Objaw Abadiego –
. Oznacza on rozszerzenie i
niedomykalność szpar powiekowych wskutek skurczu m. dźwigacza powieki górnej.
Objaw Amossa (objaw trójnoga,
Amoss' sign) –
, nazywany też objawem trójnoga. Przy próbie
sadzania chory podpiera się o wyprostowane kończyny górne, rozstawione na boki i ku tyłowi. Objaw występujący w
zapaleniu opon i w postaci porażennej
Objaw Argyll Robertsona to
występujący podczas badania
Znamienne dla tego objawu cechy to:
•
brak zwężenia źrenicy przy jej oświetleniu – brak bezpośredniej i konsensualnej reakcji źrenic na światło
•
prawidłowa reakcja źrenic (zwężenie) na zbliżający się przedmiot – zachowany odruch źrenic na zbieżność i
nastawność
•
powolne rozszerzanie źrenic w ciemności
•
obuoczny charakter zmian
Dodatni objaw Argylla Robertsona świadczy o uszkodzeniu dośrodkowej drogi odruchowej (zwykle okolicy
śródmózgowia) przed osiągnięciem
•
trzeciorzędowa – obecnie znaczenie praktycznie tylko
•
•
•
Obecność tego objawu poucza nas także, że w obrębie śródmózgowia włókna odruchu na światło są rozdzielone od
włókien odruchu na akomodację.
Objaw Asboe-Hansena (
Asboe-Hansen sign) –
występujący w
: po naciśnięciu
pokrywy
występuje poszerzenie powierzchni skóry zajmowanej przez pęcherz. Jest wyrazem klinicznym
w skórze pozornie niezmienionej otaczającej zmianę
skórną uwidacznia się, gdy połączenia komórkowe są rozrywane przez zwiększone uciskiem ciśnienie płynu w pęcherzu.
Objaw Auspitza – charakterystyczny, choć nieswoisty dla
, polegający na wystąpieniu punktowego
krwawienia w miejscu zdrapania (przy użyciu nieco większej siły niż dla wywołania
– przyczyną jest płytsze, niż w
zdrowej, położenie
Objaw Barlowa (manewr Barlowa) – objaw
stanowiący test przesiewowy
. Polega na wyczuwalnym palcami przemieszczeniu głowy kości udowej dziecka poza
panewkę stawu biodrowego. Podczas wykonywania manewru lekarz obejmuje jedną ręką miednicę dziecka, z kciukiem
ułożonym na spojeniu łonowym i pozostałymi palcami na kości krzyżowej, a drugą ręką obejmuje udo dziecka, z
kciukiem na przyśrodkowej powierzchni uda i pozostałymi palcami w okolicy pośladkowo-krętarzowej. Podobnie jak
, rękoczyn ten nie powinien być wykonywany przez nielekarzy.
Objaw Battle'a (
Battle's sign) – objaw pojawiający się w przypadku
w obrębie dołu środkowego
, polegający na pojawieniu się
podskórnego zlokalizowanego ponad wyrostkiem sutkowatym (za
Objaw Blumberga (
Blumberg sign, rebound tenderness) – objaw stwierdzany w
chorych z
. Objaw charakteryzuje się brakiem lub słabo nasiloną bolesnością podczas
delikatnego i powolnego wpuklania powłok brzusznych, z charakterystycznym wywołaniem ostrego, silnego bólu w
momencie gwałtownego zwolnienia ucisku. Proponowany mechanizm patofizjologiczny objawu to sklejanie się blaszek
powstałych w wyniku zapalenia oraz nagła zmiana ciśnienia w jamie brzusznej.
Objaw Bostona – objaw chorobowy polegający na nierównomiernym z ruchem gałek ocznych przesuwaniu się powiek
podczas patrzenia ku dołowi. Pojawia się w
Objaw Broadbenta – rzadki objaw wciągania dolnej krawędzi żeber do wnętrza klatki piersiowej podczas skurczu serca,
obserwowany w
przewlekłym zaciskającym zapaleniu osierdzia.
•
•
•
(niektóre przypadki z obecnością
•
•
niektórych
•
•
zbliżenia
lewego do łuku aorty, zachodzącego z innych powodów.
Ze względu na małą specyficzność nie może być on uznany za
chorób.
Jego występowanie stwierdza się w ten sposób, że u
trzymającego
prosto przesuwa się
lewą stronę - gdy wykonuje ona wówczas ruchy poprzeczne to objaw jest dodatni.
Chadwick's sign) – objaw widoczny we wczesnej
(6-8 tygodni) polegający na sino-
. Jest zależny od zwiększonego,
spowodowanego ciążą, ukrwienia tych okolic, który doprowadza do zastoju żylnego.
Jest zaliczany do, tak zwanych, prawdopodobnych objawów ciąży (czyli objawów sugerujących ciążę, niepozwalających
jednak na jej rozpoznanie) i jest stwierdzany podczas
Objaw Chełmońskiego – objaw chorobowy występujący w chorobach
, polegający na występowaniu bolesności
w trakcie uderzenia w okolicę łuku żebrowego prawego. Zwykle badanie tego objawu polega na położeniu dłoni na łuku
żebrowym prawym i następnie uderzeniu w dłoń pięścią drugiej ręki. W przypadku wystąpienia bólu uważa się objaw za
dodatni i świadczy to o istnieniu procesu zapalnego
Objaw Chvostka (
Chvostek sign) – gwałtowne
mimicznych
po uderzeniu młoteczkiem neurologicznym w brzeg mięśnia
Objaw Courvoisiera (prawo Courvoisiera,
Courvoisier law, Courvoisier sign) –
zaawansowanego
okolicy trzustkowo-dwunastniczej (zazwyczaj
, a także dwunastnicy i brodawki Vatera), związany z zamknięciem dróg żółciowych przez naciekający lub
uciskający guz. Charakteryzuje się występowaniem znacznie powiększonego, wyczuwalnego przez powłoki brzuszne i
niebolesnego
wraz z pojawieniem się
Współistnienie żółtaczki i wyczuwalnego przez powłoki pęcherzyka nie występuje w
. Tworzące
się w pęcherzyku kamienie mogą co prawda spowodować jego powiększenie, jednak żółtaczka pojawia się dopiero
wtedy, gdy dostaną się one do
, a to następuje w późniejszym etapie choroby, w którym
to pęcherzyk posiada pogrubiałe ściany, ze względu na przebyte zapalenia, jest obkurczony i nie rozciąga się pod
wpływem zwiększonego ciśnienia żółci.
