59

PORADY

zalecany poziom na gnieŸ-

dzie nie powinien byæ

mniejszy ni¿ 62 dB, a t³umie-

nie instalacji wynosi 18 dB, to

poziom sygna³u na wejœciu

instalacji musi byæ 80 dB. Tak

du¿y poziom sygna³u z ante-

ny zdarza siê doœæ rzadko,

dlatego jest niezbêdne za-

stosowanie wzmacniacza.

Podstawow¹ zasad¹ dobo-

ru wzmocnienia jest skom-

pensowanie strat, to znaczy

¿e nie powinno siê stosowaæ

wiêkszego wzmocnienia ni¿

wynosz¹ straty. W naszej in-

stalacji straty wynosz¹ 18 dB,

czyli powinniœmy zastosowaæ

wzmacniacz o wzmocnieniu

tak¿e 18 dB. Wybrany CA-

210 ma wzmocnienie 24 dB,

ale dziêki oddzielnej regulacji

w zakresie 12 dB dla VHF

i UHF mo¿na je zmniejszyæ

do po¿¹danej wartoœci.

Do drugiego wyjœcia wzmac-

niacza do³¹czono, przez roz-

ga³êŸnik PRS-0305F, gniazda nieprzeloto-

we. Tu t³umienie jest sum¹ t³umienia rozga-

³êŸnika (5 dB), gniazd (4 dB) oraz przewo-

du (ok. 4,5 dB dla 22,5 m), czyli ok. 13,5 dB.

Jak widaæ, t³umienie jest mniejsze ni¿ po-

przednio, dlatego instalacja rozga³êŸna jest

bardziej ekonomiczna z punktu widzenia

t³umienia wno-szonego przez elementy

pasywne.

Je¿eli poziom sygna³u z anteny jest bardzo

niski, mo¿liwe jest zastosowanie dodatko-

wego przedwzmacniacza, montowanego

w puszce anteny. Bêdzie on zasilany przez

wzmacniacz, za pomoc¹ zwrotnicy, w której

nale¿y zewrzeæ zworê przejœcia sta³opr¹do-

wego tego wejœcia, do którego do³¹czona

jest antena z przedwzmacniaczem.

Na koniec, nale¿y jeszcze zapewniæ zdalne

sterowanie tunerem, najlepiej z ka¿dego

pomieszczenia, w którym jest gniazdo. Do

tego celu wykorzystamy przewodowy

przed³u¿acz pilota. Nadajnik przed³u¿acza

pilota zamienia sygna³ (w podczerwieni)

z pilota tunera na sygna³ elektryczny, który

kablem koncentrycznym jest doprowadzony

do odbiornika przed³u¿acza pilota, gdzie

dokonywana jest ponowna konwersja. W in-

stalacji antenowej sygna³y steruj¹ce s¹ prze-

sy³ane na czêstotliwoœci 11 MHz. Nale¿y

pamiêtaæ, by miêdzy nadajnikiem a odbior-

nikiem przed³u¿acza pilota nie by³o elemen-

tów aktywnych, gdy¿ pracuj¹ one tylko

w jednym kierunku. W opisanej instalacji

odbiornik przed³u¿acza zamontowano przy

jednym z wyjœæ wzmacniacza. Jeœli miê-

dzy elementami przed³u¿acza musi byæ

wzmacniacz, to nale¿y zastosowaæ dodat-

kowy filtr dolnoprzepustowy, w³¹czany rów-

nolegle ze wzmacniaczem, umo¿liwiaj¹cy

stworzenie uproszczonego kana³u zwrot-

nego na czêstotliwoœci pracy przed³u¿acza.

Instalacja z wykorzystaniem

multiswitcha

dziewiêciowejœciowego

Instalacja ta charakteryzuje siê (rys. 4):

q

mo¿liwoœci¹ niezale¿nego odbioru pro-

gramów naziemnych przez kilka odbiorników

telewizyjnych i radiowych,

q

niezale¿nym odbiorem programów sate-

litarnych.

Niezbêdne jest jednak kilka tunerów sateli-

tarnych, do których wystarczaj¹ jedna lub

dwie anteny satelitarne.

Rys. 3. Instalacja antenowa wykorzystuj¹ca przed³u¿acz pilota

Radioelektronik Audio-HiFi-Video 4/2001

NOWOCZESNE

INSTALACJE ANTENOWE

(2)

Instalacja z wykorzystaniem

przed³u¿acza pilota

Cech¹ charakterystyczn¹ tej instalacji

(rys. 3) jest:

q

mo¿liwoœæ niezale¿nego odbioru pro-

gramów naziemnych przez kilka odbiorników

telewizyjnych i radiowych,

q

rozprowadzenie jednego programu tele-

wizji satelitarnej,

q

mo¿liwoœæ wyboru programu satelitar-

nego z ka¿dego pomieszczenia, dziêki za-

stosowaniu przed³u¿acza pilota,

q

mo¿liwoœæ ³atwej wymiany rozga³êŸników

na multiswitche (przy instalacji rozga³êŸnej),

a w konsekwencji niezale¿ny odbiór pro-

gramów satelitarnych,

q

uproszczone okablowanie przy instala-

cji przelotowej.

