1
Prezentacje maturalne
Prezentacje maturalne
Prezentacje maturalne
Prezentacje maturalne
Prezentacje maturalne
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Gatunki publicystyki prasowej.
Omów na przykładach ze współczesnych czasopism.
Bibliografia podmiotu
• Polityka nr 10/2002
• Cogito nr 17/2000
• Literatura nr 12/1998
• Gazeta Telewizyjna (piątkowy
dodatek do Gazety Wyborczej)
nr 57/2002
•
•
•
•
• H. Krall,
H. Krall,
H. Krall,
H. Krall,
H. Krall,
Zdążyć przed Panem Bogiem
– Dowody na istnienie
•
•
•
•
• R. Kapuściński,
R. Kapuściński,
R. Kapuściński,
R. Kapuściński,
R. Kapuściński,
Cesarz
To temat dla ludzi ceniących konkret. W dodatku – orientujących się we współczesnym
rynku prasowym, medialnym.
Polecamy go wszystkim, którzy myślą o przyszłej karierze dziennikarskiej – tym
bardziej, że wykorzystane tu wiadomości przydadzą się z pewnością podczas egzaminu
na studia.
Inne możliwe sformułowania tematu
Inne możliwe sformułowania tematu
Inne możliwe sformułowania tematu
Inne możliwe sformułowania tematu
Inne możliwe sformułowania tematu
• Zróżnicowanie gatunków prasowych. Omów problem, wskazując wybra-
ne przykłady artykułów.
• Od felietonu po korespondencję wojenną. Przedstaw różnorodność ga-
tunkową współczesnej publicystyki. Wypowiedź zilustruj konkretnymi przy-
kładami.
PREZENTACJA
PREZENTACJA
PREZENTACJA
PREZENTACJA
PREZENTACJA
Strategie wstępu
Strategie wstępu
Strategie wstępu
Strategie wstępu
Strategie wstępu
Co nazywamy publicystyką?
Co nazywamy publicystyką?
Co nazywamy publicystyką?
Co nazywamy publicystyką?
Co nazywamy publicystyką?
To jedna z podstawowych form działalności dziennikarskiej. Polega na formułowaniu
wypowiedzi, które dotyczą aktualnej w danym momencie tematyki politycznej, społecz-
nej, kulturalnej itp. Znamienny jest fakt, że teksty publicystyczne posługują się środkami
perswazyjnymi i zmierzają do czynnego oddziaływania na opinię publiczną. Właśnie
tym różnią się od informacji, która ogranicza się do obiektywnego przekazywania wia-
domości o faktach, ale w żaden sposób ich nie naświetla, nie wyjaśnia, nie komentuje
(definicja na podstawie Słownika terminów literackich).
Jaka jest jej historia?
Jaka jest jej historia?
Jaka jest jej historia?
Jaka jest jej historia?
Jaka jest jej historia?
Rozwój publicystyki uzależniony jest od kształtowania się środków masowego przekazu.
Przed powstaniem prasy publicystykę tworzyły głównie traktaty polityczne (np. dzieła
Jana Ostroroga, Stanisława Orzechowskiego, Andrzeja Frycza Modrzewskiego). Jej
elementy przenikały też do kazań (np. Kazania sejmowe Piotra Skargi) i innych form
wypowiedzi retorycznych (przemówienia okolicznościowe, orędzia, wystąpienia). Publi-
cystyka we współczesnym kształcie narodziła się wraz z rozwojem prasy. Pierwszym
w świecie ukazującym się regularnie czasopismem był angielski Spectator (Obserwa-
tor), który powstał w roku 1712. Ten periodyk o charakterze społeczno-kulturalnym sze-
rzący zasady oświeceniowego racjonalizmu i tolerancji stał się wzorcem dla polskiego
Monitora (1765 – 1785, filarem tego pisma był Ignacy Krasicki) oraz Zabaw Przyjem-
nych i Pożytecznych (1770 – 1777, w ich redakcji działał Adam Naruszewicz).