Objaw Cruveilhiera - rzadki
Léona Jeana Baptiste'a Cruveilhiera
, wtórny do objawu
w przebiegu
. W objawie tym stwierdza się szmer przepływającej
Objaw Cullena (
Cullen's sign) –
opisany w roku
przez
, przejawiający się występowaniem brunatnosinych
podskórnej
. Jest to objaw bardzo rzadki, w przypadku wystąpienia
Objaw Dalrymple'a -
. Polega on na nadmiernym
, skutkiem wynikającego ze wzmożonego
uniesienia górnej
. Objaw Dalrymple'a do pewnego tylko stopnia naśladuje
reguły z nim nie współistniejąc, zauważalne są różnice w wyglądzie chorych:
•
w objawie Dalrymple'a szpara powiekowa jest szeroka,
nieznacznie (lub) wcale wysunięte ku przodowi
•
w wytrzeszczu dominuje obraz wysadzenia gałek ocznych ze szparą powiekową nieznacznie poszerzona lub
normalną i często przekrwionymi
Tym niemniej, w celu postawienia pewnego rozpoznania, konieczne jest badanie
Objaw Dennie-Morgana – w
skórnego poniżej brzegu dolnej powieki.
Objaw Derbolowsky'ego - zablokowanie
Badany leży tyłem. Badający obejmuje dalsze końce podudzi, wyczuwając kciukami kostki przyśrodkowe oraz ocenia na
podstawie pozycji
wzajemną wysokość i rotację kostek przyśrodkowych. Badanego prosi się o przyjęcie pozycji
siedzącej, pomagając mu w tym ruchu lub pozwalając na podpieranie się rękami przy podnoszeniu. O objawie
Derbolowsky'ego świadczy pozorne wydłużenie jednej nogi podczas podnoszenia (zaburzenia występują po stronie
wydłużonej kończyny). W pozycji leżącej noga ta staje się pozornie krótsza lub długości obu kończyn wyrównują się.
W sytuacjach, które powodują objaw Trendelenburga utrzymanie równowagi wymaga kompensacyjnego
przemieszczenia segmentów ciała tak, aby rzut środka ciężkości padał na płaszczyznę podparcia. Wyrazem tego jest
pochylenie tułowia w stronę nogi podporowej, które określa się jako dodatni objaw Duchenne'a. Obustronne
występowanie objawu Trendelenburga i objawu Duchenne'a powoduje
Objaw Dupuytrena – objaw charakterystyczny dla
zębopochodnej. Postępujący zanik kości
powoduje, że staje się ona cienka i ugina się w badaniu palpacyjnym, dając objaw "chrzęstu
pergaminowego". Objaw opisał jako pierwszy
Objaw Durozieza (błędnie: Duroziera) - opisany w
przez
jeden z
. Badający osłuchuje, nieznacznie uciskając
- objaw jest dodatni gdy słychać
charakterystyczny podwójny szmer Durozieza (szmer skurczowy i rozkurczowy)
Objaw Erba (
Erb's phemomenon) –
występujący w
. Polega na zwiększonej pobudliwości nerwów
Objaw Ewarta (właściwie: objaw Bambergera-Pinsa-Ewarta) –
świadczący o obecności
Objaw Ewarta bada się opukując
lewej pojawia się pas stłumienia
(powstały z ucisku podstawy
prawego przez płyn w worku osierdziowym), to objaw jest dodatni. Obecnie, dzięki
postępowi metod
Objaw Fageta –
spotykany w przebiegu
: po nagłym początku
, drugiego
choroby, przy trwającej gorączce, tętno zwalnia.
Objaw Flataua – wspólna nazwa dwóch
. Objawy te mogą być dodatnie przy
zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych
Objaw Flataua górny (karkowo-mydriatyczny) - przy biernym pochyleniu głowy do przodu następuje
Objaw Flataua dolny (erekcyjny) - u małych chłopców przy kilkakrotnym pochyleniu tułowia ku przodowi pojawia się
prącia. Obserwowany częściej w
gruźliczym zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych
Objaw Franceschettiego (zwany także objawem palcowo-ocznym,
Franceschetti-Leber phenomenon, oculo-
digital phenomenon) – polega na uciskaniu przez
pięścią lub kciukami
. Występuje u dzieci
Objaw Glanzmana –
powiek, nasady nosa i łuków brwiowych charakterystyczny dla
Szczególnie często występuje u dzieci.
Objaw Goldflama – w
wywoływany przez uderzanie pięści badającego w grzbiet drugiej rozwartej
ręki, przyłożonej w okolicy kąta kręgosłupowo-żebrowego. Prawidłowo wstrząsanie tej okolicy nie wywołuje bólu.
Pojawiający się ostry ból stanowi dodatni objaw Goldflama i sugeruje ostry proces zapalny
Objaw Gottrona (grudki Gottrona,
Gottron's sign, Gottron's papules) – objaw chorobowy, występujący w przebiegu
; polega na występowaniu zmian
nierównomiernych zgrubień skóry nad stawami międzypaliczkowymi.
W przypadku występowania sinawych grudek z przerostem naskórka, zlokalizowanych na wyprostnej części dłoni, w
obrębie stawów międzypaliczkowych i śródręczno-paliczkowych oraz
, mówi się
wówczas o grudkach Gottrona.
Objaw Gowersa (
Gowers' sign) – objaw chorobowy występujący w przypadku osłabienia siły
wskutek ich bezpośredniego uszkodzenia (np.
dystrofia mięśniowa Duchenne'a
) lub uszkodzenia obwodowego
W przypadku dodatniego objawu Gowersa, pacjent podczas podnoszenia się z pozycji leżącej wspomaga ten proces
rękami, wpierw podpiera się o podłoże, a następnie "wspina się" po sobie, podpierając się o części własnego ciała.
Objaw Gradenigo został opisany przez
włoskiego
. Objaw polega na upośledzeniu
i zbaczaniu jej do przyśrodka (
zbieżny) po stronie chorego ucha na skutek tożstronnego
. Występuje on podczas
zapalenia szczytu piramidy kości skroniowej
Objaw Graefego –
przez
. Na skutek zaburzenia współdziałania ruchów górnej
i gałki
, przy śledzeniu przez chorego
obniżającego się przedmiotu (w badaniu lekarskim:
około 30
), gałka oczna porusza się
szybciej od powieki (która nie nadąża za ruchem gałki ocznej), odsłaniając rąbek
Objaw Greya Turnera (
niekorzystny, bardzo rzadki
przez
. W dodatnim objawie Grey Turnera obserwuje się
, zlokalizowane, inaczej niż w
lędźwiowej, zwykle lewostronnie.
