basic id 222495 Nieznany (2)

Jêzyk polski. Poziom podstawowy

Miejsce

na naklejkê

z kodem

(Wpisuje zdaj¹cy przed

rozpoczêciem pracy)

KOD ZDAJ¥CEGO

PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY

przygotowany przez

Wydawnictwo Szkolne OMEGA

(Wpisuje zdaj¹cy przed rozpoczêciem pracy)

PESEL ZDAJ¥CEGO

Czas pracy 170 minut

Instrukcja dla zdaj¹cego
1. SprawdŸ, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 12 stron. Ewentualny

brak zg³oœ przewodnicz¹cemu zespo³u nadzoruj¹cego egzamin.

2. Rozwi¹zania zadañ zamieœæ w miejscu na to przeznaczonym.
3. Pisz czytelnie. U¿ywaj d³ugopisu/pióra tylko z czarnym tuszem/

/atramentem.

4. Nie u¿ywaj korektora, a b³êdne zapisy wyraŸnie przekreœl.
5. Pamiêtaj, ¿e zapisy w brudnopisie nie podlegaj¹ ocenie.
6. Mo¿esz korzystaæ ze s³ownika poprawnej polszczyzny i s³ownika

ortograficznego.

7. Wype³nij tê czêœæ karty odpowiedzi, któr¹ koduje zdaj¹cy. Nie

wpisuj ¿adnych znaków w czêœci przeznaczonej dla egzaminatora.

8. Na karcie odpowiedzi wpisz swoj¹ datê urodzenia i PESEL. Zama-

luj

¢ pola odpowiadaj¹ce cyfrom numeru PESEL. B³êdne zazna-

czenie otocz kó³kiem

¦ i zaznacz w³aœciwe.

¯yczymy powodzenia!

Za rozwi¹zanie

wszystkich zadañ

mo¿na otrzymaæ

³¹cznie 70 punktów.

Czêœæ I – 20 p.

Czêœæ II – 50 p.

Czêœæ I – rozumienie czytanego tekstu

Przeczytaj uwa¿nie tekst, a nastêpnie odpowiedz na pytania. Odpowiadaj tylko na pod-
stawie tekstu i tylko w³asnymi s³owami. Udzielaj tylu odpowiedzi, o ile jesteœ proszony.

Reymont na pielgrzymce

5 maja 1894 roku. Pielgrzymka na Jasn¹ Górê opuszcza warszawsk¹ Pragê.

W czterotysiêcznym t³umie p¹tników znajduje siê m³ody inteligent W³adys³aw Reymont.
Z jak¹ intencj¹ pielgrzymowa³ i w jaki sposób droga do Czêstochowy zmieni³a jego ¿ycie?

Dziêki niezwyk³emu zmys³owi obserwacji pisarza mo¿emy przyjrzeæ siê, jak wy-
gl¹da³a pielgrzymka przed ponad stu laty. Trudno oprzeæ siê uderzaj¹cemu wra¿e-
niu, ¿e najbardziej zmieni³ siê krajobraz Polski, któr¹ przemierzaj¹ p¹tnicy. Nie uleg³y
natomiast zmianie motywy pielgrzymowania i to, co w drodze zbli¿a ludzi ku sobie.

Pielgrzymka z koñca XIX wieku mieni³a siê barwami ludowych strojów. Od strony
Warszawy najwiêcej maszeruje ch³opów z Mazowsza, jest te¿ biedna zagrodowa
szlachta; trochê ludzi z Pragi, ma³o jest miejskiej inteligencji. T³umowi towarzyszy
kawalkada prawie osiemdziesiêciu ch³opskich wozów, wioz¹ca tych, którzy nie mog¹
iœæ o w³asnych si³ach. Za przewóz baga¿u trzeba zap³aciæ od 30 do 50 kopiejek. Spano
w chatach, stodo³ach udostêpnianych przez goœcinnych ludzi w mijanych miejsco-
woœciach lub – gdy zabrak³o miejsca albo pogoda sprzyja³a – pod go³ym niebem. Na
pielgrzymów czeka³y liczne przydro¿ne szynki, które jednak nie mia³y krociowych
zysków – p¹tnicy w drodze ¿ywili siê g³ównie chlebem i herbat¹. Pielgrzymka mia³a
mniej zorganizowan¹ formê ni¿ dzisiaj, o ducha w gromadzie dbali spontanicznie
starsi p¹tnicy, intonuj¹cy pieœni i odczytuj¹cy na postojach Pismo Œwiête.

