Ekonomika i organizacja przedsiębiorstw
Administracja 2008/2009
2009-03-23

Spis treści

08.03.2009 Temat: Cykl gospodarczy 3

Cykl gospodarczy 3

Potrzeba 3

Popyt 4

Podaż 4

Prawo Engla 4

Podział gospodarki narodowej 5

Rodzaje spółek / cechy 6

Struktura organizacyjna 7

Struktura liniowa 7

Struktura funkcjonalna 7

Struktura sztabowa 7

Systemy gospodarcze 8

Struktury rynkowe 8

Prywatyzacja – przyczyny, skutki. 8

Ruch okrężny w gospodarce, rola gospodarstwa domowego 9

Działalność jednoosobowa 11

Stanisław Dębski „Ekonomika i organizacja przedsiębiorstw”

08.03.2009 Temat: Cykl gospodarczy

Produkcja handel/wymiana konsumpcja

Cykl gospodarczy składa się z:

- produkcji

- handlu (wymiany)

- konsumpcji

Cykl gospodarczy ma charakter powtarzający się i uwarunkowany jest konsumpcją, która z kolei uzależniona jest od indywidualnych potrzeb konsumenckich. Niezbędnym elementem istniejącego cyklu gospodarczego są czynniki wytwórcze, wykorzystywane w procesach produkcyjnych.

Do czynników tych zaliczamy:

- czynniki naturalne (ziemia, złoża metali, kamienie szlachetne, lasy)

* odnawialne

* nieodnawialne

- kapitał

*rzeczowy (maszyny, budynki)

* finansowy (środki pieniężne, które firma posiada)

- praca (zasób ludzki)

Dodatkowe czynniki to technologia i przedsiębiorczość.

Potrzeba – chęć posiadania czegoś

Piramida Maslova

II rzędu Samorealizacji

Szacunku i akceptacji

Przynależności

I rzędu Bezpieczeństwa

(niższe) Naturalne - fizjologiczne

Konsument Producent

Popyt Podaż

Popyt – zapotrzebowanie zgłaszane przez konsumentów na określone produkty, towary, usługi w określonym miejscu i czasie.

Prawo popytu mówi, że wraz ze wzrostem ceny popyt spada. /odwr.prop./

Kryteria: cena, jakość, dochód, moda, pora roku, socjologiczne.

Cena

Ilość

Podaż – ilość dóbr i usług oferowanych do sprzedaży w określonym miejscu i czasie.

Prawo podaży mówi, że wraz ze wzrostem ceny podaż wzrasta./wpr.prop./

Podaż kształtuje: cena, wydajność czynników wytwórczych, koszty.

Krzywa podaży

cena Rynek konsumenta

podaż

punkt równowagi rynkowej (cena równowagi rynkowej)

Rynek producenta popyt

Ilość

Rynek konsumenta występuje wówczas, gdy cena jest wyższa od ceny rynkowej.

Rynek producenta występuje wówczas, gdy cena jest niższa od ceny równowagi rynkowej i popyt przewyższa podaż.

W prawie popytu są dwa wyjątki: efekt Veblena – konsumpcja na pokaz i efekt Giffena – dotyczy produktów żywnościowych.

Substytut – produkt zamienny o podobnych właściwościach.

Dobro komplementarne – istniejące łącznie (długopis + wkład)

Elastyczność cenowa popytu – siła reakcji konsumenta na zmianę ceny. Popyt nieelastyczny (sztywny) występuje w przypadku produktów żywnościowych.

Elastyczność dochodowa popytu – siła reakcji konsumenta związana ze wzrostem (spadkiem) jego dochodu.

Prawo Engla mówi, że wraz ze wzrostem dochodu zmienia się struktura wydatków tzn. rośnie udział wydatków wyższego rzędu, a zmniejsza się udział wydatków niższego rzędu w ogólnej sumie wydatków.

Przykład: Kowalski zarabia:

1.000,-	3.000,-	6.000,-
Żywność 25%	Inne 40%	Inne 50%
	Żywność 20%	Żywność 20%
Opłaty 75%	Opłaty 40%	Opłaty 30%

Podział gospodarki narodowej

Gospodarka Narodowa
Sektor publiczny
Własność państwowa - przedsiębiorstwa państwowe - jednoosobowe spółki Skarbu Państwa - gospodarstwa pomocnicze jednostek budżet. Własność komunalna Własność mieszana

Spółkę partnerską tworzą przedstawiciele wolnych zawodów.

Sp. z o.o. – 5.000,- kapitał

Spółka akcyjna – 100.000,- kapitał

1. Struktury rynkowe – porównanie (konkurencja doskonała, oligopol, monopol)

2. Obniżenie limitu wymaganego do powstania spółki z o. o. i SA

3. „Jedno okienko” – ocena zmiany formalności

Rodzaje spółek / cechy

Cecha spółki	cywilna	jawna	Partnerska	Komandytowo - akcyjna	Komandytowa	Sp. z o.o.	Spółka akcyjna
Podlega wpisowi do rejestru	-	+ KRS	+ KRS	+ KRS	+ KRS	+ KRS	+ KRS
Podstawa prawna działania	KC	KH	KH	KH	KH	KH	KH
Osobowość prawna	-	-	-	-	-	Osoba prawna	Osoba prawna
Umowa spółki wymaga aktu notarialnego	-	-	+	- Statut w formie aktu	+	+	+
Forma kapitału	Wkład kapitałowy trwały i obrotowy	Wkład kapitałowy trwały i obrotowy	Wkład kapitałowy trwały i obrotowy	Wkład kapitałowy trwały i obrotowy	Wkład kapitałowy trwały i obrotowy	Obligatoryjnie, wkłady kapitałowe, określone przepisami prawa (5.000)	Obligatoryjnie 100.000,-
Odpowiedzialność wspólników	Solidarnie w sposób nieograniczony	Solidarnie w sposób nieograniczony	Za wykonywaną pracę partnerzy odpowiadają osobiście, za drobne zobowiąz. organizacyjne odpowiadają solidarnie	1.komplementariusz 2.komandytariusz 1.w sposób nieogran. 2.do wysokości wniesionego wkładu tzn. sumy komandytowej	1.komplementariusz 2.akcjonariusze 1.w sposób nieogran. Reprezentuje spółkę na zewnątrz	Do wysokości udziałów	Do wysokości kapitału akcyjnego (wartości sumy akcyjnej)

15.03.2009

Struktura organizacyjna – zależności służbowe i funkcjonalne.

Struktura liniowa – dominują więzi służbowe. Występuje jeden główny kierownik. Podwładni posiadają odrębnego kierownika i od niego otrzymują polecenia i przed nim rozliczają się ze swoich zadań. Strukturę liniową charakteryzuje duży stopień centralizacji decyzji oraz silne powiązania pionowe.

Zalety struktury liniowej:

1. Jednoosobowe kierownictwo – łatwiejsze określanie kompetencji i odpowiedzialności,

2. Mniejsza sprzeczność zaleceń,

3. Sprzyja szybkości podejmowania decyzji,

4. Łatwiejsza zastępowalność kierowników liniowych

Wady:

1. Uniwersalizacja kwalifikacji dyrektora osłabia szybkość postępu technicznego i organizacyjnego

2. Sprzyja dyrektywnemu stylowi kierowania i osłabia innowacyjność oraz motywację pracowników wyższych szczebli

3. Długie drogi przepływu informacji

4. Możliwość zniekształcenia informacji.

Struktura funkcjonalna – w tej strukturze wyodrębnione są specjalistyczne stanowiska kierownicze posiadające określone uprawnienia, mogą wydawać polecenia kierownikom niższych szczebli i pracownikom.

Zalety:

1. Wysokie kompetencje kierowników funkcjonalnych

2. Większa szybkość podejmowania decyzji

3. Krótsze drogi przepływu informacji

4. Większa elastyczność dostosowania się do zmian wewnętrznych i zewnętrznych.

Wady:

1. Mniej klarowne określenie kompetencji

2. Mniej jednoznaczne egzekwowanie odpowiedzialności

3. Niebezpieczeństwo wystąpienia sprzeczności w zleceniach

4. Trudniejsza zastępowalność kierowników funkcjonalnych.

Struktura sztabowa – liniowo – funkcjonalna. Występują w niej więzi funkcjonalne i są one nałożone na więzi służbowe. W tej strukturze występują doradcy funkcjonalni (specjaliści). Występują na różnych szczeblach zarządzania. Są podporządkowani tylko kierownikom, którym doradzają tworząc razem sztab, kierownicy natomiast sami podejmują decyzję i przekazują podwładnym polecenia.

