Zarządzanie produkcją

Wykład I

Istota, cele i zadania zarządzania

produkcją

Zarządzanie operacyjne

Zarządzanie taktyczne

Zarządzanie strategiczne

Znaczenie decyzji

zakres

Planowanie

Plany operacyjne sporządzane są niemal

wyłącznie w przekrojach tygodniowych, można

również spotkać ujęcie dzienne.

Plany taktyczne – o horyzoncie 6 – 18

miesięcy, w których okresami planowanymi są

kwartały i miesiące, a niekiedy tygodnie.

Plan strategiczny – dotyczą zazwyczaj okresów

rocznych i wybiegają w przyszłość na kilka

anawt kilkanaście lat.

Zarządzanie produkcją

Zarządzanie produkcją

jest procesem

polegającym na ustalaniu celów i zadań dla

produkcyjnych komórek przedsiębiorstwa,

zgodnych z celami przedsiębiorstwa jako

całość oraz powodowaniu, aby podejmowane

decyzje i działania zapewniały najlepszy

stopień ich realizacji.

Zadania procesu zarządzania w

sferze produkcji

„

Określenie wyrobu i zapewnienie mu rynku zbytu,

„

Wdrażanie do produkcji nowoczesnych technik,

nowych typów wyrobów i nowej technologii,

„

Usprawnianie przygotowania technicznego produkcji,

„

Usprawnianie pracy organizacji służb i procesów

pomocniczych,

„

Usprawnianie przebiegów procesów produkcyjnych

według faz technologicznych i poszczególnych
wyrobów,

Zadania procesu zarządzania w

sferze produkcji

„

Wdrażanie postępowych form organizacji

struktury produkcyjnej (lokalizacja i

rozmieszczenie komórek produkcyjnych),

„

Optymalizacja wyboru wielkości serii i partii

wyrobu,

„

Zapewnienie odpowiedniej jakości

wytwarzanych produktów,

„

Organizowanie rytmicznej pracy i produkcji,

„

Skracanie cyklu produkcyjnego,

„

Poszukiwanie źródeł obniżki kosztów

własnych produkcji.

Instytucjonalne i funkcjonalne ujęcie produkcji

„

Z ujęciem instytucjonalnym

mamy do czynienia wówczas,

gdy bierzemy pod uwagę grupę

osób, której powierzono w

przedsiębiorstwie uprawnienia

do wydawania poleceń

w

obszarze produkcji. Są więc to

kierownicy poszczególnych

działów czy wydziałów

produkcyjnych odpowiedzialni

za wąski obszar, w którym są

specjalistami.

„

Podejście funkcjonalne

oznacza natomiast funkcje czyli

czynności, które służą

kierowaniu wszystkimi

działaniami niezbędnymi do

realizacji zadań produkcyjnych

przedsiębiorstwa i które muszą

być

realizowane, jeśli

przedsiębiorstwo chce osiągać

swoje cele.

Funkcje zarządzania produkcją

kontrola

motywowanie

organizowanie

planowanie

Planowanie w zarządzaniu produkcją

„

Opracowanie (planowanie) strategii zarządzania

systemem produkcyjnym,

„

Prognozowaniu zapotrzebowań odbiorców, kosztów,

cen, warunków otoczenia, warunków działania

systemu produkcyjnego,

„

Otoczenia, warunków działania system

produkcyjnego,

„

Projektowanie produktu i procesu wytwórczego,

„

Projektowanie i wybór zdolności produkcyjnych,

„

Planowanie lokalizacji produkcji,

„

Projektowanie struktur produkcyjnych oraz

rozplanowanie maszyn i urządzeń

Organizowanie przetwarzania
procesu produkcyjnego:

„

Projektowania operacji i projektowania

pracy,

„

Pomiarów i normowania pracy,

„

Zarządzania projektami rozwoju

produktu, procesu i zdolności

produkcyjnych oraz restrukturyzacji

systemów.

