Ceramik wyrobów u

ż

ytkowych

i ozdobnych

(731402)

Robotnicy przemysłowi i rzemie

ś

lnicy

2

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich

Publikacja opracowana w ramach projektu systemowego pn. „Rozwijanie zbioru
krajowych

standardów

kompetencji

zawodowych

wymaganych

przez

pracodawców”. Priorytet I PO KL, Działanie 1.1

Krajowy standard kompetencji zawodowych
Ceramik wyrobów u

ż

ytkowych

i ozdobnych (731402)

© Copyright by Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2013

Kopiowanie i rozpowszechnianie mo

ż

e by

ć

dokonane za podaniem

ź

ródła

ISBN 978-83-7951-000-9 (cało

ść

)

ISBN 978-83-7951-229-4 (229)

Nakład 1000 egz.

Publikacja bezpłatna

Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich
00-697 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 65/79, tel. [phone], fax [phone]
e-mail: [e-mail] http://www.crzl.gov.pl

Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – Pa

ń

stwowego Instytutu Badawczego

26-600 Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. centr. (48) 364-42-41, fax [phone]
e-mail: [e-mail] http://www.itee.radom.pl

3

Spis tre

ś

ci

1. Dane identyfikacyjne zawodu ...................................................

4

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu w klasyfika-

cjach ................................................................................

4

1.2. Notka metodologiczna i autorzy.......................................

4

2. Opis zawodu ...............................................................................

6

2.1. Synteza zawodu ..............................................................

6

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary wyst

ę

-

powania zawodu .............................................................

6

2.3.

Ś

rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narz

ę

dzia

pracy, zagro

ż

enia, organizacja pracy) ............................

6

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne, w tym prze-

ciwwskazania do wykonywania zawodu .........................

7

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb

ę

dne do podj

ę

cia

pracy w zawodzie.............................................................

7

2.6. Mo

ż

liwo

ś

ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/wali-

dacji kompetencji .............................................................

7

2.7. Zadania zawodowe ..........................................................

8

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych ....................................

8

2.9. Relacje mi

ę

dzy kompetencjami zawodowymi a pozio-

mem kwalifikacji w ERK/PRK ..........................................

8

3. Opis kompetencji zawodowych ................................................ 10

3.1. Sporz

ą

dzanie tworzyw do produkcji ceramiki Kz1 .......... 10

3.2. Wytwarzanie wyrobów u

ż

ytkowych i ozdobnych Kz2 ..... 11

3.3. Kompetencje społeczne KzS .......................................... 13

4. Profil kompetencji kluczowych ................................................ 14

5. Słownik ....................................................................................... 15

4

1. Dane identyfikacyjne zawodu

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu

w klasyfikacjach

Według Klasyfikacji zawodów i specjalno

ś

ci na potrzeby rynku pracy

(KZiS 2010):

731402 Ceramik wyrobów u

ż

ytkowych i ozdobnych

Grupa wielka 7 – Robotnicy przemysłowi i rzemie

ś

lnicy (w Mi

ę

dzy-

narodowej Klasyfikacji Standardów Edukacyjnych ISCED 2011 – po-
ziom 4).

Grupa elementarna 7314 – Ceramicy i pokrewni (w Mi

ę

dzynarodo-

wym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 odpowiada grupie
7314 Potters and related workers).

Według Polskiej Klasyfikacji Działalno

ś

ci (PKD 2007):

Sekcja C. Przetwórstwo przemysłowe, Dział 23. Produkcja wyro-
bów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych, Grupa
23.4. Produkcja pozostałych wyrobów z porcelany i ceramiki.

1.2. Notka metodologiczna i autorzy

Opis standardu kompetencji zawodowych wykonano na podstawie:
analizy

ź

ródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, mi

ę

dzynarodowe) oraz

głównie wyników bada

ń

analitycznych na 16 stanowiskach pracy w 13

przedsi

ę

biorstwach (

ś

rednie – 1, małe − 3, mikro − 9, w tym produkcyjne

– 8, produkcyjno-handlowe – 1, usługowe – 1, inne – 3), przeprowadzo-
nych w lutym i marcu 2013 r.

