Astma oskrzelowa
Definicja:
Astma oskrzelowa (łac. asthma bronchiale), synonim dychawica oskrzelowa, jest alergiczną chorobą układu oddechowego, charakteryzującą się dusznością napadową spowodowaną skurczem mięśniówki oskrzeli i obrzęku śluzówki z wykrztuszeniem lepkiej wydzieliny czemu towarzyszy często charakterystyczne furczenie i głośne świsty podczas napadów.
Etiologia i patogeneza:
Czynniki etiologiczne astmy oskrzelowej są różnorodne, a mechanizmy patogenetyczne złożone, głównych zależności od tego, jakie mechanizmy mają największe znaczenie. Do głównych zalicza się:
Mechanizm immunologiczny (związany z przeciwciałami typu IgE).
Zaburzenia czynności układu adrenergicznego (zablokowanie receptorów β2 adrenergicznych parasympatycznego przewagę układu parasympatycznego parasympatycznego).
Ponadto na wystąpienie napadu duszności mają także wpływ czynniki genetyczne oraz bodźce nerwowo-psychiczne.
Obraz kliniczny:
Astmę oskrzelową cechują napady duszności, przeplatane okresami przerwy. Napad astmy następuje zwykle nagle, często w nocy.
Podstawowe objawy:
uczucie ucisku i rozpierania w klatce piersiowej
duszność, zwłaszcza wydechowa
świszczący wdech
uczucie lęku
kaszel z wykrztuszaniem lepkiej plwociny
Podczas badania stwierdza się:
nad płucami bębenkowy odgłos opukowy
osłabienie szmeru oddechowego pęcherzykowego
przedłużenie się wydechu
liczne świsty, furczenia i gwizdy
Postacie kliniczne:
Astma oskrzelowa wewnątrzpochodna (atopowa)-wywołana zazwyczaj przez alergeny wziewne.
Astma oskrzelowa zewnątrzpochodna-największe znaczenie przypisuje się zakażeniu bakteryjnemu i wirusowemu oskrzeli.
Astma oskrzelowa indukowana-wywołana przez kwas acetylosalicylowy.
Astma oskrzelowa zawodowa
Astma oskrzelowa wysiłkowa-jest wyrazem nadreaktywności oskrzeli, a nie szczęgólną postacią astmy.
Leczenie:
Farmakoterapia:
w czasie duszności: leki rozszerzające oskrzela (aerozole lub leki podawane drogą pozajelitową)
w czasie remisji leki: rozkurczające oskrzela, rozrzedzające wydzielinę, wykrztuśne, uspokajające.
Kinezyterapia:
W czasie napadu astmy:
Uspokojenie pacjenta, polecenie przyjęcia pozycji sprzyjającej rozluźnienie mm (siad na krześle przodem do oparcia, oparcie na nim przedramion, głowa zwrócona do boku lub przyjęcie pozycji kolankowo-łokciowej, lub siadu na piętach ze skrzyżowanymi przedramionami spoczywającymi na siedzisku krzesła), skuteczny jest również masaż klatki piersiowej i obręczy kkg. Zaleca się także głośne wzdychanie, głośne wymawianie słów, wydech powinien odbywać się przez zaciśnięte usta (jak do gwizdania), należy unikać forsownego wydechu.
W czasie remisji ćwiczenia ogólnousprawniające i oddechowe:
ćwiczenia najlepiej wykonywać po uprzednim podaniu leków rozszerzających oskrzela
umiarkowane nasilenie ćwiczeń z częstymi przerwami
ćwiczenia wykonujemy tylko w przerwach między atakami
najbardziej zalecane ćwiczenia w ciepłym pomieszczeniu o znacznym wysyceniu parą wodną
zalecane ćwiczenia na pływalni
Psychoterapia.
Leczenie uzdrowiskowe.
2