background image

Michał Adam Leśniewski

Ekonomika i organizacja 

przedsiębiorstw

background image

• Przedsiębiorstwo jest produktem historycznym i 

cywilizacyjnym, znacząco wpływającym na zmianę 

kształtu cywilizacji.

•  

• Kluczem do zrozumienia istoty przedsiębiorstwa jest 

przedsiębiorca. Przedsiębiorca to osoba, która tworzy 

koncepcję, formułuje zasady działania przedsiębiorstwa, 

organizuje system finansowania i przyjmuje ryzyko 

rozpoczęcia działalności gospodarczej. Przedsiębiorca 

jest kreatorem przedsiębiorstwa, który określa jego 

aktualne i przyszłe miejsce na rynku.

•  

• Atrybuty przedsiębiorstwa:

• prowadzenie działalności gospodarczej,

• samodzielność decyzyjna,

• działanie na własny rachunek,

• zarobkowy cel przedsiębiorstwa.

background image

• Modele przedsiębiorstwa w świetle nauk 

społecznych, nauk prawnych, technicznych:

• model ekonomiczny- mikroekonomia, tradycyjna 

teoria firmy,

• model finansowy- analiza finansowa 

przedsiębiorstwa,

• model produkcyjny- nauki techniczne, organizacja 

produkcji, logistyka,

• model organizacyjny- teoria organizacji i 

zarządzania, teoria podejmowania decyzji,

• model prawny- prawo cywilne i handlowe, prawo 

publiczne,

• model behawioralny- socjologia organizacji, 

psychologia,

• model etyczny- etyka biznesu, socjologia kultury.

background image

• Nurty w teorii przedsiębiorstwa:

NURT KLASYCZNY:

• przedsiębiorstwo jako jednostka produkcyjna,

• specjalizacja i alokacja zasobów,

• NURT NOEKLASYCZNY:

• przedsiębiorstwo jako jednostka produkcyjna,

• model konkurencji doskonałej,

• alokacja zasobów.

• NURT MENEDŻERSKI:

• przedsiębiorstwo jest koalicją różnych grup interesu,

• środowisko, w którym działa nie posiada cech rynku 

doskonałego,

• zachowanie przedsiębiorstwa polega nie tylko na 

dostosowywaniu się do rynku, ale wiąże się z aktywną 

zmianą jego elementów (np. kosztów, popytu),

background image

przedsiębiorstwo dąży do maksymalizacji sprzedaży, 

maksymalizacji korzyści menedżera bądż 

maksymalizacji stopy wzrostu,

NURT BEHAWIORALNY:

– przedsiębiorstwo wykorzystuje podejście socjologiczne,

– głównym obszarem zainteresowań są zachowania i 

aspiracje

–  badania koncentrują się na sposobie osiągania celów 

przez menedżerów.

NURT TEORII AGENCJI:

– przedsiębiorstwo jako zbiór umów,

– przedsiębiorstwo cechuje niepewność i asymetria 

informacyjna,

– menedżer pełni w nim rolę agenta właściciela,

– akcjonariusze są wyposażeni w system motywacyjny i 

kontrolny.

 

background image

• Przedsiębiorstwa można klasyfikować według najczęściej 

stosowanych kryteriów: 

• miar ilościowych i jakościowych,(wielkość zatrudnienia, 

wartość rocznych obrotów, rodzaj własności i sposób 

zarządzania)

• formy i charakteru własności, (publiczne, prywatne)

• żródła prawa regulującego, (cywilne, handlowe)

•  zakresu odpowiedzialności wspólników wobec ich 

wierzycieli (spółki jednoosobowe, dominujące, publiczne)

• żródła pochodzenia kapitału (spółki krajowe, z udziałem 

kapitału zagranicznego)

• rodzaju prowadzonej działalności (sekcja, podsekcja, dział, 

grupa, klasa, podklasa). Podział opracowany przez GUS.

• ilości wykonywanej pracy umysłowej (nisko, średnio, 

wysoko zintelektualizowane)

• stopnia rozwoju technologii informatycznych (portale, 

vortale itp.)

background image

• Cel przedsiębiorstwa to pożądany stan rzeczy, 

który chciałoby ono osiągnąć.

•  

• Cel przedsiębiorstwa to zmienna ekonomiczna (lub 

zmienne ekonomiczne) odnosząca się do jego 

działalności, która jest przedmiotem głównego 

zainteresowania jego kierownictwa i tym samym 

stanowi główne kryterium wyboru i typu kierunku 

działań. 

•  

• Cele muszą spełniać wiele dodatkowych założeń:

• przedsiębiorstwo jest racjonalne,

• cele należy zidentyfikować, zrozumieć,

• liczba celów powinna być niewielka,

• cele muszą być mierzalne.

background image

• Charakterystyka celów przedsiębiorstw w 

teoriach przedsiębiorstwa:

•  
• maksymalizacja zysku (teoria neoklasyczna),
• maksymalizacja sprzedaży (teoria 

behawioralna),

• minimalizacja kosztów,
• maksymalizacja wartości (Value Based 

Management). Maksymalizacja korzyści dla 

akcjonariuszy (wzrost wartości akcji i 

dywidend) jest kluczowym zadaniem 

przedsiębiorstw oraz wzrost satysfakcji klienta. 

background image

Zagadnienia ściśle związane z zasobami organizacji:

 

problematyka renty,

kontroli wykorzystywanych zasobów,

substytucyjności, komplementarności i transferu zasobów,

efektywności wykorzystania posiadanych zasobów,

kluczowych kompetencji,

alokacji zasobów,

wyceny zasobów.

 

Zasoby przedsiębiorstwa stanowią składniki:

 

cechujące się produkcyjnością,

używane są w kilku cyklach produkcyjnych,

mające wymiar ilościowy i jakościowy,

cechujące się ograniczonością,

wynikające z kumulowania się efektów decyzji w dłuższym okresie.

background image

• W tradycyjnym podziale wyróżnia się następujące grupy 

zasobów:

• zasoby pracy, 

• zasoby materialne,

• zasoby niematerialne.

