1
Bankowość II
Adam Barembruch
2
2
AB
FM
Warunki zaliczenia
Egzamin – test jednokrotnego wyboru + pytania otwarte
Termin – wstępnie ostatnie zajęcia
31 stycznia 2009
Godz. 8.00 sala C2 - 465, 481, 482, 466, 461,472,
Godz. 9.45 sala C2 - 473, 474, 475, 476, 477, 471
http://pe.univ.gda.pl/
Hasło: abbank2008
Program
Przepisywanie ocen
Konsultacje
Poniedziałek 8-9
Wtorek 17-18
Kontakt
abarembruch@wzr.pl
3
Istota pieniądza
4
4
AB
Ewolucja pieniądza
Pieniądz kruszcowy (ważony, liczony)
Pieniądz papierowy
Pieniądz bezgotówkowy + pieniądz elektroniczny
Bilon
Moneta
5
5
AB
Funkcje pieniądza
Środek płatniczy
Miernik wartości
Środek tezauryzacji
Środek wymiany
Funkcja pieniądza światowego
Prawo Greshama Kopernika
6
6
AB
Definicja pieniądza
Funkcjonalna
Statystyczna
• M0 (baza monetarna) - rezerwy
obowiązkowe banków komercyjnych,
rezerwy nadwyżkowe banków
komercyjnych, obieg pieniądza
gotówkowego
• M1 - baza monetarna i depozyty na
żądanie w bankach komercyjnych
• M2 - M1 i depozyty krótkoterminowe w
bankach komercyjnych
• M3 - M2 oraz depozyty średnio- i
długoterminowe w bankach
komercyjnych
• L (M4) - agregat ogólnej płynności
gospodarki - M3 oraz papiery
wartościowe i dokumenty handlowe
• Miernik wartości
• Środek wymiany
• Środek płatniczy
• Środek tezauryzacji
• Pieniądz światowy
(jeśli cztery pierwsze funkcje wypełnia w
kraju i za granicą)
CECHY PIENIĄDZA
• Podzielność
• Trwałość
• Rzadkość
• Jednorodność
7
7
AB
Struktura obiegu pieniądza w Polsce w
2006 r.
8
Pieniądz i indeksy
9
9
AB
Pojęcia
Inflacja
Deflacja
Deprecjacja
Aprecjacja
10
10
AB
Inflacja w Polsce w latach 1950-2008
11
11
AB
Pojęcia
Dewaluacja
Rewaluacja
-
11.04.2000
0,3
25.03.1999
0,5
10.09.1998
0,65
17.07.1998
0,8
26.02.1998
1,0
08.01.1996
1,2
16.02.1995
1,4
30.11.1994
1,5
13.09.1994
1,6
27.08.1993
1,8
14.10.1991
Wskaźnik (%)
Data wprowadzenia
Wskaźniki miesięcznej dewaluacji w latach 90-tych
„kurs złotego obniżono” z poziomu
USD/PLN = 2,8 do USD/PLN = 3, 0!!!!
PLN/USD = 1/2,8 > USD/PLN = 1/3, 0
12
12
AB
Kwotowanie walut w Polsce
Kwotowanie bezpośrednie – wyrażenie w danym
kraju waluty obcej w jednostkach monetarnych
waluty krajowej, np. USD/PLN w Polsce
Kwotowanie pośrednie - wyrażenie w danym kraju
waluty krajowej w jednostkach monetarnych
waluty obcej, np. PLN/USD w Polsce
13
13
AB
Waluta bazowa i waluta kwotowana
Walutą bazową jest pierwsza waluta w kwotowaniu, natomiast druga jest walutą
kwotowaną (zmienną).
Dla kwotowania:
1. EUR/USD – EUR jest walutą bazową, a USD walutą kwotowaną.
2. PLN/USD – PLN jest walutą bazową, a USD walutą kwotowaną.
Kurs walutowy informuje, za ile ktoś jest skłonny kupić lub sprzedać walutę bazową za
walutę kwotowaną.
