40 

x

1

   

 

 

 

=5 

 

 

 

 

x

5

 

=16 

 

x

1

=5, x

2

=35, x

5

=16, z=350 

 

4)

 

x

1

, x

3

, x

4

 

5)

 

x

1

, x

3

, x

5

 

6)

 

x

1

, x

4

, x

5

 

7)

 

x

2

, x

3

, x

4

 

8)

 

x

2

, x

3

, x

5

 

 

background image

 

11

x

2

   +x

 

 

 

=40 

wektory 
liniowo 
zależne 
 

 

x

3

   

+ x

5

   

=16 

x

2

 

x

3

 

x

5

 

 

mnożymy 

x

przez (-1) 

x

2

 

x

3

 

x

5

  suma 

-1 

-1 

 

9)

 

x

2

, x

4

, x

5

 

10)

 

x

3

, x

4

, x

5

 

 

mamy 

więc 

dokładnie

 

rozwiązań 

bazowych: 

Zmienne 

Zmienne bazowe 

10 

x

1

 

24 

40 

x

2

 

19 

35 

24 

40 

x

3

 

16 

16 

35 

16 

40 

x

4

 

19 

35 

-5 

-5 

-5 

x

5

 

16 

-19  16 

16 

371 

MAX

 

355  352  sprz.  320  sprz.  sprz.  sprz. 

 

z = 

8x

1

 

+ 9x

2

   +10 x

3

 

 MAX 

 

x

1

 

+   x

2

   +     x

3

  = 40 

 

x

1

   

 

 

>  5 

 

 

 

x

3

  < 16 

    x

1

, x

2

, x

3

 > 0 

background image

 

12

Zadania do rozwiązania 

Zadanie 1: 
 

z= 

1,2x

1

 

+1,8x

2

 

MIN 

 

2 x

1

 

+ x

2

 

>  40 

 

x

1

 

+3x

2

 

>  60 

 

x

1

 

+x

2

 

>  30 

 

x

1, 

x

2

 >  

 
Rozwiązać  przykład  metodą  graficzną  i 
analityczną. Sprawdzić rozwiązanie w winqsb. 
 

Rozwiązanie: 
x

1

=15, x

2

=15, x

3

=5, x

4

=0,  x

5

=0, z

MIN

=45 

 
Zadanie 2: 
 

z= 

2x

1

 

+3x

2

 

+0x

3

 

+0x

4

 

MAX 

 

x

1

 

+2x

2

 

+x

3

 

  = 4 

 

x

1

   

 

-x

4

  = 2 

 

x

1, 

x

2

,x

3

, x

4

 >  

 
Rozwiązać  przykład  metodą  analityczną. 
Sprawdzić rozwiązanie w winqsb. 
 

Rozwiązanie: 
x

1

=4, x

2

=0, x

3

=0, x

4

=2,  z

MAX

=8