METODA DOBREGO STARTU

autorstwa Marty Bogdanowicz

Pierwowzorem Metody Dobrego Startu była francuska metoda Bon Depart (czyli dobry odjazd, start).
I została opracowana w latach 40-stych XX wieku przez Theę Bugnet van der Voort.

W pierwszej wersji miała służyd rehabilitacji osób z nabytymi zaburzeniami ruchowymi. Następnie
została przystosowana do pracy z dziedmi jako etap wstępny nauki czytania i pisania. Dla potrzeb
szkolnictwa w Polsce Metodę Dobrego Startu adaptowana została przez prof. zw. dr hab. Martę
Bogdanowicz latach 60-tych XX w. Obecnie istnieje wiele jej kolejnych modyfikacji.
Metoda Dobrego Startu ma wszechstronne zastosowanie w pracy z dziedmi, ponieważ może byd
wykorzystywana w szkołach, przedszkolach, poradniach, ośrodkach leczniczo-pedagogicznych
podczas zająd dydaktycznych i indywidualnych. Stosuje się ją w terapii i w profilaktyce w odniesieniu
do dzieci, których rozwój jest zaburzony, usprawniając nieprawidłowo rozwijające się funkcje, oraz
do dzieci o prawidłowym rozwoju psychomotorycznym, aktywizując ten rozwój. Jest to więc metoda
rehabilitacji psychomotorycznej i zarazem metoda stymulowania rozwoju psychomotorycznego.
Metoda Dobrego Startu to system dwiczeo oddziałujących przede wszystkim na procesy
instrumentalne: percepcyjne i motoryczne.

Zasadniczą rolę odgrywają w tej metodzie trzy elementy:



wzrokowy (wzory graficzne),



słuchowy (piosenka)



i motoryczne (wykonywanie ruchów zorganizowanych w czasie i przestrzeni, odtwarzanie
wzorów graficznych, zharmonizowanych z rytmem piosenki).

Celem metody jest jednoczesne usprawnienie czynności analizatorów: wzrokowego, słuchowego i
kinestetyczno-ruchowego, kształcenie lateralizacji, orientacji w schemacie ciała i przestrzeni.
W jej założeniach leży więc usprawnienie i koordynacja, czyli integrowanie funkcji wzrokowo-
słuchowo-ruchowych, a także harmonizowanie wszystkich funkcji psychomotorycznych.
Dzięki tej integracji dochodzi do wykształcenia prawidłowej orientacji czasowo-przestrzennej,
możliwości wykonywania ruchów dowolnych, coraz lepiej zorganizowanych, zlokalizowanych w
określonej przestrzeni i czasie. Metoda Dobrego Startu oprócz rozwijania percepcji, motoryki i
integracji percepcyjno-motorycznej kształci też zdolnośd rozumienia i operowania symbolami
abstrakcyjnymi, co ma szczególne znaczenie dla dzieci rozpoczynających naukę szkolną. Zespołowa
forma prowadzenia zajęd ułatwia nawiązanie kontaktów społecznych i uczy współdziałania dzieci
mające trudności w przystosowaniu się lub zaburzone emocjonalnie. Metoda dobrego startu ? ma za
zadanie uzupełnienie stosowanych metod oddziaływania pedagogicznego. Ze względu na celowe i
planowe ukierunkowanie dwiczeo na usprawnienie czynności analizatorów i współdziałanie między
nimi oraz ujęcie ich w cykl dwiczeo o wzrastającym stopniu trudności ? zajęcia te szybciej i skuteczniej
niż inne pozwalają osiągnąd postęp w rozwoju funkcji percepcyjno-motorycznych i ich integracji.

Należy jednak zaznaczyd, że metoda oddziałuje też na inne funkcje psychiczne, sprzyjając rozwojowi
wielu aspektów osobowości. MDS występuje obecnie w formie modyfikacji :

- Piosenki do rysowania - dla dzieci 3/ 4 letnich
- Piosenki i znaki - dla dzieci 5 letnich
- Piosenki na literki - dla dzieci 6 letnich
Dwiczenia Metodą Dobrego Startu składają się z trzech zasadniczych grup: dwiczeo ruchowych,
ruchowo-słuchowych, ruchowo-słuchowo-wzrokowych. Wszystkie trzy rodzaje dwiczeo występują w
każdym zajęciu, stanowiąc jego kolejne etapy. Zajęcia prowadzone metodą dobrego startu, z punktu
widzenia organizacji zajęd, przebiegają zawsze zgodnie ze stałym schematem. Zależnie od wieku
dzieci i przyjętej formy tej metody zmieniają się proporcje poszczególnych części struktury zajęd.