Zalety:

1. Jednoosobowość kierowania sprzyja klarowności podziału kompetencji i jednoznaczności w egzekwowaniu odpowiedzialności,

2. Sprzyja poprawności podejmowania decyzji łącząc zalety szybkości i trafności decyzji,

3. Elastyczność w dostosowaniu się do zmian.

Wady:

1. Możliwość wystąpienia konfliktu między doradcą a kierownikiem,

2. Niebezpieczeństwo przekształcenia się więzi funkcjonalnych w liniowe

3. Możliwość opóźnienia w podejmowaniu kompleksowych decyzji ze względu na wielopodmiotowość i specjalizację kierowniczą.

29.03.2009

Systemy gospodarcze

1. System gospodarki tradycyjnej – wytwarzanie na własne potrzeby. Ewentualne podwyżki podlegały wymianie tzw. barterowej, czyli towar za towar.

2. System gospodarki centralnie planowanej lub nakazowo – rozdzielczej. Cechą tego systemu było zapadanie decyzji produkcyjnych na szczeblu kierowniczym państwa.

3. System gospodarki rynkowej

1. Czysta (neoliberalna)

2. Mieszana (dotacje, polityka socjalna, finansowa, podatkowa)

System gospodarki rynkowej może mieć 2 postacie. Postać gospodarki rynkowej „czystej” charakteryzuje się brakiem ingerencji państwa w życie społeczno – gospodarcze (nie funkcjonuje w praktyce).

Postać gospodarki o charakterze mieszanym, w której funkcjonują typowe mechanizmy rynkowe oraz ingerencja państwa w życie społeczno – gospodarcze np. polityka fiskalna, polityka pieniężna, opieka socjalna, pomoc finansowa dla przedsiębiorstw, działalność inwestycyjna państwa.

Tematy prac (maj)

1. Struktury rynkowe – porównanie (konkurencja doskonała, oligopol, monopol)

2. Obniżenie limitu wymaganego do powstania spółki z o.o. i SA. – analiza zmiany

3. „Jedno okienko” – ocena zmiany formalności (4-5 stron)

Struktury rynkowe

1. Konkurencja doskonała – wiele firm, jednorodny produkt, brak barier wejścia na rynek, nie ma konkurencji pozacenowej, np. targowisko warzywne.

2. Konkurencja monopolistyczna – wiele podmiotów, dość łatwe bariery wejścia, cenę wyznacza rynek z pewną swobodą, konkurencja pozacenowa istnieje, np. rynek RTV, AGD, odzież, chemia.

3. Oligopol – kilka podmiotów, przywództwo cenowe, wysokie bariery wejścia na rynek w postaci kosztów finansowych i przepisów prawa, konkurencja pozacenowa silna, głównie z naciskiem na reklamę. Np. telefonia komórkowa.

4. Monopol – jedna firma na rynku, narzucona cena, bardzo silne bariery wejścia, konkurencja pozacenowa tylko na kształtowanie wizerunku np. gazownia, Lubzel.

05.04.2009

Prywatyzacja – przyczyny, skutki.

Przyczyny prywatyzacji:

1. Brak rentowności,

2. Niedostosowanie technologiczne,

3. Brak gospodarności,

4. Nadmierne zatrudnienie.

Następstwa:

1. Bezrobocie

2. .

3. .

4. .

Formy prywatyzacji:

1. Bezpośrednia prywatyzacja – bezpośrednia sprzedaż części, lub całości przedsiębiorstwa.

2. Komercjalizacja – najpierw jednoosobowa spółka Skarbu Państwa, potem sprzedaż akcji.

Cechy gospodarki rynkowej:

- konkurencja

- wolna cena

- przedsiębiorczość

- prywatna własność

Konkurencja (rywalizacja, walka o klienta)

Cenowa pozacenowa (reklama – radio, telewizja)

Promocja,

jakość produktu – jeśli jest jednakowy to opakowanie

gwarancja, kredyt

usługa – czynność użyteczna

19.04.2009 r.

Ruch okrężny w gospodarce, rola gospodarstwa domowego

$$wskaznik\ struktury = \frac{czesc}{calosc} \times 100\%$$

Przychody

W_s = 1000/1800 x 100% = 56%

W_s = 500/1800 x 100% = 27%

W_s = 300/1800 x 100% = 17%

56 %

27 %

17 %

Przykład 1.000,- działalność gospodarcza

Przychód 6.000 2.000,- praca zarobkowa

3.000,- inwestycje kapitałowe

W_s = 16 %

W_s = 34 %

W_s = 50 %

Wydatki konsumpcyjne

Sprzedaż dóbr i usług

Praca zarobkowa

(pożyczki) środki obce transfer (zas.,renty) dotacje,śr.charytat.

(Emeryt.) śr. społeczne podatki podatki

Inw. kapitałowe

Sprzedaż czynników wytwórczych, usług

Wynagrodzenie ze sprzed. czynników wytwórczych

oszczędzanie kredyty

kredyty inwestycje

konsumpcyjne

inwestycyjne wydatkowanie za granicą import

wynagrodzenie za pracę eksport

wydatki

10.05.2009 r.

Działalność jednoosobowa

Działalność przedsiębiorstw państwowych i spółdzielni, formy zrzeszania przedsiębiorstw.

1. Urząd miasta lub gminy – wpis do ewidencji działalności gospodarczej w miejscu stałego zameldowania. Z numerem PKD

2. Urząd Statystyczny, druk RG – 1 o nadanie numeru statystycznego REGON

3. US druk NIP – 1 (aktualizacja), wybrać formę opodatkowania: karta podatkowa, ryczałt ewidencjonowany (od przychodów – VAT), rozliczenie na zasadach ogólnych (KPiR) z podatkiem progresywnym (wg skali) i liniowym (bez ulg i rozl. z małżonkiem).

Złożenie deklaracji VAT – R zgłoszenie rejestracyjne płatnika VAT (część działalności obowiązkowo obejmuje VAT)

10 tys. euro – obowiązek płacenia VAT przy przekroczeniu obrotu.

Numer konta – jeśli nie jest płatnikiem VAT może być osobiste, jeśli nim jest – oddzielne.

1. Bank – z pieczątką na której jest REGON i NIP

2. Wyrobienie pieczątki

3. ZUS – 7 dni od daty rozpoczęcia działalności lub od zatrudnienia pracownika na zgłoszenie ZUS – ZUA.

4. Sanepid, Państwowa Inspekcja Pracy.

Koordynacja przedsiębiorstw polega na uzgadnianiu przez nie wspólnych działań i polityki gospodarczej. Przedsiębiorstwa współpracujące nie tracą swej odrębności prawnej i samodzielności gospodarczej.
2. Kartel – porozumienie gospodarcze kilku, kilkunastu samodzielnych prawnie przedsiębiorstw tej samej branży. Porozumienie to może dotyczyć:
a) cen (kartel cenowy),
b) limitu produkcji (kartel kontyngentowy),
c) podziałów rynków zbytu (kartel regionalny).
3. Syndykat – forma porozumienia kartelowego polegająca na tym, że wchodzące w jego skład samodzielne przedsiębiorstwa prowadzą wspólnie sprzedaż wytworzonych przez siebie wyrobów, a niekiedy wspólnie zaopatrują się w potrzebne materiały.
4. Konsorcjum – krótkotrwałe porozumienie przedsiębiorstw, którego celem jest przeprowadzenie większej operacji handlowej, bankowej lub inwestycyjnej, np. budowa lotniska, autostrady itp.
5. Centralizacja (koncentracja) kapitałów polega na łączeniu przedsiębiorstw lub tworzeniu centralnego kierownictwa.
6. Koncern to korporacja gospodarcza przedsiębiorstw oparta na więzi produkcyjnej. Istnieją dwa rodzaje powiązań tworzących koncern:
a) koncerny pionowe – łączenie następuje według kolejnych technologicznych etapów produkcji,
b) koncerny poziome – łączy się przedsiębiorstwa produkujące wspólnie produkt finalny lub produkty przeznaczone do jednorodnego celu, bądź wykorzystujące kompleksowo surowiec.
7. Holding to „spółka spółek”, którą charakteryzuje:
a) specjalny rodzaj powiązań między podmiotami opierający się na faktycznym i prawnym władaniu przez jedna spółkę udziałami lub akcjami innych spółek,
b) dominująca pozycja jednej spółki wobec innych,
c) pełna niezależność prawna wszystkich spółek.
Typy holdingu:
· czysty – firma nie posiada własnego przedsiębiorstwa, a tylko dysponuje pakietem kontrolnym akcji lub udziałów,
· operatywno-kierowniczy – podstawą jest duże przedsiębiorstwo wytwarzające taniej niż inne i tym samym uzależniające od siebie inne przedsiębiorstwa.
8. Trust to korporacja gospodarcza monopolistyczna przedsiębiorstw, które zrzekają się swojej samodzielności gospodarczej i prawnej na rzecz tworzonego trustu, na czele którego stoi wspólny zarząd.
9. Fuzja – najsilniejsza forma związku przedsiębiorstw. Po połączeniu przedsiębiorstwa tracą całkowitą swoją niezależność.