• Zasoby pracy to pracownicy wraz z ich predyspozycjami, 

umiejętnościami, wiedzą oraz postawami i zaangażowaniem w 

wykonywanie powierzonych zadań.

• Zasoby materialne obejmują głównie środki trwałe. Według GUS 

wyróżnia się następujące grupy rodzajowe: grunty i melioracje, 

budynki, budowle, kotły i maszyny energetyczne, maszyny, 

urządzenia, środki transportu, narzędzia, przyrządy itp.

• Zasoby niematerialne to umiejętności zarządzania oraz 

technologiczne, na które składają się umiejętności jednostek, 

grup i ich organizacja, a także wiedza i doświadczenie 

naczelnego zarządu przedsiębiorstwa i pozostałych 

pracowników.

•  

•   

background image

• Zasoby niematerialne organizacji są kształtowane przez:

•  

• kapitał intelektualny,

• lojalność klienta,

• markę.

•  

• Kapitał intelektualny określa się jako zdolność do 

odkrywania i kapitalizacji nowych idei, w tym 

technologicznych, produktowych, organizacyjnych. 

•  

• Lojalność klienta to zdolność dokonywania powtarzalnych 

zakupów podobnych produktów w tej samej firmie.

•  

• Marka oznacza znak fabryczny umieszczony na wyrobach 

przedsiębiorstwa, stanowi jakość, gatunek wyrobów 

produkowanych przez przedsiębiorstwo, stanowi opinię, 

szacunek, dobrą sławę.

background image

Motywowanie polega na stwarzaniu sytuacji 

uruchamiających motywację do określonych zachowań 

ludzi, których starania i działania warunkują osiąganie 

celów i zadań przedsiębiorstwa. 

 

Podstawą motywowania jest, z jednej strony wiedza o 

potrzebach i oczekiwaniach pracowników, które tkwią  

u żródeł motywacji, z drugiej strony trzeba mieć na 

uwadze cele, potrzeby i możliwości przedsiębiorstwa. 

 

Motywowanie ma być skuteczne, musi być 

zorientowane na realizację misji, strategii, osiąganie 

konkretnych celów i zadań przedsiębiorstwa, jak i na 

potrzeby i oczekiwania pracowników. Nieuwzględnianie 

tych dwóch przesłanek motywowania jest przyczyną 

jego niskiej skuteczności lub niepowodzenia.

background image

• Nową podstawą zarządzania przedsiębiorstwami jest 

zasób strategiczny, zdefiniowana następująco:

•  

• INFORMACJA + WIEDZA + KREATYWNOŚĆ

•  

• Jednym pewnym żródłem przewag konkurencyjnych jest 

wiedza. 

•  

• Motywowanie w ujęciu tradycyjnym nakierowane jest na 

efektywne wykorzystanie zasobów, np. przydział zadań 

pracownikom, nadzór i egzekwowanie ich wykonania, 

system bodżców.

•  

• W nowoczesnym podejściu do motywowania akcentuje 

się inspirowanie pracowników do zaangażowania, 

inicjatywy i kreatywności poprzez harmonizację celów, 

wspólne wartości, partycypację.

background image

• Instrumenty motywowania w  wybranym przedsiębiorstwie:

• System premiowy powiązany z zadaniami planu 

strategicznego,

• Monitorowanie i ocena pracy,

• Programy rozwoju indywidualnego w postaci szkoleń,

• Wynagradzanie pakietowe,

• Nagrody za szczególne osiągnięcia i innowacje,

• Motywowanie w firmie A. Blikle wedle zasady: „jeżeli 

chcesz, aby ludzie wykonywali dla ciebie wartościową 

pracę, daj im wartościową pracę do wykonania”.

• Partnerskie relacje podopieczny-przełożony,

• Motywowanie oparte na motywacji wewnętrznej,

• Wiodącym celem firmy i jej pracowników jest zdobywanie 

stałego i lojalnego klienta,

• Przydzielenie pracownikowi zadań, które najbardziej lubi i 

najlepiej potrafi wykonać,

• Wyjaśnienie pracownikowi sensu jego pracy. 

background image

• Zestaw kompetencji dyrektora w firmie doradczej:

• PRACA W ZESPOLE,

• OTWARTA KOMUNIKACJA,

• ROZWÓJ ZESPOŁU,

• BUDOWANIE RELACJI,

• DEMONSTROWANIE WARTOŚCI,

• ZARZĄDZANIE RYZYKIEM,

• ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI,

• WYKORZYSTANIE WIEDZY,

• ROZUMIENIE KLIENTA,

• ZNAJOMOŚĆ USŁUG I PRODUKTÓW,

•  ZNAJOMOŚĆ TECHNIK PRACY.

background image

Restrukturyzacja to dynamiczne działania 

przedsiębiorstwa we wszystkich jego sferach, które 

przekładają się na kształtowanie struktury i żeby 

uwzględniały  potrzeby klienta. 

Restrukturyzacja rozwojowa oznacza realizację nowych 

działań lub projektów.

 Restrukturyzacja naprawcza wprowadzanie 

stopniowych korekt w różnych obszarach 

funkcjonowania organizacji.

 

Zmiany zachodzące w biznesie spowodowały 

pojawienie się:

1. e-commerce, e-busines, CRM, zarządzanie 

łańcuchem dostaw, zarządzania relacjami partnerskimi, 

ERP (planowanie zasobów przedsiębiorstwa). 

   

background image

• Istotą działalności przedsiębiorstwa jest 

dokonywanie wyborów oraz podejmowanie decyzji 

dotyczących sposobów oraz zakresu osiągania jego 

celów. Wybory te dotyczą:

• kształtowania wewnętrznych relacji ekonomicznych,

• zewnętrznych relacji przedsiębiorstwa z 

otoczeniem. 

