PYTANIA EGZAMINACYJNE Z DERMATOLOGII
1. Podział pokrzywek
Alergiczna- I i IV mechanizm immunologiczny, objawy kliniczne w postaci bąbli lub
wstrząsu.
Spowodowana przez:
- Leki
- Produkty żywnościowe
- Inne
Niealergiczna- w powstawaniu biorą udział nieswoiste czynniki. Prowadzą do powstania
bąbli. Podział:
- toksyczna- po kontakcie z roślinami (np. pokrzywą), zwierzętami, po ukłuciu przez
owady
- wywołana przez wyzwalacze histaminy- związki uwalniające histaminę z kom.
tucznych. Są to:
o
dermografizm
o
p. cholinergiczna
o
na zimno
o
na ucisk
o
na ciepło
o
na fale elektromagnetyczne
o
świetlna
Podział pod względem klinicznym:
- ostra- do 6 tygodni. Alergiczna, występuje po lekach lub produktach żywnościowych.
Także toksyczna
- przewlekła- ponad 6 tygodni. W 70% etiologia nieznana. Wykwity są mniej obfite jak
w ostrej
2. Pokrzywka świetlna- Urticaria solaris. Photourticaria
Def. Rzadka, powstaje pod wpływem promieni słonecznych o różnej długości fal.
Etiopatogeneza- Promieniowanie. Mechanizm powstawania zmian jest immunologiczny
Objawy i przebieg:
- w kilka minut po naświetlaniu pojawiają się bąble, zajmują również skórę osłoniętą.
Bąble utrzymują się kilka hh
- Częstsze u K, 10- 50 r.ż.
- Przewlekłe
Leczenie:
- leki przeciwhistaminowe- nie zawsze skuteczne, wysokie dawki
- „odczulanie”- przyzwyczajanie skóry do wysokich dawek promieniowania
odpowiedniej długości fal UV. Wytworzenie tolerancji na wzrastające dawki UVA,
UVB. Ekspozycje powtarza się co 2-3 dni- powoduje zjawisko tachyfilaksji
- plazmafereza- usuwa bliżej nie scharakteryzowany czynnik w surowicy
3. Pokrzywka ostra- co ją wywołuje- Urticaria acuta
Czynniki wywołujące:
- pokarmy- objawy pojawiają się w kilka hh po spożyciu:
o
nudności
o
wymioty
o
bóle brzucha
o
biegunki
- leki
- alergeny wziewne
Czas trwania wysiewu wynosi kilka, kilkanaście hh.
4. Pokrzywka autoimmunologiczna- urticaria
Pokrzywka autoimmunologiczna, której istotnymi cechami są autoprzeciwciała
przeciwtarczycowe lub skierowane przeciwko receptorowi FceR1 dla IgE, występuje
wyłącznie u chorych, u których zmiany skórne trwają długo.
5. Mechanizm immunologiczny i immunotolerancji w pokrzywce aspirynowej
Mediatorem są leukotrieny. Mechanizm jest niealergiczny. W wielu przypadkach istnieje
nadwrażliwość na: benzoesany, azobarwniki i NLPZ.
Cechą charakterystyczną jest szybkie cofanie się zmian pokrzywkowych po usunięciu
leków zawierających salicylany.
Autoimmunologiczny podtyp
Ab przeciw rec. IgG, Fc
ε R-1. Należą głównie do klas IgG1 i IgG3, mają zdolność do
aktywacji dopełniacza i powodowania wzmożonego wydzielania histaminy.
6. Pokrzywka- diagnostyka przewlekłej- nieswoisty wzrost IgE w ch. Pasożytniczych
Rozpoznanie pokrzywki opiera się na:
- stwierdzeniu jednopostaciowej osutki bąblowej
- krótkotrwałym utrzymywaniu się poszczególnych wykwitów
- ustępowania bez pozostawienia śladu
- występowaniu świądu
- danych z wywiadu
W pokrzywce w której podejrzewamy mechanizm immunologiczny:
- wyłączania poszczególnych alergenów lub test prowokacji
- odczyny skórne- prick test, test skaryfikacyjny, śródskórne wstrzyknięcie Ag
- RIST- określenie stężenia IgE
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
2
- RAST- wykrywa swoiste Ab IgE przeciw określonym Ag: kurz, Ag pokarmowe, leki.
- ELISA- wykrywa swoiste Ab
W pokrzywce przewlekłej aspirynowej:
- dieta ziemniaczano- ryżowa (eliminacja alergenów, usunięcie objawów), a następnie
wykonujemy test prowokacji (podajemy we wzrastających dawkach co 2h 50-1000mg
ASA)
Pokrzywka wywołana- mocne pociągnięcie szpatułki i notuje czas wystąpienia
dermografizmu- czerwonego i białego.
Pokrzywka kontaktowa (contact urticaria)- test płatkowy- pozostaje na skórze 20min.,
powinien być odczytywany po 30min. Od zdjęcia płatka
Pokrzywka z zimna- dodatni odczyn na miejscowe działanie zimna w ciągu kilku min.
(strumień zimnej wody)., odczyn występuje po 10-12min
Pokrzywka cieplna- przyłożenie do skóry cylinderka z wodą o temp. 34-44
°C. Odczyn
występuje po 5-10min
Pokrzywka cholinergiczna- wysiłek fizyczny prowadzący do pocenia się powoduje
wysiew drobnych zmian pokrzywkowych
Pokrzywka świetlna- ad. 2
7. Mechanizm wyprysku kontaktowego Contact dermatitis
Alergiczny wyprysk kontaktowy jest związany z IV mechanizmem alergii.
Fazy:
- indukcyjna:
o
penetracja haptenów w głąb naskórka, wiążą się z różnymi białkami i powstaje
kompleks immunologiczny
o
komórki Langerhansa prezentują kompleksy limf. T
o
Limf. Th
1
wytwarzają IL-2, pobudzającą kom. Langerhansa do proliferacji
- Wyzwalania reakcji:
o
Po ponownym kontakcie z Ag (po 5-7dniach po uczuleniu) dochodzi do
powstania odczynu wypryskowego
Czynniki wzmagające procesy zapalne:
- występowanie na keratynocytach cząsteczki adhezyjnej- ICAM1- ligand dla rec. LFA-1
na leukocytach
- keratynocyty (na nich pojawiają się Ag MHC II) wytwarzają prozapalne cytokiny IL-1 i
TNF
α, który jest jednym z głównych,mediatorów odczynu zapalnego
- Limfocyty Th
1
wytwarzają:
o
IL-2- stymuluje dalszą proliferację limfocytów- wzmożenie odczynu
zapalnego (max po 48h)
o
INF
γ- powoduje dalszą syntezę Ag MHC na keratynocytach
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
3
Klasyczna reakcja typu wyprysku kontaktowego występuje w przypadku, gdy liczba i
czynność komórek Langerhansa w naskórku są prawidłowe.
8. Typ nadwrażliwości w kontaktowym zapaleniu skory
Związany z IV mechanizmem immunologicznym, zwany alergią opóźnioną lub
komórkową. Związany z czynnym udziałem limfocytów T. Od chwili powtórnego
wniknięcia Ag do skóry do wystąpienia objawów mija kilka, kilkadziesiąt minut.
Patrz- pyt.7
9. Wymień 6 związków będących alergenami kontaktowymi
Alergeny zawodowe:
- cement i jego przetwory ( chrom, kobalt)
- preparaty fryzjerskie (farby, lakiery)
- nikiel
- guma i jej składniki
- żywice epoksydowe
- kleje
- farby, lakiery i inne
Alergeny niezawodowe:
- kosmetyki
- perfumy
- środki czystości
- guma i jej składniki
- materiały tekstylne
- wyroby metalowe
Alergeny lekowe:
- antybiotyki
- sulfonamidy
- środki dezynfekcyjne
- balsam peruwiański
- rezorcyna
- podłoża maściowe
- środki konserwujące
10. Definicja wyprysku Eczema
Powierzchniowy stan zapalny skóry, którego klinicznym wykwitem jest grudka
wysiękowa, a histologicznie stan gąbczasty naskórka. Mogą go wywoływać alergiczne jak
i niealergiczne- drażniące.
11. Etiopatogeneza wyprysku alergicznego- co to są idy
Patrz pyt. 7
Kontakt z metalem np. z niklem często daje wykwity w miejscach odległych- idy niklowe
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
4
12. Testy punktowe- prick test- zalety i wady w AZS
Testy punktowe polegają na umieszczeniu na skórze kropli alergenu i nakłuciu skóry
wystandaryzowanym lancetem w jej obrębie.
- Odległość między testowanymi alergenami powinna wynosić przynajmniej 3 cm, aby
unikać nakładania się sąsiednich odczynów, co utrudniłoby ocenę.
- Jednocześnie wykonuje się testy kontrolne z histaminą 1/1000 (substancja
alergizująca) oraz rozpuszczalnikiem (substancja obojętna).
- Do każdej kropli używa się nowego nożyka.
- Na jednym przedramieniu u dorosłego można wykonać od 10 do 12 testów.
- Przy ocenie wyników testów punktowych istotnym jest przestrzeganie odpowiedniego
czasu odczytu.
o
Dla histaminy odpowiedź osiąga szczyt po 8 -9 minutach a dla alergenów po
upływie 12 -15 minut.
- Oceniając testy skórne bierze się pod uwagę wyłącznie wielkość powstałego bąbla,
o
bąbel jest efektem reakcji natychmiastowej
o
powstałe wokół niego zaczerwienienie jest wynikiem reakcji neurogennej
zależnej od obecności w skórze zakończeń nerwowych.
o
Wielkość powstałego bąbla zależy od ilości uwolnionej histaminy.
o
Oceniając siłę reakcji porównuje się powstały bąbel alergenowy z bąblem
histaminowym, czyli tzw. kontrola pozytywną.
- Oceniając wielkość bąbli mierzy się za pomocą przeźroczystej linijki ich średnicę
najdłuższą i średnicę prostopadłą do niej a następnie oblicza się średnią średnicę.
Uzyskane w ten sposób wartości porównuje się ze średnią średnicą bąbla
histaminowego i dopiero wtedy wynik wyraża się za pomocą skali plusowej tzn. od 0
do ++++.
- Skala plusowa oceny testów skórnych wykonywanych metoda "prick"
o
++++ - średnia średnica bąbla alergenowego jest co najmniej dwukrotnie
większa od średniej średnicy bąbla histaminowego lub każdy odczyn z
"nibynóżkami",
o
+++ - średnia średnica bąbla alergenowego jest równa średniej średnicy bąbla
histaminowego.
o
++ - średnia średnica bąbla alergenowego równa lub większa od połowy
średniej średnicy bąbla histaminowego,
o
+ - średnia średnica bąbla alergenowego większa od odczynu na płyn kontroli
negatywnej. a mniejsza od połowy średnicy bąbla histaminowego.
o
0 - odczyn alergenowy równy odczynowi kontroli negatywnej.
W przypadku dodatniego odczynu na płyn kontroli negatywnej należy powtórzyć test na
drugim przedramieniu.
13. Duże objawy w AZS Dermatitis atopica (AD- atopic dermatitis)
− Nasilony świąd
− Typowe umiejscowienie
− Przewlekły i nawrotowy przebieg
− Atopia u chorego lub rodzinny wywiad atopowy
Spełnienie 3 spośród 4 kryteriów jest wystarczające do rozpoznania.
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
5
14. Małe objawy w AZS + mechanizm reakcji natychmiastowej na alergeny
środowiskowe
Małe objawy AZS:
- suchość skóry
- rogowacenie przymieszkowe i/lub rybia łuska
- natychmiastowe odczyny skórne
- podwyższone stężenie IgE
- początek w dzieciństwie
- skłonność do nawrotowych zakażeń skóry
- zaćma
- nietolerancja wełny
- nietolerancja pokarmów
- zaostrzenia po stresach psychicznych
- biały dermografizm
Kryteria mniejsze mają istotne znaczenie diagnostyczne
Mechanizm reakcji natychmiastowej- I
- W chorobach atopowych i niektórych odmianach pokrzywki.
- Związany z IgE.
- IgE produkowana przez kom. plazmatyczne, wiązana jest na powierzchniach
mastocytów tkanek i narządów oraz przez leukocyty zasadochłonne.
- W chwili reakcji Ag z IgE na powierzchni komórki (mastocyt, bazofil) dochodzi do
wydzielenia różnych mediatorów powodujących stan zapalny lub wstrząs.
- Najważniejszą rolę wśród mediatorów odgrywa histamina.
Reakcja jest łańcuchowa- niewielka ilość reagin w narządzie po połączeniu z Ag może
wyzwolić znaczną ilość mediatorów.
Efekt końcowy NIE jest zależny od dawki Ag!! Wyzwolone mediatory są odpowiedzialne
za ewentualny wstrząs anafilaktyczny.
15. Mechanizm powstawania reakcji IgE zależnej- interleukiny w IgE zależnej i
niezależnej
Mechanizm powstawania reakcji IgE zależnej- pyt.14- mechanizm reakcji
natychmiastowej
Reakcja IgE zależna:
- nadmierna aktywność komórek Langerhansa- wiążą na swojej powierzchni IgE (rec.
dla Fc IgE)
- IgE wiąże Ag- ulegają modyfikacji wewnątrz komórek Langerhansa i są prezentowane
limf. T CD4
- Proliferacja limf. CD4
- CD4:CD8=7:1
- Limf. Th
2
wytwarzają: IL-4, IL-5, IL-13, które indukują nadmierną produkcję IgE,
wytwarzają także IL-10
- INF
γ, IL-1, IL-2, TNFα wytwarzanych przez Th
1
jest minimalna
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
6
- W komórkach tucznych, podobnie jak w bazofilach, komórkach Langerhansa,
monocytach i eozynofilach, znajduje się receptor Fc epsilon RI o wysokim
powinowactwie do IgE
- W skład receptora wchodzą trzy podjednostki: alfa, beta i gamma.
Cząsteczka IgE jest wiązana przez podjednostkę α, natomiast dwie pozostałe
podjednostki uczestniczą w przekazywaniu sygnałów. Alergen, związany przez co
najmniej dwie "zmostkowane" cząsteczki IgE, łączy się z receptorem Fc epsilon RI,
którego cząsteczki ulegają wcześniej skupieniu.
Następuje zmiana konformacji wewnątrzbłonowej części receptora i aktywacji
związanej z błoną fosfolipazy C. Enzym ten hydrolizuje dwufosforan
fosfatydyloinozytolu do 1,2-diacyloglicerolu (DAG) i trójfosforanu inozytolu (IP3).
IP3 powoduje szybkie uwalnianie jonów wapnia ze zbiorników
wewnątrzkomórkowych, a także napływ wapnia z przestrzeni pozakomórkowej. DAG
aktywuje natomiast kinazę białkową C, która uruchamia fosforylację białek biorących
udział w aktywnym ruchu komórki i degranulacji ziarnistości
Reakcja IgE niezależna:
- związane z cytokinami
- toksyny bakteryjne- głównie gronkowcowe mogą odgrywać rolę superAg, pobudzając
zwłaszcza z IL-4 syntezę IgE
- Od dawna wiadomo, że do degranulacji komórki tucznej może dojść także na drodze
niealergicznej.
- Liczne czynniki, takie jak fMLP, ATP, C3a, C4a, C5a, kodeina, substancja P i toksyny
bakteryjne mogą aktywować komórki tuczne niezależnie od IgE.
- Najczęściej działają one na receptor związany z białkiem G, co również prowadzi do
zwiększenia aktywności fosfolipazy C i wzrostu wewnątrzkomórkowego stężenia
jonów wapnia. Końcowy efekt jest podobny jak w przypadku stymulacji IgE-zależnej;
następuje uwolnienie mediatorów zapalenia
16. Immunoterapia swoista w AZS
Swoista Immunoterapia alergenowa (SIT) polega na systematycznym podawaniu
stopniowo wzrastających dawek oczyszczonego wyciągu alergenu, na który pacjent jest
uczulony celem zmniejszenia dolegliwości występujących w kontakcie z tym alergenem.
SIT zmniejsza wrażliwość chorego na dany alergen i w następstwie:
− zmniejsza objawy choroby
− zmniejsza zapotrzebowanie na leki
− hamuje progresję choroby
− zapobiega rozwojowi astmy oskrzelowej u chorych z alergicznym nieżytem nosa
− zapobiega nowym uczuleniom
SIT jest jedyną, oprócz eliminacji alergenu, metodą przyczynowego leczenia chorób
alergicznych.
Powodzenie SIT zależy od:
− prawidłowej diagnostyki alergii i właściwej kwalifikacji chorych
− zastosowania odpowiedniej szczepionki ( wysokiej jakości, w odpowiednim składzie i
dawce)
Wskazania do SIT. SIT jest skutecznym sposobem leczenia w:
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
7
− alergicznym sezonowym i całorocznym nieżycie błony śluzowej nosa
− alergicznym sezonowym i całorocznym zap. spojówek
− atopowej astmie oskrzelowej
− alergiach na jad owadów błonkoskrzydłych.
Skuteczność immunoterapii udowodniono dla pyłków traw, chwastów, drzew, roztoczy
kurzu domowego, sierści kota i psa.
Kwalifikacja chorych
Przed włączeniem SIT należy rozważyć kilka czynników warunkujących jej skuteczność:
− odczulanie należy rozpocząć jak najwcześniej, nie wcześniej niż w 5 r. ż.
− alergia na jeden lub kilka alergenów powinna być potwierdzona dodatnimi wynikami
testów skórnych lub obecnością swoistych IgE w surowicy
− przed rozpoczęciem immunoterapii należy wykluczyć możliwość eliminacji alergenu
z otoczenia chorego
− współpracę ze strony pacjenta
SIT jest przeciwwskazana u chorych z niedoborami odporności, chorobami
autoimmunologicznymi, chorobami nowotworowymi, psychicznymi, ciężką astmą
oskrzelową, atopowym zapaleniem skóry, poważnymi chorobami układu sercowo-
naczyniowego.
Metody SIT i rodzaje szczepionek
Oprócz wyboru rodzaju szczepionki i odpowiedniego dawkowania należy wybrać metodę
odczulania. Tradycyjnie szczepionki podaje się drogą podskórną. Alternatywne metody to
szczepionki podjęzykowe, doustne, donosowe i dooskrzelowe. Immunoterapię można
prowadzić przez cały rok lub tylko przed sezonem.
Odczulanie musi być kontynuowane przez co najmniej trzy lata.
Iniekcje muszą być podawane pod nadzorem lekarza. Iniekcję poprzedza badanie
kliniczne, z oceną dróg oddechowych włącznie. Po iniekcji pacjent pozostaje w gabinecie
przez 30 minut. Przez dobę po iniekcji pacjent nie powinien unikać intensywnych
wysiłków fizycznych, gorących kąpieli.
Objawy niepożądane
- Immunoterapia swoista jest obecnie uznawana za skuteczną klinicznie i dobrze
tolerowaną metodę leczenia schorzeń alergicznych.
- Najpoważniejszym ryzykiem immunoterapii jest wstrząs anafilaktyczny lub ciężki
napad astmy.
- Mniej niepokojące są objawy miejscowe, katar, pokrzywka.
Skuteczność
U większości chorych immunoterapia przynosi dużą poprawę, objawy chorobowe
ustępują całkowicie lub znacznie się zmniejszają i nie ma potrzeby dalszego
przyjmowania leków. U niektórych pacjentów poprawa jest niewielka lub nie ma jej
wcale
17. Wpływ alergii pokarmowej i powietrznej na AZS, leczenie AZS
Najwcześniej (w 1-3 miesiącu życia) może dać o sobie znać alergia na pokarmy.
Niemowlę jest niespokojne, cierpi na wzdęcia, kolkę, biegunki. Niemal równolegle mogą
wystąpić zmiany na skórze, np. zaczerwienienie policzków, łuszczenie skóry owłosionej
głowy, wysypka.
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
8
W drugim półroczu życia reakcja alergiczna obejmuje układ oddechowy. Dziecko ma np.
zatkany nosek, sapkę, napadowy kaszel w nocy lub nad ranem. 6-, 7-latki mogą mieć
katar sienny, ostrą pokrzywkę, astmę oskrzelową.
To przechodzenie jednej alergii w drugą nazywamy marszem alergicznym. Zwykle
dochodzi do niego, gdy alergiczne dziecko nie jest leczone lub jest źle leczone. W
zasadzie każde nieleczone uczulenie ułatwia rozwój astmy oskrzelowej. Dlatego alergię
trzeba jak najwcześniej rozpoznać i odpowiednio leczyć.
Atopia predysponuje do rozwoju innych chorób na tym samym podłożu. Alergia
pokarmowa jak i powietrzna predysponują do rozwoju AZS. Atopia jest jednym z dużych
kryteriów AZS.
Leczenie AZS:
- znane czynniki uczulające lub wywołujące objawy powinny być wyeliminowane
- Leki przeciwhistaminowe- działające na rec.H1- hydroksyzyna, tiorydazyna
- GKS- możliwie jak najkrócej w okresie zaostrzeń- po ustąpieniu zmian zastępowanie
natłuszczającymi kremami pielęgnującymi
- PUVA- naświetlania UVA I są korzystniejsze niż UVB
- Cyklosporyna A- w bardzo ciężkich przypadkach, 2-2,5mg/kg m.c. Leczenie NIE
powoduje negatywizacji odczynów skórnych, ani obniżenia stężenia IgE. Nawroty po
kilku kilkunastu tygodniach
- Interferon
γ podawany w ciągu 10-12 tyg. Przywraca normalny stosunek Limf.
Th1:Th2
- Leczenie miejscowe:
o
Zawiesiny
o
Kremy
o
Pasty lub maści neutralne, lub zawierające GKS
o
Takrolimus- bardzo korzystne!!
o
Natłuszczanie i nawilżanie skóry- Vaseline intensive care, maść
cholesterolowa na wazelinie i inne.
o
Korzystny- Balneum Hermal Plus:
Oleje roślinne
Przeciwutleniacze
Śliny środek przeciwświądowy- Polidocanol
18. Co to znaczy polimorfizm wykwitów?
Występują obok siebie różne wykwity chorobowe. Np. w chorobie Duhringa
(występowanie obok charakterystycznych wykwitów- pęcherzyki, nadżerki, strupy.
Istotne jest rozróżnienie od ewolucji poszczególnych zmian.
Podstawowe wykwity chorobowe:
- plama macula- leży w poziomie skory, różni się od skóry tylko zabarwieniem
o
barwnikowa- okładanie się barwnika
znamiona
tatuaż
odbarwienia
o
zapalne- przekrwienie wywołane stanem zapalnym
o
naczyniowe-
wynaczynienia
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
9
teleangiektazje
naczyniaki płaskie
o
złogowe
srebrzyca
zatrucie rtęcią
- bąbel pokrzywkowy urtica
o
wyniosły ponad powierzchnię
o
porcelanowobiały lub różowy
o
szybko powstający i szybko ustępujący bez pozostawienia śladu
o
występuje w pokrzywce
- grudka papula:
o
wyniosła ponad powierzchnię skóry
o
wyraźnie odgraniczona od otoczenia
o
różni się spoistością
o
ustępuje bez pozostawienia śladu
o
np. brodawki zwykłe, liszaj płaski
- guzek nodulus
o
wyniosły ponad powierzchnię skóry
o
zmiany w skórze właściwej
o
ulegający rozpadowi
o
pozostawia bliznę
o
guzki gruźlicze
- guz nodus, tumor
o
większe wykwity guzkowe
o
także dotyczą tk. podskórnej
o
rumień guzowaty
o
czyrak
o
nowotworowe- raki skóry
- pęcherzyk vesicula i pęcherz bulla
o
wyniosłe ponad powierzchnię skóry
o
wypełnione płynem
o
ustępujące bez pozostawienia blizny
o
>0,5cm- pęcherz
o
wyprysk, opryszczka Herpes simplex, półpasiec
o
rodzaje:
podrogowe- liszajec, pęcherzyca liściasta
śródnaskórkowe- pęcherzyca zwykła
podnaskórkowe- pemfigoid
dermolityczne- postać dystroficzna oddzielania się naskórka
- krosta pustula:
o
wykwit typu pęcherzyka lub pęcherza zawierający od początku treść ropną
o
łuszczyca krostkowa
- łuska squama
o
złuszczająca się warstwa rogowa
o
rybia łuska
o
łuszczyca
- strup crusta
o
zasychanie na powierzchni płynu wysiękowego- z treści pęcherzyków,
pęcherzy
o
nadżerek, owrzodzeń
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
10
o
w wyniku wtórnej infekcji- zliszajowacenia
- nadżerka erosio
o
ubytek naskórka powstający w wyniku jego zniszczenia
o
ustępujący bez pozostawienia blizny
- przeczos exoriatio
o
nadżerka, powstająca w skórze uprzednio niezmienionej- pod wpływem
drapania
o
wszawica, świerzbiączka
- pęknięcie, rozpadlina fissura et rhagas
o
linijne ubytki dotyczące warstw głębszych skóry właściwej
o
rogowiec dłoni
- owrzodzenie ulcus
o
ubytek skóry właściwej
o
ustępujący z pozostawieniem blizny
o
powstaje z guzków, guzów, krost
o
pod wpływem czynników fizycznych, chemicznych, mechanicznych
- blizna cicatrix
o
w następstwie uszkodzenia skóry właściwej i zastąpienia ją tkanką włóknistą
o
sarkoidoza
o
gruźlica toczniowa płaska
o
mogą być przerostowe lub zanikowe
19. Fotodermatozy- leczenie
Fotodermatozy- grupa schorzeń, w których występuje nadwrażliwość na promienie
nadfioletowe (UV) światła słonecznego.
Podział:
- nabyte idiopatyczne fotodermatozy:
o
wielopostaciowe osutki świetlne (polimorphic light eruption):
hydroa vacciniforme
prurigo actinica
o
pokrzywka słoneczna (urticaria solaris)
o
przewlekłe zmiany posłoneczne (chronic actinic dermatitis):
przewlekłe odczyny świetlne (persistent light activity)
wyprysk słoneczny (eczema photosensitivum)
actinic reticuloid
- fotodermatozy genetyczne uwarunkowane zaburzeniami metabolicznymi:
o
Xeroderma pigmentosum
o
Porfirie
- Odczyny fototoksyczne i fotoalergiczne zależne od czynników zewnętrznych
- Dermatozy w których światło słoneczne jest czynnikiem zaostrzającym bądź
wyzwalającym np. LE
Leczenie:
- Starzenie się słoneczne skóry:
o
Retinoidy- tretinoina- krem 0,02-0,05%
Normalizacja terminalnego różnicowania się keratynocytów
Pobudzenie syntezy kolagenu i angiogenezy
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
11
hamuje metaloproteinazy
trzeba stosować środki chroniące przed słońcem- bo retinoidy-
zwiększają wrażliwość na światło
o
Kwasy alfa- hydroksylowe (AHA):
Zapobieganie
10-25% kwas mlekowy i glikolowy
o
Przeciwutleniacze:
Kremy zawierające wit.C
- Wielopostaciowe osutki świetlne:
o
PUVA- zastosowanie 8-MOP
Wytworzona melanina chroni skórę
Próby hartowania skóry za pomocą UVB
o
Talidomid- 50-200mg dziennie, przez kilka tygodni
o
Miejscowo:
Środki chroniące przed promieniowaniem słonecznym (60-blokery)
- Pokrzywka świetlna:
o
Leki przeciwhistaminowe- w dużych dawkach
o
„odczulanie”
- Przewlekłe zmiany posłoneczne:
o
Beta- karoten- podawany od wczesnej wiosny do jesieni
o
Małe dawki PUVA- hartowanie skóry
o
Azatiopryna- w ciężkich przypadkach- 100mg/d, lub cyklosporynę A- 2,5-
5mg/kg.mc
20. Widmo promieniowania- zakresy długości fal
Ultrafiolet:
- UVC (200-280nm)- zatrzymywane przez warstwę ozonową
- UVB (280-320nm)- rumieniotwórcze
- UVA (320-400nm):
o
UVA1(340-400nm)
o
UVA2(320-340nm)
Światło widzialne (400-800nm)
Podczerwień (800-3000nm)- penetruje głęboko w skórę, dają uczucie ciepła
UVB- działa powierzchownie, wpływając na:
- keratynocyty
- kom. Langerhansa
UVA docierają głębiej, działając na:
- fibroblasty
- kom. dendrytyczne
- kom. śródbłonka naczyń
- kom. nacieku zapalnego (limf. T, kom. tuczne, granulocyty)
- wpływa na produkcję mediatorów procesu zapalnego, moduluje ekspresję
powierzchownych oraz indukuje apoptozę
21. Objawy podmiotowe i przedmiotowe w chorobach przenoszonych drogą płciową
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
12
Do najczęściej spotykanych objawów mających miejsce przy chorobach wenerycznych są
u mężczyzn i kobiet:
- nadżerki, owrzodzenia, pęcherzyki w okolicy narządów płciowych
- pieczenie i ból podczas oddawania moczu
- świąd w okolicy narządów płciowych
Z kolei, co do najczęstszych objawów spotykanych u kobiet należą:
- wydzielina z pochwy o nieprzyjemnej woni
- ból w dole brzucha lub podczas stosunku
- pieczenie i zaczerwienienie w okolicy pochwy
- krwawienie z pochwy inne niż miesięczne.
Natomiast do charakterystycznych objawów pojawiających się jedynie u mężczyzn:
- wydzielin z cewki moczowej
- ból jąder
Kiła (syfilis) jest chorobą wywoływaną przez krętki blade.
- w miejscu ich wniknięcia po 3 tygodniach (od 10 do 60, a nawet 110 dni) pojawia się
zmiana pierwotna (niebolesne owrzodzenie lub stwardnienie) oraz powiększają się
węzły chłonne pachwinowe.
- Dodatnie odczyny serologiczne (m.in. odczyn Wassermanna) pojawiają się dopiero po
około 6 tyg., przy tym osoba zarażona już wcześniej jest źródłem zakażeń.
- Ok. 9 tyg. od zakażenia, na skórze całego ciała pojawia się nie swędząca wysypka,
mogąca przypominać wykwity w różnych chorobach. Jest to kiła wtórna, której
nawroty występują w czasie 2-3 lat.
- Kiła trzeciorzędowa, która charakteryzuje się występowaniem kilaków (guzy w
różnych narządach i powłokach skórnych ulegające rozpadowi), rozwija się po 3
latach.
- Po 8-10 latach mogą rozwinąć się zmiany w układzie nerwowym (wiąd rdzenia lub
porażenie postępujące) i w układzie sercowo-naczyniowym (tętniak aorty).
- Kiła u kobiety ciężarnej powoduje kiłę wrodzoną dziecka, co może doprowadzić go
do zgonu. Jednakże prawidłowo leczona u matki powoduje także wyleczenie dziecka.
Rzeżączka (czyli tryper) jest wywoływana przez bakterie zwane dwoinkami rzeżączki
(czyli gonokokiem).
- U mężczyzn po 2-5 dniach od zakaźnego stosunku występuje ropny wyciek z cewki
moczowej z towarzyszącym pieczeniem,
- u kobiet upławy, chociaż czasem może ich nie być
- Rzeżączka u mężczyzn powoduje zapalenie najądrza,
- u kobiet zapalenie jajowodów, a w następstwie niepłodność
Chlamydioza powoduje nierzeżączkowe zapalenie cewki moczowej.
- Objawy są podobne, ale mniej nasilone jak w rzeżączce.
- Także prowadzi do niepłodności.
Opryszczka narządów płciowych wywoływana jest przez wirusy.
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
13
- Objawia się występowaniem w okolicy narządów płciowych zgrupowań
pęcherzyków, które przekształcają się w bolesne nadżerki, trudno gojące się, z
nawrotami w ciągu wielu lat.
Kłykciny kończyste, czyli brodawczaki narządów płciowych
- są chorobą wirusową, która polega na występowaniu początkowo grudek, a następnie
uszypułowanych kalafiorowatych tworów w okolicy narządów płciowych i odbytu.
- Kłykciny kończyste oraz opryszczka narządów płciowych prowadzą do rozwoju
stanów przedrakowych i raka szyjki macicy.
Wirusowe zapalenie wątroby typu B od czasu wprowadzenia sprzętu jednorazowego do
wstrzyknięć jest głównie przenoszone drogą kontaktów seksualnych. Powoduje ciężkie
uszkodzenia wątroby.
Rzęsistkowica jest wywołana przez jednokomórkowego pasożyta, tzw. rzęsistka
pochwowego.
- Powoduje u kobiet obfite upławy, świąd i pieczenie sromu,
- u mężczyzn często przebiega bezobjawowo
AIDS - przyczyną choroby są dwa typy wirusów HIV: HIV-1, odkryty w 1983 i HIV-2,
odkryty w 1986. Różnią się budową, a także czasem wystąpienia objawów AIDS od
zakażenia wirusem. W przypadku zakażenia wirusem HIV-2 czas ten jest dwukrotnie
dłuższy i wynosi około 20 lat. W Polsce nie stwierdzono dotąd wirusa HIV-2.
