Etymologia poj
ęcia „aktywność”.
n
Pojęcie aktywności wywodzi się z łacińskich
pojęć - „activus”, oznaczającego bycie
czynnym i „actus” oznaczającego czyn.
n
Stąd też aktywność definiuje się
najczęściej jako pozostawanie czynnym,
energicznym, działającym bądź jako
zdolność do intensywnego działania
.
PDF created with pdfFactory Pro trial version
„Aktywno
ść” według prakseologii
czyn prosty
→ czyn złożony → czyn wielopodmiotowy
↑
↑
kooperacja wspó
łdziałanie
„Zmienianie rzeczywisto
ści w sposób mniej lub bardziej świadomy;
zmierzanie do okre
ślonego celu w danych warunkach przy pomocy
w
łaściwych środków po to, by dojść od warunków istniejących do warunków
odpowiadaj
ących przyjętemu celowi”
T. Kotarbi
ński
„Ka
żde z działań może podlegać ocenie ze względu na różne
podobnie rozumiane „przedzia
ły rzeczywistości”, zwane także
przedzia
łami oceny”
J. Zieleniewski
PDF created with pdfFactory Pro trial version
„Aktywno
ść” według psychologii...
AKTYWNO
ŚĆ
CELOWA
NIECELOWA
Stymulatorem aktywno
ści jest motywacja
PDF created with pdfFactory Pro trial version
„Aktywno
ść” według pedagogiki...
AKTYWNO
ŚĆ
Praca
Uczenie si
ę
Zabawa
Dzia
łalność
spo
łeczna
PDF created with pdfFactory Pro trial version
„Aktywno
ść” według socjologii...
AKTYWNO
ŚĆ
zachowania
komunikacja
dzia
łania
czynno
ści
spo
łeczne
czynnikiem zmuszającym ludzi do aktywności jest stan socjalny
PDF created with pdfFactory Pro trial version
„Aktywno
ść” według teologii...
Teolodzy i moraliści ukierunkowują pojęcie aktywności ludzkiej
na aspekt dobra stanowiącego materię czynu ludzkiego
„Wolność czyni człowieka podmiotem moralnym. Gdy człowiek
działa w sposób świadomy, jest ojcem własnych czynów. Czyny
ludzkie tzn. czyny wybrane w sposób wolny na podstawie sądu
sumienia, mogą być kwalifikowane moralnie. Są dobre albo złe”.
(Katechizm Kościoła Katolickiego s.414)
PDF created with pdfFactory Pro trial version
Warunki zgodliwego wspó
łdziałania
To zach
ęta do tolerancji. Na czym polega tolerancja? Na
niesprzeciwianiu si
ę cudzym działaniom, mimo że uważamy je za
niepo
żądane. W poszczególnym przypadku na dopuszczeniu do
tego by g
łoszono poglądy i projekty naszym zdaniem niesłuszne,
cho
ć moglibyśmy do tego niedopuścić.
Wymagalnik 3
Je
śli ktoś coś proponuje, próbujmy nadać temu presumpcję dodatnią, a
nie presumpcj
ę ujemną. To znaczy zróbmy założenie, że to jest
pomys
ł dobry, i że dopiero wtedy go odrzucimy, jeżeli się ujawnią
do
ść ważkie przeciwko niemu argumenty.
Wymagalnik 2
Stara
ć się dobrze zrozumieć cudzą propozycję, zanim się do niej
ustosunkujemy negatywnie, je
żeli przy pierwszym słyszeniu chętka
w nas zbiera do takiej reakcji
Wymagalnik 1
Charakterystyka warunku zgodliwego wspó
łdziałania
Warunek
Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Kotarbiński T., Zgodliwe współdziałanie, Od nowa, Warszawa 1957,nr 2, w: Kotarbiński T., Studia z
zakresu filozofii, etyki i nauk spo
łecznych, jw. cz. III, Etyka, rozdz. 5,s.191-193
PDF created with pdfFactory Pro trial version
Aktywno
ść zawodowa
n
postawa jednostki wyra
żająca się dużym
zaanga
żowaniem człowieka wobec wymogów
zawodowych i pracowniczych.
n
Aktywno
ść zawodowa jednostki podlega
stopniowaniu. Za stopie
ń aktywności zawodowej
uwa
ża się odsetek danej grupy ludności w wieku
produkcyjnym, zdecydowany powi
ększyć zasoby
si
ły roboczej.