Przykład: Kwotowanie dla USD/PLN:
USD/ PLN = 3,9260 / 3,9275
BID
OFFER
3,9260 to kurs kupna waluty obcej USD przez bank – BID
3,9275 to kurs sprzedaży waluty obcej USD przez bank - OFFER
14
14
AB
Indeksy
WIBOR
WIBID
WIBID (warsaw interbank bid rate) - roczna stopa procentowa jaką banki zapłacą za środki przyjęte
w depozyt od innych banków, ustalane o godz 11:00,
WIBOR (warsaw interbank offered rate) - oprocentowanie po jakim banki udzielą pożyczek innym
bankom, ustalane o godz 11:00,
15
15
AB
Rodzaje transakcji jednodniowych
O/N — overnight
to termin jednodniowy Bank pożyczający pieniądze otrzymuje je w dniu
zawarcia transakcji, a zwraca w następnym dniu roboczym. Te transakcje są
bardzo popularne, a ceny lokat podlegają znacznym wahaniom. (Dni wolne od
pracy są na rynku „martwe"), najmniej fortunnym dniem zaciągnięcia pożyczki
O/N jest piątek, ponieważ środki otrzymuje się na 1 dzień a płaci
oprocentowanie za 3 dni
T/N — tom/next
są zawierane na jeden dzień, ale pieniądze docierają do banku biorącego
depozyt następnego dnia po transakcji, zwracane są natomiast w kolejnym
dniu roboczym,
S/N— spot/next
dotyczy transakcji jednodniowych, ale bank dający lokatę przekazuje
pieniądze dopiero w drugim dniu roboczym po zawarciu umowy, a zwrotu
domaga się następnego dnia roboczego,
16
16
AB
Funkcje rynku lokat międzybankowych
zarządzanie płynnością
jest często wykorzystywanym źródłem finansowania
wzrostu akcji kredytowej
( uniezależnia akcję kredytową od wielkości depozytów,
tzw. Pewne źródło finansowania akcji kredytowej
jest wykorzystywany jako źródło surowców potrzebnych do
wytwarzania przez banki klasycznych instrumentów
terminowych
źródło finansowania krótkoterminowych operacji
arbitrażowych i spekulacyjnych
17
17
AB
LIBOR
LIBOR (ang. London Interbank Offered Rate) - stopa procentowa kredytów oferowanych na rynku międzybankowym w
Londynie przez 4 główne banki: Bankers Trust, Bank of Tokyo, Barclays i National Westminster. Jest ustalana o
godzinie 11:00 GMT. Stanowi bazową stopę procentową dla ustalania oprocentowania kredytów i depozytów na rynku
międzybankowym
18
18
AB
EURIBOR
EURIBOR (ang. Euro Interbank Offered Rate) - stopa procentowa kredytów w strefie euro oferowanych przez
jeden bank innemu bankowi. Jest to średnie notowanie z 57 największych banków strefy euro - ustalane przez
FBE - Federation Bancaire de L'Union Europeenne w Brukseli
19
Systemy walutowe
20
20
AB
Historia międzynarodowych systemów
walutowych
System waluty złotej
1870-1914
System waluty sztabowo - złotej
1914-1939
System z Bretton - Woods
1944-1971
System waluty kierowanej
1971
Zestaw zasad, norm wymiany, narzędzi regulacyjnych i instytucji
mających na celu zapewnienie swobodnego transferu siły
nabywczej między obszarami walutowymi, na których cyrkulują
odrębne waluty
21
21
AB
System waluty złotej
(1870 - 1914)
Wszystkie waluty wchodzące do tego systemu miały
ustalony parytet
w złocie
, a banki centralne poszczególnych krajów zobowiązywały się
do zamiany po ustalonym parytecie każdej ilości pieniądza na kruszec
Kursy wzajemne walut np. funta do rubla, wynikały z podzielenia ich parytetów
w złocie
Dany kraj nie mógł arbitralnie, wbrew rynkowi ustalić parytetu wymiennego
większego, niż było to możliwe ze względu na ilość posiadanego złota
Automatyzm złota
– gdy tylko parytet danej waluty był zawyżony lub
zaniżony, światowy rynek walutowy korygował odchylenia
Najwięcej korzyści z tego systemu odnosiła
Wielka Brytania
, ponieważ
posiadała największe zasoby złota, a funt szterling był główna walutą
rozliczeń międzynarodowych
Wybuch I wojny światowej zmusił rządy do emisji pieniądza bez
pokrycia w złocie
22
22
AB
System waluty sztabowo – złotej
(1914 – 1939)
Polegał na wymianie pieniądza na złoto, jednak
nie każdej ilości, ale tylko większych kwot
(równoważnych wartości sztabek złota)
Sztabka złota – regularna bryła czystego (99,99%) złota
kształtu zbliżonego do prostopadłościanu, najczęściej o
wadze 1 uncji jubilerskiej trojańskiej (31,1 gramów).
