1

mgr Jolanta Sadek

BADANIE WEWNĘTRZNE PRZEZ POCHWĘ EXAMINATIO PER VAGINAM

Wskazania: na badaniu wewnętrznym opiera się diagnostyka położnicza,

- ocena sytuacji położniczej,
- zawsze przy zaburzeniach ASP (FHR),
- przed każdym zabiegiem położniczym i operacyjnym.

Przeciwwskazania: krwawienie z dróg rodnych, (położenie poprzeczne - względne).
Niebezpieczeństwo: wprowadzenie zakażenia.

A. Badanie musi odbywać się w warunkach aseptycznych

Pierwsze badanie na sali zabiegowej, na fotelu ginekologicznym, następne w trakcie porodu na
łóżku porodowym.

Przygotowanie:

a). przygotowanie zestawu, sali:

- zestaw (sterylny): wzierniki dwułyżkowe, amnioskop, pęsety, gaziki, rękawiczki;
- lampa bezcieniowa, źródło zimnego światła
- dzbanek z ciepłą wodą + KMnO

4

lub mydło antyseptyczne

- basen
- KTG / słuchawka położnicza.

b). przygotowanie rodzącej:

- przygotowanie psychiczne, (wyjaśnić cel i przebieg badania, ułożenie)
- opróżnienie pęcherza moczowego,
- dokładne umycie sromu i krocza,

c) przygotowanie badającego: higieniczne mycie rąk, sterylne rękawiczki,

Badanie rozpoczyna się zawsze w przerwie międzyskurczowej i kontynuuje aż do wystąpienia
skurczu.
Po badaniu wysłuchać ASP.

B. Plan badania.
I. * Oglądanie sromu, krocza, przedsionka pochwy: żylaki, blizny np. po nacięciu krocza.

* Założenie wzierników:

- długość i szerokość pochwy
- część pochwowa szyjki - ocena wzrokowa
- błony płodowe,
- sączenie płynu,
- ew. krwawienie

II. Wprowadzenie dwóch palców (wskazujący i środkowy) do pochwy:

1.

Ocena szerokości i długości pochwy.

2.

Ocena części pochwowej szyjki macicy:
a). ocena położenia szyjki w stosunku do osi miednicy:

- skierowana do kości krzyżowej,
- w pozycji pośrodkowej,
- w pozycji środkowej (w osi kanału rodnego)

b). ocena spoistości szyjki:

- zbita (twarda),
- średnio rozpulchniona (średnia),
- rozpulchniona (miękka),

2

c). ocena długości szyjki:

- utrzymana (zachowana) 2,5-3 cm,
- skrócona l cm,
- zanikła (całkowicie zgładzona ),

d). rozwarcie wyjścia zewnętrznego i jakość brzegów

- grubość (cienkie - grube),
- podatność (podatne - niepodatne),
- rozwarcie:

o

ujście zamknięte,

o

drożne dla opuszki,

o

l palec - 2cm, 2 palce - 4cm, 5 palców – l0 cm (nie wyczuwa się brzegów)

3.

Ocena błon płodowych (łatwiej badać w skurczu):

- zachowane, napięte na główce,
- pęknięte, sączy się płyn owodniowy - kolor

4.

Ocena części przodującej:

a). co jest częścią przodującą:

- główka,
- pośladki,
- rączka,
- bark,
- stópki,

jeśli wraz z główka przoduje rączka lub pępowina  część poprzedzająca,

b). gdzie znajduje się część przodująca, (w stosunku do płaszczyzn miednicy) i stosunek

punktu prowadzącego do linii międzykolcowej

c). jakie jest ustawienie i ułożenie części przodującej:



główka:



szwy: który szew badamy; w jakim wymiarze; synklitycznie, asynklitycznie



ciemiączka: które ciemiączko, stosunek do spojenia łonowego, kości krzyżowej,
ścian bocznych miednicy,



