Program nauczania
języka angielskiego

Kurs dla przedszkoli

Joanna Zarańska
Magdalena Appel

Spis treści

1. Opis programu

1.1 Wstęp
1.2 Koncepcja pedagogiczna leżąca u podstaw programu nauczania języka angielskiego w przedszkolu
1.3 Warunki realizacji założeń programowych

1.3.1. Adresaci programu
1.3.2 Czas realizacji programu
1.3.3 Liczebność grup

1.4 Charakterystyka dzieci pięcio- i sześcioletnich

1.4.1 Dzieci pięcioletnie
1.4.2 Dzieci sześcioletnie

2. Cele nauczania

2.1 Cele ogólne

2.1.1 Obszary rozwoju inteligencji
2.1.2 Obszary edukacyjne wynikające z podstawy programowej wychowania przedszkolnego

2.2. Cele szczegółowe

2.2.1 Cele dydaktyczne
2.2.2 Cele wychowawcze

3. Szczegółowy opis programu nauczania

3.1. Założenia metodyczne

3.1.1 Metody nauczania
3.1.2 Podejście tematyczne

3.2 Rozwijanie sprawności językowych

3.2.1 Sprawność słuchania
3.2.2 Sprawność mówienia

3.3 Treści nauczania

3.3.1 Obszary tematyczne i leksykalne:
3.3.2 Struktury gramatyczne:
3.3.3 Funkcje i sytuacje:

4. Propozycje łączenia obszarów tematyczno-leksykalnych z treściami nauczania przedszkolnego i celami

wychowawczymi:

5. Warunki realizacji programu

5.1 Podstawowe wyposażenie, materiały i pomoce dydaktyczne

6. Procedury osiągania celów dydaktycznych

6.1 Nauczanie sprawności językowych

6.1.1 Nauczanie sprawności słuchania
6.1.2 Nauczanie sprawności mówienia

6.2 Wprowadzanie i utrwalanie słownictwa na zajęciach języka obcego

6.2.1 Podstawowe źródła materiału leksykalego
6.2.2 Środki przekazywania materiału leksykalnego
6.2.3 Sposoby wprowadzania nowego słownictwa
6.2.4 Utrwalanie słownictwa

6.3 Propozycje gier i zabaw

6.3.1 Zabawy ruchowe
6.3.2 Zabawy ćwiczące spostrzegawczość i umiejętność kojarzenia
6.3.3 Zabawy plastyczne i konstrukcyjne
6.3.4 Zabawy przy muzyce

6.4 Praca na lekcji

6.4.1 Organizacja lekcji
6.4.2 Stosowanie języka ojczystego na zajęciach
6.4.3 Korygowanie błędów w czasie lekcji
6.4.4 Formy pracy

6.5 Przykładowy scenariusz cyklu dwulekcyjnego

6.5.1 Scenariusz lekcji bez podręcznika
6.5.2 Scenariusz lekcji z podręcznikiem

6.6 Scenariusz sztuki

7. Przykładowy rozkład materiału na dwa lata, opracowany na podstawie podręcznika Here Comes Minibus

8. Ocena pracy i osiągnięć ucznia

8.1 Ocena globalna
8.2 Ocena w czasie zajęć

2

PROGRAM NAUCZANIA JĘZYKA ANGIELSKIEGO

1. Opis programu

1.1 Wstęp

Program ten powstał z myślą o dzieciach w wieku 5-6 lat. Nauczanie języka obcego w grupach przedszkolnych jest coraz
bardziej popularne. Wielu rodziców i nauczycieli uważa, że wczesne rozpoczęcie nauki daje większą gwarancję sukcesu.
Wyniki badań wskazują na to, że dzieci uczące się języka obcego od wczesnego dzieciństwa szybciej osiągają płynność
w mówieniu i mają lepszą wymowę. Efekty doświadczeń innych krajów w dziedzinie wczesnego nauczania języków obcych są
bardzo zachęcające i warte naśladowania.

Niniejszy program opiera się na założeniach podstawy programowej wychowania przedszkolnego, przedstawionych przez
Ministerstwo Edukacji Narodowej. Przeznaczony jest dla uczniów rozpoczynających naukę od zera. Może być realizowany
w przedszkolach publicznych i prywatnych oraz w szkołach językowych prowadzących nauczanie języka angielskiego w grupach
pięcio i sześciolatków.

Nie wydaje się celowe wprowadzanie ścisłego podziału na program nauczania dzieci pięcioletnich i sześcioletnich.
Do poszczególnych treści nauczania wraca się bowiem w ciągu tych dwóch lat, wielokrotnie poszerzając zakres słownictwa
i funkcji językowych. Z biegiem czasu włącza się różne techniki nauczania w zależności od postępów i możliwości dzieci.
Te same treści pojawiają się ponownie w szkole w klasach 1-3.

Celem tego programu jest przedstawienie metod i technik nauczania oraz form pracy, dzięki którym mali uczniowie w sposób
aktywny, a więc ciekawy, ,,zanurzać się będą“ w świecie języka angielskiego. Program zawiera propozycje dotyczące doboru
materiałów dydaktycznych, zintegrowania rozkładu materiału nauczania języka z treściami nauczania przedszkolnego,
przykłady ćwiczeń, zabaw, gier, scenariusze lekcji i scenariusz sztuki.

1.2 Koncepcja pedagogiczna leżąca u podstaw programu nauczania języka angielskiego

w przedszkolu

Wiek przedszkolny to ten okres w życiu dziecka, w którym zdobywa ono umiejętności funkcjonowania w szerszej grupie,
wychodzi w świat, poza znany mu krąg rodzinny. Rolą nauczyciela i wychowawcy jest objaśnianie dziecku rzeczywistości
i rządzących nią praw, zaszczepienie pozytywnego stosunku do otaczającego je świata, przedstawienie właściwej hierarchii
wartości i uwrażliwianie na problemy innych. Nauczyciel języka obcego powinien w tym procesie aktywnie uczestniczyć,
dbając o rozwój umysłowy przedszkolaka, zdobywanie przez niego umiejętności językowych i wspierając go w kształtowaniu
właściwych postaw życiowych. Dlatego założeniem niniejszego programu jest ścisłe skorelowanie nauczania języka obcego
z programem nauczania przedszkolnego. Nauczyciel języka powinien działać w stałym porozumieniu z osobą na co dzień
zajmującą się grupą dzieci.

Pięcio-, sześciolatek ma empiryczne podejście do świata, poszerza swoją wiedzę i umiejętności głównie przez działanie.
Dlatego zajęcia językowe powinny dostarczać mu jak najwięcej okazji do poznawania i przyswajania języka podczas
aktywnego badania świata. Ważne są ćwiczenia stymulujące wszechstronny rozwój dziecka. Powinny one zawierać elementy
ruchu, dźwięku i obrazu. Pozwólmy zatem dziecku działać na polu plastycznym, konstrukcyjnym, muzycznym i dramatycznym.

Zakres tematów, którymi można zainteresować pięcio-, sześciolatka jest z konieczności ograniczony. Skupia się wokół tego,
co dziecko bezpośrednio otacza i co znane mu jest z życiowych doświadczeń. Dlatego nauka angielskiego powinna
nawiązywać do najbliższych dziecku problemów, odpowiadać na indywidualne zapotrzebowania każdej grupy, a także
każdego dziecka.

Bardzo istotny w nauce języka jest też kontakt nauczyciela z rodzicami. Rodzice powinni być świadomi tego, że nauka
angielskiego w przedszkolu to przede wszystkim dobra zabawa. Jej celem jest uwrażliwienie dziecka na język obcy,
uświadomienie mu, że jest on w dzisiejszym świecie elementem wszechobecnym. Dziecko wystawione na działanie języka
obcego może na poczatku reagować niepokojem i niechęcią do mówienia. Uszanujmy tak zwane ,,prawo dziecka do milczenia“.
To, że milczy nie oznacza wcale, że się nie uczy. Na razie ,,nasyca się“ językiem, po to by pewnego dnia przemówić.

KURS DLA PRZEDSZKOLI

3

1.3 Warunki realizacji założeń programowych

1.3.1. Adresaci programu

Niniejszy program przeznaczony jest dla:



nauczycieli języka angielskiego pracujących z dziećmi w wieku przedszkolnym



nauczycieli nauczania przedszkolnego uczących jednocześnie języka angielskiego



osób nie będących zawodowymi nauczycielami, lecz uczących w przedszkolu i potrzebujących wskazówek
metodycznych i porad dotyczących materiałów nauczania



rodziców pragnących aktywnie uczestniczyć w językowej edukacji dziecka

1.3.2 Czas realizacji programu

Niniejszy program przewidziany jest na dwie/trzy lekcje w tygodniu. Może być realizowany w całości lub częściowo,
w zależności od tego, jaką ilością czasu dysponuje osoba ucząca i jakie są możliwości uczniów. Ponieważ dzieci w wieku
przedszkolnym nie potrafią się skoncentrować na dłuższy okres czasu, szybko nudzą się i zniechęcają, zalecane jest,
by zajęcia językowe nie trwały dłużej niż 30 minut. Zaś ze względu na krótkotrwałą pamięć dziecka, materiał realizowany w czasie
lekcji nie powinien być zbyt rozbudowany. Ponadto, konieczne jest nieustanne powtarzanie i utrwalanie wprowadzonych już
elementów. Stąd propozycja cyklicznego powracania do tematów wcześniej omawianych.

1.3.3 Liczebność grup

Jednym z zasadniczych warunków realizacji programu jest mała liczebność grup: 10-15 dzieci. Jeśli grupy przedszkolne są
liczniejsze, wskazany jest podział. Dzięki ograniczonej liczbie osób w grupie, wzrastają efekty zarówno dydaktyczne jak
i wychowawcze. Bliższy jest wzajemny kontakt dzieci oraz kontakt nauczyciela z uczniami, nie wspominając o korzyściach
związanych z utrzymaniem dyscypliny.

1.4 Charakterystyka dzieci pięcio- i sześcioletnich

Pięcio- i sześciolatki przeżywają okres bardzo szybkiego rozwoju. Ich najbardziej charakterystyczne cechy to:



myślenie w sposób konkretny, nie abstrakcyjny



zapamiętywanie w sposób mechaniczny, nie logiczny



krótkotrwała pamięć (szybkie zapamiętywanie i szybkie zapominanie)



mała możliwość koncentracji (koncentracja jedynie na krótkie okresy)



duża zdolność imitacji dźwięków języka obcego



identyfikowanie osoby nauczyciela z przedmiotem nauczania



silna potrzeba bezpieczeństwa



egocentryzm

Rozwój dzieci pięcio-, sześcioletnich przebiega bardzo nierównomiernie, często skokowo. W jednej grupie przedszkolnej
pięciolatków mogą znaleźć się dzieci o zróżnicowanym poziomie intelektualnym i emocjonalnym.

1.4.1 Dzieci pięcioletnie



Dziecko pięcioletnie jest żywe i ruchliwe



Zadaje dużo pytań



Jest wnikliwym i dociekliwym badaczem otaczającego je świata, lecz nie potrafi jeszcze dostrzec związków logicznych
między zjawiskami



W szybkim tempie rozwija się jego wyobraźnia i fantazja



Ma problemy z koncentracją



Często bawi się samodzielnie, nie w grupie



Jego aktywność i rozwój intelektualny opierają się na praktycznym, rzeczywistym działaniu, na zabawach ruchowych,
konstrukcyjnych i tematycznych.