Podokresy
Okres po I wojnie światowej – próby powrotu do
systemu waluty złotej
Wielki kryzys – załamywanie się standardu złota
23
23
AB
System waluty sztabowo - złotej
I wojna światowa zniszczyła system gospodarczy oparty na
walucie złotej
Szacuje się, że tylko 11 % wydatków wojennych Niemiec było
pokryte z podatków, reszta środków finansowych pochodziła z
emisji pieniądza
Hiperinflacja w Niemczech – 1923 rok ( reparacje wojenne)
W przypadku Polski i innych krajów peryferyjnych
występowała tzw. wymienialność pośrednia
Waluta krajowa – waluta zagraniczna wymienialna na złoto –
złoto
taki system nazywamy systemem dewizowo – złotym
Polska reforma walutowa z 1924 roku gwarantowała wymianę
złotego, ale na dolary po stałym kursie
24
24
AB
System z Bretton Woods
(1944 – 1971)
Założenie – sztywne kursy walutowe, kursy miały być sztywne
względem siebie a nie względem złota
Zerwanie z wymienialnością na złoto z wyjątkiem USA
Dolar amerykański stał się „kotwicą” dla innych walut i utrzymania
nowego systemu
„teoretycznie każdy kraj powinien bronić sztywnego kursu swojej
waluty względem pozostałych walut – w praktyce, wszyscy
uprościli zadanie, pilnując sztywnego kursu wobec dolara”
„
Opierano się na założeniu, że skoro kurs funta do dolara będzie
sztywny, i kurs franka wobec dolara będzie sztywny, to kurs franka do
funta będzie sztywny
”
GBP/USD – sztywny
FRF/USD – sztywny
GBP/FRF – też sztywny
Skutek – uprzywilejowana pozycja dolara, a następnie niekontrolowana
emisja
1950 – udział dolara w rezerwach walutowych wszystkich krajów na świecie
wynosił 69%
1960 – 63 %
25
25
AB
System wielodewizowy – po 1971 roku
bezpośrednim następstwem rozpadu systemu z Bretton Woods było odejście od
kursów stałych i wprowadzenie przez większość krajów ograniczonych kursów
płynnych
proces ten przekształcił się w działania dające podstawy nowego
międzynarodowego systemu walutowego
zniesiono oficjalnie stałe kursy walutowe (sztywne kursy walutowe)
kraje zyskały swobodę wyboru reguł kursowych (kreowanie rynków zmiennych kursów
walutowych), lecz została narzucona konieczność prowadzenia polityki kursowej zgodnie z
celami MFW, którego upoważniono do nadzorowania zgodności reguł wybranych przez
poszczególne kraje
zniesiono zasadę ustalania parytetu walut w złocie
kraje powinny się powstrzymać od manipulowania kursem w celu osiągania korzyści
26
Bank Centralny
27
27
AB
Funkcje banku centralnego
Bank emisyjny
Bank banków „kredytodawca ostatniej instancji”
Centralny bank państwa
28
28
AB
Podstawowy cel NBP + zadania
dodatkowe
Art. 3. 1. Podstawowym celem działalności NBP jest
utrzymanie
stabilnego poziomu cen, przy jednoczesnym wspieraniu polityki
gospodarczej Rządu, o ile nie ogranicza to podstawowego celu NBP.