• Strategiczna Karta Wyników jako metoda 

zarządzania firmą zapewnia osiąganie celów 

strategicznych i można wykorzystać ją do:

• prezentowania i wyjaśnienia strategii wewnątrz 

organizacji,

• powiązania celów komórek organizacyjnych z 

realizacją strategii,

• dokonywania okresowej analizy realizacji strategii.

background image

• Rodzaje strategii przedsiębiorstw:

• strategie wzrostu

• strategie stabilizacji

• strategie obronne

• strategie kombinowane

•  

• Drogi rozwoju przedsiębiorstw:

• rozwój wewnętrzny polega na powiększaniu zasobów 

przedsiębiorstwa poprzez samofinansowanie, czyli 

wygenerowanie środków finansowych w ramach danej 

organizacji.

• rozwój zewnętrzny dotyczy powiązań danej organizacjami z 

podmiotami w otoczeniu zewnętrznym (fuzje, przejęcia, 

alianse). 

• FUZJA oznacza połączenie najczęściej dwóch przedsiębiorstw 

w jeden podmiot gospodarczy.

• PRZEJĘCIE oznacza, że podmiot dominujący przejmuje 

kontrolny pakiet akcji (udziałów) podmiotu przejmowanego. 

background image

• Motywy skłaniające podmioty gospodarcze do 

podejmowania strategii rozwoju zewnętrznego wg. W. 

Frąckowiaka:

• motywy techniczne i operacyjne,

• motywy marketingowe (rynkowe),

• motywy finansowe i menedżerskie.

•  

• Alianse strategiczne oznaczają wsobodną formę 

współpracy między danymi organizacjami z 

zachowaniem odrębności prawnej, ekonomicznej i 

organizacyjnej.

•  

• Dwa modele finansowania przedsiębiorstw:

• Model bankowy (kredyt średnio- i długoterminowy),

• Model kapitałowy (anglosaski, pozyskiwanie kapitału 

na publicznym rynku papierów wartościowych)   

background image

Menedżerskie teorie 

firmy

• Powstanie korporacji z rozproszoną własnością 

spowodowało wprowadzenie modelu 

przedsiębiorstwa, w którym właściciel kapitału w 

trwały sposób oddzielony jest od zarządzania 

przedsiębiorstwem. Stało się to reguła. 

Obserwacja procesu decyzyjnego w korporacjach 

prowadzi do wniosku, że prawdziwymi 

przedsiębiorcami są menedżerowie, podczas gdy 

akcjonariusze zainteresowani są tylko zyskiem od 

kapitału. Tak naprawdę właścicieli firmy nie 

interesuje co spółka produkuje i dla kogo, ważne 

jest, aby przynosiła zysk. Nasuwa się pytanie czy 

menedżerowie powinni mieć kontrolę nad spółka, 

czy tez nie.

background image

Menedżerskie teorie 

firmy

• Istnieją argumenty przemawiające za kontrolą menedżerów:

• 1.Przez rozwój międzynarodowych rynków kapitałowych 

zwiększyło się rozproszenie własności wielkich firm. Obecnie 

większość akcji posiadają inwestorzy instytucjonalni, którzy są 

bierni i nie wkraczają w decyzje kapitałowe firmy. Gromadzą 

oni papiery wartościowe i nie są zainteresowani ingerowaniem 

w politykę firmy.

• 2.Menedżerowie są profesjonalistami w prowadzeniu spraw 

firmy, wysoko płatnymi, i dlatego są zatrudniani. Właściciele 

chcą pozbyć się kłopotów, pracy i ryzyka związanych z 

prowadzeniem firmy.

• 3.Skoro władzę stracili właściciele, to przejęli ją menedżerowie 

– innej możliwości nie ma

background image

Behawioralna teoria 

firmy

• Teoria ta wychodzi z założenia, że ludzie w 

przedsiębiorstwie są aktywem (zasobem 
strategicznym) specyficznym i 
niepowtarzalnym, którego nie można 
traktować, jak każdego innego czynnika 
produkcji.

• Teorie behawioralne odrzucają podejście 

normatywne (teoria tradycyjna jest teoria 
normatywną) i opisują „to, co jest”. 
Oznacza to przyjęcie, że: 

background image

Behawioralna teoria 

firmy

• w firmie działają ludzie o różnych celach,

• ·ludzie ci tworzą koalicje, ze względu na swoje interesy

• ·cel nie jest dany z zewnątrz (jak w teorii tradycyjnej), ale kształtuje się 

w wyniku przetargu interesów,

• ·cel kompromisowy nie może być oparty na maksymalizacji jednej 

zmiennej,

• ·kompromis i różne cele zakładają konieczność przyjęcia „wiązki celów”

background image

Nowa ekonomia 

instytucjonalna

• Wspólne cechy tego nurtu, to:

·

Odrzucenie koncepcji przedsiębiorstwa jako „czarnej skrzynki” mającej tylko 

„wejścia i wyjścia” cenowe

• ·Traktowanie firmy jako wiązki kontraktów.

• ·Szczególne znaczenie osiągnięcia koordynacji zasobów w firmie przez 

kierownictwo

• ·Oportunizm – jako istotna składowa motywacji działających jednostek

• ·wykorzystanie dorobku teoretycznego nauk zarządzania

• ·Opisywanie działania rynków poprzez struktury regulacji

background image

Alianse strategiczne

• Na rynku europejskim dominują obecnie następujące formy 

współpracy i kooperacji przedsiębiorstw:

• fuzje i przejęcia (najczęściej w formie joint ventures), oraz 

alianse strategiczne. Wynikają one

• bezpośrednio z dwóch czynników: z wzrastającego procesu 

globalizacji działań światowych oraz z

• efektów jakie przyniosło zakończenie budowy jednolitego 

rynku europejskiego. Wspólny rynek

• stworzył na obszarze Wspólnoty specyficzne warunki, 

zapewnił swobodę prowadzenia działalności

• gospodarczej i wyeliminował przeszkody ją ograniczające. 