HIV wnika do organizmu człowieka następującymi drogami:
- przez przetoczenie zakażonej krwi lub preparatów krwiopochodnych;
- przez skażone igły i strzykawki użyte przez osobę zakażoną, to samo dotyczy
instrumentów tnących, chirurgicznych, stomatologicznych, brzytew fryzjerskich,
cążek do paznokci itp. (jeżeli nie były sterylizowane przed użyciem lub gdy
sterylizacja była niedokładna);
- zakażenie dziecka w czasie ciąży, porodu, karmienia piersią przez zakażoną matkę;
- drogą zakażenia jest stosunek seksualny z zakażoną osobą (ten typ zakażenia
najczęściej jest spotykany u narkomanów), bez zabezpieczenia w postaci
prezerwatywy, przy czym najbardziej ryzykowną formą kontaktów seksualnych są
kontakty analne (doodbytnicze).
- W celu przeciwdziałania takiemu zakażeniu zaleca się stosowanie specjalnych
prezerwatyw do kontaktów analnych, są one grubsze i mocniejsze.
- Po wniknięciu wirusa HIV do organizmu okres wylęgania zakażenia trwa kilka
tygodni. Następnie pojawiają się objawy ostrego zakażenia HIV trwające kilka dni lub
tygodni.
- Objawy są nietypowe:
o
gorączka,
o
powiększenie węzłów chłonnych,
o
bóle mięśni i stawów, bóle głowy, wysypka.
- We krwi osób zakażonych za pomocą specjalnych testów można wykryć przeciwciała
anty-HIV. Po ustąpieniu objawów ostrych, organizm przechodzi w fazę zakażenia
bezobjawowego, które trwa średnio do 10 lat.
- Osoby chore czują się dobrze, ale w tym czasie zakażają innych. Po kilku latach
pojawiają się późne objawy choroby AIDS wiążące się z postępującym zanikiem
odporności. Stąd właśnie wzięła się nazwa AIDS - zespół nabytego niedoboru
odporności.
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
14
- Objawy późne:
o
gorączka,
o
chudnięcie,
o
silne pocenie się,
o
męczliwość,
o
uporczywy kaszel,
o
bóle stawowe i mięśniowe,
o
duszność,
o
stany zapalne jamy ustnej,
o
biegunki,
o
zaburzenia psychiczne i neurologiczne.
- Przyczyną zgonu jest postępujące wyniszczenie organizmu
22. Morfologia krętka bladego
Należy do rzędu Spirochaetales, rodziny Spirochaetaceae, obejmujące dwa rodzaje
drobnoustrojów chorobotwórczych dla człowieka i niektórych zwierząt: Borrelia (B.
burgdorferi- choroba z Lyme) i Treponema wywołująca kiłę i krętkowice nieweneryczne.
Do rodzaju Treponema zalicza się:
- T. Pallidum:
o
T. Pallidum subspecies pallidum- czynnik etiologiczny kiły
o
T. Pallidum subspecies pertenue- czynnik etiologiczny frambezji
o
T. Pallidum subspecies endemicum- czynnik etiologiczny kiły endemicznej
- T. Carateum- wywołujący pintę
- T. paraluiscumiculi- wywołujący krętkowicę u królików
T. Pallidum subspecies pallidum:
- spiralny kształt
- długość 6-15
μm i grubości 0,15-0,2μm- dlatego krętek może być oglądany jedynie
przy zastosowaniu ciemnego pola widzenia
- cytoplazma otoczona trójwarstwową błoną cytoplazmatyczną, pokryta
peptydoglikanem oraz błoną zewnętrzną
- pomiędzy błoną zewnętrzną a cytoplazmą 2-8 włókienek (endoflagella)
- 6- 14 regularnych skrętów
- wykazuje trzy podstawowe rodzaje ruchu:
o
postępowy
o
wahadłowy
o
obrotowy
- mnoży się przez podział poprzeczny, czas replikacji 30-33h
- poza organizmem ginie w ciągu kilku hh
- bardzo wrażliwy na wysuszanie i wysoką temp. Oraz powszechnie dostępne środki
antyseptyczne
23. Podział kiły (barwienie, dlaczego ciemne pole widzenia)
Okres Czas
trwania
Serologia
Kiła wczesna
2 lata
Okres inkubacji
3 tyg.
-/+
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
15
A. Kiła objawowa wczesna
1. Kiła I okresu-lues
primaria
a. surowiczoujemna
3-6 tyg.
+/-
b. surowiczododatnia
6-9 tyg.
+
2. Kiła II okresu- lues
latens recens
a. wczesna- recens
9-16 tyg.
+ +
b. nawrotowa-
recidivans
16tyg- 2lat
+ +
B. Kiła utajona wczesna-
lues latens recens
Stan bezobjawowego
zakażenia trwający 2 lata lub
okresy bez objawów
klinicznych po ustąpieniu
zmian kiły I lub II okresu
Kiła późna- lues tarda
> 2lat
A. Kiła utajona późna- lues
latens tarda
Stan bezobjawowego
zakażenia trwający ponad 2
lata, poprzedzający rozwój
objawów kiły późnej
B. Kiła objawowa późna
(kiła III okresu- lues
tertiaria)
> 5lat
+ lub + +
1. Kiła późna skóry, błon
śluzowych i kości- lues
tarda cutis, mucosae et
ossium
2.Kiła Sercowo-
naczyniowa- lues
cardiovascularis
3. Kiła układu
nerwowego- lues nervosa
4. Kiła innych narządów-
lues visceralis
Metoda ciemnego pola widzenia- pozwala na oglądanie żywych krętków.
Zastosowanie: obecność sączących zmian kiły I i II okresu oraz kiły wrodzonej wczesnej.
Stwierdzenie chociaż jednego krętka o charakterystycznej morfologii i ruchu- wynik
dodatni. Ujemny wynik badania nawet w trzech kolejnych próbach nie wyklucza kiły.
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
16
24. Kiła płodu- Lues infantum
Do zakażenia płodu może dojść w ciągu całej ciąży bądź w czasie porodu. Płód ulega
zakażeniu, gdy u matki występuje posocznica kiłowa, tzn. w okresie 2-3 lat od momentu
zakażenia. Zależnie od natężenia krętkowicy u płodu i od stanu jego odporności dochodzi
do:
- obumarcia płodu i urodzenia martwego płodu w okresie niewczesnym
- śmierć noworodka zaraz po urodzeniu
- urodzenie żywego dziecka z cechami kiły wrodzonej wczesnej lub późnej
Zakażenie może doprowadzić do:
- poród przedwczesny
- dystrofia maciczna
- uogólniony obrzęk płodu
- poronienie
- śmierć wewnątrzmaciczna
W 60% noworodek nie prezentuje żadnych niepokojących objawów.
25. Kiła wrodzona późna- stygmaty- Lues congenitum tarda- stigmata
W znacznym odsetku przypadków ma przebieg bezobjawowy. Zmiany występują między
8-14r.ż.
Znamiona- Stigmata:
- stawy Cluttona:
o
wysiękowe zapalenie stawów
o
kolanowe
o
obrzęk, płyn
o
rtg- poszerzenie szpary stawowej, bez zmian w kościach
o
NIE reagują na leczenie penicyliną. Wynik reakcji immunologicznej na
bakterie
- Głuchota:
o
Proces swoisty szerzy się z opon m-r (zajętych procesem zapalnym) na nerw
słuchowy i błędnik
- śródmiąższowe zapalenie rogówki:
o
początkowo dotyczy jednego ucha, potem w 90% przechodzi na drugie
o
nawroty mimo leczenia
o
bolesność, światłowstręt, łzawienie, zaburzenia pola widzenia
o
zmiany spowodowane wrastaniem do rogówki naczyń krwionośnych z
twardówki oraz wydostawaniem się krwinek poza naczynia
o
proces ustępuje w ciągu 12-18tyg, pozostawiając uszkodzenie widzenia lub
całkowitą ślepotę
- blizny w naczyniówce
- zanik nerwu wzrokowego
- triada Hutchinsona:
o
śródmiąższowe zapalenie rogówki
o
zmiany w narządzie słuchu
o
zmiany zębowe:
zęby Hutchinsona- sieczne górne środkowe- oba mają kształt
beczułkowaty, półksiężycowate ubytki
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
17
zęby Fourniera- pierwsze trzonowe- nieprawidłowe kostnienie, zanik
części wierzchołkowej korony, ubytek w szkliwie
26. Kiła I okresu
3-9 tyg. Po zakażeniu.
Charakterystyczny objaw kliniczny to owrzodzenie tworzące się w miejscu wtargnięcia
krętków bladych. Towarzyszy mu powiększenie węzłów chłonnych.
Objaw pierwotny- powstaje w okolicy narządów moczowo-płciowych. Owrzodzenie
jest: pojedyncze, okrągłe, owalne, niebolesne, ma gładkie brzegi, równe i lśniące dno,
twardo nacieczona podstawa.
Powiększeniu ulegają okoliczne węzły chłonne- obustronnie. Są twarde, sprężyste,
niebolesne, ruchome w stosunku do podłoża.
Owrzodzenie ustępuje samoistnie po 2-6 tyg., bez śladu. Powiększenie węzłów chłonnych
pozostaje przez wiele tygodni.
Objaw pierwotny pojawia się w okolicach najbardziej narażonych na uraz w czasie
kontaktu seksualnego. U ♂- rowek zażołędny, na wewnętrznej blaszce lub brzegu
napletka, w okolicy wędzidełka. U ♀- wargi sromowe, spoidło tylne, łechtaczka, szyjka
macicy, fałd udowo-pachwinowy, okolica łonowa, odbyt.
Rozpoznanie:
- obraz kliniczny
- wywiad epidemiologiczny dotyczący kontaktów seksualnych z okresu ostatnich
sześciu miesięcy
- wykazanie krętków bladych w wydzielinie z owrzodzenia pierwotnego lub w
punktacie z węzła chłonnego
- dodatni wynik FTA-ABS, później USR lub VDRL
27. Owrzodzenie pierwotne- patrz pyt 26 Ulcus primarium
28. Powikłania objawu pierwotnego
a. Obrzęk stwardniały prącia lub wargi sromowej większej w wyniku zajęcia naczyń
chłonnych
b. Stulejka zapalna- towarzysząca zwykle objawom obrzęku pierwotnego
c. Zadzierzgnięcie napletka = załupek-
d. Objaw pierwotny żrący- występujący u chorych na cukrzycą, alkoholików, przy
obniżonej oporności ogólnej
e. Objaw pierwotny zgorzelinowy- spowodowany mieszanym nadkażeniem bakteryjnym
f. Wrzód mieszany- jednoczasowe zakażenie pałeczką Ducrey’a i krętkiem bladym
29. Kiła wczesna + 7 powikłań
Okres I i II kiły objawowej oraz okres bezobjawowy do 2 lat od zakażenia określa się
łącznie jako kiłę wczesną.
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
18
Powikłania- patrz pyt.28
30. Osutka kiłowa- Exanthema
Pierwszym objawem kiły II okresu występującym między 9- 16 tyg. jest krótkotrwała
zwykle plamista osutka, która samoistnie ustępuje.
Osutka może być wczesna bądź nawrotowa:
Osutka wczesna
Osutka nawrotowa
Jednopostaciowa (plamy, grudki)
Wielopostaciowa
Obfita Mniej
obfita
Symetryczna Niesymetryczna
Wykwity:
Wykwity:
- jednakowej wielkości i kształtu -
różnej wielkości i kształtu
- powierzchowne, nie grupują się -
głębsze, grupują się
- nie szerzą się obwodowo
- szerzą się obwodowo
- trwają krótko (kilka dni, tygodni)
- trwają długo (kilka, kilkanaście tygodni)
- ustępują bez śladu -
mogą pozostawiać blizny
Osutka plamista:
- drobne, okrągłe lub owalne,
- gęste symetrycznie usiane
- nie zlewają się
- różowe plamki
- odczyn Jarisch- Herxheimera- Łukasiewicza: plamki znikają przy ucisku szkiełkiem
- zajmuje skórę bocznych części tułowia i brzucha, zginaczy ramion i przedramion oraz
wewnętrznych części ud
Osutka grudkowa:
- często jest nawrotowa
- ciemno- czerwone lub brunatne zabarwienie
- większy i różny rozmiar grudek
- skłonność do skupiania się i wielopostaciowość
- skłonność do złuszczania się i rozpadu
- głębsze umiejscowienie
- zajmowanie skóry twarzy, dłoni, stóp, okolic odbytu i zewnętrznych narządów
płciowych
- często w małej liczbie lub pojedyncze
31. Objawy w kile wtórnej
a. plamiste i grudkowe osutki skórne- pyt.30
b. zmiany w obrębie śluzówek- jamy ustnej, krtani
a. wykwity plamiste i grudki- grudki wrzodziejące
b. plamy opalizujące- sino- białe zmętnienie nabłonka o ostrym ograniczeniu,
symetrycznym układzie w obrębie śluzówki: policzków, warg, podniebienia,
języka
c. angina kiłowa:
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
19
i. zmiany ogniskowe lub zlewne
ii. symetryczne
iii. migdałki, łuki podniebienne, języczek
d. zlewny stan zapalny gardła:
i. ciemnoczerwone zabarwienie śluzówek
ii. nieznaczna bolesność przy połykaniu
iii. chrypka= zajęcie nagłośni i strun głosowych= laryngitis luetica
c. bielactwo kiłowe:
a. ogniskowe odbarwienie skóry
b. liczne, okrągłe plamy- 0,5cm
c. skóra karku, szyi
d. czasowa utrata skory do wytwarzania melaniny
e. ustępują powoli
f. szczególnie ♀
d. Łysienie kiłowe:
a. Łysienie drobnoogniskowe
b. Łysienie zlewne
c. Potylica, skroń
d. Może dotyczyć także: brwi, okolic pachowych, pachwinowych i wzgórka
łonowego
e. Uogólnione powiększenie węzłów chłonnych:
a. Sprężyste
b. Twarde
c. Niebolesne
d. Przesuwalne
e. Wielkości ziaren- grochu, fasoli, bobu
f. Zapalenie wałów paznokciowych- wtórne zmiany w płytce paznokciowej
g. Zapalenie tęczówki i ciała rzęskowego
h. Zapalenie miąższowe wątroby
i. Zmiany stawowe
j. Zapalenie okostnej
k. Ostre kiłowe zapalenie opon m-r
32. Kiła II rzędowa
Cechują ją uogólnione zmiany na skórze i śluzówkach będące wyrazem największego
nasilenia- posocznicy kiłowej.
Odczyny serologiczne- swoiste jak i nieswoiste są zawsze dodatnie!!!
Okres kiły wtórnej rozpoczyna się pojawieniem pierwszej osutki między 7-10 tygodniem
od zakażenia.
Objawy- pyt.30
Rozpoznanie:
- obraz kliniczny
- dodatni wynik badania serologicznego
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
20
33. Zmiany na błonie śluzowej w kile II- pyt. 31
34. Kiła III rzędowa- OUN
Zmiany narządów wewnętrznych, zmiany w obrębie skóry i śluzówek.
Kiła guzkowa:
- niebolesne, twarde, brunatno-czerwone lub sino-czerwone guzki
o
skłonność do grupowania się= ogniska przypominające podkowę, nerkę
- na obwodzie zmian pojawiają się wysiewy nowych guzków, stare guzki w części
środkowej goją się z pozostawieniem blizn= blizny mozaikowe
- wyróżnia się:
o
kiłę guzkową pełzającą
o
kiłę guzkową wrzodziejącą
Kilaki:
- w tkankach położonych głębiej: tk. podskórna, mięśnie, kości, okostnej
- skłonność do rozmiękania w części środkowej
- po kilku tygodniach dochodzi do przebicia- owrzodzenie
- pojedyncze
- goją się w ciągu kilku tygodni lub miesięcy z pozostawieniem blizny
- nie bolą
- częste umiejscowienie:
o
czoło
o
nos
o
okolica mostkowo- obojczykowa
o
podudzia
o
podniebienie
o
przegroda nosa
o
język- zapalenie powierzchowne języka
o
łuki podniebienne
o
tylna ściana nosogardzieli
o
migdałki
o
krtań
Zmiany na błonach śluzowych:
- podobne do zmian skórnych
Kiła późna kości i stawów:
- zapalenie okostnej i kości
- zapalenie kilakowe kości
- kości płaskie i długie
Kiła sercowo- naczyniowa:
- aorta
- zastawki półksiężycowate aorty
- może przebiegać jako:
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
21
o
niepowikłane zapalenie aorty
o
zapalenie aorty ze zwężeniem ujść naczyń wieńcowych
o
tętniak aorty
o
zapalenie aorty z niedomykalnością zastawki półksiężycowatej
o
kilak mięśnia sercowego i kiłowe zapalenie mięśnia sercowego
Kiła OUN:
- Kiła bezobjawowa układu nerwowego:
o
Zmiany w płynie m-r, bez dolegliwości i objawów neurologicznych
- Kiła oponowa:
o
Ostre kiłowe zapalenie opon
o
Bóle głowy
o
Podwyższona temp.
o
Światłowstręt
o
Sztywność karku
o
Wzmożone ciśnienie śródczaszkowe:
Nudności, wymioty
Obrzęk tarczy nerwu wzrokowego
o
Objawy mózgowe- afazja, niedowład połowiczy, stany splątania, majaczenie
- Kiła oponowo- naczyniowa mózgu i rdzenia:
o
Obejmuje wszystkie struktury OUN
o
Zmiany występują po 5-12 latach trwania zakażenia
o
Porażenie, niedowład połowiczy, afazja, napady padaczkowe
o
Najczęściej zajęta t. środkowa mózgu
- Porażenie postępujące:
o
Rzadko
o
Bezpośrednia krętkowa inwazja narządu
o
Po 15-20 latach trwania zakażenia
o
Prowadzi do śmierci
o
Objawy podmiotowe:
Wczesne:
• Nadmierna drażliwość
• Zaburzenia pamięci
• Zmiany osobowości
• Osłabienie zdolności skupienia uwagi
• Zaniedbanie wyglądu zewnętrznego
• Bóle, zawroty głowy
• Bezsenność
Późne:
• Otępienie intelektualne
• Zmiany nastroju
• Splątanie, dezorientacja
• Urojenia
• Konfabulacje
• Napady padaczkowe
o
Objawy przedmiotowe:
Częste:
• Zmiany w źrenicach
• Objaw Argylla-Robertsona
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
22
• Spowolniała, dyzartryczna mowa
• Maskowaty wyraz twarzy
• Drżenia rąk, języka i twarzy
• Zaburzenia czytania i pisania
• Osłabienie lub wzmożenie odruchów głębokich
Rzadkie:
• Objawy ogniskowe
• Niedowład nerwu twarzowego
• Zaburzenia w sferze ruchowej
• Postępujące zniedołężnienie i wyniszczenie
- Wiąd rdzenia kręgowego- Tabes dorsalis:
o
Po 20-25 latach od zakażenia
o
uszkodzenie korzeni tylnych i sznurów tylnych rdzenia kręgowego
o
zasadniczy objaw diagnostyczny- zniesienie lub osłabienie odruchów
skokowych, kolanowych i łokciowych
o
objawy podmiotowe:
bóle strzelające
ataksja
parestezje
zaburzenia czynności pęcherza moczowego
przełomy żołądkowe
utrata wzroku
nietrzymanie stolca
osłabienie potencji
o
objawy przedmiotowe:
zmiany w źrenicach
źrenice Argylla-Robertsona
zniesienie odruchów głębokich
objaw Romberga
zaburzenia czucia głębokiego
porażenie nerwów czaszkowych
zanik nerwu wzrokowego
obniżenie napięcia mięśniowego
Rozpoznanie kiły OUN:
- objawy kliniczne
- badanie płynu m-r
- dodatnie odczyny serologiczne
35. Serodiagnostyka kiły
Najpowszechniejsza metoda diagnostyczna.
A. Odczyny nieswoiste- Ag jest kardiolipina
a. VDRL- odczyn mikroflokulacyjny (nie używa się w diagnostyce płynu m-r)
i. Znaczna swoistość i duża czułość
ii. Reakcja surowicy kiłowej z Ag kardiolipinowym= wypadanie z
roztworu kłaczków Ag= wynik dodatni
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
23
iii. W naczyniu (20ml) rozcieńcza się Ag kardiolipinowy z solą 1:10, na
szkiełko nakłada się kroplę inaktywowanej (w temp 56˚ C) surowicy i
dodaje się krople rozcieńczonego Ag
iv. Całość wstrząsamy-4 min, wyniki od – do +++
v. Maksymalne rozcieńczenie surowicy w jakim jeszcze stwierdza się
wynik dodatni jest MIANEM odczynu VDRL
vi. USR- szybki reaginowy odczyn- dodajemy do Ag chlorku choliny
(unieczynnia dopełniacz w surowicy)- szybsze wykonanie badania
b. OWD- odczyn wiązania dopełniacza= odczyn Kolmera
i. Przydatny w diagnostyce płynu m-r
ii. Ag uczulony swoistym Ab wiąże dopełniacz
iii. Wynik określa się:
1. ujemny „-„
2. wątpliwy „+/-„
3. dodatni „+ do ++++”
iv. Maksymalne rozcieńczenie, w którym się stwierdza choćby
jednoplusowy wynik pomnożony przez współczynnik 4= ilość
jednostek Kolmera
c. Są wybitnie dodatnie w okresie kiły wtórnej
d. OWD i VDRL mogą dawać wyniki nieswoiście dodatnie
B. Odczyny swoiste:
a. TPI- odczyn Nelsona
i. BEZWZGLĘDNIE SWOISTY DLA KIŁY!!!!!
ii. Wybitna czułość
iii. Podstawowy odczyn weryfikacyjny w sytuacji gdy inne odczyny oraz
badanie kliniczne nie pozwalają na postawienie diagnozy
iv. Trudny i drogi
v. Unieruchomienie przez Ab (immobilizyny- Ab przeciw
węglowodanowej frakcji krętków) krętków bladych na pożywce
Nelsona
vi. Chory nie może być w trakcie leczenia antybiotykami
vii. Oblicza się % unieruchomionych krętków
1. 0-20 wynik ujemny
2. 21-50 wątpliwy
3. 51-85 słabo dodatni
4. 86-100 silnie dodatni
viii. Dodatnie wyniki stwierdza się pod koniec okresu kiły pierwotnej lub na
początku kiły późnej
b. FTA- odczyn immunofluorescencji krętków
i. Większa czułość w stosunku do odczynu Nelsona i odczynów
klasycznych
ii. Wcześniejsze wykrywanie Ab
iii. Duża swoistość
iv. Prosta technika
v. Można wykonać z surowicami niejałowymi oraz toksycznymi
vi. Metoda polega na barwieniu globulin odpornościowych barwnikiem
fluorescencyjnych, Ab przeciwko frakcji białkowej krętków
vii. Fluorescencja świadczy o wyniku dodatnim
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
24
viii. Mianem FTA jest max rozcieńczenie surowicy, w którym jeszcze
stwierdza się wynik dodatni
c. FTA-ABS- różnica to wstępna adsorpcja z surowicy badanej Ab skierowanych
przeciwko grupowemu Ag białkowemu
i. Najwyższe miana w kile wtórnej a następnie bezobjawowej wczesnej
d. TPHA- odczyn hemaglutynacji krętków
i. Duża swoistość
ii. Krwinki czerwone barana uczulone ultrasonatem z krętków
patogennych ulegają zlepieniu po dodaniu surowicy chorego na kiłę
iii. W zależności od aglutynatu wynik określamy jako dodatni, wątpliwy,
ujemny
iv. Diagnostyka kiły wczesnej, przede wszystkim stadium utajonego oraz
kiły późnej
36. Nieswoiste odczyny serologiczne w kile- pyt 35
37. Odczyny serologiczne w kile ciężarnych
Odczyny
niekrętkowe
Odczyny
krętkowe
Interpretacja
Matka Dziecko Matka Dziecko
-
-
-
-
Matka i dziecko wolne od kiły lub kiła w okresie
wylęgania
+
+
-
-
Biologicznie mylne odczyny przeniesione na
dziecko
+
+ lub -
+
+
Kiła matki i możliwość zakażenia dziecka; matka
leczona w czasie ciąży; matka w okresie kiły
utajonej- możliwość zakażenia dziecka
+ + + + Kiła matki i możliwość zakażenia dziecka
-
-
+
+
Matka leczona przed ciążą lub we wczesnych
okresach ciąży: matka z nieswoiście dodatnimi
wynikami
38. TPI
39. FTA
40. Odczyn Nelsona- wszystkie pytania patrz pyt.35
41. Zakaźność w kile
Kiła jest najbardziej zakaźna w czasie pierwszych dwóch lat od zakażenia:
- Ze względu na obecność zmian sączących i znacznej bakteriemii
Następnie zakaźność zmniejsza się wygasając w późnym jej okresie.
Kiła późna- niezakaźna
42. Leczenie kiły
Kiła I okresu:
- 1,2 mln. j. penicyliny prokainowej, 20 dni
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
25
- 2,4 mln. j. I dawka, później 1,2 mln. j. Penicyliny benzatynowej w odstępach 4
dniowych, 7 wstrzyknięć
Kiła II okresu:
- 1,2 mln. j. Penicyliny prokainowej, 30 dni
- 2,4 mln. j. I dawka, później 1,2 mln. j. Penicyliny benzatynowej, 9 wstrzyknięć
Kiła utajona wczesna:
- jak w kile II okresu
Leczenie profilaktyczne kontaktów kiły wczesnej:
- 1,2 mln. j. Penicyliny prokainowej, 10 dni
- 2,4 mln. j. I dawka, później 1,2 mln. j. Penicyliny benzatynowej, co 4 dni, 5
wstrzyknięć
Kiła późna:
- penicylina prokainowa 1,2 mln. j., 30 dni
- Penicylina benzatynowa 1,2 mln. j., co 4 dni, 40 dni
Leczenie K ciężarnych:
- ♀ nieleczone przed ciążą:
o
W przypadku dodatniego odczynu VDRL- rozpocząć leczenie i weryfikacja,
jeżeli rozpoznanie się nie potwierdzi zaprzestać leczenie
o
Rozpoznanie w czasie ciąży- leczenie, w II połowie ciąży 20 dniowe
- Leczenie profilaktyczne:
o
U wszelkich ♀ ciężarnych u których rozpoznano kiłę, uprzednio leczonych
przed ciążą:
Penicylina prokainowa- 1,2 mln. j., 20 dni, w pierwszej połowie ciąży
Leczenie można powtórzyć w II połowie ciąży
Kiła wrodzona:
- wczesna- w szpitalu,
o
penicylina krystaliczna, 2 dawki dobowe, zależne od wagi ciała
o
w 2 r.ż. penicylina prokainowa- 300,000 j/dobę, 15 dni
- późna:
o
600,000- 1,2 mln. j. Penicyliny prokainowej zależnie od wieku i m.c., 30 dni,
w szpitalu
43. Prawo w kile wrodzonej
Obowiązek leczenia i zgłoszenia. Leczenie partnerów.
Kontrola. Obowiązek przychodzenia!!:
- I - 2, 4, 6, 9, 12 miesiąc po rozpoczęciu leczenie
o
badanie
o
odczyny serologiczne
- II- dodatkowo po 18 i 24 miesiącach
- III- przez wiele lat co 3 miesiące
o
Później co 6
o
Obowiązkowe badanie płynu m-r
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
26
Jeżeli ktoś nie zgadza się na pobranie płynu m-r to leczymy jak kiłę OUN!!
Ciężarna na początku ciąży VDRL!!!
44. Co zrobić z pacjentem, który w badaniu okresowym ma dodatni VDRL
VDRL jest odczynem nieswoistym- trzeba potwierdzić rozpoznanie przed rozpoczęciem
leczenia- potwierdzenie odczynem swoistym.
Wyjątek ♀ ciężarna- gdzie dodatni VDRL obliguje do leczenia, po weryfikacji ujemnej
należy zaprzestać leczenia.
Poza tym:
- zebrać dokładny wywiad odnośnie kontaktów seksualnych
- skonsultować z internistą, kardiologiem, neurologiem, okulistą, laryngologiem w celu
wykluczenia, bądź potwierdzenia powikłań i zmian narządowych
Fałszywie ujemne:
- choroby autoimmunologiczne
- malaria
- ciąża
- nowotwory
45. Leczenie rzeżączki- K, K w ciąży, M, dzieci
Zasadą leczenia miejscowego zakażenia rzeżączka jest stosowanie antybiotyków w
wysokiej dawce jednorazowej, która gwarantuje 95 – 100% wyleczeń
U kobiet i mężczyzn stosuje się taką samą dawkę
Stosowane leki:
- Cefiksim 400mg p.o.
- Ciprofloksacyna 500mg p.o.
- Ceftriakson 125mg, lub 250mg i.m.
- Norfloksacyna 800mg p.o.
- Ofloksacyna 400mg p.o.
- Penicylina prokainowa 4,8mln j. i.m. + 1g probenecidu (hamuje wydalanie
antybiotyków β-laktamowych przez kanaliki nerkowe) p.o. przed podaniem penicyliny
- Spektynomycyna 2g i.m.
Bardzo skuteczne w leczeniu rzeżączki okazały się nowe fluorochinolony:
grepafloksacyna, trowafloksacyna, gatifloksacyna i in. które podaje się w jednorazowej
dawce doustnej.
Kontrola po leczeniu:
- Cel: wykrycie reinfekcji
- U mężczyzn - badanie bakterioskopowe wymazu z cewki lub posiew po 7 dniach po
leczeniu. U kobiet- wymaz z szyjki macicy, cewki moczowej, lub innych miejsc po 7 – 10
dniach.
Kontrola osób, które miały kontakt z chorym w ciągu ostatniego miesiąca.
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
27
W razie ujemnych wyników badań leczenie profilaktyczne, lub powtórzenie badań.
Dwukrotne badania serologiczne na kiłę – na początku leczenia i po trzech miesiącach.
46. NGU (non gonococcal urethritis)- przyczyny, etiologia
Etiologia:
- zakażenie Chlamydiami- w większości przypadków,
- Ureaplasma urealiticum
- Trichomonans vaginalis
- Herpes simplex
- Rzadko: gronkowiec złocisty, paciorkowce z grupy B, Gardenella vaginalis, Candida
albicans
Jedna z najczęstszych chorób przenoszonych drogą płciową. Pierwsze zachorowania po
osiągnięciu dojrzałości płciowej, zwykle młode osoby 21-25lat.
47. Powikłania zakażenia chlamydiowego u K
Zapalenie błony śluzowej macicy
- miejscem pierwotnego zakażenia jest kanał szyjki macicy
- skąpoobjawowe
- nieprawidłowe krwawienia
- tkliwość w obrębie trzonu macicy
- wzrost temp.
- podwyższone OB
- Rozpoznanie- stwierdzenie obecności chlamydii w wydzielinie z kanału szyjki macicy
Zapalenie przydatków
Zapalenie tkanki okołowątrobowej
- połączone z zapaleniem przydatków u K- objawy takie same jak w zapaleniu
przydatków
- połączone z objawami ze strony wątroby- ostry ból w P podżebrzu
Zapalenie gruczołu przedsionkowego większego
- zakażeniu ulegają ujścia przewodów wyprowadzających
- przekrwienie i obrzęk, wytworzenie ropnia
Zapalenie gruczołów Skenego- gruczoły wydzielające śluz zwilżający kanał cewki
moczowej
48. Powikłania zakażenia chlamydiowego uk. moczowego
U K- pyt. 47
U M:
- zapalenie najądrzy:
o
bóle, powiększenie najądrzy- uniemożliwiające chodzenie
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
28
o
gorączka
o
obrzęk i tkliwość zajętego najądrza
- zapalenie gruczołu krokowego:
o
objawy nieznaczne
o
lekkie bóle
- zwężenie cewki moczowej
o
długi przebieg
o
liczne nawroty
49. Leczenie zakażenia chlamydiowego cewki moczowej
Doksycyklina 100mg 2 x dziennie przez 7 dni
Tetracyklina 500mg 4 x dziennie przez 7 dni
Azatromycyna 1g w dawce jednorazowej
Erytromycyna 500mg 4 x dziennie przez 7 dni
Dawercin 500mg 2 x dziennie przez 7 dni
Nowe fluorochinolony są bardzo skuteczne podawane w jednorazowej dawce-
ciprofloksacyna, fleroksacyna, trowafloksacyna
Leczenie partnerów seksualnych w zależności od posiewów. W przypadku posiewów
ujemnych- leczenie jak w NGU.
