1

ZABIEGI HIGENICZNO –

PIELĘGNACYJNE U DZIECKA

CHOREGO Z UWZGLĘDNIENIEM

STANU DZIECKA I ZALECEŃ

ZESPOŁU TERAPEUTYCZNEGO

2

To reakcja dynamiczna ustroju na

zadziałanie czynnika chorobotwórczego

wyrażająca się zaburzeniem naturalnego

współdziałania narządów i tkanek , co zwykle

prowadzi do zmian czynnościowych i

organicznych w ustroju.

Choroba - definicja

Choroba - definicja

3

To grono specjalistów, którzy opiekują się

pacjentem na różnych etapach choroby. Ich

zadaniem jest zapewnienie choremu jak

najszerszej pomocy, uwzględniającej różne

aspekty terapii. Jeżeli przebieg choroby tego

wymaga, do zespołu terapeutycznego dołączają

także inni specjaliści, zajmujący się leczeniem

lub doradztwem. W skład którego wchodzą:

pielęgniarka, lekarz pediatra, magister

rehabilitacji, psycholog, dietetyk, lekarze

specjaliści, analityk medyczny.

Zespół terapeutyczny

4

Astma Bronchiale

Astma Oskrzelowa

5

Astma Oskrzelowa



Astma oskrzelowa polega na występowaniu
napadów (ataków) duszności
spowodowanych skurczem oskrzeli.

6

Astma Oskrzelowa



U podłoża kurczu oskrzeli leży ich
przewlekły stan zapalny i nadreaktywność na
różne bodźce.

7

Astma Oskrzelowa



Stan zapalny oskrzeli powoduje pogrubienie
błony śluzowej w oskrzelach i nadmierną
produkcję śluzu - oba czynniki zmniejszają
pole przekroju dróg oddechowych.

8

Astma Oskrzelowa



Kurcz oskrzeli wynika z nadmiernej reakcji
mięśniówki gładkiej oskrzeli co dodatkowo
utrudnia przepływ powietrza i potęguje
duszność (uczucie braku powietrza).



9

Podział ze względu na
przyczyny



- astmę alergiczną (różne czynniki
alergiczne, z których typowe to: pyłki drzew,
kwiatów, traw, roztocza kurzu domowego,
sierść zwierząt, pierze ptactwa, pokarmy dla
zwierząt - karma dla rybek, sucha karma dla
psów i kotów, kosmetyki i środki czystości).

10

Podział ze względu na
przyczyny



- astmę niealergiczną (wysiłkowa, wywołana
czynnikami infekcyjnymi, wywołana
drażniącymi gazami i pyłami, zimnym
powietrzem).

11

Podział ze względu na
stopień ciężkości



Astma epizodyczna
- zaostrzenie kilka razy w roku
- bez dolegliwości między zaostrzeniami.

12

Podział ze względu na
stopień ciężkości



Astma lekka (łagodna)
- nocne napady < 2 razy w miesiącu
- zaostrzenie> 2 razy w miesiącu
- bez dolegliwości miedzy zaostrzeniami

13

Podział ze względu na
stopień ciężkości



Astma umiarkowana (średnio-ciężka)
- nocne napady > 2 razy w miesiącu
- zaostrzenie > 1-2 razy w tygodniu
- wymaga prawie codziennego stosowania
dodatkowych porcji leków (inhalatory)

14

Podział ze względu na
stopień ciężkości



Astma ciężka
- objawy (kaszel, duszność) występują stale
- częste napady duszności w nocy
- ograniczenie aktywności ruchowej przez
astmę
- częste zaostrzenia
- częste pobyty w szpitalu z powodu
zaostrzenia choroby.

15

Co sprzyja zachorowaniu ?
1. obciążenia rodzinne (choroby alergiczne u

rodziców i rodzeństwa)
2. słaba odporność organizmu
3. częste przeziębianie się

Czynniki ryzyka:

16

4. przebywanie w wilgotnych, źle

wentylowanych i źle ogrzewanych

pomieszczeniach
5. palenie papierosów oraz przebywanie

w środowisku narażonym na dym

tytoniowy
6. zanieczyszczenie powietrza

atmosferycznego.

17

Czynnik Ryzyka



Choroby współistniejące lub sprzyjające
wystąpieniu tej choroby: Katar sienny,
alergiczne zapalenie spojówek, nawracające
infekcje górnych dróg oddechowych, polipy
w nosie.

18

Przebieg Reakcji Alergicznej



1. Gdy pierwszy raz alergen wnika do
organizmy powoduje wytworzenie
przeciwciał IGE, łączą się one na
powierzchni mastocytów tkankowych.

19

Przebieg Reakcji Tkankowej



2. Gdy kolejny raz wniknie dochodzi do
połączenia alergenu z przeciwciałami IGE,
dochodzi do rozpadu mastocytów, uwalniane
zostają mediatory – histamina, który
obkurcza mięśniówkę oskrzeli oraz
powoduje wydzielanie śluzu.