Tym samym UE stała się swoistym

• sektorem w świecie działań globalizacyjnych, co uczyniło ją 

bardziej atrakcyjnym dla korporacji

• ponadnarodowych spoza jej terytorium oraz przyczyniło się 

do rozwoju i koncentracji wspólnych

• działań przedsiębiorstw w samej Wspólnocie.

background image

Alianse strategiczne

• Alianse strategiczne są ostatnią formą współpracy 

przedsiębiorstw europejskich, która chyba w

• większym stopniu wynika nie z korzyści rynku 

wewnętrznego ale z globalizacji działań na rynku

• światowym. Alianse są porozumieniami pomiędzy wieloma 

niezależnymi przedsiębiorstwami, które

• wspólnie decydują się na realizację określonego projektu 

lub prowadzenie specyficznej działalności

• ale przy zachowaniu odrębności strategicznej i ochronie 

własnych interesów. Najczęściej

• przedsięwzięciami prowadzącymi do aliansów są projekty, 

których samodzielna realizacja

• uniemożliwiłaby stawienie czoła konkurencji. Alianse 

strategiczne nie mają formy prawnej, są po

• prostu umową.

background image

Alianse strategiczne

• Alianse strategiczne ze względu na stopień interakcji partnerów i potencjał konfliktu dzielą 

się na

• cztery podstawowe grupy:
• 1. alianse na rzecz konkurencji (procompetitive alliance) - zawierane są w 

przypadku niskiego

• potencjału konfliktu i niskiego stopnia interakcji między przedsiębiorstwami
• niekonkurencyjnymi, należącymi do różnych sektorów. Alianse te dają możliwość 

rozszerzenia

• działalności na inne dziedziny i wyprodukowanie czegoś nowego, co nie powstałoby gdyby
• firmy funkcjonowały oddzielnie. Połączone przedsiębiorstwa tworzą w tym przypadku 

produkt o

• najwyższej konkurencyjności (przykładem aliansu na rzecz konkurencji jest porozumienie
• Texas Instruments i Walt Disney Company, które łącząc zasoby wyprodukowały kalkulatory
• dla dzieci. Wnętrza tych kalkulatorów to produkt Texas Instruments, a szata graficzna Walt
• Disney Company. Tu wyraźnie firmy z zupełnie odmiennych branż połączyły się, tworząc
• produkt o najwyższej konkurencyjności).

background image

alianse konkurencyjne (competitive alliance) - najbardziej ryzykowne, łączą wysoki

potencjał konfliktu i wysoki poziom interakcji. Wchodzą w nie przedsiębiorstwa z tej samej

gałęzi gospodarki, które silnie konkurują ze sobą (przykładem typowego aliansu

konkurencyjnego jest porozumienie Volkswagen Grup i Renault, które wspólnie produkują

skrzynie biegów wykorzystywane następnie przez obu producentów samochodów w ich

różnych, własnych modelach. To, że samochody obu firm branży samochodowej i do tego

funkcjonujących na tych samych rynkach wyposażone są w tą samą automatyczna skrzynię

biegów nie zmienia faktu, iż samochody VW są konkurentami Renault. Wyboru dokonuje tu

klient, niejednokrotnie nie zdając sobie sprawy z porozumienia tych firm). W ramach aliansów

konkurencyjnych spotykane są również alianse tzw. pseudokoncentracji. Zawierane są

pomiędzy przedsiębiorstwami silnie ze sobą konkurującymi, które decydują się na wspólne

wyprodukowanie produktu sprzedawanego potem jako ich wspólny. Na ogół obejmują one

wszystkie podstawowe funkcje niezbędne do prowadzenia działalności badawczo-rozwojowej,

produkcyjnej i handlowej. Po stworzeniu wspólnego produktu najczęściej ginie konkurencja w

zakresie jego sprzedaży (przykładem takiego aliansu jest europejski Airbus. Powstał on jako

porozumienie czterech firm branży lotniczej: francuskiej Areospatiale, niemieckiej DASA,

brytyjskiej British Areospace i hiszpańskiej Construcciiones Areonauticas, które wspólnie

produkują samoloty wysoce konkurencyjne dla potentatów światowych amerykańskiego

Boeinga i McDonnela Douglasa. Te konkurencyjne firmy razem stworzyły wspólny produkt

dający im gwarancję utrzymania konkurencji w skali światowej. W rezultacie zanikła

konkurencja w ramach jego dystrybucji).

background image

Alianse strategiczne

alianse niekonkurencyjne (noncompetitive alliance) - zawierane przez firmy o wysokim

poziomie interakcji ale o niskim potencjale konfliktu. Najczęściej są to przedsiębiorstwa z tej

samej branży ale posiadające wyraźnie odrębne rynki. Firma w tego typu aliansach

wprowadzając swój produkt do sieci sprzedaży partnera nie stara się przejąć jego umiejętności

handlowych i odwrotnie, firma, która wyposaża w sieć handlową nie stara się zdobyć

umiejętności technologicznych partnera (przykładem takiego aliansu jest porozumienie Matra

Automibile i Renault. Firmy te stworzyły wspólny produkt - samochód Espace na zasadzie:

Renault zapewnia wszystkie funkcje handlowe (dystrybucję, marketing i usługi posprzedażne) i

dostawę części mechanicznych a Matra zaprojektowała samochód, produkuje jego plastyczną

karoserię i zapewnia montaż końcowy).

