

Czesław Mesjasz 2010

1

UWARUNKOWANIA I CELE

DZIAŁANIA

PRZEDSIĘBIORSTWA



Czesław Mesjasz 2010

2

SPIS TREŚCI

1. Organizacja, przedsiębiorstwo, firma

2. Warunki i cele działania współczesnych

przedsiębiorstw

STOP



Czesław Mesjasz 2010

3

Organizacja, przedsiębiorstwo, firma

MODEL 7S FIRMY

KONSULTINGOWEJ MCKINSEY

Systemy

(Systems)

Styl

(Style)

Personel

(Staff)

Struktura

(Structure)

Strategia

(Strategy)

Umiejętności

(Skills)

Wspólne wartości

(Shared values)

STOP



Czesław Mesjasz 2010

4

MODEL 7S FIRMY

KONSULTINGOWEJ MCKINSEY

c.d.

Wspólne wartości (shared values)

- wartości, którymi

kierują się w swych działaniach wszyscy pracownicy
organizacji (przełożeni i podwładni)

Strategia organizacji (strategy)

Struktura (structure)

- obejmuje nie tylko strukturę

organizacyjną całości ale również strukturę komisji,
zespołów zadaniowych, zespołów projektowych

Personel

(staff)

-

wszyscy

pracownicy

organizacji

(przełożeni i podwładni)

c.d.

Organizacja, przedsiębiorstwo, firma

STOP



Czesław Mesjasz 2010

5

Umiejętności

(skills)

-

wszystkie

działania,

które

organizacja jest w stanie realizować w najlepszy sposób

Styl (style)

- przede wszystkim styl działania kierownictwa

najwyższego szczebla

Systemy (systems)

- systemy występujące w organizacji -

techniczny,

informacyjny,

finansowy,

rachunkowości,

zarządzania zasobami ludzkimi, itp.

Organizacja, przedsiębiorstwo, firma

MODEL 7S FIRMY

KONSULTINGOWEJ MCKINSEY

c.d.

STOP



Czesław Mesjasz 2010

6

PODSTAWOWE

KONCEPCJE (METAFORY)

ORGANIZACJI

• maszyna
• system

otwarty

(system

biologiczny,

metafora

organizmowa)

• mózg (samoorganizacja, holografia, zdolność uczenia)
• system uczący się
• system kulturowy
• system polityczny (interesy, konflikt, władza)

c.d.

Organizacja, przedsiębiorstwo, firma

STOP



Czesław Mesjasz 2010

7

• narzędzie ukrytej ekspresji i ograniczenia jednostki

(podejście psychoanalityczne)

• system żywy (autopoiesis - samotworzenie)
• narzędzie dominacji społecznej
• zbiorowość kontraktów (ujęcie mikroekonomiczne)
• zbiorowość procesów
• system złożony

(wykorzystanie teorii złożoności

(teorii chaosu))

Organizacja, przedsiębiorstwo, firma

PODSTAWOWE

KONCEPCJE (METAFORY)

ORGANIZACJI

c.d.

STOP



Czesław Mesjasz 2010

8

INTERPRETACJE

PRZEDSIĘBIORSTWA

• podstawowa interpretacja ekonomiczna
• finansowa
• produkcyjna (technologiczna)
• organizacyjna
• prawna
• mechanizm alokacji zasobów
• psycho-społeczna (behawioralna)
• etyczno-kulturowa

Organizacja, przedsiębiorstwo, firma

STOP



Czesław Mesjasz 2010

9

PODSTAWOWA

INTERPRETACJA EKONOMICZNA

• czynniki produkcji
• kapitał
• przychód
• wszelkiego rodzaju koszty (koszty bezpośrednie,

koszty

alternatywne

(opportunity

costs),

koszty

utopione (sunk costs))