50. Leczenie zakażenia chlamydiowego- pyt 49
51. Obraz i postacie rzeżączki
Rzeżączka u M (przebieg ostry, podostry, przewlekły):
- zakażenie cewki moczowej przedniej i tylnej- ostry stan zapalny
o
obfity wyciek ropny
o
pieczenie w ujściu cewki
o
ból przy oddawaniu moczu
o
ujście cewki zaczerwienione i obrzęknięte
- po kilku kilkunastu dniach- podostre
o
skąpy wyciek śluzowo- ropny
o
guzkowe stwardnienie wzdłuż cewki (zajęcie gruczołów i uchyłków cewki)
- następnie w przewlekłe
o
skąpa wydzielina śluzowa w ujściu cewki stwierdzana tylko po spożyciu
alkoholu
o
okresowo nasilają się objawy podmiotowe
o
nacieczenia gruczołowe
o
powiększenie i bolesność gruczołu krokowego
Rzeżączka u K (przebieg ostry, przewlekły):
- atakują narząd z nabłonkiem walcowatym i przejściowym
- ostre zapalenie cewki moczowej:
o
bolesność i pieczenie przy oddawaniu moczu
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
29
o
parcie na mocz
o
ujście cewki moczowej jest zaczerwienione, wypływa z niego obficie treść
ropna
- przewlekłe- po kilku, kilkunastu dniach:
o
wyciek śluzowy
- często równolegle zapalenie szyjki macicy:
o
ostre:
przekrwienie
obrzęk
łatwe krwawienie w ujściu szyjki
treść ropna z szyjki
o
przewlekłe:
wydzielina śluzowo- ropna
całkowity brak objawów
Rzeżączka u dziewczynek:
- zakażenie bezpośrednie lub pośrednie
- nabłonek sromu i pochwy ma jeszcze cechy przejściowego
- objawy odpowiadają ostremu bądź przewlekłemu zapaleniu:
o
cewki,
o
pochwy,
o
sromu
Rzeżączka o umiejscowieniu pozapłciowym:
- powstaje w skutek przeniesienia wydzieliny chorobowej lub w skutek rozsiewu
krwiopochodnego zarazka
- należą:
o
zapalenie spojówek
o
zapalenie stawów
o
zapalenie ścięgien i torebek stawowych
o
zapalenie wsierdzia i osierdzia
o
zapalenie otrzewnej
o
zapalenie tęczówek
o
posocznica gonokokowa
o
osutki skórne
- rzeżączkowe zapalenie spojówek i rogówek:
o
u noworodków, ale i u dzieci starszych i osób dorosłych
o
u noworodków- dotyczy obu oczu, zakażenie w czasie porodu (kiedyś po
porodzie wszystkim noworodkom zakraplano oczy AgNO
3
- azotanem srebra)
o
wyróżniamy:
okres naciekowy
• zaczerwienienie
• przekrwienie
• silny obrzęk
• wydzielina początkowo surowicza, później surowiczo- ropna
• światłowstręt
• spojówki- znaczny naciek, powierzchnia nierówna, ziarnista,
niekiedy brodawkowata
okres ropny:
• rozrost brodawkowaty błony śluzowej
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
30
• wyciek ropny
okres nieżytowy:
• w 2-3 tyg.
• Wydzielina ropna zanika
• Tylko objaw nieżytu
- Zapalenie rogówki:
o
Ograniczone, bądź rozlane jej zmętnienie
o
Owrzodzenie
o
Częściowa, lub całkowita utrata wzroku
52. Objawy kliniczne rzeżączki i podział kliniczny u M (przednia i tylna cewka)-
pyt.51
53. Próba dwóch szklanek
Chory oddaje 2 porcje moczu, kolejno do pierwszego i drugiego naczynia.
W razie zajęcia przedniej części cewki moczowej mętna jest tylko pierwsza porcja moczu.
Przejście zapalenia na cewkę tylną- zmętnienie w obu naczyniach.
54. Rzeżączka u dziewczynek- cechy charakterystyczne- pyt.51
55. Postępowanie w rzeżączce, morfologia bakterii
Czynnikiem etiologicznym rzeżączki jest- dwoinka rzeżączki. Poza ustrojem cechują się
małą odpornością na działanie różnych czynników zewnętrznych.
Właściwości gonokoków:
- kształt: ziarenek kawy
- Gram „-„
- Układ wewnątrzkomórkowy
- Wzrost na podłożach z białkiem rodzimym o pH 7; 2-7; 5,0; o odpowiedniej
wilgotności z dodatkiem 10% CO
2
- Często konieczne jest wykonywanie posiewów wydzieliny chorobowej na specjalne
podłoże wg Roiron
- Kolonie gonokoków w hodowli mają charakterystyczne cechy:
o
Typowy mikroskopowy wygląd w postaci kropli rosy
o
Gram „-„
o
Dodatni odczyn na oksydazę
o
Brak wzrostu na agarze zwykłym
o
Fermentacja glukozy i nie rozkładanie maltozy
Postępowanie:
- penicylina prokainowa
o
ostra rzeżączka u M- 4,8 mln. j. i.m., w jednorazowej dawce
o
u K- 4,8 mln. j. i.m., w ciągu kolejnych dwóch dni
- równocześnie z wstrzyknięciami penicyliny podaje się probenecid doustnie, w dawce
1,0g
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
31
- pozostałe antybiotyki:
o
chloromycetyna
o
tetracykliny
o
erytromycyna
o
dawka dobowa każdego z nich- 2,0g dziennie, przez 4 dni
- „jednominutowe leczenie”:
o
podanie p.o.,(Rovamycyna) lub i.m.(Trobicin) w jednorazowej dawce 2,0g u
M i 2,0g w każdy pośladek u K
- Chorzy z rzeżączką przewlekłą i powikłaną powinni być leczeni w szpitalu
56. Opryszczka narządów płciowych
Wywołane przez HSV-2
- Rodzina Herpesviridae
- Podwójna, linijna nić DNA
- Nukleokapsyd o kubicznej symetrii
- Osłonka pochodzi z błony jądrowej komórki gospodarza
- Latencja (utajenie)- w zwojach nerwowych
Zakażenie HSV 2
- okolice narządów płciowych:
o
u mężczyzn – żołądź, napletek
o
u kobiet - wargi sromowe, pochwa (vulvovaginitis), szyjka macicy
- okolice pośladkowe i okolice odbytu
- rogówka, spojówka
- gardło (rzadziej niż HSV-1)
Objawy
− Drobne pęcherzyki, po których pęknięciu powstają małe nadżerki i owrzodzenia
− Podstawa żywoczerwona, gładka, lśniąca
− Zmiany mogą być silnie bolesne, szczególnie w zakażeniu pierwotnym
Powikłania:
− Zapalenie mózgu
− Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
− Wyprysk opryszczkowy Kaposiego (HSV-8)
− Zapalenie rogówki -> ślepota rogówkowa
opryszczka u ciężarnych
− Zakażenia wewnątrzmaciczne
o
I i II trymestr – ryzyko poronienia i nieprawidłowego rozwoju płodu
o
III trymestr – ryzyko przedwczesnych lub opóźnionych porodów
− Zakażenia okołoporodowe i poporodowe
57. Zakażenie HIV u dzieci
U dzieci przebieg zakażenia różni się w zależności od sposobu zakażenia.
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
32
80%- zakażenie wertykalne
Przebieg choroby zależy od okresu ciąży lub porodu, w którym doszło do zakażenia:
- najciężej i najkrócej chorują dzieci zakażone w okresie wewnątrzmacicznym
o
rodzą się mniejsze i słabsze
o
w ciągu kilku miesięcy objawy zakażenia
o
umierają w ciągu pierwszych lat życia
- zakażenie okołoporodowe:
o
choroba trwa parę lat dłużej
o
dzieci są słabsze i mniejsze
- zakażenie we wczesnym lub późniejszym dzieciństwie- spowodowane podawaniem
środków krwiopochodnych
o
im starsze dziecko tym mniejszy wpływ ma choroba na rozwój dziecka
Podział na kategorie zakażenia u dzieci:
- okres skąpoobjawowy:
o
limfadenopatia
o
powiększenie śledziony
o
zapalenie śledziony
o
nawracające infekcje górnych dróg oddechowych
- okres objawowy:
o
stany gorączkowe
o
niedokrwistość
o
małopłytkowość
o
neutropenia
o
grzybica jamy istnej
o
LIP- śródmiąższowe
o
Limfocytarne zapalenie płuc
- Okres pełnoobjawowy:
o
Choroby oportunistyczne
o
Encefalopatia HIV
o
Zahamowanie rozwoju
o
Małogłowie
o
Zanik mózgu
o
Zaburzenia ruchowe
U dzieci do 12 m.ż. jedynym kryterium rozpoznania jest potwierdzenie zakażenia.
- w przypadku zakażeń odmatczynych powinno nastąpić w ciągu kilku tygodni życia
dziecka
o
HIV-DNA/ RNA- PCR
o
Hodowla HIV
o
Należy wykonać kilkakrotnie:
W pierwszych hh życia
Po 2 i 6 tyg.
Między 3 a 6 m.ż.
- O zakażeniu wirusem HIV dziecka świadczą:
o
Dwukrotnie dodatnie wyniki badań PCR- preferuje się oznaczanie HIV- DNA.
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
33
W pierwszych miesiącach życia dziecka wiremia HIV może osiągać wartości rzadko
spotykane u dorosłych. Duża zależność między poziomem wiremii a rozwojem szybkiej
progresji i zgonem dziecka.
Jak najwcześniejsze rozpoczęcie leczenia u niemowlęcia.
Stosuje się leki przeciwwirusowe.
58. Objawy kliniczne AIDS
Główne:
- utrata wagi ciała przekraczająca 10% w ciągu miesiąca
- przewlekła biegunka utrzymująca się dłużej niż miesiąc
- stany gorączkowe o charakterze ciągłym lub przerywanym trwające dłużej niż miesiąc
Pomocnicze:
- kaszel- dłużej niż miesiąc
- uogólniony świąd skóry
- nawracający półpasiec
- kandydoza błon śluzowych jamy ustnej i gardła
- nawracająca limfadenopatia
Do rozpoznania AIDS upoważnia obecność co najmniej 2 objawów głównych i 1
pomocniczego.
59. Podział kliniczny objawów AIDS
1. Podział wg. Jabłońskiej:
I
Zakażenie ostre- 1-2 tyg. CD4: 500-1000/mm
3
II Okres bezobjawowy- tylko limfadenopatia, CD4: 500-750/mm
3
III Okres objawowy wczesny- zakażenia bakteryjne, wirusowe, grzybicze, przewlekłe,
zagrażające życiu, CD4: 100-500/mm
3
, trwa do 5 lat
IV A- późny objawowy- nawracające i zagrażające życiu infekcje i nowotwory, trwa do 3
lat, CD4 200-500/mm
3
IV B- zaawansowany AIDS, liczne infekcje oportunistyczne, śmiertelność w ciągu 1-2
lat, CD4: 0-50/mm
3
2. Podział wg. Zakazów:
Grupa I- zakażenie ostre:
- przebieg bezobjawowy
- lub łagodna choroba o objawach typowych dla choroby wirusowej:
o
gorączka
o
bóle kostno- mięśniowe
o
uczucie rozbicia
o
zapalenie gardła
o
plamisto- grudkowa wysypka- twarz, tułów
o
zmiany wrzodziejące w jamie ustnej, przełyku, okolicach narządów płciowych
o
towarzyszy im zespół mononukleozowy- uogólnione powiększenie węzłów
chłonnych
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
34
Grupa II- zakażenie bezobjawowe
Grupa III- przetrwałe uogólnione powiększenie węzłów chłonnych
Grupa IV- inne objawy i zespoły chorobowe:
- IV A- wystąpienie 1 lub więcej objawów:
o
Podwyższona temp. ciała o nieznanej etiologii, utrzymująca się dłużej niż 30
dni
o
Nieuzasadnione chudnięcie przekraczające 10% m.c.
o
Biegunka >30 dni
- IV B- obecność objawów neurologicznych (1 lub >)
o
AIDS- dementia
o
Zmiany zwyrodnieniowe rdzenia kręgowego
o
Neuropatia obwodowa
- IV C1- tzw. „wskaźnikowe” choroby zakaźne i pasożytnicze:
o
Pneumocytoza płuc
o
Przewlekła kryptosporydoza
o
Toksoplazmoza
o
Stryngyloidoza pozajelitowa
o
Zakażenie Sarcocystis hominis
o
Kryptokokoza
o
Histoplazmoza
o
Zakażenie atypowymi prątkami
o
Zakażenie CMV
o
Zakażenie HSV- przewlekłe, zmiany skórno- śluzówkowe lub zakażenia
uogólnione
o
Postępująca wieloogniskowa leukoencefalopatia
- IV C2- inne choroby i inne zmiany patologiczne:
o
Leukoplakia włochata
o
Rozsiany półpasiec
o
Salmonelloza z nawracającą posocznicą
o
Nokardioza
o
Gruźlica
o
Kandydoza jamy ustnej
- IV D- wtórne nowotwory:
o
Mięsak Kaposiego
o
Chłoniaki nieziarnicze
o
Pierwotny chłoniak mózgu
- IV E- inne objawy mogące wskazywać na upośledzenie odporności komórkowej lub
objawy zależne od zakażenia HIV
60. Pęcherzyca zwykła- objawy kliniczne- Pemphigus vulgaris
Najcięższa odmiana pęcherzycy. Pęcherzy występują na skórze i błonach śluzowych,
głównie jamy ustnej. Zmiany śluzówkowe zwykle poprzedzają objawy skórne, rzadko
występują w tym samym czasie.
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
35
Choroba rozpoczyna się nadżerkami na błonach śluzowych jamy ustnej. Może się
zaczynać na skórze, spojówkach, jamie nosowo- gardłowej, strunach głosowych i
przełyku.
Umiejscowienie:
- rozmaite
- objaw Nikolskiego
ewolucja zmian pęcherzykowych:
- pęcherz
- pęknięcie pęcherza
- nadżerki- tendencje do szerzenia się, ze spełzaniem naskórka na obwodzie
o
bolesne zmiany w jamie ustnej
o
na strunach głosowych i w krtani mogą powodować bezgłos
Inne zmiany:
- rumieniowe w okolicy pęcherzy- w ich obrębie tworzą się pęcherzyki i pęcherze
Przebieg:
- przewlekły
- bez gorączki
- mało nasilone objawy bólowe
Rozpoznanie:
- występowanie pęcherzy głównie w obrębie skóry pozornie niezmienionej
- zajęcie błon śluzowych
- dobry stan ogólny
- rozstrzyga
o
badanie histologiczne- pęcherzyk akantolityczny
o
badanie immunopatologiczne- IgG na obwodzie keratynocytów
o
badanie surowicy na obecność Ab pemphigus, wykazanie w immunoblocie Ab
skierowanych przeciwko Ag 130 kD
61. Badania biochemiczne w diagnostyce pęcherzyc o podłożu autoimmunologicznym
(desmogleiny)
Pęcherzyca jest schorzeniem autoimmunologicznym, w której powstają śródnaskórkowe
pęcherze w wyniku wiązania się patogennych autoprzeciwciał z desmosomalnymi
cząsteczkami adhezyjnymi, warunkującymi połączenia pomiędzy sąsiadującymi
komórkami w naskórku i nabłonku wielowarstwowym błon śluzowych.
Różnorodność obrazu klinicznego, przebieg i odpowiedź na leczenie, zależą od rodzaju i
lokalizacji antygenu rozpoznawanego przez autoprzeciwciała i związanej z tym
głębokości tworzenia się pęcherzy w naskórku.
To daje podstawę do wyodrębnienia poszczególnych odmian pęcherzycy. Najczęstszymi
odmianami pęcherzycy jest
- pęcherzyca zwykła (PV)
o
zależna od przeciwciał skierowanych głównie przeciw desmogleinie III -
kadherynie o masie 130 kD (2,3), której największa ekspresja jest w dolnych
warstwach naskórka
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
36
- pęcherzyca liściasta (PF).
o
związana z występowaniem autoprzeciwciał skierowanych przeciwko
desmogleinie I, obecnej w górnej części naskórka
Różnica ekspresji desmogleiny III i I tłumaczy występowanie akantolizy ponad warstwą
podstawną w PV i tuż pod warstwą rogową w PF oraz związany z tym cięższy przebieg
PV niż PF.
W pęcherzycy liściastej rozróżnia się:
- postać uogólnioną - właściwą pęcherzycę liściastą
- odmiany zajmujące ograniczone powierzchnie
o
pęcherzycę łojotokową
o
pęcherzycę rumieniowatą, która charakteryzuje się nadwrażliwością na światło
i występowaniem zmian skórnych na twarzy, ponieważ w tej odmianie
stwierdza się kliniczne i immunologiczne cechy współistniejącego tocznia
rumieniowatego
62. Metody różnicowania podstawnokomórkowych chorób pęcherzowych o podłożu
immunologicznym- pyt. 61
- badanie Ab przeciw desmogleinie III (PV) i I (PF),
- pęcherze akantolityczne- akantoliza pod warstwą podstawną (PV) i pod warstwą
rogową (PF)
- ciężkość przebiegu- gorzej PV
63. Wszawica głowowa- objawy, leczenie
Pediculosis capitis
Etiologia i patogeneza:
- samica wszy głowowej- większa od wszy odzieżowej i łonowej, samiec mniejszy od
samicy
- żyje miesiąc i składa 10 jaj (gnidy)- kształt owalny, mocno przytwierdzone do skóry,
nad skórą
- pełne osobniki wylęgają się po 8 dniach
- wyraz zaniedbań higienicznych- częściej u K i dzieci w wieku przedszkolnym i
szkolnym
- do zakażenia dochodzi na drodze bezpośredniej lub pośredniej
Objawy i przebieg:
- okolica skroniowa i potyliczna
- ukłucia owadów powodują świąd- pojawienie się drobnych grudek i bąbli
- w następstwie drapania może dojść do liszajowacenia
Leczenie:
- ścięcie lub zgolenie włosów
- artemizol
- ocet sabadylowy
- mieszaninę nafty i oliwy w stosunku 1:1
- Jacutin w emulsji, żelu lub proszku
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
37
o
Preparat pozostawia się na 12-24h a potem zmywa szamponem z lekiem lub
1% kwasem octowym
o
Leczenie ponawia się po 5-7dniach
- 1% Permethrineum- w kremie i szamponie, który zmywa się po 10 min.
64. Grzybica stóp- tinea plantaris
Zmiany rumieniowo- złuszczające z pęcherzykami i rozmaicie nasilonymi objawami
wysiękowymi.
Etiologia-
- Trichophyton rubrum i T. metagrophytes var. Interdigitale
- Zakażenie następuje poprzez skarpety, buty, wyściółki drewniane w łaźniach i
basenach
- Często u sportowców, osób pracujących w wilgotnych i ciepłych pomieszczeniach,
zwłaszcza noszących gumowe buty
Objawy i przebieg:
- odmiana międzypalcowa:
o
przestrzenie międzypalcowe
o
początek głównie II i IV przestrzeni międzypalcowej
o
szerzy się z fałdu międzypalcowego na sklepienie i grzbiet stopy
o
zmiany wyprzeniowe- silne zaczerwienienie oraz maceracja naskórka z
powstaniem nadżerek, sączenia
o
zmiany swędzące
o
ból i pieczenie
o
przebieg przewlekły
- grzybica potnicowa:
o
na sklepieniu podłużnym stopy oraz krawędzi zewnętrznej lub wewnętrznej i
na dłoniach
o
pęcherzyki i pęcherze o twardej pokrywie zlewające się ze sobą ze skłonnością
do kołnierzykowatego obwodowego złuszczania się
- grzybica złuszczająca
o
głównie stopy
o
ogniska rumieniowo- złuszczające z nawarstwieniem warstwy rogowej
naskórka i licznymi pęknięciami
o
przebieg przewlekły
Leczenie:
- miejscowo:
o
tolnaftat
o
Myco- Polycid
o
Pochodne imidazolu
o
inne środki przeciwgrzybicze
- ogólnie:
o
gryzeofulwina
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
38
65. Choroby grzybicze u dzieci
A. Grzybica strzygąca powierzchowna owłosionej skóry głowy- tinea trichophytica
superficialis
a. Ogniska złuszczające- przystrzyżone włosy i nieznaczny stan zapalny, nie
powodujący wyłysienia trwałego i nie powodujący bliznowacenia
b. Ogniska drobne i liczne, nierówno ułamane, szarawe włosy i liczne czarne
punkciki (pieńki włosów tkwiące w skórze)
c. Rozpoznanie:
i. Występowanie ognisk złuszczających, zawierających ułamane, jakby
przystrzyżone włosy
ii. Nieznaczne nasilenie objawów zapalenia
iii. Niestwierdzenia blizn i miejsc całkowicie pozbawionych włosów
iv. Prawie wyłącznie występowanie u dzieci przed okresem pokwitania
v. Badanie mikroskopowe włosów i łusek na obecność grzybów
(wewnątrzwłosowy układ zarodników) i hodowli
B. Grzybica skóry gładkiej- Tinea cutis glabre
a. Zmiany rumieniowo- złuszczające, z obecnością wykwitów pęcherzykowych i
krostkowych, głównie na obwodzie
b. Może być wywołana przez różne dermatofity- dotyczy także dorosłych
c. Objawy:
i. Ogniska wyraźnie odgraniczone
ii. Wykwity grudkowe, pęcherzykowe i krostkowe
iii. Najczęściej na skórze nieosłoniętej
iv. Świąd
v. Przebieg ostry lub podostry
d. Rozpoznanie:
i. Dobrze odgraniczone ogniska z przewagą zmian pęcherzykowych i
krostkowych na obwodzie
ii. Rozmaicie nasilony stan zapalny
iii. Szybkie powstawanie i przebieg
iv. Stwierdzenie grzyba w łuskach i pokrywach pęcherzyków
C. Ziarniniak drożdżakowaty- Candida granuloma
a. Przewlekła postać kandydozy, u dzieci z defektem odporności, zaburzeniami
fagocytozy i niektórych składowych dopełniacza oraz z zaburzeniami
hormonalnymi
b. Błony śluzowe- typowe zmiany drożdżakowate
c. Zajęte płytki paznokciowe
d. Zmiany- duże nawarstwienie hiperkeratotycznych łusek
D. Grzybica owłosionej skóry głowy- odmiana z odczynem zapalnym wywołana
przez grzyby zoofilne:
a. Głębokie zapalne nacieki guzowate z ropnymi zmianami w ujściach mieszków
włosowych, zazwyczaj o ostrym przebiegu
b. Grzyb odzwierzęcy- Trichophyton ectothrix- wewnątrzwłosowy układ
zarodników
c. Zakażenie u dzieci dotyczy tylko owłosionej skóry głowy, u dorosłych skóry
głowy i brody
d. Objawy i przebieg:
i. Guzy ostro zapalne, o nierównej powierzchni- wyraźnie odgraniczone
od otoczenia
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
39
ii. Skłonność do zlewania się i skupiania
iii. Z ujść mieszków włosowych wydobywa się treść ropna, zasychająca na
powierzchni- strupy
iv. Włosy można łatwo usunąć
v. Zmiany ustępują bez bliznowacenia i trwałego wyłysienia
vi. Może nastąpić samowyleczenie przez wypadanie zarażonych włosów
vii. Silna alergia na Ag grzyba
e. Rozpoznanie:
i. Głębokie ostro zapalne zmiany guzowate z ropnymi zmianami w
ujściach mieszków włosowych
ii. Ostry przebieg
iii. Wykrycie grzybów w zmienionych włosach- może wymagać
wielokrotnych badań
E. Hodowla
66. Grzybica woszczynowa- Tinea favosa
Ogniska charakteryzują się obecnością tarczek woszczynowych i bliznowaceniem z
towarzyszącym wyłysieniem.
Objawy:
- tarczki- zagłębione, żółte strupy (kolonia grzyba), po ich usunięciu pozostają blizny i
trwałe wyłysienie
- włosy matowe, szorstkie, suche
- w lampie Wooda- matowozielona fluorescencja
- nietypowe odmiany beztarczkowe- łupieżopodobna i łuszczycopodobna
Rozpoznanie:
- stwierdzenie obecności tarczek woszczynowych
- charakterystyczne zmiany we włosach
- przewlekły przebieg z bliznowaceniem i wyłysieniem
- matowozielona fluorescencja w lampie Wooda- zakażonych włosów
- badanie mykologiczne- rozstrzyga wynik hodowli
67. Grzybica skóry owłosionej- Tinea capitis
A. Grzybica strzygąca powierzchowna owłosionej skóry głowy- pyt. 65
B. Grzybica drobnozarodnikowa powierzchowna owłosionej skóry głowy
. Ogniska złuszczające o stosunkowo nieznacznym stanie zapalnym, z równo
ułamanymi włosami
. Objawy i przebieg:
. Ogniska mniej liczne i większe niż w A.
. Włosy równo ułamane na wysokości kilku milimetrów ponad
powierzchnię skóry i otoczone biało-szarawą pochewką, która jest
dobrze widoczna po wyciągnięciu włosa
. Zielonkawa fluorescencja w lampie Wooda
. Przewlekła, w przypadkach nieleczonych zmiany ustępują samoistnie
w okresie pokwitania
. Rozpoznanie:
. Równo ułamane włosy, zmiany we włosach, nieznaczny stan zapalny
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
40
. Zielonkawa fluorescencja w świetle lampy Wooda
. Wewnątrz i zewnątrzwłosowe zarodniki
. Hodowla
C. Grzybica woszczynowa owłosionej skóry głowy-pyt. 66
D. Odmiana z odczynem zapalnym wywołana przez grzyby zoofilne- pyt. 65
68. Grzybica odrębna pachwin- etiopatogeneza, diagnostyka, leczenie
Powierzchowne zakażenie grzybicze skóry pachwin wywołane przez dermatofity,
najczęściej z rodzajów:
- Microsporum,
- Trichophyton
- Epidermophyton;
- na skórze pachwin i okolicy pachwinowej stwierdza się występowanie ognisk
rumieniowatych o kształcie półksiężycowatym,
- dobrze odgraniczonych od otoczenia,
- wykazujących skłonność do rozprzestrzeniania się na skórę ud;
- zmiany szerzą się obwodowo,
- powierzchnia ognisk wykazuje delikatne złuszczanie się;
- objawy zapalne w części środkowej ogniska są słabo nasilone;
- w miarę trwania schorzenia ustępują zupełnie z pozostawieniem brunatnych
przebarwień;
- w otoczeniu ognisk zakażenia stwierdza się występowanie wykwitów satelitarnych
(grudek, pęcherzyków lub krost);
- zmiany występują zwykle obustronnie, nie przechodzą na skórę prącia ani moszny,
mogą obejmować skórę pośladków oraz przestrzeni międzypośladkowej.
Częstość występowania: schorzenie często spotykane.
Wiek: schorzenie spotykane w dowolnym wieku, rzadko przed okresem dojrzewania.
Płeć: u mężczyzn częściej niż u kobiet.
OBJAWY:
- przebieg bezobjawowy lub najczęściej z towarzyszącym świądem o znacznym
nasileniu,
- ostry stan zapalny może być wynikiem noszenia zbyt ciasnej odzieży,
- ciągłe drapanie sprawia, że zmiany przybierają wygląd wypryskowaty,
- wcześniejsze miejscowe stosowanie steroidów może zmienić wygląd zmian skórnych
- przyczyniając się do ich rozprzestrzenienia oraz zatarcia granicy ze skórą nie
zmienioną.
CZYNNIKI RYZYKA: miesiące letnie i (lub) wzmożona potliwość, noszenie
nieprzewiewnej odzieży, osłabienie odporności typu komórkowego, otyłość.
TRYB LECZENIA: ambulatoryjny.
LECZENIE OGÓLNE:
- unikanie czynników usposabiających do wystąpienia infekcji grzybiczej,
- przeciwdziałanie nadmiernej potliwości,
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
41
- przeciwwskazane stosowanie zewnętrznych preparatów steroidowych.
LEKI Z WYBORU:
- związki o działaniu przeciwgrzybiczym do stosowania zewnętrznego np.
o
klotrimazol,
o
kwas undecylenowy, stosowanie- 2 x dziennie przez 14 dni (do 4 tygodni),
o
terbinafina (Lamisil): nowy lek przeciwgrzybiczy, którego zaletą jest działanie
grzybobójcze, co pozwala skrócić czas leczenia do 7 dni,
- w razie niepowodzenia terapii z zastosowaniem wyżej wymienionych leków wskazane
jest zastosowanie miejscowo (Nizoralu)1 x dziennie przez 2 tygodnie,
- talkowanie miejsc o wzmożonej potliwości.
ŚRODKI OSTROŻNOŚCI: kontynuacja leczenia przez 10 dni nawet, jeżeli objawy
ustąpiły wcześniej.
PRZEBIEG CHOROBY I ROKOWANIE:
rokowanie korzystne co do wyleczenia.
69. Grzybica obrębna pachwin
Przyczyny: Epidermophyton floccosum
Epidemiologia:
- duża zakaźność
- droga zakażenia bezpośredniego i pośredniego
- głównie M, rzadko K i dzieci
- czynniki usposabiające:
o
znaczna potliwość skóry
o
podrażnienie mechaniczne
o
brak higieny
Zmiany na skórze:
- głównie pachwiny
- plamy ostro odgraniczone
- szerzące się z głębi fałdów na obwód
- nieregularny kształt
- barwa od różowej do brunatnej
- wałowy odczyn zapalny: grudki, pęcherzyki, nadżerki i strupy
- świąd
70. Leczenie grzybicy paznokci
Ze względu na dostępne leki NIE wymaga już leczenia chirurgicznego.
Leczenie ogólne- w przypadku grzybicy dotyczącej co najmniej kilku palców.
Leczenie miejscowe- pojedyncze ogniska
Leczenie ogólne
Przed rozpoczęciem leczenia należy zapoznać się z wynikiem badania mykologicznego.
Wprowadzenie terbinafiny oraz itrakonazolu stało się poważnym osiągnięciem w terapii
GP.
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
42
- Terbinafina (LAMISIL) jest lekiem stosowanym w infekcjach wywołanych przez
dermatofity. Jednak w infekcjach wywoływanych przez Candida albicans i pleśnie
chorobotwórcze jest mniej skuteczna.
o
Terbinafinę stosuje się w terapii ciągłej, codziennie przez okres 6 tygodni lub
dłużej, niekiedy do 6 miesięcy.
- Itrakonazol (ORUNGAL) charakteryzuje się znacznie szerszym spektrum
przeciwgrzybiczym.
o
Itrakonazol w dawce 400 mg dziennie przez okres jednego tygodnia może być
stosowany w tzw. "leczeniu pulsowym".
o
Terapia pulsowa polega na wybiórczym gromadzeniu się leku w płytce
paznokcia w taki sposób i w takim stężeniu, że nie ma potrzeby przyjmowania
go dłużej niż przez tydzień raz w miesiącu.
o
Cała kuracja polega na stosowaniu od 2 do 3 pulsów tygodniowych (1 puls raz
w miesiącu), czyli 3 tygodniach leczenia.
o
Po zakończeniu terapii pulsowej paznokcie mogą jednak jeszcze wyglądać na
chore.
o
Nie należy się tym niepokoić ponieważ rosną one powoli i całkowicie nowa
płytka pojawi się dopiero po 6- 9 miesiącach od zakończenia przyjmowania
leku.
o
Ze względu na krótki czas leczenia, skuteczność i łatwość stosowania, terapia
pulsowa z zastosowaniem itrakonazolu jest szczególnie chętnie stosowana
przez pacjentów.
Leczenie miejscowe
Wartość leków do stosowania miejscowego w GP jest ograniczona. Nabiera ona
znaczenia gdy nie mogą być stosowane leki ogólne.
Uzyskanie dobrych wyników terapeutycznych możliwe jest w przypadkach GP nie
zajmującej macierzy paznokcia.
Obecnie do leczenia grzybicy paznokci stosować można
- 8% cyklopiroks (BATRAFEN)
- 5% amorolfinę (LOCERYL) w formie lakierów do paznokci
- 1% bifonazol w 40% kremie mocznikowym (MYCOSPOR-Onychoset).
Rozwój metod leczenia miejscowego wiąże się z ich bezpieczeństwem i niską ceną w
porównaniu do kosztów leczenia ogólnego. Leczenie miejscowe jest często uzupełnieniem
terapii ogólnej.
Profilaktyka i oświata zdrowotna
Edukacja pacjentów stanowi ważny element prawidłowej terapii grzybic. Należy pamiętać
o podstawowych zasadach profilaktyki i dezynfekcji obuwia. Konieczne jest:
- krótkie obcinanie paznokci,
- noszenie wygodnego i przewiewnego obuwia, bawełnianych lub wełnianych skarpet.