W każdej modyfikacji występują zajęcia i dwiczenia według schematu:

1.Zajęcia wprowadzające.

2.Zajęcia właściwe:

A. dwiczenia ruchowe,

B. dwiczenia ruchowo-słuchowe,

C. dwiczenia ruchowo-słuchowo-wzrokowe.

3.Zajęcia koocowe.

Dziecko łącząc różne rodzaje aktywności śpiewa, dotyka, słucha, rysuje, pisze, wykonuje dwiczenia
relaksacyjne i ruchowe. W wyniku tego następuje integracja wzrokowo - słuchowo - dotykowo -
ruchowa. Jest to niezbędne do prawidłowego opanowania umiejętności czytania i pisania.

Ogólne założenia MDS to:
- wielozmysłowe uczenie dziecka wykonywania ruchów zharmonizowanych w określonej przestrzeni i
czasie
- rozwijanie podstawowych funkcji spostrzegania i motoryki
Struktura zajęd prowadzonych tą metodą musi się zmieniad biorąc pod uwagę specjalne potrzeby
edukacyjne, możliwości i ograniczenia dzieci.

Dwiczenia prowadzą do:

 większej harmonii rozwoju psychoruchowego,

 wyższego poziomu i współdziałania funkcji intelektualnych (mowy i myślenia),

 funkcji instrumentalnych ( spostrzeżeniowo-ruchowych),

 a dzięki temu do prawidłowego wykonywania ruchów we właściwym czasie i przestrzeni.

ETAP ZAJĘĆ

TYP ĆWICZEŃ

WPŁYW ĆWICZEŃ

1/

ZAJĘCIA WPROWA

1. Powitanie

• Rozwój umiejętności społecznych

• Rozwój koncentracji uwagi.

Cel: świadomośd własnej osoby i integracja z grupą.

DZAJĄCE

2. Ćwiczenia orientacji
w schemacie ciała

• Rozwój orientacji w schemacie ciała

Cel: świadomośd schematu ciała.

3. Ćwiczenia orientacji
w przestrzeni

• Rozwój orientacji w przestrzeni.

Cel: Świadomośd schematu przestrzeni.

4. Nauka piosenki
i dwiczenia słuchowo-
językowe oparte na
tekście piosenki

•

Rozwój koncentracji uwagi i pamięci słuchowej

• Poszerzanie wiedzy

1. Rozwój myślenia pojęciowo-słownego

2. Rozwój umiejętności przyswajania tekstów piosenek

oraz śpiewania

3. Rozwój kompetencji językowych w zakresie aspektów:

1.

semantycznego

2. morfologiczno-syntaktycznego
3. fonologicznego

Cel: wyższy poziom procesów poznawczych

2/

ZAJĘCIA WŁAŚCIWE

1. Ćwiczenia ruchowe

2. Ćwiczenia ruchowo-
słuchowe

•

Rozwój motoryki dużej

•

Rozwój motoryki małej

Cel: usprawnienie rozwoju ruchowego.

2. Ćwiczenia ruchowo-
słuchowe

• Rozwój koordynacji ruchowo-sluchowej

Cel: wyższy poziom integracji percepcyjno-motorycznej.

3. Ćwiczenia ruchowo-
słuchowo -wzrokowe

• Rozwój funkcji wzrokowych, słuchowo-językowych,
kinestetyczno-ruchowych (uwagi, pamięci, spostrzegania,
wyobraźni) oraz kształtowanie koordynacji ruchowo
-słuchowo-wzrokowej

Cel: wyższy poziom integracji percepcyjno-motorycznej.

3/

ZAJĘCIA KOŃCOWE

1. Ćwiczenia relaksujące

Wykonywanie gestów, ruchów odprężających, tzw.
dziecięce masażyki, czyli zabawy relacyjno-relaksujące.

Cel: relaksacja .

Metoda Dobrego Startu służy wspomaganiu rozwoju i edukacji dzieci pełnosprawnych i z
utrudnieniami rozwojowymi ponieważ:

a) wspomaga rozwój psychoruchowy,

b) przygotowuje i służy nauce czytania, pisania oraz liczenia,

c) koryguje parcjalne i fragmentaryczne opóźnienia rozwoju (Parcjalne zaburzenia rozwoju
psychomotorycznego obejmują większy obszar czynności, na przykład motoryki, rozwoju mowy)
(Fragmentaryczne zaburzenia rozwoju psychomotorycznego obejmują mniejszy obszar czynności,
na przykład tylko motoryki rąk lub tylko mowy czynnej).

d) służy profilaktyce niepowodzeo szkolnych.