2
Prezentacje maturalne
Prezentacje maturalne
Prezentacje maturalne
Prezentacje maturalne
Prezentacje maturalne
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Bibliografia przedmiotu
•
A. Cegieła, A. Markowski –
Z polszczyzną za pan brat
•
Słownik terminów literackich
pod red. J. Sławińskiego
•
M. Głowiński, A. Okopień-Sła-
wińska, J. Sławiński – Zarys
teorii literatury
•
B. Chrząstowska, S. Wysłouch
– Poetyka stosowana
•
M. R. Mayenowa – Poetyka
opisowa
•
J. Kleiner – Pojęcie stylu
•
H. Kurkowska, S. Skorupka –
Stylistyka polska. Zarys
•
A. Wierzbicka, P. Wierzbicki –
Praktyczna stylistyka
Strategia rozwinięcia
Strategia rozwinięcia
Strategia rozwinięcia
Strategia rozwinięcia
Strategia rozwinięcia
Przegląd różnych odmian stylu prasowego – analiza konkretnych tekstów
Przegląd różnych odmian stylu prasowego – analiza konkretnych tekstów
Przegląd różnych odmian stylu prasowego – analiza konkretnych tekstów
Przegląd różnych odmian stylu prasowego – analiza konkretnych tekstów
Przegląd różnych odmian stylu prasowego – analiza konkretnych tekstów
reprezentujących różne gatunki publicystyczne
reprezentujących różne gatunki publicystyczne
reprezentujących różne gatunki publicystyczne
reprezentujących różne gatunki publicystyczne
reprezentujących różne gatunki publicystyczne
FELIETON
FELIETON
FELIETON
FELIETON
FELIETON
nazwa gatunku pochodzi od francuskiego słowa feuilleton – „zeszycik”, „powieść” w od-
cinkach, ale również „arkusz papieru”. Początkowo tym słowem określano zamieszcza-
ne w prasie materiały literackie lub krytycznoliterackie, które zazwyczaj drukowano
w dolnej części strony (kolumny) pisma. Z czasem znaczenie terminu bardzo się rozsze-
rzyło – od wielu lat za jego pomocą określa się teksty publicystyczne o swobodnym cha-
rakterze, które często posługują się literackimi środkami ekspresji. Cechuje go lekkość
stylu, nieograniczona żadnymi rygorami, dowolna kompozycja i dowcipny ton, ale jed-
nocześnie miewa on często odcień polemiczny. Nic w tym dziwnego, bo gatunek dotyczy
aktualnych, często palących wydarzeń lub problemów, ale z drugiej strony nie jest nigdy
ich bezpośrednim komentarzem. Felieton stanowi zazwyczaj stałą pozycję dziennika
lub tygodnika pisaną przez jednego autora (felietonistę). Felietonistykę uprawiało wie-
lu znanych literatów – Bolesław Prus (Kroniki w Kurierze Warszawskim i Kurierze Co-
dziennym), Henryk Sienkiewicz (Kartki z podroży w Gazecie Polskiej), Antoni Słonimski
(też Kroniki w Wiadomościach Literackich). Autorami współczesnych felietonów są m.in.:
Jerzy Pilch, Ryszard Marek Groński, Ludwik Stomma (Polityka), Agata Passent, Olga
Lipińska, Tomasz Jastrun (Twój Styl), Manuela Gretkowska (Elle), Grażyna Borkow-
ska i Kinga Dunin (Wysokie Obcasy), Ewa Milewicz (Gazeta Wyborcza).
• Felieton Ryszarda Marka Grońskiego pt. Dopływ pustynnej rzeki (Polityka nr
10/2002) ukazuje paradoksy polskiego życia społecznego – często naprawdę trudne
i bolesne, ale robi to właśnie w lekkiej i dowcipnej formie. Już na początku artykułu
autor formułuje powtarzaną kilkakrotnie tezę, że nie jesteśmy dziwnym krajem. Prze-
ciwnie – w życiu publicznym kierujemy się zasadami zdrowego rozsądku i tolerancji.