W celu zapobiegania infekcjom należy:
- unikać chodzenia boso w miejscach, w których stężenie zarodników grzybów
chorobotwórczych jest szczególnie wysokie jak np. publiczne kąpieliska,
przebieralnie, hotele, sanatoria, domy studenckie, koszary i inne miejsca użyteczności
publicznej.
- Osoby korzystające z pływalni i wspólnych urządzeń kąpielowych powinny używać
odpowiedniego obuwia ochronnego (popularne klapki, japonki, itp.), a po dokładnym
wysuszeniu stóp po kąpieli profilaktycznie stosować pudry i kremy przeciwgrzybicze.
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
43
71. Zastosowanie lampy Wooda w diagnostyce mikrobiologicznej
Lampa Wood’a jest używana w diagnostyce grzybic i infekcji bakteryjnych skóry.
Badanie przeprowadzane jest w ciemnym pokoju.
Oglądamy świecenie w świetle lampy. Normalnie skóra zdrowa nie wykazuje świecenia,
czy fluorescencji. W przypadku zakażenia świeci na różne kolory:
- złoto- żółty- Tinea versicolor- łupież pstry
- bladozielony- Trichophyton Schöenlein- grzybica woszczynowa
- jasny żółto-zielony- Microsporum Audouini, M. Canis
- morska zieleń do niebieskiego- Pseudomonas Aeruginosa
- różowy do pomarańczowo- różowego- Porphiria Cutanea Tarda- porfiria skórna
późna
- plama kształtu liścia jesionu- Tuberous Sclerosis- Stwardnienie guzowate
- niebiesko-biały- Leprosy- Trąd
- blady biały- Hypopigmentation
- purpurowo- brązowy- Hyperpigmentation
- jasna biel lub niebiesko- biały- Depigmentation, Vitiligo
- jasna biel- Albinism
72. Badania mykologiczne
Decydujące znaczenie ma badanie laboratoryjne.
Elementy grzyba pozyskuje się z:
- łusek naskórkowych
- włosów
- opiłek paznokci
- ropy promieniczej
- ze śluzówek- zakażenie promienicami
Diagnostyka mykologiczna obejmuje:
- badanie bezpośrednie preparatu barwionego lub zwykłego
- hodowle grzyba na podłożach:
o
selektywnych i standardowych
- próby fermentacyjne z cukrami oraz filamentacja w odniesieniu do drożdżaków
- oglądanie zmienionej chorobowo skóry i włosów w świetle lampy Wood’a
- oglądanie paznokci w lupie binokularowej lub kapilaroskopie
- śródskórne próby z trichofityną i kandydyną
- badania immunologiczne
73. Podział tuberkulidów
Odczyn alergiczny na prątki lub ich składowe. W części przypadków istnieje czynna
gruźlica, a leczenie przeciwgruźlicowe może powodować ustąpienie objawów.
Rozróżniamy:
- guzkowo- zgorzelinowy
o
drobne guzki z martwicą i bliznowaceniem
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
44
o
okolice wyprostne kończyn
o
przebieg przewlekły
- lupoid prosówkowy rozsiany twarzy:
o
drobne guzkowe zmiany rozsiane na twarzy
o
dodatni objaw diaskopii
o
po ich ustąpieniu- wciągnięte blizenki
o
przewlekły
- rumień stwardniały:
o
zapalne zmiany guzowate
o
przewlekłe
o
podudzia
o
głównie K
74. Super Ag w alergologii
Super Ag mogą być prezentowane limf. T przez keratynocyty wykazujące ekspresję MHC
II- NIE jest konieczne przetwarzanie Ag do drobnych peptydów, jak to jest w przypadku
komórek Langerhansa.
Aktywacja limf. T zachodzi przez receptor V-beta.
Super Ag mogą być: wirusy- EV- HPV5, i inne EV-HPV, egzotoksyny paciorkowcowe.
75. Nietypowe postacie łuszczycy (opisać postać krostkową uogólniona)
A. Odmiana wysiękowa:
a. W okolicy fałdów skórnych
B. Odmiana krostkowa
a. Jedna z najcięższych postaci
b. W okresie wysiewów (spowodowane lekami, zakażeniami) gorączka
c. Wykwity krostkowe nieraz się zlewają, a naskórek ulega spełzaniu- objaw
Nikolskiego
d. W okresie remisji zmiany- łuszczyca zwykła
e. Najcięższe powikłanie- amyloidoza z zajęciem nerek
C. Odmiana krostkowa dłoni i stóp:
a. Wykwity krostkowe na podłożu rumieniowym i złuszczającym
b. Ogniska wyraźnie odgraniczone od otoczenia
c. Przechodzą na boczne powierzchnie rąk i stóp
D. Odmiana uogólniona- erytrodermia:
a. Bardzo ciężka
b. Może być sprowokowane leczeniem zewnętrznym
E. Odmiana stawowa:
a. Może prowadzić do trwałego inwalidztwa
b. Rozróżnia się:
i. Typu dystalnego
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
45
1. stawy międzypaliczkowe rąk i stóp
2. M
3. zajęcie stawów niesymetryczne
ii. Typu zniekształcającego
1. M i K
2. różne stawy, często kręgosłup
iii. Typu RZS
1. K
2. podobne zmiany jak w RZS
3. asymetria zmian stawowych i częste zajęcie kręgosłupa
4. czynnik reumatoidalny niewykrywalny (zdarza się że
występuje- współistnienie zmian z rzs)
76. Łuszczyca stawowa- Psoriasis arthropathica- pyt 75
77. Łuszczyca wysiękowa- Psoriasis exsudativa- pyt 75
78. Rozpoznanie różnicowe łuszczycy
A. Rozpoznanie różnicowe łuszczycy zwykłej
a. Wyprysk łojotokowy
b. Pityriasis lichenoides chronica
c. Liszaj płaski
d. Grzybica
e. Łupież różowy Gilberta
f. SCLE odmiana łuszczycopodobna
B. Rozpoznanie różnicowe łuszczycy krostkowej:
a. TEN
b. AGEP- krostkowa osutka wywołana lekami
C. Zmiany umiejscowione na dłoniach i stopach
a. Zmiany krostkowe dłoni i stóp
b. Grzybica
c. Wyprysk
79. Odmiany kliniczne tocznia
Istnieją dwie odmiany:
- SLE- postać układowa
o
Zajęcie narządów wewnętrznych ze współistniejącymi zmianami skóry lub nie
- CLE- postać skórna:
o
DLE- postać skórna ogniskowa, przewlekła, bez zmian narządowych
o
DDLE- rozsiane zmiany skórne typu LE
Poza tymi odmianami należy wyodrębnić:
- SCLE- z charakterystycznymi zmianami skórnymi i zjawiskami immunologicznymi
o
Różny stopień zajęcia narządów wewnętrznych
- NLE- toczeń rumieniowaty noworodków
- Lupus panniculitis- postać głęboka lub podskórna, towarzyszy CLE lub SLE lub
stanowi przejście między nimi
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
46
80. Podostra skórna postać tocznia- Subacute cutaneus LE (SCLE)
Różni się od SLE łagodniejszym przebiegiem, bez zajęcia nerek.
Cechą charakterystyczną jest wybitna nadwrażliwość na światło, typowe zmiany skórne i
obecność Ab Ro i/lub La.
Etiopatogeneza:
- Ab Ro i/lub La
o
W obrębie dolnych warstw keratynocytów- rozproszone złogi
o
Ab Ro korelują z występowaniem Ag zgodności tkankowej HLA-DR3 i DR2
Objawy i przebieg:
- zmiany skórne zajmują twarz, tułów i kończyny
- 2 odmiany:
o
obrączkowata i łuszczycopodobna
- przebieg przewlekły ze znacznymi zaostrzeniami po nasłonecznieniu
- odczyny rumieniowe- są przedłużone, z upodabnianiem się ich do wykwitów
- narządy wewnętrzne zajęte są rzadko, nerki w 10%
- bóle stawowe i mięśniowe- częste
- rokowanie korzystne
Rozpoznanie:
- wykwity zapalne- rumieniowe, łuszczycopodobne lub obrączkowe
- umiejscowienie głównie na twarzy i tułowiu
- wybitna nadwrażliwość na światło słoneczne- upodabnianie się odczynów do
wykwitów chorobowych
- przewlekły przebieg
- stwierdzenie Ab Ro/La
- badanie immunopatologiczne skóry nie zmienionej i histologicznego ze zmian
chorobowych
Leczenie:
- zróżnicowane
- środki przeciwmalaryczne
- małe dawki steroidów (20-30-40mg prednizolonu dziennie)
- część pacjentów wymaga leczenia skojarzonego GKS i lekami immunosupresyjnymi
81. SLE
Definicja- uogólnione schorzenie, związane z tworzeniem się kompleksów
immunologicznych i odkładaniem się ich w narządach wewnętrznych i w skórze.
W większości przypadków dotyczy K.
Kryteria ARA:
1) zmiany skórne typu rumienia- często rumień na twarzy
2) zmiany skórne rumieniowo- bliznowaciejące
3) nadwrażliwość na światło słoneczne
4) nadżerki błon śluzowych jamy ustnej
5) bóle stawowe lub zmiany zapalne stawów bez zniekształceń
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
47
6) zmiany nerkowe: białkomocz (>0,5g białka/dobę) lub wałeczki w moczu
7) objawy neurologiczne:
o
drgawki
o
psychozy
1) objawy hematologiczne:
o
niedokrwistość hemolityczna z retikulocytozą
o
leukopenia
o
limfopenia
o
trombocytopenia
1) zaburzenia immunologiczne
o
dodatnie badanie na LE lub Ab przeciw natywnemu DNA, Ab przeciw Sm lub
nieswoiście dodatnie kiłowe odczyny serologiczne
1) Ab przeciwjądrowe o mianie>80
2) zapalenie błon surowiczych- pleuritis, pericarditis
Warunkiem rozpoznania jest spełnienie co najmniej 4 spośród 11 kryteriów.
Etiopatogeneza:
- czynniki genetyczne:
- zjawiska immunologiczne
o
wzmożone wytwarzanie Ab skierowanych głównie przeciwko Ag jądrowym
o
spadek naturalnych komórek cytotoksycznych
o
czynniki aktywujące limf. B do produkcji Ab- najprawdopodobniej wirusy
o
mimikra Ag
o
czynniki infekcyjne
o
kompleksy immunologiczne
o
prozapalne cytokiny
Ab przeciwjądrowe, w pośredniej metodzie immunofluorescencyjnej- typy świecenia:
- obwodowy:
o
Ab przeciw natywnemu DNA
- homogenny
o
Ab przeciw nukleoproteinom
- plamisty:
o
Ab przeciwko RNA
o
Ab Sm- swoiste dla SLE
o
Ab RNP (przeciwko rybonukleoproteinie)
o
Ab Ro (SS-A)- dla zespołu Sjogrena
o
Ab La (SS-B)
o
Ab rybosomalne
- jąderkowy:
o
Homogenny- charakterystyczny dla scleromyositis
o
Krzaczasty- Ab przeciw fibrylarynie
o
Plamisty- Ab przeciw polimerazie RNA I
Objawy- patrz kryteria ARA- takie same
Rozpoznanie- kryteria ARA
Leczenie:
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
48
- GKS- podstawa:
o
Ciężkie stany- 80-100mg prednizolonu dziennie, jednorazowo, stopniowo
obniżając dawkę
o
Leczenie podtrzymujące 10-20mg/dobę
- Leki immunosupresyjne:
o
Cyklofosfamid
o
Azatiopryna
- Leki wspomagające:
o
Syntetyczne środki przeciwmalaryczne
o
Leki ze wskazań internistycznych- w zależności od objawów narządowych
- Plazmafereza
- Sulfony w postaci pęcherzowej
82. Lupus band test
Złogi immunologiczne na granicy skórno- naskórkowej.:
- DLE- tylko w skórze zmienionej
- SLE- w skórze zmienionej jak i niezmienionej
Złogi z Ig i dopełniacza:
- IgG jako wyłączna składowa- Ab anty DNA w krążeniu
- Ig M- przypadki o łagodniejszym przebiegu.
Złogi wykrywa się za pomocą bezpośredniej metody immunofluorescencji
Czynniki prowokujące wystąpienie zmian lub zaostrzenie objawów chorobowych:
- światło słoneczne
- leki- Toczeń wywołany lekami:
o
środki hipotensyjne
o
leki antyarytmiczne
o
środki antykoncepcyjne
83. Leczenie SLE i DLE
SLE- pyt. 81- podstawa leczenia- GKS i leki immunosupresyjne
DLE- pyt. 80- tu środki przeciwmalaryczne, małe dawki GKS, rzadko leki
immunosupresyjne
84. Twardzina Sclerodermia
Podział:
- Postać układowa
- Postać ograniczona (skórna)
Twardzina układowa- S. systemica
- głównie K
- stwardnienie oraz zaniki skóry i tkanki podskórnej
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
49
- zajęcie mm, ukł. kostnego, narządów wewn.,
- zaburzenia naczynioruchowe (objaw Raynauda)
lSSc (limited sclerodermia)- stwardnienia skóry dotyczące twarzy i odsiebnych
(dystalnych) części kończyn górnych
DSSc (diffuse sclerodermia)- stwardnienia w obrębie całej skóry
Etiopatogeneza:
- tło genetyczne
- czynniki środowiskowe:
o
występowanie twardziny u górników z objawami krzemicy,
o
związek z silikonem
o
leki- bleomycyna, beta-blokery
- zmiany naczyniowe:
o
czynniki powodujące uszkodzenie naczyń- nacieki zapalne z limf. CD4
o
pobudzone monocyty/ makrofagi wydzielają TGF
β i TNFα
o
tryptaza- proteaza wydzielana przez komórki tuczne
- rola fibroblastów:
o
nasilona synteza kolagenu, glikozaminoglikanów, fibronektyny przez
fibroblasty
- metabolizm tryptofanu:
o
nadmierna produkcja serotoniny i tryptaminy
Przeciwciała przeciwjądrowe:
- ACA- Ab przeciw centromerom
o
Charakterystyczne dla lSSc
- Scl 70- przeciw jądrowej topoizomerazie I
o
Charakterystyczne dla dSSc
o
Swoiste dla twardziny- niewykrywane w żadnej innej chorobie
- Ab przeciw Ag jąderkowemu- mogą występować
- Ab przeciw RNA polimerazie
- Inne:
o
PM- Scl i Jo
1
o
Pm- Scl
Podział:
- lSSc- limited sclerodermia
o
K
o
Zespół Raynauda
o
Obrzęk stwardniały w odsiebnych częściach kończyn górnych i na twarzy
o
Twarz:
Zmiany zanikowe nosa i czerwieni warg, wraz z bruzdowaniem
promienistym
Teleangiektazje
o
Ręce- stwardnienie palców
o
Przykurcz i unieruchomienie rąk
o
Przebieg powolny, postępujący, wieloletni
- Podtyp CREST:
o
Calcinosis- stwardnienia tylko w obrębie palców
o
Raynaud
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
50
o
Esophagus
o
Sclerodactylia
o
Teleangiectasia
- Diffuse sclerodermia (dSSc):
o
K>M
o
Stwardnienia dotyczą:
Twarzy
Szyi
Części centralnej tułowia
Kończyn górnych i dolnych
o
Przebarwienia i odbarwienia
o
Przebieg szybszy i cięższy niż w lSSc
- Podtyp dSSc/lSSc
o
Rozpoczyna się zwykle jako lSSc, szerząc się stopniowo przybiera cechy dSSc
o
Przebieg cięższy niż w lSSc, znacznie powolniejszy jak w typowej dSSc
Zmiany układowe:
- zmiany narządowe:
o
przełyk:
rozszerzenie i atonia
zwężenie dolnej części- trudności w przełykaniu
o
płuca:
zwłóknienie
zmniejszona pojemność życiowa
o
układ krążenia:
arytmia
zaburzenia przewodzenia
nadciśnienie
zapalenie osierdzia
o
nerki:
nadciśnienie złośliwe
- zmiany w układzie kostnym:
o
bóle stawowe i zapalenie torebek ścięgnistych- dSSc i dSSc/lSSc
o
zanik guzowatości paznokciowych
o
zwężenie szpar stawowych i osteoporoza
- zmiany w układzie mm:
o
przerost i stan zapalny tkanki łącznej międzymięśniowej
- zmiany w mikrokrążeniu:
o
rozszerzone w części centralnej, gigantyczne, pozazębiane pętle,- zespół
Raynauda
o
zanik naczyń włosowatych
Leczenie:
- leki działające na proces włóknienia:
o
penicylamina
o
gamma-interferon
o
kalcytriol- niezbyt nasilone zmiany
o
terapia promieniami nadfioletowymi UVA I lub PUVA
- leki immunosupresyjne:
o
cyklofosfamid- w przypadkach bardzo nasilonych
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
51
o
cyklosporyna A
o
GKS- w ciężkich przypadkach
o
Pozaustrojowa fotofereza
- Leczenie naczyniowe:
o
Nifedypina
o
Prostacyklina
o
Dekstran drobnocząsteczkowy
o
Witamina E
o
Losartan (ACE-I)
o
Rekombinowany aktywator plazminogenu
85. Twardzina ograniczona- S. circumscripta. Morphea
Stwardniałe, wyraźnie odgraniczone ogniska, barwy woskowożółtej, w okresie czynnym
otoczone sinofioletową obwódką, w okresie ustępowania przebarwione lub odbarwione i
zanikowe.
Etiopatogeneza:
- mechanizm powstawania zmian jest podobny do twardziny układowej
Objawy i przebieg:
- Morphea en plaques:
o
Pojedyncze lub liczne ogniska różnej wielkości lub kształtu
o
Zmiany aktywnie szerzące się zapalną obwódką
o
Umiejscowienie- rozmaite
o
Czas trwania kilku lub kilkunastoletni z tendencją do ustępowania zmian
- Morphea disseminata:
o
Liczne, rozsiane ogniska
- Morphea generalisata:
o
Zmiany obejmują prawie całą skórę
o
Zachowują cechy pojedynczych zlewających się ognisk
o
Ręce- przykurcze
- Sclerodermia linearis:
o
Częste zaburzenia immunologiczne
o
Możliwość pozostawiania trwałych zniekształceń i przykurczów kończyn
- Sclerodermia en coupe de sabre:
o
Na owłosionej skórze głowy
o
Blizna jak po cięciu szablą
- Zanik połowiczy twarzy:
o
Dotyczy skóry, tkanki podskórnej, mięśni, kości połowy twarzy
o
Z zanikiem połowiczym języka
- Rzadkie odmiany:
o
Twardzina głęboka
o
Twardzina głęboka pierwotnie zanikowa
o
Twardzina guzowata lub keloidowa
o
Twardzina drobnoguzkowa
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
52
Rozpoznanie:
- dobrze odgraniczone stwardnienia lub ogniska zanikowe, otoczone sinofioletową
obwódką
- wieloletni przebieg
- niewystępowanie zmian narządowych i zespołu Raynauda
- brak objawów podmiotowych
- charakterystyczny obraz histologiczny
Leczenie:
- wit. E, Piasceledina
- penicylina prokainowa
- GKS
- Leki immunosupresyjne
- Penicylamina D
- Syntetyczny preparat wit. D
- Interferon
γ
- UVA I lub PUVA
86. Etiopatogeneza twardziny- pyt. 84
87. Neurodermatozy w rybiej łusce
Rybiej łusce wrodzonej mogą towarzyszyć rozmaite zaburzenia neurologiczne i
psychiczne:
A. Zespół Ruda
B. Zespół Sjögrena- Larssona
88. SSSS
Zapalenie pęcherzowe i złuszczające skóry noworodków pochodzenia
gronkowcowego.
Uogólnione zapalenie skóry o ciężkim przebiegu.
Poronne pęcherze i spełzanie naskórka. Dzieci- pierwsze 3m.ż.
Etiopatogeneza:
- gronkowiec złocisty- produkuje egzotoksynę działającą niszcząco na naskórek
Objawy:
- pęcherze płaskie, bardzo wiotkie
- szybko ulegają przerwaniu
- zajmują całą skórę
- trwa kilka dni
Rozpoznanie:
- stwierdzenie uogólnionych zmian, złuszczających się, wysiękowych, powodujących
płatowe oddzielanie się naskórka
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
53
- płaskie, wiotkie pęcherze
- początek najczęściej w pierwszych miesiącach życia
- szybki przebieg
Leczenie:
- półsyntetyczne penicyliny
- cefalosporyny
- pozajelitowo PWE
89. Liszajec zakaźny- Impetigo contagiosa
Powierzchowne wykwity pęcherzowo- ropne, zasychające w miodowo- białe strupy, o
krótkim czasie trwania.
Etiopatogeneza:
- zakażenie mieszane- paciorkowcowo- gronkowcowe
- zazwyczaj zewnątrzpochodne
Objawy i przebieg:
- wykwit pierwotny- pęcherz o wiotkiej pokrywie, szybko ulega przerwaniu
- dominują MIĘKKIE STRUPY BARWY MIODU
- umiejscowienie:
o
części odsłonięte- twarz i w okolicy jamy ustnej i nosa, okolica płytek
paznokciowych
Rozpoznanie:
- pęcherzowo- ropne wykwity, zasychające w miodowo- żółte strupy, ustępują bez
pozostawienia blizny
- przeważające umiejscowienie w obrębie części odsłoniętych
- nagły początek
- szybki przebieg
Leczenie:
- miejscowe:
o
aerozole i maści z antybiotykami lub środkami odkażającymi:
Vioformem, bacitracyną, mupirocyną
o
Ogólnie- półsyntetyczne penicyliny lub oksacyliny
90. Leczenie liszaja płaskiego
NIE ma leczenie przyczynowego
Ogólne:
- GKS 40-15mg prednizolonu dziennie przez kilka tygodni
- Metotreksat
- Sulfony- zmiany na błonach śluzowych
- Erytromycyna
- Cymetydyna
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
54
Miejscowe:
- maści i kremy steroidowe
- triamcinolon lub opatrunki zamknięte z fluocinolonu
- tretinoina
91. Lichen planus mucosis oris
Liszaj płaski błon śluzowych
Liszaj płaski to:
- Przewlekła choroba skóry i błon śluzowych
- Zmiany grudkowe
- Świąd
- Etiopatogeneza:
o
Nieznana
o
Autoimmunologiczne- GvHR (Graft versus Host Reaction)
o
Związane z zapaleniem wątroby
o
Wstrząsy psychiczne
o
Leki
- Objawy:
o
Wykwity grudkowe- błyszczące, wieloboczne, czerwone, sinofiołkowe, mogą
mieć układ linijny (objaw Koebnera)
o
Ustępujące ogniska są brunatne
o
Nie pozostawiają blizn
o
Gdy zajęte są błony śluzowe to mamy- Lichen planus mucosis oris
Charakterystyczne, rozległe, nierównomierne zmleczenia wzdłuż
zgryzu zębów
Linijne drzewkowate, obrączkowate zbielenia nabłonka, głównie na
błonach śluzowych policzków wzdłuż zgryzu zębów, na języku, rzadko
na czerwieni wargowej
o
Paznokcie- podłużne pobruzdowania, spełzanie płytek, zanik płytek
92. Świerzb- objawy, diagnostyka, leczenie (maść Wilkinsona, u dzieci tylko 3%
siarki)- Scabies
Choroba zakaźna wywołana przez rodzaj roztoczy, cechuje się świądem i
charakterystycznymi norami świerzbowcowymi
Etiopatogeneza:
- Sarcophytes hominis
- Zapłodniona samiczka przenika do naskórka i żłobi w warstwie rogowej ślepo
zakończoną norkę
- Okres wylęgania 3 dni- 3 tygodni
- Zakażenie drogą kontaktu bezpośredniego
- Rzadziej za pośrednictwem przedmiotów
- Czynniki sprzyjające zakażeniom:
o
Obniżona odporność
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
55
o
Wyniszczenie fizyczne
Objawy i przebieg:
- świąd, nasilony w porze nocnej
- umiejscowienie: boczne krawędzie palców rąk, nadgarstki po stronie zgięciowej,
przednie fałdy pachowe, zgięcia łokciowe, środkowa część pośladków, okolice pępka
o
M: prącie, moszna
o
K: wokół brodawek sutkowych
o
Dzieci: dłoniowe powierzchnie rąk i podeszwowe stóp
- Grudki obrzękowo- wysiękowe
- Pęcherzyki, krostki
- Ogniska sączenia i strupy
Leczenie:
- Lindan
o
Wcierać w ciągu 3 kolejnych dni, kąpiele po 12-24h, codziennie zmieniając
bieliznę
- Krem zawierający 1% permetrynę- jednorazowo
- Novoscabin- dwukrotnie
- Maść Wilkinsona (15% siarki i 15% dziegciu)
- Iwermektyna
93. Róża- etiopatogeneza, objawy, odmiany kliniczne, leczenie (Erysipelas)
Ostry stan zapalny skóry i tkanki podskórnej, cechujący się wysoką temperaturą i szybkim
przebiegiem
Etiopatogeneza:
- zakażenie paciorkowcowe
- na bazie urazów upośledzonego krążenia żylnego lub chłonnego, z
wewnątrzustrojowych ognisk zakażenia
Objawy i przebieg:
- obrzęk
- ostry stan zapalny skóry i tkanki podskórnej
- bardzo wyraźne, obwałowane odgraniczenie od skóry zdrowej
- kształt nieregularny, smugowate wypustki (szerzenie się)
- znaczna spoistość ogniska
- skóra wygładzona, napięta, lśniąca
- umiejscowienie:
o
twarz, punktem wyjścia są błony śluzowe nosa i jamy ustnej
o
kończyny dolne
- ból i pieczenie
- początek nagły
- wysoka temp.
- zmiany ustępują bez pozostawienia blizny, z wyjątkiem postaci zgorzelinowej
Powikłania:
- nawroty
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
56
- twardy obrzęk
o
słoniowacizna w obrębie kończyn
- ropowica
- zapalenie naczyń chłonnych i żylnych
Leczenie:
- półsyntetyczne penicyliny
- cefalosporyny
- miejscowo- kompresy i maści ichtiolowe
94. Badania inwazyjne diagnostyczne w owrzodzeniach podudzi (flebografia,
arteriografia, limfografia)
Flebografia- metoda diagnostyki polegająca na uzyskaniu obrazu rentgenologicznego żył,
zmieniającego się pod wpływem wprowadzanego do nich środka cieniującego, który
pokazuje ich budowę, a przede wszystkim szerokość ich światła; stosowana np. przy
żylakach kończyn
Arteriografia, badanie mające na celu uwidocznienie tętnic (np. aorty, tętnic nerkowych,
tętnic mózgu) niewidocznych na “zwykłym” zdjęciu rentgenowskim. Arteriografia polega
na wprowadzeniu do badanej tętnicy specjalnego środka - kontrastu - nietoksycznego dla
organizmu, a widzialnego w promieniach rentgenowskich, który wypełnia naczynie.
Wykonuje się wtedy serię zdjęć, uwidaczniających przebieg i budowę tętnicy.
Limfografia- rentgenologiczna metoda diagnostyczna naczyń i węzłów limfatycznych
poddanych działaniu dodatniego środka cieniującego, stosowana gł. w obserwacji
nowotworów układu limfatycznego.
95. Borelioza
Wywołana przez Borrelia burgdorferi.
Boreliozę dzieli się na 3 okresy:
I.
ograniczone zmiany skórne- erythema chronicum migrans, niekiedy
lymphocytoma
II.
zmiany rozsiane z możliwością zajęcia, poza skórą, uk. kostno- mięśniowego,
serca, uk. nerwowego i innych narządów
III.
zmiany skórne typu acrodermatitis atrophicans,
W naszej szerokości geograficznej Borelioza występuje w 3 postaciach:
- rumień przewlekły pełzający
- lymphocytoma
- zanikowe przewlekłe zapalenie skóry kończyn
Rumień przewlekły pełzający (Erythema chronicum migrans)- ECM
- rumień powstający nagle, szerzący się obwodowo od ukąszenia przez kleszcza
- objawy:
o
umiejscowienie- różne
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
57
o
obrączkowate ogniska, leżące w poziomie skóry
o
stan ogólny dobry
o
powolne szerzenie się ogniska
- leczenie:
o
penicylina 4,8mln j./dzień przez 14 dni
o
inne antybiotyki np. amoksycylina
o
cefalosporyny- gdy są objawy ogólne
Lyphocytoma- (Lymphadenosis benigna cutis)- LABC
- zmiana guzowata, powstająca w miejscu ukłucia przez kleszcza o cechach
histologicznych chłoniaka
- objawy:
o
guzek pojedynczy
o
sinoczerwony
o
miękka konsystencja
o
umiejscowienie- różne
o
rozpoznanie- badanie histologiczne
- leczenie: jak poprzednio- tylko 4 tyg.
Zanikowe zapalenie skóry kończyn (Acrodermatitis chronica atrophicans)- ACA
- początkowo zapalne, następnie zanikowe zmiany skóry kończyn. Przewlekły przebieg
- objawy:
o
nacieczone, czerwone plamy, z prześwitującą siecią czerwonych naczyń
o
układ zmian- dystalny
- leczenie:
o
jak wyżej, tylko 6-8 tygodni
96. Objawy skórne związane z ukąszeniem przez kleszcza zakażonego borrelia b.-
pyt. 95
97. Eozynofilia- przyczyny, diagnostyka
Zwiększenie liczby eozynofili > 0,45 x 10
9
/l
Przyczyny:
- limfocytowo- kwasochłonna faza zdrowienia po zakażeniach bakteryjnych
- choroby alergiczne
- choroby pasożytnicze:
o
robaczyce
o
włośnica itp.
- Przewlekłe choroby skóry
- Choroby nowotworowe:
o
ziarnica złośliwa
o
Choroby mieloproliferacyjne
o
Uogólniona choroba nowotworowa
- Inne:
o
Zespół Cushinga
o
Autoimmunologiczne zapalenie naczyń
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
58
o
Zapalenie wsierdzia Lofflera
o
Choroba Adissona
Diagnostyka??
98. Półpasiec- cechy charakterystyczne- Zoster
Wywołany przez HSV-1 mający powinowactwo do układu nerwowego.
Objawy kliniczne:
- wysiew zmian wyprzedza ból, przeczulica lub świąd skóry
- utrzymywanie się bólu przez cały okres trwania choroby
- pęcherzyk lub pęcherz o dobrze napiętej pokrywie, wypełniony płynem surowiczym
- zajmują odcinek skóry unerwiony przez jeden lub kilka korzonków tylnych, NIE
PRZECHODZĄ ZA LINIĘ ŚRODKOWĄ CIAŁA
- najczęściej- twarz (n.V)
- zmiany ustępują bez pozostawienia blizn
- czas trwania choroby 3-4 tyg.
Odmiany półpaśca:
- postać krwotoczna
- postać zgorzelinowa- zmiany głębokie, pozostawiają blizny
- postać uogólniona- na całym ciele, u chorych na nowotwory złośliwe
Leczenie:
- leki przeciwirusowe- tylko w ciężkich postaciach
- leki przeciwświądowe
- wit B
1
99. Okłady w leczeniu owrzodzeń podudzi
Okłady odkażające i przeciwzapalne co 3h, bez ceratki:
Rp. 2% Acidi borici
2%Acidi tannici
0,1% roztworu nadmanganianu potasu
0,25% roztworu chloraminy
0,9% roztworu chlorku sodu
0,05-0,1-0,25% roztworu azotanu srebra
Leczenie współistniejących zmian wypryskowych
- okłady z kwasu bornego i taninowego
100. Chirurgiczne leczenie owrzodzeń podudzi- Ulcera cruris
- leczenie przyczynowe
- usunięcie żylaków
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
59
101. Patofizjologia i leczenie odleżyn- Decubitus
Odleżyna- ognisko martwicy z zejściem w owrzodzenie skóry. Poprzedzone przez
odczyn rumieniowy i pęcherz. Spowodowane długotrwałym, stałym uciskiem na
ograniczoną powierzchnię powłoki ciała.
Patogeneza:
- długotrwałe leżenie w unieruchomionej pozycji
- choroby układu naczyniowego i nerwowego
- wyniszczenie
- zatrucie
- awitaminoza
- niedokrwistość
- podeszły wiek
Objawy i przebieg:
- okolica krzyżowa
- pośladki,
- okolica biodrowa
- pięty
- przebieg przewlekły, trudne gojenie
Leczenie:
- przyspieszenie (często zabieg chirurgiczny) oddzielenia się martwych tkanek.