Dwojakie ujęcie popytu

Popyt można rozpatrywać dwojako, w ujęciu: mikroekonomicznym i makroekonomicznym. W pierwszym ujęciu z wymienionych rozróżniamy:

• popyt indywidualny - określa wielkość popytu od strony pojedynczego, konkretnego podmiotu gospodarczego na określone dobro przy różnych cenach,

• popyt rynkowy - suma popytów indywidualnych, który obrazuje wielkość popytu wszystkich podmiotów gospodarczych na określone dobro przy różnych cenach.

W wyżej wymienionych przypadkach rozmiar popytu jest mierzony w jednostkach fizycznych. W ujęciu makroekonomicznym rozróżniamy:

• popyt globalny (zagregowany) - określa wielkość popytu na wszystkie dobra lub ich określone grupy ze strony wszystkich nabywców.

W wyżej wymienionym przypadku rozmiar popytu jest mierzony wartościowo przy określonym ogólnie poziomie cen.

Przedstawianie popytu

Popyt możemy przedstawić w postaci:

• tabeli - zestawienie różnych możliwych cen danego dobra i odpowiadających mu rozmiarów popytu,

• wykresu - przeniesienie danych z tabeli do układu współrzędnych umożliwia graficzne zilustrowanie popytu w postaci tzw. krzywej popytu, na tej krzywej każdemu punktowi odpowiada określona cena p (ang. price) i wielkości popytu q_d (ang. quantity demand) przy tej cenie.

Rodzaje popytu

• Popyt efektywny – chęć nabycia towaru poparta jest posiadaniem odpowiedniego ekwiwalentu.

• Popyt potencjalny – oznacza pragnienie nabycia określonego dobra nie poparte możliwościami dochodowymi.

W przypadku poprawy sytuacji dochodowej nabywcy popyt potencjalny może się przekształcić w popyt efektywny.

• ze względu na rodzaj dobra:

  • popyt substytucyjny

  • popyt komplementarny

• ze względu na elastyczność cenową:

  • popyt sztywny (nieelastyczny) - zmiana ceny nie wywołuje zmian popytu

  • popyt elastyczny

  • popyt neutralny

Czynniki kształtujące wielkość popytu (Determinanty popytu)

• związane z rynkiem:

  • wielkość dochodów,gdy wzrasta dochód, wzrasta również popyt na dane dobro (i odwrotnie)

  • cena towaru:

    • ceny substytutów,

    • ceny dóbr komplementarnych,

    • przewidywania co do kształtowania się cen w przyszłości,

    • antycypacja popytu, czyli wyprzedzanie faktycznego popytu (np. wykupywanie towaru przed zapowiedzianą podwyżką, tak jak to miało miejsce w Polsce przed 1 maja 2004),

• nie związane z rynkiem (pozarynkowe):

  • preferencje konsumentów:

    • gusty konsumentów,

    • upodobania i przyzwyczajenia,

  • moda,

  • czynniki demograficzne:

    • liczba ludności,

    • struktura wiekowa konsumentów,

    • struktura płciowa konsumentów,

    • stan cywilny,

    • poziom wykształcenia,

    • wyznanie,

  • warunki geograficzne

  • warunki klimatyczne,

  • pora roku,

  • poziom zamożności,

  • sytuacja gospodarcza,

• sytuacja polityczna.

27.09.2009

Uproszczone formy rachunkowości

Osoba fizyczna musi wybrać formę opodatkowania. Z podatku dochodowego można rozliczać się w formie zryczałtowanej i na zasadach ogólnych.

Karta podatkowa

F. zryczałt. Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

Forma opodatkowania skala podatkowa progres.

Zas.ogólne skala liniowa

Do form zryczałtowanych zaliczamy kartę podatkową. Wartość podatku jest wynikiem decyzji Urzędu Skarbowego (na wniosek podatnika) a nie faktycznie osiągniętych dochodów. Podatnik zobligowany jest do opłacania stałego miesięcznego ryczałtu.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych płacony jest jako % stawka od osiąganego przychodu. W formie tej nie można odliczyć sobie kosztów działalności. Stawka ryczałtu to 20%, 17%, 8,5%, 5,5%, 3%

1) 20% dla przychodów osiąganych w zakresie wolnych zawodów,

• przychodów osiąganych z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych

umów o podobnym charakterze od nadwyżki ponad równowartość kwoty 4.000 EUR.

2) 17% m. in. dla przychodów ze świadczenia usług:

• reprodukcji komputerowych nośników informacji,

• pośrednictwa w sprzedaży pojazdów mechanicznych, pośrednictwa w sprzedaży części i akcesoriów do pojazdów mechanicznych, pośrednictwa w sprzedaży motocykli oraz części i akcesoriów do nich,

• pośrednictwa w handlu hurtowym,

• hoteli, świadczonych przez obiekty noclegowe turystyki oraz inne miejsca krótkotrwałego

zakwaterowania,

• parkingowych, obsługi centrali wzywania radio-taxi, pilotowania, organizatorów i pośredników turystycznych,

• w zakresie zarządzania nieruchomościami, świadczonych na zlecenie,

• wynajmu samochodów osobowych, wynajmu pozostałych środków transportu,

• doradztwa w zakresie sprzętu komputerowego, w zakresie oprogramowania, przetwarzania danych.

3) 8,5% m.in. dla:

• przychodów z działalności usługowej, w tym z działalności gastronomicznej w zakresie przychodów ze sprzedaży napojów o zawartości powyżej 1,5% alkoholu,

• przychodów z działalności polegającej na wytwarzaniu przedmiotów (wyrobów) z materiału

powierzonego przez zamawiającego,

• prowizji uzyskanej przez komisanta ze sprzedaży na podstawie umowy komisu,

• prowizji uzyskanej przez kolportera prasy na podstawie umowy o kolportaż prasy,

• przychodów ze świadczenia usług związanych z prowadzeniem przedszkoli oraz oddziałów

przedszkolnych w szkołach podstawowych, w tym specjalnych – dotyczy wyłącznie przygotowania dzieci do nauki w szkole,

• przychodów ze świadczenia usług związanych z ogrodami botanicznymi i zoologicznymi oraz obszarami z obiektami chronionej przyrody,

• przychodów z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów

o podobnym charakterze od kwoty stanowiącej równowartość 4.000 EUR.

4) 5,5% m.in. dla:

• przychodów z działalności wytwórczej, robót budowlanych lub w zakresie przewozów ładunków taborem samochodowym o ładowności powyżej 2 ton,

• uzyskanej prowizji z działalności handlowej w zakresie sprzedaży jednorazowych biletów

komunikacji miejskiej, znaczków do biletów miesięcznych, znaków opłaty skarbowej, znaczków pocztowych, żetonów i kart magnetycznych do automatów.

5) 3,0% m.in. dla przychodów:

• z działalności gastronomicznej, z wyjątkiem przychodów ze sprzedaży napojów o zawartości powyżej 1,5% alkoholu,

• z działalności usługowej w zakresie handlu.