Objaw Griesingera – objaw stwierdzany przy
zakrzepowym zapaleniu zatoki esowatej
. Jest to bolesny obrzęk tkanek
spowodowany jej
w kostnym kanale żyły. Wskazuje na zakażoną
, gdy
towarzyszą mu objawy ogólne takie jak
Objaw Gunna (objaw skrzyżowania) – widoczny w badaniu
objaw zaawansowanego
Jest spowodowany stwardnieniem tętniczek
i ich uciskiem na naczynia żylne. Polega na zwężeniu naczynia
żylnego, które w skrajnym przypadku krzyżuje się pod kątem prostym z tętniczką (objaw Salusa).
Objaw Halsteadta - polegający na marmurkowatości
, przypisywany dawniej ostremu
. W rzeczywistości marmurkowatość jest jednym z objawów rozwijającego się
ostrego zapalenia
, jest natomiast
niekorzystna, podobnie jak objawy
Objaw Hammana (właściwie objaw Laēnneca-Müllera-von Bergmanna-Hammana) –
którego nazwa jest nieprawidłowo wiązana wyłącznie z
. Polega on na obecności w
przypadku odmy śródpiersiowej chrupiących
w śródpiersiu a słyszalnych przy skurczu i rozkurczu
Objaw Hertoghe'a – w
, przerzedzenie zewnętrznej
części
Objaw Higoumenakisa (
Higoumenakis sign) – w
, jednostronne guzowate zgrubienie
części przyśrodkowej. Przyczyną tego jest kiłowe zapalenie
Objaw został opisany przez George'a K. Higoumenakisa w 1927 roku na łamach greckiego czasopisma Πρακτικά
Ιατρικής Εταιρείας Αθηνών (Sprawozdania Towarzystwa Medycznego w Atenach)
. Higoumenakis przedstawił później
opis objawu w niemieckim periodyku
, co upowszechniło wiedzę o nim wśród dermatologów i wenerologów, i
przyczyniło się do określenia go eponimiczną nazwą honorującą Greka.
niedomykalności
, wywołanych wysokim całkowitym rzutem
Objaw Hilla jest dodatni, gdy porównując skurczowe
, stwierdza się,
że ciśnienie na tętnicy udowej jest o co najmniej 30
wyższe niż na tętnicy ramiennej.
Objaw Homansa –
stwierdzany u około 30% chorych z
zakrzepicą żył głębokich kończyn dolnych
, zlokalizowaną
. Polega na wywołaniu znacznej bolesności w obrębie łydki i dołu podkolanowego, podczas
grzbietowego zgięcia
, przy zachowaniu wyprostowanego
. Wynika to z bolesności zmienionych zapalnie żył
głębokich przy ich napinaniu. Stwierdzenie tego objawu potwierdza rozpoznanie zakrzepicy żył głębokich kończyn
dolnych.
Objaw Hoovera -
. Rozedmowo zmieniona
w czasie wdechu w całości unosi się ku
górze a przy wydechu - opada ruchem
, z jednoczesnym zapadnięciem (a zatem odwrotnie niż u człowieka
Objaw Janewaya – jeden z klasycznych, późnych (i rzadkich),
(najczęściej o
. W objawie Janewaya obserwuje się małe,
. W razie
odpowiednio szybko podjętego, właściwego leczenia do powstania tego objawu nie dochodzi. Zmiany w objawie
Janewaya są podobne do
, ale w przeciwieństwie do nich nie są bolesne
Objaw Jaworskiego -
charakterystyczny dla
zapalenia wyrostka robaczkowego
. Pacjent w pozycji leżącej
prawą do góry. Następnie badający naciska palcami dłoni okolicę wyrostka robaczkowego, a
pacjent jednocześnie opuszcza wyprostowaną w stawie kolanowym kończynę do poziomu. Objaw uznaje się za dodatni,
gdy w trakcie opuszczania kończyny pojawia się narastający ból (w przypadku zakątniczego położenia
Objaw Jeffreya-
występujący w przypadku
. Jest dodatni gdy czoło pacjenta, schylającego
jednoczesnie patrzacego ku górze, nie ulega zmarszczeniu. Objaw ten świadczy o co najmniej umiarkowanym
wytrzeszczu.
Objaw Jellinka – wzmożona pigmentacja
Objaw Kehra - w przypadku pęknięcia
, gromadząc się pod
dośrodkowe włókna
Objaw Kerniga (
Kernig's sign) – objaw związany z zajęciem
przez stan zapalny, obecny u 5%
dorosłych z zapaleniem opon mózgowo rdzeniowych
. Wyróżnia się dwa objawy Kerniga:
•
Górny: zginając
siedzącego pacjenta ku przodowi badający stwierdza odruchowe zgięcie
dolnych w
•
Dolny: w czasie biernego zginania kończyny dolnej w stawie biodrowym występuje przymusowe zgięcie w
stawie kolanowym.
Objaw Kerniga jest obustronny i nie powoduje
w przeciwieństwie do
. Objaw
opisał jako pierwszy
w 1882 roku
Objaw Kochera (objaw Ramsaya) –
występujący w
, opisany przez
w roku
(niezależnie od Kochera odkrył go
). Powstaje on w wyniku zaburzonej koordynacji ruchu
. Badając chorego, należy obserwować
umieszczony w odległości około 30
następnie unieść go – pojawia się biały rąbek twardówki między tęczówką a powieką górną, gdyż powieka unosi się
szybciej niż gałka oczna. Stanowi on zatem w badaniu fizykalnym uzupełnienie
Objaw Kussmaula – paradoksalne zwiększenie ciśnienia w
, występujące między
innymi w
zwężeniu zastawki trójdzielnej
zaciskającym zapaleniu osierdzia
. Powstaje na skutek
zastoju krwi przed prawym sercem.