Rozszerza się jego zasób słownictwa, rosną umiejętności myślenia i komunikacji werbalnej

4

PROGRAM NAUCZANIA JĘZYKA ANGIELSKIEGO

1.4.2 Dzieci sześcioletnie



Sześciolatek przejawia duże zainteresowanie światem przyrody: roślin i zwierząt oraz niektórymi zjawiskami życia
społecznego, na przykład zawodami i pracą ludzką



Poznaje coraz więcej konkretnych cech przedmiotów



Jest lepiej przystosowany do pracy w zespole



Potrafi koncentrować się na dłuższy okres czasu



Potrafi uczestniczyć w takich formach zajęć jak pogadanka



Nadal jego ulubioną formą spędzania czasu wolnego jest zabawa, zazwyczaj w zespole kilkorga dzieci,
często z podziałem na role i funkcje



Lubi gry umysłowe i ruchowe oraz zabawy dydaktyczne z regułami, których coraz bardziej przestrzega
(Zabawy te mogą trwać dłużej niż u dzieci młodszych)



Jest bardziej samodzielny i świadomy swoich ról społecznych



Jest bardziej opanowany i potrafi kontrolować swoje emocje



Posiada większą koordynację ruchową



Posiada większą zdolność zapamiętywania wyrazów

2. Cele nauczania

2.1 Cele ogólne

2.1.1 Obszary rozwoju inteligencji

Nauka języka obcego dodatnio wpływa na intelektualny rozwój dziecka i przyczynia się do wzbogacenia jego inteligencji
w następujących obszarach:



inteligencji językowej

przez uwrażliwianie na dźwięki języka obcego zachęcanie do zabawy
z językiem rozwijanie strategii pamięciowych (np. zabawy z rymem)



inteligencji muzycznej

przez kojarzenie języka z rytmem i melodią (songs, raps, chants)



inteligencji kinestetycznej

przez angażowanie się w naukę całym sobą
(Total Physical Response - gry i zabawy ruchowe)



inteligencji przestrzenno-wzrokowej

przez wyrabianie spostrzegawczości (gry typu Memory, Piotruś)



inteligencji logiczno-matematycznej

przez ćwiczenia w logicznym myśleniu (układanie elementów w logiczne ciągi)



inteligencji interpersonalnej

przez pracę w parach, w zespole, uczestniczenie w zajęciach o charakterze dramy



inteligencji intrapersonalnej

przez naukę oceniania i akceptowania siebie

2.1.2 Obszary edukacyjne wynikające z podstawy programowej wychowania przedszkolnego

Głównym celem założeń podstawy programowej wychowania przedszkolnego, na podstawie której niniejszy program został
opracowany, jest „wspomaganie i ukierunkowywanie rozwoju dziecka zgodnie z jego wrodzonym potencjałem i możliwościami
rozwojowymi w relacjach ze środowiskiem społeczno-kulturowym i przyrodniczym.“

Wynikające z tego celu zadania nauczyciel języka obcego powinien realizować w ramach następujących obszarów edukacyjnych:



poznawanie i rozumienie siebie i świata



nabywanie umiejętności przez działanie



odnajdywanie swojego miejsca w grupie i wspólnocie



budowanie systemu wartości

KURS DLA PRZEDSZKOLI

5

2.2. Cele szczegółowe

2.2.1 Cele dydaktyczne



oswojenie dzieci z brzmieniem języka obcego



rozbudzenie zainteresowania językiem i chęci jego używania



nauczenie poprawnej wymowy i intonacji



nauczenie podstawowych słów i zwrotów związanych z życiem codziennym dziecka i kręgiem jego zainteresowań



rozbudzenie zainteresowania inną kulturą i odrębnymi tradycjami

2.2.2 Cele wychowawcze

Niezwykle istotną rolę w realizacji programu nauczania przedszkolnego odgrywają elementy wychowawcze. Pięcio- i sześciolatki
dopiero uczą się podstawowych zasad życia w społeczeństwie, a także samodzielności myślenia i postępowania. Zajęcia
języka obcego to doskonała okazja realizowania zadań wychowawczych w pełnej korelacji z nauczaniem ogólnym. Spośród
celów wychowawczych, które mogą stać się przedmiotem programu nauczania języka angielskiego w przedszkolu
najważniejsze to:

Kształtowanie umiejętności:



pracy w grupie



wspólnego działania w celu osiągnięcia sukcesu



przestrzegania zasad gry i postępowania



podejmowania decyzji



dzielenia się z innymi

Kształtowanie:



tolerancji wobec odmiennego wyglądu, zachowań, upodobań, zwyczajów i kultur



szacunku wobec ludzi, przyrody, zwierząt i przedmiotów



dbałości o własne zdrowie, higienę osobistą i najbliższe otoczenie

Rozbudzanie wrażliwości wobec:



innych istot



sztuki

Uczenie podstawowych zachowań społecznych:



pozdrawiania się i uprzejmego zwracania się do innych



pomagania innym

3. Szczegółowy opis programu nauczania

3.1. Założenia metodyczne

3.1.1 Metody nauczania

Nauczanie języka obcego na poziomie przedszkolnym wymaga odrębnych metod, innych niż te stosowane w nauczaniu
na wyższych poziomach. Powinno być ono ściśle skorelowane z programem nauczania przedszkolnego w języku ojczystym.
Nie wprowadzajmy metod i technik zbyt trudnych, przekraczających możliwości intelektualne i percepcyjne dziecka
w tym wieku.

Podstawową formą nauki języka obcego dla tego poziomu wiekowego jest zabawa. W czasie zabawy dzieci opanowują język
,,bezwiednie’’, co podsumować można stwierdzeniem ‘They think they are playing, while we know they are learning’.

Prawdopodobnie przez wiele pierwszych tygodni nie będą jeszcze w stanie używać języka angielskiego jako środka komu-
nikacji. Mimo to naszym zadaniem jest pokazywać im, że język ten służy do przekazywania istotnych informacji, najpierw
bardzo krótkich, jednowyrazowych, potem coraz dłuższych i bardziej złożonych.

Wzorem i inspiracją do nauczania jezyka obcego powinno być to, w jaki sposób dzieci uczą się języka ojczystego.

6

PROGRAM NAUCZANIA JĘZYKA ANGIELSKIEGO

Po pierwsze, przyswajają go w sposób całościowy. Rozumienie wypowiedzi ułatwia im intonacja, mimika, gestykulacja oraz
barwa i natężenie głosu. Tak więc na zajęciach angielskiego powinniśmy używać prostych, krótkich sformułowań, posługując
się przy tym bogatą gestykulacją i mimiką.

Po drugie, dzieci posługują się językiem ojczystym w często powtarzających się sytuacjach i kontekstach, co prowokuje
do używania tych samych słów i zwrotów. Stwarzajmy więc sytuacje, w których dzieci powtarzać będą określone wyrażenia.
Powracajmy do wcześniej poznanych treści i tematów na zasadzie spirali, wzbogacając je o nowe elementy.

Po trzecie, dziecko kształtuje swój język poprzez kontakty z najbliższymi osobami, obserwacje i badanie najbliższego mu
środowiska. Starajmy się stwarzać w klasie sytuacje zbliżone do tych, które dzieci znają z domu, z kontaktów z osobami
dorosłymi i z rówieśnikami. Może to stanowić dobry punkt wyjścia do nauczania języka obcego.

Sposób nauczania oparty na powyższych przesłankach nazywamy metodą naturalną.

Niezwykle istotnym elementem nauczania małych dzieci jest oddziaływanie na nie przez obraz, dźwięk, rym i rytm. Kojarzenie
brzmienia angielskich słów czy dłuższych wypowiedzi z ilustracjami, rymem lub rytmem pozwala dzieciom wypracować własny
schemat pamięciowy - czyli własne sposoby kojarzenia. Uczenie poprzez kojarzenie dźwięku z obrazem charakterystyczne jest
dla metody audiowizualnej.

W nauczaniu pięcio-, sześciolatków bardzo przydatną i jedną z podstawowych metod jest tzw. TPR (Total Physical Response)
czyli metoda reagowania całym ciałem. Małe dziecko ma na początku nauki bardzo ograniczone możliwości powtarzania za
wzorem. Często nie chce mówić, za to chętnie pokazuje to, że rozumie, wykonując polecenia. Dlatego pozwólmy dzieciom
odnosić sukcesy, gdy na naszą komendę Run! biegną, czy gdy słysząc polecenie Touch your toes! dotykają paluszków u nóg.

Dzieci lubią być aktorami i wcielać się w postaci z bajek i opowiadań. Dlatego bardzo dobre wyniki przynosi praca metodą
dramy. Uczniowie znacznie chętniej mówią w języku obcym, gdy mogą „ukryć się“ pod fikcyjną postacią. Nauka roli,
wielokrotne jej powtarzanie, a potem odgrywanie „na scenie“ jest okazją do opanowywania dłuższego tekstu i jednocześnie
do pochwalenia się swoimi osiągnięciami. Najlepiej by język, który występuje w sztuce czy skeczu nawiązywał do tego, którego
dzieci uczyły się wcześniej na lekcjach. Udział dzieci w inscenizacji uczy je pracy w zespole, odpowiedzialności za wspólne
dzieło, a przede wszystkim jest dobrą zabawą i źródłem satysfakcji.

3.1.2 Podejście tematyczne

Aby treść zajęć językowych odnieść do doświadczeń i zainteresowań dzieci, oraz swobodnie dopasować program nauczania
języka angielskiego do programu nauczania przedszkolnego, najkorzystniej jest stosować podejście tematyczne. Podejście to
sprzyja procesowi uczenia się. Dzieci kojarzą słowa, funkcje, struktury i sytuacje z określonym tematem. Skojarzenie ułatwia
zapamiętywanie, zaś nauka języka w realnym kontekście sprzyja zarówno zrozumieniu jak zapamiętywaniu.

3.2 Rozwijanie sprawności językowych

Ucząc pięcio-, sześciolatki języka obcego koncentrujemy się na nauczaniu dwóch sprawności należących do tzw. kodu
werbalnego, opierającego się na słowie. Są nimi słuchanie i mówienie. Mimo że dzieci sześcioletnie zaczynają już czytać i pisać
w języku ojczystym, uczenie tych sprawności w języku obcym nie jest zalecane. Nie wyklucza to oczywiście umożliwienia
niektórym dzieciom dostępu do prostych tekstów, jeśli tylko tego pragną. Możemy zlecać im proste zadania zwiazane
z pisaniem, na przykład pisanie po śladzie czy wstawianie pojedynczych liter w znanych wyrazach.

3.2.1 Sprawność słuchania

Cele dydaktyczne:



osłuchanie z brzmieniem języka angielskiego



reagowanie na proste polecenia i pytania



rozumienie ogólnego sensu prostych wypowiedzi

Techniki nauczania:



słuchanie nauczyciela z jednoczesnym obserwowaniem jego gestów i mimiki



słuchanie nagrań w języku angielskim (historyjki, dialogi, piosenki, wierszyki)



słuchanie i rozpoznawanie dźwięków z otoczenia



słuchanie tekstu czytanego



słuchanie muzyki i kojarzenie jej z tekstem w języku angielskim



wyszukiwanie konkretnej, krótkiej informacji w usłyszanym tekście

KURS DLA PRZEDSZKOLI

7

3.2.2 Sprawność mówienia

Cele dydaktyczne:



umiejętność poprawnego powtórzenia prostych wypowiedzi



poprawne odtwarzanie tekstów piosenek, wierszyków i wyliczanek



zdobycie poprawnej wymowy



nazywanie ludzi, zwierząt, przedmiotów i podstawowych zjawisk



samodzielne budowanie bardzo prostych i krótkich wypowiedzi dotyczących samego siebie, rodziny i otaczającego świata



udzielanie prostych odpowiedzi na pytania

Techniki nauczania:



powtarzanie za nauczycielem, nagraniem



konstruowanie prostej wypowiedzi



odgrywanie scenki lub dialogu



recytacja wierszyka, śpiewanie piosenki



opowiadanie historyjki obrazkowej

Techniki przygotowujące do nauki sprawności pisania



wykonywanie ćwiczeń językowych w postaci graficznej: łączenie, uzupełnianie rysunku, rysowanie po śladzie,
odwzorowywanie, samodzielne rysowanie

Opcja:



pisanie po śladzie



uzupełnianie znanych wyrazów pojedynczymi literami

3.3 Treści nauczania

3.3.1 Obszary tematyczne i leksykalne:



liczby 1-10



kolory



zabawki i gry



części ciała



ja i moja rodzina



ja i moi przyjaciele



ja i mój dom



ja i mój pokój



środowisko naturalne: rośliny i zwierzęta (domowe, hodowlane i dzikie)



jedzenie: warzywa, owoce, napoje, ‘fast food’



posiłki



przedmioty codziennego użytku w domu i w przedszkolu



uczucia i upodobania



ubrania



sklep i zakupy



zawody i zajęcia



czynności codzienne



zdrowie i higiena osobista



wygląd, cechy fizyczne



środki transportu



życie w mieście i na wsi



kształty



czas: pory roku, dni tygodnia, pory dnia

8

PROGRAM NAUCZANIA JĘZYKA ANGIELSKIEGO



pogoda



bajki i legendy



muzyka i instrumenty muzyczne



elementy kultury anglosaskiej

3.3.2 Struktury gramatyczne:

Czasowniki:

‘be’
‘have got’
‘can’
Tryb rozkazujący
Czas Present Simple - czynności codzienne

Rzeczowniki:

Nazwy własne
Liczba pojedyncza
Liczba mnoga regularna

Przymiotniki:

kolory, wiek, rozmiar
przymiotnik dzierżawczy: my, your (his, her)

Liczebniki: 1-10

Zaimki:

osobowe: I, you, she, he, it, we, they
wskazujące: this, that
pytajne: what, who, where, when

Przyimki: in, on, (behind, over, under)

Przedimki: a, an, przedimek zerowy

3.3.3 Funkcje i sytuacje:

Witanie się i żegnanie (Hello, Hi, Goodbye, See you)

Proszenie i dziękowanie (Give me ..., please, Come in, please, Thank you)

Przepraszanie i wybaczanie (I’m sorry, Excuse me, It’s O.K.)

Składanie życzeń okolicznościowych (Merry Christmas, Happy Easter, Happy Birthday)

Przedstawianie siebie i innych (I’m ......., My name is ...., This is ..., It’s my mum)

Podawanie wieku (I’m 5)

Wypełnianie i wydawanie krótkich poleceń.

Identyfikowanie zwierząt, przedmiotów (It’s a tiger, This is a ball)

Identyfikowanie miejsca zamieszkania (dom, pokój)

Opisywanie osób, zwierząt, przedmiotów (He’s tall, It’s big, It’s blue, It’s got a tail)

Liczenie i stosowanie liczb od 1 do 10.

Odpowiadanie na proste pytania dotyczące tożsamości i rzeczy posiadanych (Who are you? What’s your name? What’s this?
Who’s this? Is it ...? Have you got ...?)

Wyrażanie uczuć i upodobań (I like..., I love...)