Ale już po kilku zdaniach czytelnik orientuje się, że należy ją czytać na wspak (au
rebour). Groński pokazuje, że jesteśmy obłudni i zakłamani – co innego głosimy ofi-
cjalnie (polski kler potępia homoseksualizm), a innymi zasadami kierujemy się w ży-
ciu (milczenie wokół sprawy poznańskiego biskupa Paetza). Jednocześnie nie doce-
niamy osiągnięć polskiej kultury – zachwycamy się zachodnimi piosenkami o banalnej
treści, a nie znamy naszych poetyckich tekstów z Kabaretu Starszych Panów). Właśnie
te paradoksy tworzą polską „pustynną rzekę” – tym oryginalnym sformułowaniem felie-
tonista nazywa polskie dziwactwa i niekonsekwencje. Przesycony ironią tekst Groń-
skiego celnie piętnuje wady Polaków i działa o wiele skuteczniej niż zrobiłby to mora-
lizatorski artykuł pozbawiony lekkości, drwiny, napisany bez przymrużenia oka.
REPORTAŻ
REPORTAŻ
REPORTAŻ
REPORTAŻ
REPORTAŻ
od łac. reportare – „zawiadamiać”. Ten gatunek publicystyczny ma charakter sprawozda-
nia z wydarzeń, których autor był świadkiem lub uczestnikiem. Forma ukształtowała się
w pełni dopiero w drugiej połowie XIX w., ale jest genetycznie powiązana ze znanymi
wcześniej typami relacji: opisem podróży (periegezą), listem, diariuszem, pamiętnikiem.
W XX w. obok reportażu prasowego pojawił się reportaż radiowy, telewizyjny oraz fotore-
portaż. Ze względu na tematykę wyróżniamy reportaż społeczno-obyczajowy, podróżni-
czy, wojenny, sportowy itp. Bardzo ważny jest fakt, że reportaż oprócz obiektywnej infor-
macji zawiera także elementy oceny autorskiej. Poza tym niektóre reportaże łączą
autentyczny materiał z fikcją fabularną i rozbudowaną charakterystyką psychologiczną
opisywanych postaci – wtedy zbliża się do literatury pięknej. Ale zależności pojawiają się
w obu kierunkach: nie tylko literatura oddziałuje na ten gatunek, ale i on przyczynił się do
narodzin nowego rodzaju literackiego: powieści reporterskiej. Na świecie do klasyków
reportażu należą: Egon Erwin Kisch (Szalejący reporter, Azja odmieniona) oraz John Reed
(Dziesięć dni, które wstrząsnęły światem). W Polsce gatunek uprawiali: Ksawery Pruszyń-
ski (W czerwonej Hiszpanii), Melchior Wańkowicz (Na tropach Smętka). Obecnie naszy-
mi mistrzami formy są: Krzysztof Kąkolewski, Ryszard Kapuściński, Hanna Krall.
W przywoływanym numerze Polityki zamieszczono interesujący reportaż Ryszardy So-
chy zatytułowany Pod dachami altanek. Skupia on niemal wszystkie cechy typowe dla swoje-
3
Prezentacje maturalne
Prezentacje maturalne
Prezentacje maturalne
Prezentacje maturalne
Prezentacje maturalne
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
go gatunku. Opisuje, w jaki sposób państwo próbuje pomóc bezdomnym ludziom z Pomorza.
Autorka doskonale zna ich sytuację – takich detali nie można poznać na podstawie jednej
rozmowy, musiała więc co najmniej przez kilka dni być bezpośrednim świadkiem ich życia.
Ale przedstawia również stanowisko drugiej strony – instytucji, które starają się udzielić tym
ludziom pomocy, lecz spotykają się z ich niechęcią, gdyż uważają oni proponowaną pomoc
za zbyt skromną lub niepotrzebną. Artykuł jest pozbawiony komentarza autorskiego – za-
miast niego Socha przytacza fragmenty wypowiedzi obydwu stron. Poznając je, nietrudno
wyciągnąć samodzielne wnioski, które prawdopodobnie pokryją się z intencjami piszącego
(bezdomni i bezrobotni często idą na łatwiznę, celowo nie podejmują pracy, bo wiedzą, że
ktoś się o nich troszczy i za nich pomyśli). Tekst jest żywy i dynamiczny – to efekt nagroma-
dzenia czasowników oraz włączenia do tekstu fragmentów wypowiedzi różnych osób. Arty-
kuł wzbogacają zdjęcia z pomorskich schronisk dla bezdomnych.