Objaw Köbnera (
Köbner's phenomenon) jest charakterystyczną cechą
przypadku remisji). Objaw Köbnera polega na tym, że nawet drobny, miejscowy uraz
, na przykład zadrapanie,
wywołuje, po około 8-14 dniach, powstanie w uszkodzonym miejscu zmian łuszczycowych
Objaw Lasègue'a (ang. Lasègue's sign) – objaw polegający na niemożności podniesienia kończyny dolnej w pozycji
leżącej. Wskazuje na kompresję nerwu lędźwiowego. Ponadto może mu towarzyszyć trudność w unoszeniu bioder i
całego ciała z pozycji leżącej przy wyprostowanych kończynach dolnych, spowodowana występującym wtedy bólem.
Pacjent może wykonać tę czynność dopiero po uprzednim zgięciu nóg w stawach kolanowych. Objaw Lasègue'a jest
charakterystyczny dla rwy kulszowej.
Objaw Lasègue'a wywołuje się podobnie, jak
(dolny): badający biernie zgina w
dolną – objaw jest dodatni gdy występuje
(w stosunku do poziomu) przy którym
występuje ból, świadczy on bowiem o zaawansowaniu zmian.
Objaw Levine'a (
Levine's sign) – objaw występujący u chorych po
dusznicą bolesną, polegający na wskazywaniu
Objaw Lewisa –
pozwalający na różnicowanie
badający powoduje napływ zwiększonej ilości
dzięki pobudzeniu
sinicy obwodowej krew, poza częściami dystalnymi, jest prawidłowo utlenowana, zatem sinica płatka ucha ustępuje. W
sinicy centralnej masaż płatka ucha nie zmienia jego zabarwienia.
Objaw Liskera - bolesność przy
przedniej środkowej części podudzia. Jest charakterystyczny dla
Objaw Lowenberga-Maya - występujący w
Objaw Lusta polega na skurczu mięśni strzałkowych i odwiedzeniu
w odpowiedzi na uderzenie w
). Świadczy o nadmiernej pobudliwości nerwowo-mięśniowej i należy do
objawów charakterystycznych dla
Objaw Macewena (
Macewen's sign) – objaw opukowy spotykany przy
; opukiwanie
czaszki w miejscu połączenia
daje głośniejszy niż normalnie, dźwięczny
odgłos opukowy.
Objaw Markle'a – jeden z
klinicznych sugerujących obecność
. Potwierdzeniem jest ból
(objaw dodatni) wywołany wstrząśnieniem tułowia, np. przy podskoku; szybkim opadaniu na
staniu na palcach
leżącego pacjenta. Uważany jest za równoznaczny
Objaw Mayra – występujący w
o niezadowalającej
podobnie jednak jak większość objawów zakrzepicy). Polega on na
przy jej ucisku
Choroba Oguchiego – rzadka
dziedziczeniu autosomalnym recesywnym
, objawiająca się
(przedłożeniem adaptacji do widzenia w ciemności). W badaniu
stwierdza się złotawe lub szarawe przebarwienia dna oka. Zabarwienie dna oka znika po 2-3 godzinach przebywania w
ciemności (objaw Mizuo-Nakamury); jednocześnie ulega poprawie zdolność widzenia w ciemności. Początek choroby
przypada na dzieciństwo; choroba nie postępuje.
Objaw Murphy`ego – objaw chorobowy służący do różnicowania bólu w okolicy podżebrowej prawej. Uważa się że jest
dodatni w przypadku
, natomiast ujemny w przypadku
Badanie objawu wykonuje się w pozycji leżącej na wznak, polega na położeniu dłoni w okolicę podżebrową prawą w linii
środkowo-obojczykowej (lokalizacja
) i nakazanie wykonania przez badanego głębokiego
wdechu. Objaw uważa się za dodatni, jeśli badany przerwie wdech, co spowodowane jest bólem. W trakcie wdechu
rozprężające się płuca oraz napinająca się przepona powodują ruch znajdujących się poniżej
jej dolnym brzegu pęcherzyka żółciowego, który obniżając się przy wdechu uderza w palce badającego, powodując w
przypadku jego stanu zapalnego ból i odruchowe wstrzymanie oddechu.
Objaw de Musseta (
Musset's sign) – rzadko dziś opisywany
niedomykalności zastawki aortalnej
znacznego stopnia, opisany po raz pierwszy przez
jego brata, francuskiego poety
(1810-1857), który zmarł z powodu tej wady. Sam Alfred de Musset
przedstawił opis objawu w poemacie "La nuit de mal". Objaw polega na szybkim wstrząsaniu głowy chorego w rytm
("przytakiwania"). W cięższych przypadkach tętnienie może udzielać się całemu ciału. Jest
objawem o raczej niewielkiej
występujący w
, wynikający z osłabienia mięśni
prostych wewnętrznych oczu i zdolności konwergencji. Objaw ten sprawdza się, polecając choremu obserwowanie
lub przedmiotu trzymanego w
około 30
od jego
, a następnie powoli zbliżając palec – objaw
jest dodatni, gdy w pewnym momencie, na skutek osłabienia mięśni, jedna z gałek ocznych "odskakuje" w bok, nie
mogąc podążyć za zbliżającym się palcem (przedmiotem).
Objaw Nikolskiego (
Nikolsky's sign) – objaw chorobowy występujący w wielu chorobach skóry, przejawiający się
spełzaniem naskórka w wyniku potarcia
Występuje w chorobach:
•
•
•
•
Objaw Olivera (pełna nazwa: objaw pociągania krtani ku dołowi Olivera) -
•
•
- niekiedy w obecności
•
•
•
•
niektórych
•
innych zmian, powodujących przysunięcie
Sprawdzanie jego występowania polega na tym, że u
do tyłu, lekko ujmując
, unosimy ją ku górze, zbliżając w ten sposób krtań ku łukowi
. W przypadku występowania tętniaka krtań unosi się w czasie skurczu a obniża przy rozkurczu
wówczas dodatni.
Objaw Oppikofera – przemieszczenie dolnej
ku górze wywołane przez rosnącą
, rozwijającą
się nad górnymi
i penetrującą w kierunku
, co powoduje zniszczenie jej dna.
Objaw Ortolaniego lub objaw przeskakiwania – objaw
stanowiący test przesiewowy
. Polega na słyszalnym i wyczuwalnym przeskakiwaniu biodra podczas biernego
odwodzenia i rotacji na zewnątrz kończyny dolnej maksymalnie zgiętej w
jednoczesnym wciskaniem kończyny dolnej w kierunku panewki stawu biodrowego.
