uZałącznik nr 1

do Zarządzenia Rektora UR

Nr 4/2012 z dnia 20.01.2012r.

Nazwa przedmiotu

Fizjoterapia w geriatrii

Nazwa

jednostki

prowadzącej

przedmiot

Katedra Rehabilitacji Instytut Fizjoterapii Uniwersytetu
Rzeszowskiego

Kod przedmiotu

Studia

Kierunek studiów

Poziom kształcenia

Forma studiów

Fizjoterapia

Studia pierwszego stopnia

Studia stacjonarne

Rodzaj przedmiotu

kierunkowy

Rok i semestr studiów

II rok studiów, semestr letni

Imię

i

nazwisko

koordynatora

przedmiotu

Dr n. med. Joanna Grzegorczyk

Imię i nazwisko osoby prowadzącej
( osób prowadzących) zajęcia z
przedmiotu

Dr n. med. Joanna Grzegorczyk – wykład
Dr n. med. Joanna Grzegorczyk, Mgr Agnieszka Guzik,
Dr n. med. Agnieszka Ćwirlej-Sozańska - ćwiczenia

Cele zajęć z przedmiotu

Zapoznanie się sytuacją demograficzną w Polsce oraz warunkami pomyślnego starzenie się
społeczeństwa.
Nabycie umiejętności kompleksowej oceny geriatrycznej oraz zaznajomienie ich ze specyfiką
rehabilitacji seniorów.
Zapoznanie z metodami fizjoterapeutycznymi w wybranych jednostkach chorobowych w
wieku podeszłym.

Wymagania wstępne

Znajomość podstaw anatomii, fizjologii i patologii ogólnej człowieka
oraz podstaw klinicznych z chorób wewnętrznych, neurologii,
ginekologii, ortopedii i traumatologii.

Efekty kształcenia

Wiedza:

K1P_W09 zna procesy metaboliczne na poziomie komórkowym,

narządowym, ustrojowym w tym zjawiska regulacji hormonalnej
reprodukcji i procesów starzenia się ustroju +++

M1P_W0
2

K1P_W29 zna

zasady

badań

funkcjonalnych

i

wydolnościowych

niezbędnych

do

doboru

i

wykonywania

zabiegów

fizjoterapeutycznych u seniorów +++

M1P_W0
3

Umiejętności:

K1P_U03 potrafi wskazać i wyjaśnić podstawy oraz zasady stosowania

postępowania usprawniającego u osób z chorobami i
dysfunkcjami stosowane do ich stanu klinicznego i funkcjonalnego
+++

M1P_U05

K1P_U15 potrafi udzielić porady w zakresie trybu życia oraz postępowania

w stanach nieodwracalnej dysfunkcji oraz przewlekłej choroby
pacjenta starszego ++

K1P_U16 potrafi przeprowadzić diagnostykę funkcjonalną w zakresie

niepełnosprawności układów narządu ruchu i zmysłu oraz
zaplanować

wykonanie

zabiegów

fizjoterapeutycznych

M1P_U04

uwzględniają przeciwwskazania i specyfikę chorób wieku +++
starszego

K1P_U21 potrafi rozpoznać stany zagrożenia życia +

M1P_U04

Kompetencje społeczne:

K1P_K05 dba o dobro pacjenta starszego +

M1P_K03

K1P_K07 okazuje tolerancję dla postaw i zachowań wynikających z

odmiennych uwarunkowań wieku ++

M1P_K03

Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin

Wykład – 15 godzin, Ćwiczenia – 15 godzin

Treści programowe

Lp.

Treści merytoryczne - wykład

Liczba
godzin

1

Wyjaśnienie pojęć: gerontologia i geriatria

1

2

Omówienie sytuacji demograficznej w Polsce i na świecie oraz konsekwencji
wynikających ze starzejącego się społeczeństwa.

1

3

Pomyślne starzenie się – promocja zdrowia i aktywności prozdrowotnej.
Skutki hypokinezji. Rola aktywności fizycznej.

1

4

Kompleksowa ocena geriatryczna.

1

5

Omówienie specyfiki rehabilitacji geriatrycznej.

1

6

Formy opieki na osobami starszymi.

1

7

Charakterystyka chorób w okresie starości. Wielkie problemy geriatryczne.

1

8

Upadki – ocena ryzyka, zapobieganie, konsekwencje.

1

9

Zaburzenia psychiczne w starszym wieku – depresja, otępienie

1

10

Odleżyny, nieotrzymanie moczu i stolca.

1

11

Choroby układu krążenia – nadciśnienie tętnicze, omdlenia, hipotonia
ortostatyczna, choroba niedokrwienna serca, migotanie przedsionków,
niewydolność krążenia. Miażdżyca kończyn dolnych – amputacje.

1

12

Choroby układu oddechowego – POChP, zapalenie płuc.