Zespół Ekspercki:

•

Joanna Kowalska-Wolszczak – Pracownia Ceramiki i R

ę

kodzieła

Artystycznego „

Ż

ywioły ziemi” Joanna Kowalska-Wolszczak

w Lublinie,

•

Anna Wybierzy

ń

ska – Warsztaty Terapii Zaj

ę

ciowej Fundacji

„Mi

ę

dzy Nami” w Kr

ęż

nicy Jarej,

•

Dominika Karczewska – Pracownia Ceramiki Artystycznej w Ło-

dzi,

•

Andrzej

Ż

elasko – Łódzkie Centrum Doskonalenia Nauczycieli

i Kształcenia Praktycznego w Łodzi.

5

Ewaluatorzy:

•

Monika D

ą

browska-Picewicz – Pracownia Ceramiki Artystycznej

w K

ę

tach,

•

Alicja Katarzyna Kupiec – Wydział Artystyczny UMCS, Instytut

Sztuk Pi

ę

knych, Zakład Rze

ź

by i Ceramiki w Lublinie.

Recenzenci:

•

Joanna Filipek-Pawelec – Pracownia Ceramiki Terapii Zaj

ę

ciowej

Polskiego Stowarzyszenia na Rzecz Osób z Upo

ś

ledzeniem

Umysłowym Koło w

Ś

widniku,

•

Ryszard Wi

ę

ckowski – Akademia Sztuk Pi

ę

knych we Wrocławiu.

Komisja Bran

ż

owa (zatwierdzaj

ą

ca):

•

Leokadia

Ś

widerska-Trebel (przewodnicz

ą

ca) − Ogólnopolska

Komisja Rzemiosł Artystycznych Zwi

ą

zku Rzemiosła Polskiego

w Warszawie,

•

Krystyna Stachera – Izba Rzemie

ś

lnicza w Opolu,

•

Wanda Stawarz – Cech Rzemiosł Ró

ż

nych w Prudniku,

•

Jan Lipi

ń

ski − Region Ziemia Łódzka NSZZ „Solidarno

ść

” w Ło-

dzi.

Data zatwierdzenia:

•

08.10.2013 r.

6

2. Opis zawodu

2.1. Synteza zawodu

Ceramik wyrobów u

ż

ytkowych i ozdobnych wytwarza ceramiczne

wyroby u

ż

ytkowe i ozdobne.

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania,

obszary wyst

ę

powania zawodu

Ceramik wyrobów u

ż

ytkowych i ozdobnych jest zawodem o charak-

terze wytwórczym. Wykonuje wyroby u

ż

ytkowe i ozdobne z porcelany,

porcelitu, fajansu, kamionki, terakoty, majoliki. Ceramicy s

ą

zatrudniani

w małych pracowniach artystycznych i zakładach rzemie

ś

lniczych oraz

w du

ż

ych zakładach produkcyjnych. O zadaniach i czynno

ś

ciach cera-

mika decyduje poziom technologiczno-organizacyjny i profil technolo-
giczny produkcji. Ceramik wyrobów u

ż

ytkowych i artystycznych przygo-

towuje surowce i masy, formuje wyroby ceramiczne (r

ę

cznie lub ma-

szynowo), suszy i wypala wyroby w piecach; obsługuje maszyny i urz

ą

-

dzenia. Do jego zada

ń

nale

ż

y szkliwienie i zdobienie wyrobów cera-

micznych, wykonywanie podstawowych form gipsowych jedno- i wielo-
elementowych, przestrzeganie norm jako

ś

ciowych i ocena jako

ś

ciowa

wytworzonych wyrobów.

2.3.