RECENZJA
RECENZJA
RECENZJA
RECENZJA
RECENZJA
od łac. recentio – „przegląd”. To gatunek publicystyczny, który stanowi omówienie dzie-
ła literackiego, spektaklu teatralnego, filmu, koncertu, wystawy. Recenzje są publiko-
wane w prasie, ale również rozpowszechniane za pośrednictwem innych środków maso-
wego przekazu (radio, telewizja). Mogą przybierać różne formy: od suchej kilkuzdaniowej
informacji o danym wydarzeniu do swobodnego, obszernego felietonu. Charakter re-
cenzji zależy głównie od miejsca publikacji – w prasie codziennej recenzje mają przede
wszystkim zadanie informacyjne, w rzadziej wydawanych periodykach (a przede wszyst-
kim w pismach literackich) mogą stanowić wielostronne omówienie dzieła, mają nie-
kiedy charakter polemiczny i zbliżają się do eseju.
Minirecenzje filmowe spotykamy zazwyczaj w gazetach drukujących programy tele-
wizyjne – np. w wydawanym w każdy piątek dodatku do Gazety Wyborczej (Gazeta Tele-
wizyjna). W numerze 57 (str. 11) znajdujemy omówienie filmu Wbrew regułom. Anoni-
mowy autor podaje lakoniczne informacje o książce, która stała się podstawą scenariusza,
wprowadza nas w nastrój filmu, wskazuje inne filmy, z jakimi może się on kojarzyć.
Opinię o jego wartości (oczywiście – subiektywną) wyraża w przyjęty przez Gazetę także
skrótowy sposób punktowania: przyznaje filmowi odpowiednią liczbę gwiazdek. Ten
obraz zdobył ich cztery na pięć możliwych, dostajemy więc kolejną informację: zdaniem
autora warto go obejrzeć.
Zupełnie inne recenzje publikuje miesięcznik Literatura. W numerze 12 z 1998 r.
zamieszczono obszerną recenzję Ewy Truszkiewicz pt. Utopia à la Wharton. Artykuł jest
długi i nic dziwnego, bo autorka odnosi się w nim do całej twórczości pisarza. Już pierw-
sze akapity uświadamiają nam, że będziemy mieć do czynienia z recenzją o typowo
polemicznym charakterze. Autorka przytacza kontrastowe opinie na temat prozy Whar-
tona i solidaryzuje się z tymi, które ostro ją krytykują. Ale nie jest gołosłowna – analizu-
jąc kolejne powieści, jasno wskazuje to, co wydaje się jej naiwne, uproszczone i niereal-
ne (stąd tytułowa utopia). Artykuł jest bardzo subiektywny (przypomina pod tym względem
felieton), emocjonalny, pełen ostrych sformułowań („kicz”, „pierwszorzędny wśród trze-
ciorzędnych pisarzy”). Czytelnik nie musi się zgadzać z wyrażanymi w takich recen-
zjach poglądami, ale warto je czytać, bo pobudzają do samodzielnych refleksji.
ESEJ
ESEJ
ESEJ
ESEJ
ESEJ
najambitniejszy z gatunków publicystycznych, sytuuje się w sąsiedztwie tekstów literac-
kich, niekiedy nawet naukowych (Eseje o Szekspirze Jana Kotta, historyczne eseje Pawła
Jasienicy). Ta właściwość odróżnia go od podobnie swobodnego felietonu. Bo esej jest
szkicem na dowolny temat (literatura, sztuka, obyczajowość), jego formę trudno jedno-
znacznie zdefiniować. Ale zawsze jest nieskrępowany, błyskotliwy i kunsztowny, obfitu-
je w oryginalne skojarzenia, pomysły i dygresje, przy jednoczesnym dążeniu do ogarnię-
cia całości tematu. Nazwa gatunku pochodzi od tytułu pism Michela de Montaigne’a
Essais (Próby). W Polsce znakomite eseje pisali Jerzy Stempowski (Eseje dla Kassan-
dry), Bolesław Miciński (Trzy eseje o wojnie), Józef Czapski (Tumult i widma). Współ-
cześnie eseistykę uprawia np. Czesław Miłosz (Rodzinna Europa, Prywatne obowiązki).
