Inne nazwy
kwas chlorosiarkowy, kwas monochlorosulfonowy, wodorotlenochlorek sulfurylu, hydro-
ksychlorek sulfurylu, oksychlorek sulfurylu
Klasyfikacja i oznakowanie
Znaki ostrzegawcze - Znaki nakazu - Znaki zakazu
Znak transportowy
Symbole R
R 14
Reaguje gwa∏townie z wodà
R 35
Wywo∏uje powa˝ne oparzenia
R 37
Dzia∏a dra˝niàco na uk∏ad oddechowy
Symbole S
(S 1/2
Przechowywaç w zamkni´ciu i poza zasi´giem dzieci)
S 26
W przypadku zanieczyszczenia oczu przemyç natychmiast du˝à iloÊcià
wody, zwróciç si´ o pomoc lekarskà
S 45
W przypadku awarii lub jeÊli poczujesz si´ niezdrowo, skonsultuj si´ z leka-
rzem (jeÊli mo˝liwe, poka˝ etykiet´)
Oznakowanie preparatów
Zakres [%]
Oznakowanie
Symbole R
c
≥
20
C
35, 37
10
≤
c < 20
C
35
5
≤
c < 10
C
34
1
≤
c < 5
Xi
36/38
Klasyfikacja wed∏ug ró˝nych przepisów
W∏aÊciwe numery TRGS/TRGA: —
Norma czystoÊci powietrza (TA):
- post´powaç jak z nieorganicznymi gazami i parami klasy III;
- maks. dopuszczalna emisja: 30 mg/m
3
(strumieƒ masy
≥
0,3 kg/h)
Kwas chlorosulfonowy
Cz´Êç 8: Arkusze danych
Cz´Êç 8 Nr 470 Strona 1
Grudzieƒ 2000
Niebezpieczne substancje. Praktyczny poradnik
Nr wg CAS: 7790-94-5
Nr indeksu: 016-017-00-1
Nr wg ONZ: 1754
Nr wg EINECS: 232-234-6
470
Kwas
chlorosulfonowy
Wzór chemiczny: HClSO
3
Ostrze˝enie
przed substancjami
˝ràcymi
Nakaz stosowania
ochrony oczu
Nakaz stosowania
ochrony ràk
C
substancja
˝ràca
Klasa zagro˝enia wg VbF: —
Klasyfikacja wg GGVS rozporzàdzenia o warunkach transportu ∏adunków niebezpiecznych
w ruchu drogowym:
klasa 8, cyfra 12 a, numer zagro˝enia X88
Rozporzàdzenie o ochronie przed imisjà z (roku): 1991
Za∏àcznik 2 Rozporzàdzenia o ochronie przed imisjà, nr 76
Przepisy bran˝owe stowarzyszenia zawodowego VBG: —
Przepisy bran˝owe stowarzyszenia zawodowego ZH1 229
KZW, klasyfikacja w∏asna przemys∏u chemicznego: nie
Ârodki bezpieczeƒstwa
Instalacja, aparatura i zbiorniki powinny byç szczelnie zamkni´te. Odsysaç w miejscach
odbioru lub tworzenia si´ produktu. Dobrze przewietrzaç pomieszczenia. Chroniç przed
wilgocià. Unikaç bezpoÊredniego kontaktu z oczami, skórà lub ubraniem. Pracowaç
w odzie˝y ochronnej. Do ochrony oddychania stosowaç filtr dla gazów ∏àczony z filtrem
przeciwpy∏owym typu B (E) z P 2.
Pierwsza pomoc
Po wdychaniu (inhalacji) natychmiast podaç do inhalacji Dexamethason w spray’u
(Auxiloson, Pulmicort). Zapewniç spokój, Êwie˝e powietrze, opiek´ lekarskà, transport
w pozycji le˝àcej, w razie potrzeby w stabilnej pozycji bocznej. Po kontakcie ze skórà
ska˝one cz´Êci cia∏a natychmiast dok∏adnie umyç du˝à iloÊcià wody z myd∏em.
Po ska˝eniu oczu oczy dok∏adnie przemyç du˝à iloÊcià bie˝àcej wody, przy szeroko
rozwartych powiekach. Czyste oko chroniç, w razie potrzeby usunàç szk∏a kontaktowe.