2. Do zadań NBP należy także:
1) organizowanie rozliczeń pieniężnych;
2) prowadzenie gospodarki rezerwami dewizowymi;
3) prowadzenie działalności dewizowej w granicach określonych ustawami;
4) prowadzenie bankowej obsługi budżetu państwa;
5) regulowanie płynności banków oraz ich refinansowanie;
6) kształtowanie warunków niezbędnych dla rozwoju systemu bankowego;
7) opracowywanie statystyki pieniężnej i bankowej, bilansu płatniczego oraz
międzynarodowej pozycji inwestycyjnej;
8) wykonywanie innych zadań określonych ustawami
29
29
AB
Dlaczego bank centralny powinien być
niezależny?
Czynnik skłaniający rząd do dyscypliny fiskalnej,
gdyż
bank centralny nie finansuje deficytu
budżetowego
Korzystny wpływ na stabilność cen i stopę inflacji
Cykl polityczny i zmiany rządu nie mają wpływu
na politykę pieniężną
30
30
AB
NBP
Narodowy Bank Polski jest bankiem centralnym
Rzeczpospolitej Polskiej
działa na podstawie ustawy z 29.09.1997 - Ustawa o
Narodowym Banku Polskim
posiada osobowość prawną
nie podlega wpisowi do rejestru Przedsiębiorstw
Państwowych
nie można również ogłosić jego upadłości (art. 2 i 58
ustawy o NBP).
31
31
AB
Organy NBP
Prezes NBP
Zarząd
RPP
• Przewodniczy RPP, Zarządowi
NBP, Komisji Nadzoru
Finansowego
oraz
reprezentuje NBP na zewnątrz
• Bierze udział w debatach
ogólnoświatowych
dotyczących zapobiegania
prania brudnych pieniędzy czy
ich fałszowania.
• W imieniu RPP
przedstawia
Sejmowi i RM kwartalne
informacje o bilansie
płatniczym
oraz roczne bilanse
należności i zobowiązań
płatniczych państwa
• Przekazuje RPP i MF projekt
założeń polityki pieniężnej
,
opinie w sprawie projektu
ustawy budżetowej, prognozy
bilansu płatniczego oraz
ustalenia Rady
• Jest on przełożonym
wszystkich pracowników NBP.
• ustala wysokość stóp
procentowych NBP
• ustala zasady i
stopy rezerw
obowiązkowych
• ustala zasady operacji
otwartego rynku
(skup i
sprzedaż skarbowych
papierów wartościowych oraz
panierów wartościowych NBP,
określa kursy walut, przyjmuje
sprawozdania za działalności d
zarządu banku oraz określa
politykę pieniężna na rok
następny))
• określa górne granice
zobowiązań NBP z tytułu
zaciąganych w zagranicznych
instytucjach finansowych
pożyczek i kredytów.
• zatwierdza plan finansowy
NBP oraz sprawozdania z jego
działalności
• podejmowanie uchwał w sprawie
udzielania bankom upoważnień do
wykonywania
czynności obrotu
dewizowego
• realizowaniaezadań z zakresu polityki
kursowej
• okresowa wycena obiegu pieniężnego i
rozliczeń pieniężnych oraz obrotu
dewizowego
• nadzorowanie operacji otwartego rynku
• ocena funkcjonowania systemu
bankowego
• uchwalenie planu działalności i planu
finansowego NBP
• określenie zasad gospodarowania
funduszami NBP
• uchwalenie rocznego sprawozdania z
działalności NBP, sporządzenie bilansu
NBP oraz rachunku zysku i stra
t.
• określenie zasad polityki kadrowej i
płacowej w NBP
32
32
AB
Prezes NBP
jest powoływany przez
Sejm na wniosek Prezydenta
Rzeczypospolitej Polskiej na okres 6 lat
zgodnie z konstytucją nie może on należeć do partii
politycznej, związku zawodowego, ani prowadzić
działalności publicznej nie dającej się pogodzić z
godnością jego urzędu.
ta sama osoba nie może być Prezesem NBP dłużej niż
przez dwie kolejne kadencje.
33
33
AB
Kadencja Prezesa wygasa:
po upływie okresu sześcioletniego
w razie śmierci
w razie złożenia rezygnacji
w razie odwołania
Odwołanie Prezesa NBP może nastąpić, gdy:
1) nie wypełnia on swych obowiązków na skutek
długotrwałej choroby,
2) został skazany prawomocnym wyrokiem sądu za
popełnione przestępstwo,
3) Trybunał Stanu orzekł wobec niego zakaz
zajmowania kierowniczych stanowisk lub pełnienia
funkcji związanych ze szczególną odpowiedzialnością w
organach państwowych.