Za³ó¿my, ¿e wzmacniacz umieœcimy na

poddaszu, wówczas najwygodniej bêdzie

sprowadziæ sygna³ ze wszystkich anten jed-

nym przewodem. Zastosowaliœmy zwrotni-

cê ZA-4 umo¿liwiaj¹c¹ do³¹czenie anteny ra-

diowej i dwóch telewizyjnych na pasmo

VHF i UHF. Jako wzmacniacz wybrano

CA-210 ze wzglêdu na niezawodnoœæ

i umiarkowane wzmocnienie, dziêki czemu

w szerokim zakresie poziomów wejœcio-

wych bêdzie on pracowa³ poprawnie. Dodat-

kowo ma on dwa niezale¿ne wyjœcia, co

u³atwia stworzenie dwóch pionów oraz regu-

lacje wzmocnienia dla zakresu VHF i UHF.

Poza wzmacniaczem, na poddaszu, umie-

œciliœmy tak¿e tuner satelitarny, np. którejœ

z platform cyfrowych. Sygna³ z tunera i an-

ten jest doprowadzony do sumatora PSS-

020422, a ca³y sygna³ do wzmacniacza

CA-210. Zamiast sumatora mo¿na zastoso-

waæ rozga³êŸnik PSS-0204F, pracuj¹cy ja-

ko sumator.

Z ka¿dego wyjœcia wzmacniacza sygna³

trafia do pionów. Dla pokazania idei, jeden

z nich jest z gniazdami przelotowymi, a dru-

gi z rozga³êŸnikiem.

W pionie z gniazdami przelotowymi rozmie-

szczonymi co 2,5 m z u¿yciem kabla

CTF-113 jego t³umienie wyniesie oko³o 16

dB dla trzech gniazd przelotowych, a z

uwzglêdnieniem t³umienia 10 m kabla do

wzmacniacza da w sumie 18 dB. Aby taka

instalacja dzia³a³a poprawnie, do jej wej-

œcia trzeba doprowadziæ sygna³ o poziomie

zwiêkszonym od minimalnego poziomu na

gnieŸdzie o t³umienie instalacji. Poniewa¿

60

Zbiorcze instalacje przeznaczone do odbio-

ru telewizji satelitarnej s¹ najbardziej efek-

tywn¹ i ekonomiczn¹ metod¹ odbioru pro-

gramów, nadawanych drog¹ satelitarn¹,

w domkach jednorodzinnych.

W satelitarnej instalacji zbiorczej s¹ rozpro-

wadzane sygna³y satelitarne w zakresie

950

÷

2150 MHz (SAT-IF) oraz naziemne,

w zakresie 87,5

÷

862 MHz. Ca³a instalacja

pracuje w zakresie 87,5

÷

2150 MHz.

Sygna³ telewizji naziemnej jest sumowany

z sygna³em SAT-IF, a nastêpnie rozprowa-

dzany w sieci wieloprzewodowej z wykorzy-

staniem multiswitchy.

ród³em sygna³u telewizji naziemnej jest

identyczna instalacja jak przy telewizji na-

ziemnej. Jednak na wyjœcie wzmacniacza,

zamiast rozga³êŸników, pod³¹czamy wej-

œcie telewizji naziemnej multiswitcha.

Odbiór dowolnego programu przez dowol-

nego u¿ytkownika sieci, z dowolnego pasma

i polaryzacji, wymaga aby konwerter przez

ca³y czas udostêpnia³ oba pasma i polary-

zacje. Tego wymogu nie spe³niaj¹ typowe

konwertery, nazywane universal single,

wspó³pracuj¹ce z jednym tunerem. Do jed-

noczesnego odbioru obu polaryzacji (piono-

wej i poziomej lub prawoskrêtnej i lewo-

skrêtnej) nale¿y stosowaæ konwerter dual,

a do odbioru obu polaryzacji i pasm konwer-

ter quatro. Konwerter dual ma dwa wyjœcia

oznaczane V i H, a quatro cztery wyjœcia

oznaczane V Lov, H Lov, L High i H High.

W przypadku braku generatora Tone Burst lub

DiSEqC w tunerze jest konieczne zastosowa-

nie zewnêtrznego generatora DiSEqC lub

Tone Burst. Przyk³adem s¹ tunery rozprowa-

dzane przez Wizjê TV lub Cyfrê +. Tunery Sa-

gem rozprowadzane przez Polsat Cyfrowy

maj¹ taki generator i wspó³pracuj¹ bezpo-

œrednio z multiswitchami 9-wejœciowymi.