Konieczna wizyta kontrolna u okulisty. Po po∏kni´ciu natychmiast wyp∏ukaç jam´ ustnà,
a nast´pnie obficie popiç wodà. Zapewniç spokój, Êwie˝e powietrze, transport w pozycji
le˝àcej do lekarza, w razie potrzeby w stabilnej pozycji bocznej. Usunàç ska˝one cz´Êci
odzie˝y.
Pierwsze czynnoÊci w razie po˝aru
Zagro˝ony teren zagrodziç w kierunku z wiatrem. W razie potrzeby ostrzec mieszkaƒ-
ców zagro˝onej strefy. Produkt reaguje z wodà. Mogà tworzyç si´ tlenki siarki i chloro-
wodór. Substancja sama nie jest palna. Produkt i pojemniki nie obj´te jeszcze po˝arem
usunàç z zagro˝onego terenu. Po˝ar w otoczeniu gasiç za pomocà w∏aÊciwych Êrodków
gaÊniczych.
Usuwanie ma∏ych iloÊci
Rozlanà ciecz zneutralizowaç ostro˝nie dodajàc wapna hydratyzowanego lub w´glanu
sodowego i sp∏ukaç obfitym strumieniem wody.
Pierwsze czynnoÊci przy zagro˝eniu ska˝eniem
Powietrze:
produkty rozk∏adu zbiç rozpryskiwanà wodà i/lub energicznie wzburzyç,
zawirowaç.
Woda:
ostrzec odbiorców wody pitnej, ch∏odzàcej i u˝ytkowej (przemys∏owej); ska-
˝onà wod´ gaÊniczà zatrzymaç.
Gleba:
ma∏e iloÊci produktu zebraç za pomocà Êrodków wch∏aniajàcych i umieÊciç
w wodoszczelnie zamykanych pojemnikach; warstw´ gleby zanieczyszczonà
wi´kszà iloÊcià wylanego lub rozsypanego produktu zdjàç i dostarczyç do
odpowiedniej jednostki likwidujàcej odpady.
Kwas chlorosulfonowy
Cz´Êç 8: Arkusze danych
Cz´Êç 8 Nr 470 Strona 2
WEKA Sp. z o.o.
Wskazówki dla stra˝y po˝arnej
Po˝ar w otoczeniu gasiç za pomocà w∏aÊciwych Êrodków gaÊniczych. Dru˝yny po˝ar-
nicze nale˝y wyposa˝yç w niezale˝ne od powietrza aparaty oddechowe oraz w lekkie
chemiczne ubrania ochronne. Prace zwiàzane z usuwaniem odpadów wykonaç w nieza-
le˝nych od otaczajàcego powietrza aparatach oddechowych oraz w lekkich chemicz-
nych ubraniach ochronnych.
Fizyczne i chemiczne w∏aÊciwoÊci substancji
Kwas chlorosulfonowy jest bezbarwnà lub ˝ó∏tawà, dymiàcà na powietrzu cieczà o ostrym
zapachu.
Masa molowa:
116,524 g/mol
Temperatura zap∏onu (cc):
— °C
Temperatura topnienia:
-80 °C
RozpuszczalnoÊç w wodzie:
w 20 °C
hydrolizuje
Temperatura wrzenia:
przy 1013 mbar
151-152 °C
RozpuszczalnoÊç w rozp. organ. (20°C):
reaguje z wieloma rozpuszczalnikami
G´stoÊç:
organicznymi (np. z alkoholami
w 20 °C
1,753 g/cm
3
i z ketonami)
Pr´˝noÊç par:
Próg zapachowy:
nie znany
w 20 °C
1,3 mbar
w 30 °C
2,6 mbar
St´˝enie nasycenia:
w 50 °C
9,5 mbar
w 20 °C
6,21 g/m
3
w 30 °C
12,02 g/m
3
Wzgl´dna g´stoÊç par
w 50 °C
41,20 g/m
3
(powietrze = 1):
4,02
Wspó∏czynniki przeliczeniowe:
LotnoÊç (eter = 1):
0,0
1 mg/m
3
= 0,21 cm
3
/m
3
1 cm
3
/m
3
= 4,84 mg/m
3
Reakcje z innymi substancjami
Reaguje gwa∏townie z wodà i z niektórymi metalami. Reaguje wybuchowo z fosforem.