34
34
AB
Inne zadania Prezesa…
określa szatę graficzna banknotów
określa zabezpieczenia banknotów i monet
termin wprowadzenia i wycofania banknotów
określa wartość nominalna banknotów
sposób postępowania z banknotami fałszywymi lub
zniszczonymi
określa formy rozliczeń pieniężnych pomiędzy
podmiotami gospodarczymi
35
35
AB
Skład RPP
Prezes NBP jako przewodniczący oraz dziewięciu
członków powołanych w równej liczbie przez
Prezydenta RP, Sejm i Senat.
3 z ramienia Sejmu
3 z ramienia Senatu
3 od Prezydenta
członkowie Rady są powoływani na 6 lat.
Ponowne powołanie do składy Rady jest
niedopuszczalne, chyba że poprzednie powołanie
nastąpiło w trakcie kadencji na okres krótszy niż 3 lata
(por, art. 13 1, 2 i 8 ustawa o NBP)
36
36
AB
Rada Polityki pieniężnej
Posiedzenie Rady zwołuje Prezes NBP co
najmniej raz w miesiącu.
Ustalenia Rady podejmowane a w formie uchwały
większością głosów przy obecności co najmniej 5
członków, w tym Przewodniczącego Rady.
W przypadku równej liczby głosów rozstrzyga
głos Przewodniczącego Rady.
37
37
AB
Zarząd NBP
Działalnością Narodowego Banku Polskiego kieruje
Zarząd. W skład zarządu wchodzą: prezes NBP- jako
przewodniczący oraz 6 do 8 członków zarządu, w tym
2 wiceprezesów NBP.
Zarząd Narodowego Banku Polskiego realizuje
uchwały Rady Polityki Pieniężnej oraz podejmuje
uchwały w sprawach niezastrzeżonych w ustawie do
wyłącznej kompetencji innych organów banku.
38
Polityka pieniężna i instrumenty polityki
pieniężnej
39
39
AB
Jak bank centralny wpływa na banki
komercyjne?
Zakazy i nakazy
Jako jednostka zwierzchnia upoważniona przez
państwo do wydawania zakazów i nakazów, które
mogą być przeprowadzone za pomocą środków
przymusu
Rynkowa interwencja
Jako podmiot gospodarczy składający propozycje
dokonania transakcji na tyle korzystnych, ażeby
banki dobrowolnie skorzystały z tej oferty
40
40
AB
Kreacja pieniądza przez system bankowy
Aktywa Pasywa
1000zł
Depozyt 1000zł
1000 zł wpływa do systemu bankowego
Rezerwy 100zł
pożycza
900zł
Depozyt 1000zł
Aktywa Pasywa
900zł
Depozyt 900zł
Rezerwy 90zł
pożycza
810zł
Depozyt 900zł
Aktywa Pasywa
810 zł
Depozyt 810zł
Rezerwy 81zł
Depozyt 810zł
pożycza
729zł
M = 1000 + 900 + 810+... =1000 [ 1+ 0.9 + 0.9
2
+ 0.9
3
+... ] = 1000 (1/ 1-0.9) = 1000 × 1/0.1 = 10 000
M=1000zł
Bank 1
M=1900zł
Bank 2
M=2710
Bank 3
Bank 4
M=3439
...
41
41
AB
Mnożnik kreacji pieniądza
obrazuje wielkość zmiany zasobu
pieniądza wywołanej zmianą bazy
monetarnej o jednostkę.