Objaw Otta (
Ott sign) – służy do oceny zakresu zgięcia w odcinku piersiowym
. Osoba badająca
zaznacza na skórze pacjenta znajdującego się w pozycji stojącej położenie dwóch punktów:
1.
wyrostka kolczystego siódmego
2. punktu położonego 30 cm poniżej pierwszego (należy odmierzyć od 1 punktu odcinek 30 cm wzdłuż kręgosłupa
i zaznaczyć jego drugi koniec).
Następnie pacjent wykonuje skłon do przodu. W tej pozycji badający ponownie mierzy odległość pomiędzy
zaznaczonymi wcześniej punktami. Przy prawidłowej ruchomości odległość ta powinna ulec zwiększeniu o ok. 3 cm (tj.
~33 cm)
Objaw Owińskiego – zwany OWU lub objawem wierzchołkowo-uciskowym - bolesność uciskowa (przy dotyku palcem
lub narzędziem)
wyrostka zębodołowego w okolicach korzenia
. Objaw ten może wskazywać na
toczące się
zapalenie tkanek okołowierzchołkowych
Objaw Pastii – objaw chorobowy polegający na poszerzeniu i zwiększeniu się łamliwości
uwidaczniający się linijnymi
w naturalnych fałdach skórnych (szczególnie na zgięciowej stronie
Występuje w
i złuszczanie się
Objaw Patricka (
Patrick sign) – objaw świadczący o procesie zapalnym toczącym się w obrębie
Pacjent leżący pozycji na wznak zgina w
jedną kończynę dolną i układa jej stopę wzdłuż przedniej
drugiej (wyprostowanej) kończyny dolnej, tak aby kostka boczna zgiętej kończyny leżała w okolicy
kolana wyprostowanej kończyny. Następnie osoba badająca jedną dłoń kładzie na okolicę biodra wyprostowanej
kończyny (celem stabilizacji
), a drugą dłoń kładzie na kolano zgiętej kończyny i odwodzi zgiętą kończynę w
kierunku podłoża (starając się położyć boczną powierzchnię zgiętej kończyny na podłożu). W przypadku toczącego się
procesu zapalnego w stawie krzyżowo-biodrowym wywierany ucisk wyzwoli ból zmienionego chorobowo stawu po
stronie zgiętej kończyny. Objaw ten można wykorzystywać jedynie wówczas, gdy nie ma objawów bólowych ze strony
Objaw Payra –
, o małej
(obie wartości < 50%), występujący w
, a
polegający na
podeszwy
przy uciśnięciu jej środkowej części.
Objaw Pembertona (
Pemberton's sign) – pojawienie się u pacjenta zaczerwienienia twarzy (plethora),
uwidocznienie żył powierzchownych głowy i szyi, osłuchowo-
i w specjalistycznym badaniu - podwyższenia
ciśnienia żylnego w żyle szyjnej (JVP) po równoczesnym uniesieniu przez lekarza obu rąk pacjenta powyżej jego głowy.
Manewr ten nazywany jest niekiedy manewrem Pembertona. Dodatni objaw jest charakterystyczny dla
Objaw Popowa –
występujący w
górnej. Jego występowanie sprawdza się podobnie jak w przypadku
: badający poleca choremu
około 30
, a następnie go obniża. Gdy nienadążająca za gałką
powieka opada zauważalnymi skokami – objaw Popowa jest dodatni, jest on więc jakby "uzupełnieniem" objawu
Graefego (występuje tylko przy dodatnim objawie Graefego).
Objaw Prehna – objaw zmniejszenia dolegliwości bólowych w
po jej uniesieniu przez lekarza w badaniu
przedmiotowym w przypadku zapalenia najądrza (objaw Prehna dodatni) i zwiększenia dolegliwości w przypadku skrętu
szypuły jądra (objaw Prehna ujemny)
Objaw Raynauda (
phenomenon Raynaud) - napadowy skurcz
w obrębie rąk, rzadziej stóp. Powstający pod
wpływem zimna, emocji lub bez uchwytnej przyczyny.
Podział:
•
pierwotny (
) - idiopatyczny.
•
wtórny (zespół Raynauda) - w przebiegu innych chorób.
•
młodzieńczy - pojawiający się niekiedy w okresie dojrzewania, przede wszystkim u dziewcząt.
Objaw Rivero Carvallo – zwiększenie głośności
niedomykalności zastawki trójdzielnej
Pozwala zróżnicować wadę zastawki trójdzielnej od wady mitralnej.
Objaw Rizzuttiego -
okulistyczny występujący w
. Przy punktowym oświetleniu rogówki latarką od
strony skroniowej po stronie nosowej powstaje stożkowy refleks świetlny.
Objaw Roemhelda – wystąpienie czynnościowych zaburzeń pracy serca wskutek
. Mają
charakter
lub objawów
Objaw Romañy – to właściwie zespół
. Występuje on, gdy
dostał się do organizmu przez śluzówkę
, a w jego skład wchodzą:
•
•
•
powiększenie
leżących dookoła
Objaw Romberga - niemożność utrzymania równowagi przy staniu z zamkniętymi oczami i złączonymi nogami.
Występuje w
. Badanie mające na celu wykrycie objawu stosuje się także u osób
podejrzanych o bycie pod wpływem środków odurzających.
zapalenia wyrostka robaczkowego
. Badanie wykonuje się
oburącz. Badający układa swą jedną dłoń w okolicę lewego dołu biodrowego prostopadle do
, a
następnie wywiera swoją drugą dłonią równomierny ucisk na dłoń wcześniej przyłożoną do skóry brzucha. Stopniowo
przesuwa dłonie w kierunku antyperystaltycznym do lewego zgięcia okrężnicy. W wyniku badania dochodzi do wzrostu
ciśnienia gazów w okrężnicy, co rozciąga ścianę
. W przypadku zapalenia wyrostka
robaczkowego wyzwoli to
w prawym dolnym kwadrancie brzucha - dodatni objaw Rovsinga. Objaw ten służy do
różnicowania zapalenia wyrostka robaczkowego od niektórych chorób
. Jest polecany szczególnie w sytuacji, gdy uciskanie prawego dołu biodrowego może być dla chorego
niebezpieczne.