PDF created with pdfFactory Pro trial version
Ekonomizacja aktywizacji...
n
aktywizacja podmiotu - “
żądanie by zachowywać się czynnie jak
najczynniej, to znaczy rozwijaj
ąc całą potrzebna do spełnienia zadań
energi
ę
( T. Kotarbi
ński)
n
ekonomizacja – „minimalizacja niezb
ędnych wydatków ofiar, strat i
wk
ładów”
( T. Kotarbi
ński)
¨
Kumulacja - osi
ąganie dwóch celów osiągalnych z osobna przy zastosowaniu jednego środka.
¨
Immanentyzacja - intelektualna redukcja planów niewykonalnych.
n
skuteczno
ść zachodzi wówczas, gdy nie występuje wyłączenie
środków i celów
(J. Zieleniewski)
¨
Skuteczno
ść polityki w ujęciu tradycyjnym ukazywana jest najczęściej jako działanie oparte na
wykorzystaniu poznanych praw ekonomicznych celem osi
ągnięcia zamierzonego celu
(B. Winiarski )
¨
Skuteczno
ść polityki jako zmienna zależna uwarunkowana jest od obywatelskiej wspólnoty, czyli kapitału
spo
łecznego
( R. Putnam)
PDF created with pdfFactory Pro trial version
Poj
ęcie przedsiębiorczości
Przedsi
ębiorca Przedsiębiorczość
posiadanie ducha inicjatywy, samodzielno
ść i
aktywno
ść w działaniu, obrotność, zaradność,
rzutko
ść
PDF created with pdfFactory Pro trial version
Koncepcje definiowania przedsi
ębiorczości
n
Zorientowane ekonomicznie
n
Zorientowane psychologicznie
PDF created with pdfFactory Pro trial version
Przedsi
ębiorczość w ujęciu ekonomicznym
n
Osoba przedsi
ębiorcza i działanie przedsiębiorcze.
n
J. Say (pocz. XIX w.) przedsi
ębiorcą jest osoba, która przenosi zasoby
ekonomiczne z obszaru ni
ższej na obszar wyższej wydajności i zysku
n
J. S. Mill ( 2-ga po
ł. XIX w.) - przedsiębiorcę cechuje: kierownictwo, kontrola,
nadzór i ponoszenie ryzyka
n
J. Schumpeter (1-sza po
ł. XX w.) przedsiębiorcą jest człowiek, który: dostarcza
mo
żliwości wprowadzenia innowacji, gromadzi niezbędne do tego celu środki,
zw
łaszcza finansowe, organizuje produkcję oraz dobiera sobie właściwych ludzi
do kierowania organizacj
ą i uruchamia działalność
n
M. Kamerschen, K. Mc Kenzie, D. Nardinelli (wspó
łcześnie) - „osoba zajmująca
si
ę działalnością gospodarczą, która odkrywa potencjalnie zyskowne możliwości,
organizuje i kieruje przedsi
ęwzięciami mającymi produktywny charakter”
n
M. Casson (wspó
łcześnie) - „osoba, która pełni wyspecjalizowaną rolę-
podejmuje podstawowe decyzje o koordynacji rzadkich zasobów”
PDF created with pdfFactory Pro trial version
Typologia przedsi
ębiorców
1. .„samodzielni indywiduali
ści” – osoby samodzielnie wykonujące całą pracę i zachowujące
dla siebie ca
ły zysk;
2. „budowniczowie” – osoby zak
ładające przedsiębiorstwa i je rozbudowujące po to, aby
móc zatrudni
ć innych, od których posiądą obcą im wiedzę i umiejętności;
3. „wynalazcy” – osoby, charakteryzuj
ące się umiejętnością stworzenia produktu i
zak
ładaniem przedsiębiorstw po to, aby móc stworzony przez siebie produkt wytwarzać
masowo;
4. „powielacze wzorów”- osoby wykorzystuj
ące cudze wzory i modele dla prowadzenia
w
łasnej działalności gospodarczej;
5. „ekonomi
ści dużej skali” – osoby oferujące w swej działalności duży wolumen dóbr lub
us
ług, po to aby zapewnić sobie możliwość stosowania znacznych zniżek w cenie;
6. „akwizytorzy” – osoby odkupuj
ące już istniejące przedsiębiorstwa i wykorzystujące je na
w
łasne sposoby;
7. „specjali
ści od kupna-sprzedaży” – osoby, które kupują przedsiębiorstwo lub produkt w
celu jego ulepszenia i pos
ługiwania się jako własnym;
8. „spekulanci” – osoby, które skupuj
ą towary i sprzedają je z zyskiem bez wnoszenia
jakichkolwiek innowacji;