m – mnożnik bazy
monetarnej (mnożnik kreacji
pieniądza)
B –
baza monetarna
, czyli
gotówka i wkłady na
żądanie banków
komercyjnych w BC (ich
rezerwy obowiązkowe),
czyli B = G + R
M –
podaż pieniądza
, czyli
pieniądz gotówkowy poza
systemem bankowym oraz
depozyty na żądanie, a
więc: M = G + D
B
M
m
=
G
R
D
G
m
+
+
=
42
42
AB
Polityka pieniężna i jej rodzaje
Ekspansywna
Restrykcyjna
Neutralna
43
43
AB
Cele polityki pieniężnej
Operacyjne
Strategiczne
(finalne)
Pośrednie
• Pożądana wielkość
bazy monetarnej
• Pożądany poziom stóp
procentowych rynku
pieniężnego
• Poziom nominalnych
stóp procentowych
• Podaż pieniądza
• Limity kredytowe
• Nominalny dochód
narodowy
• Struktura stóp
procentowych
• Utrzymywanie niskiego
poziomu cen
• Utrzymywanie
wysokiej koniunktury i
zatrudnienia
44
44
AB
Od 1999 r. w realizacji polityki pieniężnej wykorzystuje się strategię
bezpośredniego celu inflacyjnego.
Rada Polityki Pieniężnej określa cel inflacyjny, a następnie
dostosowuje poziom podstawowych stóp procentowych NBP tak, by
maksymalizować prawdopodobieństwo osiągnięcia tego celu.
Od początku 2004 r. Narodowy Bank Polski realizuje ciągły cel
inflacyjny na poziomie 2,5% z dopuszczalnym przedziałem wahań
+/- 1 punkt procentowy.
NBP utrzymuje poziom stóp procentowych spójny z realizowanym
celem inflacyjnym, wpływając na wysokość nominalnych
krótkoterminowych stóp procentowych rynku pieniężnego.
45
45
AB
Kryteria klasyfikacji instrumentów polityki
pieniężnej
Ze względu na sposób oddziaływania banku
centralnego
Instrumenty oddziaływania pośredniego
stopa procentowa
Instrumenty sterowania bezpośredniego
limity kredytowe
Perswazja
Ze względu na zakres oddziaływania
Instrumenty kontroli ogólnej
Instrumenty kontroli selektywnej
46
46
AB
Instrumenty polityki pieniężnej – ujęcie
teoretyczne
Instrumenty kontroli ogólnej
Rezerwa obowiązkowa
Operacje otwartego rynku
Warunkowe (repo i reverse repo)
Bezwarunkowe
Kredyt refinansowy
Kredyt lombardowy
Kredyt redyskontowy
Instrumenty kontroli selektywnej
Oddziaływanie przez perswazję
Polityka kursu walutowego
47
47
AB
Kurs całkowicie płynny ( brak korytarza wahań)
Upłynnienie kursy złotego
11 kwietnia 2000 roku
Korytarz 30 %
Rozszerzenie pasma wahań +/-
15 %
25 marca 1999 roku
Zmiana koszyka walut 55%
Euro i 45 % dolar
1 stycznia 1999 roku
Korytarz 25 %
Rozszerzenie pasma wahań do
+/- 12,5 %
28 października 1998 roku
Korytarz 20 %
Rozszerzenie pasma wahań do
+/- 10 %
26 lutego 1998 roku
Aprecjacja centralnego parytetu
o 6 % ( zrównanie kursu
centralnego kursem fixingu)
1995 rok
Kurs pełzający w korytarzu
Korytarz 14 %
Wprowadzenie pełzającego
pasma wahań (+/- 7 %)
16 maja 1993 roku
Skokowa dewaluacja złotego 8
%
27 sierpnia 1993 roku
Skokowa dewaluacja złotego 12
%
26 lutego 1992 roku
Kurs pełzający
Wprowadzenie systemu
pełzającej dewaluacji
14 października 1991 roku
Kurs sztywny do koszyka walut
dolar amerykański – 45%, marka niemiecka – 35%, funt brytyjski – 10%, frank
francuski – 5%, frank szwajcarski – 5%
Zastąpienie parytetu dolara
koszykiem 5 walut
17 maja 1991 roku
Kurs sztywny do dolara
Wprowadzenie sztywnego kursu
walutowego 1 dolar = 9500 zl
1 stycznia 1990 roku
Typ polityki kursowej
Zmiana
Data
Etapy polityki kursu walutowego
48
48
AB
Rezerwa obowiązkowa
49
49
AB
Rezerwa obowiązkowa – ustawa…
50
50
AB
Zmiany wielkości wymaganej i utrzymywanej
rezerwy obowiązkowej
51
51
AB
UWAGI…
Obowiązek odprowadzania rezerw
obowiązkowych do BC generalnie nie ma związku
z potrzebą zachowania bezpieczeństwa banków
komercyjnych, zmiany rezerw są głównie
sposobem kształtowania podaży pieniądza
Nie mylić rezerwy obowiązkowej z rezerwą celową!!!
