Ćwiczenie 12

(MOiŚ)

T: Bakterie amylolityczne i lipolityczne

1.

Bakterie amylolityczne
Skrobia jest węglowodanem, polisacharydem roślinnym, składającym się z monomerów D-glukozy.
Pełni w roślinach rolę magazynu energii. Skrobia ma budowę ziarnistą.
Wzór sumaryczny: (C

6

H

10

O

5

)n n>300.

Skrobia składa się z:



nierozgałęzionej amylozy stanowiącej ok. 20% naturalnej skrobi; amyloza jest wielocukrem złożonym z
wielu reszt D-glukozy połączonych wiązaniem α -1,4 glikozydowym



rozgałęzionej amylopektyny, która stanowi 80 % naturalnej skrobi; rozgałęzienia powstają dzięki
wiązaniom α-1,6-glikozydowym.

Skrobia jest rozkładana przez bakterie za pomocą enzymów amylaz. α-amylaza hydrolizuje skrobię do
krótkich odcinków oligosacharydowych (dekstryn), które stopniowo ulegają dalszemu rozkładowi do
trójcukrów, dwucukrów i glukozy. β-amylaza powoduje rozpad cząsteczki skrobi do dwucukru maltozy.
Maltoza jest dalej hydrolizowana do cukrów prostych.

Po dodaniu do skrobi płynu Lugola (jodu) amyloza absorbuje go i barwi się na niebiesko. Barwa niebieska
świadczy więc o nierozłożonej skrobi. Hydroliza skrobi do dekstryn daje zabarwienie brązowe, a dalszy
rozkład do maltozy i glukozy nie daje barwnej reakcji.

Izolacja i określenie liczby amylolitycznych bakterii z próbki wody.

a) wykonać rozcieńczenia badanej próby w postępie dziesiętnym (rozcieńczenia w 0,85% NaCl);

należy pamiętać o dokładnym wymieszaniu prób przed każdym pipetowaniem

b) nanieść po 0,1 ml próby z danego rozcieńczenia na 2 płytki z podłożem agarowym z dodatkiem

0,2 % skrobi i dokładnie rozprowadzić po powierzchni pożywki hokejówką.

c) próby inkubować w temperaturze 28°C przez 48 h
d) zalać płytki płynem Lugola i policzyć kolonie bakteryjne, wokół których widoczne są strefy

przejaśnionego podłoża

e) obliczyć liczbę bakterii amylolitycznych w 1ml próby, mnożąc średnią liczbę kolonii dodatnich z

danego rozcieńczenia (stosujemy szereg optymalny 10 – 300 kolonii) x 10 x odwrotność
rozcieńczenia

2. Bakterie lipolityczne

Lipidy dzielimy na następujące zasadnicze grupy związków: tłuszcze właściwe, fosfolipidy, glikolipidy,

woski, izoprenoidy, sterydy i in.

Wstępną fazą rozkładu tłuszczów właściwych jest hydroliza dająca w efekcie glicerol i wolny kwas tłuszczowy.
Glicerol podlega następnie rozkładowi podobnie jak inne alkohole. Kwas tłuszczowy jest utleniany w procesie
β-oksydacji.

Wiele bakterii charakteryzuje się zdolnością do lipolizy. Do najbardziej efektywnych należą Pseudomonas
fluorescens, Bacillus punktatus, Pseudomonas aeruginosa, Serratia marcescens.

Określenie liczby bakterii lipolitycznych w 1 cm

3

próbki

a) wykonujemy rozcieńczenia badanej próby w postępie dziesiętnym (rozcieńczenia w 0,85% NaCl);

należy pamiętać o dokładnym wymieszaniu prób przed każdym pipetowaniem

b) nanieść po 0,1 ml próby z danego rozcieńczenia na 2 płytki z podłożem agarowym z dodatkiem

Tween 80® (monooleinian polioksyetylenosorbitolu) oraz CaCl

2

i dokładnie rozprowadzić po

powierzchni pożywki hokejówką

c) próby inkubować w temperaturze pokojowej przez 48 h
d) policzyć kolonie bakteryjne, wokół których widoczne są strąty
e) obliczyć liczbę bakterii lipolitycznych w 1ml próby, mnożąc średnią liczbę kolonii dodatnich z

danego rozcieńczenia (stosujemy szereg optymalny 10 – 300 kolonii) x 10 x odwrotność
rozcieńczenia

3. Uproszczony schemat metabolizmu głównych substancji pokarmowych.