1

13

Choroba Parkinsona.

1

14

Osteoporoza i choroba zwyrodnieniowa stawów. Sarkopenia.

2

Ogółem

15

Lp.

Treści merytoryczne przedmiotu - ćwiczenia

Liczba
godzin

1

Kompleksowa ocena geriatryczna. Omówienie skal i testów wykorzystywanych
do oceny zdrowia osób starszych.

2

2

Wielkie problemy geriatryczne – czynniki zaradcze.

2

3

Omówienie specyfiki rehabilitacji geriatrycznej.

1

4

Charakterystyka sylwetki osoby starszej.

1

5

Przykładowe programy aktywności fizycznej seniorów.

2

6

Upadki – ocena ryzyka, rola rehabilitacji w zapobieganiu.

2

7

Rehabilitacja w wybranych chorobach wieku podeszłego.

4

8

Kolokwium zaliczeniowe

1

Ogółem

15

Metody dydaktyczne

Wykład: wykład z prezentacją multimedialną, dyskusja
Ćwiczenia: analiza przypadków, rozwiązywanie zadań, zajęcia
praktyczne

Sposób(y) i forma(y) zaliczenia

Wykład: zaliczenie

Ćwiczenia: zaliczenie z oceną

Metody i kryteria oceny

Wykład: zaliczenie pisemne – krótkie pytania otwarte
(K1P_W09, K1P_W29, K1P_U03, K1P_U15, K1P_U16)
Kryteria zaliczenia: uzyskanie ponad 50% punktów

Ćwiczenia: ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie ocen
cząstkowych (K1P_U03, K1P_U15, K1P_U16, K1P_K05,
K1P_K07)

Zaliczenie z oceną – ćwiczenia

Ocena średnia ocen cząstkowych za:

- kolokwium z umiejętności,
- pracę w grupach,
- umiejętność prezentowania wyników prac na forum grupy
Zakres ocen: 2,0 – 5,0

Całkowity

nakład

pracy

studenta

potrzebny

do

osiągnięcia założonych efektów
w godzinach oraz punktach
ECTS

Aktywność

Liczba godzin/ nakład
pracy studenta

wykład

15 godz.

ćwiczenia

15 godz.

przygotowanie do ćwiczeń

10 godz.

przygotowanie do zaliczenia

8 godz.

udział w zaliczeniu

2 godz.

SUMA GODZIN

50

LICZBA PUNKTÓW ECTS

2

Język wykładowy

Język polski

Praktyki zawodowe w ramach
przedmiotu

brak

Literatura podstawowa:

1. Marchewka A., Dabrowski Z., Żołądź J.: Fizjologia starzenia się profilaktyka i

rehabilitacja. PWN. W-wa 2012.

2. Grodzicki T., Kocemba J., Skalska A.: Geriatria z elementami gerontologii ogólnej.

ViaMedica Gdański 2006.

3. Wieczorkowska-Tobis K, Kostka T., Borowicz A.: Fizjoterapia w geriatrii. PZWL

Warszawa 2011.

4. Rosławski A: Wybrane zagadnienia z geriatrii. AWF Wrocław 2001.
5. Kozdroń E.Ł Program rekreacji ruchowej osób starszych. AWF Warszawa 2004.
6. Kozdroń E.: Zorganizowana rekreacja ruchowa kobiet w starszym wieku w środowisku

miejskim. AWF Warszawa 2006.

7. Abrams W., Bers M., Berkow R.: MSD Podręcznik geriatrii. Urban & Partner Wrocław

1999.

8. Carr J., Sheperd R.: Stroke Rehabilitation. Sydney, Butteerworth Heinemann, 2003.

Literatura uzupełniająca:

1.

Dega W., Milanowska K.: Rehabilitacja medyczna. PZWL Warszawa 1993.

2.

Kwolek A.: Rehabilitacja medyczna. Urban & Partner Wrocław 2003.

3.

Kiwerski J.: Rehabilitacja medyczna. PZWL Warszawa 2006.

4.

Charzewski J.Ł Problemy starzenia się. AWF Warszawa 2001.

5.

Marcinkowska-Suchowierska E.: Osteoporoza: diagnostyka, profilaktyka i leczenie.
PZWL Warszawa 1999.

6.

Bierkiewicz M., Szewczyk M., Ślusarz R.: Pielęgniarstwo w geriatrii. Borgis Warszawa
2006.

7.

Simki E., Avalon J.: Osteoporoza SIC. Warszawa 1996.

8.

Kuński H.: Trening Zdrowotny osób dorosłych. Medsportpress Warszawa 2003.

9.