52
52
AB
Wysokość stopy rezerwy obowiązkowej
może zależeć od:
Terminów zobowiązań
Osoby właściciela
Wielkości wkładu
Art. 39.
1. Stopa rezerwy obowiązkowej może być
zróżnicowana ze względu na umowny okres
przechowywania środków pieniężnych, rodzaj waluty,
a także rodzaj dokonywanych operacji finansowych
stanowiących źródło pozyskania środków.
2. Suma rezerw obowiązkowych nie może
przekroczyć:
1) 30 % sumy środków pieniężnych, o których mowa w
art. 38 ust. 2, od wkładów na żądanie;
2) 20 % sumy środków pieniężnych, o których mowa w
art. 38 ust. 2, od wkładów terminowych.
53
53
AB
Cechy wskaźnika rezerwy obowiązkowej
ma natychmiastowy wpływ na podaż pieniądza
nie może być często zmieniany (powodowałoby to destabilizację
systemu finansowego)
relatywnie mało elastyczny
w przypadku jego podwyższenia banki o niższej, aczkolwiek
dostatecznej płynności mogą popaść w trudności finansowe
stosowanie oddziałuje na płynność banków bez natychmiastowego
wpływu na rynkowe stopy procentowe
na ogół jest to nieoprocentowana forma podatku
odprowadzana od wkładów „niebanków w bankach”
54
54
AB
Bezwarunkowe operacje otwartego rynku
transakcje bezwarunkowe – polegają na
nieuwarunkowanych zakupach (outright
purchases), bądź na nieuwarunkowanej
sprzedaży (outright sales) krótkoterminowych.
papierów wartościowych
55
55
AB
Warunkowe operacje otwartego rynku
przy zakupach uwarunkowanych (porozumienia odkupu lub transakcje
repo) BC kupuje bony skarbowe od banków komercyjnych, a te z kolei
zobowiązują się do ich ponownego nabycia w określonym terminie po
określonej cenie.
Transakcje te, oznaczające faktyczne udzielenie kredytu,
zawierane w sytuacji niedoboru płynności sektora bankowego
transakcje reverse repo (uwarunkowana sprzedaż bonów). BC sprzedaje
weksle bankom z równoczesnym zawarciem umowy ich odkupu w
określonym terminie po określonej cenie.
Jest to forma lokaty pieniężnej (lokata aukcyjna).
Stopa oprocentowania bonów w tych transakcjach stanowi dolną granicę
dochodowości lokat na rynku międzybankowym
56
56
AB
Instrumenty polityki redyskontowej
Stopa redyskontowa
Kontyngenty redyskonta
Wymagania jakościowe w stosunku do materiału
wekslowego
57
57
AB
Instrumenty polityki pieniężnej – ujęcie
teoretyczne
Instrumenty kontroli ogólnej
Rezerwa obowiązkowa
Operacje otwartego rynku
Warunkowe (repo i reverse repo)
Bezwarunkowe
Kredyt refinansowy
Kredyt lombardowy
Kredyt redyskontowy
Instrumenty kontroli selektywnej
Oddziaływanie przez perswazję
Polityka kursu walutowego
58
58
AB
Instrumenty polityki pieniężnej
(klasyfikacja NBP)
Stopy procentowe
Depozytowa
Referencyjna
Lombardowa
Operacje otwartego rynku
Operacje podstawowe
Operacje dostrajające
Operacje strukturalne
Rezerwa obowiązkowa
Operacje depozytowo kredytowe
Depozyt na koniec dnia
Kredyt lombardowy
Interwencje walutowe
59
59
AB
Stopy procentowe NBP
60
60
AB
Stopy procentowe NBP
61
61
AB
Operacje otwartego rynku
62
62
AB