• zysk
• efektywność oraz metody jej definiowania i pomiaru

Organizacja, przedsiębiorstwo, firma

STOP



Czesław Mesjasz 2010

10

INTERPRETACJA

FINANSOWA

• zasoby (kapitał - obcy i własny)
• wartość rynkowa przedsiębiorstwa
• wartość aktywów niematerialnych (goodwill)
• koszty w sensie rachunkowościowym
• płynność finansowa
• efektywność określana za pomocą wskaźników

finansowych

Organizacja, przedsiębiorstwo, firma

STOP



Czesław Mesjasz 2010

11

INTERPRETACJA PRODUKCYJNA

(TECHNOLOGICZNA)

• produkcja
• surowce i półfabrykaty
• wyposażenie
• normy techniczne i produkcyjne
• wydajność
• zużycie surowców i energii
• produkcja
• stanowisko produkcyjne
• logistyka
• jakość

Organizacja, przedsiębiorstwo, firma

STOP



Czesław Mesjasz 2010

12

INTERPRETACJA

ORGANIZACYJNA

• misja i cele przedsiębiorstwa
• relacje z otoczeniem
• funkcje zarządzania
• struktura organizacyjna
• podsystemy

występujące

w

przedsiębiorstwie

(informacyjny, produkcyjny, motywacji, finansowy,
logistyczny, marketingowy, itp.)

• procedury
• procesy podejmowania decyzji
• przepływ informacji
• syntetyczne kryteria oceny działania przedsiębiorstwa

Organizacja, przedsiębiorstwo, firma

STOP



Czesław Mesjasz 2010

13

INTERPRETACJA PRAWNA

Przedsiębiorstwo traktowane jest jako szczególny podmiot
praw

i

obowiązków.

Jego

forma

i

działalność

determinowana jest przez system prawny danego kraju

Przedsiębiorstwo może być traktowane jako pewna

konwencja prawna

c.d.

Organizacja, przedsiębiorstwo, firma

STOP



Czesław Mesjasz 2010

14

INTERPRETACJA PRAWNA

c.d.

W Polsce przedsiębiorstwo (jako zespół praw

majątkowych) może występować jako:

• przedsiębiorstwo państwowe
• spółka Skarbu Państwa
• spółka prawa cywilnego
• spółka prawa handlowego
• spółdzielnia
• prywatna jednoosobowa działalność gospodarcza

Organizacja, przedsiębiorstwo, firma

STOP



Czesław Mesjasz 2010

15

PRZEDSIĘBIORSTWO JAKO

MECHANIZM ALOKACJI

ZASOBÓW

Koszty transakcji obejmują:
• koszty przygotowania transakcji
• koszty realizacji transakcji
• koszty ewentualnej ingerencji podmiotu zewnętrznego,

najczęściej sądu, w przypadku gdy strony transakcji nie
mogą dojść do porozumienia

Decyzja: „Make or Buy?” (produkować albo kupować?)

Rola specyfiki aktywów (specyfiki zasobów)

Organizacja, przedsiębiorstwo, firma

STOP



Czesław Mesjasz 2010

16

INTERPRETACJA PSYCHO-

SPOŁECZNA

(BEHAWIORALNA)

• władza i przywództwo
• autorytet
• motywacja
• bodźce
• kary i nagrody
• lojalność
• styl zarządzania
• partycypacja pracowników w podejmowaniu decyzji

Organizacja, przedsiębiorstwo, firma

STOP



Czesław Mesjasz 2010

17

INTERPRETACJA

ETYCZNO-KULTUROWA

• misja przedsiębiorstwa
• normy i wzorce zachowania
• kultura organizacji
• zasada rzetelności kupieckiej (fair dealing)
• zwyczaje handlowe
• etyka biznesu

Organizacja, przedsiębiorstwo, firma

STOP



Czesław Mesjasz 2010

18

PRZEDSIĘBIORSTWO JAKO

UOGÓLNIONA SIEĆ

(ZBIOROWOŚĆ) KONTRAKTÓW

Organizacja, przedsiębiorstwo, firma

Pracownicy

Społeczeństwo(władze

centralne i lokalne,

grupy nacisku)

kontrakty jawne i

niejawne (umowy pisane

i niepisane)

Akcjonariusze

Wierzyciele

Dostawcy

Kierownictwo

Odbiorcy

STOP



Czesław Mesjasz 2010

19

INTERESARIUSZE

(STAKEHOLDERS)

c.d.