Informowanie o stanach emocjonalnych (I’m happy, I’m sad)

Kupowanie i sprzedawanie ( Two apples, please./ Here you are/Thank you)

Odpowiadanie na pytania dotyczące pory dnia, dnia w tygodniu, pory roku (In the morning, On Monday, It’s spring)

Rozmawianie o jedzeniu (I like milk, Yummie, Have a plum)

KURS DLA PRZEDSZKOLI

9

Rozmawianie o pogodzie (It’s cold/warm)

Opisywanie umiejętności (I can jump/I can’t fly)

Opowiadanie o codziennych czynnościach (I get up)

4. Propozycje łączenia obszarów tematyczno-leksykalnych z treściami

nauczania przedszkolnego i celami wychowawczymi:

Treści nauczania
przedszkolnego

Jak wyglądam

Jak odczuwam (zmysł wzroku, słuchu,
smaku i dotyku)

Jak się czuję (uczucie zadowolenia,
smutku, strachu, gniewu)

Co umiem (umiejętności związane
z życiem codziennym)

Moja wyobraźnia (sztuka źródłem
inwencji)

Moja rodzina (relacje rodzinne)

Mój dom (dom rodzinny)

Obszary tematyczno-leksykalne
w nauczniu języka angielskiego



części ciała wygląd, cechy fizyczne (kolor
włosów, oczu, wzrost, itd.)
ja i moi przyjaciele



kolory



kształty



jedzenie



zabawki i gry



przedmioty codziennego użytku

w przedszkolu



muzyka i instrumenty muzyczne



pogoda (

It’s warm/cold

)



uczucia i upodobania



czynności codzienne



zdrowie i higiena osobista



muzyka



kolory



kształty



przedmioty użytku codziennego
w przedszkolu



ja i moja rodzina



zwierzęta domowe (

pets

)



ja i mój dom



ja i mój pokój



posiłki



przedmioty codziennego użytku
w domu

Cele wychowawcze



Kształcenie umiejętności akceptacji
siebie i tolerancji wobec innych ludzi



Kształtowanie nawyku poszanowania
przedmiotów własnych i cudzych
Uczenie higieny osobistej i kulturalnego
zachowania przy stole



Uczenie umiejętności kontrolowania

własnych emocji, obcowania z innymi
ludźmi



Kształtowanie szacunku wobec uczuć
innej osoby



Kształtowanie nawyków związanych
z higieną osobistą



Kształtowanie wrażliwości na sztukę



Podkreślanie przynależności do rodziny,
kształtowanie szacunku i troski wobec
członków rodziny i osób starszych



Uczenie nawyków zdrowego odżywiania
się, dbania o własne rzeczy i najbliższe
otoczenie

10

PROGRAM NAUCZANIA JĘZYKA ANGIELSKIEGO

5. Warunki realizacji programu

5.1 Podstawowe wyposażenie, materiały i pomoce dydaktyczne

Lekcje angielskego w warunkach przedszkolnych odbywają się zwykle w sali, w której dzieci mają także inne zajęcia. Warto
jednak by nauczyciel zadbał, aby w sali znalazły się przedmioty używane często w toku zajęć. Bardzo przydatne mogą
się okazać kolorowe plakaty z ilustracjami bajek, historyjek, karty obrazkowe (tzw. flash cards), kukiełki, maski, itp.
Niezbędny będzie oczywiście magnetofon. Proponujemy, by nauczyciel angielskiego miał swój kącik z półką na dodatkowe
materiały i prace dzieci. Można je przechowywać w teczkach. Warto również mieć pudło, w którym będziemy gromadzić
często używane rekwizyty. Przyda się też tablica magnetyczna oraz kreda do rysowania/pisania na tablicy lub na podłodze
czy chodniku, w przypadku lekcji w plenerze.

Nauczyciel uczący angielskiego w przedszkolu ma dużą swobodę w doborze pomocy ze względu na bogatą wyobraźnię dziecka,
a także jego zamiłowanie do zabaw. Już samo otoczenie przedszkolne powinno być źródłem inspiracji dla nauczyciela. Stwarza
możliwość wykorzystania zabawek, którymi dzieci bawią się na co dzień. Tak więc może to być misio lub piesek pomagający
prowadzić lekcję, piłeczka, która posłuży do wielu ćwiczeń ruchowych, czy też klocki, które łatwo wykorzystać
w zabawach konstrukcyjnych. Ponadto zabawki te mogą wielokrotnie zmieniać swe przeznaczenie i charakter, a to za sprawą
bogatej wyobraźni dziecięcej. I tak lalka Zuzia szybko stanie się królewną z bajki, piesek złym wilkiem, zaś piłeczka zatrutym
jabłkiem. Dlatego właśnie praca z tak małymi dziećmi stwarza niezwykłe możliwości zainteresowania uczniów zajęciami
i rozbudzenia w nich chęci nauki języka.

Moje miejsce zamieszkania
(miejscowość, w której mieszkam)

Świat, który mnie otacza

Warunki atmosferyczne

Czas

Zwierzęta domowe i dzikie (opieka
nad zwierzęciem, zwierzęta pod ochroną)

Technika (rodzaje tworzyw, działanie
prostych urządzeń, zawody)

Świat wartości

Tematyka okolicznościowa:
Święta Bożego Narodzenia
Dzień Babci i Dziadka
Wielkanoc
Dzień Matki/Ojca



życie w mieście i na wsi



środki transportu



sklep i zakupy



środowisko naturalne: rośliny

i zwierzęta (domowe, hodowlane

i dzikie)



mój dom



pogoda



ubrania



pory roku



pory roku, dni tygodnia, pory dnia



posiłki



zwierzęta (domowe, hodowlane i dzikie)



zawody i zajęcia



ja i moi przyjaciele



bajki i legendy rodzime oraz anglosaskie



Halloween



Christmas



Moja rodzina



Easter



Moja rodzina



Uczenie szacunku do miejsca
zamieszkania, kształtowanie troski
o najbliższe otoczenie



Podkreślanie roli środowiska naturalnego
w życiu człowieka, rozbudzanie
poczucia odpowiedzialności za nie



Kształtowanie nawyku odpowiedniego
i estetycznego ubierania się



Uczenie nawyku punktualności,

poszanowania własnego i cudzego czasu,



Uczenie kulturalnego i higienicznego
zachowania przy stole



Kształtowanie troski o zwierzęta
i ich środowisko



Kształtowanie szacunku wobec ludzkiej
pracy, oraz rozbudzanie potrzeby
wykonywania pożytecznych czynności



Kształtowanie prawidłowych postaw
moralnych



Kształtowanie tolerancji wobec innych
kultur i obyczajów, potrzeby okazywania
szacunku bliskim

KURS DLA PRZEDSZKOLI

11

Spośród innych pomocy, które mogą okazać się przydatne w czasie lekcji najważniejsze, to:



podręcznik (jest to coraz bardziej powszechnie stosowana pomoc dydaktyczna na zajęciach z przedszkolakami)



książka dla nauczyciela (jako przewodnik i źródło wielu pomysłów na przeprowadzenie lekcji)



zestaw kaset do podręcznika



dodatkowe kasety z nagraniami piosenek, wierszyków, dialogów i historyjek



dodatkowe książki



zestawy ćwiczeń do kopiowania



odtwarzacz wideo i kasety wideo

6. Procedury osiągania celów dydaktycznych

6.1 Nauczanie sprawności językowych

W procesie naucznia przedszkolaków ćwiczenia związane ze sprawnością słuchania stanowią bazę wyjściową dla wszystkich
innych rodzajów aktywności. Na tak wczesnym etapie zasadniczo nie uczy się czytania. Nagranie lub wypowiedź nauczyciela
dostarczają dziecku wzorca fonetycznego, intonacyjnego, a także ukazują kontekst sytuacyjny dla danego słowa lub wyrażenia.
Dopiero na podstawie tekstu usłyszanego można przeprowadzać ćwiczenia utrwalające. Są to ćwiczenia ruchowe i plastyczne,
zadania polegające na chóralnym, następnie indywidualnym odtwarzaniu tekstu, a w końcu samodzielne wypowiedzi.

Poniższe propozycje ćwiczeń zostały opracowane w oparciu o podręcznik do nauczania języka angielskiego dzieci w wieku
przedszkolnym Here Comes Minibus wydanego nakładem wydawnictwa Macmillan Heinemann ELT. Autorki wykorzystały
także w niniejszym programie wiele własnych pomysłów ze swej wieloletniej praktyki uczenia najmłodszych (patrz np. 6.3.2,
6.3.4, 6.6).

6.1.1 Nauczanie sprawności słuchania

Przyswajanie rytmu języka

Dzieci pod przewodnictwem nauczyciela wystukują rytm, słuchając nagrania wierszyka:

Look at the tree
Green, green tree
Look at the sun
Yellow, yellow sun.
Look at the sky
Blue, blue sky
Look at the moon
White, white moon

Reagowanie całym ciałem (TPR)

Słuchając nagrania, dzieci wykonują gesty, z którymi zapoznały się w ramach ćwiczenia przygotowującego (pre-listening task).
Na początku nauczyciel wciąż wspiera uczniów. Kiedy dojdzie do wniosku, że dzieci dobrze opanowały ,,choreografię’’,
pozwala im na samodzielne wykonanie.

Tekst piosenki:

Minibus says hello, hello

- dzieci kłaniają się

Minibus says hello, hello
Red Bus says beep, beep

- wykonują gest, jakby ściskały klakson

Red Bus says beep, beep
Green Bus says goodbye, goodbye

- machają dłonią na pożegnanie

Green Bus says goodbye, goodbye

12

PROGRAM NAUCZANIA JĘZYKA ANGIELSKIEGO

Odnajdowanie i wskazywanie właściwych przedmiotów/ilustracji

a. Nauczyciel umieszcza w różnych częściach sali karty obrazkowe przedstawiające kolory. Następnie prosi uczniów

o wskazanie właściwej karty:

Point to red.
Point to green. etc.

b. Dzieci słuchają nagrania i wykonują zadanie w książce lub na uprzednio skopiowanych stronach (rys.1)

Circle the sun.
Circle the sad tree.
Circle the sad bus.
Circle the happy dog.

Porządkowanie ilustracji

Dzieci słuchają historyjki i numerują ilustracje zgodnie z chronologicznym rozwojem wydarzeń przedstawionych w tekście
(rys.2)

Minibus is asleep.
Minibus wakes up.
Minibus has a shower.
Minibus has breakfast.
Minibus runs out of the house.

KURS DLA PRZEDSZKOLI

13

(rys.1)

(rys.2)

Odnajdowanie informacji w usłyszanym tekście

Przed włączeniem nagrania piosenki nauczyciel określa zadanie:

Listen to the song. What toys are there?

Żeby ułatwić zadanie, nauczyciel może poprosić, by dzieci słuchając nagrania patrzyły na rysunek, na którym pośród wielu
zabawek znajdują się te wymienione w piosence (rys.3)

14

PROGRAM NAUCZANIA JĘZYKA ANGIELSKIEGO

The toy shop’s got
Lots of toys, toys, toys
For girls and boys
For girls and boys
There’s a car
Brm, brm
There’s a doll
Sleep, sleep
There’s a train
Chuff, chuff
There’s a plane
Weeeee!
Lots of toys for girls and boys

(rys.3

Wykonywanie poleceń w ramach czynności plastycznych i manualnych

a. Nauczyciel wskazuje kolejno koszyki na jednej ze stron w książce (rys.4), wydając polecenia. Dzieci słuchają i wykonują

odpowiedni rysunek w każdym koszyku.

Nauczyciel wskazuje pierwszy koszyk i mówi: Draw a banana.

Nauczyciel wskazuje drugi koszyk i mówi: Draw an apple.

Nauczyciel wskazuje trzeci koszyk i mówi: Draw a pear.

Nauczyciel wskazuje czwarty koszyk i mówi: Draw an orange.

Nauczyciel wskazuje piąty koszyk i mówi: Draw a lemon.

b. Dzieci wykonują z plasteliny elementy pizzy.

Nauczyciel:

Let’s make a pizza.
Take the yellow plasticine and make a circle.
Take the red plasticine and make a tomato.
Take the white plasticine and make an onion.
Take the red plasticine and make some ham.
Take the green plasticine and make some olives.
Take the yellow plasticine and make some cheese.
Mmm, tasty!

KURS DLA PRZEDSZKOLI

15

(rys.4)

Weryfikowanie informacji

Nauczyciel podnosi karty obrazkowe, nazywając znajdujące się na nich ilustracje.(rys.5,6,7) Co jakiś czas celowo się myli
i podaje niewłaściwą nazwę. Zadaniem dzieci jest powtórzyć nazwę tylko wtedy, kiedy jest prawidłowa. W przypadku poda-
nia błędnej nazwy dzieci milczą.

Nauczyciel: A green tree.

A blue sky.

A green moon

Dzieci: A green tree.

A blue sky

milczą

Pantomima

W trakcie słuchania dzieci przedstawiają wydarzenia, o których mowa w tekście. Nie używają przy tym słów.

Kitty the kangaroo

Tekst nagrania:

Czynności wykonywane przez uczniów:

Mummy: It’s late! Whare’s your schoolbag, Kitty?

Uczeń A pokazuje zegarek.

Kitty: I don’t know.

Uczeń B unosi ramiona i kręci głową.