Sterowanie i motywowanie w
procesie produkcyjnym:

„

Harmonogramowanie pracy systemu

produkcyjnego,

„

Synchronizowanie dostaw czynników

produkcji oraz poszczególnych operacji

procesu przetwarzania,

„

Harmonogramowanie pracy

poszczególnych operacji, wybór

optymalizacji przebiegu produkcji,

Kontrola w procesie produkcyjnym:

„

Kontrolę zapasów materiałów,

półwyrobów i wyrobów gotowych,

„

Kontrolę jakości wyrobów,

„

Kontrolę stanów finansów firmy

Kontrola obejmuje inspekcję całego systemu przetwarzania

wektora wejścia w wektor wyjścia, a w szczególności:

Cele zarządzania

produkcją:

socjalne

ekonomiczne

rzeczowe,

„

Cele rzeczowe kształtowane są przez

rynki zbytu i dotyczą głównie struktury

ilościowo-asortymentowej produkcji

oraz terminów jej realizacji. Komplikuje

to programowanie produkcji i

planowanie przebiegu w czasie i

przestrzeni, a także determinuje

osiąganie pozostałych celów.

„

cele ekonomiczne, określane jako cele

główne. Stanowią

miarę

ekonomicznej

efektywności procesów techniczno

produkcyjnych i wynikają z systemu celów

przedsiębiorstwa. Spośród nich wynik

finansowy, czyli zysk jest najbardziej

syntetycznym kryterium racjonalności

gospodarowania. Aby był on skuteczną miarą

racjonalności działania musi być poddany ze

względu na zbyt ogólnych charakter

operacjonalizacji. Oznacza to jego

dekompozycję na cele cząstkowe i przypisanie

ich określonym szczeblom decyzyjnym.

Cel rzeczowy

Cele społeczne,
jako element
ograniczający

Cele ekonomiczne

wynik finansowy
gwarantujący
utrzymanie

płynności
finansowej

wynik finansowy jest kształtowany przez

wielkość kosztów i przychodów

„

Przychody ze sprzedaży pozostają

w głównej mierze pod wpływem

czynników zewnętrznych.

„

Strategiczne cele zarządzania produkcją

sprowadzają się do budowy i utrzymania

wyniku finansowego, który zapewnia

konkurencyjność produkcji i zagwarantuje

długookresowe funkcjonowanie

przedsiębiorstwa.

„

Cele operatywne zarządzania produkcją powinny w

krótkim okresie czasowym (do roku) przyczyniać się

do zapewnienia płynności finansowej i zrealizowania

zaplanowanego wyniku operacyjnego. Płynność

finansowa jest traktowana jako ekonomiczne i

prawne kryterium przeżycia firmy. Zdolność

płatnicza przedsiębiorstwa jest często widziana jako

kategoria okresowa, a planowanie wyniku można

interpretować jako skuteczne i wyprzedzające

narzędzie sterowania płynnością. Rachunek wyników

przygotowywany jest z reguły, co miesiąc ale

obejmuje okres obrachunkowy jednego roku. Dzięki

temu może monitorować codzienne położenie firmy.

„

Należy zaznaczyć, że poziom wygenerowanego

zysku nie zawsze znajduje odzwierciedlenie w

zgromadzonych środkach pieniężnych. Aby

działać przedsiębiorstwo potrzebuje pieniędzy – to

jest płynności finansowej. Środki te są niezbędne do

regulowania krótkookresowych zobowiązań. Brak

realizacji zobowiązań powoduje powstawanie wąskich

gardeł w zaopatrzeniu w niezbędne środki produkcji.

„

Koszty są skutkiem decyzji i działań zależnych od

przedsiębiorstwa. Istotny jest dobór wyrobów oraz

kombinacja użycia czynników produkcji w tworzeniu

produktów. Nie mogą być one sprawą przypadku, ale

skutkiem wielu decyzji o charakterze strategicznym.

W związku z powyższym należy dokonać dokładnej

analizy, jakie parametry ma spełniać dany produkt i

do kogo jest kierowany. Decyzje dotyczące produktu

determinuje odpowiedź na pytania:, z jakich

materiałów, na jakich maszynach, jakim sposobem,

jakim technologiami będzie wytwarzany dany

produkt. Niezmiernie ważne jest określenie związków

między możliwymi sposobami wytwarzania,

wymaganymi czynnikami, kosztami i przychodami.