20

Objawy

- silna duszność spoczynkowa
- sinica
- tachykardia
- przyspieszenie oddechów
- czasami suchy kaszlu

21

Powikłania:



Stan astmatyczny – jest to przedłużający się
napad duszności ponad 24 h, lub te ataki
powtarzają się bardzo często w ciągu dnia w
krótkich odstępach czasu. Początkowo
człowiek czuje się dobrze z czasem napady
stają się dłuższe, stopniowo dochodzi do
zaburzeń wentylacji, co doprowadza do
niewydolności krążeniowo-oddechowej.

22

Leczenie



U wszystkich chorych na astmę oskrzelową
wskazana jest tlenoterapii w celu utrzymania
wysycenia krwi tlenem powyżej 95%.
Podstawowym leczeniem jest leczenie
farmakologiczne, które można podzielić na leki
standardowe (pierwszego rzutu): wziewne

betamimetyki (Berotec, Salbutamol)

powodują one

obniżenie napięcia mięśni gładkich oskrzeli
podawane są one co 15-20 min, u osób z ciężkim
napadem podawane są w sposób ciągły.
Przedawkowanie może prowadzić do wystąpienia
tachykardii

.

23

leczenie



Lekami drugiego rzuty są leki z grupy
matyloksantyn, czyli Aminophylina, Teophylina,
Euphylina, jednak znacznie ograniczono
stosowanie ich z powodu częstego występowania
objawów ubocznych jej działania. Leczenie
Aminophyliną jest polecane u chorych wcześniej
leczonych tym preparatem.

24

Gdy leki pierwszego i drugiego rzutu nie

skutkują (szczególnie u młodych pacjentów)

w czasie ciężkiego ataku stanu

astmatycznego można podać adrenalinę

(dorośli 0,3 mg podskórnie, dzieci 0,01

mg/kg m.c.).

leczenie

25

leczenie



Inną

grupą leków są kortykosteroidy

powodujące zahamowanie zapalnego
komponentu astmy oskrzelowej, są lekami
pierwszego rzutu w leczeniu u chorych którzy
wolno reagują na betamimetyki. Tutaj podaje
się Hydrocortison lub  Dexaven, Fenicort.

26

leczenie



Innymi możliwościami są leki wziewne,
stosowane jako nebulizacja. Ich
zastosowanie w leczeniu chorych na astmę
oskrzelową jest ograniczone w czasie ataku
ciężkiego stanu astmatycznego.

27

leczenie



Wentylacja mechaniczna i intubacja jest
wskazana u chorych z zagrażającą
niewydolnością oddechową. Polecane jest
wykonanie intubacji z możliwie dużym
światłem rurki dotchawiczej, co umożliwia
odessanie wydzieliny i zmniejszenie oporu
dróg oddechowych.

Rozpoznanie zapalenia płuc u chorego na
astmę oskrzelową zwykle jest wskazaniem do
szpitala.

28

leczenie



Podaj tlen



Załóż wkłucie



Zbierz wywiad



Monitoruj rytm serca



Kontroluj RR

29

LECZENIE

Betamimetyki:

Salbutamol 4-6dawek ( inhalacje)

Glikokortykosteroidy: HCT w dawce 200-400 mg i.v

Dexaven 8-16 mg i.v

Fenicort 25-50 mg i.v

Metyloxantym Teophilinum w dawce 0,0012g/ml we wlewie

Adrenalina 0,3 mg s.c
Magnez Mg 2-3 mg i.v (podawać wolno)

30

Opis przypadku

Do szpitala została przyjęta 5 letnia dziewczynka chorująca

na astmę. Matka podaje że, we wczesnych godzinach

rannych wystąpił napad duszności, który ją obudził, były

słyszalne wyraźne świsty wydechowe, a występujący kaszel

napadowy sprowokował wymioty. Występujące u dziecka

trudności oddechowe były przyczyną wyraźnego niepokoju.

Matka podała dziecku w domu 1 dawkę salbutamolu z

inhalatora ciśnieniowego z dozownikiem z zastosowaniem

komory inhalacyjnej. Dwa dni przed przyjęciem dziecka do

szpitala wystąpiły u dziewczynki objawy grypopodobne z

podwyższoną temperaturą ciała, początkowo z obturacją

nosa, następnie zwiększającym się wyciekiem surowiczo -

śluzowym nosa oraz stopniowo nasilającym się kaszlem.

.

31

W dniu przyjęcia dziewczynka wyraźnie niespokojna, odpowiada

nie pełnymi zdaniami, próba wysiłku powoduje kaszel, w badaniu

fizykalnym objawy duszności o charakterze wydechowym.