Mummy: Put your pencil, your book and your pen

Uczeń A podaje uczniowi B in your pouch.wymienione przedmioty,
a ten wkłada je do torby, którą uprzednio zawiesił na szyi.
(Ewentualnie inny uczeń stoi za uczniem B i obejmując go od tyłu,
przytrzymuje torbę przy jego brzuchu.

Narrator: Kitty jumps along the street.

Uczeń B skacze i zerka na zegarek.

She’s late.

Kitty: Oh, dear, my pencil!

Uczeń B wyrzuca z torby ołówek.

Kitty: Oh, dear, my book!

Uczeń B wyrzuca z torby książkę.

Kitty: Oh, dear, my pen!

Uczeń B wyrzuca z torby długopis.

Narrator: Kitty stops.

Uczeń B podnosi z podłogi kolejno ołówek, książkę, długopis.

She picks up her pencil,
her book and her pen.

Narrator: Kitty opens her pouch.

Uczeń B otwiera torbę na brzuchu.

Kitty: Look, my schoolbag!

Uczeń B udaje, że wyjmuje z torby tornister

Narrator: Kitty is happy.

Uczeń B śmieje się.

16

PROGRAM NAUCZANIA JĘZYKA ANGIELSKIEGO

Uzupełnianie obrazków w trakcie słuchania historyjki

Na plakacie ilustrującym daną opowieść brakuje wybranych elementów. Występują one w postaci luźnych naklejek, które
uczniowie mają przykleić w odpowiednim miejscu, słuchając historyjki (rys.8)

6.1.2 Nauczanie sprawności mówienia

Grupowe odtwarzanie usłyszanego tekstu wierszyka, rymowanki lub piosenki

Let’s be trees!

Tekst nagrania:

Czynności wykonywane przez uczniów:

We’re baby trees

Dzieci kucają

We grow and grow

Powoli wstają

And grow and grow

It’s sunny

Zataczają rękami krąg nad głową

Mmmm, I’m happy!

Roześmiane podskakują

KURS DLA PRZEDSZKOLI

17

(rys.8)

Indywidualne odtwarzanie usłyszanego tekstu wierszyka, rymowanki lub piosenki

Wyliczanka:

Yellow
White
Blue
Now it’s you!

Po wysłuchaniu i chóralnym odtworzeniu wyliczanki dzieci ustawiają się w kręgu. Każde z nich trzyma przedmiot w jednym
z trzech kolorów. Jedna osoba chodzi wewnątrz kręgu i recytuje wierszyk, wskazując kolejno żółty, biały i niebieski przedmiot,
a na końcu ucznia, który ma ją zastąpić wewnątrz kręgu. Wyliczankę tę można także stosować w ramach wyboru osób
do jakiegoś zadania.

Samodzielna wypowiedź na bazie podanego wzorca

Wzorzec (nagranie):

Hide and Seek

(.....)

Jeff: I can see a leg! Is it Sam?

Sam: Oooh!

Jeff: I can see hair! Is it Katie?

Katie: Yes, it’s me.

Jeff: I can see a hand! Is it Peter?

Peter: Yes, but you can’t catch me!

Jeff: It’s your turn now.

Dwoje dzieci staje na środku sali i trzyma koc w ręku.
Za kocem chowa się inne dziecko i pokazuje jakąś część ciała.
Reszta dzieci odgaduje, kto ukrył się za kocem.

I can see a foot. Is it (child’s name)?

Schowany uczeń odpowiada: Yes lub No.

Odgrywanie ról (role play)

Dwoje dzieci (ochotników) odgrywa rolę bohaterów wcześniej wysłuchanej historyjki i prowadzi krótką rozmowę.

Fragment tekstu usłyszanej historyjki:

(...)

Billy: Hello Mr Plum.

Mr Plum: Hello Billy.

Billy: Two pears, please.

Mr Plum: Here you are. Two pears.

(...)

Przykładowy dialog odgrywany przez dzieci:

(Aktorzy ściskają sobie dłonie na powitanie.)

Mr Plum: Hello Billy.

Billy: Hello Mr Plum.

Mr Plum: How are you?

Billy: Fine, thank you.

18

PROGRAM NAUCZANIA JĘZYKA ANGIELSKIEGO

(rys.9)

Przygotowanie do inscenizacji (pre-acting out)

Przed główną inscenizacją dzieci przyswajają wybrane wyrażenia, które pojawiły się w nagraniu, i które będą stosowane w czasie
inscenizacji.
Fragment tekstu nagrania:

(...)

Narrator: Little lion goes to the monkeys.

Little lion: Er, hello monkeys. Monkeys! Monkeys! Where’s my roar?

Monkeys: Listen to little lion. I don’t know. I don’t know. Ha, ha, ha.

Narrator: Little lion goes to the hippo. Little lion: Er, hello hippo. Hippo! Hippo! (...)

Where’s my roar?

Hippo: I don’t know.

Narrator: Little lion goes to the snake.

Little lion: Er, hello snake! Where’s my roar?

Snake: I know...Boo!

Narrator: Little lion’s so, so scared.

Little Lion: HELP! HELP! HELP!

Snake: I’m sorry little lion. But now listen to your roar!

(...)

Nauczyciel występuje w roli lwa, który szuka swojego głosu (roar). Każde dziecko otrzymuje rolę jednego z pozostałych
zwierząt: małpy, hipopotama lub węża.

Nauczyciel mówi: Hello monkeys./Hello hippos./Hello snakes.

Na pozdrowienie odpowiadają tylko te dzieci, które należą do wymienionej w danym momencie grupy: Hello.

Nauczyciel kontynuuje: Hello, monkeys. Where’s my roar?

Dzieci występujące w roli małp odpowiadają: I don’t know.

Nauczyciel zwraca się do kolejnych grup. (Węże odpowiadają: Boo!)

Inscenizacja (acting out)

Uczniowie wcielają się indywidualnie w bohaterów i odgrywają historyjkę, po uprzednim wysłuchaniu jej i wykonaniu ćwiczeń
przygotowujących do inscenizacji (pre-acting out).

Little lion (Uczeń A): Hello monkey. Where’s my roar?

Monkey (Uczeń B): I don’t know.

Little Lion (Uczeń A): Hello hippo. Where’s my roar?

Hippo (Uczeń C): I don’t know.

Little Lion (Uczeń A): Hello snake. Where’s my roar?

Snake (Uczeń D): BOO!

Little Lion (Uczeń A): Help! Help! Help! Thank you!

6.2 Wprowadzanie i utrwalanie słownictwa na zajęciach języka obcego

6.2.1 Podstawowe źródła materiału leksykalego

Głównym źródłem słownictwa na lekcjach języka obcego na poziomie przedszkolnym są piosenki, wierszyki, rymowanki
i opowiadania (stories), przekazywane w formie nagrania bądź przez nauczyciela.

Wierszyki i rymowanki to rodzaj tekstu, który może być stosowany w nauce języka dosłownie od pierwszych lekcji. Rym bardzo
ułatwia zapamiętywanie. Wykorzystując pary rymujących się wyrazów łatwiej zapamiętać większą liczbę nowych słów. Rymy
mogą być także elementem występującym w grach utrwalających słownictwo, takich jak Memory czy Piotruś. Argumentem
przemawiającym najsilniej za rymowaniem z dziećmi jest fakt, że dzieci nieczytające i niepiszące mają ograniczone możliwości
tworzenia tzw. strategii pamięciowych. Rym jest jedną ze strategii dostępnych im intelektualnie.

KURS DLA PRZEDSZKOLI

19

Piosenki na lekcjach języka angielskiego to następna atrakcja dla najmłodszych. Dziecko uczy się ich bardzo szybko,
pod warunkiem, że ich teksty są proste a muzyka dostosowana do jego upodobań. Piosenki przyczyniają się dodatkowo
do umuzykalnienia dzieci, wyrabiają w nich poczucie rytmu. Istnieje wiele możliwości wykorzystania ich na lekcjach rownież
w połączeniu z ruchem (TPR)

Słuchanie krótkich opowiadań (stories) to kolejna forma nauki bardzo lubiana przez dzieci. Historyjki powinny być bogato
ilustrowane i pełne ruchu, a ich język jak najprostszy. Najlepiej, by treść i ilustracje dawały uczniom możliwość zaangażowania
się w pokazywanie przebiegu zdarzeń.

6.2.2 Środki przekazywania materiału leksykalnego



nagranie audio (zazwyczaj kaseta magnetofonowa) lub audiowizualne (zazwyczaj kaseta wideo)



wypowiedzi nauczyciela

Nauczyciel powinien zadbać o to, by dostarczać swoim uczniom prawidłowych wzorców językowych. To, jakich dzieci
nabiorą nawyków w posługiwaniu się językiem angielskim, może rzutować na ich dalszą edukację językową. Dlatego
dbajmy o poprawność naszej wymowy. Jeśli fonetyka nie jest naszą najmocniejszą stroną, korzystajmy jak najwięcej
z oryginalnych nagrań.



wypowiedzi uczniów

Czasami zdarza się, że jeden z uczniów zetknął się z jakimś słowem lub wyrażeniem wcześniej niż inne dzieci.
Wprowadzając nowe słownictwo nie zakładajmy, że będzie ono nowością dla wszystkich w grupie. W czasie prezentacji
materiału leksykalnego warto dokonać wstępnej oceny. Jeśli jakiemuś dziecku wskazane przez nauczyciela słowo lub
wyrażenie będzie znane, pozwólmy mu podzielić się swoją wiedzą.

6.2.3 Sposoby wprowadzania nowego słownictwa



zastosowanie kart obrazkowych (flashcards)

Nauczyciel umieszcza karty w takim miejscu, żeby były widoczne dla wszystkich, np. na tablicy (za pomocą magnesów
lub blue-tac’a) lub na podłodze (jeśli dzieci siedzą w kręgu). Następnie wskazuje wybraną kartę i nazywa ilustrację, która
się na niej znajduje.
A lemon./This is a lemon./It’s yellow./etc.



ilustrowanie słów gestami, mimiką i czynnościami

Nauczyciel wydaje komendę Run! i biegnie. Następnie mówi: Stop! i zatrzymuje się. To samo ćwiczenie przeprowadza
razem z dziećmi pokazując czynności, jakie mają wykonać. Gdy dojdzie do wniosku, że uczniowie dostatecznie
zrozumieli związek między danym słowem a czynnością, może ograniczyć się tylko do wydawania poleceń.



wykorzystanie ilustracji w podręczniku, na planszach obrazkowych lub plakatach

Słuchając opowiadnia, dzieci patrzą na ilustracje. Wcześniejsza rozmowa w języku ojczystym na temat zilustrowanych
wydarzeń pozwoli uczniom pełniej zrozumieć zwroty i wyrażenia pojawiające się w opowiadaniu.



zastosowanie elementów otoczenia

Do prezentacji słownictwa nauczyciel może wykorzystać rzeczywiste przedmioty, takie jak zabawki, meble czy przybory
szkolne. Lekcja w plenerze stwarza okazję do zapoznania dzieci z takimi słowami jak tree, grass, flower, sand, etc. Kosz
smakowicie wyglądających i pachnących owoców lub warzyw będzie bardziej atrakcyjną pomocą dydaktyczną niż karty
obrazkowe. Przy nauce słów określających cechy fizyczne lub elementy ubioru bardzo pomocni mogą okazać się sami
uczniowie.

6.2.4 Utrwalanie słownictwa

Nauczyciel może korzystać z wielu tradycyjnych zabaw i gier, które pomogą dzieciom utrwalić poznane słownictwo. Może też
stosować wariacje gotowych gier, dopasowując ich zasady do konkretnych wymagań, lub samemu wymyślać zabawy językowe.
Oto przykłady gier i zabaw tego typu, zaczerpnięte z podręcznika Here Comes Minibus:



głuchy telefon (Chinese whispers)

Dzieci siadają w kręgu. Nauczyciel lub jeden z uczniów szepcze wybrane przez siebie słowo lub wyrażenie osobie
siedzącej obok. Ta, również szeptem, przekazuje je dalej. Ostatnia osoba wypowiada usłyszane przez siebie hasło.



zgadywanka (Hide the flashcards)

Spośród kilku kart obrazkowych, z którymi dzieci uprzednio się zapoznały, nauczyciel chowa jedną za plecy. Dzieci
muszą odgadnąć, która karta została schowana, podając odpowiednie słowo. Potem nauczyciel chowa następne,
aż dojdzie do wniosku, że dzieci wystarczająco dobrze opanowały wybrane słowa.

20

PROGRAM NAUCZANIA JĘZYKA ANGIELSKIEGO



kółko i krzyżyk (Noughts and crosses)

Nauczyciel rysuje na tablicy planszę do gry w kółko i krzyżyk. Plansza składa się z dziewięciu pól (po trzy w każdym
rzędzie). Nauczyciel pokazuje dzieciom dziewięć kart obrazkowych ilustrujących słownictwo wcześniej poznane. Dzieci
wspólnie przypominają sobie słowa związane z kartami. Następnie nauczyciel umieszcza w każdym polu planszy jedną
kartę, obrazkiem do tablicy. Każde pole ma przyporządkowaną cyfrę 1-9. Nauczyciel dzieli klasę na dwie grupy: You are
noughts./You are crosses. Pierwsza grupa wybiera pole, podając odpowiednią liczbę. Nauczyciel odwraca kartę na
wskazanym polu i pyta: What’s this? Jeśli dzieci udzielą poprawnej odpowiedzi, stawiają na danym polu swój znak:
krzyżyk lub kółko.



