15.

SPRZĘGŁO

Do modeli samochodu Skoda Octavia z mechaniczną
skrzynką przekładniową (typ 02K i 02J) jest montowane
jednotarczowe sprzęgło suche z centralną sprężyną
talerzową (membranową).Tarcza sprzęgła ma okładziny
cierne wykonane z materiału niezawierającego azbestu. Na

tarczy znajduje się tłumik drgań skrętnych (cztery sprężyny
walcowe w metalowej części tarczy) i wstępny tłumik
drgań, który eliminuje drgania powstające na skutek luzów
w układzie napędu (luzy międzyzębowe w przekładni
podczas pracy silnika na biegu jałowym).

Rys. 15.1. Sprzęgło wyłączane drążkiem
1 - śruba mocowania koła zamachowego
2 - koło zamachowe
3 - tarcza sprzęgła
4 - drążek sterowania sprzęgłem
5 - pierścień sprężysty
6 - tarcza naciskowa
7 - śruba mocowania zespołu oprawy sprzęgła do wału
korbowego
8 - nakładka z blachy
9 - zespół oprawy sprzęgła

184

BUDOWA SPRZĘGŁA I UKŁAD STEROWANIA

W zależności od zamontowanego silnika tarcze sprzęgieł
mają różne średnice okładzin ciernych, a w zależności od
typu skrzynki przekładniowej - różne mechanizmy
sterowania sprzęgłem.
W silniku ze skrzynką przekładniową typ 02K (DRY)
sterowanie sprzęgła odbywa się drążkiem wyłączania
umieszczonym wewnątrz wałka sprzęgłowego. Od strony
sprzęgła drążek ten opiera się o tarczę dociskową, a po
przeciwnej stronie o łożysko wyciskowe, które jest osiowo
przesuwane przez dźwignię sprzęgła. Skok wyłączania
sprzęgła wynosi 5,5...6,5 mm.
Tarcza dociskowa jest przykręcona do kołnierza wału
korbowego. Do sprężyny talerzowej (jej krótszych
elementów dociskowych) przylega pierścień dociskowy
mocowany sprężystym drutem wygiętym w kształcie
pierścienia.
Tarcza sprzęgła jest umieszczona między powierzchnią
cierną pierścienia dociskowego a powierzchnią cierną na
kole zamachowym. Koło zamachowe jest przykręcone na
zewnętrznym obwodzie do kołnierza tarczy dociskowej.
Otwór wielorowkowy w piaście tarczy sprzęgła jest
osadzony na wielowypuście na wałku sprzęgłowym,
wewnątrz którego przechodzi drążek wyłączania sprzęgła.
Elementy składowe sprzęgła są przedstawione na rysunku
15.1. Na rysunku 15.2 jest przedstawiony przekrój skrzynki
przekładniowej typu 02K z zamontowanym sprzęgłem.
W samochodach ze skrzynkami przekładniowymi typu 02J,
002 i 02C sterowanie sprzęgłem odbywa się klasyczną
metodą, tj. dźwignią wyłączającą opartą w dolnej części o
sworzeń, a u góry naciskaną przez popychacz tłoczka
wyprzęgnika uruchamianego hydraulicznie (rys. 15.3).
Wyprzęgnik jest zamontowany na obudowie sprzęgła.
Dźwignia wyłączająca przesuwana przez popychacz
wyprzęgnika przesuwa osiowo łożysko wyciskowe, które
naciska na końce sprężyny talerzowej, powodując
odsunięcie tarczy dociskowej od tarczy sprzęgła.
Łożysko wyciskowe jest umieszczone w obudowie
wykonanej z tworzywa sztucznego i jest fabrycznie
wypełnione smarem wystarczającym na cały okres
eksploatacji.
Na rysunku 15.4 przedstawiono przekrój mechanizmu
wyłączania sprzęgła w skrzynkach przekładniowych 002 -
DTQ i 002 - FHW. Mechanizm wyłączania sprzęgła został
opracowany przez Skodę.
Obydwie skrzynki przekładniowe były montowane z
silnikiem 1,4 - 44 kW (AMD).
Średnica okładziny tarczy sprzęgła dla tych skrzynek
wynosi 190 mm.
W skrzynce przekładniowej typu 02M montowanej w
samochodzie Skoda Octavia Combi 4 x 4 popychacz
tłoczka i osiowe łożysko tworzą jedną nierozbieralną całość
(rys. 15.5).
Koło zamachowe jest przykręcone do kołnierza wału
korbowego, a zespół oprawy sprzęgła (zawierający
pierścień dociskowy i sprężynę centralną) jest przykręcony
do obudowy koła zamachowego. Między pierścieniem
dociskowym a kołem zamachowym jest umieszczona
tarcza sprzęgła. W miarę zużywania się okładzin tarczy
sprzęgła kasowanie luzu odbywa się automatycznie. Skok
wyłączania sprzęgła wynosi 8...9 mm.
Średnice okładzin ciernych tarcz sprzęgła montowanych do
poszczególnych silników są podane w rozdziale 16

