WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA

Wydział Inżynierii Lądowej i Geodezji

1

POMIARY

WYSOKOŚCIOWE

WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA

Wydział Inżynierii Lądowej i Geodezji

Zgodnie z rysunkiem wysokość dowolnego punktu w wyniku niwelacji określa się
według wzoru:

H

B =

H

A

+



h

AB

Jeżeli różnica wysokości



h

AB

jest dodatnia, to punkt B jest położony wyżej niż

punkt A i teren wznosi się ku górze, natomiast jeżeli różnica wysokości jest ujemna,
to punkt B jest położony niżej, a teren opada.

WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA

Wydział Inżynierii Lądowej i Geodezji

3

Układ wysokości tworzą wysokości normalne, odniesione do średniego poziomu
Morza Bałtyckiego w Zatoce Fińskiej, wyznaczonego dla mareografu w Kronsztadzie
koło Sankt Petersburga.

Wysokość normalna punktu – jest to różnica potencjałów siły ciężkości w tym
punkcie i na powierzchni geoidy, podzielona przez przeciętną wartość przyspieszenia
wzdłuż linii pionu normalnego pola siły ciężkości.

Rzędne w układzie wysokości określa się z pomiarów geodezyjnych nawiązanych do
punktów wysokościowej osnowy geodezyjnej

.

WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA

Wydział Inżynierii Lądowej i Geodezji

Odczyt z łaty – zawsze 4 cyfry
(bez przecinka) łącznie z zerami

Dla przykładu obok odczyt
wynosi: 1364 (czwarta cyfra
oznacza milimetry i jest
szacowana przez obserwatora.

Zawsze wykonywane są dwa
odczyty (przy zmienionej
wysokości osi celowej)

Łaty ustawiamy na żabce

WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA

Wydział Inżynierii Lądowej i Geodezji

5

Zasada niwelacji geometrycznej

A

B

A

B

t

t

Kierunek poziomy

st N

B

A

A

B

AB

t

t

H

H

H











AB

H



WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA

Wydział Inżynierii Lądowej i Geodezji

6

Ciąg niwelacyjny

A

B

s1

s3

s2

sn

AB

H



Si

n

1

AB

H

H









WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA

Wydział Inżynierii Lądowej i Geodezji

7

Realizacja pomiaru

Niwelacja ze środka

!! Zawsze podwójny pomiar !!

WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA

Wydział Inżynierii Lądowej i Geodezji

W niwelatorze libellowym rozróżniamy następujące główne osie:

oś pionowa instrumentu (vv)

oś celowa lunety (cc)

oś libelli rurkowej (ll)

Sprawdzanie i rektyfikacja niwelatora

WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA

Wydział Inżynierii Lądowej i Geodezji

9

Wyżej wymienione osie powinny spełniać następujące warunki:

1.

oś libelli powinna być prostopadła do pionowej osi obrotu instrumentu

2.

oś celowa lunety powinna być równoległa do osi libelli niwelacyjnej lub
powinna być pozioma w zakresie działania kompensatora

3.

nitka pozioma krzyża celowniczego powinna być prostopadła do osi

obrotu niwelatora a

nitka pionowa krzyża powinna być prostopadła do

nitki poziomej

WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA

Wydział Inżynierii Lądowej i Geodezji

10

Rektyfikacja niwelatora

Libella pudełkowa:

WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA

Wydział Inżynierii Lądowej i Geodezji

11

Sprawdzenie działanie kompensatora poprzez wychylenie osi
celowej śrubami poziomującymi (w ustalonym zakresie).

Kontrola warunku poziomej osi celowej

WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA

Wydział Inżynierii Lądowej i Geodezji

12

Zapis do dziennika pomiarów kontrolnych

Przyrosty wysokości zapisujemy bez przecinka

Tylko końcowy wynik podajemy w metrach

Uwaga na znaki !!

WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA

Wydział Inżynierii Lądowej i Geodezji

13

Zgodnie z ustaleniami zawartymi w instrukcji technicznej O-

1, wysokości charakterystycznych

punktów terenowych należy określać względem punktów wysokościowej osnowy geodezyjnej
następującą dokładnością:

0,01 m - elementy naziemne uzbrojenia terenu,

0,05 m -

budowle i urządzenia techniczne o konstrukcji trwałej,

0,10 m -

budowle i urządzenia techniczne ziemne oraz podziemne - zakryte.

Średni błąd określenia wysokości charakterystycznych punktów rzeźby terenu nie powinien
przekraczać wielkości m

H

= 1/5

przewidywanego dla danej mapy cięcia warstwicowego.

Kryteria dokładności niwelacji:

-techniczna (m = ±1- ±10 mm)
-precyzyjna (m < 1mm, 0.6 mm/km)