Objaw Rumpel-Leedego (ang. Rumpel-Leede sign) – objaw polegający na powstaniu
miejsca założonej opaski (mankietu ciśnieniomierza) po kilku–kilkunastu minutach od założenia (tzw. test/próba Rumpla-
Leedego lub próba opaskowa). Dodatni objaw stwierdza się przy pojawieniu się ponad 10 nowych wybroczyn w polu o
średnicy 6 cm.
Objaw Rumpla-Leedego świadczy o wzmożonej przepuszczalności
lub ich zmniejszonej odporności
na uszkodzenie. Występuje w niektórych
Objaw Russella – obecność blizn na grzbietowej powierzchni palców, spowodowanych częstym prowokowaniem
odruchu wymiotnego i tym samym wielokrotnym kontaktem skóry z siekaczami. Objaw świadczy o zaburzeniu
psychicznym –
. Część chorych na bulimię potrafi wywołać odruch wymiotny działając tylko tłocznią
brzuszną, i nie mają objawu Russella.
Zmiany na skórze można leczyć preparatami
Objaw Saegessera (
Saegesser's sign) – naciśnięcie punktu przeponowego (przy krawędzi lewego
mostkowo-obojczykowo-sutkowego
samej stronie i silny ból wzdłuż krawędzi
, zarówno
przebiegające z rozerwaniem torebki i krwawieniem do jamy otrzewnej, jak i przebiegające z utworzeniem krwiaka
podtorebkowego.
Objaw Schobera (
Schober's sign) – test służący do oceny zakresu zgięcia w odcinku lędźwiowym
Osoba badająca zaznacza na skórze pacjenta znajdującego się w pozycji stojącej położenie dwóch punktów:
•
•
punktu położonego 10 cm powyżej pierwszego (należy odmierzyć od 1 punktu odcinek 10 cm wzdłuż
kręgosłupa w kierunku dogłowowym i zaznaczyć jego drugi koniec).
Następnie pacjent wykonuje skłon do przodu. W tej pozycji badający ponownie mierzy odległość pomiędzy
zaznaczonymi wcześniej punktami. Przy prawidłowej ruchomości odległość ta powinna ulec zwiększeniu o ok. 4,5 cm (tj.
~4,5 cm)
Objaw Schwartzego – jeden z objawów występujący w
. Polega on na przeświecaniu przez cienką i
(typową dla otosklerozy), zmienionej wyściółki
ogniska otosklerotycznego okolicy wzgórka (łac. promontorium). W otoskopii widoczny jest jako zaróżowienie fragmentu
błony bębenkowej.
Objaw Smrekera – wyczuwalne pod palcem opartym na
wyrostka zębodołowego ruchy szczytu korzenia
. Zjawisko to jest objawem chorób
, w wyniku których zewnętrzna blaszka wyrostka
zębodołowego uległa zniszczeniu przez toczący się proces zapalny.
Objaw Stellwaga – objaw chorobowy polegający na rzadkim mruganiu
, pojawiający się w przypadkach
Objaw Trendelenburga - opadanie
podczas stania na jednej nodze.
Objaw Trendelenburga występuje m.in. w zwichnięciu stawu biodrowego i w niewydolności mięśni odwodzicieli (w
szczególności pośladkowego średniego i małego). Jeśli mięśnie te są niewydolne, to przy staniu na chorej nodze
miednica opada ku stronie zdrowej.
Objaw Troisiera – jeden z objawów
, polegający na
. Jest on objawem rokującym źle, wskazuje
bowiem na zaawansowanie choroby
Objaw Trousseau – objaw występujący w przypadku
Polega na zaciśnięciu dłoni w tzw. dłoń położnika (występuje zgięcie dłoniowe IV i V palca ręki) podczas zaciskania
opaską przedramienia, co wywołuje jego niedokrwienie.
Objaw Trousseau – związany z
trzustki, płuc), objawia się wędrującym
zakrzepowym zapaleniem żył spowodowanym nadkrzepliwością krwi.
Objaw Vossa- polega na braku szmeru naczyniowego w trakcie osłuchiwania na szyi
jej delikatnego ucisku
. Objaw ten jest stwierdzany w trakcie
zakrzepowego zapalenia zatoki esowatej
zamykającego w
, przez co krążenie w żyle szyjnej wewnętrznej jest
upośledzone
Objaw Wahla-Kadera – nieprawidłowy
ze strony
, szczególnie w
. Oglądając brzuch
badający stwierdza znaczne, miejscowe jego uwypuklenie,
odpowiadające rozdętej i bez
Objaw Weila-Edelmana –
charakterystyczny dla
zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych
, szczególnie
przebiegającego z
(dolnego) stwierdza się grzbietowe zgięcie
(tak jak w
Objaw Westermarka (
Westermark sign) -
występujący w
, a obserwowany podczas
: w czasie
Objaw Winterbottoma (
Winterbottom's sign) -
charakterystyczny dla śpiączki gambijskiej (odmiany
wywołanej przez
Objaw brudnych kolan -
, występujący w przebiegu
, charakterystyczny zwłaszcza dla
Polega on na ograniczonym, nadmiernym
. hyperkeratosis hypothyreotoxica), dotyczącym
zwłaszcza
, rzadko także wewnętrznych
. Naskórek w obrębie zmian jest szorstki,
pomarszczony, łuszczy się i ulega zabrudzeniu łatwiej niż naskórek zdrowy, dając wrażenie brudnych plam, szczególnie
na tle bladej w niedoczynności
niedoczynności tarczycy.
Objaw bruzdy –
polegający na powiększeniu
, występujący w różnych chorobach zakaźnych (zazwyczaj
Dawniej uważano go za
, wykazano jednak, że występuje on w najwyżej 15%
przypadków tej choroby.
Objaw de Musseta (
Musset's sign) – rzadko dziś opisywany
niedomykalności zastawki aortalnej
znacznego stopnia, opisany po raz pierwszy przez
jego brata, francuskiego poety
(1810-1857), który zmarł z powodu tej wady. Sam Alfred de Musset
przedstawił opis objawu w poemacie "La nuit de mal". Objaw polega na szybkim wstrząsaniu głowy chorego w rytm
("przytakiwania"). W cięższych przypadkach tętnienie może udzielać się całemu ciału. Jest
objawem o raczej niewielkiej
Objaw dzwonu śmierci uwidacznia się najczęściej przy niedrożności
, gdy ustają ruchy
, a badający
przy podbrzuszu słyszy tętno
, nie zagłuszone przez ruchy perystaltyczne jelit.