W dziesiątym numerze Polityki z tego roku zamieszczono esej Bronisława Geremka
pt. Z rycerskiego rodu. Jego bohaterem jest urodzony sto lat temu historyk – Tadeusz
Manteuffel. Geremek nie ogranicza się do podania jego biografii i ukazania go wyłącz-
nie jako naukowca. Nie skąpi ciekawych szczegółów o jego pochodzeniu, które na pewno
4
Prezentacje maturalne
Prezentacje maturalne
Prezentacje maturalne
Prezentacje maturalne
Prezentacje maturalne
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
nie są znane szerszemu odbiorcy, a z drugiej strony mogą go zainteresować (stara inf-
lancka szlachta, drugi człon nazwiska – Szoege), ukazuje jego wojenną młodość (udział
w kampanii z 1920 r. i odniesiona wówczas poważna rana). Jak typowy eseista dąży więc
do możliwie najpełniejszego wyczerpania tematu. Dba też o erudycyjność i elegancję
tekstu. Jest on pisany jasną i klarowną polszczyzną, lecz autor wplata też do niego słowa
rzadko używane (np. zamiast sformułowania „badacz średniowiecza” pojawia się ter-
min „mediewista”), sięga też po zwroty łacińskie (np. „ex nihilo” – „z niczego”). Dzięki
temu artykuł zyskuje własny, niepowtarzalny klimat, przykuwa uwagę i mimo niewiel-
kiej objętości (1,5 kolumny, czyli strony, pisma) w pełni zasługuje na miano eseju.
WYWIAD
WYWIAD
WYWIAD
WYWIAD
WYWIAD
forma określana też angielskim terminem interwiew. To rozmowa ze znaną osobą (pisa-
rzem, politykiem, aktorem, sportowcem) podana do wiadomości publicznej za pośred-
nictwem prasy (gatunek upowszechnił się wraz z jej rozwojem) lub innych mediów. Jej
treść koncentruje się zazwyczaj wokół jednego (lub kilku powiązanych ze sobą) tema-
tów. Tekst wywiadu składa się z pytań zadawanych przez dziennikarza i odpowiedzi
rozmówcy. Językowy kształt wywiadu jest uzależniony przede wszystkim od tego, z kim
i na jaki temat prowadzona jest rozmowa (w innym stylu rozmawia się z politykiem, a w
innym – ze sportowcem), ale również od poziomu intelektualnego przypuszczalnego
czytelnika. Na szczególną uwagę zasługują wywiady z pisarzami, które często ułatwiają
rozumienie oraz interpretację ich dzieł. Obszerne wywiady (tzw. wywiady-rzeki) są nie-
kiedy publikowane jako samodzielne książki (Dominik De Roux Rozmowy z Gombro-
wiczem, Hanna Krall Zdążyć przed Panem Bogiem).
Cogito nr 17/2000 opublikowało wywiad Doroty Nosowskiej z popularnym amery-
kańskim pisarzem, Jonathanem Carrollem. Dziennikarka rozmawia z nim o jego twór-
czości, adaptacjach filmowych literatury pięknej i polskim kinie. Ale ze względu na fakt,
że odbiorcą pisma jest młodzież licealna, pyta też o odpowiedni dobór lektur szkolnych
(czy pisarz uważa, że powinna się znaleźć wśród nich literatura fantastyczna?). I ona,
i rozmówca – literat używają niekiedy słów kolokwialnych [J. C.: «(….) Gdybym miał
pieniądze, powiedziałbym „odpieprzcie się” (…) urzędowi skarbowemu»]. Dzięki temu
zabiegowi stylistycznemu wywiad na pewno został zaakceptowany przez odnoszącego
się niechętnie do sztywnych formuł rozmowy młodzieżowego czytelnika.
Strategia zakończenia
Strategia zakończenia
Strategia zakończenia
Strategia zakończenia
Strategia zakończenia
Podsumuj swoją wypowiedź
Podsumuj swoją wypowiedź
Podsumuj swoją wypowiedź
Podsumuj swoją wypowiedź
Podsumuj swoją wypowiedź
• Podstawowe gatunki publicystyczne to: felieton, reportaż, recenzja, esej, wywiad.
• Felieton podejmuje aktualną tematykę polityczną lub społeczną i w lekkiej, często
dowcipnej formie wyraża osobisty stosunek jego autora do omawianego tematu, stara
się też wpływać na kształt opinii publicznej.