Memory

Dzieci grają w tę grę w grupach 3-4 osobowych. Liczbę rozkładanych kart (mogą to być karty gotowe lub skopiowane
przez nauczyciela i wycięte przez dzieci) zależy od poziomu znajomości języka graczy. Karty są ułożone obrazkami w dół.
Zadaniem grających jest odnaleźć pary obrazków. Mogą to być rymujące się słowa, słowa o znaczeniu podobnym lub
przeciwnym, przedmioty uzupełniające się, itd. Dzieci odkrywają kolejno po dwie karty. Jeśli odkryte karty nie stanowią
pary, należy je z powrotem odwrócić i pozostawić na miejscu. Jeśli stanowią parę, gracz je zabiera, mówiąc głośno,
co przedstawiają. Wygrywa ten, kto zbierze najwięcej par.



Piotruś

Gra ta, podobnie jak Memory, też polega na gromadzeniu kart parami. Zasadę łączenia kart w pary również można
dostosować do konkretnych elementów językowych. Ciekawym rozwiązaniem jest odwrócenie reguł dotyczących
zwycięstwa: wygrywa ten, kto zostanie z kartą w ręku.



,,Zakrywanka“ (Listen and cover)

Dzieci wycinają planszę (rys.10) według wskazówek nauczyciela. (linie przerywane oznaczają miejsce przecięcia papieru)
Kiedy uczniowie zakończą czynność wycinania, zaginają części planszy we wskazanych miejscach (linia ciągła).
Nauczyciel wymienia kolejno serie słów, za każdym razem modyfikując daną serię. Zmienia kolejność słów, ich liczbę
i oczywiście same słowa (jedno, dwa, lub wszystkie). Dzieci wnikliwie słuchają i zakrywają te obrazki, których nauczyciel
nie wymienił w serii. W grę tę można grać parami lub w grupach, bez udziału nauczyciela.

KURS DLA PRZEDSZKOLI

21

(rys.10)

6.3 Propozycje gier i zabaw

Gry i zabawy służą do doskonalenia różnych sprawności umysłowych, takich jak spostrzegawczość, uwaga, pamięć,
umiejętność analizy i syntezy wzrokowej, zdolność porównywania i klasyfikowania. Stwarzają tym samym okazję do logicznego
myślenia. Oprócz wartości edukacyjnych niosą ze sobą również wartości wychowawcze. Uczą zdrowej rywalizacji, pracy
w drużynie i umiejętności przegrywania.

Aby zabawa była dla dzieci ciekawa, powinna zawierać jak najwięcej elementów aktywizujących. Szczególnie użyteczne
są zabawy w grupach o zróżnicowanym wieku i możliwościach uczestników. Stwarzają one okazję do wzajemnej pomocy
i integracji.

6.3.1 Zabawy ruchowe



Say Hello with your hand (foot, nose)!

Gra utrwalająca słownictwo dotyczące ciała

Nauczyciel wydaje kolejno polecenia.

Dzieci witają się w różny sposób. Podają sobie ręce, dotykają się stopami, łokciami lub nosami.
Mówią przy tym: Hello head! Hello foot! itd.



Now you are cars! Drive!

Gra utrwalająca wybrane czasowniki oraz tryb rozkazujący

Nauczyciel wydaje polecenia, aby dzieci wcielały się w zwierzęta i przedmioty, oraz wykonywały różne czynności. (Planes -
Fly!, Balls - Bounce! Singers - sing!, Babies - Cry!) itd.



It’s stormy! Hide!

Gra sprawdzająca zrozumienie przez dzieci określeń pogody

Dzieci ustawiają się wokół nauczyciela, tak by dobrze widziały, co za chwilę będzie robił. Nauczyciel mówi o pogodzie
jednocześnie pokazując, jak można gestami i ruchami ją opisać.

It’s cold - mówi kuląc się z zimna.

It’s hot - mówi wachlując się ręką.

It’s rainy - mówi udając, że trzyma parasolkę.

It’s windy - mówi chwiejąc się i osłaniając od wiatru.

It’s sunny - mówi zasłaniając oczy dłońmi przed słońcem.

It’s stormy! Hide! - mówi kucając i zakrywając rękami głowę.

W innej wersji zabawy zamiast Hide! możemy krzyknąć Run away! Wówczas dzieci słysząc to polecenie powinny uciec pod ścianę.



A wardrobe flies!

Gra ruchowa sprawdzająca rozumienie wybranych słów.

Sprawdzamy, czy dzieci znają następujące słowa oznaczające latające zwierzęta lub przedmioty: bird, plane, bee, parrot,
helicopter, rocket, balloon, kite.

Jednocześnie pytamy o to, czy mogą wymienić inne zwierzęta lub przedmioty, które nie latają, jak np. car, train, hamburger,
doll, table, itd.

Następnie prosimy dzieci by udawały, że latają gdy słyszą zdanie A plane flies lub A bee flies i zatrzymywały się gdy słyszą A doll
flies lub A train flies.

22

PROGRAM NAUCZANIA JĘZYKA ANGIELSKIEGO

6.3.2 Zabawy ćwiczące spostrzegawczość i umiejętność kojarzenia



Green tickets, please!

Gra ćwicząca spostrzegawczość dzieci, znajomość nazw kolorów i umiejętność liczenia do 6.

Przed zajeciami ustawiamy rzędy krzesełek, na każdym umieszczając kartkę z kolejną cyfrą od 1 do 6. W jednym rzędzie kartki
są zielone, w drugim czerwone, w trzecim żółte, a w czwartym niebieskie.

Rozdajemy dzieciom bileciki w czterech różnych kolorach (tych samych co karteczki na krzesłach) z odpowiednią ilością
kropek - od 1 do 6.

Gdy dzieci wejdą do sali mówimy na przykład: Yellow tickets please!

Wówczas wszystkie dzieci mające żółte bilety podchodzą do rzędu z żółtymi karteczkami i znajdują swoje miejsca po przeliczeniu
kropek na bilecie. Przed zajęciem miejsca mówią np. I’ve got number 5.



A pig and a piggy bank

Gra ćwicząca rozpoznawanie znanych dzieciom przedmiotów i łączenie ich w kategorie w zależności od tego, na jaką głoskę
zaczyna się słowo.

Przygotowujemy rysunki przedstawiające znane dzieciom przedmioty.

Oto propozycja zestawu 30 ilustracji

słowa zaczynające się od [p]

pig, piggy bank, pencil, pear, parrot, picture

słowa zaczynające się od [k]

car, cat, clock, kite, clown, carrot

słowa zaczynające się od [s]

star, sock, sweet, sun, swing, sun

słowa zaczynające się od [h]

hippo, hat, hamburger, head, hen, heart,

słowa zaczynające się od [d]

dog, door, duck, dice, dress, doll

Grę zaczynamy od sprawdzenia, czy dzieci znają słowa, które się w niej pojawiają. Pokazując kolejne karty pytamy dzieci
What’s this? Karty powinny być tak ułożone, by kolejno występowały te przedstawiające przedmioty, których nazwy zaczynają
się od tego samego dźwięku.

Karty z rysunkami przedstawiającymi przedmioty z zamieszczonej powyżej listy rozkładamy na podłodze. Ilość kart powinna
być dostosowana do liczby dzieci.

Prosimy pary dzieci, by chodząc po klasie zbierały obrazki tych przedmiotów, których nazwy zaczynają się od tego samego
dźwięku. Jeśli dzieci jest więcej niż 10, możemy podwoić liczbę kart i przydzielić dwóm parom ten sam dźwięk. Grę wygrywa
ta para dzieci, która najszybciej odnajdzie wszystkie wyrazy zaczynające się od danej głoski.



A car and a star

Gra ćwicząca rozpoznawanie rymujących się słów.

Przygotowujemy karty przedstawiające przedmioty, których nazwy się rymują. Oto propozycja zestawu 26 kart:

dog - frog, car - star, cat - hat, chair - bear, carrot - parrot, spoon - moon, head - bed, pen - hen, king - swing, cake - snake, duck
- truck, lamp - stamp, flower - tower

Pokazując dzieciom kolejne karty sprawdzamy czy znają nazwy przedmiotów, które się na nich znajdują. Zwracamy uwagę
na to, że każde słowo ma swoją „rymującą się parę“.

Rozdajemy karty dzieciom. Pytamy wybrane dzieci: What have you got? oczekując odpowiedzi np: I’ve got a king.

Gdy przećwiczymy już wszystkie słowa, poprośmy dzieci, by poszukały swojej pary. Gdy ją znajdą, niech podejdą do nauczyciela
i powiedzą np: I’ve got a spoon and I’ve got a moon.

KURS DLA PRZEDSZKOLI

23

6.3.3 Zabawy plastyczne i konstrukcyjne



Zabawa farbą

Dzieci moczą palce w farbie, którą wcześniej nauczyciel umieszcza na kawałku tektury, po czym robią odciski na kartce
papieru. Odcisk może być jeden lub więcej. Wokół odcisku/ów uczniowie rysują linię, tak by całość przypominała jakieś
zwierzę. Po wykonaniu prac, dzieci pokazują swoje zwierzątka, pytając: What’s this? Reszta zgaduje. An elephant? A pig?
Yes./No.



Zabawa plasteliną

Let’s make a zoo

Dzieci otrzymują od nauczyciela polecenie ulepienia określonych zwierząt: Make a giraffe, make an elephant, etc. Po wykonaniu
prac, na hasło nauczyciela: Let’s make a zoo, dzieci kompletują ZOO, umieszczając zwierzęta w klatkach. Klatki mogą być
wykonane z książek, pudełek, klocków, itp.

Nauczyciel: There’s an elephant in the zoo. (Dziecko, które wykonało słonia, umieszcza go w ZOO). There are monkeys in the
ZOO. (Dzieci, które wykonały małpy, umieszczają je w ZOO)



Zabawa klockami

Let’s build a house

Nauczyciel dzieli dzieci na grupy. Każda grupa otrzymuje zestaw klocków oraz zadanie do wykonania.

Nauczyciel: Build a big house. / Build a little house. / Build a big ship. / Build a little ship. / etc.

Zabawę tę można przeprowadzić także w celu utrwalenia kolorów. Każda grupa dostaje zestaw klocków z przewagą danego
koloru. Następnie nauczyciel objaśnia zadanie:

Build a blue house. / Build a red ship. / etc.

Po wykonaniu zadania, dzieci mogą przedstawić swoje prace: It’s a ship. A big ship. /It’s a ship. It’s little./ It’s a blue house.

Zabawa pamięciowa na bazie powyższego ćwiczenia:

Nauczyciel stawia zebrane prace w rzędzie. Jedno dziecko (ochotnik) opuszcza salę, bądź odwraca się plecami do nauczyciela.
W tym czasie jedna praca zostaje schowana. Nauczyciel pyta: What’s missing? Dziecko udziela odpowiedzi.



Zabawa rozsypanką

Dzieci otrzymują koperty, w których znajdują się części układanki. Zadanie polega na ułożeniu rozsypanki i określeniu, co się
na niej znajduje.

6.3.4 Zabawy przy muzyce



Fingers - Dance!

Przy akompaniamencie muzyki dzieci poruszają palcami, rękami, nogami, głową itd.



Is this a castle or a chicken?

Dzieci słuchają dwóch fragmentów Obrazków z wystawy Modesta Musorgskiego, pt. Zamek i Taniec kurcząt w skorupach.
Po wysłuchaniu każdego z nich decydują, który przedstawia zamek, a który kurczęta. Podobnie można bawić się z Karnawałem
zwierząt Saint-Saensa lub Czterema porami roku Vivaldiego.

24

PROGRAM NAUCZANIA JĘZYKA ANGIELSKIEGO

6.4 Praca na lekcji

6.4.1 Organizacja lekcji



stałe elementy

Lekcja powinna mieć jasny dla dzieci przebieg i zawierać stałe etapy, takie jak powitanie (hello routine) i pożegnanie (goodbye
routine). Można do tego celu wykorzystać wierszyki lub piosenki. Dobrze jest, by dzieci śpiewając piosenkę podały sobiew
kółeczku ręce. Lekcję może też zaczynać i kończyć miła maskotka, która dzieciom kojarzyć się będzie tylko z lekcjami
angielskiego.



powtórki

Ponieważ jednym z najważniejszych elementów w nauce języka obcego jest ciągłe powtarzanie i cykliczne powracanie
do treści występujących na wcześniejszych etapach nauki, część każdej lekcji powinna być poświęcona powtórkom. Daje to
szansę na utrwalenie materiału, a jednocześnie dzieci przekonują się, jak wiele już się nauczyły. Są z tego dumne
i stanowi to dla nich motywację do dalszego wysiłku. Powtarzanie nie musi być nudnym przepytywaniem z wcześniej
wprowadzanych słów czy zwrotów. Można przeprowadzać je w formie zabaw i gier, prosić, by dzieci śpiewały ulubione piosenki
lub układały własne wierszyki „na kanwie“ tych, które już znają.



równowaga

Pamiętajmy, że dzieci mają dużą potrzebę ruchu i nie potrafią się skupiać na dłuższe okresy czasu. Zadania, które w trakcie
zajęć wykonują, powinny mieć zmienny charakter. Te, które są statyczne, jak np. rysowanie czy łączenie elementów, powinny
przeplatać się z tymi wymagającymi aktywności ruchowej (TPR). Czynności wymagające chwili namysłu (układanie elementów
w logiczne sekwencje) - z ćwiczeniami relaksującymi (śpiewanie piosenki czy odgrywanie scenki).