Objaw kaszlowy -
z grupy
. W związku ze wzrostem napięcia
występuje
, odpowiednio:
•
uogólniony, przy rozlanym zapaleniu otrzewnej
•
miejscowy, przy ograniczonym zapaleniu otrzewnej
Objaw liścia paproci -
ginekologiczny polegający na pojawieniu się figur podobnych do liści paproci lub plamy po
wysuszeniu niezabarwionego śluzu szyjkowego (tj. pobranego z
). Objaw ten jest wynikiem
i jest dodatni w bezpośrednim okresie przedowulacyjnym, do momentu
. Jest on
wykorzystywany w diagnostyce
), w teście krystalizacji śluzu szyjkowego.
Objaw nadgarstkowy Kosowicza (
Kosowicz's sign) – w diagnostyce
, co prowadzi do nieprawidłowego kąta nadgarstkowego (125° przy
normie 131°)
. Opisana po raz pierwszy przez Jerzego Kosowicza w 1965 roku u pacjentki z
uważana jest za charakterystyczną dla tej aberracji chromosomalnej.
Objaw patognomoniczny lub patognostyczny lub patognomiczny lub znamienny -
pacjenta często wystarcza do rozpoznania choroby. Za taki objaw można więc uważać tylko taki, który występuje tylko i
wyłącznie w jednej chorobie (czyli jest dla niej swoisty). Przykładem mogą być
Należy jednak podkreślić, że z biegiem historii niektóre objawy uznane za patognomoniczne okazały się występować i w
innych chorobach. Przykładem jest
, dawniej uważany za objaw patognomoniczny
wiadomo, że występuje też w innych chorobach). Tak więc zawsze lekarz by nie popełnić błędu nie zadowala się tylko
takim objawem i poszukuje innych występujących w danej chorobie.
Objaw plastra miodu (
honeycombing) – termin używany w
do określenia zmian widocznych w
(zwłaszcza wysokiej rozdzielczości)
, przypominających swoim wyglądem
. Zmiany występują w przebiegu
oraz śródmiąższowych zmian włóknistych i pojawiają
się miejscach występowania
Objaw policzkowy - zaliczany do
, wskazujących na podrażnienie lub
Nacisk na policzek poniżej
powoduje
zgięcie
. Jest to zjawisko analogiczne do
, powodującego zgięcie kończyn dolnych
Objaw przekrwionych oczu (załzawionych oczu) -
zaawansowanej
, polegający na charakterystycznym, a więc
i załzawionym wyglądzie
, co jest skutkiem
, jako że
ma wpływ rozszerzający na
Objaw przetokowy lub inaczej reakcja mechaniczna przedsionka - jest to objaw, który może być wywołany na skutek
połączenia (
. Polega on na reakcji przedsionkowej (układu
równowagi) na skutek zmian ciśnienia w uchu zewnętrznym, przy istniejącej perforacji
Objaw rąk złożonych do modlitwy (ang. prayer sign) – objaw charakterystyczny dla
polegający na niemożności zbliżenia do siebie dłoni w przypadku prób ich złożenia jak do modlitwy.
Wystąpienie objawu zależy od ograniczenia zdolności prostowania palców zależne od zgrubienia pochewek ścięgnistych
zginaczy palców, doprowadzającego do przykurczu i niemożności pełnego wyprostu.
Wystąpienie tego objawu koreluje z występowaniem innych powikłań cukrzycowych, takich jak
Objaw skarpetkowy –
, charakterystyczny dla zaburzeń przepływu
częstych zwłaszcza w
. Objaw skarpetkowy jest dodatni, gdy po opuszczeniu uniesionej
do jej sinego zabarwienia, ujawniającego wynikłą z
Objaw syfonu – występuje na skutek wytworzenia podciśnienia w jamie czaszki w przypadku istnienia szczeliny kostnej
komunikującej mózgoczaszkę z trzewioczaszką. Może powstawać na skutek drenażu lędźwiowego zastosowanego
podczas leczenia
. Ujemne ciśnienie względne powoduje "zassanie" powietrza przez szczelinę i powstanie
Objaw ułożenia dłoni na płaskiej powierzchni – objaw chorobowy polegający na niemożności uzyskania pełnego
przylegania dłoni do płaskiej powierzchni, będący następstwem braku pełnego wyprostowania palców w przebiegu
Objaw zasłonowy - jest to
wywołany przy rotacji wewnętrznej lub zewnętrznej uda ustawionego w zgięciu. Może
dowodzić obecności
zapaleniu wyrostka robaczkowego
Objaw zbiornika – występujący przy
związany jest z wyciekiem i nagromadzeniem się
w zatoce przynosowej (klinowej lub komórkach sitowych). Przy pochyleniu głowy ku przodowi
zatoka opróżnia się z płynu, który wycieka przez
na zewnątrz. Czasami pomimo nagromadzenia płynu w
zatoce, może się ona nie opróżniać z zalegającego w niej płynu. Może być to związane z obrzękiem ujścia zatoki
przynosowej na skutek
Objaw świecy stearynowej (
candle sign) – charakterystyczny dla
, polegający na tym, że po
zdrapaniu charakterystycznych dla tej choroby
, powierzchnia pod nimi wygląda jakby pokryta warstewką
Objawy otrzewnowe – grupa objawów, których wystąpienie wskazuje na
Do miejscowych objawów zapalenia otrzewnej należą:
•
silny, ciągły, samoistny, niekiedy promieniujący do
, wzmagany przez każdy ruch – charakterystyczna
, bowiem podkurczenie nóg zmniejsza napięcie mięśni
łagodzi ból
•
bolesność uciskowa brzucha, miejscowa lub rozlana
•
obrona mięśniowa -
brzucha odruchowo napinają się, niekiedy stając się deskowate (perforacja
•
- wskutek porażennej
•
" - przyczyna taka, jak zatrzymania gazów
stolca
•
•
•
•
Odruch Cushinga - zespół reakcji organizmu ludzkiego na zwiększone ciśnienie, spowodowane
. Jeśli
ciśnienie wewnątrzczaszkowe wzrośnie do poziomu 15 mm Hg, jest to niebezpieczne dla życia. Odruch powoduje
początkowo wzrost
, w końcu
zmniejsza się częstotliwość oddechów. Kiedy ciśnienie wewnątrzczaszkowe wzrośnie do krytycznego poziomu, ustaje
przepływ krwi, dochodzi do spadku ciśnienia tętniczego, zwolnienia tętna i zgonu chorego.