Następnie stosowanie na owrzodzenie jałowych opatrunków, odkażających zasypek,
aerozoli lub barwników (2% fiolet gencjany, 1% zieleń brylantowa)
- przeciwdziałanie maceracji naskórka
102. Proflilaktyka i leczenie odleżyn
Profilaktyka:
- częsta zmiana pozycji unieruchomionego
- sprężyste materace- przeciwodleżynowe
- masaż
- odkażanie uciśniętej skóry spirytusem
- osuszanie talkiem
- przeciwdziałanie maceracji
- dobra pielęgnacja
Leczenie- pyt. 101
103. Choroby włosów u dzieci. Łysienie Alopecia
Przyczyny wypadania włosów:
A. mechaniczne:
i. wycieranie się skóry głowy noworodków- tarcie o poduszkę
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
60
ii. łysienie w skutek naciągania włosów uczesaniem (koński ogon)
iii. wyrywanie włosów (trichotillomania)- zwłaszcza u dzieci
neurotycznch
B. toksyczne
i. zatrucia talem
ii. zatrucia arsenem
iii. rtęcią
C. choroby zakaźne
i. ostre choroby gorączkowe- dur
ii. kiła wtórna
D. choroby układowe
E. polekowe
i. środki cytostatyczne i immunosupresyjne
ii. leki przeciwtarczycowe- pochodne tiouracylu
iii. środki przeciwkrzepliwe- heparyna
F. choroby włosów
i. grzybica
G. choroby skóry owłosionej
Łysienie- pyt. 207
104. Erythema fixum- objawy, diagnostyka, leczenie- recepty na siarkę 5%, ichtiol
3% w mazidle potrójnym.
Rumień trwały.
Pojedyncze wykwity o brunatnym zabarwieniu, wyraźnie odgraniczone od otoczenia,
stale nawracające w tej samej lokalizacji po zażyciu wywołującego leku.
Etiopatogeneza:
- leki:
o
ASA
o
Aminofenazon
o
Fenacetyna
- mechanizm nieznany
Objawy:
- zmiany rumieniowo- obrzękowe, zmieniają barwę na brunatną, leżą w poziomie skóry
- wyraźne odgraniczenie
- ogniska pojedyncze
- umiejscowienie- różne
- kilka lub wiele miesięcy
- odstawienie leku nie powoduje natychmiastowego cofania się przebarwień
- diagnostyka- test ekspozycji- ponowne przyjęcie leku podejrzanego o wywoływanie
objawów, powoduje wystąpienie rumienia
Leczenie- odstawienie leku
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
61
105. Erythema gyratum repens
Rzadki paraneoplastyczny zespół cechujący się szybko szerzącymi się, obwodowymi
rumieniami o koncentrycznym układzie
Etiopatogeneza- nieznana
- towarzyszy nowotworom
- 40-60r,ż
Rozpoznanie:
- złuszczające się rumienie
- szerzą się bardzo szybko ok. 1cm na dobę
- układają się w koliste figury, przypominające słoje drzewa
- umiejscowienie: tułów, kończyny
106. Erythema annulare centrifugum
Przewlekła i nawracająca odmiana Erythema gyratum, charakteryzująca się:
- ogniskami wysypki z pierścieniowatymi zmianami przypominającymi bąble
pokrzywkowe,
- z obrzękiem (czasami pęcherzykowym),
- ograniczony
- zwykle żółtawy, w centrum- łuszczenie
- z tendencją do zlewania się
107. Zespół Löfgrena (rumień guzowaty)
Rumień guzowaty towarzyszący zmianom przywnękowym w sarkoidozie.
108. Rumień wielopostaciowy i zespół Stevensa- Johnsona- Erythema multiforme
Rumień wielopostaciowy:
- obrzękowe, sinoczerwone rumienie
- dobrze odgraniczone od otoczenia
- pęcherze na powierzchni
- skóra i błony śluzowe jamy ustnej
- etiopatogeneza:
o
zakażenia wirusowe- HSV1 i HSV2
o
zakażenia bakteryjne- paciorkowcowe
o
mycoplasma
o
leki:
sulfonamidy
barbiturany i inne
- Odmiana łagodniejsza (zwykła):
o
Objawy:
Zmiany rumieniowo- obrzękowe- tworzą koncentryczne figurki i
obrączki
Mogą- pęcherze, zmiany krwotoczne
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
62
Umiejscowienie- odsiebne części kończyn górnych i dolnych, błony
śluzowe jamy ustnej i narządów płciowych
Kilka tygodni, początek łagodny
o
Rozpoznanie:
wykwity rumieniowe, ustępujące bez pozostawienia blizny
symetryczny układ i typowe umiejscowienie
towarzyszące wysiewowi nieznaczne objawy ogólne
skłonność do nawrotów
o
Leczenie:
Ogólne:
• Acyklowir- przy zakażeniu HSV
• Leczenie odczulające
• Antybiotyki
Miejscowo
• Kremy obojętne
• Lub z zawartością steroidów niefluorowanych
- Odmiana ciężka:
o
Zespół Stevensa- Johnsona
Pęcherze na błonach śluzowych- krótkotrwałe
Przeważają nadżerki, przysychające, strupy
Błony śluzowe jamy ustnej i narządów płciowych
Początek gwałtowny, wysoka gorączka, bóle
Trwa 3-6 tyg.
Powikłania: spełzanie i zanik płytek paznokciowych
Leczenie:
• Ogólne
o
Antybiotyki o szerokim spektrum
o
Leki odczulające (wit.C, wapń, antyhistaminica)
o
GKS- kontrowersyjne
o
Acyklovir- gdy HSV
• Miejscowo:
o
2% zawiesinę Pimafucin, Pimafucort
o
płukanie środkami odkażającymi
o
Toksyczna nekroliza naskórka (TEN):
Zmiany rumieniowe i pęcherzowe w obrębie błon śluzowych i skóry
powodujące podminowanie naskórka- spełza on całymi płatami (objaw
Nikolskiego)
Zmiany pęcherzykowe i nadżerkowe na błonach śluzowych jamy
ustnej, narządów płciowych, spojówek i rogówki
Początek nagły
• Często polekowe
Wysoka gorączka
Stan ogólny ciężki
Leczenie:
• Jak w oparzeniach II stopnia
• Podawanie PWE
• GKS- kontrowersyjne
• Cyklosporyna A
• I.v. IgG
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
63
• Antybiotyki- wtórne nadkażenie bakteryjne
109. Znamiona atypowe- Atypic naevi
Są to znamiona dysplastyczne. Cechy:
- często występują u kilku członków rodziny (liczne, większe niż zwykłe znamiona)
- nieregularne obrysy, niejednolite zabarwienie
- płaskie, nierównomiernie wyniosłe w części środkowej
- przechodzą bez ostrej granicy do otaczającej skóry
Umiejscowione w skórze odsłoniętej jaki w miejscach osłoniętych. Czerniaki rozwijają
się najczęściej w okolicach odsłoniętych. Często skóra głowy, owłosiona
Zwykle u osób młodych, mogą występować do późnego wieku.
Obraz histologiczny:
- bezładny układ
- atypie jąder melanocytów
- niewielki naciek zapalny i angiogeneza
Leczenie i zapobieganie:
- stała kontrola
- znamiona powiększające się powinny być usunięte
- unikać nasłonecznienia
110. Podział oparzeń- Combustio
Oparzenia, w zależności od ich głębokości, dzielimy na trzy stopnie.
Oparzenie I stopnia obejmuje wyłącznie naskórek.
Objawy polegają jedynie na wystąpieniu rumienia i obrzęku. Wyleczenie następuje po
kilku dniach.
Oparzenie II stopnia dotyczy także części skóry.
Objawia się ono w postaci pęcherzy, obrzęku i częściowej martwicy naskórka.
Oparzenia te są bolesne, występuje w nich przeczulica na dotyk i ruch powietrza.
Przydatki skórne, chodzi tu głównie o mieszki włosowe, są nieuszkodzone, co jest bardzo
istotne, gdyż gojenie się tych oparzeń polega na pokrywaniu się ran naskórkiem
powstającym z podziałów komórek nabłonkowych tychże mieszków.
Oparzenie III stopnia obejmuje już całą grubość skóry i niszczy przydatki skóry.
Rany są zwęglone, woskowate, barwy białej lub szarawej. Zwykle są też suche.
Oparzone powierzchnie są niebolesne, nie reagują na dotyk lub ukłucie.
Wyleczenie tego typu oparzeń jest już tylko częściowe, na skórze pozostają różnie
rozległe i głębokie blizny.
Oparzenia I lub II stopnia nazywamy też oparzeniami lekkimi. Obejmują one 1-2%
powierzchni ciała. Są to zwykle oparzenia domowe wywołane gorącym lub wrzącym
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
64
płynem.
Trzeba jednak podkreślić, że bez względu na rozległość, oparzenia II i III stopnia
dotyczące twarzy, genitaliów, stóp lub dłoni powinny być leczone w warunkach
szpitalnych. Dotyczy to także oparzeń skóry II i III stopnia okolicy stawów, ze względu
na niebezpieczeństwo występowania przykurczów. Hospitalizacja obowiązuje również
przy oparzeniach III stopnia obejmujących ponad 2% powierzchni ciała i oparzeniach II
stopnia - ponad 10% powierzchni ciała.
W okresie wstępnym przy poparzeniu ponad 10% ciała u dorosłych, a u dzieci nawet 5%,
największe niebezpieczeństwo stanowi uogólniona reakcja organizmu w postaci wstrząsu
spowodowanego zmniejszoną objętością krwi i ucieczką osocza na zewnątrz (nazywa się
to tzw. płaczem oparzonej powierzchni).
Następnym przełomowym momentem w przebiegu ciężkich oparzeń jest okres późny,
tzw. kataboliczny, występujący po 3-4 dniach od urazu. Dochodzi wtedy do szybkiego
zużywania rezerw energetycznych ustroju, wyniszczenia i działania tzw. toksyny
pooparzeniowej, uszkadzającej narządy. Doprowadza to do rozmaitych powikłań, które w
porę nieopanowane mogą spowodować śmierć.
111. Impetigo bullosa- objawy, różnicowanie, leczenie
Liszajec pęcherzowy
Zakażenie gronkowcowe. Może występować w każdym wieku (jedyna postać liszajca u
noworodków).
Szczyt zachorowalności to miesiące letnie. Drobne uszkodzenia naskórka ułatwiają
zakażenie.
Obraz kliniczny:
- nagły wysiew pojedynczych lub mnogich pęcherzy
- treść pęcherzy początkowo przeźroczysta potem mętnieje
- pęcherze utrzymują się długo i dominują w obrazie klinicznym
- na podstawie rumieniowej z rąbkiem zapalnym otaczającej skóry
- po pęknięciu- czerwone, sączące nadżerki (większe jak w liszajcu zakaźnym)
- szybko pokrywają się naskórkiem
- BRAK tworzenia i nawarstwiania strupów
Histologicznie- głębsze umiejscowienie pęcherzy w naskórku
Postacie kliniczne:
- dorosłych
o
ograniczone odcinki skóry
o
miejsca predelekcyjne jak w liszajcu zakaźnym
o
spotyka się krosty przywłośne
o
przebieg ostry, kilkanaście dni
- noworodków
o
w pierwszych dniach i tygodniach życia
o
tułów, kończyny, twarz
o
pierwsze pęcherze na skórze fałdów pachowych,
o
dłonie i stopy- wolne
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
65
o
łagodny
- SSSS- pyt.88
112. Trądzik pospolity- leczenie Acne vulgaris
Leczenie miejscowe:
- keratolityczne- kwas acetylosalicylowy, retinoidy
- zmniejszające proces keratynizacji- retinoidy
- przeciwbakteryjne- kwas azelainowy, nadtlenek benzoilu, antybiotyki
- przeciwzapalne- kwas azelainowy, adapalen, tazaroten, preparaty siarki, steroidy
Zmiany zaskórnikowe i grudkowe:
- kwas wit. A- tretinoina, adapalen (mniejsze podrażnienie skóry)
Zmiany zaskórnikowe, grudkowe i krostkowe:
- nadtlenek benzoilu 5-10-15%, działa na Propionibacterium acnes, może powodować
podrażnienia
- aerozole lub roztwory z antybiotykami:
o
tetracyklina, neomycyna, klinadamycyna, erytromycyna,
- preparaty zawierające kwas salicylowy i cynk- keratolitycznie
- naświetlania słoneczne
- do oczyszczania skóry:
o
roztwory i żele z dodatkiem 1% tymolu lub mentholu, 2-3% kwasu
salicylowego
Leczenie ogólne:
- tetracykliny
o
równocześnie witaminy z grupy B, wyłączamy B
12
- może powodować trądzik
- erytromycyna
- witamina PP
- rozpuszczalne sole cynku
- preparaty antyandrogenowe:
o
spironolakton
o
cyproteron
- postacie krostkowe i grudkowe- ciężkie:
o
13-cis kwas wit. A
113. Rola bakterii w etiopatogenezie trądziku
Propionibacterium jest bakterią gramm-dodatnią, anaerobową (beztlenową), zaliczaną
pod względem morfologicznym do maczugowców (pałeczka).
Należy do mikroflory skóry, jamy nosowo-gardłowej, jamy ustnej, dróg moczowo-
płciowych oraz jelita cienkiego zwierząt i ludzi (saprofit) produkując, poprzez
fermentację, kwas propionowy i octowy.
Substratem do fermentacji jest glukoza lub kwas mlekowy.
Wymiary bakterii 2-3x6-10 um.
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
66
Przy załamaniu układu odpornościowego i nadmiernym rozwoju stają się pasożytami
infekując skórę, serce (endocarditits), centralny układ nerwowy.
Optymalna temperatura wzrostu: 30-37º Celsjusza. Należą do lipofilów.
U około 80% społeczeństwa w wieku 11-30 lat P. acnes wywołuje trądzik pospolity acne
vulgaris, w wieku późniejszym może sprzyjać rozwojowi specyficznych odmian trądziku.
Bakterie z rodzaju Propionibacterium są wrażliwe na antybiotyki
- makrolidowe,
- penicyliny,
- chloramfenikol,
- tetracykliny,
- linkozamidowe,
- sulfonamidy,
- sulfony,
- flurochinolony.
Propionibacterium acnes przeprowadzają fermentację mleczanu i pirogronianu (kwasu
mlekowego i pirogronowego) do kwasu propionowego. Jest to szlak redukcji przez szereg
metabolitów pośrednich. Umożliwia bakteriom uzyskanie energii życiowej.
Kwas mlekowy potrzebny bakteriom trądzikowym do fermentacji jest wydalany wraz z
potem przez gruczoły ekrynowe (potowe właściwe) i gruczoły apokrynowe (wydzielają
też feromony). Mleczan powstaje podczas katabolizmu cukrów, zwłaszcza przy dużym
wysiłku fizycznym (tzw. dług tlenowy). Wydzielany kwas mlekowy przez skórę gromadzi
się w mieszkach włosowych, w przestworach międzykomórkowych naskórka, w
gruczołach łojowych, apokrynowych i ekrynowych.
Kwas propionowy powstały w wyniku fermentacji a także aldehydy i ketony drażnią
tkanki w skórze, wywołując stan zapalny. Same bakterie oraz lipoproteidowe i
glikoproteidowe wydzieliny bakterii są antygenami wywołującymi reakcje
immunologiczne w skórze. Wydzielane wówczas leukotrieny i prostaglandyny przez
komórki skóry przyciągają krwinki białe do ogniska zapalnego. Pod wpływem histaminy i
wielu innych amin oraz enzymów następuje zwiększenie przepuszczalności naczyń
krwionośnych, limfatycznych i przewodów wydzielniczych. Powstaje wysięk i obrzęk
miejscowy. Podrażnieniu ulegają zakończenia nerwowe bólowe i receptory. Objawem
tego jest zaczerwienienie i ból oraz pojawienie się stopniowo narastającej grudki zapalnej
(– pryszcza). Jeżeli do ogniska zapalnego wnikną bakterie ropne – grudka ulega zropieniu.
Zwiększające się ciśnienie w grudce powoduje wreszcie pęknięcie martwiczej powłoczki
naskórka i wydostanie się wydzieliny na zewnątrz. Często zniszczeniu i wydzieleniu ulega
wówczas cały mieszek włosowy, wraz z masą rogowo-łojową. W przypadku
zainfekowanego gruczołu łojowego lub apokrynowego - grudka po pewnym czasie ulega
cofnięciu, a wydzielina resorpcji, pozostawiając niekiedy czerwonawe przebarwienie na
skórze długo jeszcze utrzymujące się.
114. Leki stosowane w terapii miejscowej trądzika pospolitego- wymień i napisz kilka
recept
- Kwas acetylosalicylowy
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
67
o
Działa keratolitycznie
- Retinoidy
o
Normalizacja procesów złuszczania
o
Umożliwienie ewakuacji wydzieliny z gruczołów
o
Ograniczenie powstawania zaskórników
o
Przeciwzapalnie
o
Np. tretinoina, isotretinoina, adapalen, tazaroten
- Nadtlenek benzolitu:
o
Przeciwbakteryjnie
o
Odbarwia włosy i ubrania
- Antybiotyki stosowane miejscowo:
o
Klindamycyna
o
Erytromycyna
o
Preparaty złożone:
Acnemycin Plus (erytromycyna + tretinoina)
Zineryt (erytromycyna + octan cynku)
Benzamycid (erytromycyna + nadtlenek benzolitu)
Acnefug (emulsja)
- Szczególnie polecane w trądziku grudkowo- krostkowym:
o
Kwas azelainowy
Keratolitycznie
Złuszczająco
Przeciwbakteryjnie
o
Preparaty z siarką
Bakteriobójcze
Przeciwzapalne
Przeciwłojotokowe
Keratolityczne
o
GKS:
Zmniejszają odczyn zapalny
Recepty:
Rp. Thymoli 0,5
Acid salicyl. 2,0
Camphorae tritae 1,0-3,0
Spir. Vini 70% ad 100,0
DS. płyn do przecierania twarzy
Rp. Sulphur preacip. 5,0-10,0
Zinici oxidati
Glycerini aá ad 100,0
DS. Beztłuszczowa maść złuszczająca
Rp. Camphorae tritae
Gummi arabici aá 3,0
Sulphur preacip. 5,0-10,0
Aq. Calcis ad 100,0
DS. Papka Kummerfeld
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
68
Rp. Sulphur preacip. 5,0-10,0
Saponis viridis 0,5
Glycerini ad 100,0
DS. Beztłuszczowa maść złuszczająca
Rp. Zinci oxidati 20,0
Talci veneti aá 20,0-25,00
Glycerini 5,0-10,0
3% sol. Ac. Borici
Aq. Calcis aa ad 100,0
DS. Zawiesina cynkowa- przeciwzapalnie, przeciwświądowo, kojąco
Rp. Ichtioli 3,0-5,0
Sulphur ppt 3,0-5,0-10,0
Zinici oxidati 20,0
Talci veneti aá 20,0-25,00
Glycerini 5,0-10,0
3% sol Ac. Borici
Aq. Calcis aá ad 100,0
DS. Zawiesina cynkowa z ichtiolem i siarką
115. Wskazania do stosowania retinoidów zewnętrznie
Mechanizm działania miejscowego retinoidów:
Poprzez działanie na swoiste receptory, retinoidy wykazują zdolność regulowania
procesów rogowacenia i różnicowania keratynocytów, zmniejszają przyleganie i ułatwiają
złuszczanie korneocytów, pobudzają syntezę kolagenu i angiogenezę. Hamując przemiany
kwasu arachidonowego, zależne od lipooksygenazy, zmniejszają stan zapalny. Działanie
retinoidów polega także na normalizacji procesów złuszczania w przewodach gruczołów
łojowych, a poprzez umożliwienie ewakuacji wydzieliny gruczołów prowadzi do
ograniczenia komedogenezy.
Wskazania:
- trądzik pospolity
- łuszczyca:
o
łagodna i umiarkowanie nasilona
- liszaj płaski
o
rozległe zmiany nadżerkowe w obrębie śluzówek jamy ustnej
- choroba Dariera:
o
ograniczone zmiany
- rybia łuska
- rogowacenie słoneczne
- leukoplakia jamy ustnej
- brodawki płaskie
- mięczak zakaźny
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
69
116. Immunocytostatyki
Leki immunosupresyjne są podstawą leczenia chorych u których zmieniona reaktywność
układu immunologicznego prowadzi do destrukcji własnych tkanek.
Immunosupresję można podzielić na:
- leczenie indukcyjne:
o
podawanie wysokich dawek leków, które następnie się obniża
- leczenie sekwencyjne:
o
stosowane w przypadku przeszczepu
- leczenie podtrzymujące
o
podstawowa długa immunosupresja
o
użycie możliwie niskich i bezpiecznych dawek leków
Najczęściej stosowane leki:
- GKS
o
Hamowanie proliferacji limfocytów
o
Blokowanie IL-1 i IL-6
o
Hamowanie migracji monocytów do miejsca zakażenia
o
Ograniczenie produkcji prostaglandyn- zahamowanie fosfolipazy A2
- Cyklosporyna:
o
Wiąże się z izomerazą peptydoprolinową cis- trans
o
Blokuje szlaki aktywacji komórki zależne od kalcyneuryny
o
Hamuje ekspresję genu IL-2, IL-3, 4, IFN-α, TNF- α
o
Powoduje nasilenie procesów włóknienia
- Takrolimus
o
Blokuje kalcyneurynę
o
Blokuje wewnątrzkomórkowy szlak pobudzania limfocytów
o
Blokowane: IL-2, 3, 4, 5, INF- γ, TNF- α
- Sirolimus:
o
Makrolid
o
Hamuje proliferację limfocytów T w fazie G1
o
Blokowanie transkrypcji protoonkogenu Bcl-2
- Leki dodatkowe:
o
Azatiopryna
Zahamowanie syntezy rybonukleotydów
Zmniejszenie proliferacji komórek
Pękanie i destrukcja chromosomów
o
Cyklofosfamid:
Zahamowanie aktywności mitotycznej komórek dzielących się
Bezpłodność, aplazja szpiku, łysienie
o
Chlorambucyl:
Działa na limfocyty, neutrofile, płytki krwi
Przerwanie łańcucha DNA- powstają wiązania poprzeczne
o
Przeciwciała monoklonalne:
W fazie badań
Alemtuzumab- antyCD25
Daklizumab- sekwencja ludzkiej IgG
- Mizorybina:
o
Nukleozyd imidazolowy
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
70
- Gusperimus
o
Blokuje dojrzewanie limf. T i B
o
Zmniejsza generację limf. T
o
Hamuje produkcję Ab
Wskazania- jak dla Cyklosporyny A- pyt. 140
117. Włos- mieszek włosowy, budowa, cykl rozwojowy
Włos (pili):
- korzeń- część zagłębiona w skórze właściwej
o
otoczony przez mieszek włosowy, w który wpukla się brodawka włosa
o
opuszka- kolbkowato rozszerzona część mieszka włosowego
o
mieszek włosowy:
część wewnętrzna- macierz, z niej powstaje łodyga włosa
pochewka zewnętrzna i wewnętrzna
część zewnętrzna- tworzy brodawkę włosa
mięsień przywłośny (pilomotoryczny)- skurcz powoduje „gęsią skórkę”
- łodyga- część wolna nad powierzchnią skóry
Fazy rozwoju włosa:
- okres wzrostu- trwa ok. 4lat, dobrze wykształcona opuszka
- okres inwolucji- trwa 2 tyg., zwyrodnienie komórek macierzy, przesunięcie brodawki
włosa ku górze, zanik naczyń krwionośnych
- okres spoczynku- trwa 2-4 m-cy, powstaje kolba włosa telogenowego (zrogowaciałe
komórki macierzy). Reszta komórek macierzy wykazuje zdolność do podziałów
mitotycznych- stanowi wtórny zawiązek włosa, który odrastając wypycha kolbę włosa
118. Złącze skórno- naskórkowe (hemidesmosom- białko 180 i jego budowa)
Połączenie skórno- naskórkowe:
- obszar wiążący ze sobą obie warstwy
- zmniejsza ryzyko ich rozdzielenia pod wpływem działania sił mechanicznych
- włókna wiążące skórę i naskórek do leżącej pomiędzy nimi błony podstawnej
- błony komórkowe części przypodstawnej poszczególnych komórek podstawnych i
leżąca poniżej błona podstawna są pofałdowane
- sieć listewek naskórkowych głębokich
- budowa:
o
błona podstawna oddziela naskórek i skórę właściwą
o
błona podstawna zbudowana z 3 warstw:
powierzchownej- blaszki jasnej
blaszki gęstej
blaszka siateczkowata
o
komórki podstawne przyczepiają się do blaszki gęstej za pośrednictwem
półdesmosomów
o
od półdesmosomów odchodzą białka zakotwiczające
o
fibryle łączą dolną powierzchnię blaszki gęstej z włóknami kolagenowymi
warstwy brodawkowatej skóry
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
71
o
miofibryle łączą blaszkę gęstą z włóknami sprężystymi
o
strefa leżąca poniżej blaszki gęstej jest bogata w fibronektynę
- w lamina lucida (blaszka jasna) występuje kompleks białkowy (230 i 180 kD)
związany z półdesmosomami keratynocytów warstwy podstawnej, będący Ag
pemfigoidu.
Hemidesmosom:
- Łączy sieć filamentów pośrednich z błoną podstawną.
- Obwódka zwierająca (zespala sieć filamentów aktynowych pomiędzy sąsiadującymi
komórkami) leży bliżej szczytowej części nabłonkowych komórek walcowatych lub
sześciennych. Łączy podnabłonkowe wiązki filamentów aktynowych w postaci
pierścienia.
- Przypomina swą budową desmosom, W przeciwieństwie do niego filamenty
cytokeratynowe mają inny przebieg- zakotwiczają się w błonie podstawnej
- Budowa:
o
płytka przylegania (utworzona przez desmoplakiny)- mocuje filamenty
o
połączenie z błoną podstawną- włókienka kotwiczące
119. Komórki Langerhansa
Występują we wszystkich warstwach naskórka.
- makrofagi pochodzenia szpikowego
- odgrywają podstawową rolę w nadwrażliwości typu późnego
- rozpoznają Ag
- składnik układu immunologicznego- SALT
- prezentują Ag limf. T
o
w naskórku lub w regionalnym węźle chłonnym
o
wydzielają IL-1, pobudzającą limf.T
h
do produkcji IL-2
o
IL-2 wraz z IL-1 pobudzające limf. T do proliferacji i różnicowania się
- mają rec. dla Fc γ frakcji dopełniacza C3
- mają duże ilości Ag MHC II, HLA-DR, Ag T6
120. Budowa i funkcja gruczołów łojowych
Większość wykazuje ścisły związek z mieszkami włosowymi, do których uchodzą tuż
poniżej lejka
- holokrynowe- proces wytwarzania łoju łączy się z niszczeniem komórek
wydzielniczych
- wydzielanie łoju:
o
wspomagane przez skurcz mięśni przywłośnych
o
pod wpływem zimna, bodźców psychicznych- „gęsia skórka”
o
największe u noworodków
o
ulega znacznemu zmniejszeniu ok. 5r.ż.
o
narasta ponownie w okresie pokwitania
o
po 45r.ż.- znacznie się zmniejsza
- rola łoju:
o
osłona skóry przed działaniem czynników: mechanicznych, chemicznych,
bakteryjnych.
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
72
- Skład łoju:
o
Kwasy tłuszczowe: skwalen, cholesterol, TG, WKT
- Czynność podlega wpływom hormonalnym
o
Testosteron i progesteron- przerost gruczołów, wzmożone wydzielanie
o
Estrogeny i antyandrogeny- zmniejszają wydzielanie łoju- K i M
121. Budowa paznokcia
Zrogowaciałe płytki leżące w łożysku łącznotkankowym (odżywia), otoczonej po bokach
i od tyłu wałem paznokciowym
Pomiędzy wałem a paznokciem- zagłębienie- rowek paznokciowy- otoczone obrąbkiem
naskórkowym (skórka).
Część wolna nie pokryta skórą- trzon paznokcia.
Część tkwiąca w skórze- korzeń
Część łożyska przechodząca w korzeń- macierz paznokcia, tu odbywa się powolny
wzrost, ok.3-4mm w miesiącu.
Paznokcie u rąk rosną szybciej niż te u stóp.
122. Naskórek- Epidermis
Nabłonek wielowarstwowy, płaski, rogowaciejący. Zbudowany z keratynocytów
uszeregowanych w kilka warstw. Desmosomy- zapewniają ścisłe połączenia
Warstwy naskórka:
- podstawna:
o
jeden pokład komórek walcowatych, ściśle przylegające do siebie
o
duża ilość tonofilamentów
o
wysoki wskaźnik mitozy
- kolczysta:
o
komórki wieloboczne
o
ulegają spłaszczeniu w miarę przesuwania się ku górze
o
posiadają znaczną ilość tonofilamentów
o
aktywnie dzielące się
o
warstwa podstawna i kolczysta stanowią żywą część naskórka, zwaną dawniej-
warstwą Malpighiego
- ziarnista:
o
1-3 rzędów komórek wrzecionowatych
o
słabo zaznaczone jądra, cytoplazma z zasadochłonnymi ziarnistościami
keratohialiny
o
nie występuje w czerwieni wargowej
- jasna
- rogowa
o
najbardziej powierzchowny pokład komórek oddziela się w postaci płatowych
skupień- warstwa złuszczająca się
o
głębsza część- spoista, zwarta
o
komórki- pozbawione organelli, wypełnione masami rogowymi
Rogowacenie się naskórka:
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
73
- wielokierunkowy proces zróżnicowania się komórek nabłonka
- można wyróżnić fazę syntezy i degeneracji
- warstwa podstawna i kolczysta:
o
podziały komórkowe
o
synteza tonofilamentów
- warstwa ziarnista:
o
synteza ziarnistości keratochialiny
o
spłaszczenie komórek
o
zanik organelli
o
pogrubienie błon komórkowych
- warstwa jasna:
o
dalsze spłaszczanie się komórek i zanik organelli
o
z wyjątkiem keratochialiny i tonofilamentów
- warstwa rogowa:
o
komórki spłaszczone
o
błona komórkowa pogrubiała
o
brak organelli
o
komórki wypełnione masami keratochialiny z zanurzonymi w nich
tonofilamentami
o
przestrzenie międzykomórkowe uszczelnione związkami lipidowymi
- czas 26-28dni
123. Desmosom
Uwypuklenia błon komórkowych
Wiążą sieć filamentów pośrednich sąsiadujących komórek.
Budowa:
- płytka przylegania zbudowana z wielu białek łączących
o
desmoplakina
- tonofilamenty dochodzą do płytki
- desmogleiny pośredniczą w adhezji komórkowej
Funkcja:
- daje mechaniczną odporność tkance nabłonkowej
- szczególnie dobrze rozwinięte w naskórku
124. Melanocyty
Pochodzą z neuroektodermy są komórkami posiadającymi liczne wypustki
cytoplazmatyczne i umiejscowione są w warstwie rozrodczej- tworzą sieć (brak połączeń
między sąsiednimi komórkami- nie mają desmosomów)
Ich liczba nie decyduje o barwie skóry.
Markerem jest Ag S-100. Ziarna melaniny w melanosomach są rozproszone w całej
komórce.
Czynniki wpływające uczynniająco na melanogenezę:
- promienie pozafioletowe i stany zapalne
- metale, metaloidy
- MSH, hormon gr. tarczowego, hormony płciowe- estrogeny
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
74
Czynniki wpływające hamująco na melanogenezę:
- hormony kory nadnerczy
- witaminy, głównie C
125. Pocenie- przyczyny, leczenie
Wzmożone wydzielanie potu. Może być uogólnione lub ograniczone do niektórych
okolic.
Etiopatogeneza:
- pierwotne:
o
osobnicza skłonność
o
niezależne od czynników atmosferycznych
o
podłoże emocjonalne
- objawowe:
o
nadczynność tarczycy
o
cukrzyca
o
gruźlica
Objawy:
- pocenie się ograniczone:
o
pachy, dłonie, stopy
- dotyczące wyłącznie nosa- genetyczne, u dzieci, po okresie pokwitania ustępuje
samoistnie
o
drobne pęcherzyki na podłożu rumieniowym
o
kropelki potu
Leczenie:
- ogólne:
o
środki parasympatykolityczne
o
środki neurotropowe
- miejscowe:
o
zasypki:
20-25% Aluminium chloratum (chlorek glinu- AlCl
3
)
10-30% kwasu borowego (bornego H
3
BO
3
)
o
roztwór 5-10% formaliny
o
ogniskowe wstrzyknięcie toksyny botulinowej- hamuje acetylocholinę
wskazanie- nadmierne pocenie się tylko w okolicach pachowych
126. Bąbel- definicja, przykłady papula
Wykwit wyniosły ponad powierzchnię skóry, barwy porcelanowej lub różowej, szybko
powstający i szybko ustępujący bez pozostawienia śladu. Obrzęk skóry właściwej.