Ponadto 10% zryczałtowanym podatkiem objęte są także – począwszy od 1 stycznia 2003r.

– przychody zaliczane do przychodów z działalności gospodarczej uzyskane z odpłatnego zbycia praw majątkowych lub nieruchomości wykorzystywanych w działalności gospodarczej.

Opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podlegają przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej, w tym również, gdy działalność ta jest prowadzona w formie spółki cywilnej osób fizycznych oraz w formie spółki jawnej osób fizycznych.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych w 2006 r. mogą opłacać podatnicy, którzy w 2005 r. uzyskali przychody z działalności gospodarczej w wysokości nieprzekraczającej 250.000 euro (979.150 zł).

Dodatkowym ograniczeniem korzystania z rozliczeń ryczałtowych jest sprzedaż towarów lub wykonywanie usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy- nie można wówczas stosować tej formy opodatkowania.

Podatek – przymusowe bezzwrotne świadczenie na rzecz państwa.

Skala progresywna podatkowa polega na tym, że wraz ze wzrostem dochodów płacimy wyższe podatki.

Rozliczenie na zasadach ogólnych to książka przychodów i rozchodów. Kwota podatku jest odprowadzana od dochodu.

Przychód – kup = dochód

Skala podatkowa na 2009/2008

18% - 19%

85.528 zł do

32% - 30%, 40%

Skala podatkowa progresywna daje możliwość odliczenia ulg i rozliczenia się z małżonkiem.

Skala liniowa 19% - płacony od dochodu, nie ma możliwości stosowania ulg i rozliczeń z małżonkiem.

Przykład

Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarcza kpir opodatkowana skalą progresywną. Osiągnęła w 2009 r. 95 tys. Oblicz wartość podatku należnego do Urzędu.

18% do 85.528

14.839,02 + 32% nadwyżki ponad 85.528

14.839,02 + (9472 x 32%) = 14.839,02 + 3.031,04 = 17.870,06 zł

Klasyfikacja podatków
bezpośrednie
dochodowe
- pit – osoby fiz. 18% 32% - cit – os.prawne 19%

	Netto	Kwota VAT	Brutto	Poprz.form.	US
I producent (jedn.k.wytworz.)	100,00	22	122,00	-	22
II Hurtownia (cena zakupu netto+marża)	125,00	27,50	152,50	22	5,50
III detal (c.z.n.+marża)	175,00	38,50	213,50	27,50	11

VAT naliczony – od faktur zakupu

VAT należny – od faktur sprzedaży

Jeżeli VAT nalezny jest większy od naliczonego to mamy zobowiązanie wobec US, jeśli naliczony > należnego to należność od US.

Przychód – kup = dochód

04.10.2009

Cena brutto = cena netto x 122%

$$cena\ netto = \ \frac{\text{cena\ brutto}}{\ 122\%}$$

204,92 x 22% = 45,08

100,00 x 22% = 22,00

60,98 x 22% = 13,42

80,50

Zadanie

Firma XYZ zajmująca się działalnością handlową i będąca płatnikiem VAT zakupiła w dn. 01.09 towar o wartości brutto (F VAT 1) 1500 zł, 03.09 (FVAT2) – 2.000,-zł.

Ta sama firma sprzedała wyżej zakupiony towar w dn.10.09 FaVAT Sp.3 i 11.09.FaVAT Sp.4

Zrealizowana marża to 20% wartości zakupu

Netto VAT netto VAT brutto

Sp.1- 1500 – 1229,51 270,49 Sp.3.- 1475,41 324,59 = 1800,00

Sp2- 2000 – 1639,34 360,66 Sp.4.-1967,21 432,79 = 2400,00

Bilans – sprawozdanie finansowe składane przez osoby prawne, jednostki budżetowe i przy obrocie > 800 ty. Euro bez osobowości prawnej, banki, ubezpieczyciele, fundusze inwestycyjne.

Jeśli firma rozpoczyna działalność od II połowy roku, to można dodać do następnego roku.

Płynność – możliwość zamiany poszczególnych składników majątku na gotówkę.

Inne środki pieniężne – czeki weksle – największa płynność.

Wymagalność – harmonogram spłat.

Aktywa – majątek z przeszłych zdarzeń, którego celem jest uzyskanie zysku w przyszłości.

Środek trwały – okres użytkowania powyżej roku, kompletny, zdatny do użytku.

12 miesięcy obrotu

Półprodukt

Produkcja w toku

Materiał Produkt gotowy

(np.tusza wieprzowa)

Kasa

Inwestycje

Należności

Kapitały własne Kapitały obce

Powierzone – w momencie założenia firmy długoterminowe

Samofinansowania- wracają w toku krótkoterminowe

Podział zysku
Obligatoryjny (odpis obowiązkowy lub dotyczy to przedsiębiorstwa państwowego – odprowadzić do budżetu państwa)

18.10.2009

Majątek przedsiębiorstwa i źródła jego finansowania.

Operacje gospodarcze, rachunek zysków i strat.

Operacje gospodarcze

Bilans i rzs łączy jedna pozycja – ZYSK

Bilans i rzs są to sprawozdania finansowe, których obligatoryjność w jednostkach gospodarczych wynika z przepisów o rachunkowości (29.09.94). Punktem stycznym tych dwóch sprawozdań jest zysk netto osiągany przez przedsiębiorstwo. W przedsiębiorstwie zachodzą różne zdarzenia gospodarcze: - operacje gospodarcze, które mogą mieć charakter bilansowy – powodując zmiany w składnikach bilansu, a także wynikowy – zmieniając wartość przychodów i kosztów lub bilansowo – wynikowe. Operacje gospodarcze o charakterze bilansowym mogą przybierać cztery formy:

1. A+, A-

2. P+, P-

Typy te nie zmieniają sumy bilansowej.

1. A+, P+

2. A-, P-

Dwie ostatnie zwiększają lub zmniejszają sumę bilansową.

Rachunek zysków i strat jest statyczną metodą ustalenia wyniku finansowego przedsiębiorstwa. Grupuje on koszty i przychody według:

1. Działalności operacyjnej, czyli głównej – podstawowej,

2. Pozostałej działalności operacyjnej, czyli taka, która wynika z działalności podstawowej, ale nie jest z nią bezpośrednio związana,

3. Działalności finansowej, związanej z operacjami na składnikach finansowych.

Rachunek zysków i strat może przybierać dwa warianty:

1. Porównawczy

2. Kalkulacyjny

Ad. 1 tworzony jest przez firmy, które klasyfikują koszty według rodzaju (prowadzą ewidencję kosztów na kontach zespołu „4”

1. Amortyzacja

2. Zużycie materiałów i energii

3. Wynagrodzenia

4. Ubezpieczenia

5. Podatki i opłaty

6. Usługi obce

7. Pozostałe koszty

Ad. 2 tworzony jest przez jednostki, które prowadzą ewidencję kosztów wg miejsc powstania (układ funkcjonalny kosztów) np.:

1. Koszty działalności operacyjnej

2. Koszty sprzedaży

3. Koszty zarządu

A także przez jednostki, które najpierw prowadzą ewidencję kosztów rodzajowych, później zaś przenoszą je na układ funkcjonalny w celu kalkulacji kosztu (układ kalkulacyjny)

PRZYCHÓD – wartość sprzedaży towarów i usług – wynik, iloczyn ilości sprzedaży przez cenę jednostkową.

KOSZT – nakład, zużycie związane z wyprodukowaniem określonej ilości produktów.

Wynik finansowy powstały w toku działalności może być podzielony w sposób:

1. Obligatoryjny:

- przedsiębiorstwa państwowe – 15% do budżetu państwa

- spółdzielnia – 5% na fundusz zasobowy

- Spółka akcyjna – 8% na kapitał zapasowy do momentu osiągnięcia przynajmniej 1/3 kapitału akcyjnego

1. fakultatywny – pełna dowolność

W rachunkowości wartość firmy – (wartości niematerialne i prawne) jest to różnica między ceną nabycia innej jednostki lub jej zorganizowanej części a wartością godziwą przejętych aktywów netto. Jeżeli cena nabycia jednostki lub jej zorganizowanej części jest niższa od wartości godziwej przejętych aktywów, to różnica stanowi ujemną wartość firmy. Jeżeli cena nabycia jednostki lub jej zorganizowanej części jest wyższa od wartości godziwej przejętych aktywów netto, to różnica stanowi dodatnią wartość firmy.

