Kliknij, aby edytować styl wzorca podtytułu

1. Podstawowe pojęcia związane z
związane z ekonomią oraz
gospodarką wolnorynkową

Wojciech Nadolny

Podstawowe pojęcia



Przedsiębiorczość - cecha charakteru lub zespół cech w grupie i
zachowań właściwych przede wszystkim dla przedsiębiorców.



W teorii ekonomii przedsiębiorczość definiowana jest jako swoista
forma pracy lub jako czwarty (obok pracy, ziemi i kapitału) czynnik
produkcji



Cechy charakterystyczne przedsiębiorczości to przede wszystkim:



* ekspansywność - chęć dorównania najlepszym i najsilniejszym,
stawianie sobie ambitnych celów by osiągnąć większe korzyści;



* innowacyjność - wprowadzanie i ciągłe poszukiwanie twórczych
ulepszeń.

Podstawowe pojęcia



Popyt - funkcja przedstawiająca kształtowanie się relacji pomiędzy
ceną dobra (towary i usługi), a ilością (liczbą sztuk) jaką konsumenci
chcą i mogą nabyć w określonym czasie, przy założeniu
niezmienności innych elementów charakteryzujących sytuację
rynkową (ceteris paribus).



Wielkość popytu – ilość dobra, które konsumenci zechcą zakupić w
określonym czasie (np. w ciągu tygodnia, miesiąca, roku) po danej
cenie.

Podstawowe pojęcia



Prawo popytu

- (przy ceteris paribus) wraz ze wzrostem ceny danego

dobra, zmaleje zapotrzebowanie na dobro, a wraz ze spadkiem ceny
zapotrzebowanie wzrośnie.

Podstawowe pojęcia



Podaż to ilość dóbr i usług, oferowana na rynku przez producentów
przy określonej cenie, przy założeniu niezmienności innych
elementów charakteryzujących sytuację na rynku (ceteris paribus).
Zależność między ceną a podażą przedstawia krzywa podaży.

Podstawowe pojęcia



Prawo podaży (przy ceteris paribus) wielkość podaży danego towaru
się zwiększa, jeśli wzrasta jego cena, natomiast obniżaniu się ceny
towarzyszy spadek wielkości podaży.



Poziom wielkości podaży, tak jak poziom wielkości popytu nie zależy
tylko od ceny towaru.

Podstawowe pojęcia



Inwestycja - nakład gospodarczy na tworzenie lub zwiększanie
majątku trwałego.



Inwestycja - wydatki przedsiębiorstw na dobra, które mogą być użyte
do produkcji innych dóbr i usług. Jest to tzw. "efekt korzyści
odroczonych w czasie".



Inwestycja - wyrzeczenie się obecnych, pewnych korzyści na rzecz
niepewnych korzyści w przyszłości.



Inwestycje przykłady ?

Podstawowe pojęcia



Inwestycje są strumieniem nowego kapitału w ciągu roku i są
dodawane do zasobu kapitału. Są to inwestycje brutto. Inwestycje
brutto pomniejszone o amortyzację tworzą inwestycje netto.



Do grupy inwestycji długoterminowych należą:



- nieruchomości



- wartości niematerialne i prawne (np. licencja)



- długoterminowe aktywa finansowe



Przeciwieństwem inwestycji jest konsumpcja.

Podstawowe pojęcia



Kredyt bankowy



umowa zawarta w formie pisemnej
pomiędzy bankiem, a kredytobiorcą.



Bank zobowiązuje się udostępnić określoną kwotę na określony cel
oraz czas, a kredytobiorca zobowiązuje się wykorzystać kredyt
zgodnie z jego przeznaczeniem oraz zwrócić pobraną kwotę wraz z
należnym bankowi wynagrodzeniem w postaci prowizji i odsetek

Podstawowe pojęcia



Podatek

– obowiązkowe świadczenie pieniężne pobierane przez

związek publicznoprawny (państwo, jednostka samorządu
terytorialnego).