Howe T, Rochester L, Jackson A, Banks P, Blair V.: Exercise for improving balance in
older people (Review). www.Thecochranelibrary.com

Podpis

koordynatora

przedmiotu

Podpis kierownika jednostki

Załącznik nr 1

do Zarządzenia Rektora UR

Nr 4/2012 z dnia 20.01.2012r.

Nazwa przedmiotu

Fizjoterapia w geriatrii

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot

Katedra Rehabilitacji Instytut Fizjoterapii
Uniwersytetu Rzeszowskiego

Kod przedmiotu

Studia

Kierunek studiów

Poziom kształcenia

Forma studiów

Fizjoterapia

Studia pierwszego stopnia

Studia niestacjonarne

Rodzaj przedmiotu

kierunkowy

Rok i semestr studiów

II rok studiów, semestr zimowy

Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu

Dr n. med. Joanna Grzegorczyk

Imię i nazwisko osoby prowadzącej ( osób
prowadzących) zajęcia z przedmiotu

Dr n. med. Joanna Grzegorczyk – wykład
Mgr Magdalena Brzozowska, Mgr Jolanta
Adamek-Dankiewicz, Mgr Agnieszka Guzik,

Cele zajęć z przedmiotu

Zapoznanie się sytuacją demograficzną w Polsce oraz warunkami pomyślnego starzenie się
społeczeństwa.
Nabycie umiejętności kompleksowej oceny geriatrycznej oraz zaznajomienie ich ze specyfiką
rehabilitacji seniorów.
Zapoznanie z metodami fizjoterapeutycznymi w wybranych jednostkach chorobowych w
wieku podeszłym.

Wymagania wstępne

Znajomość podstaw anatomii, fizjologii i patologii
ogólnej człowieka oraz podstaw klinicznych z chorób
wewnętrznych, neurologii, ginekologii, ortopedii i
traumatologii.

Efekty kształcenia

Wiedza:

K1P_W09 zna procesy metaboliczne na poziomie komórkowym,

narządowym, ustrojowym w tym zjawiska regulacji
hormonalnej reprodukcji i procesów starzenia się ustroju +++

M1P_W02

K1P_W29 zna zasady badań funkcjonalnych i wydolnościowych

niezbędnych

do

doboru

i

wykonywania

zabiegów

fizjoterapeutycznych u seniorów +++

M1P_W03

Umiejętności:

K1P_U03 potrafi wskazać i wyjaśnić podstawy oraz zasady stosowania

postępowania usprawniającego u osób z chorobami i
dysfunkcjami stosowane do ich stanu klinicznego i funkcjonalnego
+++

M1P_U05

K1P_U15 potrafi udzielić porady w zakresie trybu życia oraz postępowania

w stanach nieodwracalnej dysfunkcji oraz przewlekłej choroby
pacjenta starszego ++

K1P_U16 potrafi przeprowadzić diagnostykę funkcjonalną w zakresie

niepełnosprawności układów narządu ruchu i zmysłu oraz
zaplanować

wykonanie

zabiegów

fizjoterapeutycznych

uwzględniają przeciwwskazania i specyfikę chorób wieku +++
starszego

M1P_U04

K1P_U21 potrafi rozpoznać stany zagrożenia życia +

M1P_U04

Kompetencje społeczne:

K1P_K05 dba o dobro pacjenta starszego +

M1P_K03

K1P_K07 okazuje tolerancję dla postaw i zachowań wynikających z

odmiennych uwarunkowań wieku ++

M1P_K03

Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin

Wykład – 15 godzin, Ćwiczenia – 15 godzin

Treści programowe

Lp.

Treści merytoryczne - wykład

Liczba
godzin

1

Wyjaśnienie pojęć: gerontologia i geriatria

1

2

Omówienie sytuacji demograficznej w Polsce i na świecie oraz konsekwencji
wynikających ze starzejącego się społeczeństwa.

1

3

Pomyślne starzenie się – promocja zdrowia i aktywności prozdrowotnej.
Skutki hypokinezji. Rola aktywności fizycznej.

1

4

Kompleksowa ocena geriatryczna.

1

5

Omówienie specyfiki rehabilitacji geriatrycznej.

1

6

Formy opieki na osobami starszymi.

1

7

Charakterystyka chorób w okresie starości. Wielkie problemy geriatryczne.

1

8

Upadki – ocena ryzyka, zapobieganie, konsekwencje.

1

9

Zaburzenia psychiczne w starszym wieku – depresja, otępienie

1

10

Odleżyny, nieotrzymanie moczu i stolca.

1

11

Choroby układu krążenia – nadciśnienie tętnicze, omdlenia, hipotonia
ortostatyczna, choroba niedokrwienna serca, migotanie przedsionków,
niewydolność krążenia. Miażdżyca kończyn dolnych – amputacje.

1

12

Choroby układu oddechowego – POChP, zapalenie płuc.

1

13

Choroba Parkinsona.

