KSZTAŁTOWANIE SIĘ KLASTRÓW NA MAZOWSZU (1)

KSZTAŁTOWANIE SIĘ
KLASTRÓW NA MAZOWSZU

Izabela Metrycka

MSGP, gr. B

17.03.2010

KLASTER - CO TO TAKIEGO?

Koncepcja klastrów sięga dziewiętnastowiecznych dystryktów
przemysłowych, a z biegiem czasu zyskała coraz większą popularność.
Dzięki równoczesnej współpracy i konkurencji (ang. co-opetition),
klastry są motorem napędzającym gospodarki państw poprzez
podnoszenie ich konkurencyjności i innowacyjności.

Angielski termin cluster

tłumaczono jako skupienie, zespół, grupa.

W kontekście gospodarki globalnej, konkurencyjności przedsiębiorstw i
rozwoju regionalnego termin cluster (clusters) tłumaczy się na język
polski jako grono (grona)

bądź też klaster (klastry).

KLASTER - CO TO TAKIEGO?

Klaster -

geograficzne skupisko wzajemnie powiązanych firm,

wyspecjalizowanych dostawców, jednostek świadczących usługi, firm
działających w pokrewnych sektorach i związanych z nimi instytucji
(np. uniwersytetów, jednostek normalizacyjnych, stowarzyszeń
handlowych oraz instytucji finansowych) w

poszczególnych

dziedzinach, konkurujących między sobą, ale również
współpracujących.

Klastry osiągające masę krytyczną (niezbędną liczbę firm i innych
instytucji tworzących efekt aglomeracji) i odnoszące niezwykłe sukcesy
konkurencyjne w

określonych dziedzinach działalności, są uderzającą

cechą niemal każdej gospodarki narodowej, regionalnej, stanowej,
a

nawet wielkomiejskiej, głównie w krajach gospodarczo rozwiniętych.

wg M. E. Porter’a

Sieć współpracy to specyficzna forma powiązań pomiędzy
aktorami gospodarczymi oparta na współzależnościach,
kooperacji i zaufaniu.

Sieć nie musi być skoncentrowana przestrzennie.

SIECI WSPÓŁPRACY

- CO TO TAKIEGO?

FIRMY DZIAŁAJĄCE W RAMACH KLASTRÓW I SIECI
ŁĄCZĄ SIŁY W NASTĘPUJĄCYCH OBSZARACH:



badania i rozwój – badania podstawowe i zaawansowane



produkcja

– łączenie produktów i usług różnych firm



surowce

– wspólny zakup



szkolenia z zakresu zarządzania oraz szkolenia
specjalistyczne



badania trendów technologicznych



marketing i sprzedaż – badania marketingowe, wspólna marka
produktów, wspólne kanały dystrybucji



logistyka

– wspólne magazyny, transport

SPRAWDZONE FORMY WSPIERANIA
KLASTRÓW I SIECI WSPÓŁPRACY

Sillicon Valley

300 mil - ponad 6 tys. firm hi-tech -

zatrudnionych ponad mln osób.

Początki rozwoju, związane z wynalezieniem wzmacniaczy oraz rozpoczęcia działalności
firmy HP, założonej przez studentów wspartych pożyczką. Powstało Laboratorium
Półprzewodników.

Wspólnota technologiczna, cechująca się bardzo wysoką mobilnością personelu.
Mobilność oraz wspólne korzenie przedsiębiorców stały się źródłem społecznych i
profesjonalnych sieci umożliwiających sprawny przepływ informacji i wiedzy i ich
szybką dyfuzję.

Źródłem postępu technologicznego region i sieci, a nie pojedyncze firmy.

Na początku lat 80. regres m.in. ze względu na konkurencję ze strony Japonii i państw
wschodnioazjatyckich. Strategia, którą obrali miejscowi liderzy, to założenie po rocznym
społecznym dialogu organizacji non profit Joint Venture: Sillicon Valley Network,
która prowadzi działania w 13 obszarach na rzecz zlikwidowania pogłębiającego się
rozdźwięku między przemysłem, rządem i lokalną społecznością.

SPRAWDZONE FORMY WSPIERANIA
KLASTRÓW I SIECI WSPÓŁPRACY

Szwedzkie Telecom City (południowy region Szwecji – Blekinge)

W latach 80. przemysł metalowy, wysoka stopa bezrobocia.
W ciągu 10 lat - wiodący klaster telekomunikacyjny, skupiający najważniejsze światowe firmy.

Powstały - w ’87 r. Centrum Software Blekinge, w ‘89 r. Uniwersytet Blekinge kształcący dla
potrzeb przemysłu ICT. W 1990 roku nowy profil technologiczny regionu – w zakresie
telefonii komórkowej, zainicjowany inwestycją firmy Ericsson.