9. „przedsi
ębiorcy wewnętrzni” – osoby tworzące nowe pomysły i stosujące je wewnątrz już
istniej
ącego przedsiębiorstwa
PDF created with pdfFactory Pro trial version
Przedsi
ębiorczość w ujęciu psychologicznym
n
K. Kwarciak - pewne zmienne osobowo
ściowe
n
T. Tyszka - przedsi
ębiorczość to rodzaj aktywności,
wyra
żającej się w zdolnościach jednostki do inicjowania i
podejmowania nowych dzia
łań. Zdolnościami tymi są
nast
ępujące cechy: potrzeba osiągnięć, zdolności i
umiej
ętności, optymizm życiowy, nowatorstwo,
umiej
ętność podejmowania ryzyka, umiejętność
przyjmowania pora
żek i wyciągania z nich konstruktywnych
wniosków, entuzjazm i po
święcenie w pracy oraz zdolności
przywódcze
PDF created with pdfFactory Pro trial version
Interdyscyplinarne uj
ęcie przedsiębiorczości
Zbiór wzgl
ędnie stałych postaw,
maj
ących na celu zaspokajanie potrzeb
w
łasnych i zaakceptowanych potrzeb
środowiska poprzez racjonalne i
efektywne koordynowanie zasobów i
gospodarowanie nimi
PDF created with pdfFactory Pro trial version
Znaczenie przedsi
ębiorczości
n
Przyczynia si
ę do wzrostu gospodarczego
n
Przyczynia si
ę do wzrostu wydajności
n
Przyczynia si
ę do kreowania nowych
produktów
n
Przyczynia si
ę do zdynaminizowania
konkurencyjno
ści
n
Przyczynia si
ę do ożywienia rynku
PDF created with pdfFactory Pro trial version
Praca przejawem
aktywno
ści człowieka
.
dr B
łażej Balewski
PDF created with pdfFactory Pro trial version
Praca w kulturze greckiej
•
Gardziła praca fizyczna – tylko niewolnicy powinni
pracować
•
Człowiek wolny, winien zajmować się tylko praca twórczą
•
W literaturze przedmiotu występuje również pogląd o
incydentalności takiej opinii . Jednak dowodzenie, że
podejścia starożytnych do pracy jako czynności godnej
pogardy było poglądem incydentalnym jest błędne. Takie
ujmowanie roli pracy było bowiem gruntownie osadzone w
nauce, która przez wieki sankcjonowała podział
społeczeństwa na różne warstwy i przypisywała
świadczenie pracy tylko warstwie najniższej
Strzeszewski Cz 1978 r.,s.60-61
PDF created with pdfFactory Pro trial version
W biblii
n
w opowie
ści o stworzeniu świata mówi się o stosunku – człowiek i
praca. Mówi si
ę tam o pracy jako przekleństwie, karze za grzech
pierworodny. Bóg umie
ścił Adama w Edenie po to „aby uprawiał go
i dogl
ądał”.
n
Praca jako wieczne utrapienie – zewn
ętrzny przymus, są to w
kulturze chrze
ścijańskiej pola debat i dyskusji na temat człowieka i
pracy..
n
- norma pracy nie obowi
ązuje tego kto może żyć dzięki posiadaniu
n
- nie obowi
ązuje również tych, którzy oddają się kontemplacji jako
duchowej formie dzia
łania w Królestwie Bożym.
PDF created with pdfFactory Pro trial version
Rola pracy w wiekach
średnich
•
Pracę traktowano różnie: jako konsekwencję „grzechu
pierworodnego" i „dopust boży", a także jako środek
konieczny do utrzymania w zdrowiu ciała i duszy, jako
źródło pewnych cnót, ważnych ze względu na cel
ostateczny –zbawienie.
Strzeszewski Cz., 1978 r.,s.65-68
•
Zróżnicowany również był wówczas system pracy. W
rolnictwie występowało poddaństwo gruntowe, w
działalności wytwórczej natomiast głownie ustrój
cechowy
•
Ludność zależną określano wówczas mianem laboriosi –
od łac.śred. zwrotu laborare – harujący, pracujący
Starnawski J., 1989,s.17 i Kopaliński W.,1985r.,s.241
PDF created with pdfFactory Pro trial version
Kalwin i Luther
n
Twierdzili,
że nikt nie powinien jeść, jeśli nie pracuje, „Nie jest
wa
żne co kto robi, ale czy pracuje i jak się do swoich obowiązków
przyk
łada”.