6.4.2 Stosowanie języka ojczystego na zajęciach

Zwracając się do dzieci na lekcjach powinniśmy używać jak najwięcej języka angielskiego. Zwroty, którymi operujemy, powinny
być jak najprostsze i często się powtarzać. Jednakże stosowanie angielskiego nie wyklucza możliwości używania języka
ojczystego w czasie zajęć. Możemy posłużyć się językiem polskim wtedy, gdy jest to konieczne. Przede wszystkim dlatego,
że jest to wczesny etap nauki, dzieci nie potrafią jeszcze budować dłuższych wypowiedzi, ani też rozumieć bardziej
skomplikowanych tekstów czy poleceń.

Jeśli osoba ucząca angielskiego ściśle współpracuje z wychowawcą grupy, pewne treści dotyczące zajęć językowych można
przekazać dzieciom po polsku poza lekcjami angielskiego. Dotyczy to na przykład pogadanek natury wychowawczej, które mogą
odnosić się do sytuacji, tematów i tekstów, jakie pojawiły się na lekcji angielskiego. Można też przygotować dzieci do ćwiczenia
polegającego na wysłuchaniu historyjki. Jeszcze przed lekcją angielskiego wychowawca pokazuje dzieciom plakat lub książkę
z obrazkami ilustrującymi wybrane opowiadanie. Prosi, by dzieci spróbowały domyślić się i skomentować, co wydarzy się
w danej historyjce. Takie przygotowanie pozwoli uczniom lepiej zrozumieć tekst nagrania, które usłyszą na lekcji angielskiego.

6.4.3 Korygowanie błędów w czasie lekcji

We wczesnym etapie nauki języka obcego dzieci popełniają liczne błędy. Pamiętajmy, że jest to całkowicie normalne.
Nauczyciel słysząc błędy uczniów powinien wnioskować, co sprawia im największe kłopoty i w umiejętny sposób prowadzić
do wyeliminowania najczęściej pojawiających się błędów. Nie zawsze musi to oznaczać natychmiastowe poprawianie ucznia,
zwłaszcza jeśli dziecko mówi wierszyk lub śpiewa piosenkę. Pamiętajmy, że najważniejszym celem nauki jest przekonanie
ucznia, że język to przede wszystkim środek komunikacji. Jeśli więc dziecko odważy się mówić, nie stresujmy go niepotrzebnie.
Chwalmy za najdrobniejsze nawet osiągnięcia, motywując do pracy. Poprawiajmy w sposób dyskretny, używając błędnie
wymówionego czy źle użytego słowa w innym kontekście. Jeśli więc dziecko powie I’m like bananas, powtórzmy I like bananas
too.

6.4.4 Formy pracy



praca z całą grupą

Praca z całą grupą umożliwia organizowanie zadań polegających na reagowaniu całym ciałem, chóralnym odtwarzaniu
piosenek i wierszyków oraz gier i zabaw pozbawionych czynnika rywalizacji. Sprzyja ona początkowym etapom przyswajania
danego materiału językowego i pozytywnie motywuje dzieci, które boją się samodzielnych działań i indywidualnych wystąpień.



praca w drużynach

Tę formę pracy stosuje się w ramach gier rywalizacyjnych (n.p. noughts and crosses). Dzięki niej dzieci uczą się współpracy
w zespole, zasad pozytywnego współzawodnictwa, a także zdobywają umiejętność znoszenia porażki.

KURS DLA PRZEDSZKOLI

25



praca w grupach

Organizując pracę w grupach kilkuosobowych, możemy przeprowadzić takie zadania, jak gry planszowe, gry w karty, zabawy
konstrukcyjne i plastyczne, przygotowywanie mini-scenek, projects, itp. Ta forma pracy uczy dzieci funkcjonowania w grupie,
dzielenia się pomysłami, przestrzegania zasad współpracy i rywalizacji. Ponadto, działając w grupie, dziecko czuje się
pewniejsze i bezpieczniejsze.



praca w parach

Praca w parach stwarza okazje do organizowania ćwiczeń typu role plays, polegających na odgrywaniu krótkich scenek i dialogów.



praca indywidualna

Praca indywidualna, to zazwyczaj praca związana z wypełnianiem różnych ćwiczeń w podręczniku lub na kartkach rozdanych
przez nauczyciela (rysowanie, kolorowanie, uzupełnianie, łączenie, itp). Jest to forma pracy, która idealnie nadaje się
do utrwalania i testowania umiejętności uczniów.

6.5 Przykładowy scenariusz cyklu dwulekcyjnego

6.5.1 Scenariusz lekcji bez podręcznika

Lekcja 1

Poziom:

Początkujący

Temat:

Owoce

Czas:

30 min

Funkcje i umiejętności:

nazywanie owoców, reagowanie na polecenia

Struktury gramatyczne:

liczba pojedyncza i mnoga rzeczowników, tryb rozkazujący

Przebieg lekcji Pomoce dydaktyczne

Cele w nauczaniu zintegrowanym

1. Rozpoczęcie (Hello Routine)

Nauczyciel i dzieci siadają na podłodze, w kręgu.

kukiełka/



ćwiczenie funkcji

Nauczyciel zakłada na dłoń kukiełkę. Kukiełka (Eddie)

maskotka

pozdrawiania się i uprzejmego

wita się z dziećmi i pyta o ich samopoczucie:

zwracania się do innych

Hello! What’s your name? How are you?



kształtowanie życzliwych postaw

Dzieci odpowiadają: Hi, Eddie. I’m Tom. I’m fine.

wobec innych

Następnie każdy uczeń wita się z osobami najbliżej



wyrabianie śmiałości

niego siedzącymi: Hello.

w spontanicznym wypowiadaniu się

Powitaniu może towarzyszyć uścisk dłoni.

2. Wprowadzenie materiału leksykalnego

Nauczyciel zaczyna rysować na tablicy żółtą

tablica i kreda



zapoznanie dzieci z nowym

kredą banana. Nie ukończywszy rysunku, pyta:

(w kolorze żółtym,

materiałem leksykalnym

What’s this? i pozwala dzieciom odpowiedzieć

zielonym, czerwonym



nauczenie poprawnej wymowy

w języku polskim. Kończy rysunek, po czym głośno

i pomarańczowym)

nowych słów

i wyraźnie nazywa owoc: It’s a banana. W podobny



kształtowanie umiejętności

sposób prezentuje pozostałe słowa: pear (rysuje zieloną

dostrzegania różnic między

kredą), apple (rysuje czerwoną kredą), orange

przedmiotami

(rysuje pomarańczową kredą).



kształtowanie umiejętności

wnioskowania

Po wykonaniu i nazwaniu wszystkich rysunków



utrwalenie słownictwa poznanego

nauczyciel wskazuje pojedyncze owoce i pyta o ich kolor:

wcześniej

What colour is the pear? What colour is the banana?, etc.

26

PROGRAM NAUCZANIA JĘZYKA ANGIELSKIEGO

3. Utrwalanie słownictwa

Ćwiczenie sprawności słuchania

Nauczyciel kolejno wyjmuje z koszyka owoce,

owoce: jabłko,



kształtowanie umiejętności

wspólnie z dziećmi przypomina sobie nazwy czterech

gruszka,banan,

rozumienia i reagowania

z nich i wprowadza nazwę piątego: lemon.

pomarańcza, cytryna

na polecenia

Następnie dzieli grupę dzieci na pięć mniejszych grup.



rozwijanie sprawności ruchowej

Przed każdą grupą kładzie odpowiedni owoc i mówi:



utrwalenie poznanego słownictwa

You are bananas./ You are oranges./ You are lemons. itd.
Następnie nauczyciel wydaje polecenia poszczególnym
grupom, pokazując czynności:
Oranges, jump! (skacze) /Lemons, dance! (tańczy)/
Apples, sit down! (siada)/etc. Dzieci w grupach
przedstawiających wymieniony gatunek owoców wykonują
każde polecenie tak długo, aż otrzymają następne.

4. Utrwalanie słownictwa

Ćwiczenie sprawności mówienia

Nauczyciel wzywa do siebie ochotnika, przewiązuje

owoce



kształtowanie wrażliwości węchowej

mu oczy chustką. Przekraja wybrany owoc, tak by

chustka

i umiejętności rozpoznawania oraz

jego zapach był łatwiej wyczuwalny i pozwala dziecku

rozróżniania przedmiotów

powąchać. Uczeń próbuje zgadnąć, jaki to owoc.

na podstawie jednej cechy

Jeśli nie potrafi przypomnieć sobie nazwy angielskiej,



ćwiczenie funkcji nazywania

może użyć polskiej, a pozostałe dzieci (lub sam

owoców

nauczyciel) przypominają mu angielskie słowo.

5. Zakończenie (Bye Routine)

Nauczyciel włącza nagranie piosenki:

kaseta



ćwiczenie funkcji żegnania się

Bye bye

magnetofon



rozwijanie wrażliwości muzyczne

It’s time to go!

kukiełka

Bye bye
It’s time to go!
Dzieci słuchają nagrania i starają się śpiewać.
Następnie nauczyciel zakłada na dłoń kukiełkę.
Eddie żegna się z dziećmi: Bye, bye!
Dzieci odpowiadają: Bye, bye Eddie

.

KURS DLA PRZEDSZKOLI

27

6.5.2 Scenariusz lekcji z podręcznikiem

Scenariusz został przygotowany na podstawie podręcznika

Here Comes Minibus

wydawnictwa

Macmillan Heinemann ELT

.

Lekcja 2

Poziom:

Początkujący

Temat:

Owoce

Czas:

30 min

Funkcje i umiejętności: nazywanie owoców, reagowanie na polecenia
Struktury gramatyczne:

liczba pojedyncza i mnoga rzeczowników tryb rozkazujący

Przebieg lekcji Pomoce dydaktyczne

Cele w nauczaniu zintegrowanym

1. Rozpoczęcie (Hello Routine)

Nauczyciel zakłada na dłoń kukiełkę.

kukiełka / maskotka



ćwiczenie funkcji pozdrawiania się

Kukiełka wita się z dziećmi:



powtórzenie poznanego wcześniej

Eddie do dzieci (nauczyciel zmienionym głosem):

słownictwa

Orange, yellow



kształcenie sprawności słuchania

Green and red

i mówienia

Hello, children
Nauczyciel macha do Eddiego i podpowiada
dzieciom, co mają powiedzieć:
Hello, Ed.
Nauczyciel gestem sugeruje, by dzieci powtórzyły
pozdrowienie. Dzieci:
Hello, Ed.
Eddie ponownie wita się z dziećmi recytując wierszyk.
Tym razem uczniowie od razu odpowiadają
na jego pozdrowienie.

2. Prezentacja piosenki

Nauczyciel pisze na tablicy liczbę 27 i mówi:

magnetofon



utrwalenie słownictwa wcześniej

Open your books at page 27.

kaseta

poznanego

Trzyma wysoko książkę otwartą na stronie 27

podręcznik



ćwiczenie sprawności słuchania

i wskazuje palcem rysunek. Rysunek przedstawia

i mówienia

dzieci tworzące łuk. Nauczyciel pokazuje ich koszulki



kształcenie umiejętności rozumienia

i pyta: What’s this?

poleceń i reagowania na nie

Dzieci odpowiadają: (An) orange. / (A) lemon.



ćwiczenie spostrzegawczości

Nauczyciel wskazuje kolejno owoce znajdujące się



kształcenie wrażliwości słuchowej

na obrazku i mówi:

i wyczucia rytmu i rymu

Point to the orange./ Point to the apple.



wprowadzenie aspektu kulturowego

Dzieci wskazują owoce w książce.

(informacja o tradycyjnej piosence

Nauczyciel mówi: Listen i włącza nagranie piosenki:

wykorzystywanej w czasie zabawy)

Oranges and lemons
Say the bells of St. Clement’s
Bananas and pears
Say the bells of St Clair’s
Nauczyciel prosi, by dzieci wysłuchały piosenki
jeszcze raz: Listen again (pokazuje ucho), a w czasie

słuchania wystukiwały rytm: Tap the rythm

(stuka rytmicznie w stolik).
Dzieci słuchają nagrania ponownie i razem z nauczycielem
wystukują rytm piosenki. Nauczyciel tłumaczy w języku
ojczystym, że jest to tradycyjna piosenka, którą śpiewa się
w czasie zabawy.

28

PROGRAM NAUCZANIA JĘZYKA ANGIELSKIEGO

3. Wykonanie piosenki

Nauczyciel prosi dwóch ochotników do siebie i mówi:

magnetofon



kształtowanie umiejętności

Make an arch. Dzieci stają nasprzeciw siebie, podnoszą

kaseta

rozumienia przekazu werbalnego

ręce tak, by stworzyły łuk: dłonie jednego dziecka

na podstawie obserwacji ruchu

dotykają dłoni drugiego. Nauczyciel szepcze dzieciom

ciała, gestu i mimiki

na ucho: You are ,,oranges’’/ You are ,,lemons’’.