Podstawowe wykwity w:
- pokrzywce
- oparzenie pokrzywą
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
75
127. Łojotok Seborrhoea
Wzmożone wydzielanie łoju.
Skóra jest: lśniąca, tłusta, z wyraźnie rozszerzonymi ujściami gruczołów łojowych,
wypełnione masami rogowo- łojowymi.
Etiopatogeneza:
- zakażenia drożdżakowate- Pityrosporum ovale
- czynniki usposabiające:
o
wrodzona skłonność osobnicza
o
zaburzenia czynności wewnątrzwydzielniczej- hiperandrogenizm, nadmierne
wytwarzanie progesteronu u K
o
zaburzenia układu nerwowego- parkinsonizm, zapalenie mózgu
Objawy i przebieg:
- wzmożone wydzielanie łoju- charakterystyczne dla:
o
owłosiona skóra głowy
o
czoło
o
nos
o
okolice zauszne
o
fałdy nosowo- policzkowe
o
okolica mostkowa
o
okolica międzyłopatkowa
128. Układ immunologiczny skory
Komórki dendrytyczne naskórka
- komórki Langerhansa- pyt. 119
- keratynocyty:
o
IL-1, IL-3, IL-6, IL-8, TNF
α
o
Pobudzone produkują interferon
α i β, czynniki wzrostowe- TGF- β i α, FGF
o
IL-1, TNF
α, INFγ pobudzają keratynocyty do produkcji wtórnych cytokin: IL-
8, MCP-1, które przyciągają do miejsca zapalenia różne komórki
129. Funkcje obronne skóry
Podstawowa funkcja skóry- ochrona przed działaniem szkodliwych bodźców:
mechanicznych, fizycznych, chemicznych i chorobotwórczych. Uniemożliwia
niekorzystną wymianę między środowiskiem wewn. a zewn.
Ponadto skóra odgrywa rolę w:
- termoregulacji- ukł. nerwowy, gruczoły potowe, naczynia, tkanka tłuszczowa
- wydzielania i regulacji gospodarki wodnej
- resorpcji- wchłanianie przez skórę, miejscowe działanie leków
- syntezie barwnika
- percepcji bodźców- narząd czucia
- udziale w homeostazie ogólnoustrojowej:
o
przemiana węglowodanowa
o
lipidowa
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
76
o
białkowa
o
witamin
- udział w procesach odpornościowych ustroju
130. Postulaty Kocha
1. Czynnik etiologiczny winien być wykryty we wszystkich przypadkach danej choroby,
a jego umiejscowienie winno być ściśle związane z choroba.
2. Czynnik etiologiczny winien być uzyskany in vitro w czystej hodowli
3. Czynnik etiologiczny winien być wyodrębniony z doświadczalnie zakażanych
zwierząt.
1. Czynnik etiologiczny winien dawać u zwierząt podatnych na zakażenie objawy
podobne jak u człowieka.
131. Stany poprzedzające chłoniaki T
Przyłuszczyca plackowata wielkoogniskowa typu zapalnego (Parapsoriasis en grandes
plaques- varietas inflamatoria)
- rozległe, wielkości dłoni lub większe, ogniska rumieniowo- złuszczające,
nierównomiernie zabarwione i dość dobrze odgraniczone od otoczenia
- tułów i proxymalne części kończyn
- w wieku średnim, M
- objawy świadczące o przejściu w mycosis fungoides:
o
świąd
o
głębsze nacieki
o
rearanżacja genu receptora T łańcucha β limf.
- leczenie:
o
przed przejściem w mycosis fungoides- zbędne
Przyłuszczyca plackowata wielkoogniskowa typu poikilodermicznego (parapsoriasis
en grandes plaques poikilodemiques)
- ogniska mają pstry wygląd,
o
przebarwienia
o
odbarwienia
o
teleangiektazje
o
bibułkowaty zanik skóry
- ulegają transformacji złośliwej- mycosis fungoides
- tułów (boki), pośladki, biodra
- świąd- zagrażająca transformacja
- leczenie:
o
gdy nie ma zmian naciekowych- lekkie GKS, maści obojętne
132. Parapsoriasis en plaques
Przyłuszczyca plackowata drobnoogniskowa palczasta (parapsoriasis en plaques
digitiformis)
- przewlekła dermatoza
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
77
- ogniska rumieniowo- złuszczające
- tułów, kończyny- podłużny, palczasty
- równomiernie zabarwione, dobrze odgraniczone od otoczenia
- nie powodują świądu
- zmiany poprawiają się pod wpływem naświetlań słonecznych lub PUVA
- zazwyczaj nawracają
Inne przyłuszczyce- pyt. 131
133. Zespół Sezarego (Sezary syndrome)
-
jest to ciężka odmiana mycosis fungoides, lub pierwotny chłoniak typu T (komórki
nowotworowe- komórki Sezarego)
-
erytrodermia
-
powiększenie węzłów chłonnych
-
nasilony świąd
-
starsze osoby
-
etiopatogeneza:
o
hiperchromazja jąder komórek Sezarego
o
translokacje chromosomalne, nieprawidłowe chromosomy
-
objawy i przebieg:
o
wyprysk i przewlekły stan zapalny
o
później- erytrodermia (zajęcie całej skóry)
o
zajęcie skóry twarzy i wypadanie włosów
o
rogowacenie dłoni i stóp
o
zmiany paznokciowe
o
węzły chłonne powiększone
o
odczyn białaczkowy (komórki Sezarego >10%)
o
przebieg powolny, wieloletni
-
leczenie:
o
telerentgenoterapia
o
naświetlania szybkimi elektronami
o
fotochemioterapia
o
małe dawki GKS z chlorambucilem
o
fotoforeza pozaustrojowa
o
cytostatyki
134. Cechy kliniczne SCC
Zmiany skórne mają charakter wrzodziejący, lub brodawkujący.
- naciek podstawy
- wałowate, wywinięte brzegi- BEZ wału perełkowego
- odmiany:
o
wrzodziejąca:
głęboko drążące owrzodzenia, twarde, wałowate, nacieczone brzegi
o
brodawkująca
zmiany są przerosłe
- umiejscowienie- na pograniczu skóry i błon śluzowych + stany przedrakowe
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
78
135. Promieniowanie UV
Ultrafiolet:
-
UVC (200-280nm)- zatrzymywane przez warstwę ozonową
-
UVB (280-320nm)- rumieniotwórcze
-
UVA (320-400nm):
o
UVA1(340-400nm)
o
UVA2(320-340nm)
Światło widzialne (400-800nm)
Podczerwień (800-3000nm)- penetruje głęboko w skórę, dają uczucie ciepła
UVB- działa powierzchownie, wpływając na:
-
keratynocyty
-
kom. Langerhansa
UVA docierają głębiej, działając na:
-
fibroblasty
-
kom. dendrytyczne
-
kom. śródbłonka naczyń
-
kom. nacieku zapalnego (limf. T, kom. tuczne, granulocyty)
-
wpływa na produkcję mediatorów procesu zapalnego
-
moduluje ekspresję antygenów powierzchniowych oraz indukuje apoptozę
Działanie terapeutyczne promieniowania UV:
-
hamowanie podziałów komórkowych poprzez uszkadzanie DNA
-
przeciwzapalne
-
immunosupresyjne
-
wpływ na receptory komórkowe
-
indukcja apoptozy
Działanie przeciwzapalne i immunosupresyjne UVA, UVB, UVA1:
-
wzrost wytwarzania IL-10 w keratynocytach skóry- hamuje produkcję IFN
γ przez
limTh
1
-
wzrost syntezy hormonu
α-melanotropowego, który hamuje wydzielanie cytokin
prozapalnych oraz hamuje odpowiedź komórkową
-
wzrost produkcji prostaglandyn przez komórki śródbłonka
Promieniowanie UV stymuluje także produkcje cytokin prozapalnych: IL-1 i 6. Przydatne
w twardzinie.
UVA1- stymuluje produkcję m.in. kolagenazy
UVB i UVA- zmniejsza ekspresję ICAM-1- terapia łuszczycy, AZS
Metody leczenia (rodzaje lamp):
-
UVB
-
UVAB
-
UVA1
-
UVA + psoraleny (PUVA)
Zastosowanie UV w leczeniu różnych dermatologicznych schorzeń:
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
79
-
AZS
o
Ciężkie zaostrzenia- UVA1 wysokie dawki
o
Przewlekły przebieg- UVB
-
SLE:
o
Dobre niskie dawki UVA1, nie wolno stosować- UVA i UVB
-
Twardzina ograniczona:
o
Wysoka dawka UVA1 do niskiej dawki UVA1
-
Wielopostaciowe osutki świetlne:
o
Brak różnic między UVA1 i UVAB
Wskazania do UVA1:
-
ziarniniak grzybiasty
-
pokrzywka barwnikowa
-
twardzinopodobna reakcja GvHR
-
liszaj twardzinowy pozagenitalny
-
wyprysk potnicowy rąk
-
keloid
UVA1 może być skuteczne także w:
-
Łuszczyca
-
Przyłuszczyca grudkowa
-
Ziarniniak obrączkowy
-
Sarkoidoza
-
Zespół hypereozynofilowy
-
Łupież czerwony mieszkowy
-
Idiopatyczna mucynoza mieszkowa
-
Podostra skórna postać LE
136. Fotochemioterapia, fotochemioterapia selektywna
Foto- i fotochemioterapia- leczenie światłem. Wprowadzone w latach 70. W naszym
kraju profesjonalny sprzęt do foto- czy fotochemioterapii dostępny jest jedynie w
wysokospecjalistycznych ośrodkach. Obecne możliwości obejmują:
− PUVA: fotochemioterapia klasyczna w wykorzystaniem doustnych psoralenów (8-
metoksypsoralen czy 5-metoksypsoralen), podawanych celem uwrażliwienia skóry
na działanie promieni ultrafioletowych (UV) 1-2 godziny przed naświetlaniem
promieniowaniem UVA (320-400 nm, szczyt naświetlania 365 nm),
− PUVA - bath: psoraleny aplikowane są miejscowo podczas kąpieli bezpośrednio
przed naświetlaniem UVA,
− PUVA - topical: psoraleny podawane są bezpośrednio na skórę w postaci
preparatów zewnętrznych,
− UVA-1: naświetlania spektrum pasma UVA o zakresie 340-400 nm,
− UVB - broad band: naświetlania całym zakresem promieniowania UVB (280-320
nm),
− SUP: selektywna fototerapia (Selective UVB Phototherapy) to stosowanie
promieniowania o zakresie 305-325 nm, z pominięciem doustnego stosowanie 8-
metoksypsoralenu
− UVB - narrow band: najnowsza metoda polegająca na stosowaniu wąskiego
spektrum promieniowania UVB o długości 311 nm
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
80
137. Reakcje fototoksyczne
Odczyny fototoksyczne
-
występują pod wpływem substancji zwiększających oddziaływanie promieni
nadfioletowych
-
czynniki wywołujące:
o
rośliny
o
leki
o
środki chemiczne- psoraleny, sulfonamidy, tetracykliny, gryzeofulwina, leki
hipotensyjne, przeciwpadaczkowe
Berloque dermatitis
-
smugowate przebarwienia- po zadziałaniu promieni UV w miejscu zetknięcia z
roślinnymi czynnikami fototoksycznymi
-
np. woda kolońska, inne kosmetyki
-
zmiany ograniczają się do miejsca kontaktu
-
występują po pierwszym kontakcie
-
znikają po jego usunięciu
138. Dermatitis perioralis
Zmiany przypominające trądzik różowaty w okolicy ust. Powstają pod wpływem
miejscowego stosowania fluorowanych steroidów.
Zwłaszcza u osób ze skłonnością do odczynów naczynioruchowych.
139. Brodawki wirusowe u dzieci
Choroby wywoływane przez wirus Papilloma- HPV
Choroby:
-
Brodawki zwykłe (verrucae vulgares):
o
Częste
o
Grudki, nierówna przerogowaciała powierzchnia
o
Barwa: od cielistej do brunatnej
o
Grzbiety rąk, okolice wałów paznokciowych
o
Ustępowanie zmian bez pozostawienia blizn
o
Leczenie:
Zamrażanie płynnym azotem
Łyżeczkowanie
Elektrokoagulacja
Kwas salicylowy
Kwas mlekowy w kolodionie
-
Brodawki stóp (verrucae plantares):
o
Głęboko w podścielisko
o
Bolesne, często
o
Leczenie- jak powyżej
-
Brodawki płaskie młodocianych (verrucae planae juveniles)
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
81
o
Płasko- wyniosłe grudki wielkości kilku mm
o
Objaw Koebnera- linijny układ grudek wzdłuż linii zadrapania
o
Samoistne ustępowanie
o
Leczenie:
0,05-0,1% kwas wit. A w płynie lub maści
środki złuszczające z rezorcyną i siarką
powierzchowny masaż płynnym azotem
imikwimod
-
Kłykciny kończyste (condylomata acuminata)
o
Twory brodawkowate, nierówna, kalafiorowata powierzchnia
o
Wydłużone, uszypułowane, barwy czerwonej
o
Niekiedy pokryte wydzieliną śluzową lub ropną
o
W okolicach płciowych i okolicy odbytu- szczególnie u dzieci
o
Czynniki sprzyjające- ciąża, rzeżączka, upławy
o
Leczenie:
20-25% alkoholowy roztwór podofiliny (1-2h)
podofilotoksyna
zamrażanie płynnym azotem
łyżeczkowanie
imikwimod
chirurgiczne usuwanie, laseroterapia
-
Epidermodysplasia verruciformis:
o
HPV-3 i 5
o
Duże prawdopodobieństwo transformacji nowotworowej
o
HPV-3:
Brodawki płaskie na grzbietach rąk i twarzy
Wczesne dzieciństwo
o
HPV-5:
Bardziej płaskie, na poziomie skóry
Początek we wczesnym dzieciństwie
o
Leczenie:
Nieskuteczne
Retinoidy
Izotretinoina z interferonem α- przejściowa poprawa
140. Cyklosporyna A
Działanie:
-
zahamowanie wytwarzania IL-2 przez limf. T
-
hamuje wytwarzanie przeciwciał
-
hamuje aktywację makrofagów
-
hamuje limf. B- niewielki stopień
Dwie metody leczenia:
-
terapia podstawowa:
o
3-6 miesięcy
-
terapia przewlekła
Choroby dobrze reagujące na cyklosporynę:
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
82
-
łuszczyca o ciężkim przebiegu
-
piodermia zgorzelinowa
-
AZS
-
rozległy liszaj płaski skóry
-
zespół Behceta
-
przewlekłe posłoneczne zapalenie skóry
Choroby reagujące w sposób umiarkowany:
-
łysienie plackowate
-
dermatomyositis
-
ciężkie postacie alergicznego zapalenia tętniczek
-
pemfigoid
-
zespół Sweeta
Choroby skóry o ciężkim przebiegu, cyklosporyna jako lek wspomagający:
-
pęcherzyca zwykła, liściasta, bujająca
-
zapalenie skórno- mięśniowe
-
TEN
-
pemfigoid
-
Epidermolysis bullosa acquisita
Działanie niepożądane:
-
uszkodzenie nerek, wątroby
-
objawy neurologiczne
-
wzrost ciśnienia krwi
-
hiperglikemia
-
odczyny uczuleniowe
141. Objawy uboczne penicylin
Reakcje uczuleniowe
-
rumień,
-
pokrzywka,
-
gorączka,
-
bóle stawów,
-
wstrząs anafilaktyczny - niekiedy kończący się śmiercią
-
nadkażenia opornymi bakteriami i drożdżakami,
-
śródmiąższowe zapalenie nerek.
-
duże dawki mogą być neurotoksyczne
o
drgawki,
o
halucynacje
-
zaburzenia elektrolitowe
o
hiperkaliemię, a w jej następstwie - blok przedsionkowo-komorowy
o
niedokrwistość hemolityczną i przedłużenie czasu krwawienia.
-
U pacjentów z kiłą możliwa reakcja Jarish-Herxheimera, jako skutek uwolnienia
endotoksyn z krętków.
-
W związku z takimi ewentualnymi skutkami ubocznymi lek ten trzeba stosować
ostrożnie u chorych z astmą oskrzelową lub nadwrażliwością na leki w ogóle
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
83
-
przy dużych dawkach - u chorych z niewydolnością nerek, prawokomorowej
niewydolności krążenia lub przy jednoczesnym stosowaniu leków zawierających K
Interakcje:
-
z tetracyklinami,
-
chloramfenikolem,
-
erytromycyną - działanie antagonistyczne,
-
aminoglikozydami- nasila działanie
142. TEN (zespół Lyella)- obraz kliniczny, leczenie, białka (stc, ant, pwe)
TEN- pyt.108
Mechanizm choroby jest nieznany.
-
Opisano związek HLA-A29, B12, DR7 z TEN wywoływanym przez sulfonamidy i
A2, B12 w przypadkach związanych z NSA-IDs (niesteroidowych leków
przeciwzapalnych z grupy oksykamów)
-
Lokalizacja zmian może być spowodowana różnymi właściwościami antygenowymi
skóry
-
Główną rolę w powstawaniu martwicy naskórka przypisuje się limfocytom T, za
czym przemawia obecność nacieku z limfocytów T-helper-CD4+ w skórze i wzrost
ekspresji HLA-DR na keratynocytach.
o
Zjawisko to występuje również w GvHD.
o
Natomiast w naskórku stwierdza się limfocyty CD8 i przewagę komórek CD8
CD29+ (cytotoksycznych) w płynie z pęcherzy oraz towarzyszącą limfopenię
we krwi obwodowej (obniżenie CD4+).
o
Martwicę naskórka mogą powodować cytokiny (IL-2, TNF-α) produkowane
przez limfocyty i makrofagi, które są stwierdzane w nacieku komórkowym
o
Wzmożona ekspresja cząsteczek adhezji międzykomórkowej (intercellular
adhesion molecule-1 - ICAM-1), występująca w uszkodzonym naskórku
chorych z TEN może zwiększać adhezję cytotoksycznych limfocytów T do
keratynocytów.
-
Zwraca się również uwagę na możliwą rolę autoprzeciwciał przeciwko
desmoplakinom 1 i 2 stwierdzanych w surowicy chorych na SJS/TEN
143. Leczenie mycosis fungoides
Chłoniak typu T
-
proliferacja komórek Th
2
-
przewlekły
-
zmiany rumieniowe, naciekowe, guzowate, początkowo zajmują skórę, później może
dochodzić do zajęcia węzłów chłonnych i narządów wewnętrznych
Objawy i przebieg:
-
okres wstępny-
o
wiele lat
o
zmiany niecharakterystyczne
o
świąd
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
84
-
okres naciekowy
o
płaskie nacieki w obrębie zmian rumieniowych- festonowany układ, szerzą się
obwodowo
o
świąd- bardziej nasilony
-
okres guzowaty
o
wyniosłe, uszypułowane guzy w obrębie ognisk rumieniowych lub
naciekowych
o
rozpad i tworzenie się owrzodzeń
Postać erytrodermiczna:
-
zmiany od początku mają charakter uogólniony, rumieniowo- złuszczający
-
później nacieki i guzy
Nowy podział:
-
I A, B- zmiany skórne zajmują < (A) lub > (B) 10% skóry, wolne są ww. chłonne i
narządy wewnętrzne
-
II
o
A- zmiany skórne >10%, ww. chłonne bez zmian swoistych, narządy wolne
o
B- okres guzowaty, ww. chłonne bez zmian swoistych, narządy wolne
-
III- zmiany erytrodermiczne, ww. chłonne i narządy bez zmian swoistych,
-
IV
o
A- rozmaicie rozległe zmiany skórne, swoiste zmiany w ww. chłonnych,
narządy wolne
o
B- rozmaicie rozległe zmiany skórne, swoiste zmiany w ww. chłonnych,
narządy zajęte
Leczenie:
-
okres wstępny i naciekowy:
o
UVA i UVAB
o
PUVA z retinoidami
o
Mechloretamina
o
Pozaustrojowa fotoforeza
o
Naświetlania promieniami X
o
Naświetlania szybkimi elektronami
-
okres guzowaty:
o
Leki cytostatyczne:
Cyklofosfamid
Cisplatyna
Winkrystyna
Bleomycyna
o
GKS
144. Ziarniniak naczyniasty Granuloma teleangiectodes
Naczyniak- nowotworzenie naczyń włosowatych (urazy, zakażenia bakteryjne)
-
pojedynczy,
-
sinoczerwony,
-
wilgotna łatwo krwawiąca powierzchnia
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
85
-
ulega owrzodzeniu
-
twarz, ręce, wargi, błony śluzowe jamy ustnej
-
niebolesne
-
leczenie- usunięcie chirurgiczne, elektrokoagulacja, laseroterapia, zamrożenie
płynnym azotem
-
skłonność do wznowy
145. Ziarniniak grzybiasty- okresy, leczenie- pyt. 143
Mycosis fungoides
146. Świąd w chorobach wewnętrznych
Świąd jest rodzajem doznania czuciowego, które jest połączone z natychmiastową
odpowiedzią organizmu głównie w postaci drapania, pocierania, uciskania i ochładzania.
W zależności od natężenia i czasu trwania świądu mogą powstawać wtórne objawy
chorobowe na skórze, wywołane drapaniem w postaci:
-
przeczosów,
-
przebarwień,
-
a czasem zmian guzkowych.
Występuje w:
-
chorobach wątroby przebiegających z cholestazą
o
świąd dotyczy: dłoni, stóp, okolic ucisku
o
łagodna żółtaczka ciężarnych- nasila się w III trymestrze, ustępuje po porodzie
-
PNN
-
ch. hematologiczne:
o
Hodgkina
o
ziarniniak grzybiasty
o
szpiczak mnogi
o
PV- czerwienica prawdziwa
o
niedokrwistość z niedoboru Fe
-
nowotwory
o
płuca
o
żołądek
o
sutek
-
zaburzenia endokrynologiczne
o
nad i niedoczynność tarczycy
uogólniony świąd
o
cukrzyca
świąd sromu i odbytu
-
choroby ukł. nerwowego
o
SM- sclerosis multiplex (stwardnienie rozsiane)
o
udar mózgu
o
zaburzenia psychiczne i nerwowe (nerwice)
-
polekowe- uogólniony świąd
o
wyzwalacze histaminy:
Morfina
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
86
Kodeina
Atropina
Papaweryna
środki znieczulające
o
leki wywołujące cholestazę:
estrogeny
progestageny
Fenytoina
Chlorpromazyna
Amiodaron
-
ograniczony świąd odbytu:
o
infekcja pasożytnicza- owsica
o
guzki krwawnicze
o
nawykowe zaparcia
o
zaburzenia hormonalne okresu przekwitania
-
u osób starszych- anatomiczna i czynnościowa inwolucji skóry
147. Zmiany skórne w cukrzycy
A. zakażenia bakteryjne:
a. czyraczność- korzystne warunki rozwoju gronkowców, inne zakażenia
bakteryjne
B. zakażenia grzybicze
a. drożdżakowatość
b. dermatofitozy
C. zmiany naczyniowe
a. angiopatia cukrzycowa
i. makroangiopatia
ii. mikroangiopatia
iii. na podudziach po stronie wyprostnej- brunatne plamy
D. zmiany pęcherzowe:
a. kończyny dolne
E. obrzęk stwardniały skóry
a. kark, ramiona, twarz, tułów,
b. późny objaw, u osób otyłych
c. cukrzyca insulinozależna, oporna na leczenie
d. nadmierna nagromadzenie glikozaminoglikanów
F. stwardnienie skóry rąk
a. insulinozależna, typu i
G. zmiany związane z leczeniem przeciwcukrzycowym:
a. insulina:
i. odczyny natychmiastowe- pokrzywka
ii. odczyny późne- 6-8, 24-48h w miejscu wkłucia- grudka
iii. zanik tkanki tłuszczowej
b. leki sulfonamidowe:
i. osutki skórne
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
87
148. Test Tzancka
Większość przypadków infekcji opryszczkowych jest rozpoznawana na podstawie
wywiadu i badania klinicznego, a w szczególności charakterystycznych zmian skórnych.
W przypadkach wątpliwych, tj. gdy pęcherzyki występują w nietypowych miejscach lub
mają nietypowy obraz, należy wykonać badania diagnostyczne.
Najczęściej wykonywany jest test Tzancka. Wykorzystuje on następujące parametry
infekcji:
e. obecność w pęcherzykach tzw. ciałek Cowdry'ego - typu A (w komórkach
nabłonka pęcherzyków obecne kwasochłonne masy otoczone jasnym "halo")
f. strefę przejaśnienia wokół jądra
g. zlewanie się zakażonych komórek w tzw. komórki olbrzymie
Są to zmiany charakterystyczne dla infekcji wirusem Herpes simplex, ale i również dla
półpaśca.
149. Najczęstsze zakażenia wirusowe u dzieci
Mięczak zakaźny (molluscum contangiosum)
-
drobne guzki kształtu kopulastego
-
białe
-
wypełnione kaszkowatą treścią
-
ustępujące bez pozostawienia śladu
-
wirus w komórkach warstwy kolczystej (ciałka mięczakowate)
-
objawy i przebieg:
o
okres wylęgania 3-6 tyg.
o
wykwit pierwotny:
woskowobiały guzek
okrągły, kopulasty
zagłębienie w części środkowej
o
po nakłuciu guzka- treść kaszkowata
o
ręce, twarz, narządy płciowe
o
ustępuje bez pozostawiania blizn
-
leczenie:
o
wyciśnięcie lub wyłyżeczkowanie wykwitów, następowe pędzlowanie nalewką
jodową
o
elektrokoagulacja guzków
Opryszczka zwykła (herpes simplex)
-
drobne, swędzące i piekące pęcherzyki zgrupowane na podłożu rumienia, duża
skłonność do nawrotów
-
zakażenie ma miejsce w dzieciństwie
o
pierwotne- gorączkowy ostry przebieg
-
przebywa w tkankach w stanie utajonym
-
typy:
o
I- jama ustna, wargi, twarz, górne części tułowia
o
II- narządy płciowe, okolica odbytu
-
objawy:
o
pieczenie, świąd
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
88
o
pęcherzyki, treść surowicza, później mętnieje
o
pęcherzyki zasychają tworzą się strupki
o
twarz i okolice płciowe
-
leczenie:
o
miejscowe, drobne zmiany:
osuszające i odkażające- pasty cynkowe, aerozole z antybiotykami,
Viosept
5% acyklowir
o
ogólne, w zmianach nawrotowych i uogólnionych:
acyklowir
izoprinozyna
Eczema herpeticum
-
rozsiane zmiany pęcherzowo- ropne
-
u dzieci z chorobami alergicznymi skóry
-
gwałtowny przebieg
-
Herpes simplex- etiologia
-
często jako zakażenie pierwotne
-
objawy:
o
pęcherzowo- ropne wykwity z pępkowatym zagłębieniem w części środkowej,
o
skłonność do grupowania się,
o
w miejscach uprzednio zmienionych chorobowo
o
rozpoczyna się nagle, ciężki przebieg, gorączka
-
leczenie:
o
przeciwzakaźne:
aerozole, kremy z antybiotykami lub środkami odkażającymi
o
ogólne:
Acyklowir w kroplówkach i.v.
antybiotyki o szerokim spektrum
i.v. γ- globuliny
wit. B i C
Półpasiec (herpes zoster)- pyt. 98
Brodawki wirusowe- pyt. 139
150. Stany przednowotworowe skóry
Zmiany skórne, z których po różnym czasie trwania rozwijają się nowotwory złośliwe.
Zaburzeniu ulega transkrypcja genów tkankowych, aktywacja onkogenów (c- nyc, c- fos,
ras)
Stany przednowotworowe, z których częściej rozwijają się nowotwory:
-
zmiany związane z działaniem światła słonecznego i innego promieniowania:
o
rogowacenie słoneczne- keratosis actinica
o
skóra pigmentowa i barwnikowa- xeroderma pigmentosum
o
uszkodzenie rentgenowskie skóry- radiodermitis
-
rogowacenie chemiczne np. arsenowe, dziegciowe (keratosis arsenicalis, picea)
-
rogowacenie białe- leukoplakia
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
89
Rogowacenie słoneczne
-
silnie przylegające do skóry nawarstwienia hiperkeratotyczne
-
okolice odsłonięte
-
inne cechy skóry uszkodzonej słonecznie, lub starczej
-
badanie histologiczne
-
leczenie- tretinoina- miejscowo, zamrażanie ciekłym azotem, 5-fluorouracyl
Róg skórny (cornu cutaneum)
-
twór rogowy (żółtobrunatny, różna powierzchnia)
-
badanie histlogiczne
Skóra pigmentowa i barwnikowa
-
zmiany skórne w miejscach odsłoniętych- plamy soczewicowate, piegowate,
odbarwienia, zaniki, teleangiektazje
-
autosomalnie recesywnie
-
nadwrażliwość na promienie UV
-
defekt endonukleazy
-
zmiany we wczesnym dzieciństwie
-
leczenie- retinoidy doustnie, ochrona skóry przed słońcem
Rogowacenie chemiczne
-
typu rogowacenia słonecznego
-
przewlekły kontakt z arsenem, smołą pogazową, czy parafiną nieoczyszczoną
-
leczenie: usuwanie chirurgiczne, zamrażanie ciekłym azotem, 5- fluorouracyl
Rogowacenie białe
-
plamy białe o nieco brodawkującej powierzchni
-
jama ustna, narządy płciowe
-
czynniki sprzyjające- stałe drażnienie
-
białe plamy zgrubiałego naskórka, płasko- wyniosłe, gładkie, o brodawkującej
powierzchnii
-
przewlekły przebieg
-
leczenie- usunięcie czynników drażniących, tretinoina,
151. Rybia łuska- leczenie, recepty (Ichtyosis)
Rybia łuska (łacińska nazwa: ichthyosis) należy do chorób skóry związanych z
nadmiernym i nieprawidłowym rogowaceniem.
Nazwa nie w pełni oddaje obraz morfologiczny schorzenia.
Łuski nie zachodzą tu jedna na drugą jak u ryby, lecz leżą obok siebie jak kostki bruku, co
bardziej przypomina skórę gada.
Większość odmian rybiej łuski ma podłoże dziedziczne, lecz istnieje też nabyta odmiana
tego schorzenia - rybia łuska nabyta.
Rybią łuskę dziedziczną można podzielić na cztery podstawowe grupy:
-
rybia łuska zwykła,
-
rybia łuska o dziedziczeniu sprzężonym z płcią,
-
rybia łuska jeżasta,
-
erytrodermia ichtiotyczna.
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
90
Każda z tych odmian może dotyczyć tylko skóry lub współistnieć z innymi zaburzeniami
rozwojowymi.
Leczenie rybiej łuski jest tylko objawowe.
Leczenie może być zewnętrzne bądź doustne.
Z leków doustnych jedynym skutecznym środkiem są retinoidy aromatyczne (Tigason).
Powinny być podawane przez całe życie (po ustaleniu najniższej dawki podtrzymującej).
Każdorazowe odstawienie leku powoduje nawrót choroby.
-
retinoidy są obarczone wieloma działaniami ubocznymi, przeciwwskazaniami do
stosowania, i wymagają ścisłego reżimu podczas leczenia (przede wszystkim stałe
kontrole laboratoryjne i lekarskie, konieczność antykoncepcji ze względu na ich
działanie teratogenne).
-
Dlatego też ich dożywotnie stosowanie jest praktycznie niemożliwe. Praktykowane są
jedynie kuracje okresowe.
W ciężkich przypadkach erytrodermii stosuje się ogólnie sterydy.
Leczenie miejscowe jest mniej skuteczne i także wymaga systematyczności.
Stosuje się maści złuszczające z dodatkiem kwasu salicylowego i mocznika 5-10%,
kąpiele z dodatkiem sody lub soli kuchennej o stężeniu 3%.
W postaciach rybiej łuski z obecnością pęcherzy zaleca się kremy i aerozole zawierające
sterydy.
Maść salicylowa
Rp. Ac. Salicilici 2,0-5,-10,0-20,0
Vaselini albi
Eucerini anh. aá ad 100,0
152. Rybia łuska wrodzona- podział ze względu na objawy kliniczne
Harlequin foetus
Płody rodzą się z nasilonymi zmianami hiperkeratotycznymi, niezdolne do życia.