Ś

rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny

i narz

ę

dzia pracy, zagro

ż

enia, organizacja pracy)

Miejscem pracy ceramika wyrobów u

ż

ytkowych i ozdobnych s

ą

pra-

cownie rzemie

ś

lniczo-artystyczne i du

ż

e zakłady wytwarzaj

ą

ce szeroki

asortyment ceramiki u

ż

ytkowej i ozdobnej. Praca w du

ż

ych zakładach

produkcyjnych zaliczana jest do kategorii prac ci

ęż

kich, odbywaj

ą

cych

si

ę

w uci

ąż

liwych warunkach (ró

ż

nice temperatur, hałas, pył, pozycja

stoj

ą

ca). Praca ceramika ma przewa

ż

nie charakter indywidualny, jed-

nak zale

ż

nie od wielko

ś

ci zakładu, rodzaju jego produkcji i struktury,

mo

ż

e on równie

ż

pracowa

ć

w wi

ę

kszych zespołach, wtedy jego praca

jest nadzorowana i oceniana przez bezpo

ś

redniego przeło

ż

onego.

Niektóre procesy zwi

ą

zane z u

ż

ytkowaniem narz

ę

dzi, maszyn i urz

ą

-

dze

ń

mog

ą

powodowa

ć

zagro

ż

enie dla zdrowia, m.in. poparzenia (kon-

takt z energi

ą

ciepln

ą

i elektryczn

ą

, chemikaliami). Mo

ż

liwe jest tak

ż

e

wyst

ą

pienie chorób górnych dróg oddechowych (zapylenie w miejscu

pracy) oraz choroby stawów. Z tego wzgl

ę

du szczególnie wa

ż

ne jest

planowanie i organizowanie procesów technologicznych zgodnie
z zachowaniem zasad i przepisów BHP, ochrony ppo

ż

., ergonomii

i ochrony

ś

rodowiska.

7

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne,

w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu

Ceramik wyrobów u

ż

ytkowych i ozdobnych powinien mie

ć

sprawny

zmysł dotyku i cechowa

ć

si

ę

ogóln

ą

dobr

ą

sprawno

ś

ci

ą

fizyczn

ą

. Pod-

stawowym wymogiem do podj

ę

cia pracy s

ą

zdolno

ś

ci manualne i pla-

styczne, dokładno

ść

, staranno

ść

, cierpliwo

ść

oraz umiej

ę

tno

ść

efek-

tywnej pracy w zespole. Na niektórych etapach wytwarzania wyrobów
ceramicznych niezb

ę

dna jest tak

ż

e wytrzymało

ść

fizyczna. Osoby nie-

pełnosprawne z lekkim upo

ś

ledzeniem umysłowym, osoby głuchonie-

me oraz z niedowładem ko

ń

czyn dolnych mog

ą

pracowa

ć

na wybra-

nych etapach produkcji. Przeciwwskazaniem do pracy w zawodzie ce-
ramika s

ą

choroby mi

ęś

niowo-ruchowe (np. dysfunkcja ko

ń

czyn gór-

nych uniemo

ż

liwiaj

ą

ca wykonywanie czynno

ś

ci manualnych), choroby

układu oddechowego oraz skłonno

ść

do alergii skórnych.

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb

ę

dne do podj

ę

cia

pracy w zawodzie

Zawód ceramika wyrobów u

ż

ytkowych i ozdobnych mog

ą

wykony-

wa

ć

absolwenci szkół

ś

rednich artystycznych o profilu plastycznym.

Mo

ż

liwe jest równie

ż

szkolenie praktyczne (przyuczenie) na stanowisku

pracy i zdobywanie do

ś

wiadczenia w trakcie pracy. Zatrudnienie na

stanowiskach robotniczych w zakładach rzemie

ś

lniczych i du

ż

ych za-

kładach produkcyjnych znajduj

ą

ceramicy, którzy uzyskali niezb

ę

dne

kompetencje na drodze kształcenia rzemie

ś

lniczego. Istnieje mo

ż

liwo

ść

prowadzenia własnego zakładu ceramicznego w ramach działalno

ś

ci

gospodarczej.