Zebrane podatki są wykorzystywane na potrzeby realizacji zadań
publicznych



PODATKI



Współcześnie pieniądze z podatków trafiają do skarbu państwa,
województwa, powiatu albo gminy, które dzięki temu mogą
inwestować w rozwój infrastruktury, wojska, policji, oświaty, służby
zdrowia, itp. Obecnie uznaje się, iż podatki są świadczeniami
pieniężnymi, jednakże w historii znane są również podatki
świadczone w innych niż pieniądz dobrach



(np. dziesięcina)

Podstawowe pojęcia



Podatki dzielą się na:

- bezpośrednie – nałożone na dochód lub majątek

podatnika, np. podatek dochodowy, gruntowy, spadkowy;

- pośrednie – nakładane na przedmiot spożycia, np. VAT,

akcyza – ostatecznie płaci konsument.

Podstawowe pojęcia



Hierarchia potrzeb

– w psychologii – sekwencja potrzeb od

najbardziej podstawowych (wynikających z funkcji życiowych), do
potrzeb wyższego poziomu, które aktywizują się dopiero po
zaspokojeniu niższych.

Podstawowe pojęcia



Model Abrahama Maslowa (Piramida potrzeb)



Potrzeby:



samorealizacji – potrzeby samorealizacji – wyrażają się w dążeniu
człowieka do rozwoju swoich możliwości (nauka!)



szacunku i uznania – potrzeby uznania i prestiżu we własnych oczach
i w oczach innych ludzi;



- pragnienie potęgi, wyczynu i wolności,



- potrzeba respektu i uznania ze strony innych ludzi, dobrego statusu
społecznego, sławy, dominacji, zwracania na siebie uwagi.

Podstawowe pojęcia



Potrzeby:



bezpieczeństwa - pobudzają do działania, zapewniając
nienaruszalność, ujawniają się gdy dotychczasowe nawyki okazują się
mało przydatne,



fizjologiczne - gdy nie są zaspokojone, dominują nad wszystkimi
innymi potrzebami, wypierają je na dalszy plan i decydują o przebiegu
zachowania człowieka.

Podstawowe pojęcia



Działalność gospodarcza

– forma aktywności przedsiębiorców

działających na rynku.

Podstawowe pojęcia



Osoba fizyczna wykonująca działalność gospodarczą lub
indywidualny przedsiębiorca lub przedsiębiorstwo prywatne osoby
fizycznej – jedna z form, najprostsza organizacyjnie, prowadzenia
przez osoby fizyczne działalności gospodarczej w Polsce.



Z tej formy działalności gospodarczej nie mogą korzystać osoby
prawne, jak również jednoosobowe spółki prawa handlowego
utworzone przez osobę fizyczną, które w rozumieniu tegoż prawa
podlegają przepisom dotyczącym osób prawnych.

Podstawowe pojęcia



Osoba fizyczna może rozpocząć prowadzenie działalności w
momencie zgłoszenia wniosku o dokonanie wpisu do ewidencji
działalności gospodarczej.



Ponadto w niektórych przypadkach przedsiębiorca musi uzyskać
zezwolenie lub koncesję oraz przedstawić dokumenty potwierdzające
posiadanie wymaganych prawem kwalifikacji lub uprawnień do
prowadzenia danej działalności.



Ogólne zasady działania przedsiębiorstw osób fizycznych określone
są w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej.

Podstawowe pojęcia



Zalety:



- najprostsza pod względem prawnym forma prowadzenia działalności
gospodarczej



- nie wymaga dużych nakładów finansowych



- właściciel sam podejmuje wszystkie decyzje, co w niektórych
przypadkach może okazać się wadą – przy braku doświadczenia

Podstawowe pojęcia



Wady



- płynność finansowa zależna od kapitału początkowego
przedsiębiorcy



- cały ciężar odpowiedzialności za organizację prowadzonego
przedsięwzięcia spoczywa na właścicielu (kierownik jednostki w
rozumieniu prawa podatkowego)



- przedsiębiorca odpowiada całym swoim majątkiem za podjęte
zobowiązania publiczno- i cywilnoprawne

Podstawowe pojęcia



Sektor małych i średnich przedsiębiorstw (w skrócie sektor
MŚP)



– powszechnie stosowane skrótowe określenie tzw. sektora małych i
średnich przedsiębiorstw (lub - bardziej prawidłowo - małych i
średnich przedsiębiorców).