Doœwiadczenie uczy,

¿e impulsowe ³adowanie

akumulatorów ma³ej

mocy, o wymiarach

popularnych baterii AA

lub AAA, mo¿e zwiêkszyæ

ich ¿ywotnoœæ.

W

przedstawionym uk³adzie zasto-

sowano ³adowanie impulsowe,

przy wspó³czynniku wype³nienia

0,1 i œrednim pr¹dzie ³adowania

odpowiadaj¹cym 10-godzinnemu ³adowaniu

do pe³nej pojemnoœci. Dla akumulatora o wy-

miarze AA o pojemnoœci 400

÷

500 mAh œredni

pr¹d ³adowania wynosi 40

÷

50 mA, a w przy-

padku akumulatora AAA o pojemnoœci ok. 200

mAh – 20 mA. Amplitudy pr¹du ³adowania

s¹ oczywiœcie 10-krotnie wiêksze.

Schemat uk³adu do ³adowania akumulatorów

jest przedstawiony na rys.1. Sk³ada siê on

z generatora taktuj¹cego z uk³adem scalo-

nym U1 i Ÿród³a pr¹dowego z tranzystorami T1

i T2. Ca³oœæ jest zasilana z zasilacza sieciowe-

go z transformatorem ma³ej mocy 6

÷

8 VA,

o napiêciu wtórnym 10 V.

Uk³ad scalony U1, typ 4017 serii CMOS o œre-

dnim stopniu scalenia, jest 5-stopniowym licz-

nikiem Johnsona z wyjœciami dekodowany-

mi. Po doprowadzeniu do jego wejœcia zega-

rowego sygna³u o ustalonej czêstotliwoœci, na

wyjœciach DO0

÷

DO9 wystêpuj¹ sygna³y impul-

sowe o amplitudzie równej napiêciu zasilania

i czasie trwania odpowiadaj¹cym okresowi

przebiegu wejœciowego. W ka¿dej chwili sygna³

impulsowy wystêpuje tylko na jednym wyjœciu

licznika-dekodera. W uk³adzie przedstawio-

nym na rys.1 do wejœcia licznika U1 jest do-

prowadzony sygna³ otrzymany z jednopo³ów-

kowego prostowania sinusidy sieciowej o czê-

stotliwoœci 50 Hz (okres 20 ms), a na wyj-

œciach DO0

÷

DO9 kolejno wystêpuj¹ impulsy

o amplitudzie równej napiêciu zasilania i o cza-

sie trwania 20 ms, powtarzane co 200 ms.

Sygna³ taktuj¹cy mo¿na czerpaæ z dowolnego

wyjœcia, tutaj wykorzystano wyjœcie DO6.

Uk³ad scalony U1 jest zasilany napiêciem sta-

³ym z dzielnika rezystancyjnego z³o¿onego

z R6 i R7. To napiêcie wynosi w przybli¿eniu

ZASILACZ DO £ADOWANIA

AKUMULATORÓW

po³owê napiêcia zasilacza niestabilizowanego.

Kondensatory C1 i C2 s³u¿¹ do filtracji napiêæ

zasilaj¹cych.

Tranzystory T1 i T2 tworz¹ Ÿród³o o stabilizo-

wanym pr¹dzie wyjœciowym, jego wartoœæ wy-

nosi w przybli¿eniu 0,65 V / 3,3

Ω

, czyli ok.

200 mA. Mo¿e byæ ona zmieniona drog¹ do-

boru wartoœci rezystora R5 (tu 3,3

Ω

). Ponie-

wa¿ baza tranzystora T1 jest sterowana prze-

r

Z PRAKTYKI

14

biegiem impulsowym, to przebieg pr¹du wyj-

œciowego jest równie¿ impulsowy. Amplituda

impulsów pr¹du wyjœciowego, o czasie trwania

20 ms, wynosi 200 mA, a okres powtarzania

impulsów – 200 ms.