2.6. Mo

ż

liwo

ś

ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/

/walidacji kompetencji

Istnieje mo

ż

liwo

ść

zdobycia nowych lub podwy

ż

szenia posiadanych

kompetencji zawodowych w wyniku uko

ń

czenia kwalifikacyjnego kursu

zawodowego w kwalifikacjach: np. A.2. Przygotowywanie surowców
i mas ceramicznych; A.3. Formowanie, suszenie i wypalanie półfabry-
katów ceramicznych; A.51. Organizacja i prowadzenie procesów wy-
twarzania wyrobów ceramicznych, uj

ę

tych w podstawie programowej

kształcenia w zawodzie 311921 Technik technologii ceramicznej. Kom-
petencje zawodowe ceramik wyrobów u

ż

ytkowych i ozdobnych mo

ż

e

potwierdzi

ć

, zdaj

ą

c egzamin czeladniczy lub mistrzowski w organizacji

rzemie

ś

lniczej. Mo

ż

e te

ż

przyst

ą

pi

ć

do egzaminu przeprowadzanego

przez komisj

ę

okr

ę

gow

ą

i otrzyma

ć

ś

wiadectwo potwierdzaj

ą

ce kwalifi-

8

kacje. Istnieje równie

ż

mo

ż

liwo

ść

kontynuacji nauki na studiach wy

ż

-

szych artystycznych. Po uzupełnieniu niezb

ę

dnych kompetencji cera-

mik wyrobów u

ż

ytkowych i ozdobnych mo

ż

e podj

ąć

prac

ę

w zawodach:

818115 Operator urz

ą

dze

ń

przemysłu ceramicznego lub 311921 Tech-

nik technologii ceramicznej.

2.7. Zadania zawodowe

Z1.

Przygotowywanie surowców i mas ceramicznych (niezb

ę

dne

kompetencje: Kz1, KzS).

Z2.

Przygotowywanie surowców do zdobienia ceramiki (niezb

ę

dne

kompetencje: Kz1, KzS).

Z3.

Formowanie wyrobów metodami r

ę

cznymi lub mechanicznymi

zgodnie z projektem lub opisem (niezb

ę

dne kompetencje: Kz2,

KzS).

Z4.

Wykonywanie podstawowych form gipsowych jedno- i wieloele-
mentowych (niezb

ę

dne kompetencje: Kz2, KzS).

Z5.

Suszenie i wypalanie wyrobów (niezb

ę

dne kompetencje: Kz2,

KzS).

Z6.

Szkliwienie i zdobienie wyrobów ceramicznych (niezb

ę

dne kom-

petencje: Kz2, KzS).

Z7.

Organizowanie stanowiska pracy zgodnie z zasadami i przepi-
sami BHP, ochrony ppo

ż

., ergonomii i ochrony

ś

rodowiska (nie-

zb

ę

dne kompetencje: Kz1, Kz2, KzS).

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych

Kz1 – Sporz

ą

dzanie tworzyw do produkcji ceramiki (potrzebne do wy-

konywania zada

ń

: Z1, Z2, Z7).

Kz2 – Wytwarzanie wyrobów u

ż

ytkowych i ozdobnych (potrzebne do

wykonywania zada

ń

: Z3, Z4, Z5, Z6, Z7).

KzS – Kompetencje społeczne (potrzebne do wykonywania zada

ń

:

Z1÷Z7).

2.9. Relacje mi

ę

dzy kompetencjami zawodowymi

a poziomem kwalifikacji w ERK/PRK

Kompetencje zawodowe potrzebne do wykonywania zada

ń

w za-

wodzie sugeruje si

ę

wykorzysta

ć

do opisu kwalifikacji na poziomie 4

wła

ś

ciwym dla wykształcenia

ś

redniego w Europejskiej i Polskiej Ramie

Kwalifikacji. Poziom ten jest uzasadniony miejscem usytuowania zawo-
du w Klasyfikacji zawodów i specjalno

ś

ci (grupa wielka 7 i jej odpo-

wiednik w ISCED 2011).