n
Naganna jest bezczynno
ść,
n
Marnotrawienie czasu jest pierwszym i najci
ęższym grzechem,
n
Czas ludzkiego
życia jest niezwykle krótki i cenny albowiem każda
godzina jest stracona dla pracy w s
łużbie Boga,
n
Bierna kontemplacja te
ż jest bezwartościowa,
n
To nie odpoczynek i u
żywanie, lecz tylko działanie służy
pomno
żeniu chwały Boga.
n
TE POGL
ĄDY SŁUŻYŁY TWORZĄCEJ SIĘ BURŻUAZJI, KTÓRA
POSZUKIWALA RELIGIJNEGO UZASADNIENIA SWOJEJ
DZIA
ŁALNOŚCI.
PDF created with pdfFactory Pro trial version
Tomas More, Francis Bacon
n
By
ły również utopijne poglądy, które
proponowa
ły zniesienie własności
prywatnej (Tomas More, Francis Bacon)
jako spo
łeczne podziały nędzy i zbrodni,
n
Socjali
ści utopijni – proponowali tworzenie
spo
łeczeństwa na zasadach kooperacji,
życia w komunie, bez konkurencji – czym
si
ę skończyły wiemy sami z autopsji.
PDF created with pdfFactory Pro trial version
A.SMITH
n
„(...) Przeto ka
żdy człowiek pracuje by
dochód spo
łeczny był jak największy”
n
Przekonywa
ł też, że wolny rynek jest
doskona
łym mechanizmem,
„samoreguluj
ącym się” – nie
wymagaj
ącym żadnych „ulepszeń”.
PDF created with pdfFactory Pro trial version
Karol Marks i Fryderyk Engels
n
„Praca stworzy
ła samego człowieka"
Engels F., 1949
r.,t.2, s.69
n
Praca stanowi przejaw prowadzonej przez
cz
łowieka „wymiany materii z przyrodą”
Marks
K., 1951,s.188
n
Oskar
żają burżuazję – która zawłaszcza
rezultaty pracy proletariatu - robotnik nie
posiadaj
ący innych źródeł utrzymania,
zmuszony jest sprzedawa
ć swoja pracę.
PDF created with pdfFactory Pro trial version
Marksi
ści o pracy
Moment idealny- Z jednej
strony to idealny obraz
produktu pracy, z drugiej
strony to cel pracy, czyli
motyw, powód dla którego
praca jest podejmowana
si
ła robocza - Atrybut
podmiotu pracuj
ącego,
jego w
łaściwość
przedmioty pracy -
Materialne (surowce,
materia
ły itp.) i idealne
(np.: idee, czy wyobra
żenia
religijne) fragmenty
przyrody
PDF created with pdfFactory Pro trial version
Marksi
ści o pracy
Struktura spo
łecznego podziału pracy
PDF created with pdfFactory Pro trial version
Etos pracy w Polsce
•
Sposób gospodarowania, oparty na obowiązkowym świadczeniu
renty naturalnej utrwalił wśród chłopstwa, system
kolektywistyczny. Ograniczył do minimum możliwość pracy
ludności poddańczej we własnej zagrodzie oraz sprzyjał
wytworzeniu obojętnego, a nawet często negatywnego stosunku
do powierzonych obowiązków.
•
Negatywny stosunek szlachty do pracy
-
Zdaniem A. Świętochowskiego szlachta stroniła od pracy tak
jak od kominiarzy, utożsamiając ją z godnym pogardy brudem i
osmoleniem
-
F. Znaniecki natomiast w swych pracach na temat miejsca pracy
w życiu człowieka twierdził, ,, że ludzie dobrze wychowani
zwykli gardzić pracą, jako czymś, co jest domeną klas
wyzyskiwanych lub podporządkowanych”.
PDF created with pdfFactory Pro trial version
Wspó
łczesne badania nad istotą pracy
•
Współczesne badania procesu pracy prowadzone są
na różnych płaszczyznach i różnych punktów
widzenia. Głównymi z nich są badania prowadzone z
pozycji nauki, religii, doświadczenia oraz z punktu
widzenia filozofii uniwersalistycznej, chrześcijańskiej,
pragmatystycznej, marksistowskiej.
•
Badania pracy człowieka z pozycji nauki przyczyniły
się powstania wielu dyscyplin naukowych. W wyniku
prac badawczych ich przedstawicieli powstały
uporządkowane zbiory szczegółowych twierdzeń na
temat pracy i jej funkcji.
