Identyfikacja barier krytycznego
myślenia
Wskazówki w jaki sposób rozpoznać podstawowe
bariery myślenia krytycznego: egocentryzm,
socjocentryzm, nieuzasadnione założenia, stereotypy
oraz myślenie życzeniowe.
W 1989 roku w międzynarodowym badaniu 13-
latków młodzi Koreańczycy zajęli pierwsze miejsce
w znajomości matematyki, a Amerykanie ostatnie.
Jednak
na
pytanie,
czy
jesteś
"dobry
w
matematyce," tylko 23 procent Koreańczyków
odpowiedziało "tak", w porównaniu do 68 procent
Amerykanów.
Jaka bariera krytycznego myślenia wystąpiła u
młodych Amerykanów objętych opisanym
powyżej badaniem?
Egocentryzm.
Która z wymienionych powyżej wystąpiła w opisanej
powyżej sytuacji?
Egocentryzm to myślenie egoistyczne. Występują
dwa główne rodzaje egocentryzmu: myślenie
samolubne oraz egoistyczna stronniczość.
W 1989 roku w międzynarodowym badaniu 13-
latków młodzi Koreańczycy zajęli pierwsze miejsce
w znajomości matematyki, a Amerykanie ostatnie.
Jednak
na
pytanie,
czy
jesteś
"dobry
w
matematyce," tylko 23 procent Koreańczyków
odpowiedziało "tak", w porównaniu do 68 procent
Amerykanów.
Egoistyczna stronniczość
Egoistyczna stronniczość to tendencja do przeceniania
siebie - bycie zbyt pewnym swojej wiedzy, umiejętności lub
szczęścia.
Amerykańskim uczniom w tym badaniu z pewnością brak
"poczucia własnej wartości." Uczniowie z całą pewnością
nie zdają sobie sprawy jak mało wiedzą na temat
matematyki.
W 1989 roku w międzynarodowym badaniu 13-latków
młodzi Koreańczycy zajęli pierwsze miejsce w znajomości
matematyki, a Amerykanie ostatnie. Jednak na pytanie,
czy jesteś "dobry w matematyce," tylko 23 procent
Koreańczyków odpowiedziało "tak", w porównaniu do 68
procent Amerykanów.
Muhammad Ali powiedział [udzielający wywiadu w
Afryce]: „Nie ma na całym świecie kraju tak
wspaniałego jak nawet najmniejsze miasto w
Ameryce. Mam na myśli, że [tu w Zairze] nie możecie
oglądać telewizji. Woda nie płynie w kranach. Toalety
nie spłukują się. Drogi, samochody—nie ma nic
wspanialszego niż Ameryka."
Jaka
bariera
krytycznego
myślenia
została
zaprezentowana w powyższym fragmencie wywiadu
ze znanym bokserem?
Socjocentryzm
Socjocentryzm to myślenie zorientowane na grupę. Myślenie
pod silnym wpływem norm grupowych myślenia, przekonań
i zachowań.
Występują dwie główne formy socjocentryzmu:
grupowe uprzedzenia oraz „instynkt stadny”.
Która z tych form wystąpiła u Muhammada Ali?
Muhammad Ali powiedział [udzielający wywiadu w Afryce]:
„Nie ma na całym świecie kraju tak wspaniałego jak nawet
najmniejsze miasto w Ameryce. Mam na myśli, że [tu w
Zairze] nie możecie oglądać telewizji. Woda nie płynie w
kranach. Toalety nie spłukują się. Drogi, samochody—nie
ma nic wspanialszego niż Ameryka."
Grupowe uprzedzenia
Grupowe uprzedzenie to skłonność do stawiania jak najwyżej własnego
narodu, rasy, szkoły, rodziny lub innych grupy społecznych niż na to
wskazują dowody.
Mówiąc, na przykład, że „nie ma na całym świecie kraju tak
wspaniałego jak nawet najmniejsze miasto w Ameryce," Ali
oczywiście przecenia znacząco porównywane zalety swojego
kraju, a zatem popełnia grzech grupowego uprzedzenia
Muhammad Ali powiedział [udzielający wywiadu w Afryce]:
„Nie ma na całym świecie kraju tak wspaniałego jak nawet
najmniejsze miasto w Ameryce. Mam na myśli, że [tu w
Zairze] nie możecie oglądać telewizji. Woda nie płynie w
kranach. Toalety nie spłukują się. Drogi, samochody—nie
ma nic wspanialszego niż Ameryka."
Aktywna seksualnie osoba biseksualna: “Nigdy nie będę
mieć AIDS. Jestem osobą o bardzo dobrej intuicji.
Wyczuwam czy ktoś ma coś tak zwyrodniałego jak wirus
HIV.
Która z barier krytycznego myślenie
prezentuje powyższa osoba?
Myślenie życzeniowe
Myślenie życzeniowe występuje, gdy osoba uważa, że coś jest
prawdziwe, nie dlatego, że ma mocne dowody dla swojego
przekonania, ale dlatego, że chce żeby to była prawda.
Osoby, które angażują się w ryzykowne aktywności
seksualnej często wykazują dziecinne myślenie: "To nie
zdarzy się mnie."
To jest również przykład omawianego wcześniej
samolubnego myślenia. Ta osoba jest zbyt pewna swoich
możliwości "intuicyjnego„ widzenia, czy potencjalny
partner seksualny ma AIDS.
Aktywna seksualnie osoba biseksualna: “Nigdy nie będę
mieć AIDS. Jestem osobą o bardzo dobrej intuicji.
Wyczuwam czy ktoś ma coś tak zwyrodniałego jak wirus
HIV.
Ed: Mój przyjaciel Dirk jest studentem drugiego roku
studiów na uniwersytecie stanu Nowy Jork. Jest
blondynem, uwielbi surfing i ma bardzo wyluzowaną
osobowość.
Mary: Założę się że jest z Kalifornii.
Która z barier krytycznego myślenie prezentuje
Mary w powyższej rozmowie?
Stereotypy
Posiadanie blond włosów, radość z surfingu i wyluzowany
stosunek do życia to stereotypowe cechy Kalifornijczyków - i to
pomimo faktu, że większość Kalifornijczyków nie jest rasy białej.
Oczywiście wielu ludzi, którzy nie są z Kalifornii również posiada
te trzy cechy. A biorąc pod uwagę, że Dirk uczęszcza do uczelni
państwowej w stanie Nowy Jork, jest mało prawdopodobne żeby
pochodził z Kalifornii.
Ed: Mój przyjaciel Dirk jest studentem drugiego roku
studiów na uniwersytecie stanu Nowy Jork. Jest
blondynem, uwielbi surfing i ma bardzo wyluzowaną
osobowość.
Mary: Założę się że jest z Kalifornii.