9

Osoba wykonuj

ą

ca zawód ceramika wyrobów u

ż

ytkowych i ozdob-

nych:
1) w zakresie wiedzy: zna nazwy, poj

ę

cia i terminologi

ę

stosowan

ą

w ceramice wyrobów u

ż

ytkowych i ozdobnych; zna i rozumie

w szerszym zakresie fakty, umiarkowanie zło

ż

one poj

ę

cia, teorie

i zale

ż

no

ś

ci mi

ę

dzy nimi; zna i rozumie podstawowe uwarunkowania

prowadzonej działalno

ś

ci w bran

ż

y ceramicznej;

2) w zakresie umiej

ę

tno

ś

ci: wykonuje niezbyt zło

ż

one zadania doty-

cz

ą

ce formowania wyrobów u

ż

ytkowych i ozdobnych z ceramiki,

w cz

ęś

ci bez instrukcji, cz

ę

sto w zmiennych warunkach; rozwi

ą

zuje

niezbyt proste, w pewnej cz

ęś

ci nietypowe problemy przy wytwa-

rzaniu wyrobów u

ż

ytkowych i ozdobnych z ceramiki, uczy si

ę

samo-

dzielnie w zorganizowanej formie; potrafi odbiera

ć

zło

ż

one wypo-

wiedzi, tworzy

ć

niezbyt zło

ż

one wypowiedzi dotycz

ą

ce szerokiego

zakresu zagadnie

ń

dotycz

ą

cych bran

ż

y ceramicznej, odbiera

ć

i for-

mułowa

ć

proste wypowiedzi w j

ę

zyku obcym.

10

3. Opis kompetencji zawodowych

Opis kompetencji dotyczy tylko kompetencji zawodowych zdefinio-

wanych w badaniach na stanowiskach pracy.

Wykonanie zada

ń

zawodowych Z1, Z2, Z7 wymaga posiadania

kompetencji zawodowej Kz1.

3.1. Sporz

ą

dzanie tworzyw do produkcji ceramiki Kz1

Wiedza – zna nazwy, umiarkowa-
nie zło

ż

one poj

ę

cia i terminologi

ę

stosowan

ą

w ceramice wyrobów

u

ż

ytkowych i ozdobnych, zna

i rozumie w szerszym zakresie
fakty, zasady, procesy, poj

ę

cia

ogólne, teorie i zale

ż

no

ś

ci mi

ę

dzy

nimi zwi

ą

zane ze sporz

ą

dzaniem

tworzyw do produkcji ceramiki,
w szczególno

ś

ci zna:

−

zasady i przepisy BHP, ochro-
ny ppo

ż

., ergonomii i ochrony

ś

rodowiska w zakresie sporz

ą

-

dzania tworzyw do produkcji
ceramiki;

−

rodzaje ceramicznych wyrobów
u

ż

ytkowych i ozdobnych;

−

podstawy materiałoznawstwa
ceramicznego;

−

technologi

ę

wytwarzania i sto-

sowania materiałów zdobni-
czych;

−

narz

ę

dzia, urz

ą

dzenia, maszy-

ny i sprz

ę

t stosowane w przy-

gotowaniu materiałów cera-
micznych i zdobieniu.

Umiej

ę

tno

ś

ci – uczy si

ę

samo-

dzielnie w zorganizowanej formie,
wykonuje niezbyt zło

ż

one zadania

w cz

ęś

ci bez instrukcji, cz

ę

sto

w zmiennych warunkach, rozwi

ą

-

zuje niezbyt proste, w pewnej
cz

ęś

ci nietypowe problemy pod-

czas sporz

ą

dzania tworzyw do

produkcji ceramiki, w szczególno-

ś

ci potrafi:

−

organizowa

ć

stanowisko pracy

zgodnie z zasadami i przepi-
sami BHP, ochrony ppo

ż

., er-

gonomii i ochrony

ś

rodowiska

podczas sporz

ą

dzania tworzyw

do produkcji ceramiki;

−

stosowa

ć

ś

rodki ochrony oso-

bistej w czasie przygotowania
i sporz

ą

dzania tworzyw do pro-

dukcji ceramiki;

−

dobiera

ć

sposób zagospoda-

rowania odpadów wytwarza-
nych na stanowisku pracy;