w tablicy 16-2, w której są zestawione parametry skrzynek
przekładniowych. Sterowanie sprzęgłem w obu typach
skrzynek przekładniowych odbywa się za pomocą mecha-
nizmu hydraulicznego, ale w jego wykonaniu są różnice.
W obu typach skrzynek przekładniowych przenoszenie siły
nacisku wywieranej na pedał sprzęgła odbywa się przez
dwa wyprzęgniki hydrauliczne. Jeden z nich jest
zamontowany na wsporniku z pedałami, a drugi na
skrzynce przekładniowej.

Rys. 15.2. Przekrój skrzynki przekładniowej 02K (silnik AEE 1,6 - 55 kW)
1 - dźwignia naciskowa
2 - łożysko wyciskowe
3 - drążek wyłączania sprzęgła
4 - koło zamachowe
5 - zespół oprawy sprzęgła
6 - wał korbowy
7 - obudowa skrzynki przekładniowej

Rys. 15.3. Przekrój mechanizmu wyłączania sprzęgła w skrzynce
przekładniowej 02J
1 - wyprzęgnik hydrauliczny
2 - dźwignia wyłączająca
3 - sprzęgło
4 - łożysko wyciskowe

185

SPRZĘGŁO

Rys. 15.4. Przekrój mechanizmu wyłączania sprzęgła (silnik 1,4 - 44 kW)
1 - wyprzęgnik hydrauliczny, 2 - popychacz, 3 - dźwignia wyłączająca,
4 - osiowe łożysko wyciskowe, 5 - tuleja prowadząca, 6 - wałek sprzęgłowy, 7 -
sworzeń, 8 - obudowa sprzęgła

Obydwa wyprzęgniki są połączone za pomocą przewodów
wysokociśnieniowych, Układ jest wypełniony płynem
hydraulicznym zgromadzonym w zbiorniku wspólnym
również dla układu hamulcowego. W przypadku wymiany
płynu hydraulicznego trzeba odpowietrzyć zarówno układ
hamulcowy, jak i układ sterowania sprzęgłem.
Mechanizm sprzęgła samoczynnie reguluje skok jałowy
pedału i podczas eksploatacji nie jest wymagana żadna
regulacja (przyp. tłumacza). Na rysunku 15.7 są
przedstawione elementy hydraulicznego układu sterowania
sprzęgłem w skrzynce przekładniowej 02J, a na rysunku
15.6 elementy układu sterowania sprzęgłem w skrzynce
przekładniowej 02K.

Rys. 15.5. Wyprzęgnik hydrauliczny (a) i osiowe łożysko wyciskowe w skrzynce przekładniowej 02M (b)

Rys. 15.6. Elementy hydraulicznego układu sterowania sprzęgłem (sprzęgło wyłączane klasycznie dźwignią i łożyskiem wyciskowym)
1 - uchwyt przewodu, 2 - śruba, 3 - wyprzęgnik hydrauliczny, 4 - przewód ciśnieniowy, 5 - rurka, 6 - uchwyt, 7 - podłużnica

186

BUDOWA SPRZĘGŁA I UKŁAD STEROWANIA

Rys. 15.7. Elementy hydraulicznego układu sterowania sprzęgłem (sprzęgło wyłączane drążkiem)
1 - zbiorniczek płynu hamulcowego, 2 - rurka, 3 - wyprzęgnik hydrauliczny, 4 - zderzak, 5 - pedał sprzęgła, 6 - nakrętka samohamowna (moment 25 N · m),
7 - łącznik, 8 - dźwignia wyłączania, 9 - wyprzęgnik hydrauliczny, 10 - śruby mocowania wyprzęgnika, 11 - wspornik, 12 - przewód ciśnieniowy,
13 - końcówka przewodu ciśnieniowego, 14 - osłona, 15 - odpowietrznik, 16 - pierścień uszczelniający, 17 - zawleczka, 18 - skrzynka przekładniowa

187