Przedsiębiorstwa klastra współpracują z uniwersytetem, zwanym Instytutem Technologii
Blekinge, jak również z władzami lokalnymi, w działaniach na rzecz wzrostu,
zwiększenia rentowności oraz rozwoju edukacji i badań. Dialog oparty jest na
specyficznej mentalności działania: moja wygrana jest twoją wygraną (strategia win-win).

W drugiej połowie lat dziewięćdziesiątych doszło w regionie do znaczących inwestycji
międzynarodowych przedsiębiorstw i funduszy venture capital.

Wg twórców sukcesu kluczowymi w strategii rozwoju klastra są obszary, które mogą być
motorem jego dalszego rozwoju i są ludzie, którzy uwierzą i podejmą inicjatywę.

SPRAWDZONE FORMY WSPIERANIA
KLASTRÓW I SIECI WSPÓŁPRACY

Bałtycki klaster biotechnologii - Medicon Valley

(duńsko – szwedzki region Oresund)

Lokalny potencjał w zakresie gospodarki opartej na wiedzy (biotechnologii).

Współfinansowanie w ramach projektu Interreg II, wsparło inicjatywę uniwersytetu
kopenhaskiego i szwedzkiego Lund University - stworzenia organizacji Medicon Valley
Academy (MVA).

W ramach projektu MVA skoncentrowała się na poprawie warunków dla prowadzenia
prac badawczo-naukowych, transferze technologii, innowacji oraz transferze
rozwiązań do przedsiębiorstw rynkowych.

MVA przekształciła się w stowarzyszenie non-profit finansowane ze składek organizacji
członkowskich wywodzących się zarówno z sektora publicznego jak i prywatnego oraz
różnych typów instytucji: przedsiębiorstw, instytucji sektora prac badawczo-rozwojowych,
uniwersytetów, instytucji finansowych jak również samorządów lokalnych.

Jednym z elementów inicjujących obok ogólnego wsparcia przez władze regionu, była
budowa powiązania infrastrukturalnego w postaci mostu przez cieśninę.

KLASTRY W POLSCE

KLASTRY NA MAZOWSZU
REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY

Celem głównym RPO WM jest:

POPRAWA KONKURENCYJNOŚCI REGIONU I ZWIKSZANIE SPÓJNOŚCI
SPOŁECZNEJ, GOSPODARCZEJ I PRZESTRZENNEJ WOJEWÓDZTWA.

Priorytet I.

Tworzenie warunków dla rozwoju potencjału innowacyjnego i

przedsiębiorczości na Mazowszu

Cel główny:

Poprawa konkurencyjności Mazowsza poprzez tworzenie korzystnych warunków dla
rozwoju potencjału innowacyjnego i wsparcie rozwoju przedsiębiorczości.

Jeden z celów szczegółowych:

Rozwój sieci powiązań gospodarczych poprzez wspieranie powstawania i rozwoju
klastrów i powiązań kooperacyjnych między przedsiębiorstwami i przedsiębiorstwami a
sferą badawczo - rozwojową.

KLASTRY NA MAZOWSZU
REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY

Główne bariery dla rozwoju przedsiębiorstw:



brak terenów wyposażonych w infrastrukturę inwestycyjną,



brak kapitału własnego na założenie przedsiębiorstwa, jego rozwój i

wdrażanie systemów jakości i zarządzania,



problemy z uzyskaniem zewnętrznego finansowania (szczególnie
problem ten dotyczy MSP),



niskie nakłady inwestycyjne,



ograniczony dostęp do badań i innowacji,



brak środków na modernizację techniczną,



utrudniony dostęp do usług konsultacyjnych i doradczych,



niski stan rozwoju instytucji otoczenia biznesu oraz niedostateczna

promocja przedsiębiorstw i rozwoju technologicznego MSP.

KLASTRY NA MAZOWSZU
REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY

Przedsięwzięcia realizowane w ramach priorytetu:



wzmocnienie konkurencyjności sfery B+R - wsparcie rozwoju ośrodków o wysokim potencjale

badawczym -

> inwestycje służące potrzebom badań naukowych lub prac rozwojowych, w tym

inwestycje infrastrukturalne: budowy, rozbudowy i modernizacje infrastruktury naukowo - badawczej

jednostek naukowych i szkół wyższych oraz rozwój infrastruktury specjalistycznych laboratoriów,



budowa potencjału innowacyjnego - wsparcie powstawania i rozwoju przedsiębiorstw innowacyjnych i

wzmocnienia dyfuzji innowacji, przewidziane jest udzielanie bezpośredniego wsparcia zakupu nowych

technologii i wdrażanie innowacji o charakterze regionalnym, (szczeg. produktowych, procesowych,

działalności badawczo-rozwojowych),



specjalistyczne wsparcie doradcze,



stymulowanie podejmowania i wzmacniania współpracy nauka- gospodarka -> realizacja

projektów celowych i wdrożeń wyników prac B+R, wspieranie powiązań kooperacyjnych o znaczeniu

regionalnym i ponadregionalnym i klastrów, transfer nowych technologii i know-how,



wsparcie rozwoju instytucji otoczenia biznesu -

wykreowanie nowych i wzmocnienie już istniejących

instytucji otoczenia biznesu oraz zapewnienie dostępu do usług konsultacyjnych i doradczych dla MSP,