ćwiczenie umiejętności

Ilustrując słowa odpowiednimi gestami, nauczyciel prosi,

reagowania na polecenia

by reszta klasy ustawiła się w kółku i chwyciła się za ręce:



ćwiczenie wrażliwości słuchowej

Stand up (podnosi dłonie). Come to me. (Dłońmi zaprasza



ćwiczenie sprawności mówienia

do siebie). Form a circle (rysuje w powietrzu krąg i pomaga



uczenie poprawnej wymowy

dzieciom ustawić się). Hold your hands (kiedy już wszyscy



ćwiczenie funkcji nazywania

stoją w kole, chwyta dwoje dzieci za ręce).

owoców

Nauczyciel mówi: Listen, say the rhyme and go round.
Włącza nagranie, zaczyna głośno śpiewać piosenkę
i pomaga dzieciom ruszyć z miejsca. Dzieci słuchają
nagrania, starają się śpiewać i chodzą w kółeczku,
przechodząc pod łukiem.
Nauczyciel staje przy uczniach tworzących łuk i na słowa
St Clair’s pomaga im opuścić ręce, tak by uwięzić dziecko,
które właśnie przechodziło pod łukiem. Następnie szeptem
pyta ,,więźnia“: Oranges or lemons? Dziecko wybiera sobie
owoce i szeptem odpowiada: Oranges. Nauczyciel mówi:
Stand here i ruchem głowy wskazuje, że dziecko ma stanąć
za jednym z uczniów tworzących łuk (za tym, który
reprezentuje

oranges

.) Dzieci powtarzają procedurę.

Po obu stronach ,,łuku“ zbiera się coraz więcej uczniów.
Nauczyciel pomaga dzieciom, lecz stopniowo się wycofuje.

4. Praca z książką

Nauczyciel ilustrując polecenia gestami, prosi, by dzieci

podręcznik



kształtowanie umiejętności

podeszły do stolików, usiadły, otworzyły podręczniki

ołówek

rozumienia przekazu werbalnego

i wzięły ołówki: Go to your tables/desks (podchodzi

na podstawie obserwacji ruchu

do stoliczka). Sit down (siada). Open your books at page 28

ciała i gestu

(na tablicy pisze dużymi cyframi numer strony, otwiera



ćwiczenie umiejętności rozumienia

książkę na tej stronie i pokazuje ją dzieciom).

polecenia

Take pencils. (bierze ołówek).



rozwijanie umiejętności

Wskazując pierwszy koszyk, mówi: Draw a banana.

plastycznych

(ołówkiem rysuje banana w pierwszym koszyku).
Wskazuje następny (lecz już nie rysuje) i mówi:
Draw a pear.
Dzieci słuchają poleceń nauczyciela i rysują owoce
w kolejnych koszyczkach.

5. Zakończenie (Bye Routine)

Nauczyciel zakłada na dłoń kukiełkę i żegna się

kukiełka



ćwiczenie funkcji żegnania się

z dziećmi wierszykiem:



kształtowanie wyczucia rytmu i rymu

Eddie:
Orange, yellow
Green and red
Goodbye, children
Dzieci machają:
Goodbye, Ed.

KURS DLA PRZEDSZKOLI

29

6.6 Scenariusz sztuki

The Pretty Princess

(by Joanna Zarańska)

Osoby:

Princess Rose

King

Queen

Man 1
Man 2

Courtier 1
Courtier 2

Messenger

Artist 1
Artist 2
Artist 3
Singers

Na scenie siedzą król i królowa. Wbiega księżniczka i wita się z rodzicami grzecznie dygając.

P: Good morning, mummy! Good morning, daddy!

K, Q: Good morning, Rose!

R: How are you, daddy?

K: I’m fine, Rose.

R: How are you, mummy?

Q: I’m great.

R: And I am angry (księżniczka tupie nogą).

R: I want a picture!

K: Q: A picture? What picture?

R: A picture of Princess Rose!

Na scenę wchodzi posłaniec (messenger) z rulonem papieru. Razem z nim wchodzą pozostali aktorzy i otaczają go z zaintere-
sowaniem. Posłaniec udaje, że czyta obwieszczenie.

Messenger: The king and queen want a picture!

Man 1: A picture? What picture?

Man 2: Be quiet! Listen!

Messenger: The king and queen want a picture! A picture of Princess Rose.

Artist 1 : What’s the reward?

Messenger: An apple.

Artist 2: An apple? What apple?

Messenger: A golden apple

Artist 3: Is it big?

Messenger: It’s very big.

Artist 1: Is it tasty?

Messenger: It’s very tasty.

Dworzanin (Courtier 1) zaprasza artystów, aby podeszli do tablicy, na której znajdują się trzy arkusze papieru (co najmniej A-3).
Wręcza im trzy grube flamastry.

Courtier 1: Come here, please. Here’s some paper.

30

PROGRAM NAUCZANIA JĘZYKA ANGIELSKIEGO

Courtier 2: And here are some markers. Now you can draw.

Artyści podchodzą do tablicy i rysują portret księżniczki (wcześniej dobrze jest zaznaczyć lekko ołówkiem kontury głowy i miejsca
w których narysować trzeba oczy, nos i usta. Wtedy łatwiej będzie dopasować odpowiednie części twarzy po pocięciu arkuszy)
Król wstaje i wzywa chór, by zaśpiewał. Na miejsce króla, na jego tronie siada w tym czasie książniczka.

K: Singers!

Wszyscy aktorzy podbiegają do króla, ustawiają się w grupce i mówią:

Singers: Yes, your majesty!

K: Sing for the princess.

Król dyryguje chórem.

Singers:

One pretty mouth
One pretty nose
This is a picture
Of princess Rose

Two little ears
Two little eyes
The princess is pretty
The princess is wise

One pretty mouth
One pretty nose
This is a picture
of Princess Rose

Królowa wstaje i podchodzi do artystów.

Q: Are your pictures ready?

Artists: Yes, your Majesty.

Księżniczka wstaje i podchodzi do tablicy, by obejrzeć portrety. Niezadowolona tupie podchodząc do kolejnych portretów.

R: Oh no! It’s not my hair! I don’t like it!

Oh no! It’s not my nose! I don’t like it!
Oh no! It’s not my mouth! I don’t like it!

Dworzanie (Courtier 1 i Courtier 2) podchodzą do tablicy, zdejmują portrety, tną każdy z nich na trzy części, a następnie wybie-
rając z każdego jeden element (włosy, nos, usta) sklejają je tak, by tworzyły całość i umieszczają przy pomocy blu-taca na tablicy.
Królowa zbliża się do tablicy.

Q: Now, Rose. Do you like it?

R: Yes, mummy. I do.

Do artystów podbiega dworzanin z talerzem, na którym znajdują się trzy złote jabłka (jabłka można pomalować na złoto farbą w spray’u).

Courtier 1: Here is the reward!

Artist 1: Is it for me?

Artist 2: Is it for me?

Artist 3: Is it for me?

K: It’s for you and for you and for you! You are all great!

Q: Here are your golden apples!

Artists: Thank you, your Majesty!

Wszyscy aktorzy ustawiają się w rzędzie twarzą do publiczności i kłaniają się. Śpiewają jeszcze raz piosenkę o księżniczce, kłaniają
się ponownie i opuszczają scenę.

KURS DLA PRZEDSZKOLI

31

7. Przykładowy rozkład materiału na dwa lata, opracowany na podstawie

podręcznika Here Comes Minibus

Część pierwsza

Obszary
tematyczne

1. Przyjaciele

2. Rodzina

3. Środowisko

naturalne

Obszary
leksykalne



Pozdrowienia



Kolory



Czasowniki:
listen, look

.



Pozdrowienia



Członkowie
rodziny (mummy,
daddy, grandma,
grandpa, dog)



Czasowniki:
come in,
stand up,
sit down



Kolory



Rzeczowniki
związane ze
środowiskiem
naturalnym: sun,
moon, sky, tree



Kolory



Przymiotniki
związane ze
stanami
emocjonalnymi:
happy/sad



Zwroty
grzecznościowe:
please, thank you



Czasowniki:
give, love

Funkcje
i sytuacje



Witanie się
i żegnanie



Przedstawianie
siebie i innych



Określanie koloru



Reagowanie na
polecenia



Pozdrawianie
i żegnanie się



Nazywanie
członków rodziny



Określanie koloru



Reagowanie na
polecenia



Nazywanie
elementów
środowiska
naturalnego



Proszenie
o podanie
przedmiotów
i dziękowanie



Reagowanie na
polecenia



Informowanie
o stanach
emocjonalnych



Wyrażanie uczuć



Określanie koloru

Struktury



To be:
What’s your name?
I’m ......
Who’s this? It’s



Tryb rozkazujący:
Look, Listen,
Point to ...



Zaimki osobowe:
I, you.



Zaimek dzierżawczy:
your



To be:
My name is ...
This is ...
How are you?
I’m fine, thank you.



Tryb rozkazujący:
Come in, Stand up,
Sit down



Liczba pojedyncza
rzeczowników



Zaimek

dzierżawczy: my



Zaimek wskazujący:
this



Tryb rozkazujący:
Please, give me



To be: What’s this?
I’m happy/sad.



wyrażenie: I love

Aspekty
wychowawcze



Kształtowanie
nawyku
pozdrawiania się
i kulturalnego
zwracania się do
innych



Kształtowanie
nawyku
pozdrawiania się
i kulturalnego
zwracania się do
innych



Podkreślanie
przynależności do
rodziny



Kształtowanie
szacunku wobec
członków rodziny
i osób starszych



Kształtowanie

nawyku
kulturalnego
zwracania się do
innych (użycie
słowa please)



Kształcenie

umiejętności
akceptacji siebie



Podkreślanie roli
środowiska

naturalnego

i rozbudzanie

poczucia odpowie-

dzialności za nie

32

PROGRAM NAUCZANIA JĘZYKA ANGIELSKIEGO

4. Zakupy

5. Nauka

6. Tradycyjna bajka

7. Święta Bożego

Narodzenia



Owoce:
apple(s),
lemon(s),
orange(s),
banana(s)



Liczebniki:
1-6



Kolory



Zwrot
grzecznościowy:
Here you are



Czasowniki:
like, jump,
clap, open, close



Przybory szkolne:
pen, pencil, book,

schoolbag



Zabawki:
teddy bear, ball,

doll, cat



Czasownik:
have



Utrwalenie
słownictwa
dotyczącego
rodziny



słownictwo
związane z bajką:



rzeczownik:

onion



przymiotniki:
big, nice, hot



czasowniki:
help, pull out,
hold



Słownictwo
związane ze
świętami:
Father Christmas,
Christmas tree,
cracker,card,
present, box,
snow, snowman,
bell



Zabawki:
train, clown,
plane, house,
game, drum



Pory roku:
autumn, winter



Nazywanie
owoców



Określanie koloru



Kupowanie i
sprzedawanie



Proszenie i
dziękowanie



Liczenie
i stosowanie liczb
1-6



Wyrażanie
upodobań



Nazywanie
przyborów
szkolnych
i zabawek



Proszenie
i dziękowanie
(Give me ...,
please, Come in,
please,
Thank you)



Odpowiadanie
na pytania
dotyczące
przynależności
rzeczy (Is it
your pen?
Have you got
a ball?)



Wypełnianie
i wydawanie
poleceń



Określanie cech
przedmiotów:
It’s nice and hot.



Nazywanie osób
i rzeczy



Składanie życzeń
okolicznościowych:
Merry Christmas,
Happy New Year



Nazywanie
przedmiotów
i osób związanych

ze Świętami

Bożego
Narodzenia



Nazywanie pór
roku



Tryb rozkazujący:
Open the door,
Close the door
Jump, Clap your
hands



Liczba mnoga
rzeczowników



Wyrażenia:
Let’s eat...
Two apples,
please.
Here you are.
Thank you.
I like...



To be:
It’s late



Tryb rozkazujący:
Put your ...
in your ...



To have:
Have you got?
Yes/No



Przysłówki:
late, quick



Przyimek in



Zaimek osobowy:
she



Zaimek

dzierżawczy:

her



Zaimek osobowy:
he



Tryb rozkazujący:
Help, Hold,
Go, Stir, Cut



Przyimek
under



Tryb rozkazujący:
Make...



Uczenie
uprzejmego
zwracania się
do innych



Uczenie
nawyków
zdrowego
odżywiania się



Kształtowanie
nawyku
poszanowania
przedmiotów
własnych
i cudzych



Uczenie
uprzejmego
zwracania się do
innych



Kształtowanie
prawidłowych
postaw moralnych

(potrzeby

pomagania
innym)



Kształtowanie
zainteresowania
literaturą



Kształtowanie
umiejętności
współdziałania



Kształtowanie
tolerancji wobec
innych kultur
i obyczajów



Kształtowanie
potrzeby
sprawiania
przyjemności
innym

KURS DLA PRZEDSZKOLI

33

Część druga

Obszary
tematyczne

1. Czynności

codzienne

2. Gry i zabawy

Obszary
leksykalne



Czasowniki
oznaczające
czynności
codzienne:
wake up, get up,
have a shower,
have breakfast,
go to school



Nazwy posiłków



Nazwy przyborów
szkolnych



Kolory



Liczby 1-9



Dni tygodnia



Zwroty
grzecznościowe



Nazwy części
ciała:
head, nose, eyes,
hand, leg, foot,
toes



Przymiotniki
opisujące wygląd
ciała:
tall, short big,
small



Liczebniki 1-10



Czasowniki
związane z grami
i zabawami:
play, hide, catch,
stamp, turn
around, start, stop

Funkcje
i sytuacje



Przedstawianie się



Witanie się
i żegnanie



Mówienie o
czynnościach
codziennych



Wydawanie i
wypełnianie
poleceń



Opisywanie
wyglądu



Określanie wieku



Liczenie
i stosowanie liczb
od 1 do 10



Porozumiewanie
się w czasie gry

Struktury



Tryb rozkazujący:
Stand up,
Sit down,
Wake up,
Go to school



To be:
How are you?
What’s your
name?