Opisana instalacja satelitarna sk³ada siê

z zestawu anten, zwrotnicy oraz wzmac-

niacza, takiego samego jak w instalacji z wy-

korzystaniem przed³u¿acza pilota. Jedno

wyjœcie wzmacniacza do³¹czamy do wejœcia

telewizji naziemnej multiswitcha. Drugie wyj-

œcie, by zachowaæ dopasowanie, zamyka-

my rezystorem 75 omów lub wykorzystuje-

my do do³¹czenia kilku gniazd, na których

bêd¹ dostêpne tylko programy naziemne.

W przewa¿aj¹cej

czêœci Polski, do

odbioru programów

z satelitów HotBird

oraz Astra wystarczy

antena o œrednicy 1

m. Na antenie z do-

datkowym uchwy-

tem konwertera (tzw.

”zez”), montujemy

dwa konwertery

quatro. Aby rozpro-

wadziæ sygna³ z obu

satelitów nale¿y za-

stosowaæ multi-

switch o dziewiêciu

wejœciach, np. SMS-

9940MF firmy

Spaun lub MS952

firmy Terra. Do

czterech wejϾ do-

³¹czamy konwerter

quatro, odbieraj¹cy

jednego satelitê,

a do nastêpnych

czterech _ drugiego

satelitê. Wejœcie dziewi¹te przeznaczone

jest do wprowadzenia sygna³ów telewizji

naziemnej.

Od ka¿dego wyjœcia do ka¿dego gniazda

nale¿y poprowadziæ jeden przewód. Roz-

dzia³ sygna³ów telewizji satelitarnej i na-

ziemnej jest dokonywany na specjalnych

gniazdach satelitarnych. Takie gniazdo ma

z³¹cze F do do³¹czenia tunera satelitarne-

go oraz dwa z³¹cza IEC do odbiornika tele-

wizyjnego i radiowego. W ca³ej instalacji

nale¿y konsekwentnie stosowaæ przewody

”satelitarne”, np. CTF-113 lub KOKA-709.

Jeœli decydujemy siê na odbiór programów

z jednego satelity, nale¿y wybraæ multiswitch

5-wejœciowy. Taka konfiguracja umo¿liwia do-

³¹czenie kilku tunerów Wizji TV czy Cyfry +.

Z przedstawionych przyk³adów widaæ, ¿e

instalacja antenowa mo¿e rozprowadzaæ

jedynie programy telewizji naziemnej lub

przy wykorzystaniu multiswitchy, tak¿e pro-

gramy satelitarne w postaci sygna³u pierw-

szej poœredniej czêstotliwoœci satelitarnej.

Pierwsze rozwi¹zanie jest tanie i proste,

a dziêki zastosowaniu przed³u¿aczy pilo-

tów mo¿liwe jest rozprowadzenie sygna³u

z jednego lub dwóch tunerów satelitarnych.

Niestety, oznacza to, ¿e jednoczeœnie mo¿-

na ogl¹daæ najwy¿ej dwa ró¿ne programy

satelitarne. Oczywiœcie, mo¿na ogl¹daæ do-

wolny program z nadajników naziemnych.

Korzystniejsze jest rozwi¹zanie z multiswit-

chami. Wówczas ka¿dy u¿ytkownik mo¿e

mieæ swój tuner satelitarny, do³¹czony do

wspólnej instalacji. Dodatkow¹ zalet¹ jest tyl-

ko jedna (przy odbiorze z jednego satelity)

lub dwie (przy odbiorze z dwóch satelitów)

anteny satelitarne, mimo dowolnej liczby

tunerów. Niestety, ta instalacja jest dro¿sza

ni¿ poprzednia.

n

Pawe³ Król

Multiswitch nieprzelotowy

Konwerter Odbierane programy

Dodatkowe tunery*

Liczba wejϾ Liczba wyjϾ

Liczba sat. pasmo

3

4

dual

1

dolne

analogowe

3

8

dual

1

dolne

analogowe

5

4

dual

2

dolne

analogowe

5

8

dual

2

dolne

analogowe

5

4

quatro

1

dolne i górne analogowe i cyfrowe

5

8

quatro

1

dolne i górne analogowe i cyfrowe

9

4

quatro

2

dolne i górne analogowe i cyfrowe

9

8

quatro

2

dolne i górne analogowe i cyfrowe

Instalacje z multiswitchami

* Przy do³¹czaniu dodatkowych u¿ytkowników stosuje siê multiswitche przelotowe

Rys. 4. Instalacja

wykorzystuj¹ca

multiswitch