PDF created with pdfFactory Pro trial version
Wybrane uj
ęcia definicji pracy
•
W sensie prakseologicznym pracą jest działaniem
wykonywanym w sytuacji przymusowej, narzuconej przez
dotychczas nie zaspokojoną potrzebę.
•
W sensie socjologicznym pracą jest każda celowa czynność
społeczna lub czynność społecznie doniosła, zaspakajająca
potrzeby, wyznaczona strukturą grupy i wymagająca
współpracy
Januszek H. , Sikora J. , 2000 r., s.9 i 10 - 11
•
W ujęciu współczesnej teologii podkreśla się, że praca
ludzka, która polega na tworzeniu i wymianie nowych dóbr
lub na świadczeniu usług gospodarczych, góruje nad innymi
elementami życia gospodarczego, ponieważ te mają jedynie
charakter narzędzi
Katechizm Kościoła KatolickiegoCzęść I, Rozdział I Artykuł I, Paragraf 6 pkt. 4, wers 378, Część I Rozdział I Artykuł 3,
Paragraf 3 wers 533,Cz
ęść III, Rozdział II, Artykuł III ,wers 1940,Część III, Rozdział I, Artykuł 3, wers 2184,Część III, Rozdział II, Artykuł 7, wers 2401, Część III, Rozdział II,
Artyku
ł 7, wers 2427, Część IV, Dział II , Artykuł 3, wers 2834
PDF created with pdfFactory Pro trial version
JAN PAWE
Ł II
n
Laborem EXERCENS - encyklika
n
Praca w sensie obiektywnym to czynno
ść przekształcania świata, to
instrument dominacji cz
łowieka nad przyrodą
n
Podkre
ślenie godności pracy ludzkiej
n
Praca w sensie subiektywnym to trud i wysi
łek wykonywany przez
cz
łowieka rozumianego jako jej podmiot. Prac winna służyć
realizacji cz
łowieczeństwa, powinna gwarantować człowiekowi bycie
sob
ą..
PDF created with pdfFactory Pro trial version
Praca wed
ług filozofii uniwersalistycznej
•
Przedstawiciele filozofii uniwersalistycznej twierdzą, że: każdy człowiek
sprawny fizycznie i psychicznie ma prawo do pracy, a organizacja życia
społecznego winna gwarantować realizację tego prawa m.in. poprzez
uzyskanie przygotowania do pracy, które zagwarantuje mu szansę bycia
podmiotem w każdej sytuacji pracowniczej.
•
Podkreślają także, że każdy pracujący ma prawo do pozyskania w drodze
pracy zawodowej minimum środków gwarantujących jemu i jego
najbliższym stan godziwej egzystencji, jak również to, że bezrobocie
powstające na skutek gry czynników ekonomicznych, godzi w istotę
człowieka, zdolnego i pragnącego realizować swoje naturalne prawo do
pracy oraz związane z tym powinności zawodowe
(Wiatrowski Z. 2000 r)
•
W praktyce stanowisko głoszone przez zwolenników filozofii
uniwersalistycznej znajdowało i znajduje często odbicie w zapisach
konstytucyjnych
-
Art. 19 pkt 1 Konstytucji Polskiej Rzeczpospolitej
Ludowej, uchwalonej przez Sejm Ustawodawczy w dniu 22 lipca 1952 roku
głosił : „praca jest prawem, obowiązkiem i sprawa honoru każdego
obywatela...”
PDF created with pdfFactory Pro trial version
Praca wed
ług materializmu utylitarnego
•
Zwolennicy poglądów głoszonych z punktu widzenia
materializmu utylitarnego, a w pewnym stopniu
marksizmu pragnąc zbliżyć
filozofię
do życia
interesują się pracą jako źródłem zarobkowania i
gwarancją ludzkiej egzystencji.
•
W Polsce powyższą problematyką zajął się S. L.
Brzozowski, twórca koncepcji „filozofii pracy i
swobody", której założeniem była teza o zależności
rzeczywistości zewnętrznej od ludzkiej działalności.
Brzozowski twierdził, że człowiek styka się ze
światem nie poprzez czystą myśl, lecz przez pracę.
Brzozowski S., 1973r.
PDF created with pdfFactory Pro trial version
Praca w ekonomii
•
Praca jest jednym z czynników produkcji,
wykorzystywanym powszechnie w procesie produkcji
•
Podaż pracy i popyt na pracę podlegają prawom
ekonomicznym
•
Zachodzi możliwość zupełnego zaniechania świadczenia
pracy w sytuacji gdy osoby osiągają dochody ze źródeł nie
związanych z pracą, przy jednoczesnym niskim poziomie
płacy realnej, wysokich stałych kosztach wykonywania
pracy, gustach preferujących czas wolny a nie aktywność
zawodową.
