1

Chemia nieorganiczna

wykład, 30 h

Dr hab. in

ż

. Marian Turek, prof. Pol.

Ś

l.

ul. B. Krzywoustego 6, p. 227

[e-mail]

Literatura

•

A. Biela

ń

ski, „Chemia Nieorganiczna”, PWN, W-wa 2003

•

L. Kolditz (red.) „Chemia nieorganiczna”, PWN, W-wa 1994

•

F. A. Cotton, G. Wilkinson, P. L. Gaus, „Chemia nieorganiczna.
Podstawy”, PWN, W-wa 1998

•

J.D.Lee, „Zwi

ę

zła chemia nieorganiczna ”, PWN, W-wa 1994

•

A.W. Wells „Strukturalna chemia nieorganiczna” WNT W-wa
1993

•

D.F. Shriver, P.W. Atkins „Inorganic chemistry” Oxford
University Press 2002

•

W.W. Porterfield “Inorganic chemistry. A unified approach”
Academic Press, Inc. San Diego, N.Y. , Boston, London,
Sydney, Tokyo 1993

•

P. A. Cox “Chemia nieorganiczna. (krótkie wykłady)” PWN, W-
wa 2003

•

H.B. Gray „Elektrony i wi

ą

zania chemiczne” PWN W-wa, 1968

•

B. Je

ż

owska-Trzebiatowska, S. Kopacz, T. Mikulski „Pierwiastki

rzadkie cz. I. Wyst

ę

powanie i technologia” PWN Warszawa –

Wrocław, 1976

Klasy substancji chemicznych

Substancje nieorganiczne

PIERWIASTKI

• gazy atomowe (He, Ne, Ar, Kr Xe, Rn)

(wi

ą

zania van der Waalsa);

• gazy cz

ą

steczkowe (H

2

, O

2

, F

2

, Cl

2

, N

2

)

(wi

ą

zania atomowe i van der Waalsa);

• ciecze (ciekły niemetal – Br

2

, ciekły metal – Hg);

• ciała stałe:

– cz

ą

steczkowe substancje stałe (B

12

, P

4

, S

8

, As

4

)

(wi

ą

zania atomowe i van der Waalsa);

– makrocz

ą

steczki lub krystaliczne substancje stałe (diament grafit);

(wi

ą

zania atomowe);

– metale

(wi

ą

zania metaliczne);

Zwi

ą

zki chemiczne nieorganiczne

Jonowe;

- proste zwi

ą

zki jonowe rozpuszczalne w wodzie lub innych rozpuszczalnikach

polarnych:

* kwasy: HCl, HBr, HClO

4

, HNO

3

, H

2

SO

4

............

* zasady: NaOH, KOH, Ca(OH)

2

, Ba(OH)

2

...........

* sole: NaCl, AgNO

3

, Na

2

S, K

2

SO

4

, Na

2

CO

3

........

- tlenki jonowe nierozpuszczalne w wodzie (Al

2

O

3

, Nb

2

O

5

), tlenki mieszane (np.

krzemiany, spinele);
- halogenki (AgCl, TlCl), siarczki (PbS, ZnS), w

ę

gliki (CaC

2

, Al

4

C

3

) inne (SiC, GaAs,

BN);
- zwi

ą

zki zawieraj

ą

ce solwatowane jony ([Ni(H

2

O)

6

]

2+

, ałuny) lub jony kompleksowe

([Fe(CN)

6

]

4-

, [Co(NH

3

)

6

]

3+

, [SiF

6

]

2-

)

Cz

ą

steczkowe;

- proste zwi

ą

zki cz

ą

steczkowe (PF

3

, SO

2

, OsO

4

, UF

6

);

- kompleksowe zwiazki zawieraj

ą

ce metal:

[PtCl

2

(PMe

3

)

2

] – dichloro-bis(trimetylofosfina) platyna(II),

[RuH(CO

2

Me)(PPh

3

)

3

] – hydrydooctanotris(trifenylofosfina)ruten(II);

- zwi

ą

zki metaloorganiczne zawieraj

ą

ce wi

ą

zania M – C: [Ni(CO)

4

], [Zr(CH

2

C

6

H

5

)

4

] –

tetra(benzyl)cyrkon(IV), [U(C

8

H

8

)

2

] –bis(

η

8

-cyklookta-1,3,5,7-tetraen)uran

Stopy;

- mi

ę

dzyw

ę

złowe;

- substytucyjne.

Zwi

ą

zki koordynacyjne (przykłady)

jednordzeniowe z ligandami jednopodstawnymi

jednordzeniowe z ligandami wielopodstawnymi

2

Zwi

ą

zki koordynacyjne (przykłady)

klastery

u

wielordzeniowe z ligandami jednopodstawnymi

metaloorganiczne