WYCHOWANIE - działalność społeczna, zachodzi stosunek wychowawczy, zmiany w osobowości wychowanka w sferze poznawczo-instrumentalnej i emocjonalnej, proces wieloczynnikowy, efektem są zmiany w osobowości, wpojenie norm społeczno-moralnych.
W szerokim znaczeniu: uspołecznienie człowieka związane z oddziaływaniem społecznym na wychowanka wraz z całym globalnym światem przyrody i techniki
W wąskim znaczeniu: planowana działalność wychowawcza prowadzona przez instytucje do tego celu powołane.
Edukacja: „ogół wpływów na jednostki i grupy ludzkie, wpływów sprzyjających takiemu ich rozwojowi, aby w maksymalnym stopniu stały się świadomymi i twórczymi członkami wspólnoty (…) oraz by stały się zdolne do aktywnej samorealizacji (…). (wg Kwiecińskiego)
Rola społeczna: Społecznie określony zespół przepisów i oczekiwań dotyczących pożądanego zachowania jednostek konkretnych sytuacjach związanych z ich pozycją społeczną,
a także zbiór: przywilejów, obowiązków i praw, które są do tej pozycji przypisane.
Normy, wartości przypisane do określonej pozycji społ.; powinności i oczekiwania, prawa i obowiązki, nie uwzględnia się cech osobistych pełniącego rolę. (Sztompka)
Zbiorowość społeczna:
Zespół, grupa, w której kształtuje się więź społeczna.
Pewna liczba osób, między którymi zachodzą dowolne relacje, lub które zostały wyróżnione ze względu na dostrzeżone u nich ważne cechy społeczne.
Postawa: dyspozycja przejawiająca się w zachowaniu o nacechowaniu pozytywnym lub negatywnym w stosunku do osoby, sytuacji lub przedmiotu. (Obuchowski)
Więź społeczna: ogół stosunków, relacji i zależności wiążących jednostkę z grupą, zbiorowością, ośrodkami kontroli społecznej lub inną jednostką. W.S. łącząca jednostki w grupy opiera się przede wszystkim na świadomości przynależności do grupy, wspólnocie wartości i interesów.
Socjalizacja: zmiany spowodowane interakcją, asocjacją kultury, pełnieniem ról społecznych, w wyniku czego jednostka staje się dojrzała i kompetentna społecznie i jest gotowa do społecznego funkcjonowania. (Znaniecki)
Kultura: a) Szerokie znaczenie: Materialne i niematerialne wytwory działalności ludzkiej.
b) Wąskie: Język, wiedza, normy, wartości, wzory zachow., idee, wiara.
c) Najwęższe: Trwałe, autoteliczne wartości duchowe związane ze sztuką, nauką religią,
tworzone bezinteresownie dla nich samych ze wzgl. na „cele wyższe”.