1

14

Osteoporoza i choroba zwyrodnieniowa stawów. Sarkopenia.

2

Ogółem

15

Lp.

Treści merytoryczne przedmiotu - ćwiczenia

Liczba
godzin

1

Kompleksowa ocena geriatryczna. Omówienie skal i testów wykorzystywanych
do oceny zdrowia osób starszych.

2

2

Wielkie problemy geriatryczne – czynniki zaradcze.

2

3

Omówienie specyfiki rehabilitacji geriatrycznej.

1

4

Charakterystyka sylwetki osoby starszej.

1

5

Przykładowe programy aktywności fizycznej seniorów.

2

6

Upadki – ocena ryzyka, rola rehabilitacji w zapobieganiu.

2

7

Rehabilitacja w wybranych chorobach wieku podeszłego.

4

8

Kolokwium zaliczeniowe

1

Ogółem

15

Metody dydaktyczne

Wykład: wykład z prezentacją multimedialną,
dyskusja
Ćwiczenia: analiza przypadków, rozwiązywanie
zadań, zajęcia praktyczne

Sposób(y) i forma(y) zaliczenia

Wykład: zaliczenie
Ćwiczenia: zaliczenie z oceną

Metody i kryteria oceny

Wykład: zaliczenie pisemne – krótkie pytania
otwarte

(K1P_W09,

K1P_W29,

K1P_U03,

K1P_U15, K1P_U16)
Kryteria zaliczenia: uzyskanie ponad 50%
punktów

Ćwiczenia: ustalenie oceny zaliczeniowej na
podstawie ocen cząstkowych (K1P_U03, K1P_U15,
K1P_U16, K1P_K05, K1P_K07)

Zaliczenie z oceną – ćwiczenia

Ocena średnia ocen cząstkowych za:

- kolokwium z umiejętności,
- pracę w grupach,
- umiejętność prezentowania wyników prac na
forum grupy
Zakres ocen: 2,0 – 5,0

Całkowity nakład pracy studenta potrzebny
do osiągnięcia założonych efektów w
godzinach oraz punktach ECTS

Aktywność

Liczba

godzin/

nakład

pracy

studenta

wykład

15 godz.

ćwiczenia

15 godz.

przygotowanie

do

ćwiczeń

10 godz.

przygotowanie

do

zaliczenia

8 godz.

udział w zaliczeniu

2 godz.

SUMA GODZIN

50

LICZBA PUNKTÓW ECTS

2

Język wykładowy

Język polski

Praktyki zawodowe w ramach przedmiotu

brak

Literatura podstawowa:

9. Marchewka A., Dabrowski Z., Żołądź J.: Fizjologia starzenia się profilaktyka i

rehabilitacja. PWN. W-wa 2012.

10. Grodzicki T., Kocemba J., Skalska A.: Geriatria z elementami gerontologii ogólnej.

ViaMedica Gdański 2006.

11. Wieczorkowska-Tobis K, Kostka T., Borowicz A.: Fizjoterapia w geriatrii. PZWL

Warszawa 2011.

12. Rosławski A: Wybrane zagadnienia z geriatrii. AWF Wrocław 2001.
13. Kozdroń E.Ł Program rekreacji ruchowej osób starszych. AWF Warszawa 2004.
14. Kozdroń E.: Zorganizowana rekreacja ruchowa kobiet w starszym wieku w środowisku

miejskim. AWF Warszawa 2006.

15. Abrams W., Bers M., Berkow R.: MSD Podręcznik geriatrii. Urban & Partner Wrocław

1999.

16. Carr J., Sheperd R.: Stroke Rehabilitation. Sydney, Butteerworth Heinemann, 2003.

Literatura uzupełniająca:

10.

Dega W., Milanowska K.: Rehabilitacja medyczna. PZWL Warszawa 1993.

11.

Kwolek A.: Rehabilitacja medyczna. Urban & Partner Wrocław 2003.

12.

Kiwerski J.: Rehabilitacja medyczna. PZWL Warszawa 2006.

13.

Charzewski J.Ł Problemy starzenia się. AWF Warszawa 2001.

14.

Marcinkowska-Suchowierska E.: Osteoporoza: diagnostyka, profilaktyka i leczenie.
PZWL Warszawa 1999.

15.

Bierkiewicz M., Szewczyk M., Ślusarz R.: Pielęgniarstwo w geriatrii. Borgis Warszawa
2006.

16.

Simki E., Avalon J.: Osteoporoza SIC. Warszawa 1996.

17.

Kuński H.: Trening Zdrowotny osób dorosłych. Medsportpress Warszawa 2003.

18.

Howe T, Rochester L, Jackson A, Banks P, Blair V.: Exercise for improving balance in
older people (Review). www.Thecochranelibrary.com

Podpis koordynatora przedmiotu

Podpis kierownika jednostki