LOGISTYKA

Zagadnienia pocz

ą

tkowe

Najbardziej ogólna definicja wg J. Coocera

„Logistyka jest to proces strategicznego

zarz

ą

dzania fizycznym przepływem

materiałów, surowców, półfabrykatów,

produktów miedzy punktami ich pochodzenia a

punktami finalnej konsumpcji, z

uwzgl

ę

dnieniem strategii marketingu i

d

ąż

eniem do wzrostu gospodarczego,

efektywno

ś

ci kosztów i zachowania wysokiego

poziomu obsługi klienta”

7W – definicja logistyki

wg Councile of Logistics Management (USA)

Celem działa

ń

logistycznych jest dostarczenie

Wła

ś

ciwemu klientowi

Wła

ś

ciwych produktów

We wła

ś

ciwej ilo

ś

ci

We wła

ś

ciwej kondycji

We wła

ś

ciwym miejscu

We wła

ś

ciwym czasie

Po wła

ś

ciwych kosztach

Logistyczny aspekt organizacji przepływów
fizycznych

LOGISTYKA

Organizacja procesu zaopatrzenia

Decyzje dotycz

ą

ce pozyskiwania produktów

Decyzje

odno

ś

nie

tego

jakie

produkty i usługi nale

ż

y wytwarza

ć

i

ś

wiadczy

ć

we własnym zakresie

(

insourcing

=

MAKE

)

a

jakie

pozyskiwa

ć

od

zewn

ę

trznych

partnerów

z

ła

ń

cucha

dostaw

(

outsourcing = BUY

)

Zalety i wady INsourcingu

ZALETY

WADY

Wysoki poziom kontroli

Mo

ż

liwo

ść

nadzorowania

całego procesu

Korzy

ś

ci skali i zakresu

Zmniejszona elastyczno

ść

strategiczna

Konieczno

ść

dokonywania

du

ż

ych inwestycji

Utrata dost

ę

pu do

pierwszorz

ę

dnej jako

ś

ci

produktów i usług oferowanych

przez potencjalnych dostawców

Zalety i wady OUTsourcingu

ZALETY

WADY

Du

ż

a elastyczno

ść

strategiczna

Niewielkie ryzyko inwestycyjne

Usprawnione przepływy

pieni

ęż

ne

Dost

ę

p do najnowocze

ś

niejszych

produktów i usług

Ryzyko wybrania złego dostawcy

Utrata kontroli nad procesem i

kluczowymi technologiami

Problemy z komunikacj

ą

i

koordynacj

ą

współpracy

„Drena

ż

” firmy

Czynniki wpływaj

ą

ce na decyzje o

wyborze insourcingu i outsourcingu

CZYNNIK

Na korzy

ść

INSOURCINGU

Na korzy

ść

OUTSOURCINGU

Niepewno

ść

otoczenia

Mała

Du

ż

a

Konkurencja na rynku
dostawców

Niewielka

Intensywna

Mo

ż

liwo

ść

kontrolowania

wydajno

ś

ci dostawcy

Ograniczona

Du

ż

a

Zwi

ą

zek produktu lub usługi z

kluczowymi kompetencjami
firmy kupuj

ą

cej

Bliski

Niewielki

Strategie pozyskiwania produktów i usług

Pozyskiwanie

z

jednego

ź

ródła

(single

sourcing)

– nabywca kupuje wszystkie albo prawie wszystkie

produkty lub usługi okre

ś

lonego rodzaju od jednego dostawcy

Pozyskiwanie

z

wielu

ź

ródeł

(multiple

sourcing)

– nabywca dzieli zamówienia pomi

ę

dzy wielu

dostawców

Pozyskiwanie krzy

ż

owe (cross sourcing)

–

firma korzysta z usług pojedynczego dostawcy zaopatruj

ą

cego j

ą

w cz

ęś

ci lub usługi wykorzystywane w pewnym obszarze jej

działalno

ś

ci,

natomiast

zapotrzebowanie

innej

cz

ęś

ci

przedsi

ę

biorstwa na podobne wyroby inny kontrahent

Pozyskiwanie dwu

ź

ródłowe (dual sourcing)

–

dostawca A zaspokaja 70% popytu klienta, natomiast reszta
przypada na dostawce B

Organizacja zakupów – Poj

ę

cia wst

ę

pne

Zakup - transakcja wymienna, dokonana na podstawie
rozpoznanego wcze

ś

niej zapotrzebowania, okre

ś

lonego

co do rodzaju i gatunku towaru, nabywanej ilo

ś

ci i ceny

oraz miejsca i czasu realizacji transakcji.