−

klasyfikowa

ć

wyroby ceramicz-

ne w zale

ż

no

ś

ci od ich zasto-

sowania;

−

rozró

ż

nia

ć

surowce do wytwa-

rzania mas, szkliw i farb cera-
micznych;

−

ustala

ć

zasady przechowywa-

nia surowców;

−

rozró

ż

nia

ć

rodzaje mas cera-

micznych i ich przeznaczenie;

11

−

rozró

ż

nia

ć

wła

ś

ciwo

ś

ci mas

ceramicznych;

−

rozpoznawa

ć

farby ceramiczne

(podszkliwne i naszkliwne);

−

przygotowywa

ć

masy

cera-

miczne;

−

przygotowywa

ć

materiały zdo-

bnicze zgodnie z ich receptur

ą

;

−

rozró

ż

nia

ć

g

ę

sto

ść

i proporcje

u

ż

ywanych składników;

−

dobiera

ć

narz

ę

dzia do przygo-

towania

mas

ceramicznych

i zdobie

ń

;

−

dobiera

ć

piec do rodzaju wypa-

lanej ceramiki.

Wykonanie zada

ń

zawodowych Z3, Z4, Z5, Z6, Z7 wymaga posia-

dania kompetencji zawodowej Kz2.

3.2. Wytwarzanie wyrobów u

ż

ytkowych i ozdobnych Kz2

Wiedza – zna nazwy, umiarkowa-
nie zło

ż

one poj

ę

cia i terminologi

ę

stosowan

ą

w ceramice wyrobów

u

ż

ytkowych i ozdobnych, zna i ro-

zumie w szerszym zakresie fakty,
teorie, zasady, procesy, poj

ę

cia

ogólne i zale

ż

no

ś

ci mi

ę

dzy nimi

zwi

ą

zane z wytwarzaniem wyro-

bów u

ż

ytkowych i ozdobnych, zna

i rozumie podstawowe uwarunko-
wania prowadzonej działalno

ś

ci,

w szczególno

ś

ci zna:

−

zasady i przepisy BHP, ochrony
ppo

ż

., ergonomii i ochrony

ś

ro-

dowiska niezb

ę

dne podczas

wytwarzania ceramicznych wy-
robów u

ż

ytkowych i ozdobnych;

−

narz

ę

dzia, urz

ą

dzenia, maszy-

ny i sprz

ę

t stosowane w proce-

sie formowania i zdobienia wy-
robów;

Umiej

ę

tno

ś

ci – wykonuje niezbyt

zło

ż

one zadania w cz

ęś

ci bez

instrukcji, cz

ę

sto w zmiennych wa-

runkach, rozwi

ą

zuje niezbyt pro-

ste, w pewnej cz

ęś

ci nietypowe

problemy podczas wytwarzania
wyrobów u

ż

ytkowych i ozdobnych,

w szczególno

ś

ci potrafi:

−

przestrzega

ć

zasad i przepi-

sów BHP, ochrony ppo

ż

., er-

gonomii i ochrony

ś

rodowiska

podczas

wytwarzania

cera-

micznych wyrobów u

ż

ytkowych

i ozdobnych;

−

stosowa

ć

ś

rodki ochrony oso-

bistej podczas wytwarzania
wyrobów;

−

dobiera

ć

narz

ę

dzia i urz

ą

dze-

nia odpowiednio do wykony-
wanego wyrobu;

−

rozró

ż

nia

ć

surowce i materiały

do wykonywania form;

12

−

techniki modelowania w cera-
mice;

−

surowce i materiały do wyko-
nywania form;

−

rodzaje mas do wykonywania
wyrobu ceramicznego;

−

technologi

ę

wykonywania form

gipsowych jedno- i wieloele-
mentowych;

−

techniki formowania wyrobów
u

ż

ytkowych i ozdobnych;

−

techniki zdobienia;

−

metody szkliwienia;

−

technologi

ę

suszenia i wypala-

nia wyrobów;

−

metody oceny jako

ś

ci wykony-

wanych wyrobów.