Z wodà tworzy kwas siarkowy i kwas solny. Z materià organicznà, tak˝e z tkankami cia∏a
reaguje podobnie jak kwas siarkowy.
Zagro˝enia dla zdrowia
Kwas chlorosulfonowy dzia∏a silnie ˝ràco na skór´ i b∏ony Êluzowe. Powoduje podra˝-
nienie i obrz´k p∏uc.
St´˝enie dopuszczalne w powietrzu(MAK) w mg/m
3
: 1
Ograniczenia szczytowe: 1
Resorpcja skóry: H
Kwas chlorosulfonowy
Cz´Êç 8: Arkusze danych
Cz´Êç 8 Nr 470 Strona 3
Grudzieƒ 2000
Niebezpieczne substancje. Praktyczny poradnik
Zagro˝enia dla Êrodowiska
Wskaênik oceny dla ostrej toksycznoÊci:
wobec ssaków —
wobec ryb 3,1
wobec bakterii
—
Numer w katalogu substancji
Klasa zagro˝enia wody:
2
zagra˝ajàcych wodzie:
236
Numer kodu odpadów:
060199
Kontrola nara˝enia
WartoÊç NDS:
1
Choroby zawodowe: BK 1312, 4302, 5101
WartoÊç NDSCh:
3
WartoÊç NDSP:
—
Instrukcje bran˝owe:
G 22, 23, 24
Badania profilaktyczne: nie wymagane
Instrukcja post´powania
Rozprowadzanie: Za∏àcznik do § 1 Rozporzàdzenia o zakazie i ograniczeniach dla che-
mikalii, punkt: —
Zakaz samoobs∏ugi wg § 4 Rozporzàdzenia o zakazie i ograniczeniach dla chemikalii: tak
Produkcja i stosowanie: Za∏àcznik IV Rozporzàdzenia o substancjach szkodliwych, punkt: —
Warunki przechowywania wg § 24 Rozporzàdzenia o substancjach szkodliwych: nie
Informacje dodatkowe
Dane toksykologiczne
Dane okreÊlajàce ostrà toksycznoÊç nie sà znane. Substancja ta dzia∏a na tkank´ orga-
nicznà – podobnie jak kwas siarkowy – silnie ˝ràco.
Wskazówki dla lekarzy
Symptomy podra˝nienie b∏ony Êluzowej, obrz´k p∏uc. Dzia∏a silnie odwodorniajàco. Pod
wp∏ywem wilgoci tworzy si´ kwas o dzia∏aniu ˝ràcym. Dzia∏a silnie ˝ràco na skór´ i na
b∏ony Êluzowe. Post´powanie: stosowaç odtrutki w zale˝noÊci od objawów. Po spo˝yciu
spowodowaç wymioty wzgl´dnie p∏ukanie ˝o∏àdka, a nast´pnie podaç w´giel aktywny
i siarczan sodu (po 1 ∏y˝ce sto∏owej na 1/4 dm
3
wody) po inhalacji podawaç dexame-
thason. Nale˝y kontrolowaç stan rannego, któremu zagra˝a obrz´k p∏uc. Diagnostyka
i kontrola: poczàtkowe stadium toksycznego obrz´ku p∏uc mo˝na rozpoznaç rentge-
nograficznie, wykonujàc zdj´cie klatki piersiowej po ok. 8 godzinach od wch∏oni´cia
(zm´tnienie obwodowe). W uzasadnionych przypadkach zagro˝enia obrz´kiem p∏uc
zaleca si´ wykonanie kontrolnych zdj´ç porównawczych bezpoÊrednio po inhalacji.
Zastosowanie
Jako silny czynnik sulfonujàcy, chlorujàcy i sulfochlorujàcy w syntezach chemii orga-
nicznej.
Kwas chlorosulfonowy
Cz´Êç 8: Arkusze danych
Cz´Êç 8 Nr 470 Strona 4
WEKA Sp. z o.o.