Present Simple



To be:
Is it...?
It’s big/small,
I’m tall,
How old are you?
It’s your/my turn,



Wyrażenia:
Let’s
I can see ...



Tryb rozkazujący
Touch your...,
Move your ...



Liczba mnoga
rzeczowników

aspekty
wychowawcze



Kształtowanie
nawyków
zdrowego trybu
życia



Kształtowanie
nawyków
związanych
z higieną osobistą



Uczenie
respektowania
zasad gry



Aktywne
uczestnictwo
w odgrywaniu ról



Uczenie tolerancji

8. Święta

Wielkanocne



Słownictwo
związane ze
świętem:

Easter egg, bunny,
chick, flower,
chocolate



Pory roku:

spring, summer



Składanie życzeń
okolicznościowych:
Happy Easter



nazywanie
przedmiotów
związanych ze
Świętami
Wielkanocy



Nazywanie pór
roku



wyrażenia:
Let’s ...
How many ... are
there?



Kształtowanie
tolerancji wobec
innych kultur
i obyczajów

34

PROGRAM NAUCZANIA JĘZYKA ANGIELSKIEGO

3. Jedzenie

4. Mój pokój

5. Dzikie zwierzęta
Przyroda

6. Tradycyjna bajka



Nazwy
produktów
żywnościowych:
onion, cheese,
ham, tomato,
olives,orange,
lemon, apple,
pizza

Nazwy zabawek:

plane, car, ball,
doll, helicopter



Nazwy mebli:
table, shelf, chair,
bed



Nazwy kolorów



Liczebniki 1-10



Nazwy dzikich
zwierząt:
lion, snake,monkey,
hippo



Przymiotniki
opisujące
wielkość:
big, little



Nazwy ubrań:
trousers, skirt,
T-shirt, socks, shoes



Nazwy postaci z
bajek:
king, queen, prince



Czasowniki
związane z
ubieraniem się:
put on, take off



Czasowniki
oznaczające
czynności
codzienne



Kolory



Opisywanie
produktów
żywnościowych



Opisywanie
czynności
związanych z
przygotowywaniem

posiłku



Określanie ilości
i smaku



Opisywanie
zabawek



Opisywanie
położenia
przedmiotów



Wydawanie
i wypełnianie
poleceń



Prośba o zrobienie
czegoś



Identyfikowanie
zwierząt
i opisywanie ich
wyglądu



Porównywanie
zwierząt



Liczenie zwierząt



Kupowanie biletu
do Zoo



Mówienie o
upodobaniach



Opowiadanie
legendy



Udział w grze



Mówienie o
czynnościach
codziennych



Uczenie się
przepisów
drogowych
(światła uliczne)



To be:
There is/are



Present Continuous



Present Simple



Tryb rozkazujący:
Make, Put, Add



Zaimek osbowy
they



Wyrażenie:
Here you are



Przyimek

on



Psrzysłówek: lots
of....



To be:
There is/are
It’s a ball,
It’s highs



Tryb rozkazujący:
Put ... in ...,
Do the jive



Have/has got



Przyimki:
in, on, for



Wyrażesnia:
What a mess!
Quick!



To be:
It’s a monkey.
It’s big
Here it is



Liczba mnoga
rzeczowników



Tryb rozkazujący:
Go, Look for.., Help,

Run away



Zaimek pytajny
where



wyrażenia:
I like/I don’t like



Tryb rozkazujący:
Put on your ...
Take off your...



Present Continuous



Present Simple



Wspólne
przygotowywanie
posiłku



Kształtowanie
nawyku zdrowego
odżywiania się



Uczenie
właściwego
zachowania przy
stole



Uczenie
prawdomówności



Uczenie
dbałości o porządek



Uczenie szacunku
do miejsca
zamieszkania



Kształtowanie
troski o najbliższe
otoczenie



Uwrażliwianie na
potrzeby innych



Kształtowanie
nawyku pomagania
innym



Kształtowanie
troski o zwierzęta i
ich środowisko



Kształtowanie
umiejętności
współdziałania



Uczenie
respektowania zasad
gry w karty



Uczenie
prawdomówności
i skromności



Kształtowanie
nawyku
odpowiedniego
ubierania się

KURS DLA PRZEDSZKOLI

35

8. Ocena pracy i osiągnięć ucznia

8.1 Ocena globalna

Warto, by nauczyciel, który zwykle uczy wiele grup miał do dyspozycji arkusz ułatwiający mu zapisywanie osiągnięć swoich
uczniów. W pracy najmłodszych oceniami zrówno efekty ściśle językowe (liczba zapamiętanych słów i zwrotów, wymowa czy
prawidłowość wypowiedzi) jak i elementy pozajęzykowe (umiejętność słuchania i wykonywania poleceń, pracy w parach
i w grupach, chęć niesienia pomocy innym, itd).

Autorzy niektórych kursów języka angielskiego dla dzieci umieszczają w książce dla nauczyciela arkusze ewaluacyjne
dostosowane do materiałów kursowych. Arkusz taki znajdziemy na przykład w kursie

Here Comes Minibus

. Autorki tego

podręcznika proponują zastosowanie trzech kolorów symbolizujących trzy poziomy osiągnięć dziecka: zielony dla poziomu
bardzo dobrego, pomarańczowy dla średniego i czerwony dla najniższego.

Autorki niniejszego programu proponują uwzględnienie w arkuszu ewaluacyjnym następujących punktów:

Umiejętności językowe

Dziecko umie:



pytać innych o to, jak się nazywają



przedstawiać siebie i innych



witać się i żegnać



zadawać zwyczajowe pytanie How are you?



odpowiadać na pytanie How are you?



dziękować za coś



pytać o kolory przedmiotów i określać je



zadawać pytania o ilość/liczbę i ją określać



liczyć do 10



prosić o przedmioty



mówić o tym, co lubi a czego nie lubi



pytać o to, gdzie coś się znajduje

7. Tradycyjne święto
angielskie Bonfire Night

8. Święta w Polsce

w innych krajach



Słownictwo
związane ze
świętem Guy’a
Fawkes’a:
bonfire, fireworks,

sausages, baked

potatoes



Nazwy części ciała



Nazwy ubrań



Liczebniki 1-10



Kolory



Nazwy postaci
fikcyjnych:
witch, king,
queen, clown,
monster



Kolory



Liczby



Opisywanie
zwyczajów
związanych
ze świętem
Guy’a Fawkes’a



Porównywanie
różnych zwyczajów
ludowych
związanych
z ogniem



Nauka tańca



Wykonywanie maski



Pytanie o
przynależność
Whose ... is this?



To be:
Whose ... is this?



Present Continuous



Present Simple



Tryb rozkazujący:
Touch/Don’t touch



Tryb rozkazujący:
Put your hand
in/out



Wyrażenie:
Let’s play/dance



Zwrócenie uwagi
na aspekt
bezpieczeństwa
w obchodzeniu się
z ogniem



Kształtowanie
umiejętności
współdziałania



Budzenie
zainteresowania
zwyczajami
i tradycjami
świątecznymi
innych krajów

36

PROGRAM NAUCZANIA JĘZYKA ANGIELSKIEGO



określać położenie przedmiotów



określać proste cechy przedmiotów



nazywać proste czynności



opowiadać proste historyjki na podstawie obrazków

Dziecko zna:



liczby 1-10



przymiotniki



nazwy: kolorów

zabawek
zwierząt
członków rodziny
produktów spożywczych
warunków pogodowych
czynności
części ciała
par rymujących się wyrazów
ubrań
sprzętów domowych
przedmiotów używanych w szkole
zawodów
środków transportu
kształtów
instrumentów muzycznych
postaci bajkowych

Umiejętności pozajęzykowe

Dziecko umie:



skupić uwagę na dłuższy okres czasu



poprawnie reagować na proste polecenia nauczyciela



łączyć ze sobą elementy w sposób logiczny



słuchając wskazywać odpowiednie obrazki



bawić się w parach



bawić się w grupie



rozpoznawać rytm i melodię



tworzyć logiczne ciągi



publicznie coś zaprezentować



grać w grę respektując jej zasady

Powyższe punkty nauczyciel układa według treści pojawiających się na zajęciach z języka angielskiego i sposobu prowadzenia zajęć.

Sposób zaznaczania, w jakim stopniu dziecko opanowało daną sprawność, ile zna już słów czy wyrażeń może być bardzo
różny. Jeśli nauczyciel używa arkusza do przekazywania informacji o dzieciach, radzimy zastosować system, który nie będzie
zbyt ostro dzielił dzieci pod względem umiejętności. W kontaktach z rodzicami najlepiej jest stosować tak zwaną ocenę
opisową, ujmując w niej wszystkie istotne elementy i podkreślając jak najsilniej osiągnięcia dziecka.

KURS DLA PRZEDSZKOLI

37

38

PROGRAM NAUCZANIA JĘZYKA ANGIELSKIEGO

Oto przykład oceny opisowej:

Ania chętnie uczestniczy w lekcjach angielskiego. Umie już witać się i żegnać po angielsku. Czasem ma kłopoty w skupieniu
się i wtedy czuje się trochę zagubiona. Bardzo lubi śpiewać i grać w gry ruchowe. Doskonale radzi sobie z zapamiętywaniem
krótkich rymowanek. Ma kłopoty z samodzielną pracą, lecz doskonale czuje się w zespole. Ania ma trudności w zrozumieniu
niektórych poleceń nauczyciela. Zbyt szybko się zniechęca, gdy coś jej się nie udaje. Nie zawsze potrafi poprawnie powtórzyć
wypowiedź nauczyciela, zwłaszcza gdy jest ona nieco dłuższa. Byłoby dobrze, gdyby Ania słuchała w domu kasety z nagraniami
tekstów z książki.

8.2 Ocena w czasie zajęć

Dziecko pięcio- i sześcioletnie czerpie motywację do nauki języka przede wszystkim z samych zajęć, jeśli są one wystarczająco
atrakcyjne. Dodatkową zachętę do pracy może stanowić nagroda. Nauczyciel nie powinien jednak wynagradzać dzieci za ich
osiągnięcia, lecz za wysiłek. Dzięki temu uczniowie, którym nauka sprawia trudności, mają szansę czuć się docenieni. Poza
tym, warto pamiętać, że o wiele cenniejszy od samej nagrody jest dla dziecka fakt, że na nią zasłużyło, że jego starania zostały
dostrzeżone.

Decydując się na formę wynagrodzenia, nauczyciel może mieć na uwadze zamiłowanie dzieci do kolekcjonowania różnych
przedmiotów. Doskonałą nagrodą za wysiłki przedszkolaka może być stempelek z uśmiechniętą buźką. Tuż przed końcem
każdej lekcji, nauczyciel przystawia stempel w specjalnym zeszycie lub podręczniku tym dzieciom, które wyróżniały się
aktywnością w czasie zajęć. W miarę upływu czasu i przy odpowiednich staraniach, dzieci gromadzą coraz więcej buziek.
Pod koniec semestru każdy uczeń otrzymuje dyplom (My English Certificate), zaś osoby, które zgromadziły najwięcej buziek -
specjalne wyróżnienie (medal, znaczek, książeczkę, maskotkę, itp.).

Bibliografia:

James Asher, Learning Another Language Through Action, Sky Oaks Publications 1988

Halina Bednarczyk, Maria Królica, Maria Anna Maciąg, Program edukacji przedszkolnej dla dzieci od 3 do 6 lat.

Świat przedszkolaka, Juka, Warszawa 2000.

Zofia Bogdanowicz, Zabawy dydaktyczne dla przedszkoli, WSiP, Warszawa 1990

Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, nr 2, Warszawa 2000.

Howard Gardner, Frames of Mind, The Theory of Multiple Intelligences, 1983

Hanna Komorowska, Metodyka nauczania języków obcych,

Anna Łada-Grodzicka, Program wychowania przedszkolnego XXI wieku, WSiP SA, Warszawa 2000.

Arkadiusz Mędela, Ilona Studzińska, Program nauczania języka angielskiego, Kurs dla klas 1-3 szkoły podstawowej,

Macmillan Polska Sp. z o.o., Warszawa 2000

Psychologia rozwojowa dzieci i młodzieży, red.M. Żebrowska, PWN, Warszawa 1977

Wendy A. Scott, Lisbeth H. Ytreberg, Teaching English to Children, Longman, UK 1994.

David Vale, Anne Feunteun, Teaching Children English, CUP, UK 199

Kazimiera Wlaźnik, Wychowanie fizyczne w przedszkolu, Juka, Warszawa 1999.

KURS DLA PRZEDSZKOLI

39

40

PROGRAM NAUCZANIA JĘZYKA ANGIELSKIEGO