Na rys. 2 przedstawiono p³ytkê drukowan¹ za-

silacza do ³adowania akumulatorów ma³ej mo-

cy, a na rys. 3 – rozmieszczenie elementów na

p³ytce.

(cr)

n

Rys. 1. Schemat zasilacza do ³adowania akumulatorów ma³ej mocy

Rys. 2. P³ytka drukowana zasilacza (skala 1:1)

Rys. 3. Rozmieszczenie elementów na p³ytce

Zosta³ rozstrzygniêty Konkurs im. prof. M. Po¿aryskiego. By³ to ju¿ konkurs

dwudziesty pi¹ty, a wiêc jubileuszowy. Z tej okazji warto przypomnieæ sylwet-

kê patrona konkursu. Prof. Mieczys³aw Po¿aryski (1875 - 1945) by³ wybitnym

elektrykiem. Od roku 1899 wyk³ada³ elektrotechnikê w Szkole Wawelberga i Ro-

twanda, a od 1918 r. na Politechnice Warszawskiej. By³ wybitnym dydaktykiem,

autorem, licznych ksi¹¿ek i podrêczników, a tak¿e redaktorem naczelnym ”Prze-

gl¹du Elektrotechnicznego” i ”Wiadomoœci Elektrotechnicznych”. W 1921 ro-

ku, po usamodzielnieniu siê Wydzia³u Elektrycznego Politechniki Warszaw-

skiej zosta³ jego pierwszym dziekanem. Funkcjê tê pe³ni³ te¿ zaraz po wojnie,

a¿ do koñca swych dni.
W Konkursie im. prof. Po¿aryskiego nagradzane s¹ najlepsze prace opublikowa-

ne w czasopismach naukowo-technicznych SEP. Jury konkursu, pod przewodnic-

twem prof. Mieczys³awa Heringa przyzna³o za rok 2000 nastêpuj¹ce nagrody:

Nagroda pierwsza:

Zespó³ : Eugeniusz Bilkowski, Edward Czarzasty, Edward Ma-

zurkiewicz, W³odzimierz Tomczyk, Janusz Skierski za artyku³ ”Próby pracy wyspo-

wej bloków 360 MW w Elektrowni Be³chatów S.A.” (”Energetyka”, nr 7/2000).

Nagrody drugie:

Andrzej Dobrogowski za cykl artyku³ów ”O czasie i zega-

rach” (”Przegl¹d Telekomunikacyjny _ Wiadomoœci Telekomunikacyjne”,

nr 12/1999 oraz 4 i 10/2000
Stanis³aw Piróg za artyku³ ”Sterowanie trójfazowego mostkowego prostow-

nika tyrystorowego zmniejszaj¹cego sk³adow¹ biern¹ podstawowej harmo-

nicznej pr¹du Ÿród³a” (”Przegl¹d Elektrotechniczny”, nr 9/2000))

Nagrody trzecie:

Janusz Dobrowolski za artyku³ ”Mikro-elektro-mechanicz-

ne systemy mikrofalowe” (”Elektronika”, nr 4/2000)
Jerzy Szabatin za artyku³ ”Era informacyjna a teoria Shannona” (”Przegl¹d

Telekomunikacyjny _ Wiadomoœci Telekomunikacyjne”, nr 4/2000)
Zespó³: Beata Pa³czyñska, Ludwik Spiralski, Janusz Turczyñski za artyku³y:

”Charakterystyka zak³óceñ w energetycznych liniach zasilania niskiego na-

piêcia” oraz ”Wielkoœci opisuj¹ce zak³ócenia w energetycznych liniach za-

silania niskiego napiêcia” (”Elektronizacja”, nr 7/8 i 10/2000).

(r)

NAGRODY W KONKURSIE IM. PROF. M. PO¯ARYSKIEGO

Radioelektronik Audio-HiFi-Video 9/2001