4. alianse przedkonkurencyjne (precompetitive alliance) - charakteryzują się wysokim

potencjałem konfliktu i niskim stopniem interakcji partnerów. Zawierają je firmy z tej samej

lub różnej gałęzi przemysłu. Dążą do wyprodukowania nowego produktu, który jeszcze nie

istnieje zwykle łącząc wspólne nakłady na B+R. Po zakończeniu produkcji zaczyna się

natychmiast konkurencja (przykładem takiego aliansu jest początkowa współpraca IBM, Intela

i Microsofta. Po wprowadzeniu nowych produktów na rynek komputerowy nastąpił wyraźny

rozłam IBM i Microsofta, które są obecnie ostrymi konkurentami).

weryfikacja:

background image

• Alianse strategiczne są nowoczesną i 

powszechnie stosowaną metodą 

zdobywania nowych rynków zbytu, 

wykorzystywaną zarówno przez firmy duże 

jak i niewielkie. Dla tych z Państwa, którzy 

rozważają strategię nawiązania 

strategicznej współpracy z zagranicznym 

partnerem, jako kierunek w którym powinna 

rozwijać się Państwa firma, podajemy i 

krótko omawiamy główne elementy 

charakteryzujące alianse strategiczne firm. 

background image

Cele zawierania aliansów 

strategicznych

Cele zawierania aliansów strategicznych 

Przekształcenie firmy w firmę globalną 

                  Zmniejszenie ryzyka 

działalności 

Pokonanie barier wejścia na rynek 

    Zwiększenie kompleksowości 

świadczonych usług 

Rozwinięcie związków kulturowych 

     Zminimalizowanie inwestycji 

kapitałowych 

Stabilizacja dochodów 

                           Zwiększenie udziału w rynku 

regionalnym 

Zmniejszenie kosztów rozwoju produktu 

        Skorzystanie z miejscowej siły 

roboczej 

Pobudzenie wewnętrznej przedsiębiorczości   Lepsze wykorzystanie majątku 

trwałego 

Uzyskanie poparcia politycznego      Zmniejszenie udział wydatków na badania 

Zmniejszenie konkurencji 

                                            Zaspokojenie 

ambicji kierownictwa 

Nabycie zagranicznej technologii    Poznanie doświadczeń w zarządzaniu firmy 

zagranicznej 

background image

Metody oceny efektywności 

aliansów strategicznych 

Efektywność finansowa 

Kondycję finansową aliansu pozwalają ocenić wskaźniki takie jak: 

przychody ze sprzedaży, 

przepływy pieniężne, 

zysk netto, 

stopa zwrotu z inwestycji, 

oczekiwana wartość bieżąca netto. 

Istotne jest także śledzenie jak kształtują się koszty, uzyskiwane rabaty, zniżki i opusty a także jaki jest wzrost 
przychodów. Dodatkowym elementem mogą być informacje dotyczące przychodów z tytułu stosowania cen transferowych 
oraz sprzedaży podobnych produktów przez spółki macierzyste. 

Efektywność strategiczna 

Ocena strategicznej efektywności może zostać dokonana na podstawie analizy wielu niefinansowych wskaźników jak 
chociażby: 

udział w rynku, 

wprowadzenie nowych produktów, 

lojalność klientów, 

pozycja konkurencyjna i wynikający z niej dostęp do nowych grup klientów i nowych technologii. 

Zbiór tych wskaźników nie jest zamknięty, a ich wybór często w dużej mierze zależy od kreatywności partnerów

background image

Efektywność operacyjna 

Badanie kondycji operacyjnej aliansu wymaga nie tylko zastosowania określonych wskaźników, ale przede 

wszystkim ustalenia ich pożądanego poziomu. Przykładem możliwych do zastosowania miar są: 

liczba klientów, 

poziom zatrudnienia, 

jakość sprzedawanych produktów i świadczonych usług, 

przepustowość produkcji – poziom wykorzystania mocy produkcyjnych. 

Efektywność istniejących relacji 

W tej grupie chodzi głównie o zebranie informacji na temat stosunków między pracownikami, których 

analiza pozwoliłaby na wykrycie źródeł potencjalnych problemów i przygotowanie szczegółowego planu 

działania aby im zapobiec. Badanie to dotyczyć powinno takich elementów jak: 

wspólna kultura biznesu, 

zaufanie między partnerami, 

 

szybkość i jasność podejmowanych przez nich decyzji, 

efektywność podejmowanych w sytuacjach kryzysowych interwencji, 

sposób definiowania i przekazywania wkładu obu stron do wspólnego przedsięwzięcia 

background image

Klastry

• Klaster - geograficzne skupisko wzajemnie 

powiązanych firm, wyspecjalizowanych dostawców, 

jednostek świadczących usługi, firm działających w 

pokrewnych sektorach i związanych z nimi instytucji 

(np. uniwersytetów, jednostek normalizacyjnych, 

stowarzyszeń handlowych oraz instytucji finansowych) 

w poszczególnych dziedzinach, konkurujących między 

sobą, ale również współpracujących. Klastry 

osiągające masę krytyczną (niezbędną liczbę firm i 

innych instytucji tworzących efekt aglomeracji) i 

odnoszące niezwykłe sukcesy konkurencyjne  w 

określonych dziedzinach działalności, są uderzającą 

cechą niemal każdej gospodarki narodowej, 

regionalnej, stanowej, a nawet wielkomiejskiej, 

głównie w krajach gospodarczo rozwiniętych”.

background image

Klastry

• Klastry innowacyjne- oznaczają skupiska niezależnych 

przedsiębiorstw – nowopowstałych firm innowacyjnych, 

małych, średnich i dużych przedsiębiorstw oraz 

organizacji badawczych – działających w określonym 

sektorze i regionie oraz mających na celu stymulowanie 

działalności innowacyjnej przez promowanie 

intensywnych kontaktów, współdzielenie zaplecza 

technicznego oraz wymianę wiedzy i doświadczeń oraz 

poprzez skuteczne przyczynianie się do transferu 

technologii, tworzenia sieci powiązań oraz 

rozpowszechniania informacji wśród przedsiębiorstw 

wchodzących w skład danego klastra. Państwo 

Członkowskie powinno dążyć do uzyskania właściwej 

równowagi między MŚP i dużymi przedsiębiorstwami w 

ramach klastra, aby uzyskać określoną masę krytyczną, 

szczególnie poprzez specjalizację w określonym obszarze 

działalności B+R+I oraz biorąc pod uwagę istniejące 

klastry w danym Państwie Członkowskim i na szczeblu 

wspólnotowym.

background image

Bariery rozwoju 

przedsiębiorczości. 