−

dobiera

ć

rodzaje mas do wy-

konywanego wyrobu;

−

przygotowywa

ć

masy do for-

mowania (wymieszanie surow-
ców, odpowietrzenie masy itd.);

−

przygotowywa

ć

gips do wyko-

nania form gipsowych;

−

wykonywa

ć

formy

gipsowe

jedno- i wieloelementowe;

−

formowa

ć

wyroby u

ż

ytkowe

i ozdobne

przez

odciskanie

w formach gipsowych;

−

formowa

ć

wyroby u

ż

ytkowe

i ozdobne na toczku r

ę

cznie

lub mechanicznie;

−

formowa

ć

wyroby u

ż

ytkowe

i ozdobne przez modelowanie;

−

formowa

ć

wyroby u

ż

ytkowe

i ozdobne przez odlewanie;

−

formowa

ć

wyroby

u

ż

ytkowe

i ozdobne przez formowanie me-
chaniczne albo automatyczne;

−

dobiera

ć

techniki i sposoby

nanoszenia zdobie

ń

;

−

zdobi

ć

wyroby

u

ż

ytkowe

i ozdobne ró

ż

nymi metodami

i technikami

(farbami

pod-

szkliwnymi, naszkliwnymi);

−

szkliwi

ć

wyroby

(szkliwami

transparentnymi i kryj

ą

cymi)

przez zanurzanie, polewanie,
p

ę

dzlowanie, natryskiwanie;

−

dobiera

ć

parametry procesu

suszenia zale

ż

nie od rodzaju

wyrobów;

−

dobiera

ć

parametry procesu

wypalania zale

ż

nie od rodzaju

wyrobów;

−

kontrolowa

ć

jako

ść

wykonanych

wyrobów u

ż

ytkowych i ozdob-

nych w oparciu o dokumentacj

ę

i obowi

ą

zuj

ą

ce normy.

13

Wykonanie wszystkich zidentyfikowanych w standardzie zada

ń

zawodowych wymaga posiadania kompetencji społecznych KzS.

3.3. Kompetencje społeczne KzS:

−

ponosi odpowiedzialno

ść

za sporz

ą

dzanie tworzyw do produkcji

ceramiki oraz wytwarzanie wyrobów u

ż

ytkowych i ozdobnych,

−

pracuje cz

ęś

ciowo samodzielnie i podejmuje współprac

ę

w zorgani-

zowanych warunkach pracy podczas sporz

ą

dzania tworzyw do pro-

dukcji ceramiki i wytwarzania ceramicznych wyrobów u

ż

ytkowych

i ozdobnych,

−

ocenia wpływ swoich działa

ń

realizowanych w ramach współpracy

zespołowej w pracowni ceramiki podczas sporz

ą

dzania tworzyw do

produkcji ceramiki oraz wytwarzania wyrobów u

ż

ytkowych i ozdob-

nych i ponosi odpowiedzialno

ść

za ich skutki,

−

dostosowuje zachowanie do zmian w

ś

rodowisku pracy pracowni

ceramicznej.

14

4. Profil kompetencji kluczowych

Ocen

ę

wa

ż

no

ś

ci kompetencji kluczowych dla zawodu ceramika wy-

robów u

ż

ytkowych i ozdobnych przedstawia rys. 1.

Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu

stosowanego w Mi

ę

dzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Doro-

słych − projekt PIAAC (OECD).

1

2

3

4

5

Umiejętność obsługi komputera i wykorzystania Internetu

Umiejętności matematyczne

Umiejętność czytania ze zrozumieniem i pisania

Sprawność motoryczna

Planowanie i organizowanie pracy

Wywieranie wpływu/przywództwo

Komunikacja ustna

Współpraca w zespole

Rozwiązywanie problemów

Serie1

Zbędne

Mało ważne

Ważne

Istotne

Bardzo ważne

Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu 731402 Ceramik wyrobów

u

ż

ytkowych i ozdobnych

15

5. Słownik

Zawód

−

zbiór zada

ń

(zespół czynno

ś

ci) wyodr

ę

bnionych w wyniku społecz-

nego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami
przez poszczególne osoby i wymagaj

ą

cych odpowiednich kwalifikacji

i kompetencji (wiedzy, umiej

ę

tno

ś

ci oraz kompetencji społecznych)

zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu
stanowi

ź

ródło dochodów.