Wartość firmy musi być amortyzowana metodą liniową przez okres nie krótszy niż 5 lat. W uzasadnionych przypadkach może on zostać wydłużony do 20 lat.

Gdy wartość firmy powstaje w wyniku przejęcia innego podmiotu na podstawie MSSF 3 (odnosi się do łączenia spółek, dla których umowa transakcji połączenia/przejęcia została zawarta w dniu 31 marca 2004 lub później), to wówczas jest zakaz jej amortyzacji. Należy przeprowadzać test na utratę wartości firmy.

08.11.2009

Uzupełnij brakujące wielkości:

Przychody ze sprzedaży 1.896.000,-

Wartość sprzedanych towarów wg cen zakupu 1.385.976,-

Zysk brutto ze sprzedaży 510.024,-

Koszty działalności operacyjnej 227.520,-

Zysk ze sprzedaży 282.504,-

Pozostałe przychody operacyjne 0

Pozostałe koszty operacyjne 3.084,-

Zysk z działalności operacyjnej 279.420,-

Przychody finansowe 860,-

Koszty finansowe 16.950,-

Zysk z działalności gospodarczej 263.330,-

Zyski nadzwyczajne 109,-

Straty nadzwyczajne 208,-

Zysk brutto 263.231,-

Koszty to całokształt zużytych zasobów w trakcie prowadzonej działalności gospodarczej.

Koszty mogą powstawać w momencie wydatku, ale bardzo często wyprzedzają wydatki lub odwrotnie.

Klasyfikacja kosztów to podział kosztów wg różnych kryteriów.

Klasyfikacja taka może służyć do ustalania wyniku finansowego czyli rachunku zysków i strat lub kalkulacji kosztów, która ma na celu ocenę efektywności przedsięwzięć, efektywności – wydajności pracy, lub określaniu ceny.

Koszty działalności podstawowej, operacyjnej grupujemy w koszty wg.:

1. rodzaju

1. amortyzacja

2. zużycie materiałów i energii

3. usługi obce

4. podatki i opłaty

5. wynagrodzenia

6. ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia na rzecz pracowników

7. pozostałe koszty rodzajowe

do rzs porównawczego

1. wg miejsc powstania

1. koszty działalności operacyjnej

2. koszty sprzedaży

3. koszty ogólnego zarządu

jest to układ funkcjonalny kosztów i firma może sporządzić rachunek zysków i strat w wariancie kalkulacyjnym

1. w podziale na koszty stałe i koszty zmienne

koszty stałe nie zmieniają się pod wpływem zmiany wielkości produkcji np. amortyzacja, natomiast koszty zmienne uzależnione są od zmian wielkości produkcji np. zużycie materiałów i energii.

Przychody/koszty operacyjne
Pozostałe przychody/pozostałe koszty operacyjne
Przychody finansowe/koszty finansowe

Pozostałe koszty operacyjne – są pośrednio związane z działalnością operacyjną. Należą tutaj koszty związane z likwidacją środków trwałych, a także wartości niematerialnych i prawnych oraz nieruchomości należących do inwestycji zapłacone lub naliczone kary, grzywny, odszkodowania. Przedawnione nieściągalne należności, przekazane darowizny, koszty postępowań spornych.

Niewyksięgowana wartość umorzeń, kary płacone innym, VAT od darowizny, VAT od środka trwałego – od wartości początkowej.

Koszty finansowe – koszty związane z operacjami finansowymi dokonywanymi przez jednostkę. Zaliczamy tu – koszty obrotu papierami wartościowymi, zapłacone bądź naliczone odsetki wystawione przez kontrahentów, ujemne różnice kursowe, utracone dyskonta weksli.

Zyski powiększają wynik działalności gospodarczej, straty go pomniejszają.

Część kosztów i przychodów osiąganych przez przedsiębiorstwo nie stanowi kosztów uzyskania przychodów, czyli są to koszty i przychody nieopodatkowane. Koszty niepodatkowe dodaje się do zysku brutto, czyli zwiększają podstawę opodatkowania, natomiast przychody nieopodatkowane odejmowane są od zysku brutto, czyli zmniejszają podstawę opodatkowania.

Koszty niepodatkowe to – wypłaty odszkodowań z tytułu wypadków przy pracy, koszty reprezentacji, grzywny, kary, odsetki wynikające z postępowań karno – skarbowych, odsetki od zobowiązań podatkowych i publiczno – prawnych, wpłat na PFRON oraz odsetek za nieterminowe wpłaty.

Przychody niepodatkowe – umorzone, zwrócone lub zaniechane podatki, odsetki związane ze zwrotem nadpłaconych podatków, naliczone odbiorcom a nie otrzymane odsetki za nieterminową zapłatę należności.

Przychód – wartość sprzedanych towarów, produktów i usług – iloczyn ilości i ceny (netto).

Zadanie:

W przedsiębiorstwie państwowym zysk netto wynoszący 126.000,- został podzielony w następujący sposób:

1. wpłata do budżetu 15% - 18.900,-

2. podział fakultatywny:

1. fundusz przedsiębiorstwa 45% - 48.195,-

2. ZFŚS 23% 24.633,-

3. Nagrody dla pracowników 30% 32.130,-

4. Prowizja dla kierownictwa 1% 1.071,-

5. Inne cele społeczne 1% 1.071,-

22.11.2009

Pieniądz i system bankowy, kapitalizacja odsetek, dyskonto.

Pieniądz – powszechnie akceptowany środek płatniczy danego kraju, którego cechami charakterystycznymi są m.in.:. trwałość materiału, podzielność, wykonany z materiału umożliwiającego przechowywanie, przenoszenie, zróżnicowanie wartości.

Pieniądz pełni funkcję płatniczą, wymienną, stanowi środek tezauryzacji (gromadzenie skarbu).

NBP - Bank centralny państwa. Stoi na czele systemu bankowego, kształtuje politykę oprocentowania (Rada Polityki Pieniężnej) kredytów i depozytów. Jedyny emitent pieniądza – funkcja emisyjna. Obsługa budżetu państwa.

System banków komercyjnych:

Aktywne

- akcje kredytowe

Firmy:

- inwestycyjny (długoterminowy, na ogół w transzach)

- obrotowy (na ogół krótkoterminowy)

Osoby fizyczne:

- w rachunku bieżącym

- hipoteczny

- konsumpcyjne

Bierne:

- depozyty

Zdolność kredytowa – zdolność płacenia rat kredytowych z odsetkami po opłaceniu zobowiązań bieżących (z kosztami utrzymania).

Działalność aktywna banków to udzielanie kredytów osobom fizycznym i kredytów konsumpcyjnych w ramach kont oszczędnościowych, hipoteczne, a także dla podmiotów gospodarczych: kredyty obrotowe związane z bieżącą działalnością, inwestycyjne związane z finansowaniem nowych przedsięwzięć, wypłacane w transzach lub w całości.

Działalność bierna to działalność depozytowa, polegająca na prowadzeniu rachunków bieżących firm, kont oszczędnościowo – rozliczeniowych, lokacyjnych osób fizycznych.

Inna działalność banków – rozliczenia międzybankowe, działalność kantorowa, maklerska, prowadzenie skrytek sejfowych, doradztwo.

Kapitalizacja odsetek:

$$\mathbf{Odsetki =}\frac{\mathbf{K\ x\ Opr.\%\ x\ ilosc\ dni\ (t)}}{\mathbf{365}}$$

$$\mathbf{Opr.okresu =}\frac{\mathbf{\ Opr.\%\ x\ ilosc\ dni\ (t)}}{\mathbf{365}}\mathbf{= K\ x\ o}\mathbf{\text{pr.okresu}}$$

Kwota przyszła F = K + K x opr. okresu

Odsetki

F = K (1 + opr. okresu)

Przykład:

K = 10.000,-

Opr.= 5%

T = 30 dni

F = ?