Rybia łuska płodowa:
-
autosomalnie recesywnie
-
zmiany skórne obecne są już w chwili urodzenia
-
płody potworowate
o
zniekształcenia otworów naturalnych
o
zniszczenie małżowin
o
niedorozwój kończyn
-
niezdolne do życia
Rybia łuska lamelarna:
-
autosomalne recesywne
-
zmiany zajmują całą skórę- dłonie, stopy
-
twarz- zmiany zapalne i złuszczenie
-
mogą towarzyszyć zaburzenia neurologiczne i psychiczne:
o
zespół Ruda
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
91
o
zespół Sjögrena- Larssona
153. Leki gotowe i recepturowe w leczeniu rybiej łuski- pyt. 151
154. Dyskeratosis folicularis- klinika, rozpoznanie, leczenie
Choroba Dariera
-
rzadkie
-
zaburzenia rogowacenia w obrębie mieszków włosowych i poza nimi- dyskeratoza
-
zmiany są rozsiane i grudkowe- tendencja do zlewania się
-
podłoże genetyczne
-
objawy:
o
drobne grudki hiperkeratotyczne
o
brunatne
o
zlewają się w większe ogniska
o
w zgięciach i fałdach skórnych- pęcherzyki
o
grzbiety rąk- płaskie brodawki
o
dłonie i stopy- wgłobienia w miejscach ujść gruczołów łojowych
o
świąd
-
czynniki prowokującym jest UVB i urazy mechaniczne
-
leczenie:
o
retinoidy
o
środki chroniące przed światłem słonecznym
o
hydroksyzyna- świąd
155. Objawy, przebieg, leczenie Collodion baby
Choroba z kręgu rybiej łuski sprzężonej z płcią
Objawy:
-
noworodek o żywoczerwonej skórze
-
lśniąca, gładka, napięta powłoka, częściowo przeźroczysta
-
wywinięcie powieki lub wargi
-
włosy pokryte czepcem
-
nos spłaszczony
-
małżowiny uszne wygładzone, przyciśnięte do czaszki
Rozwój objawów:
-
powłoka stopniowo przysycha i pęka
-
sączące powierzchnie w fałdach skóry
-
noworodki zazwyczaj mało żywotne
-
podatne na zakażenia
Leczenie:
-
inkubator
-
natłuszczenie skóry
-
kąpiele z dodatkiem środków antyseptycznych
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
92
156. Najczęściej spotykane choroby wirusowe u dzieci- pyt. 149
157. Promienica- objawy, leczenie, różnicowanie- Actinomycosis
Zapalenie tkanki podskórnej i skóry cechujące się deskowato twardymi, guzowatymi
naciekami, wykazującymi skłonność do rozmiękania i przebicia z wytworzeniem przetok.
-
okolica podszczękowa, czasem klatka piersiowa i brzuch
-
czynnik wywołujący- Actinomyces israeli
-
czynniki sprzyjające zakażeniu:
o
próchnica zębowa
o
zakażeni przywierzchołkowe
o
urazy
-
objawy:
o
zapalny naciek o nierównej powierzchni
o
później powstają guzy, ulegają rozmiękanie, przebiciu- przetoki
o
może zajmować narządy wewnętrzne- płuca
-
leczenie:
o
ogólne:
Penicylina prokainowa
Cefalosporyna
o
leczenie chirurgiczne
158. Odczyn Jarisha- Herxeimera i zespół Hoigne
Odczyn Jarisha, Herxheimera i Łukasiewicza- odczyn występujący po podaniu
penicyliny chorym na kiłę. Najczęściej występuje w pierwszej dobie po podaniu.
-
zespół objawów klinicznych:
o
gorączka
o
zaostrzenie lub nasilenie zmian skórnych
o
bóle głowy
o
obrzęk węzłów chłonnych
o
osłabienie
o
bóle mm.
o
leukocytoza z limfopenią
-
dochodzi do powstania osutki skórnej z ujemną diaskopią
-
występują w ciągu pierwszych 24h od rozpoczęcia leczenia penicyliną kiły
-
mogą zaostrzać się odczyny wątrobowe i nerkowe
-
rozszerzenie naczyń skórnych, obrzęk śródbłonków, migracja leukocytów do
otaczającej tkanki
-
patomechanizm- penicyliny powodują:
o
uwalnianie czynników pirogennych z leukocytów, które sfagocytowały
niszczone krętki blade
o
uwalnianie krętkowej endotoksyny
o
aktywację układu kinin lub dopełniacza
o
wzrost TNF
α, IL-6, IL-8
-
GKS- zmniejszają reakcję gorączkową
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
93
Reakcja pseudo anafilaktyczna- zespół Hoigne’a
-
po domięśniowym stosowaniu penicyliny prokainowej
-
omamy słuchowe i wzrokowe
-
zaburzenia smaku
-
strach przed nagłą śmiercią
-
agresywne zachowanie
-
drżenie mięśni
-
napady padaczkowe
-
utrata przytomności
-
podwyższenie ciśnienie krwi
-
przyspieszenie akcji serca
-
rzadko trwa dłużej niż 30min
-
mechanizm reakcji:
o
dostanie się prokainy do naczyń, podczas iniekcji
o
mikrozatory
o
toksyczne działanie prokainy na o.u.n.
-
leczenie:
o
sedacja
o
przeciwdrgawkowe
o
dokładna obserwacja stanu chorego
159. Eczema herpeticum- obraz kliniczny- pyt. 149
160. Mazidło potrójne, znamiona
Znamiona Naevi
-
rozmaite nieprawidłowości rozwojowe skóry o charakterze wrodzonym, chociaż
ujawniane w późniejszym okresie życia.
-
ektodermalne lub mezodermalne, albo utrzymują się jednocześnie
-
klasyfikacja:
o
naskórkowe Naevi epidermales:
brodawkowate- N.e. verrucoses
brodawka łojotokowa, starcza- Keratosis seborrhoica (Verruca
seborrhoica- senilis)
o
melanocytowe N. pigmentosi:
barwnikowe naskórkowe:
• Naveus spilus
• Lentigo
znamię aktywne Spitz
znamię atypowe i zespół znamion atypowych
o
wychodzące się z gruczołów łojowych:
znamię łojowe- N. sebaceus
gruczolak łojotokowy- Adenoma sebaceum
o
z gruczołów potowych- Syringoma
o
naczyniowe:
krwionośne- Haemangima
limfatyczne- Lymphangioma
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
94
Mazidło potrójne:
Rp. Zinci oxidati
Ol. Rapae
Aq. Calcis aá ad 100,0
161. Podział czerniaków i rokowanie- Melanoma malignum
Najbardziej złośliwy nowotwór skóry powstający w obrębie znamion barwnikowych,
atypowych lub skórze niezmienionej
Podział:
-
wywodzący się z plam soczewicowatych
o
wieloletni przebieg
o
starszy wiek
o
twarz i ciało odsłonięte
o
łagodna odmiana
-
szerzący się powierzchownie- najczęstsza odmiana, wywodząca się ze zmian
barwnikowych, dysplastycznych
o
średni wiek
o
nierównomiernie przebarwiona plama
o
nieregularne drobne guzki
o
okolice odsłonięte i osłonięte
-
guzkowy- najcięższa, ze znamion barwnikowych, ze skóry zdrowej
o
powiększający się ulegający owrzodzeniu
o
głowa, plecy, kark
o
czerniak bezbarwnikowy- najcięższy
-
umiejscowiony na kończynach wychodzący z plam soczewicowatych
o
okolice około i podpaznokciowe stóp i dłoni
o
powolny wzrost
o
rozpad paznokci
o
osoby starsze
Rokowanie:
-
zależy od odmiany klinicznej i głębokości naciekania skóry
-
ocena złośliwości i rokowania Clark’a- 5 stopni:
o
I- wyłącznie naskórek
o
II- do górnej warstwy brodawkowatej
o
III- cała warstwa brodawkowata
o
IV- przechodzą do warstwy siateczkowatej
o
V- zmiany do tkanki podskórnej
-
Poza tym jest jeszcze 4-punktowa klasyfikacja Barlow’a:
o
Grubość <0,76mm- przeżycie >90%
o
Grubość >3,6mm - 33%
162. Wielopostaciowa osutka świetlna- Polimorphic light eruption
Zmiany rumieniowe grudkowe, pęcherzykowe
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
95
W miejscach wystawionych na działanie światła słonecznego po różnie długim czasie
działania.
Etiologia:
-
UVA
-
UVB
-
UVAB
-
Nadwrażliwość typu opóźnionego na Ag powstałe w wyniku naświetlania
Objawy i przebieg:
-
wielopostaciowe
-
wyprysk, opryszczkowe, świerzbiączka
-
ograniczone do okolic odsłoniętych
-
w dzieciństwie
Rozpoznanie:
-
wielopostaciowa osutka świetlna rumieniowo- grudkowo- pęcherzykowa z przewagą
jednego typu zmian u danego chorego
-
umiejscowienie w okolicach odsłoniętych
-
objawy występują pod wpływem promieni słonecznych
-
przewlekły i nawrotowy przebieg, zaostrzenia w okresie letnim
-
próby świetlne
-
wywiad
Leczenie:
-
środki przeciwmalaryczne- mało skuteczne
-
β- karoten
-
fotochemioterapia- PUVA
-
„hartowanie skóry”- UVB
-
talidomid
-
miejscowo- środki chroniące przed działaniem promieni słonecznych
163. Zawiesiny- w dermatozach pochodzenia łojotokowego
Zawiesina cynkowa-pyt. 114
Zawiesina cynkowa z ichtiolem i siarką- pyt. 114
164. GKS zewnętrznie
Kortykosteroidy o słabym działaniu:
-
Hydrokortyzon
o
Hydrocoritsonum- krem
-
Prednizolon
o
Linola- maść
o
Mecortolon- krem
-
działanie:
o
przeciwzapalnie
o
przeciwobrzękowo
o
przeciwalergicznie
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
96
-
wskazania:
o
AZS- ostre stany
o
liszaj rumieniowaty, wielopostaciowy i płaski
o
łuszczyce owłosionej skóry głowy
o
alergiczny wyprysk kontaktowy
-
przeciwwskazania:
o
trądzik pospolity
o
trądzik różowaty
o
bakteryjne, grzybicze, wirusowe choroby skóry
Kortykosteroidy o umiarkowanym działaniu:
-
Maślan hydrokortyzonu:
o
Linocort 0,1%- maść, krem
o
Locoid- krem
o
Locoid Lipocream- krem
-
Flumetazon:
o
Locatop- emulsja
-
Dezonid
o
Locatop- krem
-
Triamcynolon:
o
Polcortolon 0,1%- maść
-
Deksametazon:
o
Dexapolcort- areozol
-
działanie:
o
przeciwzapalne
o
przeciwświądowo
o
przeciwalergicznie
o
przeciwobrzękowo
-
wskazania:
o
ostre stany zapalne pochodzenia alergicznego
o
łuszczyca owłosionej skóry głowy
o
łuszczyca zadawniona
o
liszaj rumieniowaty
o
rumień wielopostaciowy
o
liszaj płaski o nasilonym świądzie
o
łojotokowe zapalenie skóry
o
wyprysk zliszajowaciały
-
przeciwwskazania:
o
bakteryjne, grzybicze, wirusowe choroby skóry
o
stany przednowotworowe i nowotwory skóry
o
trądzik pospolity
o
trądzik różowaty
o
dermatitis perioralis
o
po szczepieniach ochronnych
Kortykosteroidy o silnym działaniu:
-
Betametazon:
o
Diprolene- maść, krem
o
Diprosone- maść, krem
o
Kuterid- maść, krem
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
97
-
Acetonid fluocynolonu
o
Flucinar- maść, krem
-
Mometazon:
o
Elocom- maść, krem, płyn
o
Elosone- krem
-
Aceponian metylprednizolonu
o
Advantan- maść, krem, emulsja
-
Flutikazon:
o
Cutivate- maść, krem
-
działanie:
o
przeciwzapalnie
o
przeciwświądowo
-
wskazania:
o
pokrzywka
o
odczyn po ukąszeniu owadów
o
ostry wyprysk
o
dermatozy kontaktowe
o
liszaj pokrzywkowy
o
łuszczyca
-
przeciwwskazania:
o
bakteryjne, grzybicze, wirusowe choroby skóry
o
nie stosować na duże powierzchnie
o
trądzik różowaty
o
okołowargowe zapalenie skóry
Kortykosteroidy o bardzo silnym działaniu:
-
Klobetazol:
o
Clobederm- maść, krem
o
Dermklobal- maść, krem
o
Dermovate- maść, krem, płyn do stosowania zewnętrznego
o
Nowoalte- maść
-
działanie:
o
przeciwzapalnie
o
przeciwświądowo
o
przeciwalergicznie
o
przeciwwysiękowo
-
wskazania:
o
krótkotrwale w- ostre i ciężkie, niezainfekowane, wilgotne stany zapalne,
przebiegające z uporczywym swędzeniem i/lub nadmiernym rogowaceniem
o
łojotokowe zapalenie skóry
o
wyprysk kontaktowy
o
AZS
o
łuszczyca zadawniona
o
liszaj rumieniowaty
o
rumień wielopostaciowy
o
LE dyskoidalny
o
liszaj płaski o nasilonym świądzie
o
wyprysk zliszajowaciały
-
przeciwwskazania:
o
trądzik pospolity
o
trądzik różowaty
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
98
o
bakteryjne, grzybicze, wirusowe choroby skóry
o
okołoustne i okołowargowe zapalenia skóry
o
okres po szczepieniach ochronnych
Kortykosteroidy w połączeniu z antyseptykami:
A. GKS o słabym działaniu
. Prednizon z antyseptykami- Alpicort
. działanie:
. przeciwzapalnie
. przeciwświądowo
. przeciwalergicznie
. kwas salicylowy- keratolitycznie
. wskazania:
. łuszczyca
. ciężkie postacie wyprysku łojotokowego skóry owłosionej
. łysienie plackowate
. przeciwwskazania:
. wirusowe, bakteryjne, grzybicze zakażenia skóry
. dzieci do 12 r.ż.
. trądzik różowaty i młodzieńczy
. odczyny poszczepienne
Q. GKS o umiarkowanym działaniu:
. Flumetazon z antyseptykami:
. Lorinden A- maść
. Lorinden C- maść, krem
. Lorinden T- maść
. Maślan hydrokortyzonu z antyseptykami
. Laticort- maść, krem
. działanie:
. przeciwzapalnie
. przeciwświądowo
. przeciwalergiczne
. przeciwobrzękowe
. keratolityczne- kwas salicylowy
. wskazania:
. zadawnione i stare stany zapalne przebiegające z nadmiernym
rogowaceniem
. łuszczyca skóry owłosionej
. łuszczyca zadawniona
. rumień brodawkujący
. liszaj płaski o nasilonym świądzie lub w przypadku umiejscowienia na
płytkach paznokciowych
. łojotokowe zapalenie skóry
. wyprysk zliszajowaciały
. przeciwwskazania:
. wirusowe, bakteryjne, grzybicze zakażenia skóry
. stany przedrakowe i nowotwory
. trądzik zwykły i różowaty
. dermatitis perioralis
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
99
. po szczepieniach ochronnych
RR. GKS o silnym działaniu z antyseptykami:
. Betametazon z antyseptykami
. Betnovate C- maść, krem
. Diprosalic- maść, płyn do stosowania zew.
. działanie:
. przeciwzapalny
. przeciwświądowy
. keratolitycznie, bakteriostatycznie, przeciwgrzybiczo- kwas salicylowy
. wskazania:
. podostre i przewlekłe choroby skóry
. łuszczyca
. świerzbiączka ograniczona
. AZS- ciężkie postacie
. wyprysk- ciężkie postacie
. liszaj płaski- ciężkie postacie
. łojotokowe zapalenie skóry
. liszaj rumieniowaty
. przeciwwskazanie:
. wirusowe, bakteryjne, grzybicze zakażenia skóry
. trądzik różowaty
Kortykosteroidy w połączeniu z antybiotykami
A. GKS o słabym działaniu z antybiotykami
. Hydrokortyzon z antybiotykami
. Oxycort- maść
. Oxycort- areozol
. Pimafucort- maść, krem,emulsja
. Prednizon z antybiotykami
. Linola- krem
. Mecortolon- maść
. działanie
. przeciwbakteryjne lub bakteriostatyczne- zależy od antybiotyku
. przeciwzapalne
. przeciwalergiczne
. przeciwwysiękowe
. wskazania
. przewlekłe ropne zakażenia skóry
0. liszajec
0. czyraczność
0. zapalenie mieszków włosowych
0. ropnie mnogie
. ropne powikłania chorób alergicznych
0. pokrzywka
0. wyprysk
0. świerzbiączka
. dermatozy kontaktowe
. rumień wielopostaciowy
. róża
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
100
. oparzenia
. ukąszenia owadów
. przeciwwskazania:
. ciąża
. karmienie piersią
. wirusowe, grzybicze, pasożytnicze, nowotworowe choroby skóry
. stany przedrakowe
. zakażenia ropne o ostrym przebiegu
II. GKS o umiarkowanie silnym działaniu z antybiotykami:
. Triamcynolon z antybiotykiem
. Polcortolon TC- areozol
. Triacomb- krem
. Deksametazon z antybiotykiem
. Dexapolcort N- areozol
. Flumetazon z antybiotykiem
. Lorinden N- krem
. działanie:
. przeciwzapalnie
. przeciwalergicznie
. przeciwwysiękowo
. przeciwświądowo
. bakteriobójczo lub bakteriostatycznie
. wskazania:
. wyprysk
. świerzbiączka
. liszaj płaski
. łupież różowaty
. łojotokowe i kontaktowe zapalenie skóry
. przewlekły rumień
. łuszczyca
. przeciwwskazania:
. wirusowe, grzybicze, gruźlicze choroby skóry
. nowotwory i stany przedrakowe skóry
. okołowargowe zapalenie skóry
. owrzodzenia troficzne podudzi
. ciąża
. karmienie piersią
LLL. GKS o silnym działaniu z antybiotykami:
. Betametazon z antybiotykiem
. Bedicort G- maść, krem
. Betnovate N- maść, krem
. Diprogenta- maść, krem
. Triderm- maść, krem
. Acetonid z antybiotykiem
. Flucinar N- maść, krem
. działanie:
. bakteriobójczo lub bakteriostatycznie
. przeciwzapalne
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
101
. przeciwalergiczne
. przeciwświądowe
. wskazania:
. stany zapalne skóry z wtórnym zakażeniem bakteryjnym
. łuszczyca
. kontaktowe, łojotokowe, atopowe zapalenie skóry
. przeciwwskazania:
. ciąża
. gruźlicze, wirusowe choroby skóry
165. Wrodzony obrzęk naczynioruchowy- diagnostyka, leczenie- Oedema
angioneuroticum. Angioedema
Odmiana pokrzywki przewlekłej o głębszym umiejscowieniu (tkanka podskórna, skóra
właściwa, błony śluzowe jamy ustnej i nosowo- gardłowej). Może towarzyszyć- wysiew
bąbli pokrzywkowych.
Etiopatogeneza:
-
alergiczny- typ I reakcji
o
leki
o
pokarmy
o
substancje wziewne
o
ukąszenia owada
-
niealergiczny:
o
wyzwalacze histaminy
o
nietolerancja leków
o
czynniki psychiczne
Objawy i przebieg:
-
występuje gwałtownie
-
utrzymuje się kilkanaście hh do kilku dni
-
twarz, wargi, oczodoły, błony śluzowe jamy ustnej, krtani, gardła, kończyny- części
odsiebne, narządy płciowe
-
przewlekły, nawrotowy
-
objawy ogólne: bóle głowy, biegunki, wymioty
Rozpoznanie:
-
obrzęk tkanki podskórnej i skóry
-
nagłe występowanie, krótki okres półtrwania
-
nawrotowy przebieg
-
często zajmuje błony śluzowe
-
niewystępowanie świądu
Leczenie- jak pokrzywka przewlekła
166. Znamię naczyniowe- Haemangioma
Istnieją od urodzenia, powstają w wyniku:
-
rozszerzenia naczyń krwionośnych
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
102
-
rozrostu naczyń włosowatych, tętniczych, żylnych oraz chłonnych
Naczyniaki krwionośne:
-
naczyniak płaski Naevus flammeus:
o
jednostronny
o
kark, twarz
o
wczesne dzieciństwo
-
naczyniak jamisty Haemangioma cavernosum:
o
skórne lub podskórne
o
sinoczerwone
o
twarz i owłosiona skóra głowy
o
błona śluzowa jamy ustnej- na języku (makroglossia)
o
zaniki kostne
o
wczesne dzieciństwo
-
naczyniak gwiaździsty Angioma stellatum, Naevus araneus:
o
liczne, drobne guzki
o
czerwone z promieniście rozchodzącymi się naczyniami włosowatymi
o
nowotworzenie naczyń włosowatych i drobnych naczyń tętniczych
o
tułów, twarz
Ziarniniak naczyniowy Granuloma teleangiectodes:
-
nowotworzenie naczyń włosowatych, sprowokowany przez uraz i/lub zakażenie
bakteryjne
-
guzek pojedynczy, sinoczerwony
-
wilgotna, łatwo krwawiąca powierzchnia, uszypułowana podstawa
-
twarz, ręce, wargi i błona śluzowa jamy ustnej
Leczenie- usunięcie chirurgiczne, elektrokoagulacja, laseroterapia, zamrażanie płynnym
azotem
Naczyniak chłonny- zwykły i jamisty Lymphangioma simplex et cavernosum
-
pęcherzyki- po nakłuciu przezroczysty płyn
-
jamisty- głębsze, sprężyste twory guzowate
-
twarz, błony śluzowe jamy ustnej, okolice płciowe
Leczenie naczyniaków:
-
naczyniaki płaskie- laseroterapia, zamrażanie ciekłym azotem
-
naczyniaki gwiaździste- laser, zamrażanie płynnym azotem, elektrokoagulacja
-
naczyniaki jamiste- ucisk, powtarzalne urazy
-
naczyniaki chłonne- chirurgicznie, laser.
167. Znamię naskórkowe brodawkowe, ILVEN- Naveus epidermalis verrucosus
Twarde, hiperkeratotyczne zmiany
-
ograniczone
-
linijne
-
jednostronne
-
barwy skóry niezmienionej, lub lekko brunatne
-
we wczesnym dzieciństwie, utrzymujące się stale
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
103
Objawy i przebieg:
-
różne umiejscowienie
-
może być:
o
łuszczycopodobne
o
świąd i objawy zapalne- ILVEN- inflammatory linear verrucous epidermal
naevus
168. Gruźlica węzłowa Lymphadenitis tuberculosa
Przewlekła i łagodna postać
-
podżuchwowe węzły- pakiety
-
rozmiękają i przebijają
-
źródłem prątków mogą być:
o
migdałki podniebienne
o
mleko krowy zakażonej
-
u osób ze znaczną odpornością przeciwprątkową
-
objawy, przebieg:
o
początkowo- twarde i niezrośnięte ze skórą
o
później- zaczerwienienie, chełbotanie, przebicie z wytworzeniem przetok
-
rozpoznanie:
o
obraz kliniczny
o
przewlekły przebieg
o
silnie dodatnie odczyny tuberkulinowe
o
badanie histologiczne
o
wykazanie prątków
169. Zespół Grahama- Little’a
Odmiana mieszkowa liszaja płaskiego
-
drobne guzki przymieszkowe z hiperkeratotycznym czopem
-
bliznowacenie w obrębie owłosionej skóry głowy
170. PGU- Post gonococcal urethritis
Porzeżączkowe zapalenie cewki moczowej jest wynikiem jednoczesnego zakażenia
rzeżączką i drobnoustrojami wywołującymi NGU.
Rozpoznanie:
-
pacjenci leczeni na rzeżączkę, u których po ustąpieniu objawów rzeżączki:
o
potwierdzonych badaniem mikro i ujemnym posiewem
o
pojawiają się objawy typowe dla NGU
Najczęstsza przyczyna to zakażenie Chlamydiami.
Leczenie:
-
leczenie jak NGU (pyt. 49)
-
leczenie partnerów seksualnych: na rzeżączkę + antybiotyki na NGU
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
104
171. Łupież różowy Gilberta Pityriasis rosea Gilberti
Łagodnie przebiegająca, samoistnie ustępująca.
-
rumieniowo- złuszczające, medalionowate wykwity
-
tułów, proxymalne części kończyn
Etiopatogeneza:
-
najprawdopodobniej zakażenie HHS7- wskazuje na to brak nawrotów (uodpornienie)
-
niezakaźne
Objawy i przebieg:
-
bladoróżowa plama- owalna, okrągła, powierzchnia złuszczająca
-
powiększa się odśrodkowo
-
początkowo- blaszka macierzysta (wyraźne złuszczenie na obwodzie, duża)
-
po 6-10 dniach- wysiew licznych wykwitów
172. Mięczak zakaźny- pyt.149
173. Choroby pogarszające się pod wpływem słońca
-
toczeń- pyt.81
-
pelagra
-
niektóre przypadki choroby dariera
-
łupież czerwony mieszkowy devergie
-
liszaj płaski
-
ostry wyprysk
-
świerzbiączka
-
pęcherzyca rumieniowa
-
opryszczka wirusowa słoneczna
-
twardzina
-
ziarnica pachwin- ch. Nicolas- Favre’a
-
sarkoidoza
-
niektóre zmiany typu limphocytoma
-
bielactwo wrodzone
-
Xeroderma pigmentosum
174. Choroba Hailey'a Morbus Hailey- Hailey
Autosomalna dominująca z nieregularną penetracją genu- zmutowany gen ATP2C1
(pompa wapniowa- utrzymywanie integralności naskórka)
-
akantoliza- pod wpływem różnych czynników:
o
mechanicznych
o
alergicznych
o
toksycznych
o
zakażeń grzybiczych
-
objawy i przebieg:
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
105
o
zlewne ogniska pęcherzowo- nadżerkowe z głębokimi linijnymi popękaniami
o
fałdy skórne (pachwinowe, pachowe)
o
boczne powierzchnie szyi
-
przebieg nawrotowy z okresami samoistnych remisji
-
rozpoznanie:
o
pęcherzowo- nadżerkowe wykwity z popękaniami skóry
o
umiejscowienie w charakterystycznych okolicach
o
wywiad rodzinny
o
obraz histologiczny
-
leczenie:
o
miejscowo:
aerozole osuszające, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze z GKS
sulfony- ewentualnie z GKS
o
chirurgiczne usunięcie- dermabrazja
175. MED.
Do wykazania nadmiernej odczynowości skóry na światło słoneczne określa się próg
rumieniowy- minimalną dawkę rumieniową (MED.- minimal erythemal dose). Taką,
która powoduje wystąpienie rumienia.
Norma- 1,5-3min (0,07-0,05 J/cm
2
)
W obrębie pleców naświetla się 8 pól ok.1,5cm lampą imitującą promienie słoneczne o
energii 0,7 mW/cm
2
, w dawkach wzrastających (0,02-0,2 J/cm
2
)- odpowiada to
naświetlaniu od 0,5 do 4 min.
Odczyny odczytuje się co 24, 48, 96 h. Bada się okres trwania nadmiernych reakcji oraz
występowanie odczynu izomorficznego, imitującego zmiany skórne, oraz czasu
utrzymywania się dodatnich odczynów.
Odczyn na UVA bada się stosując na jedno pole dawkę 5-10 J/cm
2
. Odczytuje się
natychmiast i po upływie kilku do kilkunastu (24) h.
Fotonasilenie- wzmacnianie reakcji na promieniowanie nadfioletowe UVA i UVB, jeżeli
naświetlanie UVB stosuje się przed lub po UVA. Jest to ważne dla wykazania
nadwrażliwości na światło słoneczne przy prawidłowej MED.
176. Raki skóry
Nowotwory nabłonkowe. Podział:
-
BCC- basal cell carcinoma- podstawnokomórkowe
-
SCC- squamous cell carcinoma- kolczystokomórkowe
BCC Basal cell carcinoma:
-
najczęstszy
-
niewielka, miejscowa złośliwość
-
nie daje przerzutów
-
etiopatogeneza:
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
106
o
promienie słoneczne
o
rozwija się ze stanów przedrakowych (pyt. 150) lub w skórze uprzednio
niezmienionej
o
zespół newoidalny (basal cell naevus)
genetycznie uwarunkowany.
bliski związek z BCC- powstające nowotwory mają wszystkie cechy
typowych BCC
zaburzenia rozwojowe
-
objawy i przebieg:
o
Guzkowy- BCC nodosum:
najczęstsza postać
niezapalny guzek otoczony na obwodzie perełkowatym wałem
bliznowacenie w części środkowej,
wrzodzenie na powierzchni
o
Barwnikowy- BCC pigmentosum:
silnie przebarwiona postać guzkowa
o
Wrzodziejący- BCC exulcerans:
nacieczona, twarda podstawa
wał- trudno dostrzegalny
o
Powierzchowny- BCC superficiale:
przewlekły przebieg
zmiany płaskie, dobrze odgraniczone
lekko wyniosły wał
szerzą się powoli
tułów
o
Twardzinopodobny- BCC morpheiforme
porcelanowe
nie ulega rozpadowi
o
Torbielowaty- BCC cysticum
małe, przeźroczyste guzki
na powiekach
-
umiejscowienie:
o
twarz
o
wolne pozostają- gałka oczna i błony śluzowe
-
wzrost powolny
-
rozpoznanie:
o
wał z przeświecających guzków podobnych do perełek, łatwe krwawienie po
usunięciu strupów
o
niewielka skłonność do naciekania podścieliska
o
w starszym wieku
o
powolny przebieg
o
często na skórze twarzy
o
o rozpoznaniu wszystkich odmian decyduje badanie histopatologiczne
-
leczenie:
o
usunięcie chirurgiczne
o
laserem
o
zamrażanie płynnym azotem
o
5% maść 5-fuorouracylowa- małe zmiany
o
fotodynamiczna terapia
naświetlania laserem- po zastosowaniu kwasu
σ- aminolewulinowego
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
107
o
doogniskowe wstrzykiwanie interferonu β, α lub γ
SCC Squamous cell carcinoma:
-
większa złośliwość
-
wzrost naciekający
-
przerzuty- głównie ww. chłonne
-
etiopatogeneza:
o
stany przedrakowe
o
czynniki prowokujące:
drażnienie mechaniczne
• blizny poparzeniowe
• blizny potoczniowe, itp.
środki chemiczne
przewlekłe działanie promieni słonecznych
o
w obrębie narządów płciowych
onkogenne wirusy- HPV-16 i inne HPV
-
objawy i przebieg:
o
brodawkujące lub wrzodziejące
o
naciek podstawy
o
wałowate, wywinięte brzegi- BEZ perełkowatego brzegu
o
Postać wrzodziejąca- SCC exulcerans:
głęboko drążące owrzodzenia
twarde, wałowate, nacieczone brzegi
o
Brodawkująca- SCC vegetans:
zmiany są przerosłe
mniejsze naciekanie wgłąb
-
umiejscowienie- różne, w miejscach stanów przedrakowych, na granicy skóry i błony
śluzowej.
-
przebieg- zależy od umiejscowienia i głębokości naciekania
-
rozpoznanie:
o
zmiany brodawkujące lub wrzodziejące o wyraźnym nacieku podstawy
o
przewlekły przebieg
o
umiejscowienie na pograniczu skóry i błon śluzowych lub w ogniskach
uprzedniego stanu przedrakowego
o
badanie histopatologiczne
IV stopnie złośliwości nowotworu- według Brodersa
-
leczenie:
o
chirurgiczne usunięcie, ewentualnie z przeszczepem
o
głęboka krioterapia, laseroterapia
177. Brodawka łojotokowa- Verruca seborrhoica
Łagodne nowotwory naskórkowe o brodawkowatej często hiperkeratotycznej
powierzchni, niekiedy uszypułowane.
Objawy i przebieg:
-
zmiany są różne morfologicznie:
o
od płasko- wyniosłych, dobrze odgraniczonych, koloru skóry zdrowej
o
do wyniosłych brodawkowatych, hiperkeratotycznych, brunatnych tworów
-
umiejscowienie:
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
108
o
tułów
o
twarz
o
grzbiety rąk
o
owłosiona skóra głowy i okolic płciowych
-
w wieku dojrzałym i u osób starszych
-
w okolicach płciowych- brodawki mogą być przebarwione i przerosłe, związane z
zakażeniem HPV 6, 16.
-
Rozpoznanie:
o
Brunatne, dobrze odgraniczone hiperkeratotyczne wykwity brodawkowate
o
Często u osób starszych
o
Charakterystyczny obraz histologiczny- rozstrzygający
-
Leczenie:
o
Krioterapia
o
Łyżeczkowanie
o
Usunięcie chirurgiczne
178. Ab w chorobach łojotokowych skóry- ANA- jakie są Ab przeciwjądrowe
Niestety nie wiem- nie ma Ab w chorobach łojotokowych:
-
trądzik pospolity
-
trądzik różowaty
-
łojotok
-
łupież łojotokowy
179. RePUVA
P- psoralen (8- merkaptopuryna)
-
uwrażliwia tkanki na działanie promieni UV
Re- retinoidy
-
zmniejszają efekty uboczne UVA
UVA- promienie ultrafioletowe
Bardzo korzystne efekty uzyskuje się poprzez łączenie fotochemioterapii z retinoidami,
Zaleca się podawać etretinat lub acitretin przez 2-3 tygodnie przed zastosowaniem
naświetlań, a następnie, przy obniżeniu dawek do 1/3, dołączyć fotochemioterapię.