Częstotliwość - 38 oddechów na minutę, wyraźne spłycenie

oddechu, wydłużenie fazy oddechowej, tętno – 110/min dobrze

napięte, RR- 125/80 mmHG, skóra napięta prawidłowo, błony

śluzowe wilgotne, czas nawrotu kapilarnego 2 sek, temp. ciała-

37,9 °C, zmniejszone łaknienie i pragnienie.

32

PIELĘGNOWANIE DZIECKA

Astma oskrzelowa

33

Duszność

●

Stała obecność przy dziecku

●

Ułożenie dziecka w wygodnej dla niego
pozycji ( siedzącej lub półsiedzącej).

●

Wnikliwa obserwacja zachowania dziecka

●

Obserwacja liczby oddechów ( świst
oddechowy)

●

Obserwacja zaciągania klatki piersiowej

●

Kontrola tętna dziecka

●

Kontrola świadomości i mowy dziecka

34

Duszność

●

Skoordynowanie czynności pielęgnacyjnych,
minimalizowanie niepotrzebnego dziecka:

( toaleta ciała, zmiana pozycji, karmienie

dziecka).

35

●

Farmakoterapia - podanie wziewu z
salbutamolem zgodnie ze zleceniem lekarza
– udokumentowanie zlecenia.

●

Obserwacja dziecka pod kątem reakcji na
podany lek.

Duszność

36

●

Odpowiedni mikroklimat na sali:( wilgotność
w granicach 40-60%, temperatura 18-22°C).

Duszność

37

Niepokój dziecka

●

Nawiązanie kontaktu werbalnego i
niewerbalnego.

●

Identyfikacja czynników wywołujących lęk.

●

Okazywanie życzliwości, spokoju,
cierpliwości

38

Niepokój dziecka

●

Informowanie dziecka o wykonywanych przy
nim czynnościach pielęgnacyjnych i
higienicznych.

●

Zagospodarowanie czasu wolnego dziecka.

39

Zmniejszone uczucie pragnienia

●

Obserwacja napięcia skóry

●

Obserwacja nawilżenia błon śluzowych

●

Pojenie dziecka, dokumentowanie
przyjmowanych płynów.

40

Stan podgorączkowy

●

Kontrola temperatury obserwacja dreszczy,
zaczerwienienia skóry, uczucie gorąca.

41

Stan podgorączkowy

1. Ochładzanie fizykalne
- luźna przewiewna bielizna
- lekkie okrycie
- zmiana bielizny pościelowej i osobistej w

razie potrzeby

- zimne okłady na czoło
- podawanie chłodnych płynów

42

RESUSCYTACJA
DZIECKA

43

Resuscytacja krążeniowo –

oddechowa u dzieci

Nie reaguje

Zawołaj o pomoc

Udrożnij drogi oddechowe

Brak prawidłowego oddechu

5 oddechów ratowniczych

30 uciśnięć klatki piersiowej

2 oddechy ratownicze / 30 uciśnięć
klatki piersiowej

44

Gdy jesteśmy sami

POMOC SPECJALISTYCZNĄ

u dzieci

NALEŻY WZYWAĆ PO

1 minucie

RESUSCYTACJI

45

OKRESY ROZWOJOWE DZIECKA W

KTÓRYCH WYSTĘPUJĄ RÓŻNICE

W SCHEMACIE RESUSCYTACJI

• NOWORODEK

0-1 miesiąc

• NIEMOWLĘ

1-12 miesiąc

• DZIECKO

12 miesięcy– „pokwitanie”

46

NOWORODEK

Udrożnienie dróg oddechowych przez

odsysanie cewnikiem-bez odgięcia głowy

do tyłu

47

Kontrola tętna na tętnicy ramiennej

NOWORODEK

48

Sztuczne oddychanie metodą

„usta-usta-nos” objętością jamy ustnej

NOWORODEK

49

Masaż serca za pomocą dwóch palców

120/min.

1/3 dolna mostka

NOWORODEK

50

3:1

NOWORODEK

51

NIEMOWLĘ

Delikatne odgięcie głowy

w celu udrożnienia dróg

oddechowych.

52

Kontrola tętna na tętnicy ramiennej

NIEMOWLĘ

53

Masaż serca za pomocą dwóch palców

100/min.

1/3 dolna mostka

NIEMOWLĘ

54

Sztuczne oddychanie metodą

„usta-usta-nos

”

NIEMOWLĘ

55

15:2

30 : 2 – jeden ratownik

NIEMOWLĘ

56

DZIECKO

12 miesięcy – do okresu pokwitania

•Kontrola tętna na tętnicy szyjnej

•Sztuczne oddychanie metodą „usta-usta”

•Zewnętrzny masaż serca wykonywany

przy użyciu jednej ręki 100/min.

15:2

30:2

57

ZADŁAWIENIE DZIECKA

58

5 x energiczne uderzenie

w okolicę międzyłopatkową

Samodzielne odksztuszanie

59

5 x uciśnięcie mostka