Odsetki = 41,10

F = 10.000,- + 41,10 = 10.041,10

$$\mathbf{Opr.okresu =}\frac{\mathbf{\ 5\%\ x\ 30\ dni\ (t)}}{\mathbf{365}}\mathbf{= ok.0,41\%}$$

F = K(1 + opr. okresu) = 10.000,- (1+0,41%)=10.041,-

Zadanie:

Oblicz oprocentowanie i wartość kwoty przyszłej ze środków pieniężnych zdeponowanych w wysokości 150.000 na lokacie oprocentowanej w wysokości 7% na okres 183 dni.

5.264,38

1,0351 oprocentowanie okresu

F=155.264,38

Zadanie 2:

K=45.000

Opr.=6%

T=92 dni

680,55

Opr. okresu= 1,51232876

F= 45.000 x 1,0151 = 45.680,55

D Y S K O N T O

Lokata Dyskonto

K = 10.000 K = ?

F = ? F = 10.000

$$\mathbf{K = \ }\frac{\mathbf{F}}{\mathbf{(1 + opr.okresu)}}$$

Obliczanie wartości obecnej (K) dla znanej wartości przyszłej (F) nazywa się dyskontowaniem np. dyskontowanie weksla jest realizacją weksla, którego termin wymagalności przypada w przyszłości.

Różnica między wartością przyszłą weksla, a kwotą, jaką wart jest weksel na dzień dzisiejszy stanowi stopa dyskonta weksla (dyskontowa).

Zadanie:

Oddano do dyskonta weksel o wartości przyszłej 80 000, stopa dyskontowa wynosi 3%, termin wykupu 61 dni.

0,50136986

79.601,99

Zadanie:

Przedsiębiorca przedstawił weksel do dyskonta o wartości 140 tys. z terminem wykupu 92 dni. Stopa dyskontowa 8%

% = 2,02

140 000/1,0202 = 137 227,99

Kapitalizacja odsetek – jest to doliczanie naliczonych odsetek do kwoty kapitału. Odsetki zwykłe proste, to odsetki naliczane przez cały okres lokaty od tej samej podstawy. W przypadku kapitalizacji odsetek mamy zmieniającą się podstawę. Im częstsza kapitalizacja, tym sytuacja korzystniejsza dla inwestora.

Przykład:

Bank A oferuje 5% oprocentowania na lokacie, Bank B również 5%, odsetki – kapitalizacja kwartalna.

Kwota lokaty 100.000,-

1. 100.000,- x 5% = 5.000,-

2. 100.000,-, 5%

$$\mathbf{Opr.okresu =}\frac{\mathbf{\ 5\%\ x\ 91\ dni\ (t)}}{\mathbf{365}}\mathbf{= 1,25\%\ na\ kwartal}$$

101.250,-

F = K (1 + opr. okresu)ⁿ

06.12.2009

Znaczenie kapitału obcego

Przy rozpoczęciu działalności gospodarczej bezpieczniejszą formą finansowania przedsięwzięcia jest kapitał własny. Kapitał obcy w tej fazie jest kolejnym kosztem, w wysokich kosztach rozpoczętej działalności. W trakcie trwania działalności przedsiębiorstwa przedsiębiorcy korzystają z kapitału obcego, który może przybierać różne formy: kredyt, leasing, odroczona f-ra, kredyt kupiecki. Kapitał obcy oprócz zasilenia jest czynnikiem niezaburzającym niezależności menadżerskiej. Wiele firm po9siadających wystarczającą ilość środków własnych korzysta z kapitału obcego chcąc podwyższyć rentowność, opłacalność kapitału całkowitego, podwyższyć zyskowność.

Takie wykorzystanie kapitału nazywane jest efektem dźwigni finansowej.

Z dodatnim efektem dźwigni finansowej spotykamy się wówczas, gdy koszt jego wykorzystania (odsetki) są niższe niż jego udział w zyskowności. Odwrotną sytuacją jest efekt maczugi finansowej.

Wartość pieniądza w czasie.

1. Na jaką kwotę powinien być wystawiony weksel z terminem płatności 60 dni, jeśli kwota zobowiązania wynosi 74.000 a stopa odsetek wekslowych w stosunku rocznym 9% [1,48]

Odpowiedź: 72.905,21 zł

1. Przedsiębiorca kupił 26 tyg. [182 dni] bony skarbowe, których wartość w cenach nominalnych (wykupu) wynosi 100.000 z dyskontem 2,46%. Jaką kwotę zapłacił za zakupione bony? Ile wyniesie jego zarobek, jeżeli sprzeda je w terminie wykupu.

Odpowiedź: $\frac{100.000}{(1 + 0,0246)}$= $\frac{100.000}{1,0246} = 97.599,06$

Zarobek: 2.400,94

1. Przedsiębiorca – posiadacz weksla wystawionego na kwotę 42.630 zł zdyskontował ten weksel w banku na 3 m-ce (91 dni) przed terminem płatności. Stopa dyskonta wynosi 6% w stosunku rocznym. Jaką kwotę otrzyma przedsiębiorca za ten weksel.

Odpowiedź: 42.630 zł, 91 dni, 6% rocznie

Oprocentowanie okresu 1,50%

41.990,55 ≈ 42.000,00

Przedsiębiorca czy spółka, zanim zdecyduje się na skorzystanie z leasingu, często rozważa opłacalność bankowego kredytu w zestawieniu z leasingiem finansowym lub operacyjnym. Ta zaś zależna jest od przedmiotu którego kredyt lub leasing ma dotyczyć a także od finansowej sytuacji samego przedsiębiorstwa. Jeżeli chodzi o zakup pojazdu, komputerów lub innego sprzętu biurowego albo linii produkcyjnej czy nawet nieruchomości mającej służyć jako biuro lub hala produkcyjna, możliwe są zawsze dwie opcje a więc skorzystania z kredytu bankowego lub z leasingu. W wielu przypadkach zarówno wyspecjalizowana firma leasingowa jak również bank posiadają w swej ofercie zarówno leasing jak i kredyt, dzięki czemu można zasięgnąć bardziej obiektywnej porady, doradztwa i rzetelnego porównania tych dwóch sposobów finansowania środka trwałego.
Jeżeli chodzi o leasing, to rozróżnia się podstawowe dwa jego rodzaje a więc leasing finansowy zwany też kapitałowym, i drugi rodzaj - leasing operacyjny. Należy zwrócić uwagę na podobieństwo w swej istocie leasingu finansowego do kredytu bankowego. Dlatego, że przedmiot leasingu finansowego staje się własnością leasingobiorcy. Kosztem w tym wypadku są wyłącznie amortyzacyjne odpisy dokonywane od przedmiotu leasingu oraz odsetki. Oczywiście przedmiotem leasingu mogą być tylko środki trwałe a w przypadku kredytu przedmiotem umowy jest gotówka. Leasing finansowy jest generalnie mniej korzystnym rozwiązaniem dla przedsiębiorców w porównaniu z leasingiem operacyjnym i dotyczy najczęściej zakupu sprzętu medycznego objętego ulgową, 7- procentowa stawką podatku VAT. Natomiast w przypadku leasingu operacyjnego przedmiot takiego leasingu pozostaje własnością leasingodawcy. Taka konstrukcja jest dla przedsiębiorcy znacznie korzystniejsza z punktu widzenia kosztów uzyskania przychodu, w które wlicza raty leasingowe płacone leasingodawcy i tym samym wykazuje mniejszy zysk. Stanowi dla przedsiębiorcy podatkową tarczę której mianem określa się jego oszczędność jaką uzyskał na podatku w wyniku zmniejszenia podstawy opodatkowania w związku z poniesieniem przezeń jakichś kosztów. Zasadniczą więc korzyścią która wiąże się z wyborem leasingu operacyjnego (zamiast leasingu finansowego lub kredytu) jest możliwość zaliczenia czynszu leasingowego do kosztów uzyskania przychodu, w dniu poniesienia kosztu. Oczywiście pod warunkiem, że przedsiębiorstwo wykazuje zysk który jest wyższy od leasingowych rat. Istotną do rozważenia kwestia jest ta dotycząca okresu na jaki umowa leasingu miałaby zostać zawarta. Jeżeli bowiem chodzi nam o to, aby koszty rozłożyć w jak najdłuższym czasie to mija się z celem zawieranie umowy leasingu na okres minimalny a więc np. na 24 miesiące. Zdecydowanie lepiej jest zawrzeć w takim wypadku długoterminową umowę leasingową trwająca tyle co okres standardowej amortyzacji, czyli 60 miesięcy. Krótki okres obowiązywania umowy leasingu może opłacać się tym przedsiębiorcom, którzy mają dochody wysokie i zależy im aby w całym tym okresie znacząco obniżyć podstawę opodatkowania. Należy jednak pamiętać, że powyższe nie dotyczy umów leasingu gruntów jak również leasingu kapitałowego.