KLASTRY NA MAZOWSZU
REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY

Przedsięwzięcia realizowane w ramach priorytetu, c.d.:



projekty nakierowane na rozwój MSP i podniesienie konkurencyjności - możliwość ubiegania się o

dotacje na przedsięwzięcia inwestycyjne w celu rozpoczęcia, rozszerzenia lub zmiany profilu

działalności gospodarczej oraz tworzenie i rozwijanie sieci i powiązań kooperacyjnych ,



projekty wsparcia we wprowadzaniu przyjaznych środowisku technologii oraz usprawnienia

zarządzania środowiskiem, w tym w zakresie pozwoleń zintegrowanych, oczyszczania cieków

przemysłowych, ochrony powietrza oraz gospodarki odpadami przemysłowymi i niebezpiecznymi,

dofinansowanie wprowadzania proekologicznych technologii,



poprawa konkurencyjności - wykorzystanie potencjału, w tym korzystnej lokalizacji i rezerw

terenowych, wspieranie projektów w zakresie uzbrajania terenów pod inwestycje,



rozwój instrumentów finansowania działalności gospodarczej i inwestycyjnej funduszy

pożyczkowych i poręczeń kredytowych, oraz dokapitalizowanie takich funduszy,



wsparcie i integracja działań w zakresie marketingu i promocji gospodarczej regionu, promocja

przedsiębiorców na targach, misjach gospodarczych, imprezach targowo-wystawienniczych,



wspieranie i rozwój spójnych systemów informacji w zakresie promocji przedsiębiorczości i

innowacyjności.

KLASTRY NA MAZOWSZU

(wg portalu innowacje)

KLASTRY NA MAZOWSZU
Mazowiecki Klaster Technologii Informacyjnych
i Komunikacyjnych

Powstał z inicjatywy Instytutu Badań Rynku, Konsumpcji i Koniunktur . Misją jest niwelowanie różnic
pomiędzy warunkami działania i rozwoju firm MSP z obszaru w metropolitarnego a pozostałą częścią
województwa.
Klaster realizuje swoją misję poprzez nawiązywanie i rozwijanie współpracy pomiędzy
jednostkami z obszaru Warszawy i z terenów poza metropolitalnych.
Realizowane są wspólne projekty badawcze, wdrożeniowe i inwestycyjne, oferowane jest
członkom wsparcie w dostępie do finansowania wdrożeń innowacyjnych technologii i
produktów.

KLASTRY NA MAZOWSZU
Mazowiecki Klaster Innowacyjnych
Technologii Fototonicznych

Firmy optoelektroniczne wchodzące w skład klastra produkują elementy
przeznaczone dla przemysłu, ochrony środowiska, a także dla medycyny.
Wspierające je instytuty badawcze zajmują się opracowywaniem, wytwarzaniem i
badaniem nowych źródeł promieniowania w szczególności laserowego, detektorów,
nowych materiałów dla potrzeb optoelektroniki oraz urządzeń kontrolno-pomiarowych.
Optoklaster działa w celu zwiększenia konkurencyjności i innowacyjności regionu
mazowieckiego poprzez efektywnego transferu technologii High Tech z ośrodków
badawczych do firm, koncentracji badań naukowych oraz integracji działań
przedsiębiorstw, agencji, stowarzyszeń i władz regionalnych w obszarze technologii.

KLASTRY NA MAZOWSZU
Alternatywny Klaster Informatyczny

Ma integrować firmy teleinformatyczne, skupione na obszarze
województw: mazowieckiego, lubelskiego, podkarpackiego oraz
małopolskiego.
Misją przewodnią klastra jest zdolność konkurowania z
międzynarodowymi przedsiębiorstwami i dążenie do
systematycznego powiększania udziału w rynku krajowym.

KLASTRY NA MAZOWSZU
Mazowiecki Klaster Druku i Reklamy

Oferuje usługi i produkty z zakresu poligrafii, druku i reklamy,
rozbudowane dodatkowo o wąskie specjalizacje. Posiada
imponujące moce przerobowe, różnorodny park maszynowy oraz
wieloletnie doświadczenie. Podaje się za najmocniejszego
partnera poligraficzno

–reklamowego na Mazowszu.

KLASTRY NA MAZOWSZU
Mazowiecki Klaster Lotniczy

Celem Mazowieckiego Klastra Lotniczego AVIATION MAZOVIA
jest sformalizowanie działalności firm i instytucji o profilu lotniczym
i pokrewnym oraz zajmujących się energetyką odnawialną
(elektrownie wiatrowe) na Mazowszu, zarówno produkcyjnych jak i
usługowych tak, aby mogły osiągnąć jak najbardziej optymalne
warunki rozwoju, nie zacierając między nimi aspektu konkurencji.