„Idê wyekwipowany jak mo¿na najskromniej – notuje 27-letni pisarz. – Jakaœ sêdziwa
okrywka, p³aski kapelusz i parasol nie odró¿niaj¹ mnie zbytnio od t³umów. […]
Chcia³bym siê nawet poddaæ tej fali ludzkiej, byle wyczuæ ten pr¹d, jaki j¹ musi
przenikaæ – ale nie mogê...”. Spojrzeniem na œwiat Reymont zapewne niewiele ró¿ni³ siê
od wspó³czesnych mu m³odych artystów. Koniec wieku XIX to okres skrajnego scepty-
cyzmu, dekadencji i poszukiwania mistycznych doznañ, zainteresowania okultyzmem,
religiami Wschodu. Reymont wchodzi w t³um pielgrzymów jako sceptyk; ktoœ zdystan-
sowany, artysta wyalienowany z ch³opskiej gromady. Przywiod³a go tu raczej cieka-
woœæ, chêæ opisania fenomenu pielgrzymki. Szybko jednak zaczyna mu ci¹¿yæ i z³oœciæ go
to, czym obrós³ w Warszawie – zmanierowanie m³odego artysty. Miêdzy mieszkañca-
mi wsi czuje siê niepewnie. „Nie umiem znaleŸæ s³owa ani pojêcia prostego i naturalne-
go, aby siê nimi w³amaæ do ich dusz”. A¿ trudno uwierzyæ, ¿e s¹ to s³owa póŸniejszego
autora Ch³opów, który jak nikt inny potrafi³ sportretowaæ wiejsk¹ spo³ecznoœæ.

Pielgrzymka pozwala prze³amaæ spo³eczne podzia³y, ka¿dy tu mówi do innych nie
inaczej ni¿ „siostro” i „bracie”. Ktoœ, kto próbuje broniæ swoich przywilejów albo
wynosiæ siê nad resztê, wypada groteskowo i ¿a³oœnie. Opisuj¹c pielgrzymkê, Rey-
mont przedstawia w³aœciwie naród: „Pieœñ ta ogólna, razem œpiewana, koñczy siê.
Starszy brat intonuje inn¹, ale równoczeœnie zaczyna brzmieæ dziesiêæ co najmniej
œpiewów o odrêbnej melodii. Teraz widaæ, ¿e to olbrzymie cia³o nie ma g³ównego
i jedynego œrodka: ma ich kilkanaœcie; widaæ setki gromad, id¹ swojacy przy swo-
jakach, parafiami, wsiami, ba! nawet powiatami i zawsze ktoœ wysuwa siê na czo³o,
rozk³ada ksi¹¿kê i intonuje pieœñ now¹”.

Próbny egzamin maturalny

Wydawnictwo Szkolne OMEGA

NAJLEPSZE KSI¥¯KI DO MATURY

W studium o relacji Reymonta Ludwik Krzywicki zauwa¿y³, ¿e wêdrówka autora

Pielgrzymki do Jasnej Góry

to opis „jaŸni zbiorowej”, któr¹ ³¹czy ustnie przekazana

tradycja. Upojony zbiorowymi uczuciami, zachwycony prostot¹ obyczajów, brakiem

zniewalaj¹cego konwenansu, pisarz stopniowo daje siê porwaæ t³umowi, staje siê jego

czêœci¹. Wra¿liwoœæ artystyczna okazuje siê dla niego furtk¹, przez któr¹ zbli¿a siê do

wiary. Relacja opatrzona jest cytatem z Romantycznoœci Mickiewicza: „Czucie i wiara

silniej mówi do mnie / Ni¿ mêdrca szkie³ko i oko”.