• Najważniejszą barierą dla ankietowanych 

przedsiębiorców jest wysokość podatków i barier 

przewidzianych prawem, na którą wskazał co 

trzeci przedsiębiorca. O ile jednak w latach ubiegłych 

wskazywali na nią równie często zarówno najmniejsi, 

mali jak i średni przedsiębiorcy, to w obecnej 

ankiecie udziały wskazań różniły się w tych grupach – 

było to 35% wskazań w grupie mikoprzedsiębiorstw, 

42% w grupie firm małych i zaledwie 13% w grupie 

firm średnich. Małe obroty są wskazywane w 

zasadzie jedynie przez mikroprzedsiębiorców, 

bowiem dla firm większych nie są one barierą. Z kolei 

problem skomplikowania przepisów prawnych 

dotyczy bardziej firm średnich (18% wskazań) i 

mikroprzedsiębiorstw (10%) niż firm małych (6%). 

background image

Bariery rozwoju 

przedsiębiorczości. 

• Jednocześnie rośnie udział wskazań na 

konkurencję dużych 
przedsiębiorstw 
(bariera ta jest 
szczególnie ważna dla firm handlowych, 
w której to grupie wskazuje na nią 16% 
ankietowanych). Na konkurencję 
małych przedsiębiorstw
 podobnie jak 
na biurokrację wskazał co dwudziesty 
ankietowany. 

background image

Bariery rozwoju 

przedsiębiorczości

• Przedsiębiorcy coraz częściej wskazują na 

bariery związane z rynkiem pracy – udziały 

ankietowanych wskazujących na koszt siły 

roboczej, jak również na odpowiednie 

kwalifikacje siły roboczej są najwyższe w 

historii badania. Dla firm średnich 

odpowiednie kwalifikacje siły roboczej są 

obecnie najważniejszą barierą (wskazał tak co 

piąty ankietowany) i bariera ta wyprzedziła 

podatki. Właściciele firm średnich rzadko 

wskazują natomiast na koszt siły roboczej. Z 

kolei dla firm małych obie bariery były równie 

ważne (po 12% wskazań na każdą z nich). 

background image

istota marketingu 

miedzynarodowego

• Rozwój gospodarczy poszczególnych krajów i 

towarzyszace temu zjawisko nasycenia rynku

• wewnetrznego przy stopniowej liberalizacji dostepu 

do rynków innych krajów powoduje, e działalnosc

• gospodarcza przekracza granice kraju. Nastepuje 

stopniowe umiedzynarodowienie działan

• (np. dla firm amerykanskich 75% siły nabywczej 

znajduje sie poza rynkiem krajowym, a w Holandii

• 60% PKB tworzone jest przez eksport1). Procesowi 

temu towarzyszy zmiana koncepcji marketingu

• krajowego. Tworzy sie marketing 

miedzynarodowy.

background image

istota marketingu 

miedzynarodowego

• Przewodnia mysla w koncepcji marketingu miedzynarodowego

• jest identyfikacja rónic wystepujacych pomiedzy obsługiwanymi

• rynkami narodowymi. Wiae sie to z koniecznoscia angaowania

• na rynkach zasobów marketingowych na optymalnym poziomie

• oraz dostosowywania programów marketingowych do wymagan 

rynków

• zagranicznych. Z marketingiem miedzynarodowym mamy do 

czynienia

• np. gdy firma działa w ograniczonej liczbie krajów na wybranych 

rynkach

• docelowych, badz działa w duej liczbie krajów, lecz równie w

• wybranych segmentach. Interesujacym przejawem marketingu

• miedzynarodowego jest działanie w duej liczbie krajów i 

segmentów

background image

istota marketingu 

międzynarodowego

Według Levitt’a tworzy sie kategorie potrzeb zunifikowanych. Nabywcy w istocie poszukują

tych samych produktów i kanałów rynku (mechanizm upodobnienia sie wzorców spożycia), a 

globalny

marketing ma zapewnić  stworzenie wymaganych warunków. W odróżnieniu od marketingu

międzynarodowego założeniem marketingu globalnego jest duże podobieństwo oczekiwań 

nabywców

w skali rynku światowego. Taki punkt widzenia wydaje sie być ryzykowny, bowiem narodowe 

przepisy,

tradycje kulturowe, zwyczaje konsumpcyjne, wymogi religijne zmuszają do modyfikacji 

działań

marketingowych na poszczególnych rynkach narodowych. Przykładowo, lalka Barbie w takiej 

samej

formie produktu może być sprzedawana na rynku europejskim. Natomiast na rynku japońskim

wyłącznie w zmniejszonej postaci (modyfikacja produktu). Podobnie różnice występują w 

systemie

dystrybucji, a szczególnie promocji, w tym głównie w zakresie dopuszczalnej formy i treści 

reklamy

w różnych krajach. Tak wiec zgodnie z opinia Ph. Kotlera, globalizacja działań marketingowych

ma swoje ograniczenia wynikające z możliwości pełnej standaryzacji działań marketingowych 

w skali

światowej. W tej sytuacji dążą sie do rozwiązań dających szanse na globalizacje marketingu

(ale w ograniczonym zakresie) wyodrębniając  tzw. segmenty międzynarodowe 

charakteryzujące sie

podobnymi cechami.

background image

istota marketingu 

międzynarodowego

Formy działalności na rynkach 

zagranicznych

• Eksport
• Licencje
• Franchising
• Joint venture
• Filia
• Zakład produkcyjny
• Kapitał i zarządzanie za granicą

background image

istota marketingu 

międzynarodowego

• Koncepcja globalnej strategii produktu 

oparta jest głównie na następujących 

przesłankach:

     1. interesy i potrzeby konsumentów staja 

sie coraz bardziej homogeniczne w skali 

wiatowej;