Jak wspomniano więc, cechą wyróżniającą leasing operacyjny spośród innych sposobów finansowania jest to, że w ramach niego środki trwałe bez konieczności ich zakupu udostępniane są przedsiębiorstwu. Porównując leasing z kredytem w aspekcie opłacalności dla przedsiębiorstwa należy jednak pamiętać i o tym, że skoro w przypadku leasingu operacyjnego przedmiot leasingu nie staje się własnością leasingobiorcy, przeto nie ma on prawa do naliczania amortyzacji leasingowanego środka trwałego. W przypadku kredytu, przeciwnie, zakupiony na kredyt środek trwały daje możliwość amortyzacji. Jest to podstawowa praktyczna różnica dla przedsiębiorcy. Należy przy tym pamiętać, że amortyzacja nie jest wydatkiem ponoszonym przez przedsiębiorcę chociaż odliczana jest od podstawy opodatkowania. Jest więc kosztem specyficznym zwanym potocznie "kosztem papierowym". Różny jest (ustawowo określony) poziom stawek amortyzacyjnych w zależności od rodzaju środka trwałego. Określają one w jakiej części oraz przez ile lat wartość zakupionego środka trwałego może być odliczana od podatku. Dodatkowo należy pamiętać i o tym, ze w przypadku kredytu kosztem uzyskania przychodu są odsetki. Mając więc dwie konkretne oferty możliwego finansowania a mianowicie kredytu oraz leasingu, można przeprowadzić symulację która z nich pozwoli szybciej wrzucić w koszty wydatek. Jednak na tym etapie nasuwa się pytanie o dostępność tych źródeł finansowania a konkretnie o wymaganie jakie stawiają banki i firmy leasingowe podmiotom gospodarczym zainteresowanym kredytem lub leasingiem. Kredyt jest podstawowym i można powiedzieć że klasycznym źródłem finansowania dla przedsiębiorstw małych oraz średnich. Jednak aby załóżmy przedsiębiorca mógł otrzymać kredyt, musi wykazać się zdolnością kredytową a z tym bywa różnie. Wymagania banków w tym zakresie są twarde i bezlitosne. Z tym wiąże się również dość uciążliwa dla przedsiębiorcy procedura związana z przedkładaniem wymaganych przez banki dokumentów mających posłużyć do oceny zdolności kredytowej przedsiębiorcy. Należy tu wspomnieć o takich dokumentach jak stricte identyfikacyjnych związanych z formą prowadzonej działalności gospodarczej, dokumentów finansowo-majątkowych, zaświadczeń oraz opinii o nieposiadaniu zobowiązań publicznoprawnych (wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz wobec Urzędu Skarbowego), nie starszych jak 30 dni. Ubiegający się o kredyt przedsiębiorca musi też liczyć się z tym, ze zostanie poproszony przez bank o przedstawienie biznes planu który ma przekonać bank do tego, że kredyt umożliwi zrealizowanie inwestycji która przyniesie zysk i nie będzie problemów ze spłatą kredytu. Bank może też zażądać dotychczas zrealizowanych przez przedsiębiorcę kontraktów oraz podpisanych umów biznesowych. Nie sposób oczywiście nie wspomnieć też o zabezpieczeniach wymaganych przez banki jak hipoteka, zastaw rejestrowy lub poręczyciel kredytu. W przypadku natomiast omawianego leasingu, skoro środek trwały będący jego przedmiotem nie staje się własnością leasingobiorcy, akceptacja leasingobiorcy jako klienta jest generalnie bardziej uproszczona niż w przypadku kredytu i co często ważne dla przedsiębiorcy, czas oczekiwania na uruchomienie finansowania w formie leasingu jest znacznie krótszy niż w przypadku kredytu. W przypadku leasingu zazwyczaj jedynym sposobem zabezpieczenia jest weksel który wystawia leasingobiorca a zważywszy że przedmiot leasingu pozostaje własnością finansującego, więc i sam ten przedmiot jest zabezpieczeniem. Ponadto, korzystanie leasingowej formy finansowania w żaden sposób nie pomniejsza i nie ogranicza w oczach banku zdolności kredytowej przedsiębiorcy.
Generalnie, prócz wcześniej wymienionych, podstawowe argumenty które przemawiają za leasingiem podaje się następujące:
- brak pobierania opłat dodatkowych oraz prowizji przez firmy leasingowe, przynajmniej przez większość z tych firm,
- możliwość zaliczenia opłaty wstępnej w koszty uzyskania przychodu przy czym istotne jest aby jako taka była wyodrębniona w postanowieniach umowy leasingu,
- możliwość optymalizacji bieżącej podstawy opodatkowania w leasingu operacyjnym podatkiem dochodowym jako że każda rata leasingowa dla korzystającego z leasingu stanowi koszt uzyskania przychodu (w przeciwieństwie do rat kredytowych),
- możliwość dopasowania struktury leasingowych rat do indywidualnych potrzeb korzystającego z leasingu,
- ubezpieczenia przedmiotu leasingu dokonuje leasingodawca i jako właściciel przedmiotu leasingu opłaca ubezpieczenie przez cały okres trwania umowy leasingu a z racji tego, że jest to przedmiot jego działalności i w każdym przypadku dokonuje ubezpieczenia przedmiotu leasingu, więc ubezpieczyciel oferuje mu dogodniejsze warunki ubezpieczenia od tych, jakie zaproponowałby przedsiębiorcy korzystającemu z leasingu,
- jeżeli u korzystającego przedsiębiorcy wystąpią finansowe problemy, dopuszczalne jest za zgodą finansującego przeniesienie praw i obowiązków wynikających z umowy leasingu na osobę trzecią.
Natomiast przy zakupie środka trwałego na kredyt nabyty środek trwały staje się własnością kredytobiorcy i to niezależnie od tego, że zabezpieczeniem kredytu jest hipoteka czy też zastaw rejestrowy. Niewątpliwie tez kredytobiorca może liczyć w trakcie trwania umowy kredytu na zmniejszenie odsetek (w przypadku kredytu o zmiennym oprocentowaniu) a to oczywiście oznacza potanienie kredytu.

	Leasing operacyjny	Leasing finansowy
cel umowy	używanie środka trwałego bądź jego używanie i zakup	używanie i zakup środka trwałego bądź jego używanie i zakup
okres trwania umowy	ze względów podatkowych zazwyczaj okres ten jest krótszy niż okres amortyzacji podatkowej (jednak nie krótszy niż 40% tzw. normatywnego okresu amortyzacji środków trwałych bądź 10 lat - w przypadku nieruchomości)	brak ograniczeń prawnych w tym zakresie - okres ten może być w pełni dowolny, choć w praktyce często jest on zbliżony do okresu amortyzacji
podatek dochodowy	odpisów amortyzacyjnych od przedmiotu umowy dokonuje finansujący; czynsz leasingowy, opłaty wstępne i inne wydatki związane z używaniem przedmiotu umowy są kosztem uzyskania korzystającego	odpisów amortyzacyjnych od przedmiotu umowy dokonuje korzystający; kosztem uzyskania przychodów korzy-stającego jest element odsetkowy każdej z rat leasingowych
ustawa o rachunkowości	przedmiot umowy leasingu zaliczany jest do środków trwałych finansującego (jednak kryteria podziału na leasing operacyjny i finansowy są w tym przypadku zupełnie inne od kryteriów stosowanych dla potrzeb podatkowych)	przedmiot umowy leasingu zaliczany jest do środków trwałych korzystającego (jednak kryteria podziału na leasing operacyjny i finansowy są w tym przypadku zupełnie inne od kryteriów stosowanych dla potrzeb podatkowych)
VAT	leasing traktowany jako usługa; podatek VAT naliczany jest od każdej raty leasingowej i podlega odliczeniu przez korzystającego pod warunkiem używania przedmiotu dla potrzeb działalności opodatkowanej VAT (z pewnymi ograniczeniami)	w większości przypadków leasing traktowany jako dostawa towarów; podatek VAT naliczany jest „z góry" z chwilą wydania przedmiotu umowy; VAT podlega odliczeniu przez korzy-stającego pod warunkiem używania przedmiotu dla potrzeb działalności opodatkowanej VAT (z pewnymi ograniczeniami)

13.12.2009

Bezrobocie, inflacja, mierniki wzrostu gospodarczego i cykl koniunkturalny

Bezrobocie w Polsce wg ostatnich danych z GUS – 11,8%

Bezrobotnym jest osoba w wieku produkcyjnym nie posiadająca pracy i aktywnie jej poszukująca.