punkt prowadzący: co jest punktem prowadzącym, stosunek do linii
międzykolcowej,



ustalenie się główki w przestrzeniach kanału rodnego

Główka nieustalona - płaszczyzna miarodajna nie przeszła wchodu miednicy (kresy
granicznej). Trudno dojść do główki - balotuje lub jest przyparta na wysokości -3/-2/-1
w stosunku do linii międzykolcowej. Szew strzałkowy przebiega w wymiarze
poprzecznym lub nieco skośnie. Można swobodnie dojść do promontorium i górnego
brzegu spojenia łonowego.
Główka ustalona w płaszczyźnie wchodu - płaszczyzna miarodajna znajduje się na
wysokości linii granicznej lub ją przekroczyła. Punkt prowadzący osiąga linię
międzykolcową = O. Szew strzałkowy przebiega w wymiarze poprzecznym,
ciemiączko tylne w zależności od ustawienia po stronie P lub L, obniżone w stosunku
do ciemiączka przedniego. Do promontorium się nie dochodzi.
Główka ustalona w próżni - punkt prowadzący +2, szew strzałkowy przebiega
skośnie: w wymiarze skośnym I lub II; ciemiączko tylne bliżej spojenia łonowego,
kolce kulszowe prawie niedostępne.
Główka ustalona w cieśni (na dnie miednicy) - całe zagłębienie krzyżowo-biodrowe
zajęte jest przez główkę, szew strzałkowy w wymiarze prostym, ciemiączko tylne pod
spojeniem łonowym. Wybadanie kolców kulszowych jest niemożliwe.

3

Główka ustalona w płaszczyźnie wychodu - w czasie skurczu widoczny jest odcinek
potylicy, szew strzałkowy w wymiarze prostym, ciemiączko tylne pod spojeniem
łonowym.



adaptacja kości czaszki,



różnicowanie ułożenia twarzyczkowego z pośladkowym,



przedgłowie
PRZEDGŁOWIE CAPUT SUCCEDANEUM obrzęk punktu prowadzącego
wskutek nagromadzenia przesięku w obrębie tkanek miękkich, między czepcem
ścięgnistym a okostną = obrzęk nadokostnowy.
Tworzy się zawsze w tym miejscu części przodującej, która znajduje się bardziej
ku przodowi i nieco głębiej w kanale rodnym. W ułożeniu potylicowym przednim:
Ustawienie I - okolica ciemiączka tylnego i prawej kości ciemieniowej (lewa kość
ciemieniowa wchodzi pod prawą). Ustawienie II - okolica ciemiączka tylnego
i lewej kości ciemieniowej.
Wielkość przedgłowia zależy od czasu trwania porodu oraz siły i czasu trwania
skurczów (długi poród i słabe skurcze = krótki i silne skurcze).
Duże przedgłowie - zagrożenie życia płodu (długi poród, silne skurcze).



miednica:



ułożenie,



grzebień krzyżowy pośrodkowy,



kość guziczna,



guzy kulszowe,



krętarze,



odbyt,



różnicowanie stopki z rączką,



położenie poprzeczne:



odmiana ustawienia: nóżki, rączki, grzbiet, brzuszek.

d). tendencja do zwrotu, tzn. w który wymiar skośny miednicy zwraca się szew

strzałkowy (najlepiej badać w czasie skurczu),

5.

Ocena podatności mięśni dna miednicy.

6.

Ocena kanału rodnego: kształt, wymiary:

a). promontorium - czy dochodzi się do promontorium, wystawanie wzgórka
b). pomiar sprzężnej przekątnej...
c). kość krzyżowa: kształt (krzywizna), długość, szerokość
d). kość guziczna - wystawanie, ruchomość
e). kolce kulszowe - łatwo czy trudno dostępne, wystające, ostre, słabo zaznaczone,
f). wymiar skośny tylny cieśni,
g). łuk łonowy i kąt podłonowy: łagodny, ostry, zaokrąglony,

7. Ocena treści na placach (śluz, krew, smółka)
8. ASP.
9. Udokumentowanie i analiza badania:

a). postęp porodu,
b). czy poród jest możliwy drogami i siłami natury,
c). kiedy należy spodziewać się zakończenia porodu
d). czy matce i dziecku nie zagraża niebezpieczeństwo.