Specjalno

ść

−

jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera cz

ęść

czynno

ś

ci o podobnym charakterze (zwi

ą

zanych z wykonywan

ą

funkcj

ą

lub przedmiotem pracy) wymagaj

ą

cych pogł

ę

bionej lub do-

datkowej wiedzy i umiej

ę

tno

ś

ci zdobytych w wyniku dodatkowego

szkolenia lub praktyki.

Zadanie
zawodowe

−

logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyra

ź

nie okre-

ś

lonym pocz

ą

tku i ko

ń

cu, wyodr

ę

bniony ze wzgl

ę

du na rodzaj lub

sposób wykonywania czynno

ś

ci zawodowych powi

ą

zanych jednym

celem, ko

ń

cz

ą

cy si

ę

produktem, usług

ą

lub decyzj

ą

.

Kompetencje
zawodowe

−

wszystko to, co pracownik wie, rozumie i potrafi wykona

ć

, odpowied-

nio do sytuacji w miejscu pracy. Opisywane s

ą

trzema zbiorami: wie-

dzy, umiej

ę

tno

ś

ci oraz kompetencji społecznych.

Wiedza

−

zbiór opisów faktów, zasad, teorii i praktyk przyswojonych w procesie

uczenia si

ę

, odnosz

ą

cych si

ę

do dziedziny uczenia si

ę

lub działalno-

ś

ci zawodowej.

Umiej

ę

tno

ś

ci

−

zdolno

ść

wykonywania zada

ń

i rozwi

ą

zywania problemów wła

ś

ci-

wych dla dziedziny uczenia si

ę

lub działalno

ś

ci zawodowej.

Kompetencje
społeczne

−

zdolno

ść

autonomicznego i odpowiedzialnego uczestniczenia w

ż

yciu

zawodowym i społecznym oraz kształtowania własnego rozwoju,
z uwzgl

ę

dnieniem kontekstu etycznego.

Kompetencje
kluczowe

−

wiedza, umiej

ę

tno

ś

ci i postawy odpowiednie do sytuacji, niezb

ę

dne

do samorealizacji i rozwoju osobistego, bycia aktywnym obywatelem,
integracji społecznej i zatrudnienia.

Standard
kompetencji
zawodowych

−

norma opisuj

ą

ca kompetencje zawodowe konieczne do wykonywania

zada

ń

zawodowych wchodz

ą

cych w skład zawodu, akceptowana

przez przedstawicieli organizacji zawodowych i bran

ż

owych, praco-

dawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych.

Kwalifikacja

−

zestaw efektów uczenia si

ę

(zasób wiedzy, umiej

ę

tno

ś

ci oraz kompe-

tencji społecznych), których osi

ą

gni

ę

cie zostało formalnie potwier-

dzone przez uprawnion

ą

instytucj

ę

.

Europejska
Rama
Kwalifikacji

−

przyj

ę

ta w Unii Europejskiej struktura i opis poziomów kwalifikacji,

umo

ż

liwiaj

ą

cy porównywanie kwalifikacji uzyskiwanych w ró

ż

nych

krajach. W Europejskiej Ramie Kwalifikacji wyró

ż

niono 8 poziomów

kwalifikacji opisywanych za pomoc

ą

efektów uczenia si

ę

; stanowi

ą

one układ odniesienia krajowych ram kwalifikacji.

Polska Rama
Kwalifikacji

−

opis hierarchii poziomów kwalifikacji wpisywanych do zintegrowane-

go rejestru kwalifikacji w Polsce.

Krajowy
System
Kwalifikacji

−

ogół rozwi

ą

za

ń

słu

żą

cych ustanawianiu i nadawaniu kwalifikacji

(potwierdzaniu efektów uczenia si

ę

) oraz zapewnianiu ich jako

ś

ci.