Wa¿nym wydarzeniem na trasie staje siê rozmowa z sêdziwym kapucynem, ojcem

Prokopem. Ojciec Prokop, Jan Tomasz Leszczyñski, uczestnik powstania listopado-

wego, by³ w Koœciele postaci¹ znacz¹c¹, prowincja³em zakonu. Swego czasu nie przyj¹³

godnoœci arcybiskupa Warszawy. Nie jest to wiêc stereotypowa dyskusja cz³owieka

wykszta³conego z twardym orêdownikiem dogmatu; to spotkanie dwóch ¿ywych

umys³ów. Ojciec Prokop wypytuje m³odego pisarza o nowe pr¹dy literackie, naj-

nowsze osi¹gniêcia nauki. Reymont wyjawia te¿ reporterski cel swojej podró¿y,

przyznaje, ¿e uwierzy³ w g³êbok¹ wiarê prostych ludzi. Ojciec Prokop chwali myœl

opisania pielgrzymki, zwraca uwagê na to, by nie s¹dziæ ch³opskiej masy pochopnie.

W tak du¿ym t³umie znajd¹ siê zawsze tak¿e z³e jednostki; zewnêtrzna szorstkoœæ

i prostactwo przykrywaj¹ niejednokrotnie g³êbokie potrzeby serca. Ojciec Prokop

poprzez Chrystusa jest bli¿ej cz³owieka, to zawstydza pielgrzyma-reportera i budzi

w nim pokorê. Ale najwa¿niejsze przemiany zachodz¹ w m³odym Reymoncie w cza-

sie drogi – przede wszystkim nie w¹tpi ju¿ on w g³êbok¹ wiarê prostych ludzi.

Zarówno w wieku XIX, jak i dziœ prost¹ wiar¹ zazwyczaj siê pogardza, czêsto bez-

podstawnie zarzucaj¹c jej p³ytkoœæ.

Im bli¿ej Jasnej Góry, tym bardziej autor reporta¿u wrasta w gromadê: „Dajê siê

porwaæ strumieniowi i p³ynê – dok¹d?... nie pytam, bo jest mi dobrze. […] Nie jestem

nawet wol¹, jestem tylko pewn¹ sum¹ miêœni, wprawionych w ruch i zautomaty-

zowanych, z natê¿on¹ ustawicznie czuciowoœci¹. Jestem tylko têtnem jednym tego

serca, co ma przesz³o cztery tysi¹ce g³ów. Nikt tu nie ma maski, nawet imienia”.

Pielgrzymka ma wymiar duchowy, ale oczywiœcie po drodze znajduj¹ siê konkretne

miejscowoœci, które Reymont utrwala w kilku s³owach czy zdaniach. Trasa wiedzie

przez Pragê, Ochotê, Raszyn, £azy, Tarczyn, Grójec, Belsk, £êczeszyce, Mogielnicê,

Nowe Miasto, Ró¿ann¹, Studzienn¹, Wielk¹ Wolê, Przedbórz, Wielgom³yny, Cielêt-

niki, D¹browê, œw. Annê pod Przyrowem... Faluj¹ ³any zbó¿, lasy pachn¹, koœcio³y

kusz¹ cisz¹ i skupieniem, ch³opskie chaty stoj¹ otworem dla zdro¿onych goœci. Unie-

sienie nie daje siê opisaæ s³owami. Stoj¹c przed obliczem Matki Bo¿ej, Reymont zapi-

sze jedynie: „Tu – nie jestem w stanie daæ nic – co uczu³em sam, zostawiam dla siebie”.

Powsta³a z notatek Pielgrzymka do Jasnej Góry by³a pierwsz¹ ksi¹¿k¹, któr¹ m³ody

autor zwróci³ na siebie uwagê czytelników i znawców. Pielgrzymka zmieni³a go we-

wnêtrznie i tak na dobr¹ sprawê zrodzi³a jako pisarza – tutaj pierwszy raz b³ysn¹³

swoim talentem. Ten znakomity debiut póŸniejszego noblisty jest po przesz³o stu

latach nadal bardzo aktualny i stanowi jeden z najwspanialszych polskich reporta¿y.

I tak w jakiœ sposób Reymonta zawdziêczamy Matce Bo¿ej...

Opracowano na podstawie:

Artur Nowaczewski, Reymont na pielgrzymce, „Goœæ Niedzielny” 2007, nr 27.

Jêzyk polski. Poziom podstawowy

Zadanie 1.

2 p.

Na podstawie ca³ego tekstu podaj Ÿród³a, które pos³u¿y³y Arturowi Nowaczewskiemu
do napisania tekstu o Reymoncie.