Interesariusze wewnętrzni (internal stakeholders,

insiders):

• właściciele (dominujący udziałowcy/akcjonariusze)
• menedżerowie
• pracownicy

Organizacja, przedsiębiorstwo, firma

STOP



Czesław Mesjasz 2010

20

Interesariusze zewnętrzni (external stakeholders,

outsiders):

• właściciele (udziałowcy, akcjonariusze) mniejszościowi
• klienci
• dostawcy
• podmioty otoczenia społecznego

Organizacja, przedsiębiorstwo, firma

INTERESARIUSZE

(STAKEHOLDERS)

c.d.

STOP



Czesław Mesjasz 2010

21

OTOCZENIE PRZEDSIĘBIORSTWA

Otoczenie społeczne

zawiera wszystkie podmioty, które

mogą wchodzić z przedsiębiorstwem w relacje pośrednie
oraz bezpośrednie

Natomiast

w skład

otoczenia naturalnego

wchodzą

wszystkie

przyrodnicze

uwarunkowania

działalności

przedsiębiorstwa

c.d.

Warunki i cele działania współczesnych przedsiębiorstw

STOP

Media i

komentatorzy

Akcjonariusze

Odbiorcy

Partnerzy

strategiczni

Administracja

państwowa

Związki

zawodowe

Społeczność

lokalna

Organizacje

charytatywne

Instytucje
badawcze

Konkurenci

Kadra

zarządzająca

Wnętrze firmy

Rynek

Kredytodawcy

Otoczenie socjopolityczne

Administracja

samorządowa

Organizacje

proekologiczne

Spółka

(Korporacja)

Organy

ustawodawcze

Dostawcy

Audytorzy

Pracownicy



Czesław Mesjasz 2010

23

Otoczenie kontraktowe

- obejmuje wszystkie podmioty,

które mogą posiadać z przedsiębiorstwem bezpośrednie
relacje kontraktowe (jawne i niejawne)

W skład otoczenia

kontraktowego wchodzą: klienci,

dostawcy, konkurenci - obecni i potencjalni, producenci
substytutów, instytucje badawczo-rozwojowe, instytucje
edukacyjne, władze państwowe i samorządowe, instytucje
finansowe jako wierzyciele, inwestorzy i partnerzy w
innych formach współpracy, media, społeczne grupy
nacisku

c.d.

Warunki i cele działania współczesnych przedsiębiorstw

OTOCZENIE PRZEDSIĘBIORSTWA

c.d.

STOP



Czesław Mesjasz 2010

24

Otoczenie

kontekstowe

-

obejmuje

wszystkie

uwarunkowania,

które

determinują

działania

przedsiębiorstwa bez wchodzenia z nim w relacje
kontraktowe
W skład otoczenia kontekstowego wchodzą: konkurenci -
obecni i potencjalni, producenci substytutów, instytucje
badawczo-rozwojowe, potencjalni inwestorzy i wierzyciele
(indywidualni i instytucjonalni), instytucje edukacyjne,

władze państwowe, społeczne grupy nacisku, media,

międzynarodowy

system

polityczno-gospodarczy,

międzynarodowy system finansowy, wzorce kulturowe -

ogólne i wzorce konsumpcji, systemy religijne, warunki
przyrodnicze

Warunki i cele działania współczesnych przedsiębiorstw

OTOCZENIE PRZEDSIĘBIORSTWA

c.d.