•
Wykonywana praca wymaga oceny, którą przeprowadza
się posiłkując się miernikami pracy, zwanymi także
wskaźnikami pracy
PDF created with pdfFactory Pro trial version
Prawo mi
ędzynarodowe
n
Deklaracje mi
ędzynarodowe postawiły pracę na
poziomie najwy
ższej wartości ponieważ:
n
PRACA to przede wszystkim:
n
mo
żliwość zarabiania
n
zapewnia i wyznacza pozycj
ę społeczno-
zawodow
ą jednostki w społeczeństwie,
n
sprzyja budowaniu poczucia w
łasnej wartości,
n
zdobywania uznania spo
łecznego
n
zabezpieczenie bytu mojego i rodziny.
PDF created with pdfFactory Pro trial version
Oprócz ewidentnych różnic dostrzegalna jest
zbieżność poglądów na istotę pracy człowieka
i na jej podstawowe funkcje. W każdym
przypadku pracę rozpatruje się w dwóch
podstawowych aspektach: podmiotowym i
przedmiotowym. W konsekwencji pracę
traktuje się jako swoistą formę stosunku
człowieka i przyrody oraz jako formę więzi
między jednostkami ludzkimi i formę
stosunków społecznych.
PDF created with pdfFactory Pro trial version
•
Przedstawione funkcje i role pracy, będącej jednym z
przejawów aktywności życiowej dojrzałej społecznie
jednostki są wynikiem wielowiekowych prac
filozofów i przedstawicieli innych nauk. Stanowią
podwaliny do prac wychowawczych i
socjalizacyjnych, prowadzonych w celu
ukształtowania w człowieku odpowiedniej postawy
wobec pracy.
•
Postawa wobec pracy podobnie jak i aktywność
człowieka jest pochodną wielu
•
czynników. Kształtowanie właściwej postawy wobec
pracy jest jednym z zamierzonych celów prac
wychowawczych i socjalizacyjnych
PDF created with pdfFactory Pro trial version
•
Wartość pracy i poziom aktywności jest jednym z pierwotnych
uwarunkowań miejsca człowieka w strukturze ludności w wieku
produkcyjnym i stanowi o kierunkach przepływów zachodzących
pomiędzy ludnością aktywną i bierną zawodowo
.
Rys.. Struktura ludno
ści w wieku produkcyjnym i przepływy na rynku pracy.
PDF created with pdfFactory Pro trial version
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Metody aktywne w przedszkolu, STUDIA PEDAGOGIKA OPIEKUŃCZO - RESOCJALIZACYJNA, RÓŻNE Z PEDAGOGIKI
Aktywności-treści, PRZEDSZKOLE
Rozwój somatyczny i aktywność ruchowa dziecka w wieku przeds(1), KAMI
Sposoby stymulowania aktywności twórczej dzieci w wieku przedszkolnym., Gazetka dla rodziców Przedsz
Aktywność i aktywizacja, nauczanie przedszkolne i polonistyka, edukacja wczesnoszkolna, pedagogika-p
Aktywne słuchanie muzyki 2, Przedszkole - KOLOROWE POMOCE, Bati Strauss
Obszary aktywności dziecięcej PEDAGOGIKA PRZEDSZKOLNA
praca zaliczeniowa ze wstymulacji aktywności werbalnej w pracy przedszkola metoda intersemiotyczna
65.Metody aktywne zastosowane do nauki czytanuia ze zrozumi9eniem, pomoce do przedszkola, Odimienna
aktywnosc ruchowa, nauczanie przedszkolne i polonistyka, edukacja wczesnoszkolna, wychowanie fizyczn
metody aktywne-pedag.zabawy, Edukacja przedszkolna i wczesnoszkolna, Pedagogika przedszkolna
PRZEDSIĘBIORCA to człowiek aktywny i ekspansywny, Studia, Organizacja pracy zarządzanie ergonomia
Rozwijanie aktywności twórczej i jej wpływ na wychowanie dziecka w wieku przedszkolnym, Przedszkole,
OBSZARY AKTYWNOŚCI, plany pracy przedszkole
edagogika przedszkolna za jedną z podstawowych zasad wychowania uznaje stymulowanie aktywności własn
więcej podobnych podstron