„

cele społeczne

¾

zapewnieniem pracownikowi miejsca pracy i

dochodów osobistych,

¾

zaspokojenie jego aspiracji dotyczących

współdecydowania i współodpowiedzialności za losy

przedsiębiorstwa,

¾

umożliwienie pracownikowi awansu zawodowego a

także zapewnienie zadowolenia z pracy oraz
systematycznej poprawy warunków pracy.

Cel główny – cel ekonomiczny

„

Strategiczne cele zarządzania produkcją

sprowadzają się do budowy i utrzymania

wyniku finansowego, który zapewnia

konkurencyjność produkcji i zagwarantuje

długookresowe funkcjonowanie

przedsiębiorstwa. Bieżąco osiągane wyniki

ekonomiczne i zabezpieczona płynność

przedsiębiorstwa są

wynikiem wcześniej

przyjętych celów i podjętych decyzji

strategicznych, jako że potencjał efektywnego

gospodarowania tworzy się latami.

Potencjał ekonomiczny

Zarządzanie

7 lat

Produkcja

4 lata

Dystrybucja

5 lat

Elastyczność

„

Zmienne warunki prowadzenia procesu

produkcyjnego oraz konieczność

dostosowania się do nich stwarzają silną

presję na zwiększanie zdolności

adaptacyjnych systemu zarządzania

produkcją. Przedsiębiorstwo musi posiadać

odpowiednią elastyczność, poprzez którą

rozumiemy zdolność przedsiębiorstwa do

zaspokajania potrzeb i wymagań

klienta.

Elastyczność produkcji

Elastyczność wytwarzania

Elastyczność zarządzania

Elastyczność wytwarzania w zakresie

wprowadzania nowego produktu dotyczy:

„

elastyczności w projektowaniu nowego

wyrobu, określa się ją jako zdolność

szybkiego przygotowania produkcji nowych

lub zmodyfikowanych wyrobów,

„

elastyczność dostosowania środków do

nowych wymagań klientów, co oznacza

szeroki zakres wykorzystania posiadanych

zasobów wytwórczych, osobowych,,

materiałowych i informacyjnych w razie

zapotrzebowania na nowy produkt,

„

elastyczność rozwoju systemu

produkcyjnego, rozumiany jako

możliwość jego przebudowy

(restrukturyzacji), gdy zmieni się popyt

na produkty przedsiębiorstwa,

W odniesieniu do programu produkcji

elastyczność wytwarzania przejawia się w:

„

w elastyczności rozmiarów produkcji tj.

zdolności wytwarzania różnej ilości produkcji,

bez istotnych zmian w poziomie kosztów

stałych,

„

w elastyczności asortymentów –

określonych różną ilością odmian wyrobu

(typów, modeli, wersji) możliwych do

wykonania w najkrótszym czasie, ale także

możliwością zmiany proporcji ilościowych w

ramach programu produkcji oraz czasie i

kosztem niezbędnym do przejścia z jednego

asortymentu na inny,

„

w gotowości realizacji zamówień,

wyrażanej czasem realizacji

zamówienia, pewnością terminu

dostawy oraz dopuszczalnością

modyfikacji szczegółów zamówienia.

Niezbędną elastyczność w sferze wytwarzania można
uzyskiwać poprzez celowe tworzenie rezerw zdolności
produkcyjnej lub jej rozbudowywanie.

Elastyczność organizacji i zarządzania

„

decentralizacji władzy

i przyznaniu dużych
uprawnień decyzyjnych
podmiotom wewnętrznym,

„

tworzenie organizacji typu

macierzowego, znoszących tradycyjny

podział funkcjonalny przedsiębiorstwa,

„

elastyczność czasu pracy (odejście od 8

godzinnego czasu pracy i rozliczanie czasu w

skali tygodnia, miesiąca lub nawet w

dłuższych okresach.