STOP



Czesław Mesjasz 2010

25

CECHY OTOCZENIA

TURBULENTNEGO

• brak stałych punktów odniesienia w gospodarce, zarówno w

skali mikro, np. osłabienie pozycji wiodących firm, jak i w skali
makro, trudności gospodarcze krajów odnoszących sukcesy -
Japonii, czy też USA

• szybkie, nieprzewidywalne zmiany
• duża intensywność zmian polegająca na znacznych różnicach

pomiędzy stanem końcowym a stanem początkowym

• zmiany silnie oddziałujące na przedsiębiorstwo
• zmiany kumulatywne - ich efekty ulegają wzajemnemu

wzmocnieniu (synergii)

• znaczne ograniczenie możliwości długookresowego planowania

Warunki i cele działania współczesnych przedsiębiorstw

STOP



Czesław Mesjasz 2010

26

ZMIANY W PRZEDSIĘBIORSTWIE

DZIAŁAJĄCYM W OTOCZENU

TURBULENTNYM

(powstawanie przedsiębiorstwa post-fordowskiego)
• automatyzacja procesów produkcyjnych
• zwiększenie

roli

komputerowych

systemów

informacyjnych

• skracanie cyklu życia produktów
• internacjonalizacja

(umiędzynarodowienie)

realizacji

łańcucha wartości przedsiębiorstwa

• zwiększenie kwalifikacji i wymagań pracowników

c.d.

Warunki i cele działania współczesnych przedsiębiorstw

STOP



Czesław Mesjasz 2010

27

ZMIANY W PRZEDSIĘBIORSTWIE

DZIAŁAJĄCYM W OTOCZENU

TURBULENTNYM

c.d.

(powstawanie przedsiębiorstwa post-fordowskiego)
• wzrost znaczenia niematerialnych składników wartości

przedsiębiorstwa

• zwiększenie elastyczności systemów zarządzania -

odchodzenie od klasycznych struktur organizacyjnych

• tworzenie

organizacji

sieciowych

i

organizacji

wirtualnych

• wzrost znaczenia procesów w projektowaniu organizacji

i w zarządzaniu

• zwiększenie roli procesów uczenia się organizacji

Warunki i cele działania współczesnych przedsiębiorstw

STOP



Czesław Mesjasz 2010

28

HIERARCHIA CELÓW

PRZEDSIĘBIORSTWA

Warunki i cele działania współczesnych przedsiębiorstw

Maksymalizacja majątku właścicieli

(udziałowców, akcjonariuszy)

Cele dodatkowe

Wartość dla:
- klienta
- personelu
- społeczeństwa

Rozwój

Przetrwanie

Wzrost

Zysk

(środek do celu)

STOP



Czesław Mesjasz 2010

29

CELE DODATKOWE

Tworzenie wartości dla klienta

Mierniki wartości dla klienta:
• wskaźniki satysfakcji klienta
• wskaźnik lojalności klientów
• konkurencyjność
• cena
• proporcja jakości do ceny

c.d.

Warunki i cele działania współczesnych przedsiębiorstw

STOP



Czesław Mesjasz 2010

30

CELE DODATKOWE

c.d.

Tworzenie wartości dla personelu

Mierniki wartości dla personelu:
• wydajność
• wzrost wynagrodzeń
• rotacja personelu
• odsetek wydatków na szkolenia w ogólnych kosztach

wynagrodzeń

c.d.

Warunki i cele działania współczesnych przedsiębiorstw

STOP



Czesław Mesjasz 2010

31

CELE DODATKOWE

c.d.

Tworzenie wartości dla społeczeństwa

Mierniki wartości dla społeczeństwa:
• stopień uciążliwości dla środowiska naturalnego
• udział w życiu zbiorowości lokalnych
• ilość przypadków łamania przepisów prawa przez

przedsiębiorstwo

• wpływ na podniesienie znaczenia i prestiżu regionu

gdzie działa firma

Warunki i cele działania współczesnych przedsiębiorstw

STOP