...............................................................................................................................................................

Zadanie 2.

1 p.

Z akapitu 1. zacytuj zdanie, które okreœla cel napisania ca³ego tekstu.

...............................................................................................................................................................

Zadanie 3.

1 p.

Z jakich warstw spo³ecznych pochodzili uczestnicy pielgrzymki z 1894 roku? Akapit 2.

...................................................................................................................................................

Zadanie 4.

1 p.

W jaki sposób uczestnicy pielgrzymki prze³amywali bariery pomiêdzy poszczególnymi
warstwami? Akapit 4.

...............................................................................................................................................................

Zadanie 5.

2 p.

Na podstawie akapitu 3. wyjaœnij, dlaczego Reymont nie móg³ siê „poddaæ tej fali ludzkiej”.

...............................................................................................................................................................

Zadanie 6.

1 p.

W akapicie 3. znajduje siê cytat opisuj¹cy problem, z jakim zmaga³ siê Reymont: „Nie
umiem znaleŸæ s³owa ani pojêcia prostego i naturalnego, aby siê nimi w³amaæ do ich
dusz”. Z akapitu 8. zacytuj zdanie, które pokazuje, ¿e autor znalaz³ rozwi¹zanie.

...............................................................................................................................................................

Próbny egzamin maturalny

Wydawnictwo Szkolne OMEGA

NAJLEPSZE KSI¥¯KI DO MATURY

Zadanie 7.

1 p.

Podaj synonimy s³ów i wyra¿eñ:

sêdziwa okrywka ....................................................................................................................

p¹tnik........................................................................................................................................

szynk.........................................................................................................................................

Zadanie 8.

1 p.

Wyjaœnij, jak¹ funkcjê pe³ni akapit 4. w kontekœcie ostatniego zdania z akapitu 2.

...............................................................................................................................................................

Zadanie 9.

1 p.

Zdefiniuj u¿yte w akapicie 5. pojêcie „jaŸni zbiorowej”.

...............................................................................................................................................................

Zadanie 10.

2 p.

Dlaczego Reymont swoj¹ relacjê z pielgrzymki opatrzy³ cytatem z ballady Adama
Mickiewicza?

...............................................................................................................................................................

Zadanie 11.

1 p.

Okreœlenie „twardy orêdownik dogmatu” jest (zakreœl poprawn¹ odpowiedŸ):

a) porównaniem.
b) apostrof¹.
c) hiperbol¹.
d) metafor¹.

Zadanie 12.

2 p.

Dlaczego rozmowa z ojcem Prokopem (akapit 6.) by³a dla Reymonta wa¿nym wyda-
rzeniem? Podaj dwa uzasadnienia:

...................................................................................................................................................

Jêzyk polski. Poziom podstawowy

Zadanie 13.

1 p.

Z akapitu 6. wypisz zdanie bêd¹ce opini¹ autorsk¹.

...............................................................................................................................................................

Zadanie 14.

1 p.

W akapicie 7. autor podaje szczegó³ow¹ trasê pielgrzymki, poniewa¿ (zakreœl poprawn¹
odpowiedŸ):

a) chce udowodniæ, ¿e zna tê trasê.
b) chce pokazaæ, ¿e pielgrzymka by³a d³uga i uci¹¿liwa.
c) korzysta z okazji, aby poinformowaæ czytelnika o istnieniu tych miejscowoœci.
d) pragnie zmiany duchowe odnieœæ do konkretnych miejsc.

Zadanie 15.

2 p.

Zacytuj fragment, do którego nawi¹zuje ostatnie zdanie. Jak¹ funkcjê cytowany frag-
ment i ostatnie zdanie pe³ni¹ w kompozycji ca³oœci tekstu?
Cytat:

...............................................................................................................................................................

Funkcja:

...............................................................................................................................................................

Czêœæ II – pisanie tekstu w³asnego
Wybierz temat i napisz wypracowanie nie krótsze ni¿ dwie strony (oko³o 250 s³ów).

Temat 1.
Na podstawie interpretacji wiersza Do przyjació³ Moskali i znajomoœci III czêœci Dziadów
Adama Mickiewicza dokonaj charakterystyki Rosjan wystêpuj¹cych w tym utworze.