• 2. konsumenci wszędzie są skłonni do 

rezygnacji z preferencji dotyczących 

szczegółowych cech

• produktu, jego funkcji, wyglądu itp. na rzecz 

jego niższej ceny i wyższej jakości;

background image

istota marketingu 

międzynarodowego

• znaczne korzysci, wynikajace z efektu 

ekonomiki skali, moga byc osiagniete tylko 

poprzez

• zaopatrywanie w te same produkty wielu 

rynków - w wyniku wydłuenia linii 

produkcyjnych koszt

• jednostkowy wytworzenia produktu maleje;9

• 4. oszczednosci funduszy na badania i rozwój, 

które moga byc spoytkowane na poszukiwanie

• nowego rozwiazania czy produktu, a nie 

zaspokojenie specyficznych gustów i preferencji

• odbiorców finalnych,

background image

istota marketingu 

międzynarodowego

• oszczędności w budżecie marketingowym, 

wynikające z ujednolicenia strategii poprzez

• przeniesienie strategii promocyjnej do kraju o 

podobnych uwarunkowaniach oraz strukturze

• i zasięgu mediów, mimo że lokalnie 

organizacja sprzedaży może sie różnić,

• 6. mobilność konsumentów - jeżeli dany 

produkt mona zakupić podczas podróży 

zagranicznej,

• standaryzacja wpływa na wzrost lojalności,

• 7. oddziaływanie technologii - ujednolicone 

specyfikacje technologiczne.

background image

istota marketingu 

międzynarodowego

• Przedsiębiorstwo może standaryzować zarówno ogólnoświatowy

• produkt-mix, jak i charakterystykę (zawartość) danego produktu.

• Globalna standaryzacja produktu-mix polega na sprzedawaniu tego

• samego asortymentu modeli na całym świecie. Należy jednak

• zaznaczyć, że połączenie nowoczesnych szybkich metod 

projektowania

• z elastycznymi procesami produkcyjnymi pozwala producentom

• na opracowywanie i wytwarzanie większej niż dawniej liczby modeli

• oraz umożliwia dostosowywanie wyrobów do potrzeb rynków 

lokalnych

• bez utraty korzyści skali. Globalna standaryzacja charakterystyki

• produktu (globalna standaryzacja produktu) oznacza natomiast

• sprzedawanie na całym Świecie tego samego modelu lub produktu.

background image

Ogólnie mona wyróżnić cztery 

rodzaje korzyści płynących ze 

standaryzacji

produktów

• Obniżka kosztów jest prawdopodobnie najczęściej stosowana motywacja

• przy standaryzowaniu produktów. Oszczędności dotyczą zarówno prac 

badawczo

• rozwojowych, jak i kosztów zaopatrzeniowych, produkcyjnych oraz 

związanych

• z utrzymywaniem zapasów. Im wyższe są koszty rozwoju produktu w 

stosunku

• do oczekiwanych wpływów z jego sprzedaży, tym silniejsza staje sie 

potrzeba

• rozwijania kilku produktów globalnych lub regionalnych, zamiast wielu 

krajowych. Należy

• zaznaczyć, że technologiczne koszty rozwoju produktu stanowią silniejszy 

bodziec

• do standaryzowania produktu ni koszty marketingowe.

• II. Poprawa jakości. Ograniczanie liczby sprzedawanych na świecie 

odmian produktu

• sprzyja koncentrowaniu finansowych i menedżerskich zasobów firmy na 

mniejszej

• ich liczbie, co prowadzi do większej kontroli jakości.

background image

Ogólnie mona wyróżnić cztery 

rodzaje korzyści płynących ze 

standaryzacji

produktów

• Wzmacnianie preferencji konsumentów. Mimo e standaryzacja 

produktu moe

• osłabiac zainteresowanie nim klientów z powodu ignorowania 

potrzeb krajowych, w wielu

• sytuacjach moe sprzyjac wzmacnianiu tych preferencji. Dla 

klientów, którzy nabywaja

• róne produkty i usługi zarówno w kraju, jak i za granica, 

dostepnosc takiego samego

• produktu w rónych miejscach powoduje, e ich zainteresowanie 

standardowymi

• produktami wzrasta. Globalizowanie natomiast produktów rzadko 

kupowanych za granica

• nie przynosi dodatkowych korzysci w zakresie wzmacniania 

preferencji klientów. Globalna

• standaryzacja wzmacnia zainteresowanie klienta równie dlatego, e 

bycie producentem

• globalnym stanowi istotny składnik marki firmy.

background image

Ogólnie mona wyróżnić cztery 

rodzaje korzyści płynących ze 

standaryzacji

produktów

• Wzrost konkurencyjności. Wytwarzanie przy 

niższych kosztach sprzyja penetracji rynku.

• Przeprowadzone wśród 71 firm europejskich 

i japońskich badania wskazują, że udziały

• w rynku oraz zyski są negatywnie 

skorelowane z poziomem dostosowania 
sprzedawanych

• produktów do potrzeb rynku 

amerykańskiego.

background image

Marka globalna

• Cecha globalnej marki jest jej powszechna 

(światowa)

• świadomość i niepowtarzalna jakość. Jakość ta jest 

składowa cech

• warunkujących:
•  wyjątkowa wartość użytkowa (trwałość, 

niezawodność,

• bezpieczeństwo użytkowania)
•  właściwości związanych z zaspokajaniem potrzeb
• psychospołecznych (manifestowanie stylu życia, 

statusu społecznego, przynależności etnicznej itp.)

background image

• Główną drogą materializacji przedsiębiorczego potencjału 

jednostek jest założenie własnego

• przedsiębiorstwa. Decyzja o podjęciu samodzielnej 

działalności gospodarczej wynika

• z indywidualnego wyboru jednostki. Jednocześnie proces 

tworzenia nowego przedsiębiorstwa

• jest wypadkową cech psychologicznych 

przedsiębiorcy (np. kreatywność) oraz 

charakterystyk

• ekonomiczno-społecznych otoczenia (np.: tradycje 

gospodarcze w regionie, dostępność zasobów,

• otwartość społeczeństwa na nowe inicjatywy biznesowe, 

polityka gospodarcza, lokalny klimat

• wokół działań biznesowych). W praktyce można wskazać na 

wiele dróg, którymi przedsiębiorca

• dąży do posiadania i prowadzenia własnej firmy:

background image

Może na przykład utworzyć przedsiębiorstwo bazując na doświadczeniach 
zdobytych na

praktykach zawodowych, stażu lub w poprzednim miejscu pracy.

