3. POJĘCIE MNIEJSZOŚCI W SOCJOLOGII

21.03.2010 ♣ zjazd III

Opracowanie na podstawie: wykład dr. Jana Burzyńskiego

MAKROSTRUKTURY ♣ WYKŁADY

dr Jan Burzyński

Stron

a

1

G R U P A M N I E J S Z O Ś C I O W A

Kategoria społeczna obejmująca pewną populację wyróżnioną w obrębie szerszej zbiorowości na podstawie

pewnych cech, które są negatywnie oceniane przez dominującą większość społeczeństwa. Cechami, które
mogą być odbierane jako ważne są: wygląd zewnętrzny, wzory zachowań, styl życia, język, cechy kultury,

religia, przynależność organizacyjna, dziedzictwo historyczne, itp.

T Y P O L O G I E

P O D Z I A Ł

L .

W I R T H A

Z E

W Z G L Ę D U

N A

S T O S U N K I

M I Ę D Z Y W I Ę K S Z O Ś C I Ą A M N I E J S Z O Ś C I Ą

Luis Wirth wyróżnił 4 typy mniejszości:


mniejszości pluralistyczne – charakterystyczne dla społeczeństw współczesnych, demokratycznych,

typowe dla społeczeństw wielonarodowych, wieloetnicznych;



mniejszości asymilacjonistyczne – wykazują chęć asymilacji do większości, nie dążą do zachowania

odrębności (np. emigracja z pobudek ekonomicznych);



mniejszości secesjonistyczne – w sposób wyraźny demonstrują swoją odrębność, nie podlegają

wpływom (np. kultura judaistyczna);



mniejszości bojownicze – domagają się swoich praw na drodze walki, przemocy.

P O D Z I A Ł Z E W Z G L Ę D U N A G E N E Z Ę

Na podstawie kryterium genezy wyróżnia się typy mniejszości:


mniejszości anaksacyjne – powstają w wyniku przyłączenia określonego terytorium wraz z ludnością
do innego państwa (np. struktura państwa rosyjskiego);



mniejszości kolonialne – pojawiają się w związku z napływem obcej kulturowo ludności;



mniejszości niewolnicze – związane z niewolnictwem;



mniejszości imigracyjne albo przymusowe (azylanci) albo dobrowolne (imigranci).

M N I E J S Z O Ś Ć N A R O D O W A i E T N I C Z N A

Mniejszości narodowe – zbiorowości o pewnych wspólnych, wyróżniających się cechach kulturowych,

takich jak język, zwyczaje, tradycje, historia, kultura, silne poczucie własnej odrębności, które z powodów
historycznych lub wymuszonych zajmują określoną przestrzeń geograficzną i deklarują inną niż większość

opcję narodową.

Grupy etniczne – zbiorowości, które wykształtowały własną odrębność, nie tworzą jednak odrębnego
narodu. Mniejszość etniczna kojarząc swoją ojczyznę prywatną z terytorium, jednocześnie wyraża się o niej

jako o ideologicznej.

Mniejszości w Polsce zaczęły się odradzać w 1989r., ostatni spis robiony był w 2002 roku.