VIII Dolno

ś

l

ą

ski Konkurs chemiczny

Etap finałowy

„zDolny

Ś

l

ą

zak Gimnazjalista” 2008/2009

Schemat punktowania

Nr

zad.

∑

∑

∑

∑

pkt

Kryteria punktowania zadań

(Zadania IV i V w części laboratoryjnej w kolejności dla wersji A testu)

I

13

I. 1. – 1. p. za poprawne przypisanie klasy jakości wody do podanych parametrów (III

klasa),

I. 2. – 1 p. za poprawne obliczenie stężenia procentowego tlenu w 1 dm

3

wody III klasy

jakości dla wartości granicznej (0,0005%),

I. 3. – 1 p. za poprawne ustalenie klasy jakości wody dla warunków podanych w zadaniu (V

klasa jakości),

I. 4. – 1 p. za poprawną metodę obliczenia masy jonów chlorkowych dla warunków

podanych w zadaniu (0,24 g),

1 p. za poprawne obliczenia dopuszczalnej zawartości chlorku sodu (0,3954 g),
1 p. za podanie wyniku w gramach z dokładnością do tysięcznych (0,395 g),
I. 5. – 1 p. za poprawną metodę obliczenia stężenia molowego jonów siarczanowych (VI) w

wodzie II klasy czystości ,

1 p. za poprawne obliczenia – wynik podany z jednostką (0.0015 mol/dm

3

)

I. 6. – 1 p. za metodę przeliczenia liczby jonów fosforanowych (V) na masę zgodnie z

warunkami zadania,

1 p. za metodę przeliczenia moli jonów azotanowych (V) na masę zgodnie z

warunkami zadania,

1 p. za poprawne obliczenia {0,19 mg jonów fosforanowych (V) i 4,898 mg jonów

azotanowych (V),

1 p. za stosowanie jednostek w całym zadaniu,

1 p. za poprawne przyporządkowanie klasy jakości wody dla warunków podanych w

zadaniu na podstawie zapisanych obliczeń (I klasa jakości).

II 21

II. 1. – 1 p. za każde poprawnie zapisane równanie reakcji z zastosowaniem wzorów

półstrukturalnych dla związków organicznych i zaznaczeniem strącania się
osadu – węglanu wapnia (łącznie 10 pkt.),

II. 2. – 2 p. za poprawnie zapisaną reakcję 6 w formie jonowej pełnej i skróconej,
2 p. za poprawnie zapisaną reakcję 7 w formie jonowej pełnej i skróconej,
II. 3. – po 1 p. za każdą poprawną nazwę systematyczną związku chemicznego X (eten), Y

(azotan (V) wapnia), Z (węglan wapnia); łącznie 3 pkt.,

II. 4. – po 1 p. za każdy poprawny wzór strukturalny związku chemicznego zapisanego na

schemacie w ramce – łącznie 4 punkty.

Uwaga:
Jeśli w reakcji 2. przedstawionej na schemacie uczeń uwodornił etyn do etanu, a w reakcji
3. zapisał reakcję substytucji chloru do etanu, wówczas w punkcie 3 zadania zaliczono
nazwę związku X – etan.
Nie zaliczano nazwy węglan (IV) wapnia (II) lub węglan (IV) wapnia

III 6

2 p. za zapisanie dwóch równań reakcji utleniania tlenku azotu (IV) do tlenku azotu (V)
oraz otrzymywania kwasu azotowego (V) lub jednej reakcji otrzymywania kwasu
azotowego (V) w reakcji tlenku azotu (IV) z wodą w obecności tlenu;
1 p. za metodę obliczenia masy substancji rozpuszczonej – masy kwasu azotowego (V)
(3,15 g)
1 p. za metodę obliczenia masy wody pozostałej jako rozpuszczalnik (1,85 g)
1 p. za metodę obliczenia stężenia procentowego
1 p. za poprawne obliczenia w całym zadaniu i poprawny wynik (stężenie procentowe
kwasu azotowego (V) – 63%)

IV 21

IV. 1. – 1 p. za każde poprawne uzupełnienie luki – łącznie 8 pkt.

IV. 2. – po 1 p. za każdy poprawnie narysowany wzór strukturalny – łącznie 2 pkt.
1 p za poprawne wyjaśnienie różnicy w nazewnictwie wynikającej z obecności

wiązania tlen – tlen

IV. 3A – 2 p. za 8 poprawnie zapisanych barw używanych wskaźników w badanych próbach
1 p. za 7 poprawnie zapisanych barw wskaźników;

0 p. za 6 i mniej poprawnie zapisanych barw wskaźników.

2 p. za 4 poprawnie określone odczyny badanych prób,
1 p. za 3 poprawnie określone odczyny,
0 p. za 2 i mniej poprawnie określone odczyny.
IV. 3B – 1 p. za każde poprawnie zapisane równanie reakcji tlenków reagujących z wodą

(CaO lub MgO – zależnie od wersji testu oraz P

4

O

10

) – łącznie 2 pkt za dwie

reakcje.

1 p. za stwierdzenie, że tlenek glinu i tlenek krzemu (IV) nie reagują z wodą
1 p. za wniosek ogólny dotyczący zmiany charakteru chemicznego tlenków w

okresie.

IV. 4. – po 1 p. za każdy poprawny wzór tlenkowy – łącznie 2 pkt.
Uwaga: nie zaliczono określenia barwy – biała, przezroczysta

V 19

V. 1. – 1 p. za poprawnie zapisane równanie reakcji ze wskazaniem wytrącania się osadu,
V. 2. – 1 p. za poprawnie zapisane równanie reakcji ze wskazaniem wytrącania się osadu,
Uwaga: uczeń może napisać równania reakcji z wodorowęglanem wapnia lub

wodorowęglanem magnezu.

V. 3. – 1 p. za poprawnie zapisane równania reakcji w formie cząsteczkowej ze wskazaniem

strącania się osadu

1 p. za formę jonową teakcji.
V. 4. – 1 p. za poprawne wyjaśnienie strat energii (kamień kotłowy – CaCO

3

, MgCO

3

–

przedłuża czas ogrzewania)

V. 5. – po 1 p. za poprawnie zapisane równania reakcji w formie cząsteczkowej i jonowej

kamienia kotłowego (CaCO

3

lub MgCO

3

) z kwasem octowym,

1 p. za poprawne wyjaśnienie (w reakcji powstaje rozpuszczalna sól, octan wapnia

jest solą rozpuszczalną…)

V. 6A – 3 p. za poprawne zapisanie równania reakcji zmydlania trioleinianu glicerolu ze

wskazaniem położenia wiązania podwójnego miedzy atomami węgla w cząsteczce
otrzymanego mydła

2 p. za poprawne zapisanie równania reakcji zmydlania trioleinianu glicerolu, ale

błędnym wskazaniem położenia wiązania podwójnego lub bez wskazania.
1 p. za poprawne zapisanie substratów i produktów reakcji, ale z błędnymi
współczynnikami lub zapisaniem wzoru cząsteczki mydła sumarycznie bez
wskazywania wiązania podwójnego,

V. 6B – 4 p. za poprawne obserwacje w 4 probówkach A, B, C, D – podanie barwy osadu w

probówkach B, C i D oraz porównanie pienienia się w probówkach A i D,

po 1 p. za każde poprawnie zapisane równanie reakcji w formie jonowej (reakcje

stearynianu sodu z jonami wapnia lub magnezu (zależnie od wersji testu) oraz
jonami żelaza (III) – łącznie 2 pkt.

2 p. za pełne wnioski wynikające z przeprowadzonego doświadczenia.