Adam Mickiewicz

Do przyjació³ Moskali

Wy – czy mnie wspominacie! ja, ilekroæ marzê

O mych przyjació³ œmierciach, wygnaniach, wiêzieniach,

I o was myœlê: wasze cudzoziemskie twarze

Maj¹ obywatelstwa prawo w mych marzeniach.

Próbny egzamin maturalny

Wydawnictwo Szkolne OMEGA

NAJLEPSZE KSI¥¯KI DO MATURY

Gdzie¿ wy teraz? Szlachetna szyja Rylejewa,

Któr¹m jak bratni¹ œciska³, carskimi wyroki

Wisi do hañbi¹cego przywi¹zana drzewa;

Kl¹twa ludom, co swoje morduj¹ proroki.

Ta rêka, któr¹ do mnie Bestu¿ew wyci¹gn¹³,

Wieszcz i ¿o³nierz, ta rêka od pióra i broni

Oderwana, i car j¹ do taczki zaprz¹gn¹³;

Dziœ w minach ryje, skuta obok polskiej d³oni.

Innych mo¿e dotknê³a sro¿sza niebios kara;

Mo¿e kto z was urzêdem, orderem zhañbiony,

Duszê woln¹ na wieki przeda³ w ³askê cara

I dziœ na progach jego wybija pok³ony.

Mo¿e p³atnym jêzykiem tryumf jego s³awi

I cieszy siê ze swoich przyjació³ mêczeñstwa,

Mo¿e w ojczyŸnie mojej moj¹ krwi¹ siê krwawi

I przed carem, jak z zas³ug, chlubi siê z przeklêstwa.

Jeœli do was, z daleka, od wolnych narodów,

A¿ na pó³noc zalec¹ te pieœni ¿a³osne

I odezw¹ siê z góry nad krain¹ lodów,

Niech wam zwiastuj¹ wolnoœæ, jak ¿urawie wiosnê.

Poznacie miê po g³osie; pókim by³ w okuciach,

Pe³zaj¹c milczkiem jak w¹¿, ³udzi³em despotê,

Lecz wam odkry³em tajnie zamkniête w uczuciach

I dla was mia³em zawsze go³êbia prostotê.

Teraz na œwiat wylewam ten kielich trucizny,

¯r¹ca jest i pal¹ca mojej gorycz mowy,

Gorycz wyssana ze krwi i z ³ez mej ojczyzny,

Niech zrze i pali, nie was, lecz wasze okowy.

Kto z was podniesie skargê, dla mnie jego skarga

Bêdzie jak psa szczekanie, który tak siê wdro¿y

Do cierpliwie i d³ugo noszonej obro¿y,

¯e w koñcu gotów k¹saæ rêkê, co j¹ targa.

Adam Mickiewicz, Dziady, [w:] Dzie³a wybrane, t. 3, Warszawa 1982.

Jêzyk polski. Poziom podstawowy

Temat 2.
Na podstawie analizy za³¹czonych fragmentów Granicy i ca³ej powieœci Zofii Na³kow-
skiej scharakteryzuj bohaterów w kontekœcie wspomnieñ z ich dzieciñstwa i relacji
z rodzicami.

Fragment I

Bo nie liczymy siê wcale z tym, ile innych mo¿e kosztowaæ to, co siê nam wydaje naszym
tak naturalnym prawem. Ile w tym mo¿e byæ nie wiem jakich przymusów, nie wiem
jakiego z³a. W tym wszystkim, co zastajemy jako gotowe. Strach pomyœleæ, z ilu cudzych
cierpieñ i poni¿eñ sk³ada siê czasami takie „szczêœliwe dzieciñstwo”.