-
zmniejszenie efektów ubocznych promieni UVA
-
stosować zasłony na miejsca naświetlane, szczególnie oczy- psoraleny uwrażliwiają
siatkówkę na promieniowanie
-
zastosowanie:
o
przebarwienia
o
zmarszczki
o
przyspieszone starzenie się skóry
o
nowotwory skóry
o
łuszczyca
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
109
180. Cechy BCC- pyt.176
181. Zmiany skórne w chorobach tarczycy
Niedoczynność tarczycy:
-
wypadanie włosów
-
blada, chłodna, szorstka skóra
-
kruchość paznokci
-
cechy obrzęku śluzowatego
-
powiększenie języka
Nadczynność tarczycy:
-
nadmierne pocenie się
-
ciepła, różowa, wilgotna skóra
-
obrzęk podgoleniowy
182. Choroba posurowicza
Zmiany skórne o charakterze pokrzywki.
-
towarzyszą bóle stawowe
-
podniesiona temperatura
-
niekiedy duszność, bóle brzucha
-
nudności, wymioty
-
białkomocz
-
objawy występują po ok.6-12 dniach od wprowadzenia surowicy
Etiopatogeneza:
-
typ III reakcji immunologicznej
o
kompleksy tworzą się w wyniku utrzymującego się tam Ag
-
czynniki wywołujące- surowice podawane w celach profilaktycznych- np.
przeciwtężcowa
Objawy i przebieg:
-
przy pierwszym podaniu występują po ok.10 dniach
-
przy ponownym podaniu zmiany pojawiają się już po kilku dniach- przebieg
gwałtowny i ciężki
Leczenie:
-
GKS- i.m., później doustnie do ustąpienia objawów
-
postępowanie przeciwalergiczne jak w pokrzywce innego pochodzenia
183. Acanthosis nigricans
Paraneoplastyczny zespół skórny, związany z nowotworami narządów wewnętrznych o
nieustalonej roli czynników genetycznych.
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
110
Główne objawy:
-
zmiany proliferujące brodawkowate,
-
głównie w fałdach, na twarzy, rękach
-
towarzyszy świąd
-
zmiany pojawiają się w różnym wieku, nagły wysiew zmian
Towarzyszące nowotworom:
-
raki p.p.- częściej żołądka
-
płuc
Istnieje odmiana łagodna towarzysząca otyłości i cukrzycy.
184. Choroba Pageta
Rak śródnaskórkowy
-
częściej u K w okolicy brodawki sutkowej- Paget mammaris
o
związana najczęściej z rakiem sutka
o
komórki nowotworowe przechodzą do skóry z przewodów mlecznych
o
ogniska rumieniowo- złuszczające
o
dobrze odgraniczone od otoczenia
o
jednostronne
o
powolny, obwodowy wzrost
o
brodawka sutkowa- często wciągnięta
-
rzadziej w okolicy narządów płciowych i odbytu- Paget extramammaris
o
związek z przewodami wyprowadzającymi gruczołów apokrynowych
o
rzadko z rakiem
o
cechy takie jak w sutkowym
o
umiejscowienie:
srom
okolica odbytu
moszna
wzgórek łonowy
pachwiny
Rozpoznanie:
-
obraz kliniczny i histologiczny
o
jasne komórki PAS- dodatnie
o
diastazooporne
Leczenie:
-
chirurgiczne usunięcie sutka- umiejscowienie w brodawce
-
laseroterapia
185. Leki immunosupresyjne- pyt.116
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
111
186. Chłodne roztwory
Zawiesina z mentolem
Rp. Mentholi 1,0
Zinici oxidati 20,0
Talci veneti aá 20,0-25,0
Glycerini 5,0-10,0
3% sol Ac. Borici
Aq. Calcis aá ad 100,0
DS. przeciwświądowo
187. AZS-postacie
Wyróżnia się 3 fazy choroby:
A. Niemowlęca:
. od najwcześniejszych miesięcy do 2 r.ż.
. rozpoczyna się jako wyprysk
. gdy wyprysk jest połączony z atopią- po kilku latach trwania wyprysku
rozwinie się AZS (marsz alergiczny)
. objawy wysiękowe i nawarstwione strupy
F. dziecięca
. do 12 r.ż.
. zmiany lokalizują się w zgięciach łokciowych i podkolanowych
. rozlane, zlewne grudki wysiękowe
. niekiedy:
. zmiany typu Pityriasis alba
. hiperkeratotyczne złuszczanie skóry dłoni i stóp
. wysychanie ust
. alergeny mogą być pokarmowe- u dorosłych rzadko
O. dorosłych:
. podobne umiejscowienie jak w B
. częste zajęcie grzbietów rąk
. większa tendencja do lichenizacji
188. Kiła wrodzona-objawy, leczenie, postepowanie prawne
Jest następstwem zakażenia płodu w łonie matki
Podział:
-
wczesna- do 2r.ż.
-
późna- powyżej tego wieku
Kiła wrodzona wczesna:
-
NIGDY NIE WYSTĘPUJE OBJAW PIERWOTNY
-
Zmiany skórne:
o
nawrotowa osutka plamista, grudkowa, krostkowa, pęcherzowa
o
osutka pęcherzowa- stopy, nigdy na błonach śluzowych
o
plamista- twarz, pośladki, stopy
o
grudkowa- dłonie, stopy, pośladki, okolica otworów naturalnych
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
112
zmiany często pękają pozostawiając blizny- blizny Parrota
-
Zmiany paznokci
-
Zmiany na błonach śluzowych:
o
nacieki kiłowe, przewlekły stan zapalny doprowadzający w obrębie nosa do
powstania zniekształceń, przetok- nos siodełkowaty, lornetkowaty
-
Zmiany kostne, stawowe:
o
dotyczą okolic największego wzrostu kości długich
o
często symetryczne
o
ogniska martwicy
o
porażenie rzekome Parrota- oddzielenie nasady od trzonu kości
o
zapalenie kiłowe okostnej
-
Zmiany w narządach wewnętrznych:
o
powiększenie obwodowych ww. chłonnych
o
anemia hemolityczna
o
małopłytkowość
o
leukocytoza z monocytozą
o
powiększenie wątroby i śledziony
o
żółtaczka
o
kzn
o
Pneumonia alba
o
kiłowe zapalenie jąder
o
zmiany oponowe
o
zapalenie naczyniówki i siatkówki
Stygmaty kiły wrodzonej wczesnej:
-
nos siodełkowaty lub lornetkowaty
-
podniebienie gotyckie
-
blizny Parrota
-
zmiany w paznokciach
-
„czoło olimpijskie”
-
czaszka kwadratowa
-
objaw Higoumenakisa- guzowate zgrubienie obojczyka w części środkowej
-
golenie szablaste
-
zęby Hutchinsona lub Fourniera i niedorozwój uzębienia
Kiła wrodzona późna
-
często ma przebieg bezobjawowy
-
zmiany kostne:
o
podudzia szablaste
o
czoło olimpijskie- nawarstwienia okostnowe kości czaszki
o
czaszka kwadratowa
o
nos siodełkowaty
o
perforacja podniebienia i zmiany bliznowate
-
zmiany stawowe:
o
stawy Cluttona- wysiękowe zapalenie stawów
-
zmiany w układzie nerwowym
o
takie jak w kile III
o
otępienie i niedorozwój psychiczny
-
Śródmiąższowe zapalenie rogówki
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
113
o
wrastanie do rogówki naczyń krwionośnych z twardówki i wydostawaniem się
krwinek poza naczynia
-
Zmiany w narządzie słuchu
-
Zmiany w uzębieniu
o
zęby Hutchinsona
o
zęby Fourniera
Znamiona kiły wrodzonej późnej- pyt. 25
189. Wiąd rdzenia- pyt. 34
190. Diagnostyka krętka
A. metoda ciemnego pola widzenia:
. oglądanie żywych krętków
. w kile I i II, w przypadku zmian sączących
. stwierdzenie 1 krętka o charakterystycznej morfologii i ruchu wystarczy do
stwierdzenia testu jako „+”
. ujemny wynik badania, nawet 3-krotnie, nie upoważnia do wykluczenia kiły
F. metody immunofluorescencji
. barwienie rozmazu ze zmian- utrwalony na szkiełku Ab przeciwkrętkowymi
H. badanie zakaźności dla królika doświadczalnego- RIT
I. amplifikacja krętkowego DNA- PCR
RIT i PCR- są najbardziej wiarygodne.
191. NGU
Nierzeżączkowe zapalenie cewki moczowej
-
najczęstsza przyczyna Chlamydia trachomatis
-
inne przyczyny- pyt.46
-
obraz kliniczny:
o
okres wylęgania 1-3 tyg.
o
wyciek z cewki moczowej
o
dysuria
pieczenie
szczypanie
ból podczas mikcji
uczucie mrowienia i swędzenia w okolicy ujścia zewnętrznego cewki
moczowej
o
wyciek z cewki moczowej:
śluzowy
ropny
śluzowo- ropny
wodnisty
-
rozpoznanie:
o
objawy
o
wyciek w którym NIE stwierdza się dwoinek rzeżączki
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
114
o
hodowla na dwoinkę rzeżączki- nie ma
-
leczenie- pyt. 45
-
leczenie partnerów:
o
zbadani i leczeni
powikłania NGU:
-
M:
o
zapalenie najądrzy:
najczęstsze
kłujące bóle
powiększenie najądrza
gorączka
obrzęk najądrza, znaczna tkliwość
o
zapalenie gruczołu krokowego:
przewlekłe
nieznaczne objawy
lekkie bóle
bolesne wzwody członka
o
zwężenie cewki moczowej
-
K- pyt. 47
192. Leczenie zewnętrzne łuszczycy
A. Usunięcie łusek i Zahamowanie nadmiernej proliferacji naskórka
. maści 5-10% kwas salicylowy
. dziegcie
. pochodne węgla kamiennego
. w połączeniu z GKS
. na owłosioną skórę
. Antralina
. metoda minutowa
. GKS
. maści z fluorowanymi GKS- niewielkie zmiany
. korzystne łączenie GKS i dziegciu:
0. Lorinden T
0. Mercortolon T
. okresowo GKS o średniej mocy:
0. Propionian flutikazonu
0. Pirośluzan mometazonu
d. pochodne wit.D
3
. działa antyproliferacyjnie i przywraca normalne różnicowanie się
keratynocytów
. hamuje aktywność limf. Th CD4
. zmniejsza wytwarzanie IL-2 i TNF
γ
. retinoidy- Tazaroten- 0,05-0,1% maść
U. Leczenie łuszczycy w obrębie owłosionej skóry głowy:
. nawarstwione łuski i strupy usuwa się- maścią z kwasem salicylowym lub
rozgrzaną oliwą salicylową
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
115
. dziegcie- szampony
. dziegcie z domieszką steroidów
Recepty:
Oliwa salicylowa:
Ac. Salicyl. 5,0
Ol. Rapae
Ol. Ricini aá ad 100,0
15% Maść salicylowa:
Ac. Salicyl. 5,0
Vaselini albi aá ad 100,0
193. Pityriasis rubra piliaris
Rumieniowo- złuszczające zmiany skórne- mogą być erytrodermiczne
-
z rezerwami skóry niezmienionej
-
hiperkeratoza przymieszkowa
Etiopatogeneza:
-
bywa dziedziczona rodzinnie- autosomalnie dominująco
-
przypadki towarzyszące HIV
Objawy i przebieg:
-
postać rodzinna- wczesny wiek
-
poza tym w każdym wieku
-
początkowo zmiany rumieniowo złuszczające dotyczą twarzy i owłosionej skóry
głowy, rąk
-
szerzą się- zajmując całą skórę z pozostawieniem „rezerw”
-
5 odmian klinicznych- IV i V- najcięższe
-
niewielki świąd
-
przebieg- przewlekły
Rozpoznanie:
-
rumieniowo- złuszczające zlewne zmiany i przymieszkowe grudki
-
„rezerwy skórne”
-
zajęte:
o
grzbiety rąk
o
grzbiety stóp
o
twarz
o
skóra owłosiona
-
tendencja do uogólniania się
-
przewlekły przebieg
-
obraz histologiczny
Leczenie:
-
retinoidy
-
metotreksat- przy oporności na retinoidy
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
116
-
cyklosporyna A
194. Toczeń noworodków- LE neonatorum
Przejściowe zmiany skórne z towarzyszącymi objawami hematologicznymi (różnie
nasilone), niekiedy z blokiem serca, występujące u noworodków matek z Ab Ro i/lub Ab
La
Etiopatogeneza:
-
biernie przeniesione od matki na płód Ab Ro/La
Objawy i przebieg:
-
zmiany skórne typu – rumieni obrączkowych- przypominające SCLE
-
mogą być obecne od urodzenia albo pojawić się po pierwszej ekspozycji na słońce
-
trwanie kilka tygodni lub miesięcy
-
objawy hematologiczne:
o
trombocytopenia
o
niedokrwistość
o
leukopenia
-
hepatosplenomegalia
-
Ab Ro i La we krwi noworodka, stopniowo zanikają
-
jedynym trwałym powikłaniem jest blok serca
Leczenie- objawowe, zmiany cofają się samoistnie (tylko NIE blok serca)
195. Liszaj płaski- Lichen planus
Przewlekła choroba skóry, błon śluzowych cechująca się zmianami grudkowymi i
świądem.
Etiopatogeneza:
-
nieznana
-
autoimmunologiczna- GvHR, autoimmunologiczne zapalenie wątroby, HCV
-
wstrząs psychiczny
-
leki
Objawy i przebieg:
-
wykwity grudkowe, błyszczące i wieloboczne
-
czerwonawe, sinofiołkowe, układ linijny- objaw Koebnera
-
zmienność w zależności od czasu trwania i lokalizacji
-
ustępujące zmiany są brunatne
-
błony śluzowe zajęte u 50% chorych
-
błony śluzowe narządów płciowych
-
paznokcie
o
podłużne pobruzdowania
o
spełzanie płytek
o
zanik
Odmiany:
-
przerosła:
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
117
o
podudzia
o
zlewne ogniska hiperkeratotyczne- bez typowych grudek
-
mieszkowa
o
drobne grudki przymieszkowe z hiperkeratotycznym czopem,
o
bliznowacenie w obrębie owłosionej skóry głowy
-
zanikowa:
o
układ zmian obrączkowaty
o
w części środkowej przebarwienia lub zanik bliznowaty
-
pęcherzowa:
o
pęcherze usadowione wyłącznie w obrębie zmian skórnych na dłoniach i
stopach
wynik działania czynników mechanicznych
o
pęcherze w obrębie zmian skórnych jak i w skórze niezmienionej i na błonach
śluzowych
główną rolę odgrywa dopełniacz i IgG
Leczenie:
-
nie ma leczenia przyczynowego
-
GKS
-
Metotreksat- ciężkie
-
Sulfony- w odmianie pęcherzowej
-
miejscowe:
o
maści i kremy steroidowe
o
Tretinoina- zmiany na błonach śluzowych
196. Wszawica łonowa
Wesz łonowa:
-
barwa ludzkiej skóry
-
krótka i szeroka
-
przenosi się z człowieka na człowieka głównie przez:
o
kontakt płciowy
o
kontakt z zawszawioną odzieżą
o
ręcznikami
o
bielizną
o
przyborami toaletowymi
Objawy i przebieg:
-
siedlisko- okolica wzgórka łonowego, krocza, pachwin, włosy brzucha, pach, brwi,
rzęs
-
wszy pozostają w ścisłym kontakcie z włosem- czasem w mieszku włosowym
-
świąd- powstają nadżerki (drapanie), krostki, grudki okołomieszkowe
-
plamy błękitne
o
powstające w wyniku działania jadu pasożytów na krwinki czerwone i
hemoglobinę
o
umiejscowione:
skóra brzucha
klatka piersiowa
uda
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
118
kończyny górne
Leczenie:
-
ostrzyżenie- zgolenie włosów
-
maści:
o
Rp. Hydragyri ppt albi 3,0
Eucerini anhydr.
Vaselini aá ad 100,0
o
Rp. Xyloli gtt. C
Vaselini flavi 100,0
197. Różnicowanie kliniczne trądzika
A. trądzik różowaty
. różni się występowaniem głównie w wieku dojrzałym i starszym
. przewaga objawów naczynioruchowych
. niewystępują zaskórniki
. wyłącznie na twarzy
F. ropne zapalenie mieszków włosowych
. niewystępowanie zaskórników
. brak predylekcji do zajmowania okolic łonowych
. krótszy przebieg
198. Trądzik różowaty- objawy, różnicowanie, etiopatogeneza
wykwity rumieniowe, grudkowe, krostkowe
-
na podłożu łojotokowym i zaburzeń naczynioruchowych
-
umiejscowione wyłącznie na twarzy
-
w wieku dojrzałym, częściej K
Etiopatogeneza:
-
czynniki usposabiające:
o
zaburzenia naczynioruchowe
o
zaburzenia ze str. p.p.- niedokwaśność soku żołądkowego
o
zaburzenia wewnątrzwydzielnicze
-
drożdżaki
-
H. Pylori
Objawy i przebieg:
-
zmiany- rumieniowe, z przemijającym zaczerwienieniem skóry twarzy
-
teleangiektazje
-
wykwity grudkowe i krostkowe
-
zmiany przerostowe nosa- rzadko
-
umiejscowienie- środkowa część twarzy
-
choroba trwa wiele lat
-
K- zaostrzenia w trakcie miesiączek
Różnicowanie:
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
119
-
toczeń rumieniowaty- DLE
o
hiperkeratoza mieszkowa
o
bliznowacenie
o
niewystępowanie zmian grudkowych i krostkowych
o
badania histopatologiczne i immunopatologiczne
-
trądzik pospolity
-
lupoid prosówkowy twarzy
Leczenie:
-
miejscowe:
o
krem metronidazolowy
o
kremy, roztwory, aerozole jak w pospolitym
o
Tetracyklina, Erytromycyna, Klindamycyna
-
ogólne:
o
usuwanie czynników mogących stanowić przyczynę
o
Metronidazol
o
Tetracykilny
o
Izotretinoina
o
kuracja na H. pylori
199. Rumień przewlekły pełzający- pyt. 95
200. Świąd miejsca predylekcyjne
Swędzące choroby skóry:
- choroby atopowe i alergiczne skóry
- choroby pasożytnicze (świerzb, wszawica głowowa i odzieżowa)
- grzybice skóry
- choroby bakteryjne
- świerzbiączka objawowa
- świerzbiączka przedmiesiączkowa
- złośliwe rozrosty układu limfoidalnego (chłoniaki z komórek T)
- plamica
Oto kilka przyczyn świądu zlokalizowanego w okolicy żeńskich i męskich narządów
rozrodczych.
-
Świąd sromu daje podstawy do rozpoznania:
o
wyprysku okolicy genitaliów
o
marskości sromu
o
liszaja twardzinowego i zanikowego
o
wszawicy wzgórka łonowego
o
opryszczki warg sromowych
o
zapalenia sromu
-
Świąd odbytu może sugerować:
o
wyprzenie
o
wyprysk odbytu
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
120
o
świąd w przebiegu innych chorób proktologicznych – przetoki okolic odbytu,
szczeliny odbytu, guzki krwawnicowe i niewydolność zwieraczy odbytu
różnego pochodzenia.
-
Świąd genitaliów i okolicy krocza u mężczyzn jest oznaką:
o
zapalenia żołędzi i napletka
o
opryszczki narządów płciowych
o
świerzbu
o
zapalenie kontaktowego skóry
o
wyprzenia
o
grzybicy pachwin
201. Recepta na pastę cynkowa i jej zastosowanie
Rp. Zinici oxydati
Talci veneti aá ad 15,0
Lanolini
Vaselini flavi aá ad 100,0
Zastosowanie:
- środek ściągający o słabym działaniu przeciwbakteryjnym
- tlenek cynkowy jest nierozpuszczalny w wodzie
- działa ściągająco, osłaniająco, odwadniająco i słabo odkażająco
- chroni skórę przed maceracją
- w celach ochronnych
202. Dziegcie koloidowe
Działanie
- keratolitycznie,
- przeciwświądowo,
- antyseptycznie.
- zmniejszając syntezę DNA,
- hamują, nadmierny podział komórek naskórka, m.in. w łuszczycy.
Wskazania
- łuszczyca,
- łupież,
- łojotok,
- stany zapalne,
- świąd skóry,
- profilaktyka łojotoku i łupieżu.
Przeciwwskazania:
- nadwrażliwość na składniki preparatu.
- brak danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania w ciąży i okresie karmienia
piersią.
Działania niepożądane
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
121
-
podrażnienie skóry,
-
wysypka,
-
rzadziej fotonadwrażliwość.
203. Dlaczego w erythema nodosum leprosum daje się acyklowir
Ostatnie badania wskazują na udział wirusów (mononukleoza zakazna)w etiopatogenezie
ENL.
204. Terapia uciskowa w leczeniu żylaków
Stanowi ona tzw. złoty standard w leczeniu żylaków podudzi. Polega na zakładaniu
pończoch albo podkolanówek elastycznych o stopniowanej sile ucisku lub elastycznych
bandaży kompresyjnych. Rodzaj ucisku powinien być uzależniony od stopnia
zaawansowania przewlekłej niewydolności żylnej.
Najstarszą formą leczenia chorób żył jest terapia uciskowa. Już za czasów Hipokratesa
znane były opaski uciskowe oraz elastyczne bandaże, pomyślnie stosowane w leczeniu
żylaków.
Współczesna medycyna wykorzystuje wyroby o stopniowanym ucisku, które są
wykonane tak, aby ucisk był większy w okolicy podudzia a mniejszy w rejonie biodrowo-
udowym.
Mechanizm działania terapii uciskowej opiera się na pozytywnym wpływie na
hemodynamikę żył. Następuje ściśnięcie oraz zbliżenie ścianek niewydolnych żył, co w
rezultacie niweluje zastoje oraz nie dopuszcza do zwrotnego przepływu krwi.
Dodatkowo poprawia się dyfuzja tlenu i substancji odżywczych w skórze i tkankach
podskórnych oraz zwiększa się resorpcja płynu śród miąższowego, co prowadzi do
zmniejszenia obrzęków.
205. Czynność keratynocytów
Komórki rogowe, które wytwarzają keratynę. Stanowią większość komórek naskórka
206. Choroba Bourneville'a – Pringle'a
Cechy charakterystyczne:
-
zaburzenia neurologiczne:
o
upośledzenie umysłowe
o
padaczka
-
objawy skórne i błon śluzowych
o
włókniaki okołopaznokciowe- guzki Koena
o
brodawkowate wyrośla na dziąsłach
o
plamy barwnikowe typu cafe au lait
o
plamy odbarwione w kształcie liścia
o
znamiona łącznotkankowe w okolicy lędźwiowo- krzyżowej
-
zaburzenia rozwojowe układu kostnego oraz oczu
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
122
o
guzy siatkówki
o
guzy narządów wewnętrznych
-
rokowanie niekorzystne w pełnoobjawowym zespole.
-
często występuje gruczolak łojowy:
o
mnogie
o
żółtoróżowe guzki różnej wielkości
o
nie zlewające się ze sobą
o
skóra głowy lub twarzy w okolicach łojotokowych
207. Łysienie plackowate
Przejściowe lub trwałe ogniska łysieni
-
różnej wielkości i kształtu
-
skóra jest niezmieniona
-
skóra głowy, okolic pachowych i płciowych, włosy mieszkowe, brwi, rzęsy
Etiopatogeneza:
-
nieznana
-
charakter zapalny- brak zmian zapalnych w skórze
-
autoimmunologiczne- dużo limf. T
o
Ab przeciwtarczycowe, przeciwmitochondrialne
-
związek z uk. nerwowym
-
genetyczne
Objawy i przebieg:
-
nagle
-
nowe ogniska wyłysień, a stare utrzymują się długo
-
może być uogólnione
-
płytki paznokciowe
o
punktowate wgłębienia
o
rozwłóknienie i ścieńczenie płytek
Leczenie:
-
ogólne:
o
fotochemioterapia
o
leki neurotropowe- w przypadku stresu
o
GKS
o
Cyklosporyna A
-
miejscowe:
o
Difenylocykloprofenon- alergeny kontaktowe
o
GKS
o
Cyklosporyna A
208. Erythema multiforme exsudativum
jest to zespół Stevensa- Johnsona- pyt. 108
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
123
209. Tbc verrucosa
Gruźlica brodawkująca:
-
hiperkeratotyczne, brodawkowate ogniska
-
u osób z dużą odpornością przeciwgruźliczą
-
na rękach
Objawy:
-
grudka hiperkeratotyczna
-
skłonność do obwodowego wzrostu
-
bliznowacenie
-
zwykle pojedyncze
-
ręce lub stopy
Rozpoznanie:
-
hiperkeratotyczne, brodawkowate ogniska o nacieczonej podstawie
-
umiejscowienie zmian głównie na rękach i stopach
-
duża odporność przeciwgruźlicza
-
ziarnina gruźliczopodobna
210. Sarkoidoza
Przewlekła, ziarniniakowa choroba układowa.
-
ziarnina nabłonkowatokomórkowa, bez serowacenia
-
obniżenie odczynowości późnej w okresie aktywnym choroby
-
anergia na tuberkuliny
Etiopatogeneza:
-
nieznana
-
możliwe- atypowe lub zmutowane prątki gruźlicze- mało prawdopodobne
-
obniżenie odczynowości późnej:
o
ujemny odczyn tuberkulinowy
o
ujemne inne bakteryjne odczyny skórne
o
obniżenie transformacji limf. pod wpływem nieswoistych mitogenów
- wzrost stężenia konwertazy angiotensyny
Objawy i przebieg:
-
zmiany guzkowe, guzowate- typu płaskich nacieków
-
dodatni objaw diaskopii (zabarwienie palonego cukru przy nacisku szkiełkiem)
-
ustępują z pozostawieniem powierzchownej blizny
-
nie tworzą owrzodzenia
-
szerzą się pełzakowato
-
odmiany:
o
drobnoguzkowa rozsiana
o
drobnoguzkowa o układzie obrączkowatym
o
naczyniowa
o
odmrozinowa
o
podskórna
-
objawy układowe:
o
płuca:
zmiany przywnękowe,
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
124
później- naciekowe i włókniste
o
układ kostny
torbielowate rozszerzenia
o
migdałki i węzły chłonne- powiększenie, niebolesne
o
narząd wzroku:
zapalenie naczyniówki i tęczówki
o
arthralgia lub arthritis
Leczenie:
-
w przypadku rozległych zmian skórnych, przy zajęciu narządów wewnętrznych
o
GKS
o
Cytostatyki
o
Antymalaryczne
211. Brodawka pospolita
To chyba brodawki zwykłe- pyt. 139
212. Zasady postępowania w oparzeniach i odmrożeniach
Oparzenia:
-
Miejscowe
o
I i II stopnia:
Żele, aerozole, zawiesiny, kremy steroidowe z antybiotykami
o
III:
Chirurgiczne
-
Ogólne:
o
przeciwwstrząsowe:
leki przeciwbólowe
osocze
PWE
środki krążeniowe
o
antybiotyki
Odmrożenia:
-
I i II stopień:
o
usunięcie czynników utrudniających krążenie:
buty
skarpety
rękawice
o
oczyszczenie skóry
o
założenie opatrunku z antybiotykami i GKS
-
III
o
antybiotyki
o
kroplówka z Pentiksyfiliny
o
Dekstran
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
125
213. Działania nieporządane GKS stosowanych ogólnie
-
wpływ na gospodarkę białkową, węglowodanową, tłuszczową i mineralną
-
wpływ na OUN
-
immunosupresyjnie
o
upośledzone tworzenie Ab
o
zwiększona skłonność do zakażeń
o
masywne objawy zakażenia
o
pogarszają przebieg chorób wywołanych przez wirusy neurotropowe
-
hiperglikemia
o
cukrzyca posteroidowa
-
owrzodzenia żołądka i XIIcy
-
hipokaliemia
-
osteoporoza
o
kompresyjne złamania kręgów
-
aseptyczna martwica kości
214. Porfirie
Zaburzenia metabolizmu piroli.
Podział:
A. Porfiria szpikowa Porphyria erythropoetica
Genetycznie uwarunkowane zaburzenie syntezy hemoglobiny w erytrocytach
a. Wrodzona P.e. congenita
. etiopatogeneza:
0. dziedziczenie autosomalne dominujące
. nadwrażliwość na światło
0. pęcherze- krwotoczne
0. twarz
0. małżowiny uszne
0. ręce
. w wyniku zniekształcających blizn może dojść do:
0. wywinięcia powiek, wtórnych zmian spojówek i rogówek
. przewlekłe- twardzinopodobne zmiany skórne- kończyny, twarz
. czerwone zabarwienie zębów- odkładanie się porfiryn
. niedokrwistość hemolityczna ze splenomegalią
b. Erytropoetyczna Protoporphyria erythropoetica- EPP
. dziedziczenie autosomalne dominujące
. zaburzenie enzymu mitochondrialnego
. nadwrażliwość na światło
. zmiany skórne:
0. po pierwszej ekspozycji na słońce
0. pęcherzykowate
0. ustępują z pozostawieniem drobnych, wgłębionych blizenek
. przebieg- łagodny
c. Leczenie porfirii szpikowych:
. EPP- doustnie beta- karoten
. środki chroniące przed światłem słonecznym
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
126
X. Profiria wątrobowa
Zaburzenia metabolizmu porfiryn w wątrobie
Inne postaci: porfiria ostra zwalniajaca, porfiria mieszana
. Porfiria skórna późna Porphyria cutanea tarda- PCT
. najczęstsza postać porfirii
. postacie:
0. genetycznie uwarunkowana- autosomalna dominująca
0. nabyta (sporadyczna)- częstsza
. etiopatogeneza:
0. nabyta:
. uszkodzenie wątroby- leki (barbiturany, psychotropowe,
estrogeny, sulfonamidy) i alkohol.
0. genetycznie uwarunkowana:
. defekt dekarboksylazy uroporfirynogenu III
. objawy i przebieg:
0. średni i starszy wiek (40-70)
0. pęcherze w miejscach urazów mechanicznych i w skórze
odsłoniętej
0. nieregularne przebarwienia i odbarwienia w tych miejscach
0. ręce
0. twarz
0. przewlekłe:
. stwardnienia skóry barwy porcelanowobiałej
0. pstry obraz z wyraźnym bliznowaceniem po ustępujących
pęcherzach
. rozpoznanie:
0. potwierdzenie- mocz koloru ciemnego piwa
. wzmożone ilości uroporfiryny I
. przy uszkodzeniu wątroby- kwas δ- aminolewulinowy
. badanie immunopatologiczne skóry odsłoniętej (grzbiet
ręki)- złogi rozmaitych immunoglobulin w obrębie
bardzo zgrubiałych ścian naczyń
. Leczenie:
0. środki przeciwmalaryczne- z wielomiesięcznymi przerwami
pomiędzy kuracjami
0. upusty krwi- ciężkie przypadki
Copyright- Gosia K.
®
, Poprawki- Marasek, Mail: gosiaczex@o2.pl
Pobrano z www.lek2002.prv.pl
127
Document Outline
- Autoimmunologiczny podtyp
- Grupa II- zakażenie bezobjawowe
- Grupa III- przetrwałe uogólnione powiększenie węzłów chłonnych
- Lyphocytoma- (Lymphadenosis benigna cutis)- LABC
- Zanikowe zapalenie skóry kończyn (Acrodermatitis chronica atrophicans)- ACA
- Eczema herpeticum
- Rogowacenie słoneczne
- Skóra pigmentowa i barwnikowa
- Rogowacenie chemiczne
- Rogowacenie białe
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Dermatologia egzamin Semestr II
Dermatologia Egzamin Semestr I
dermatologia egzamin ver2
dermatologia-egzamin, Choroby skórne i weneryczne, Dermatologia, giełdy
Dermatologia Lekarski Egzamin 2012
Pytania egzaminacyjne - Uzupelnione v1, Choroby skórne i weneryczne, Dermatologia, giełdy
DermatologiaNot.Do.Egzaminu, Dermatologia
budowa skóry, DERMATOLOGIA - PYTANIA EGZAMINACYJNE
dermatologia opracowane egzamin wersja prawidłowa
Derma- egzaminy zebrane, Dermatologia 2010, DERMATOLOGIA 2010
Dermatologia II egzamin ustny
Dermatologia 2007, Lekarski WLK SUM, lekarski, Dermatologia, derma, egzamin, Pytania
Egzamin 2007, Choroby skórne i weneryczne, Dermatologia, giełdy
więcej podobnych podstron