Paznokcie Muehrckego (
Muehrcke's nails, Muehrcke's lines, leukonychia striata) to zmiany
charakter występujących parami, białych, równoległych do siebie pasm na płytce paznokciowej. Pasma te nie
przesuwają się w miarę wzrostu paznokcia. Paznockie Muehrckego są objawem
. Opisano też zmiany
tego typu w przebiegu
Paznokcie Terry'ego (
występujące niekiedy w przebiegu
. Dystalna (dalsza) część zmienionego paznokcia szerokości 1-2 mm jest różowa,
część proksymalna (bliższa) ma barwę białą.
Pierścień Kaysera i Fleischera –
występujący w postaci złocistego lub złocisto-brązowego
, szczególnie dobrze widoczny u osób niebieskookich – u innych konieczne jest badanie
. Powstaje on przez gromadzenie się w
rogówki
, co nie upośledza
jest jednak sygnałem uwolnienia się tego
i uszkodzenia
praktycznie zawsze z objawami
). Niekiedy (rzadko) pierścieniowi Kaysera i
Fleischera towarzyszy tak zwana
. Brak pierścienia w badaniu nie wyklucza choroby Wilsona.
Plamki Bitota (
Bitot's spots) – owalne, trójkątne lub nieregularne w kształcie plamki rozmieszczone na powierzchni
Plamki Koplika (
Koplik's spots) –
obwódką na
policzków na wysokości dolnych zębów przedtrzonowych i trzonowych. Składają się z
surowiczego, w obrazie
można stwierdzić obecność licznych komórek olbrzymich.
Plamki Koplika pojawiają się zwykle tuż przed wystąpieniem
i na kilka dni przed pojawieniem się wysypki.
Plamki Rotha (
Roth's spots) – spotykane w
infekcyjnym zapaleniu wsierdzia
wybroczyny w
. Widoczne
są w
. Typowo mają blady środek. Nie są objawem
, po epizodach niedokrwiennych.
Plamy café au lait (
café au lait spot) – wrodzone wykwity skórne o charakterze
, których nazwa pochodzi
z francuskiego i oddaje ich jasnobrązową barwę przypominającą kawę z mlekiem.
Pojedyncze plamy café au lait są częste i nie wiążą się z żadną patologią. Liczne plamy są charakterystyczne dla
niektórych chorób genetycznych lub mogą stanowić cechę dziedziczoną
Niektóre choroby, w których obrazie klinicznym stwierdza się plamy café au lait:
•
nerwiakowłókniakowatość typu 1
•
•
•
•
•
mnoga gruczolakowatość wewnątrzwydzielnicza typu 2B
•
Próba Perthesa – próba diagnostyczna stosowana w diagnostyce
przewlekłej niewydolności żylnej
Próbę wykonuje się następująco: u stojącego badanego u którego są wypełnione
, zakłada się opaskę uciskową
. Następnie poleca się kilkakrotnie szybko wspiąć się na palce. Jeżeli wypełnienie żylaków się utrzymuje
świadczy to o niewydolności zastawek żył głębokich i łączących lub o ich niedrożności.
Próba Queckenstedta (
Queckenstedt's phenomenon, Queckenstedt's test) – test polegający na uciśnięciu
po ucisku (wzrasta ciśnienie płynu mózgowo-rdzeniowego) i spada od razu po zaprzestaniu ucisku żył, oznacza to, że
nie ma przeszkody w kanale kręgowym.
Próba Trendelenburga – próba diagnostyczna stosowana w diagnostyce
przewlekłej niewydolności żylnej
kończyny dolnej, świadcząca również o wydolności
układ żylny powierzchniowy i głęboki.
Próbę wykonuje się następująco: u leżącego badanego podnosi się
się. Następnie zakłada się opaskę powyżej
i poleca się wstać. Jeśli żylaki poniżej opaski wypełniają się szybko,
świadczy to o niewydolności żył łączących. Jeśli w takiej sytuacji dochodzi do powolnego wypełniania żylaków, a
szybkość się zwiększa dopiero po usunięciu opaski – świadczy to o niewydolności zastawek
Próba Trendelenburga odwrotna - to próba diagnostyczna stosowana w diagnostyce
przewlekłej niewydolności żylnej
do oceny drożności żył głębokich
Próba polega na założeniu u stojącego badanego z wypełnionymi
kończyny dolnej, opaski uciskowej w połowie
uda a następnie położeniu badanego i uniesieniu obserwowanej kończyny. Opróżnianie się żył powierzchiowych w tej
sytuacji świadczy o wydolności (prawidłowym krążeniu) w obrębie żył głębokich kończyny dolnej.
Ręka mechanika – objaw chorobowy, polegający na występowaniu pogrubienia, łuszczenia i pękania
opuszkach palców czemu może towarzyszyć tożsamych zmian w obrębie powierzchni dłoniowych
Objaw jest charakterystyczny dla
zapalenia wielomięśniowego i skórno-mięśniowego
przypadkach występowania przeciwciał przeciwko
i jest wówczas składową tak zwanego zespołu
antysyntetazowego (w jego skład wchodzą ponadto:
Ręka położnika (ang. obstetrical hand, obstetrician's hand) – objaw wykorzystywany w różnicowaniu
. Ręka
ułożona jest wówczas w sposób w którym wszystkie palce zbliżone są do siebie opuszkami. Odruch ten, powoduje
problemy z chwytem, zaciśnięciem dłoni, ponieważ palce blokują się i układają właśnie w rękę położnika. Objaw ten
występuje np. w
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
OBJAWY OPONOWE id 327213 Nieznany
kardio objawy sem1 id 231378 Nieznany
Abolicja podatkowa id 50334 Nieznany (2)
4 LIDER MENEDZER id 37733 Nieznany (2)
katechezy MB id 233498 Nieznany
metro sciaga id 296943 Nieznany
perf id 354744 Nieznany
interbase id 92028 Nieznany
Mbaku id 289860 Nieznany
Probiotyki antybiotyki id 66316 Nieznany
miedziowanie cz 2 id 113259 Nieznany
LTC1729 id 273494 Nieznany
D11B7AOver0400 id 130434 Nieznany
analiza ryzyka bio id 61320 Nieznany
pedagogika ogolna id 353595 Nieznany
Misc3 id 302777 Nieznany
cw med 5 id 122239 Nieznany
więcej podobnych podstron