Dokonanie transakcji poprzedzaj

ą

czynno

ś

ci: analizy

stanu zapasów towarowych i po

żą

danego ich poziomu,

sposobu składowania i przechowywania towarów, obsługi

transportowej, kontroli dostaw, reklamacji, zwrotów oraz

innych, wynikaj

ą

cych z umów z dostawcami. Realizacja

wymienionych czynno

ś

ci przebiega z zachowaniem

okre

ś

lonego ich nast

ę

pstwa i dlatego okre

ś

lana jest

mianem procesu zaopatrzenia.

Etapy procesu
zaopatrzenia
w przedsi

ę

biorstwie

Definicja - ZAOPATRZENIA

Zaopatrzenie

to

proces

obejmuj

ą

cy

wszystkie

czynno

ś

ci

zwi

ą

zane

z

identyfikowaniem potrzeb, lokalizowaniem i
wybieraniem dostawców, negocjowaniem
warunków i obserwowaniem działalno

ś

ci

kontrahenta w celu upewnienia si

ę

,

ż

e

spełnia on wymogi dotycz

ą

ce wydajno

ś

ci.

Ź

ródło: C. Bozarth, R.B. Handfield WPROWADZENIE DO ZARZADZANIA

OPERACJAMI I ŁA

Ń

CUCHEM DOSTAW, Helion-One Press 2007

Podstawowe cele procesu zaopatrzenia:

Racjonalizacja

procesu

produkcji/sprzeda

ż

y

towarów ze wzgl

ę

du na wielko

ść

i poziom

kosztów zaopatrzenia towarowego

Utrzymanie

po

żą

danego

przez

nabywców

detalicznych poziomu

ś

wiadczonych usług

Zachowanie zało

ż

onego stopnia niezale

ż

no

ś

ci

od dostawców materiałów/towarów

Przepływy materiałowe i informacyjne w
klasycznej koncepcji zarz

ą

dzania zapasami

Rys

Ź

ródło: S. Krzy

ż

aniak PODSTAWY ZARZADZANIA ZAPASAMI W

PRZYKŁADACH Instytut Logistyki i Magazynowania, Pozna

ń

2005

Punkt rozdzielaj

ą

cy - zapotrzebowanie

zale

ż

ne i niezale

ż

ne

Popyt

niezale

ż

ny

(zapotrzebowanie

niezale

ż

ne, independent demand) – popyt

na

wyroby

finalne

przedsi

ę

biorstwa,

ujawniaj

ą

cy si

ę

na rynku.

Przykłady:

Rowery w sklepie sportowym

Hamburgery w barze szybkiej obsługi

Stoły kuchenne w sklepie meblowym

Punkt rozdzielaj

ą

cy - zapotrzebowanie

zale

ż

ne i niezale

ż

ne

Popyt zale

ż

ny (zapotrzebowanie zale

ż

ne,

dependent demand) – popyt na surowce,
materiały, cz

ęś

ci podzespoły itp. wynikaj

ą

cy

w

procesie

produkcji

a

spowodowany

popytem niezale

ż

nym.

Przykłady

Nogi do stołów kuchennych w fabryce mebli

Koła rowerowe w fabryce rowerów

Bułki na hamburgery w piekarni

Typowe poło

ż

enie punktu rozdzielczego

Rys

Ź

ródło: S. Krzy

ż

aniak PODSTAWY ZARZADZANIA ZAPASAMI W

PRZYKŁADACH Instytut Logistyki i Magazynowania, Pozna

ń

2005

Wykorzystanie kategoryzacji towarów w
polityce zakupu

Dobra

strategiczne

–

charakteryzuj

ą

ce

si

ę

du

ż

ym

wpływem na wyniki finansowe (obroty) przedsi

ę

biorstwa,

ale charakteryzuj

ą

ce si

ę

du

ż

ym ryzykiem zakupu

Dobra

„problematyczne”-

maj

ą

ce

niewielki

(mało

istotny) wpływ na wyniki działalno

ś

ci przedsi

ę

biorstwa, ale

charakteryzuj

ą

ce

si

ę

du

ż

ym

ryzykiem

zakupu

(tzw.

artykuły „w

ą

skiego gardła”)