2) Może także wejść na rynek z całkowicie nowym lub udoskonalonym 
produktem (usługą),

budując firmę w oparciu o wiedzę i umiejętności zdobyte w szkole lub na 
uczelni (dobrą

podstawą są na przykład doświadczenia związane z samodzielnym 
przygotowaniem pracy

magisterskiej, dyplomowej lub doktorskiej) czy w oparciu o hobby lub 
zainteresowania.

3) Kolejnym sposobem może być identyfikacja luki rynkowej, czyli 
wykorzystanie szansy

zidentyfikowanej przez uważną obserwację otoczenia oraz wsłuchiwanie się w 
potrzeby

i oczekiwania innych1.

4) Posiadanie i prowadzenie firmy może również nastąpić, kiedy potencjalny 
przedsiębiorca

zakupi istniejącą firmę lub przejmie biznes rodzinny.

background image

• Podkreśla się 5 kluczowych elementów 

niezbędnych dla powodzenia procesu

• założycielskiego:
• – nabycie specjalistycznej wiedzy i 

doświadczenia;

• – posiadanie pomysłu na produkt lub usługę;
• – kontakty osobiste;
• – dostęp do niezbędnych zasobów (kapitał, 

wykwalifikowana siła robocza);

• – gwarancja zamówień od pierwszych 

klientów.

background image

Przedsiębiorczość to połączenie 

różnych talentów, umiejętności i 
energii z wyobraźnią,

dobrym planowaniem i zdrowym 

rozsądkiem. Wizerunek 
przedsiębiorcy wyznaczają

następujące cechy: 

background image

samodzielnie podejmuje decyzje; potrafi dostrzec nadarzającą się okazję, ocenić co jest

nieosiągalną wizją, a co pomysłem „nadającym się” do realizacji;

– wpisuje w swoją działalność ryzyko i niepewność, jako immanentną cechę przedsięwzięć

gospodarczych;

– pragnie widzieć rezultaty swojej pracy; jest bardziej aktywny i zmotywowany w dążeniu do

sukcesu niż większość ludzi;

– pragnie się rozwijać, ma skłonność do stosowania innowacji oraz chce osiągać cele przez

innych uznawane za nieosiągalne; myśli strategicznie, potrafi uczyć się na błędach, a porażki

traktuje jako nowe doświadczenia, z których można wyciągnąć konstruktywne wnioski pod

kątem przyszłych działań;

– chce mieć możliwość odgrywania aktywnej roli w przedsiębiorstwie, dlatego najlepiej czuje 

się

w małych strukturach i dynamicznym środowisku zorientowanym na działalność gospodarczą

;

background image

• Do czynników ograniczających aktywność 

osób przedsiębiorczych należy zaliczyć 

przede

• wszystkim: (1) stagnację i brak postępu 

gospodarczego, (2) biurokrację i zawiłe 

procedury prawne,

• (3) nazbyt szczegółowe „roztrząsanie” 

problemów, taktykę i dyplomację. 

Przedsiębiorczość jest

• często określana jako specyficzny „stan 

umysłu” obejmujący:

background image

• skupienie się na jednym zadaniu będącym 

środkiem osiągnięcia całego zespołu 
celów

• osobistych;
• – zdolność planowania zarówno 

taktycznego, jak i strategicznego;

• – ufność we własną intuicję i umiejętności;
• – zdolność do działania w warunkach 

niepełnej informacji. 

background image

• Przedsiębiorczość traktuje się często jako rodzaj 

menedżerskiego zachowania i podejścia do

• zarządzania określony jako „pogoń za okazjami 

bez uwzględnienia ograniczeń stwarzanych przez

• aktualnie kontrolowane zasoby”. Jednocześnie 

nastąpiła demistyfikacja przedsiębiorczości jako

• procesu czysto intuicyjnego na rzecz efektywnego 

zarządzania, którego można się nauczyć. Bycie

• przedsiębiorczym jest postrzegane jako złożona 

forma zachowania wymagająca przede wszystkim:

• wiedzy, pasji, ciężkiej pracy i aktywnego uczenia 

się, popartych umiejętnościami podejmowania

• decyzji strategicznych.

background image

makdonaldyzacja

• Termin „makdonaldyzacja” 

spopularyzował socjolog amerykański 

George Ritzer, który kontynuuje w tym 

względzie refleksję Maxa Webera na 

temat racjonalizacji społeczeństw 

zachodnich. Ritzer opisywał za jego 

pomocą zmiany w organizacji pracy i 

obsłudze klientów w dobie globalizacji 

gospodarki, których najlepszym 

przykładem ma być właśnie firma 

McDonald. Cztery zasadnicze cechy 

działania tej i podobnych im firm: 

background image

makdonaldyzacja

• efektywność - dobieranie jak najlepszych środków do osiągnięcia 

celów, czyli koncentrowanie wysiłku na wzroście efektywności; 

• 2. kalkulowalność (calculability) - kwantyfikowanie, czyli 

sprowadzanie do liczb i wskaźników różnych aspektów działania i 

produktu; 

• 3. przewidywalność - standaryzacja, czyli takie same właściwości 

działania i produktu w różnych miejscach i czasie, co oznacza, że 

wszędzie na świecie McDonald jest taki sam; 

• 4. kontrola i manipulacja, czyli zastępowanie technologii ludzkich 

(człowiek jest podmiotem, pozwalają one na swobodę i inwencję 

stosującym, np. proste narzędzia, niewielka szczegółowość procedur, 

niski poziom automatyzacji) przez technologie nieludzkie (człowiek 

jest przedmiotem, ograniczają one swobodę i inwencję stosujących, 

np. taśma montażowa, bardzo szczegółowe procedury, wysoki poziom 

automatyzacji uproszczonych czynności, brak w związku z tym 

konieczności posiadania specjalnych kwalifikacji, czyli możliwość 

obywania się bez przynajmniej części profesjonalistów). 

background image

Document Outline