Zenon rozwa¿a³, kiedy dla niego by³o ono szczêœliwe. Przypomnia³ sobie wieczory

przed zaœniêciem w ciemnym pokoju w Witkowie, jeszcze na d³ugo przed Boleborz¹.
Wiedzia³ ju¿, ¿e nie ma duchów ani diab³ów, ¿e nic siê nie stanie. „No tak, ale gdyby
jednak przyszed³ diabe³” – myœla³ i na tê myœl omdlewa³ ze zgrozy. „Naturalnie, ¿e to jest
niemo¿liwe, ale gdyby przyszed³”... W tych dziecinnych, nikomu nie wiadomych nocach
udrêki jedno by³o ulg¹: ¿e jest ojciec. Ojca mo¿na zawo³aæ na pomoc. Ojciec siê nie boi. Ju¿
on bêdzie wiedzia³, co robiæ, on siê z tym strasznym rozprawi, to jego rzecz. On siê na
pewno nie boi. Bo gdyby i on siê ba³, jak¿e mo¿na by znieœæ noc i ciemnoœæ. Musi byæ ten
ktoœ jeden, kto siê nie boi, kto mo¿e os³oniæ przed ciemnoœci¹, w której jest wszystko
straszne i niepojête, przed ca³¹ noc¹ œwiata. Czy nie dlatego Bóg nazywa siê Ojcem?

Fragment II

– To by³o mieszkanie na Mostowej – powiedzia³a pani Cecylia i nieznacznie siê

uœmiechnê³a. – Nie mia³eœ wtedy piêciu lat.

W tej kuchni by³a czasami s³u¿¹ca, ale czêœciej nie. Matka przepada³a tam, zamyka³a

za sob¹ drzwi, a potem wychodzi³a z talerzem albo szklank¹ w rêku. I wo³a³a go, ¿eby
siada³ do jedzenia. By³a to kaszka manna na mleku albo kakao. Jednego i drugiego nie
lubi³, ale lubi³ matkê i dlatego jad³. Chodzi³a ubrana w bia³e bluzki i ró¿owe szlafroki.
Mia³a du¿y warkocz z ciemnych w³osów i rano ten warkocz wisia³ jej na plecach, jak
u dziewczynki. PóŸniej czesa³a w³osy stoj¹c i mia³a do tego du¿y grzebieñ o d³ugich,
równych zêbach, bez gêstej strony. Czesa³a siê zwykle w drugim pokoju zwanym salo-
nem, do którego sz³o siê przez jadalniê i w którym te¿ spa³a na niewygodnej zaokr¹glonej
kanapie za sto³em i fotelami. Jedyne ³ó¿ko sta³o w ostatnim pokoju, który by³ gabinetem
ojca i gdzie nie by³o wolno wchodziæ. Czesa³a siê stoj¹c przed lustrem salonowym,
oprawnym w z³ot¹ ramê, nad konsol¹ z wygiêtymi z³otymi nogami. Karol przygl¹da³ siê
temu, jak czarne w³osy odp³ywa³y od g³owy wzd³u¿ rêki i zsypywa³y siê potem na plecy.
„Mama jest œliczna” – mówi³. A ona œmia³a siê i, zaplataj¹c w³osy, odpowiada³a: „Nikt mi
tego nie mówi, tylko ty”.

Zofia Na³kowska, Granica, Warszawa 1982.

Próbny egzamin maturalny

Wydawnictwo Szkolne OMEGA

NAJLEPSZE KSI¥¯KI DO MATURY

Wypracowanie

na temat nr ..........

...............................................................................................................................................................

Jêzyk polski. Poziom podstawowy

...............................................................................................................................................................

Próbny egzamin maturalny

Wydawnictwo Szkolne OMEGA

NAJLEPSZE KSI¥¯KI DO MATURY

...............................................................................................................................................................

Jêzyk polski. Poziom podstawowy

BRUDNOPIS

...............................................................................................................................................................

Próbny egzamin maturalny

Wydawnictwo Szkolne OMEGA

NAJLEPSZE KSI¥¯KI DO MATURY

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
basic id 222492 Nieznany
basic model id 222496 Nieznany (2)
basic model id 222493 Nieznany (2)
basic setup guide id 80558 Nieznany (2)
Abolicja podatkowa id 50334 Nieznany (2)
4 LIDER MENEDZER id 37733 Nieznany (2)
katechezy MB id 233498 Nieznany
metro sciaga id 296943 Nieznany
perf id 354744 Nieznany
interbase id 92028 Nieznany
Mbaku id 289860 Nieznany
Probiotyki antybiotyki id 66316 Nieznany
miedziowanie cz 2 id 113259 Nieznany
LTC1729 id 273494 Nieznany
D11B7AOver0400 id 130434 Nieznany
analiza ryzyka bio id 61320 Nieznany
pedagogika ogolna id 353595 Nieznany

więcej podobnych podstron