Dobra „nowo

ś

ci” - nowo

ś

ci techniczne, b

ę

d

ą

ce d

ź

wigni

ą

handlu,

promocji”)

z

du

ż

ym

wpływem

na

wynik

działalno

ś

ci ale przy wzgl

ę

dnie małym ryzyku zakupu

Dobra

„bezproblemowe”-

niezb

ę

dne

dla

procesu

handlowego, mały wynik na wynik dzielno

ś

ci, bez ryzyka

zakupu

Wykorzystanie kategoryzacji
towarów w polityce zakupu

Kategoryzacja towarów w polityce zakupu

Reguła ABC – oparta na prawie Pareto
okre

ś

la podstawowa grup

ę

artykułów,

towarów, materiałów o strategicznym
znaczeniu dla przedsi

ę

biorstwa

Reguła XYZ – Klasyfikacja według
prognozy popytu

Reguła ABC/XYZ – klasyfikacja według
ci

ą

gło

ś

ci (regularno

ś

ci) zapotrzebowania

i dokładno

ś

ci prognoz zapotrzebowania

Metoda ABC: procedura post

ę

powania

1.

Obliczy

ć

warto

ść

wykorzystania

ka

ż

dego

asortymentu

(iloczyn ilo

ś

ci zapasu i jego warto

ś

ci jednostkowej)

2.

Posortowa

ć

tabele wg wykorzystania od najwi

ę

kszej do

najmniejszej

3.

Obliczy

ć

sum

ę

ilo

ś

ci wszystkich asortymentów

4.

Obliczy

ć

udział procentowy ilo

ś

ci ka

ż

dego asortymentu w

sumie ilo

ś

ci wszystkich asortymentów

5.

Obliczy

ć

sum

ę

warto

ś

ci

wykorzystania

wszystkich

asortymentów

6.

Obliczy

ć

udział procentowy warto

ś

ci wykorzystania ka

ż

dego

asortymentu w sumie warto

ś

ci wykorzystania wszystkich

asortymentów

7.

Obliczy

ć

skumulowane ilo

ś

ciowe i warto

ś

ciowe udziały

procentowe asortymentów

8.

Podj

ąć

decyzje o podziale asortymentów na klasy A,B,C.

Charakterystyka klas w metodzie ABC

Metoda XYZ: procedura post

ę

powania

Podstaw

ą

klasyfikacji

XYZ

jest

podział

pozycji

asortymentowych na grupy, które opisuj

ą

typ (sposób)

zapotrzebowania na dany asortyment.

Klasa X zawiera pozycje asortymentowe, na które istnieje
regularne

zapotrzebowanie

(popyt).

X - zu

ż

ycie z wahaniami do 20% stałego zu

ż

ycia (wysoka

dokładno

ść

prognozy)

,

Klasa Y zawiera pozycje asortymentowe, dla których
wyst

ę

puj

ą

sezonowe

wahania

w

zapotrzebowaniu.

Y - zu

ż

ycie z silnymi wahaniami 20% do 50% stałego

zu

ż

ycia (

ś

rednia dokładno

ść

)

,

Klasa Z składa si

ę

z tych pozycji asortymentowych, na które

wyst

ę

puje

sporadyczne

(okazjonalne)

zapotrzebowanie.

Z - zu

ż

ycie z silnymi wahaniami powy

ż

ej 50% stałego

zu

ż

ycia (niska dokładno

ść

)

.

Współczynnik zmienno

ś

ci

x

Wzm

δ

=

n

x

x

∑

−

=

2

)

(

δ

Reguła ABC XYZ

Poł

ą

czenie metod ABC i XYZ (ABC/XYZ) ułatwia

racjonalizacj

ę

gospodarki

asortymentowej

(materiałowej, zapasami). Interpretacja metody
podana jest w tabeli

Interpretacja pola XA…..

Zastosowania klasyfikacji ABC/XYZ

Zwi

ę

kszenie poziomu obsługi dostaw materiałowych

Redukcja czynno

ś

ci administracyjnych zarz

ą

dzania

materiałami

Konfigurowanie systemu dystrybucji

Wskazanie obszarów wysokich kosztów

Identyfikacja materiałów do JIT, zarz

ą

dzania dostawami

Identyfikacja wa

ż

nych dostawców/odbiorców

Rozmieszczenie materiałów w magazynie

Zró

ż

nicowanie organizacji systemu dostaw

Organizacja procedur inwentaryzacyjnych.

Rozwi

ą

zanie