• Reportaż przekazuje relację z wydarzeń, których autor był świadkiem lub uczestni-
kiem, może zawierać elementy fikcji literackiej, pogłębioną charakterystykę psycho-
logiczną postaci itp. W takich wypadkach sytuuje się na pograniczu literatury pięknej
(Dowody na istnienie Hanny Krall).
• Esej jest formą o największych ambicjach. Może podejmować różne tematy (kultura,
zagadnienia społeczne, polityka, nawet nauka). Charakterystyczna dla niego jest dba-
łość o kształt, efektowność i osobisty ton wypowiedzi. Tu liczą się wyszukany pomysł,
ciekawe detale (np. eseiści chętnie posługują się paradoksem), erudycja.
• Recenzja to omówienie dzieła literackiego, filmu, spektaklu, wystawy itp. Jej celem
jest informacja o danym wydarzeniu kulturalnym (recenzje zamieszczane w prasie
codziennej), ale i wyrażenie opinii na jego temat. Subiektywne, często emocjonalne,
wnikliwe zbliżają się niekiedy do eseju.
• Wywiad to rozmowa z interesującymi ludźmi (pisarzami, politykami, artystami itp.), którą
prasa podaje do publicznej wiadomości. Jej kształt językowy jest wyznaczony przez tema-
tykę i osobę rozmówcy, ale także determinowany przez założonego czytelnika (ten sam
pisarz inaczej będzie zwracał się np. do grona filologów, a inaczej do młodzieży).
5
Prezentacje maturalne
Prezentacje maturalne
Prezentacje maturalne
Prezentacje maturalne
Prezentacje maturalne
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Sposoby uatrakcyjnienia wypowiedzi
• Recytacja wiersza Mirona Białoszewskiego Wywiad.
• Prezentacja albumu A. Kotnowskiego i J. Krzyżow-
skiego Magia Indii (fotoreportaż o życiu i sztuce kra-
ju).
• Fotoreportaż Dzień z życia szkoły (zdjęcia wzbogaco-
ne tekstem pokazujące uczniów wchodzących do szko-
ły, lekcje w różnych klasach, zabawne sytuacje zda-
rzające się na przerwach itp.).
• Wywiad, jaki mogłabym przeprowadzić z Adamem
Mickiewiczem po wydaniu jego najnowszej książki –
III części Dziadów:
Dziennikarka: Dlaczego III cz. Dziadów powsta-
ła nie po ich części II, jak nakazywałaby chronolo-
gia, ale w momencie, gdy znamy już część IV?
Adam Mickiewicz: Wymóg epoki, która za jedno
ze swych haseł przyjęła tajemniczość (poprawia za-
wiązany pod szyją fontaź). Koniec z chronologią i lo-
giką, takie nudy dobre były w oświeceniu!
D.: Czy główny bohater utworu – poeta Konrad –
jest rzeczywiście Gustawem z IV części, który z ko-
chanka przeistoczył się w patriotę?
A. M.: Do wczoraj tak myślałem, ale dzisiaj nie
jestem już tego pewien (poprawia zsuwający mu
się z ramion futrzany płaszcz). W naszej postoświe-
ceniowej epoce wszystko zmienia się tak szybko.
Zostawiam furtkę dla inteligencji czytelnika.
Niech się zastanowi, czy człowiek może się naj-
pierw zakochać, potem popaść w obłęd, by wresz-
cie odrodzić się jako zupełnie inna osoba.
D.: A co Pan o tym sądzi?
A. M.: Ja nie sądzę, ja tworzę (niedbale przecze-
suje palcami włosy).
D.: Ale krytyka nie do końca rozumie tę meta-
morfozę…
A. M.: Bo ma poważne braki. Zresztą gdyby
mnie rozumiano, nie miałbym szans zostać wiesz-
czem. A może zostanie nim mój Konrad… (po-
pada w zamyślenie). Nie, chyba będę nim ja…
D.: Wróćmy jeszcze do Konrada. Czy nie wydaje
się Panu, że jak na działacza spiskowego jest zbyt
delikatny i ma nieco rozchwianą psychikę?