Praca pełni funkcję dochodową, ekonomiczną, społeczno – psychologiczną.

Stopa bezrobocia = bezrobotni/aktywni zawodowo x 100%

Wyrażona w procentach, jako miara bezrobocia w kraju.

Pracodawcy – popyt

Pracownicy – podaż

Z popytem na pracę utożsamiamy pracodawców potrzebujących pracy, jako czynnika wytwórczego.

Pracownik reprezentuje podaż, czyli oferuje pracę na rynku.

Bezrobocie jest zjawiskiem, w którym podaż na rynku pracy przewyższa popyt.

Rodzaje bezrobocia:

• strukturalne – długookresowe, związane z niedopasowaniem się popytu i podaży na rynku pracy, szkolnictwo

• technologiczne – postęp technologiczny eliminuje człowieka

• frykcyjne – krótkookresowe związane ze zmianami miejsca pracy

• koniunkturalne – związane z cyklem koniunkturalnym, czyli fazami, w które wchodzi gospodarka

• pozostałe – sezonowe, ukryte (nie ujęte w statystykach)

Przyczyny bezrobocia:

Okres transformacji ustrojowej – zmiany gospodarcze, nowe technologie, podniesienie efektywności gospodarowania, efektywności i wydajności pracy, ograniczenie niegospodarności i marnotrawstwa (prywatny właściciel)

Następstwa bezrobocia:

- z punktu widzenia ekonomicznego – mniejsze wpływy z podatków:

*dochodowych

*konsumpcyjnych

*majątkowych

- zwiększone wydatki socjalne (zasiłki dla bezrobotnych, zasiłki socjalne, finansowanie leczenia patologii społecznych)

Inflacja – stały, postępujący wzrost ogólnego poziomu cen. Przeciwnym zjawiskiem jest deflacja, czyli obniżanie się cen.

Rodzaje inflacji ze względu na tempo postępowania:

• Pełzająca – do 5%

• Krocząca – do 10%

• Galopująca od 10 do 100-150%

• Powyżej – hiperinflacja

Rodzaje inflacji ze względu na przyczyny powstania:

- popytowa,

- kosztowa (podyktowana wzrastającymi kosztami)

Sposoby walki z inflacją:

- ograniczenie płac

- polityka cenowa (likwidacja monopoli)

- polityka fiskalna (podwyższenie podatków, zmniejszenie wydatków – restrykcyjna)

- polityka pieniężna (podwyższenie % kredytów i depozytów)

Konsekwencje:

- zniechęca do oszczędzania

- sprzyja dłużnikom, krzywdzi wierzycieli

- sprzyja wydatkom konsumpcyjnym, a nie inwestycyjnym

- zaburza kalkulację kosztów w przedsiębiorstwie i zysku

- jest niekorzystna dla ludzi o stałych dochodach

Cykl koniunkturalny:

powinno być ok. 10 lat, aktualnie około 5 lat

Trend inaczej tendencja rozwojowa produkcji to wygładzona ścieżka obrazująca rozwój produkcji w długim okresie po wyeliminowaniu krótkookresowych wahań.

Cyklem koniunkturalnym nazywamy krótkookresowe odchylenia produkcji, aktywności gospodarczej od jej trendu. Polega na wahaniach produkcji, zatrudnienia, aktywności gospodarczej wokół długookresowych trendów. Obrazuje sytuację gospodarczą.

Fazy cyklu koniunkturalnego:

1. Rozkwit- duża zyskowność, duża dochodowość konsumentów, duży popyt inwestycyjny i konsumpcyjny, duża podaż, duże zaangażowanie w kredyty i wykorzystanie nowych technologii.

2. Kryzys gospodarczy – nadwyżka podaży, nadprodukcja, rosnące koszty kapitału obcego, wzrost bezrobocia, zwiększanie się ubóstwa, spadek zyskowności i dochodowości, ograniczenie popytu i podaży.

3. Depresja- dno koniunkturalne. Konsumenci nie mogą konsumować mniej, producenci – produkować taniej. W wyniku ingerencji państwa np. polityką pieniężną – obniżenie oprocentowania i polityką fiskalną (ekspansywna)- obniżenie podatków i wzrost wydatków – gospodarka się ożywia.

4. Ożywienie- wzrost popytu, rosnąca dochodowość, maleje bezrobocie, gospodarka zaczyna wchodzić w fazę rozkwitu.

Oddziaływanie państwa na cykl koniunkturalny:

1. Polityka pieniężna

2. Polityka fiskalna

3. Wspieranie eksportu

10.01.2010 r.

Mierniki wzrostu gospodarczego

Są to wielkości odzwierciedlające efekty gospodarowania w skali całej gospodarki narodowej.

PN – uwzględnia się podmioty polskie – także działające za granicą.

PNB – Produkt narodowy brutto (PNB, ang. Gross National Product, GNP) – miernik syntetyczny aktywności gospodarczej, wartość wszystkich dóbr i usług finalnych wytworzonych przez obywateli danego państwa w kraju i za granicą, oraz przez osoby prawne z siedzibą na jego terenie niezależnie od tego, czy podmioty te działają w kraju, czy za granicą.

Pomijane są dochody obcokrajowców w danym państwie.

Dlatego też nie odzwierciedla faktycznej kondycji gospodarki. Stosuje się zatem drugi miernik – PKB.

PKB – Produkt Krajowy Brutto (PKB, ang. GDP – Gross Domestic Product) – przedstawia wartość dóbr i usług finalnych wytworzonych w danym kraju zarówno przez Polaków, jak i obcokrajowców. Nie uwzględnia więc efektów gospodarowania Polaków za granicą.

Aby rozróżnić wzrost PNB i PKB spowodowany tylko wzrostem cen, a nie wzrostem wartości wynikającej ze zwiększenia produkcji dóbr i usług wskaźniki podaje się w ujęciu nominalnym tj. cenach bieżących, nie uwzględniających zjawiska inflacji i w wartościach realnych uwzględniających zjawisko inflacji przyjmując dla porównania stałe ceny w obu badanych okresach.

Przykład – Załóżmy, że PKB w I roku składa się z:

1. Chleba 1 zł/kg 1000 kg = 1000 zł

2. Cukier 2 zł/kg 1000 kg = 2000 zł

3000 zł PKB

W II roku cena chleba wynosi 1 zł, cukru 2,20 zł. Przy niezmiennej produkcji produkt nominalny wyniósłby 3.200 zł.

II Wariant – cena chleba i cukru bez zmian, natomiast produkcja chleba rośnie o 10%, cukru 20%.

1100 kg x 1 zł = 1.100 zł

1200 kg x 2,20 zł = 2.640 zł

740. PKB nominalne

1100. x 1 zł = 1.100 zł

1200 x 2,00 zł = 2.400 zł

3.500 PKB realne

Dynamika PKB – wskaźnik tempa wzrostu, to zmiana absolutna wyrażona w procentach

$\frac{3.500 - 3.000}{3.000}$ x 100% = $\frac{500}{3.000}x\ 100\%$= 16,6%

r.bieżący-r.poprzedni/r.poprzedni x 100%

Dochód uwzględniany w PKB rozliczany jest „na głowę” – per capita mieszkańca danego kraju. Jest to obraz dobrobytu obywateli danego kraju.