A. M.: Ależ skąd! Jest bardzo męski i zrówno-
ważony! Ma jedynie maleńkie zwidy, trochę ha-
lucynacji, niewielką manię prześladowczą i tro-
chę urojeń. Poza tym w porządku. Jak na patriotę
to całkiem dobrze… (sam dostaje nerwowych wy-
pieków).
D.: A jak wytłumaczyłby Pan tajemnicze imię
„czterdzieści i cztery”?
A. M.: Co?! To pani nie wie? Nieprzygotowaną
mi na wywiad przysłali?! Udzielę wywiadu, ale
konkurencyjnemu tygodnikowi! (z rozmachem
otwiera drzwi). Następny proszę!
Przykładowy plan prezentacji
Przykładowy plan prezentacji
Przykładowy plan prezentacji
Przykładowy plan prezentacji
Przykładowy plan prezentacji
Ramowy plan wypowiedzi
Ramowy plan wypowiedzi
Ramowy plan wypowiedzi
Ramowy plan wypowiedzi
Ramowy plan wypowiedzi
Określenie problemu
Określenie problemu
Określenie problemu
Określenie problemu
Określenie problemu
• definicja publicystyki
• zarys historii prasy
Kolejność prezentowanych argumentów
Kolejność prezentowanych argumentów
Kolejność prezentowanych argumentów
Kolejność prezentowanych argumentów
Kolejność prezentowanych argumentów
Przegląd gatunków publicystycznych:
•
felieton
•
reportaż
•
recenzja
•
esej
•
wywiad
Wnioski
Wnioski
Wnioski
Wnioski
Wnioski
• najważniejsze gatunki publicystyczne
• przegląd najistotniejszych wyróżników poszczególnych form wypowiedzi prasowej
6
Prezentacje maturalne
Prezentacje maturalne
Prezentacje maturalne
Prezentacje maturalne
Prezentacje maturalne
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
O co może zapytać komisja?
O co może zapytać komisja?
O co może zapytać komisja?
O co może zapytać komisja?
O co może zapytać komisja?
Dlaczego w bibliografii do Twojej prezentacji znalazło się kilka książek z za-
kresu teorii literatury? Co dała Ci ich lektura?
Proponowana odpowiedź
Książki z zakresu teorii literatury pomogły mi poznać historię publicystyki, ge-
nezę poszczególnych gatunków prasowych (np. diariusz podróży – periegeza –
reportaż), a także usystematyzowały moją wiedzę na temat ich charakterystycz-
nych cech.
Jakie elementy wiążą Cesarza Ryszarda Kapuścińskiego z reportażem, a ja-
kie z literaturą piękną?
Proponowana odpowiedź
Cesarz przedstawia autentyczne wydarzenia, które miały miejsce w Etiopii
w 1974 r. (obalenie cesarza Hajle Sellasjego) i ta cecha wiąże jego dzieło z re-
portażem. Lecz jednocześnie ta książka pozwala się czytać jako uniwersalna
przypowieść (parabola) o upadku władzy, która straciła kontakt z rzeczywistością
i przez długi czas utrzymywała się tylko dzięki policyjnym represjom. Wtedy bę-
dzie można ją traktować jak utwór należący do literatury pięknej.
Jaki jest Twój ulubiony gatunek publicystyczny? Uzasadnij wybór.
Proponowana odpowiedź
Moje ulubione gatunki publicystyczne to felieton i reportaż. Pierwszy ujmuje mnie
swą lekkością i często żartobliwym tonem, ale nie szukam w nim wyłącznie roz-
rywki. Lektura felietonów otwiera mi oczy na problemy, które być może bym
zbagatelizowała (np. na polską bezinteresowną zawiść, na to, jak człowiek, który
zrobił karierę, często zmienia swój stosunek do dawnych przyjaciół itp.). Pociąga
mnie też ich osobisty ton i odwaga, z jaką felietoniści odsłaniają swoje często
kontrowersyjne i odważne poglądy. Po przeczytaniu ciekawego felietonu czuję
się tak, jakbym odbyła interesującą rozmowę z bliskim człowiekiem. Natomiast
reportaże przybliżają mi świat, dzięki nim mogę odwiedzać nawet najbardziej
odległe miejsca. Najchętniej czytam reportaże podróżnicze zamieszczane w Na-
tional Geographic i w Focusie.